drukuj    zapisz    Powrót do listy

6040 Wyrób, rozlew i obrót alkoholami, Przeciwdziałanie alkoholizmowi, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, III SA/Gl 186/22 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2022-11-14, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Gl 186/22 - Wyrok WSA w Gliwicach

Data orzeczenia
2022-11-14 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2022-02-14
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Sędziowie
Adam Gołuch /sprawozdawca/
Marzanna Sałuda /przewodniczący/
Piotr Pyszny
Symbol z opisem
6040 Wyrób, rozlew i obrót alkoholami
Hasła tematyczne
Przeciwdziałanie alkoholizmowi
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 2277 art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ,art. 15 ust. 1 pkt 2 art. 43 ust. 1
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzanna Sałuda, Sędziowie Sędzia WSA Adam Gołuch (spr.), Asesor WSA Piotr Pyszny, Protokolant Monika Rał, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 listopada 2022 r. sprawy ze skargi R. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 3 grudnia 2021 r. nr SKO.A/41.1/29/2021/14882/MM w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych oddala skargę.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia 3 grudnia 2021 r. wydaną w sprawie nr SKO.A/41.1/29/2021/14882/MM, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach (dalej: organ II instancji) - po rozpatrzeniu odwołania R. J. (dalej: skarżący) od decyzji Prezydenta Miasta R. (dalej: organ I instancji) z dnia 9 września 2021 r., nr [...] w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych - na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 735; zwanej dalej: "k.p.a."), i art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2277 ze zm.) - dalej u.w.t.p.a. - utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W sprawie ustalono następujący stan faktyczny i prawny.

Decyzją z dnia 9 września 2021 r. organ I instancji cofnął zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości do 4,5 % alkoholu oraz na piwo, przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w należącym do skarżącego sklepie "[...]" usytuowanym w R. przy ul. [...], wcześniej organ ten udzielił skarżącemu zezwolenia na sprzedaż danego rodzaju napojów w tym miejscu decyzją z dnia 7 grudnia 2016 r., nr [...].

W uzasadnieniu organ pierwszej instancji powołał się na treść prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w R. z dnia 17 lutego 2020 r., sygnatura akt [...]. Na mocy tego wyroku skarżący został uznany za winnego czynu przewidzianego w art. 43 ust. 1 u.w.t.p.a. Czyn skazanego polegał na sprzedaży butelki, zawierającej 0,5 litra wódki, [...] E.G. we wspomnianym wyżej sklepie w dniu 11 listopada 2018 r.

W odwołaniu, datowanym na dzień 7 października 2021 r., skarżący zarzucił:

1) naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a., przez dowolną ocenę materiału dowodowego, prowadzącą w konsekwencji do przyjęcia, iż w dniu 11 listopada 2018 r. nastąpiło zdarzenie polegające na sprzedaży butelki wódki osobie w wieku [...] lat w punkcie sprzedaży skarżącego.

2) naruszenie przepisów prawa materialnego – artykułu 18 ust. 10 pkt 1 lit a w związku z art. 15 ust. 1 u.w.t.p.a., poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i naruszenie obowiązku zgromadzenia kompletnego materiału dowodowego.

Zarzuciwszy powyższe, skarżący wniósł o uchylenie decyzji w całości.

W uzasadnieniu odwołania skarżący wskazał m.in., że organ I instancji nie dostrzegł szeregu sprzeczności w aktach sprawy karnej o sygn. akt. [...], w której został skazany za czyn z art. 43 ust 1 u.w.t.p.a.

Nadto sprzeczności zawarte w aktach sprawy karnej winny być dokładnie wyjaśnione w postępowaniu administracyjnym.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach zaskarżoną decyzją utrzymało powyższą decyzję organu I instancji w mocy.

W uzasadnieniu organ II instancji wskazał m.in, że norma prawna wynikająca z art. 18 ust. 10 pkt 1 lit a u.w.t.p.a. nie pozostawia żadnych wątpliwości interpretacyjnych. Dla wypełnienia się ustawowych przesłanek cofnięcia zezwolenia wystarcza jednorazowa sprzedaż napoju alkoholowego osobie małoletniej. Co do samego faktu sprzedaży, a więc naruszenia zakazu wynikającego z art. 15 ust. 1 pkt 2 u.w.t.p.a., wyrok sądu karnego ma szczególną moc dowodową, o której mowa w art. 76 § 1 k.p.a., nie zachodziła więc podnoszona przez skarżącego niekompletność materiału dowodowego. Wspomniany wyrok sądu karnego z dnia 17 lutego 2020 r. sygn. akt. [...] (prawomocny z dniem 11 marca 2021 r.), na mocy, którego skarżący został uznany za winnego czynu polegającego na sprzedaży małoletniej alkoholu o zawartości powyżej 18%, jest dowodem tego co zostało w nim stwierdzone.

Nadto organ II instancji wskazał, iż zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 21 października 2009 r. (sygn. akt II GSK 149/09, LEX nr 573529), nawet jednorazowa sprzedaż napoju alkoholowego osobie poniżej 18 roku życia jest wystarczającą i uzasadnioną przyczyną do zastosowania sankcji w postaci cofnięcia zezwolenia na obrót takimi napojami.

Organ II instancji zaznaczył w konkluzji, że związany charakter decyzji oraz zgromadzony materiał dowodowy w sprawie pozwolił na należyte wyjaśnienie oraz ustalenie wszystkich istotnych faktów dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy z poszanowaniem przepisów k.p.a.

Z tych przyczyn decyzja organu pierwszej instancji została utrzymana w mocy.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, datowanej na 20 stycznia 2022 r., skarżący zarzucił:

1) naruszenie art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a., przez błędne ustalenie, jakoby doszło w jego sklepie do sprzedaży wódki osobie małoletniej,

2) naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 18 ust. 10 pkt 1 lit a w związku z art. 15 ust. 1 u.w.t.p.a., poprzez ich niewłaściwe zastosowanie w sytuacji naruszenia obowiązku zgromadzenia kompletnego materiału dowodowego.

W uzasadnieniu skargi, skarżący m.in., powielił dotychczasową argumentację podnoszoną przed organami wskazał m.in, że organy przeprowadziły postępowanie dowodowe w sposób niekompletny i wybiórczy, a zebrany materiał dowodowy poddano całkowicie dowolnej i nieuprawnionej ocenie.

Skarżący wniósł o uchylenie decyzji, jak również poprzedzającej ją decyzji organu I instancji i o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Jednocześnie podkreślając, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z decyzją związaną. Oznacza to sytuację, w której organ administracji wydający decyzję sprawdza jedynie, czy są spełnione przesłanki wydania decyzji, a jeśli tak, to wydaje ściśle określoną decyzję.

Ponadto w rozpoznawanej sprawie jedyną przesłanką sankcji administracyjnej jest udowodniona okoliczność sprzedaży napoju alkoholowego osobie do 18 lat. Zaś Organ administracji może weryfikować tylko tę przesłankę i jeżeli jest ona spełniona musi wydać rozstrzygnięcie cofające zezwolenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest niezasadna.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 137), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Zakres tej kontroli wyznacza art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.), dalej: p.p.s.a., który stanowi, że sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a. Zgodnie natomiast z art. 145 § 1 p.p.s.a., uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi i uchylenie decyzji następuje, gdy sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania, inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Przeprowadzona przez Sąd w rozpoznawanej sprawie kontrola we wskazanym wyżej aspekcie nie wykazała, aby zaskarżona decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego, utrzymująca w mocy decyzję organu I instancji o cofnięciu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, była obciążona naruszeniami prawa materialnego lub procesowego.

Podstawę prawną zaskarżonych decyzji stanowiły przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości. W myśl art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a u.w.t.p.a. ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży podlega cofnięciu w przypadku nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych, a w szczególności sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim, nietrzeźwym, na kredyt lub pod zastaw.

W zakresie interpretacji art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a u.w.t.p.a., obecnie można mówić o utrwalonej wykładni powołanego przepisu, nadającej mu ustaloną treść normatywną. Zgodnie z dominującym stanowiskiem sądów administracyjnych jedyną przesłanką zastosowania powołanego przepisu jest obiektywne nieprzestrzeganie przez przedsiębiorcę ustawowych zasad sprzedaży napojów alkoholowych, w tym zakazów i ograniczeń tej sprzedaży przewidzianych w ustawie. Ustawodawca nie różnicuje przy tym skutków nieprzestrzegania warunków sprzedaży napojów alkoholowych od stopnia szkodliwości społecznej konkretnego naruszenia ani też od ilości dokonanych naruszeń. Zatem każda, nawet jednorazowa, sprzedaż napoju alkoholowego osobie nieletniej, w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, stanowi nieprzestrzeganie określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych i jest podstawą do cofnięcia zezwolenia na obrót napojami alkoholowymi przez uprawniony organ.

Sąd zauważył, że cofnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych stanowi sankcję administracyjną za naruszenie zakazu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom do lat 18, ustanowionego w art. 15 ust. 1 pkt 2 u.w.t.p.a. W związku z tym dla ustalenia odpowiedzialności administracyjnej przedsiębiorcy nie ma znaczenia wina sprzedawcy, nie jest też ważne, czy przedsiębiorca miał świadomość, że dokonuje sprzedaży napoju alkoholowego osobie nieletniej, jak też, czy dokonał sprzedaży osobiście, czy przez zatrudnionego pracownika, na którego działanie nie miał wpływu w momencie dokonywania sprzedaży i w końcu nie ma znaczenia ewentualny aspekt ekonomiczny. Przeciwdziałanie zjawiskom społecznym, takim jak alkoholizm nie może bowiem podlegać relatywizacji w zderzeniu z interesem ekonomicznym podmiotu gospodarczego. Z treści art. 1 ust. 1 i art. 2 ust. 1 pkt 4 u.w.t.p.a. wynika bowiem, iż nadrzędnym celem powołanej ustawy jest ochrona prawidłowego fizycznego, psychicznego i społecznego rozwoju społeczeństwa. Oznacza to, że celem cofnięcia zezwolenia nie jest tylko spowodowanie dolegliwości dla naruszającego prawo, ale przede wszystkim zapewnienie ochrony (w tym ochrony prewencyjnej) wartości i dóbr, w które godziło naruszanie warunków i zasad sprzedaży napojów alkoholowych. Dlatego też, mimo, że omawiany przepis jakkolwiek zawiera dość restrykcyjne rozwiązanie, to nie narusza konstytucyjnej zasady proporcjonalności, wynikającej z określonej w art. 2 Konstytucji RP zasady demokratycznego państwa prawnego.

Ratio legis art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a u.w.t.p.a. jest dążenie do eliminowania z obrotu napojami alkoholowymi tych przedsiębiorców, którzy dopuszczają się naruszeń zasad sprzedaży napojów alkoholowych. Przedsiębiorca, który sprzedał piwo osobie nieletniej, chociażby jednokrotnie, nie daje rękojmi, że nie będzie tak postępował w przyszłości, a tym samym nie daje rękojmi należytej realizacji zadań wynikających z powołanej ustawy. Dlatego też w przypadku stwierdzenia naruszenia zasad obrotem napojami alkoholowymi, można wyciągnąć dalej idące konsekwencje, sprowadzające się w efekcie do cofnięcia nie tylko zezwolenia, z którym związane jest naruszenie, ale także pozostałych zezwoleń udzielonych podmiotowi i dotyczących danego punktu handlowego (por. uchwała NSA z dnia 30 października 2007 r., sygn. akt II GPS 2/07, publ. w Legalis). Tak więc przedsiębiorca z uwagi na rodzaj chronionego dobra, jak też z uwagi na fakt, iż dochowanie ustawowych zasad dystrybuowania napojów alkoholowych w istocie jest uzależnione od sprzedawcy tych napojów, jest zobowiązany zorganizować sprzedaż napojów alkoholowych w taki sposób, aby nie doszło do naruszenia zasad sprzedaży napojów alkoholowych określonych w ustawie. Toteż ryzyko ewentualnej utraty zezwolenia na obrót napojami alkoholowymi obciążą wyłącznie tego przedsiębiorcę. Należy jednak zauważyć, iż przedsiębiorca ma możliwość uniknięcia negatywnych konsekwencji cofnięcia zezwolenia na obrót napojami alkoholowymi. Na mocy art. 15 ust. 2 u.w.t.p.a. sprzedawca ma bowiem prawo do wylegitymowania nabywcy napoju alkoholowego. Skorzystanie z tego uprawnienia zależy wyłącznie od woli sprzedawcy i przysługuje bez względu na sposób postrzegania wieku osoby kupującej.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy zauważyć należy, iż prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w R. z dnia 17 lutego 2020 r., sygn. akt [...], skarżący został uznany za winnego zarzucanego mu czynu, wypełniającego dyspozycję art. 43 ust. 1 u.w.t.p.a., gdyż w dniu 11 listopada 2019 roku sprzedał napój alkoholowy w postaci wódki małoletniej E.G.

Należy przy tym dodać, że na podmiocie prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży napojów alkoholowych spoczywa obowiązek zorganizowania jej w taki sposób, aby nie dochodziło do naruszania zasad sprzedaży napojów alkoholowych określonych w ustawie, m.in. sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom do lat 18. Instrumentem umożliwiającym usunięcie najmniejszych nawet wątpliwości co do pełnoletniości nabywcy napojów alkoholowych jest uprawnienie do żądania okazania dokumentu tożsamości, zgodnie bowiem z art. 15 ust. 2 u.w.t.p.a., w przypadku wątpliwości co do pełnoletniości nabywcy sprzedający lub podający napoje alkoholowe uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy.

Sposób sformułowania przepisu art. 18 ust. 10 pkt 3 u.w.t.p.a. nie pozostawia organom orzekającym swobody uznania co do konieczności cofnięcia zezwolenia w przypadku wystąpienia przesłanek w nim określonych. W ocenie Sądu, skoro materiał dowodowy pozwalał organom na uznanie, że wystąpiły wszystkie przesłanki obligujące do wydania decyzji o cofnięciu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w sklepie prowadzonym przez skarżącego, to zaskarżonej decyzji nie można zarzucić naruszenia przepisu art. 18 ust. 10 pkt 3 u.w.t.p.a.

Podnoszone w skardze zarzuty naruszenia przepisów postępowania okazały się nieusprawiedliwione, bowiem nie prowadziły do skutecznego wykazania takich uchybień prawa procesowego, które mogłyby mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Stosownie do przepisu art. 11 p.p.s.a. sąd administracyjny jest bowiem związany ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do faktu popełnienia przestępstwa.

Mając powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił.



Powered by SoftProdukt