Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Ziomek (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Dorota Chobian, Sędzia WSA Sylwester Miziołek, Protokolant Sekretarz sądowy Małgorzata Rymarz, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 1 października 2008r. sprawy ze skargi K. W. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie nałożenia obowiązków I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku. III. zasądza od Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz K. W. kwotę 500 (pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Decyzją z dnia [...] znak: [...]Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 kpa oraz art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2006r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania J. W i K. W. od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] znak: [...] uchylił decyzję w części rozstrzygnięcia: " projekt zamienny, w razie potrzeby powinien uwzględnić wykonanie określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem" i utrzymał rozstrzygnięcie w części dotyczącej nałożenia na K. W. w terminie do dnia [...] obowiązku sporządzenia i przedstawienia 4 egzemplarzy projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z wykonanych robót budowlanych, realizowanych w oparciu o decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] Znak:[...].

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy przedstawił następujący stan faktyczny i prawny.

Sprawa dotycząca samowoli budowlanej przy budowie budynku gospodarczo-garażowego była przedmiotem wielokrotnych rozstrzygnięć organów nadzoru budowlanego I i II instancji oraz przedmiotem skarg do Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie a także do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.

Decyzją z dnia [...] znak:[...], Prezydent Miasta udzielił K. W. pozwolenia na budowę budynku gospodarczo-garażowego na działce położonej w przy ul. R z przeznaczeniem na samochód osobowy i sprzęt gospodarczy.

W toku oględzin przeprowadzonych w dniu [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, że projektowany budynek o konstrukcji tradycyjnej o wymiarach 11,50m x 6,5Om, posiadający ściany murowane, dach jednospadowy kryty blachą trapezową nie został wybudowany zgodnie z udzielonym pozwoleniem. Stwierdzono, że zgodnie z projektem wybudowano część garażową, zaś w pozostałej części budowa wykonana została w sposób istotnie odbiegający od warunków udzielonego pozwolenia na budowę. Od strony północnej wzdłuż granicy wschodniej dobudowano część o wymiarach 2,00m x 6,40m. Zabudowie uległa część środkowa obiektu (nastąpiło zamknięcie ścianą od strony południowej), między projektowaną częścią garażową, a gospodarczą. Całą projektowaną w poziomie parteru i poddasza część gospodarczą przystosowano do celów mieszkalnych. Wewnątrz obiektu wydzielono pomieszczenia mieszkalne: 2 pokoje, kuchnię i łazienkę. Celem zapewnienia komunikacji między kondygnacjami wykonano schody wewnętrzne żelbetowe. Natomiast wykonaną dobudowę w poziomie przyziemia przeznaczono na cele gospodarcze, a w poziomie poddasza na gołębnik. Ponadto inwestor bez uzyskania stosownych pozwoleń wykonał instalację wewnętrzną i przyłącza. W ten sposób zmieniło się zagospodarowanie działki, kubatura budynku, powierzchnia zabudowy, długość i szerokość budynku. Organ I instancji stwierdził, że wykonane roboty budowlane w sposób istotnie odbiegają od warunków udzielonego pozwolenia na budowę.

Powyższe ustalenia legły u podstaw postanowienia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] którym został nałożony na K. W. obowiązek dostarczenia inwentaryzacji i oceny technicznej oraz projektu zmian i przeróbek.

Wyrokiem z dnia 12.09.2001r. sygn. akt II SA/Kr 1248/99 Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie uchylił postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Kielcach z dnia [...] utrzymujące w mocy opisane wyżej postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia[...].

Rozpoznając ponownie sprawę organ I instancji decyzją z dnia[...] . znak: [...] utrzymaną w mocy decyzją Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] znak: [...] na podstawie art. 51 ust. 1 pkt. 2 w związku z art. 51 ust 4 Prawa budowlanego, nałożył na K.W. obowiązek wykonania czynności mających na celu doprowadzenie wybudowanego budynku mieszkalno- garażowego do stanu zgodnego z prawem poprzez:

dostarczenie projektu zagospodarowania działki zawierającego część opisową i rysunkową sporządzonego na kopiach aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej, przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego,

inwentaryzacji oraz opinii technicznej całego obiektu opracowanej przez osobę uprawnioną,

opinii technicznej dotyczącej wykonanych instalacji wewnętrznych: elektrycznej, wodno.- kanalizacyjnej i centralnego ogrzewania. - sporządzonej przez osoby posiadające stosowne uprawnienia budowlane do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych,

z jednoczesnym określeniem, iż w przypadku stwierdzenia, że rozbudowany obiekt narusza przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994r, w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U z 1999r. Nr 15 poz 140), opracowanie winno zawierać również zakres zmian i przeróbek niezbędnych do doprowadzenia obiektu do stanu zgodnego z tymi przepisami.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie rozpoznając skargę od decyzji Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] wyrokiem z dnia 30.03.2006r. sygn. akt II SA/Kr1514/02. uchylił zaskarżoną decyzję organu II instancji. W uzasadnieniu wskazał, że w postępowaniu odwoławczym organ nie usunął użytego przez organ I instancji błędnego stwierdzenia, że żądana dokumentacja winna dotyczyć budynku mieszkalno- garażowego zamiast budynku gospodarczo – garażowego, przez co niemożliwe było dokonanie prawidłowej subsumcji stanu faktycznego pod przepis prawny i prowadzenie postępowania w zakresie doprowadzenia tego obiektu do stanu zgodnego z przepisami.

W toku późniejszego postępowania wyszła na jaw nowa okoliczność, a mianowicie nie wszystkie osoby którym przysługiwał przymiot strony w tym postępowaniu, brały w nim udział. W oparciu o treść aktu notarialnego z dnia [...] Rep. A Nr [...] ustalono, że na rzecz J. i J. W. została ustanowiona dożywotnia służebność osobista polegająca na prawie korzystania z domu mieszkalnego i na prawie użytkowania całej działki Nr 53/2 .

Dokonując powtórnych oględzin w dniu[...] organ I instancji stwierdził, że od ostatnich oględzin z dnia [...] stan obiektu nie uległ zmianie i nie był użytkowany.

Decyzją z dnia [...] znak [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nałożył na K.W. na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego obowiązek sporządzenia i przedstawienia w terminie do dnia 15.08.2008r. dokumentacji w zakresie zamiennego projektu budowlanego.

Uchylając powyższą decyzję w części organ odwoławczy wyjaśnił, że PINB błędnie zinterpretował art. 51 ust 1 pkt 3, skoro bowiem roboty budowlane zostały zakończone nie zachodzi potrzeba ich wstrzymywania na podstawie tego przepisu. W ocenie organu K.W. istotnie odstąpił od zatwierdzonego projektu budowlanego w związku z tym konieczne jest przedłożenie przez niego projektu zamiennego. Za nieuzasadnione organ II instancji uznał zarzuty J.W. i K.W. dotyczące naruszenia zasad prowadzenia postępowania administracyjnego.

Skargą wniesioną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach K.W. zaskarżył w całości decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] znak: [...] wnosząc o jej uchylenie oraz uznanie, że nałożone obowiązki wypełnił w dacie [...] lub zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów wykonania żądanej dokumentacji. W uzasadnieniu bardzo obszernej skargi zarzucił organowi odwoławczemu przeprowadzenie postępowania administracyjnego bez zapewnienia stronom czynnego udziału w postępowaniu to jest z naruszeniem art. 10 kpa. Zdaniem skarżącego strony niniejszego postępowania nie zostały poinformowane o zakończeniu postępowania administracyjnego i w związku z tym nie miały możliwości zapoznania się ze zgromadzonym materiałem dowodowym i w efekcie uniemożliwiono im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów.

W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o oddalenie skargi podtrzymując dotychczasową argumentację. Organ podkreślił, że opracowanie dostarczone w dniu [...] nie jest tożsame z wymaganym projektem zamiennym budynku gospodarczo-garażowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna jakkolwiek z innych powodów niż podniesionych w skardze.

Zgodnie z art. 1, art. 2 i art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. – zwanej dalej jako p.p.s.a.), wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy i przepisów postępowania jeżeli mogły one mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sąd nie jest przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a).

W rozpatrywanej sprawie kontrola sądowoadministracyjna wykazała, że w rozpoznawanej sprawie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego w sposób uzasadniający uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji.

Poza sporem jest okoliczność, że inwestor zrealizował roboty budowlane przy budowie budynku gospodarczo-garażowego w sposób istotnie odbiegający od warunków udzielonego decyzją z dnia [...] Prezydenta Miasta pozwolenia na budowę. Ostatecznie kwestia ta została przesądzona w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 30.03.2006r. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, iż organy orzekające ustaliły fakt wybudowania przedmiotowego obiektu w sposób istotnie odbiegający od warunków pozwolenia na budowę i zatwierdzonego nim projektu budowlanego, nadto wykazały naruszenie przepisów Prawa budowlanego zapewniających prawidłowość procesu budowlanego.

Przede wszystkim należy podkreślić, że obie strony od początku postępowania legalizacyjnego, które rozpoczęło się w 1999r. nie kwestionują tej okoliczności, że budynek gospodarczo-garażowy został zrealizowany w 1999r. i od tej pory w budynku nie były prowadzone żadne roboty budowlane. Stan taki w pełni uzasadnia ocenę, że w sprawie znajduje zastosowanie przepis art. 51 ust. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane zawierający regulację odnoszącą się do robót budowlanych, które zostały zakończone.

Stosownie do dyspozycji art. 51 ust. 7, przepisy ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli roboty budowlane, w przypadkach innych niż określone w art. 48 albo w art. 49b, zostały wykonane w sposób, o którym mowa w art. 50 ust. 1 (m.in. w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach tj. pkt 4 ust. 1 art. 50). Z tak sformułowanego przepisu wprost wynika, że ustawodawca nie przewidział możliwości zastosowania do robót budowlanych już zakończonych, art. 51 ust. 1 pkt 3, który pozwala na legalizację samowoli budowlanej poprzez sporządzenie i przedstawienie projektu zamiennego w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę. Z tego względu w przedmiotowej sprawie brak było podstaw prawnych do nałożenia na inwestora obowiązku stosownie do procedury przewidzianej art. 51 ust. 1 pkt 3.

Rozpoznając ponownie sprawę organ I instancji weźmie pod uwagę fakt, że w istniejącym stanie faktycznym do dyspozycji organu pozostaje tylko art. 51 ust. 1 pkt 1 lub pkt 2 ustawy Prawo budowlane. Przy czym należy podkreślić, że jak powszechnie przyjmuje się w orzecznictwie obowiązek wykonania określonych czynności w oparciu o art. 51 ust. 1 pkt 2 nie może oznaczać obowiązku dostarczenia dokumentów, ekspertyz i ocen, ponieważ poprzez nałożenie takiego obowiązku nie można doprowadzić do stanu zgodnego z prawem. (np. wyrok WSA w Warszawie z dnia 24.06.2004r. sygn akt IV SA 74/03, LEX nr 148875.)

Niczym nieusprawiedliwiony pozostaje zarzut skarżącego o naruszeniu art.10 k.p.a Skarżący w żaden sposób nie wykazał by został pozbawiony przez organy możliwości udowodnienia swoich twierdzeń. Warunkiem sine qua non uchylenia decyzji z powodu naruszenia przepisów postępowania jest wykazanie, iż takie naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Do strony skarżącej należy zatem wykazanie związku przyczynowego między naruszeniem przepisów postępowania a wynikiem sprawy. Skarżący winien zatem wykazać, że niezawiadomienie go przed wydaniem decyzji o zebraniu materiału dowodowego i możliwości składania wniosków dowodowych uniemożliwiło mu dokonanie w danym postępowaniu konkretnej czynności procesowej ( np. złożenia dokumentu). Taka zaś sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje.

Odnosząc się do zawartego w skardze żądania dotyczącego zasądzenia na rzecz skarżącego zwrotu kosztów wykonania dostarczonej dotychczas dokumentacji stwierdzić należy, że nie zasługuje ono na uwzględnienie. Jak już wcześniej podniesiono sądy administracyjne sprawują kontrolę zaskarżonych decyzji wyłącznie pod kątem ich zgodności z prawem, nie są natomiast uprawnione do orzekania w zakresie roszczeń cywilnych, a taki charakter ma niewątpliwie żądanie zgłoszone przez skarżącego.

Rozpoznając sprawę ponownie organ I instancji wyda stosowne rozstrzygnięcie mając na względzie przedstawione wyżej uwagi i wyeliminuje dotychczasowe naruszenia prawa.

Uwzględniając powyższe na podstawie art. 145 § 1 pkt a, art. 134, art. 135, art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Sąd orzekł, jak w sentencji.