drukuj    zapisz    Powrót do listy

6140 Nadanie stopnia i tytułu naukowego oraz potwierdzenie równoznaczności dyplomów, świadectw i tytułów, Oświata, Minister Edukacji i Nauki, Oddalono skargę, I SA/Wa 1860/09 - Wyrok WSA w Warszawie z 2010-03-02, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Wa 1860/09 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2010-03-02 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-11-17
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Iwona Kosińska
Joanna Skiba
Mirosław Gdesz /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6140 Nadanie stopnia i tytułu naukowego oraz potwierdzenie równoznaczności dyplomów, świadectw i tytułów
Hasła tematyczne
Oświata
Skarżony organ
Minister Edukacji i Nauki
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U. 2004 nr 256 poz 2572 art. 93 ust. 1-4
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - tekst jednolity
Dz.U. 2006 nr 63 poz 443 par. 1 ust. 2 pkt 1, par. 9, par. 14
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 kwietnia 2006 r. w sprawie nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą.
Publikacja w u.z.o.
ONSAiWSA z 2011 r. nr 4, poz.79
Tezy

Tezy:.(...) testy umiejętności SAT jako niezwiązane z ukończeniem szkoły średniej nie mogą podlegać nostryfikacji w trybie rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 kwietnia 2006 r. w sprawie nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą (Dz.U. Nr 63 poz. 443) jako równorzędne polskiemu świadectwu dojrzałości. Fakt, że w Stanach Zjednoczonych większość uczelni opiera swoją rekrutację na wynikach testu SAT nie oznacza, że jest on świadectwem ukończenia szkoły względnie świadectwem maturalnym.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mirosław Gdesz (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Iwona Kosińska Sędzia WSA Joanna Skiba Protokolant Ewa Szymańska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 marca 2010 r. sprawy ze skargi P. B. na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] września 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia oddala skargę.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] września 2009 r. nr [...] Minister Edukacji Narodowej, po rozpatrzeniu zażalenia P. B. (dalej powoływany jako skarżący) reprezentowanego przez ojca M. B., utrzymał w mocy postanowienie [...] Kuratora Oświaty z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...] o odmowie wydania zaświadczenia uznającego dokument SAT raport wyników ucznia (dalej powoływany jako dokument SAT), wydanego przez CollegeBoard SAT w dniu [...] czerwca 2007 r., za równorzędny polskiemu świadectwu dojrzałości.

Stan faktyczny:

1. Skarżący pismem z dnia 10 września 2008 r. wystąpił do [...] Kuratora Oświaty z wnioskiem o uznanie dokumentu SAT wydanego przez CollegeBoard SAT w dniu [...] czerwca 2007 r. za równorzędny polskiemu świadectwu dojrzałości.

2. Pismem z dnia [...] listopada 2008 r. sygn. [...] Kurator Oświaty poinformował skarżącego, że na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 kwietnia 2006 r. w sprawie nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą, (Dz. U. Nr 63 poz. 443; dalej powoływane jako "rozporządzenie"), określającego dokumenty podlegające nostryfikacji, jest zobowiązany rozpatrzyć negatywnie wniosek strony o nostryfikację dokumentu SAT. Kurator powołał się przy tym na pismo Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej z dnia [...] października 2008 r. stwierdzające, że dokumenty SAT poświadczają wyniki testu umiejętności i nie potwierdzają w Stanach Zjednoczonych ukończenia szkoły średniej ani poziomu wykształcenia.

3. Skarżący w piśmie z dnia 27 kwietnia 2009 r. zwrócił się do [...] Kuratora Oświaty z wnioskiem o ponowne wszczęcie, adekwatne przeprowadzenie i zakończenie postępowania nostryfikacyjnego.

4. Pismem z dnia 19 maja 2009 r. sygn.[...], Kurator zwrócił się do skarżącego o przedłożenie dokumentów wymaganych do celów wszczęcia postępowania nostryfikacyjnego, o których mowa w § 14 ust. 3 i 5 rozporządzenia.

5. W piśmie z dnia 2 czerwca 2009 r. skarżący stwierdził, że organ dysponuje już kopią dokumentu SAT wraz z apostille, oraz że do wniosku o nostryfikację z dnia 10 września 2008 r. strona dołączyła spersonalizowany dokument wskazujący liczbę szkół wyższych, o przyjęcie do których strona mogłaby się ubiegać.

6. Postanowieniem z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...] Kurator Oświaty odmówił wydania zaświadczenia o uznaniu dokumentu SAT za równorzędny polskiemu świadectwu dojrzałości. Odmowę nostryfikacji kurator oświaty uzasadnił nieprzedstawieniem przez stronę dokumentów wymaganych na podstawie § 14 ust. 3 i 5 rozporządzenia.

7. Na powyższe postanowienie skarżący wniósł zażalenie. W zażaleniu stwierdził, że dokument SAT jest dokumentem podlegającym nostryfikacji, a żądanie przedłożenia dokumentów, zawarte w piśmie organu z dnia 19 maja 2009 r. jest nieuprawnione.

8. Minister Edukacji Narodowej, po rozpatrzeniu powyższego zażalenia, postanowieniem z dnia [...] września 2009 r. utrzymał w mocy postanowienie o odnowie nostryfikacji. Minister zawarł w swoim postanowieniu o wiele szersze uzasadnienie odmowy nostryfikacji. I tak w pierwszej kolejności Minister wyjaśnił, że w myśl § 9 rozporządzenia, za równorzędne polskiemu świadectwu dojrzałości uznaje się świadectwo ukończenia szkoły lub świadectwo maturalne uzyskane za granicą, jeżeli uprawnia do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe do każdego typu szkół wyższych w państwie, w którego systemie edukacji działa instytucja wydająca świadectwo. Natomiast w § 14 ust. 1, 3 i 5 rozporządzenia zostały wymienione dokumenty jakie w celu wszczęcia i przeprowadzenia postępowania nostryfikacyjnego osoba ubiegająca się o nostryfikację świadectwa uzyskanego za granicą jest obowiązana dołączyć do wniosku o nostryfikację. Minister podzielił stanowisko kuratora, że dokument SAT nie może być przedmiotem postępowania nostryfikacyjnego, ponieważ nie jest świadectwem ukończenia szkoły ani świadectwem maturalnym, lecz poświadcza jedynie wyniki testu umiejętności uwzględniany przy rekrutacji do amerykańskich szkół wyższych. W świetle powszechnie dostępnych informacji SAT Reasoning Test (SAT I) to ogólny test umiejętności. Absolwenci szkół średnich posiadający maturę, będący kandydatami na studia I stopnia w Stanach Zjednoczonych, zdają SAT I. Test ten składa się z części matematycznej oraz werbalnej, w ramach których ocenia się logiczność myślenia i poziom wiedzy ogólnej kandydata na studia w USA. Na gruncie obowiązujących przepisów nie ma możliwości uznania w drodze nostryfikacji dokumentu SAT za równorzędny świadectwu dojrzałości. Dokument SAT nie jest bowiem świadectwem ukończenia szkoły ani świadectwem maturalnym. Odnosząc się do zarzutu strony dotyczącego nieokreślonego administracyjnego charakteru pisma kuratora oświaty z dnia [...] listopada 2008 r., Minister zauważył, że pismo to miało charakter informacyjny i nie spowodowało zakończenia postępowania poprzez odmowę wydania zaświadczenia. Nie jest zatem uzasadniony pogląd strony, w świetle którego ww. pismo należy traktować jako akt administracyjny.

Zdaniem Ministra skoro skarżący wraz z wnioskiem o nostryfikację złożył kopię dokumentu SAT wraz z dołączoną apostille, która to kopia nie została potwierdzona notarialnie za zgodność z oryginałem - wymogu określonego w § 14 ust. 3 rozporządzenia nie można uznać za spełniony. Odnosząc się natomiast do argumentu strony, że amerykańskie władze wydając apostille nie uznały konieczności wydawania potwierdzenia, o którym mowa w § 14 ust. 5 rozporządzenia, należy zauważyć, że w drodze apostille jest niemożliwe uzyskanie takiego potwierdzenia, co wynika z Konwencji Haskiej. Konwencja Haska, zastępująca legalizację dokumentów instytucją apostille, ma na celu jedynie zniesienie wymogu legalizacji dyplomatycznej lub konsularnej zagranicznych dokumentów urzędowych. Ponieważ Stany Zjednoczone są stroną Konwencji Haskiej, potwierdzenie legalności amerykańskich dokumentów urzędowych odbywa się drodze apostille, a nie legalizacji. Wymogi zawarte w § 14 ust. 1-3 rozporządzenia są zaś odzwierciedleniem postanowień Konwencji Haskiej. Strona w zażaleniu wymienia instytucje, które w odniesieniu do dokumentu SAT odmówiły wydania potwierdzenia, o którym mowa w § 14 ust. 5 rozporządzenia. Jednocześnie strona wskazuje, że do wniosku o nostryfikację z dnia 10 września 2008 r. dołączyła spersonalizowany dokument wskazujący - przez adresy pierwszych z pełnej listy konkretnych placówek akademickich - liczbę szkół wyższych, o przyjęcie do których strona mogłaby się ubiegać. Strona nie przedstawiła dokumentu, z którego wynikałoby, że dokument SAT uprawnia stronę do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe do każdego typu szkół wyższych w Stanach Zjednoczonych.

Minister nie uwzględnił również zarzutu strony, co do tego że żądanie przedłożenia dokumentów, o których mowa w § 14 ust. 3 i 5 rozporządzenia, zawarte w piśmie kuratora oświaty z dnia 19 maja 2009 r., było nieuprawnione. Wraz z wnioskiem o nostryfikację z dnia 10 września 2008 r. strona nie przedłożyła wymaganych dokumentów, kurator oświaty nimi nie dysponował, a zatem był uprawniony do żądania ich przedłożenia, skoro w związku z pismem kuratora z dnia [...] listopada 2008 r. strona nie wycofała wniosku o nostryfikację dokumentu SAT. Ponieważ w odpowiedzi na pismo kuratora oświaty z dnia 19 maja 2009 r. strona nie spełniła żądania przedłożenia wymaganych dokumentów, wydanie przez kuratora oświaty postanowienia odmawiającego nostryfikacji na tej podstawie, że strona nie przedstawiła dokumentów wymaganych na podstawie § 14 ust. 3 i 5 rozporządzenia - należy uznać za uzasadnione.

9. Skarżący nie zgodził się z tym rozstrzygnięciem i wniósł na nie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której zawarł wniosek o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Ministrowi do ponownego rozpatrzenia. W skardze zarzucono naruszenie art. 107 § 1 oraz § 3 Kpa.

Skarżący wskazał, że:

- przywołanie opinii Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej z dnia [...] października 2008 r. – w kontekście pisma Departamentu Obsługi Programów Międzynarodowych i Uznawalności Wykształcenia Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] kwietnia 2009 r. – wykluczało możliwość posługiwania się przez kuratora powołanym pismem Biura;

- przedstawił wszystkie wymagane do nostryfikacji dokumentów, a organ nie określił precyzyjnie warunków adekwatności przedkładanych dokumentów;

- aktem mataczenia ze strony organu jest dokonywanie pryncypialnych stwierdzeń w odniesieniu do charakteru Raportów SAT. Za nadużycie skarżący traktuje stwierdzenie, że "absolwenci szkół średnich posiadający maturę, będący kandydatami na studia I Stopnia w Stanach Zjednoczonych", ponieważ żaden absolwent-kandydat na studia w Stanach Zjednoczonych nie posiada matury;

- fundamentalną wadliwością powołanego rozporządzenia z dnia 6 kwietnia 2006 r., jest to, że nakłada na stronę, ubiegającą się o nostryfikację nieuzasadnione i nieuzgodnione z władzami innych krajów warunki. W tym przypadku warunek ten dotyczy potwierdzenia ubiegania się na podstawie tego dokumentu o przyjęcie na studia wyższe do wszystkich typów szkół wyższych w Stanach Zjednoczonych;

- przedkładanie kolejnych żądań przez kuratora pozbawione było jakiegokolwiek uzasadnienia;

- zignorowano jego wniosek – załączony do zażalenia – o wyłączenie [...] Kuratora Oświaty i radcy prawnego D. J.

10. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Ponadto stwierdził, że nie zachodziły przesłanki określone w art. 24 § 1 Kpa co do wyłączenia pracownika organu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) – dalej ppsa, sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Rozpoznając sprawę w ramach tych kryteriów stwierdzić należy, że skarga nie może być uwzględniona, ponieważ zaskarżone postanowienie nie narusza prawa, a przy jego podejmowaniu nie uchybiono zasadom i przepisom postępowania administracyjnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy.

2. W ramach oceny legalności zaskarżonego postanowienia pierwszoplanowe znaczenie ma kwestia możliwości nostryfikacji przedstawionego przez skarżącego testu SAT raport wyników ucznia. Punktem wyjścia dla oceny tej kwestii jest norma zawarta w art. 93 ust. 1 – 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U Nr 256, poz. 2572 ze zm.) stanowiąca, że świadectwa szkolne oraz świadectwa maturalne uzyskane za granicą uznaje się za równorzędne świadectwom ukończenia odpowiednich szkół publicznych i świadectwom dojrzałości określonym w ustawie, na zasadach przewidzianych w umowach międzynarodowych. Natomiast w razie braku odpowiednich umów międzynarodowych świadectwa, o których mowa w ust. 1, mogą być w drodze nostryfikacji uznane za równorzędne odpowiednim świadectwom określonym w ustawie, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4. Przedmiotem uznania za równorzędne są w drodze nostryfikacji wyłącznie świadectwa szkolne oraz świadectwa maturalne uzyskane za granicą. Przy tym w pojęciu świadectwa uzyskanego za granicą mieszczą się tylko i wyłącznie dokumenty wydane przez uprawnioną instytucję, potwierdzające ukończenie szkoły lub ukończenie kolejnego etapu edukacji za granicą (§ 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia).

3. Przepis § 9 rozporządzenia stwierdza, że za równorzędne polskiemu świadectwu dojrzałości uznaje się świadectwo ukończenia szkoły lub świadectwo maturalne uzyskane za granicą, jeżeli uprawnia do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe do każdego typu szkół wyższych w państwie, w którego systemie edukacji działa instytucja wydająca świadectwo. Natomiast z mocy prawa za równorzędne polskiemu świadectwu dojrzałości, bez obowiązku przeprowadzania nostryfikacji, uznaje się:

1) dyplomy IB (International Baccalaureate), wydawane przez organizację International Baccalaureate Organization w Genewie;

2) dyplomy EB (European Baccalaureate), wydawane przez Szkoły Europejskie zgodnie z Konwencją sporządzoną w Luksemburgu dnia 21 czerwca 1994 r. o statusie Szkół Europejskich.

4. Postępowanie nostryfikacyjne w przedmiocie uznania za równorzędne dotyczy tylko i wyłącznie świadectw ukończenia szkoły oraz świadectw maturalnych. Powstaje zatem problem, czy przedstawiony przez skarżącego do nostryfikacji dokument spełnia to kryterium. Faktem powszechnie znanym w rozumieniu art. 106 § 4 ppsa i nie wymagającym szczegółowej wiedzy specjalistycznej jest charakter The SAT Reasoning Test. Jak prawidłowo wywiódł to organ w zaskarżonym postanowieniu – wyniki tego testu nie potwierdzają faktu ukończenia szkoły średniej, lecz stanowią sprawdzian wiedzy, który jest podstawą do oceny przy rekrutacji na większości amerykańskich uczelni (szczegółowe informacje http://sat.collegeboard.com). Do testu SAT zarówno w Stanach Zjednoczonych, ale również na wielu innych krajach w tym Polsce można przystąpić jeszcze w trakcie nauki w szkole średniej i taka jest najczęstsza praktyka jak wskazuje organizator egzaminu CollegeBoard na swojej stronie internetowej. Test ten nie ma żadnego związku z ukończeniem szkoły średniej. Dlatego w ogóle nie może być mowy o możliwości jego nostryfikacji i uznania za równorzędne z polską maturą. Uwzględnienie skargi doprowadziłoby do sytuacji stwarzającej możliwość polskim uczniom zdawania testu SAT jeszcze w trakcie nauki w liceum i uznawania, że na tej podstawie mogą już być przyjęci na studia w Polsce.

5. Z całą stanowczością należy stwierdzić, że testy umiejętności SAT jako niezwiązane z ukończeniem szkoły średniej nie mogą podlegać nostryfikacji w trybie powołanego rozporządzenia jako równorzędne polskiemu świadectwu dojrzałości. Fakt, że w Stanach Zjednoczonych większość uczelni opiera swoją rekrutację na wynikach testu SAT nie oznacza, że jest on świadectwem ukończenia szkoły względnie świadectwem maturalnym. Dodatkowo wskazać należy, że pojęcie świadectwa maturalnego, czy też potocznie matury zarówno w Polsce jak i w innych krajach, gdzie występuje jest immanentnie związane z ukończeniem szkoły średniej. I tak w Czechach określana jest jako maturitní zkouška, w Słowacji maturitná skúška, we Włoszech esame di maturità (esame di stato), w Austrii Reifeprüfung, w Niemczech "Abitur", zaś we Francji "le baccalauréat". W europejskiej kulturze językowej pojęcie "matura" oznacza egzamin kończący zdanie szkoły średniej. W żadnym razie za jej odpowiedniki nie mogą być traktowane amerykańskie Scholastic Assessment Test (SATI) SAT II Subject Tests American College Testing (ACT) Assessment, czy też LSAT - Law School Admission Test.

6. Już z tego powodu należy uznać, że skoro brak było podstaw do nostryfikacji przedstawionego przez skarżącego dokumentu, obowiązkiem organu było wydanie postanowienia o odmowie uznania tego dokumentu za równorzędny polskiemu świadectwu dojrzałości. W związku z tym wszelkie rozważania organu na temat wymaganych dokumentów w świetle § 14 rozporządzenia były bezprzedmiotowe. Skoro SAT raport wyników ucznia nie spełnia przesłanek określonych w § 9 rozporządzenia, to siłą rzeczy niepotrzebne i niemożliwe było przedstawienie przez stronę zaświadczenia, że dokument ten stanowi podstawę przyjęcia na wszystkie uczelnie w Stanach Zjednoczonych. Jednak ustalenia te zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, które są zbyteczne oraz niepotrzebne wzywanie strony do przedstawienia nieistotnych dla sprawy dokumentów nie mają wpływu na poprawność samego rozstrzygnięcia.

7. Zarzuty skarżącego dotyczące mataczenia są całkowicie chybione, organ dokonał bowiem prawidłowej interpretacji SAT raportu wyników ucznia. Przy tym nie wiadomo w jaki sposób wiedza przedstawiona przez Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej z dnia [...] października 2008 r. miała się zdeaktualizować w związku z tym, że w dacie wydawania zaskarżonego postanowienia Biuro nie było już właściwe do wydawania opinii w tym przedmiocie. Opinia przedstawia tylko obiektywne fakty dostępne dla każdego.

8. Również prawidłowo organy uznały, że dopiero postanowienie Kuratora z dnia [...] czerwca 2009 r. zakończyło postępowanie nostryfikacyjne przed organem pierwszej instancji i dopiero wydanie postanowienia w odpowiedniej formie dało stronie możliwość złożenia odwołania.

9. Zarzut skarżącego, że nieprawidłowo organy stwierdziły, że SAT I zdają "absolwenci szkół średnich posiadający maturę, będący kandydatami na studia I Stopnia w Stanach Zjednoczonych" nie ma żadnego znaczenia w sprawie. Jest to pewna nieścisłość językowa, która nie miała wpływu na poprawność rozstrzygnięcia. Z drugiej bowiem strony nie wiadomo na jakiej podstawie skarżący opiera swoje twierdzenie, że żaden absolwent-kandydat na studia w USA nie posiada matury, skoro również w Stanach uczniowie mogą zdawać tzw. międzynarodową maturę - International Baccalaureate.

10. Nie można również uznać za zasadny zarzutu naruszenia art. 24 § 1 pkt 6 Kpa tj. że osoby wymienione w zażaleniu powinny podlegać wyłączeniu od załatwienia sprawy z powodu, której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne. Subiektywne odczucia strony o stronniczości pracownika organu - nie mogą stanowić podstawy do wyłączania się pracownika organu w każdej sytuacji. W przedmiotowej sprawie strona taki wniosek o wyłączenie zawarła dopiero w zażaleniu kierowanym do Ministra, a więc kiedy sprawa została już rozstrzygnięta przez organ pierwszej instancji. Ponadto w odniesieniu do radcy prawnego D. J. , w ogóle nie wiadomo na czym miało polegać wyłączenie jej od czynności procesowych.

Dlatego Sąd podziela w całości pogląd wyrażony w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia co do konieczności odmowy nostryfikacji dokumentu SAT, z tą uwagą że wszelkie dywagacje o wymaganych dokumentach do nostryfikacji są zbyteczne. Te rozważania organu nie wpłynęły jednak na poprawność samego rozstrzygnięcia. W związku z tym brak jest jakichkolwiek podstaw do uchylenia zaskarżonego postanowienia, ponieważ nie narusza ono prawa.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł, jak w sentencji wyroku



Powered by SoftProdukt