Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Wieczorek Sędziowie Sędzia WSA Sławomir Kozik (spr.) Sędzia WSA Danuta Szydłowska Protokolant st. ref. Renata Lewandowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 sierpnia 2014 r. sprawy ze skargi A. C. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] stycznia 2014 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia patentu na wynalazek oddala skargę

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (nazywany dalej "UP") decyzją z [...] stycznia 2014 r., nr [...], na podstawie art. 89 ust. 1 w związku z art. 24, art. 25 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1410, nazywanej dalej "P.w.p.") oraz art. 98 K.p.c. w związku z art. 256 ust. 2 P.w.p., oddalił wniosek A. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą B. w C. (dalej: "Wnioskodawca", "Skarżący") o unieważnienie patentu nr [...] na wynalazek pt.: "Sposób wytwarzania i urządzenie do wytwarzania jednorazowych artykułów higienicznych", udzielonego na rzecz M. A., A. K., S. A., R. K. prowadzących działalność gospodarczą pod nazwą M. s.c. z siedzibą w C. (dalej: "Uprawnieni").

Jak wskazał UP w zaskarżonej decyzji, sprawa o unieważnienie spornego patentu udzielonego Uprawnionym z pierwszeństwem od [...] sierpnia 2003 r., została wszczęta na skutek wniosku Skarżącego, który wpłynął do UP [...] maja 2013 r. Swój interes prawny Wnioskodawca uzasadnił tym, że uprawnieni z patentu po raz kolejny wszczęli przeciwko niemu oraz jego żonie postępowanie sądowe o skopiowanie maszyny do produkcji artykułów higienicznych i technologii wykonywanej na tej maszynie. Za podstawę prawną swojego żądania Wnioskodawca podał przepisy z art. 24, art. 25 ust 1 i ust. 2 oraz art. 26 ust 1 P.w.p., podnosząc, że zarówno w zakresie sposobu wytwarzania jak i urządzenia do wytwarzania jednorazowych artykułów higienicznych przedmiotowy wynalazek nie posiadał w dniu jego zgłoszenia do ochrony cech nowości i poziomu wynalazczego, na co wskazują materiały dowodowe, zgromadzone w toku postępowań przed sądami karnymi i sądem gospodarczym w C. z oskarżenia Uprawnionych przeciwko Skarżącemu. Postępowania te dotyczyły skopiowania przez Wnioskodawcę spornego rozwiązania przed datą jego zgłoszenia do ochrony. Zdaniem Wnioskodawcy przymiot nowości i poziomu wynalazczego został utracony w wyniku samoujawnienia spornego rozwiązania w wyniku ustawienia maszyny w 2000 r. w hali produkcyjnej, do której dostęp miał każdy klient odbierający towar, wszystkie węzły technologiczne maszyny były odsłonięte i widoczne. Ponadto, Wnioskodawca podniósł, że przymiot nowości i poziomu wynalazczego został utracony w wyniku ustalonego wyrokami sądów skopiowania i wykorzystania technologii, budowy i działania maszyny do wytwarzania jednorazowych artykułów higienicznych przez Skarżącego na kilka lat przed zgłoszeniem do ochrony spornego wynalazku. Na potwierdzenie powyższego, Wnioskodawca przedłożył szereg materiałów dowodowych, w tym materiały dotyczące prowadzonych wobec niego karnych postępowań sądowych.

Uprawnieni w piśmie z [...] czerwca 2013 r. stanowiącym odpowiedź na wniosek i na rozprawie podnieśli, iż w przedłożonych przez Wnioskodawcę wyrokach karnych Sądy stwierdziły, że przedmiotowe rozwiązanie nie mogło być ujawnione przed datą zgłoszenia do ochrony spornego wynalazku, gdyż miało ono charakter poufny. Było udostępniane wyłącznie osobom upoważnionym i zobowiązanym do przestrzegania tajemnicy informacji, takich jak sporny sposób wytwarzania i sporne urządzenie do wytwarzania jednorazowych artykułów higienicznych, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, w myśl art. 100 § 2 pkt. 4 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21 poz. 94 z późn. zm.). Wskazane przez Wnioskodawcę zeznania świadków, przytoczone w całości przez Uprawnionych, wskazują, że teren, na którym znajduje się zakład jest zabezpieczony, a wejście na teren zakładu odbywało się za powiadomieniem przez domofon i z wprowadzeniem na halę produkcyjną przez pracownika firmy, przy czym Uprawnieni nie prowadzili sprzedaży detalicznej, a na teren nie były wpuszczane żadne obce osoby. Dokumenty przedłożone przez Wnioskodawcę wskazują, że zdawał on sobie sprawę z poufności informacji dotyczących technologii produkcji i konstrukcji maszyny Uprawnionych, gdyż usiłował zdobyć te informacje od pracowników Uprawnionych, przy czym na terenie zakładu przebywał jako zaufany kierowca firmy kurierskiej S.

UP uznał, że Wnioskodawca wykazał swój interes prawny w żądaniu unieważnienia spornego patentu, każdy bowiem podmiot prowadzący działalność gospodarczą ma zagwarantowane w art. 20 Konstytucji RP prawo do swobody prowadzenia działalności gospodarczej potwierdzone w art. 6 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.). Działalność ta może być ograniczona jedynie ustawowo (art. 22 Konstytucji RP), a taką ustawą jest ustawa Prawo własności przemysłowej, czy też, uprzednio, ustawa o wynalazczości. Zatem jeżeli Wnioskodawca zajmuje się produkcją śliniaków dentystycznych za pomocą sposobu i urządzenia o cechach objętych spornym patentem, a Uprawnieni ze spornego patentu oskarżyli go o skopiowanie maszyny do produkcji artykułów higienicznych i technologii wykonywanej na tej maszynie, to sytuacja w jakiej znalazł się Wnioskodawca uzasadnia jego interes prawny we wszczęciu postępowania przed UP, który można wywieźć z przywołanych przepisów prawa.

UP następnie przedstawił zakres ochrony przedmiotowego patentu określony w zastrzeżeniach niezależnych z odpowiednimi zastrzeżeniami zależnymi.

UP wskazał następnie, że definicja patentu zawarta w art. 24 P.w.p. stanowi, iż patenty są udzielane na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania, bez względu na dziedzinę techniki. Zgodnie natomiast z art. 25 ust. 1 P.w.p. wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki, przy czym zgodnie z ust. 2 tego przepisu, przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób.

UP uznał zatem, że przy merytorycznej ocenie nowości rozwiązania konieczne jest uwzględnienie w zasadzie całego stanu techniki. Rozwiązanie uważa się za część stanu techniki, gdy przed datą jego pierwszeństwa zostało ono udostępnione do wiadomości powszechnej w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane do jego stosowania w świetle stanu techniki (lub w postaci ujawniającej zgłoszone do ochrony jako wynalazek lub wzór użytkowy). W myśl wymienionych przepisów, dla udowodnienia braku nowości rozwiązania muszą być spełnione łącznie trzy przesłanki: 1. udostępnienie rozwiązania technicznego do wiadomości powszechnej, 2. w takim zakresie, aby dla znawcy danej dziedziny ujawnione zostały dostateczne dane do stosowania wynalazku, 3. udostępnienie to musi nastąpić przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu.

Zgodnie z art. 26 ust 1 P.w.p. wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki, przy czym według ust. 2 tego przepisu, przy ocenie poziomu wynalazczego nie uwzględnia się zgłoszeń, o których mowa w art. 25 ust. 3 P.w.p. (wynalazków lub wzorów użytkowych, korzystających z wcześniejszego pierwszeństwa, nieudostępnionych do wiadomości powszechnej).

UP uznał zatem, że przy merytorycznej ocenie nieoczywistości rozwiązania także konieczne jest uwzględnienie w zasadzie całego stanu techniki. Rozwiązanie uważa się za oczywiste, gdy w świetle stanu techniki podanego do wiadomości powszechnej w jednym lub łącznie w kilku dokumentach wynika ono w sposób oczywisty dla znawcy posiadającego przeciętną wiedzę z danej dziedziny. W szczególności za rozwiązania oczywiste uważa się rutynowe dostosowanie znanego rozwiązania do danych warunków, proste wykorzystanie znanej zasady dla osiągnięcia oczywistego w świetle tej zasady celu, proste zastąpienie znanych środków technicznych w znanym rozwiązaniu ich ekwiwalentami lub proste skojarzenie kilku znanych rozwiązań. Sposób uwzględnienia stanu techniki przyjęty w praktyce i orzecznictwie polskiego i innych urzędów patentowych, jak wskazał UP, polega na wybraniu jednego dokumentu najbliższego rozwiązaniu przedmiotowemu (lub kilku dokumentów, gdy przedmiotowe rozwiązanie ma charakter agregatu kilku rozwiązań cząstkowych) i rozpatrywaniu nieoczywistości przedmiotowego rozwiązania w stosunku do tego dokumentu. Dopuszcza się zastosowanie dwóch dokumentów przy ocenie nieoczywistości każdego rozwiązania cząstkowego w przypadku prostego zastąpienia znanych środków technicznych w znanym rozwiązaniu ich ekwiwalentami. UP uznał, iż żaden z przedłożonych przez Wnioskodawcę dokumentów nie świadczy o braku nowości oraz o braku poziomu wynalazczego spornego wynalazku, gdyż żaden z tych dokumentów nie dowodzi podania tego lub zbliżonego do niego wynalazku do wiadomości powszechnej przed datą zgłoszenia tego wynalazku do ochrony. Przez podanie danych informacji do wiadomości powszechnej, zgodnie z doktryną i orzecznictwem, uznaje się potencjalny dostęp do tych informacji przez nieograniczony krąg osób. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 grudnia 2011 r., sygn. akt II GSK 1283/10, stwierdził, że "(...) jak podkreśla się w doktrynie i judykaturze ujawnienie wynalazku następuje wtedy, gdy z wynalazkiem mógł (choć niekoniecznie musiał) zapoznać się nieoznaczony krąg osób. Podanie wynalazku do wiadomości oznaczonego (zamkniętego) kręgu osób, zwłaszcza związanych obowiązkiem zachowania tajemnicy służbowej, nie jest uważane za udostępnienie wynalazku publiczne".

W ocenie UP, żaden z przedłożonych przez wnioskodawcę dokumentów nie świadczy o samoujawnieniu spornego rozwiązania. Z dokumentów tych nie wynika, aby właściciele spółki wystawiali sporną maszynę na widok publiczny, prezentowali ją na targach, na wystawach, lub publikowali jej zdjęcia, czy też dane związane z jej budową lub stosowanym procesem technologicznym. Wprost przeciwnie informacje te miały dla nich charakter poufny. Były udostępniane wyłącznie osobom upoważnionym i zobowiązanym do przestrzegania tajemnicy informacji dotyczących spornego sposobu wytwarzania i spornego urządzenia do wytwarzania jednorazowych artykułów higienicznych. Pracownicy Uprawnionych byli zobowiązani do utrzymania w tajemnicy informacji związanych z produkcją zakładu, jako danych których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, w myśl art. 100 § 2 pkt. 4 Kodeksu pracy. Natomiast pracownicy firmy kurierskiej S. byli zobowiązani do zachowania w tajemnicy takich informacji przez regulamin tej firmy. Z przedłożonego przez wnioskodawcę protokołu z zeznaniami świadków w osobach A. S. i M. S., wynika, że teren, na którym znajduje się zakład Uprawnionych był zamknięty, a wejście na teren zakładu odbywało się za powiadomieniem przez domofon i z wprowadzeniem na halę produkcyjną przez pracownika firmy, przy czym uprawnieni nie prowadzili sprzedaży detalicznej, a na teren tego zakładu nie były wpuszczane żadne obce osoby. Z protokołu tego wynika także, że wnioskodawca zdawał sobie sprawę z poufności informacji dotyczących technologii produkcji i konstrukcji maszyny uprawnionych, gdyż usiłował zdobyć te informacje od pracowników uprawnionych, przy czym na terenie zakładu przebywał jako zaufany kierowca firmy kurierskiej S. Ponadto, z zawartych w tym protokole zeznań Z. J., jak również z jego oświadczenia załączonego do akt sprawy, wynika, iż w ramach zatrudnienia - umowy o pracę z firmą kurierską S. - miał obowiązek przestrzegania tajemnicy w zakresie danych gospodarczych firm, z którymi S. współpracował. Ponadto, stwierdził on, że na teren zakładu uprawnionych wpuszczał go szef przez bramę i każdorazowo podczas jego pobytu na terenie zakładu przebywał z nim właściciel lub jego pracownik.

W takich okolicznościach UP nie uznał twierdzenia Wnioskodawcy zawartego we wniosku, rzekomo zawartego w wyżej wymienionym protokole, jakoby sporna maszyna była powszechnie dostępna dla każdego klienta odbierającego towar, gdyż dostęp do tej maszyny i technologii produkcji mieli tylko pracownicy i kurierzy współpracującej z uprawnionymi firmy kurierskiej S., którzy byli zobowiązani do zachowania tajemnicy. Takie stanowisko, jak wskazał UP, jest zgodne ze stanowiskiem sądów zawartym w prawomocnych wyrokach sądowych, a w szczególności Sądu Rejonowego, Wydział [...] w C., sygn. [...] z [...] marca 2009 r. i Sądu Okręgowego, Wydział [...] w C., sygn. [...] z [...] lipca 2011 r.

W ocenie UP, także zarzut Wnioskodawcy, że przymiot nowości i poziomu wynalazczego został utracony w wyniku ustalonego wyrokami sądów skopiowania i wykorzystania technologii, budowy i działania maszyny do wytwarzania jednorazowych artykułów higienicznych przez Wnioskodawcę na kilka lat przed zgłoszeniem do ochrony spornego wynalazku, jest niezasadny. Według UP, przedłożone do akt sprawy opinie biegłych sądowych w osobach prof. J. M. nr [...] oraz K. W. z [...] kwietnia 2008 r. i rzecznika patentowego A. J. z [...] września 2003 r. oraz wyroki sądowe potwierdzają jedynie identyczność cech przedmiotowego wynalazku z technologią i urządzeniem stosowanymi przez Wnioskodawcę, nie dowodzą natomiast podania przez Wnioskodawcę tej technologii i/lub tego urządzenia do wiadomości powszechnej, a zatem braku nowości i/lub braku poziomu wynalazczego tego wynalazku.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, Skarżący domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji oraz zasądzenia kosztów postępowania według spisu kosztów, zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie przepisów prawa procesowego i materialnego, w tym :

- art. 7 K.p.a., poprzez niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego i przyjęcie ustaleń sprzecznych z materiałem dowodowym,

- art. 77 § 1 K.p.a., z powodu niewystarczającego ustosunkowania się do zebranego materiału dowodowego,

- art. 11 i art. 107 § 3 K.p.a., z powodu nieprzedstawienia szerzej faktów, które w pełni zostały udowodnione i pominięcia dowodów, na których została oparta rzeczona decyzja,

- art. 80 K.p.a., polegającego na nie dokonaniu istotnych w sprawie ustaleń i postawieniu nieuzasadnionej tezy, wobec braku dowodu na tę okoliczność,

- art. 75 § 1 K.p.a., polegającego na nieuznaniu dowodu z faktów przyznanych przez Uprawnionego, przeciwnika sporu,

- art. 76 § 1 K.p.a., polegającego na nieuznaniu faktów i ustaleń urzędowo stwierdzonych oraz dowodów z dokumentów urzędowych, stanowiących dowód zupełny, a zawartych w prawomocnym wyroku Sądu Rejonowego w C., procedującego w sprawie karnej pod sygnaturą [...] oraz w postępowaniu Sądu Okręgowego w C. pod sygnaturą [...], zakończonego prawomocnym wyrokiem,

- art. 24 i art. 25 ust. 1 i ust. 2 P.w.p., poprzez błędną interpretację przepisów, w przedmiocie ujawnienia wynalazku poprzez stosowanie oraz utratę cech nowości, opartą na ustaleniach dowolnie wybranych z załączonych dowodów i nieudokumentowanych ustaleniach, sprzecznych z treścią dowodów zupełnych.

Skarżący podniósł, że przedstawione we wniosku o unieważnienie spornego patentu dowody na okoliczność dostępności technologii i maszyny, służącej wytwarzaniu jednorazowych śliniaków dentystycznych, opatentowanej za numerem [...], potwierdzały jawne stosowanie wynalazku przed datą jego zgłoszenia w UP. Udowodnione ustaleniami sądów powszechnych, skopiowanie w celach zarobkowych przez Skarżącego, procesu technologicznego i urządzenia do wytwarzania jednorazowych wyrobów higienicznych w latach 1999 - 2002, zniweczyło w dacie [...] sierpnia 2003 r. przymiot nowości światowej opatentowanego rozwiązania.

U P, zdaniem Skarżącego, oceniając stan faktyczny w ogóle nie odniósł się do większości dowodów, a z wybranych przez siebie dowodów, uznał jedynie ich fragmenty lub przypisał im stwierdzenia, które nie zostały w nich zawarte. U P, w przedmiocie interpretacji pojęcia "ujawnienia wynalazku" powołał się na wyrok NSA z 20 grudnia 2011 r., sygn. akt II GSK 1283/10, z którego zaczerpnął dowolnie wybrany odpowiedni cytat z pominięciem ważnych dla sprawy rzeczywistych, dokonanych przez Sąd Najwyższy interpretacji, w przedmiocie ujawnienia wynalazku, poprzez jego stosowanie. Tymczasem, przytoczony przez UP wyrok NSA szczegółowo objaśnia pojęcie "udostępnienia do wiadomości publicznej", zdefiniowane wcześniejszym wyrokiem Sądu Najwyższego z 24 października 1984 r., sygn. IV PRN 5/84 (publikacja WUP 1985, nr 4, str. 212), zgodnie z którym Sąd Najwyższy stwierdził, iż "do podania wynalazku do wiadomości powszechnej dochodzi dopiero wtedy, gdy rozwiązanie było dostępne dla nieograniczonego z góry kręgu osób, które mogły się z tym rozwiązaniem zapoznać poprzez własne obserwacje, pozwalające na przyswojenie sobie reguł technicznego działania będącego przedmiotem wynalazku. Podany w przepisie przykład jawnego stosowania, jako udostępnienia powszechnego oznacza jawność nie w stosunku do pracowników jednostki stosującej, lecz prowadzenia procesu produkcyjnego w sposób umożliwiający zapoznanie się z istotą rozwiązania również innej dowolnej osobie". Przywołany w uzasadnieniu decyzji wyrok NSA pod sygnaturą akt II GSK 1283/10 podnosi również kwestię konieczności zawierania pomiędzy stronami umów o poufności i zachowania w tajemnicy udostępnionego stronie wynalazku, przed jego zgłoszeniem do ochrony w UP. Oba aspekty, dotyczące zniweczenia nowości, w wyniku zapoznania się z rozwiązaniem przez dowolne osoby trzecie oraz konieczności zawierania umów poufności, pomimo zacytowania wybranego fragmentu wyroku NSA, nie zostały przez UP wspominane w uzasadnieniu decyzji. Skarżący zwrócił uwagę, że wyrokiem NSA z 28 marca 2002 r., sygn. akt II SA 3487/01, Sąd podkreślił "iż w celu zniweczenia nowości wynalazku wystarcza stworzenie możliwości zaznajomienia się nim w taki sposób, aby przeciętny specjalista mógł na tej podstawie stosować wynalazek i jest rzeczą całkowicie obojętną, czy i jak szerokie grono osób rzeczywiście zaznajomiło się tą informacją lub jakiemu szerokiemu gronu osób taką możliwość stworzono". Zatem uzasadniając decyzję z [...] stycznia 2014 r., UP błędnie ograniczył się do interpretacji art. 24 i art. 25 ust. 1 i ust. 2 P.w.p., jako utraty nowości wynalazku, w wyniku ujawnienia rozwiązania pracownikom Uprawnionego i firmie spedycyjnej, nie wyłączając z tego kręgu innych osób, w tym konkurentów firmy M. s.c.

UP całkowicie pominął faktyczny krąg osób, którym uprawniony stworzył warunki zapoznania się z technologią i maszyną do produkcji jednorazowych materiałów higienicznych, przed zgłoszeniem rozwiązania do ochrony przyjmując, że jedynymi osobami, które miały dostęp do urządzenia wytwarzającego śliniaki dentystyczne, w okresie od 1999 do końca 2002 roku, byli pracownicy firmy M. s.c. i pracownicy firmy kurierskiej S., w tym kierowca S. – Skarżący, a więc osoby zawiązane umowami o zachowaniu tajemnicy, dotyczącej działalności gospodarczej firmy M. Jest to stwierdzenie nieprawdziwe, sprzeczne z materiałem dowodowym, którego UP nie wziął w ogóle pod uwagę. Zgodnie z ustaleniami prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego Wydział [...] z [...] lipca 2007 r., sygn. [...], Skarżący nigdy nie był pracownikiem firmy kurierskiej S. W tatach 1998 - 2001, Skarżący prowadził firmę pod nazwą B., świadczącą usługi dla przedsiębiorstwa spedycyjnego S. Od stycznia 2002 r., Skarżący rozszerzył działalność gospodarczą w ramach B. o produkcję i sprzedaż wyrobów higienicznych, co ustalił Sąd Rejonowy w prawomocnym wyroku z [...] lipca 2007 r. Fakty te, jako powszechnie znane, bo wynikające z jawności wpisów do ewidencji działalności gospodarczej były znane, na co wskazują zeznania M. A. oskarżycielki subsydialnej w procesie karnym, prowadzonym pod sygnaturą [...]. Poza tym Skarżący, jako niezależny przedsiębiorca nie był związany żadną umową z firmą S. o zachowaniu tajemnicy, a między B. A. C. i firmą M. s.c. nie były podpisane żadne umowy o poufności udostępnienia Skarżącemu maszyny i technologii produkcji śliniaków dentystycznych, co również wynika z zeznań M. A., oświadczeń firmy S. i innych dowodów, czemu Sąd Rejonowy dał wiarę. Nieprawdziwym, zatem stało się postawienie przez UP tezy, iż ujawnienie przez firmę M., przedsiębiorstwu konkurencyjnemu wynalazku, przed datą jego zgłoszenia do ochrony, nie jest udostępnieniem, niweczącym nowość rozwiązania. Wszystkie materiały dowodowe złożone we wniosku z [...] kwietnia 2013 r. jednoznacznie dowodzą, iż maszyna z technologią produkcji jednorazowych śliniaków dentystycznych, stojąca w hali produkcyjnej firmy M. s.c. była całkowicie widoczna, niczym nieosłonięta, nie zawierała ostrzeżeń o zakazie fotografowania, a przedsiębiorca i zarazem konkurent - Skarżący miał do maszyny nieograniczony dostęp. Ponadto złożony do akt protokół rozprawy Sądu Okręgowego sygn. [...] z [...] marca 2004 r. z przesłuchania A. S. i M. S., wskazuje jednoznacznie, iż nie było żadnych umów z firmą M. o zachowaniu tajemnicy i nieudostępniania danych i dokumentacji maszyny do produkcji śliniaków dentystycznych, dostęp do maszyny był możliwy dla każdej osoby wchodzącej do biura, ponieważ wejście do niego wymagało przejścia przez halę produkcyjną, w której ustawiona była maszyna, brak było również specjalnych instrukcji o zachowaniu tajemnicy służbowej.

UP potwierdzając identyczność skopiowanej w latach 1999 - 2002 przez Skarżącego technologii i maszyny do produkcji jednorazowych śliniaków dentystycznych z opatentowanym [...] sierpnia 2003 r. wynalazkiem, uznał brak podważenia cechy nowości wynalazku w dacie jego zgłoszenia, z przyczyn braku dowodu stosowania rozwiązań przez Skarżącego, co jest wnioskiem nielogicznym i pozostaje w sprzeczności z materiałem dowodowym, bowiem wnioskowi temu zaprzecza pozew z [...] maja 2003 r. złożony przez Uprawnionych w Sądzie Okręgowym oraz kolejne pozwy w sprawach karnych, w których pozwanym jest Skarżący w związku z dokonanym, zdaniem Uprawnionych, skopiowania technologii i maszyny do wytwarzania jednorazowych wyrobów higienicznych. Jako dowód jawności technologii i maszyny pracującej jawnie w firmie B., Skarżący składa uzupełniająco oświadczenia dostawcy folii do produkcji artykułów higienicznych oraz firm remontowych, świadczących usługi dla B.

W odpowiedzi na skargę UP podtrzymał w całości swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W świetle powołanych przepisów, Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną z punktu widzenia jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji.

W świetle tych kryteriów, skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie UP zaskarżoną decyzją oddalił wniosek Skarżącego o unieważnienie patentu na wynalazek pt.: "Sposób wytwarzania i urządzenie do wytwarzania jednorazowych artykułów higienicznych", który podnosił, że przedmiotowy wynalazek nie posiadał w dniu zgłoszenia do ochrony cech nowości i poziomu wynalazczego. Do utraty cechy nowości i poziomu wynalazczego spornego urządzenia doszło, zdaniem Skarżącego, w wyniku jego samoujawnienia poprzez ustawienia maszyny w hali produkcyjnej, do której dostęp miał każdy klient odbierający towar i poprzez jego skopiowanie oraz wykorzystanie technologii, budowy i działania maszyny do wytwarzania jednorazowych artykułów higienicznych przez Skarżącego na kilka lat przed zgłoszeniem do ochrony spornego wynalazku. Skarżący powołał się przy tym na naruszenie przez zaskarżoną decyzję art. 24, art. 25 ust 1 i ust. 2 oraz art. 26 ust 1 P.w.p.

Zgodnie zatem z art. 24 P.w.p., patenty są udzielane - bez względu na dziedzinę techniki - na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania. Jak wynika z art. 25 ust. 1 i ust. 2 P.w.p., wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki, a przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Ponadto zgodnie z art. 26 ust. 1 P.w.p., wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki.

W przedmiotowej sprawie, kluczową kwestią jest ustalenie znaczenia sformułowania "udostępnienia do wiadomości powszechnej", co pozwoli ustalić czy sporny wynalazek był częścią stanu techniki przed jego zgłoszeniem do ochrony.

Jak podkreśla się w doktrynie i judykaturze ujawnienie wynalazku następuje wtedy, gdy z wynalazkiem mógł (choć niekoniecznie musiał) zapoznać się nieoznaczony krąg osób, na co wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 grudnia 2011 r., sygn. akt II GSK 1283/10, cytowanym zresztą w niniejszej sprawie zarówno przez UP, jak i przez Skarżącego. Naczelny Sąd Administracyjny w przywołanym wyroku dodał również, iż: "Podanie wynalazku do wiadomości oznaczonego (zamkniętego) kręgu osób, zwłaszcza związanych obowiązkiem zachowania tajemnicy służbowej, nie jest uważane za udostępnienie wynalazku publiczności". Naczelny Sąd Administracyjny w omawianym wyroku powołał się na wyrok Sąd Najwyższego z 24 października 1984 r., sygn. akt IV PRN 5/84, zgodnie z którym: "do podania wynalazku do wiadomości powszechnej dochodzi dopiero wtedy, gdy rozwiązanie było dostępne dla nieograniczonego z góry kręgu osób, które mogły się z tym rozwiązaniem zapoznać poprzez własne obserwacje pozwalające na przyswojenie sobie reguł technicznego działania będącego przedmiotem wynalazku. Dlatego też ograniczenie tego kręgu osób do członków komisji ekspertów, pracowników placówki badawczej czy przedsiębiorstwa produkcyjnego, nie spełnia omawianej przesłanki – nawet przy uwzględnieniu możliwości przekazania przez nich wiadomości innym osobom. Stąd podany w przepisie przykład jawnego stosowania jako udostępnienia powszechnego oznacza jawność nie w stosunku do pracowników jednostki stosującej, lecz prowadzenie procesu produkcyjnego w sposób umożliwiający zapoznanie się z istotą rozwiązania również innej dowolnej osobie" (WUP 1985, nr 4, s. 212). Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 grudnia 2011 r., stwierdził następnie, że: "Najbardziej typowe tzn. najczęściej w praktyce występujące formy ujawnienia wynalazku to publikacja wynalazku, jawne stosowanie wynalazku oraz wystawienie wynalazku na wystawie publicznej. Nie jest to wszakże pełny katalog form ujawnienia. Nowość wynalazku niweczą także inne formy udostępnienia go publiczności, na przykład wyłożenie pracy doktorskiej zawierającej opis wynalazku w bibliotece naukowej, zademonstrowanie wynalazku w telewizji, Internecie czy przedstawienie w audycji radiowej itp. Nie każda jednak informacja udostępniona do wiadomości powszechnej przed datą pierwszeństwa szkodzi nowości wynalazku. Prawnie relewantne jest tylko tzw. udostępnienie dostateczne, tj. dokonane w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane dla stosowania wynalazku".

Uwzględniając powyższe rozważania Sąd stwierdza, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do udostępnienia do wiadomości powszechnej spornego urządzenie pomimo jego skopiowania przez Skarżącego, przed jego zgłoszeniem do ochrony.

Skarżący oparł swoje zarzuty o udostępnieniu do wiadomości powszechnej przez Uprawnionych spornego urządzenia, na twierdzeniu, że urządzenie to stało w hali produkcyjnej firmy Uprawnionych, było niczym nie osłonięte i całkowicie widoczne, przez co Skarżący jak i inne osoby przechodzące do biura firmy przez halę produkcyjną (w ten sposób można było dotrzeć do biura) miały nieograniczony dostęp do spornego urządzenia, mogąc się zapoznać z jego działaniem, budową oraz technologią produkcji jednorazowych artykułów higienicznych (śliniaków dentystycznych). Skarżący dodał, że z zeznań pracowników firmy Uprawnionych wynika, że pracownicy firmy nie mieli z Uprawnionymi zawartych umów o zachowaniu tajemnicy, na hali produkcyjnej nie było informacji o zakazie fotografowania, czy o zachowaniu poufności. Sam Skarżący również nie był związany umową o zachowaniu tajemnicy, ani z Uprawnionymi, ani z firmą spedycyjną Spedpol, której też nie był pracownikiem.

Po przeanalizowaniu materiału dowodowego znajdującego się w aktach administracyjnych sprawy, Sąd zauważa, że pomimo wskazanego braku na hali produkcyjnej informacji o zakazie fotografowania, czy o zachowaniu poufności, Skarżący doskonale wiedział, jak i zresztą pracownicy zatrudnieni w firmie Uprawnionych, o poufnym charakterze informacji dotyczących spornego urządzenia oraz technologii produkcji śliniaków dentystycznych. Skarżący podjął bowiem próbę pozyskania tych informacji od pracownika, który odmówił ich udzielenia (zeznania A. S.). Skarżący nie był jedyną osobą, która chciała pozyskać powyższe informacje (zeznania M. S.).

Na marginesie można dodać, iż jak wynika z cytowanego powyżej wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, zawarcie umów o zachowaniu tajemnicy nie jest warunkiem niezbędnym dla uznania, że dane informacje dotyczące wynalazku nie zostały udostępnieniu do wiadomości powszechnej. Warunkiem tym jest nieudostępnienie wynalazku nieograniczonemu z góry kręgowi osób. Podanie natomiast wynalazku do wiadomości oznaczonego (zamkniętego) kręgu osób, zwłaszcza, a więc nie koniecznie, związanych obowiązkiem zachowania tajemnicy służbowej, nie jest uważane za udostępnienie wynalazku publiczności.

Z materiału dowodowego również wynika, iż Skarżący nie miał tak nieograniczonego dostępu do spornego urządzenia jak twierdzi. Z oświadczeń z [...] września 2003 r. Z. J. i R. Z., kurierów którzy odbierali towar od Uprawnionych wynika, że nigdy nie znajdowali się na terenie firmy Uprawnionych bez kogoś z firmy, każdorazowo przebywał z nim właściciel lub jego pracownik. Sąd nie znalazł podstaw do przyjęcia, że inne zasady stosowano względem Skarżącego. Wprawdzie Z. J. zeznał na posiedzeniu Sądu Okręgowego w C. [...] marca 2004 r., że będąc w hali produkcyjnej Uprawnionych, mógł się przyglądać procesowi produkcji, co potwierdzili również w swoich zeznaniach pracownicy Uprawnionych, A. S. i M. S., jednak nie wynika z tego, że był to dostęp całkowicie nieograniczony. Z żadnych zeznań świadków nie wynika, aby Skarżący, czy ktokolwiek spoza firmy Uprawnionych, mógł w całkowicie dowolny sposób oglądać sporne urządzenie z dowolnej odległości i strony. Z akt sprawy ponadto wynika, na co wskazał również UP, że teren zakładu był zamknięty i wejście odbywało się przy użyciu domofonu oraz że na teren zakładu nie były wpuszczane obce osoby, gdyż zakład nie prowadził sprzedaży detalicznej. Wynika zatem z tego, iż na teren zakładu wchodziły osoby w celach biznesowych, związanych z działalnością gospodarczą Uprawnionych i w takim też charakterze pojawiał się tam Skarżący. Nawet jeżeli nie był on zatrudniony przez firmę spedycyjną S., to w ramach jej działalności pojawiał się w firmie Uprawnionych. Dostęp zatem do wynalazku nie był nieograniczony lecz był możliwy dla oznaczonego (zamkniętego) kręgu osób, z którego dodatkowo, niektóre osoby, tak jak Skarżący, nie miały dostępu całkowicie swobodnego.

Zdaniem Sądu zatem, należy zgodzić się ze stanowiskiem UP, że nie można uznać, że Uprawnieni udostępnili sporny wynalazek publiczności i że doszło w ten sposób do jego samoujawnienia przed zgłoszeniem go do ochrony tj. przed [...] sierpnia 2003 r.

Powyższe potwierdzają wyroki: Sądu Rejonowego- Sądu [...] w C. Wydział [...], sygn. akt [...] z [...] marca 2009 r. oraz Sądu Okręgowego w C. [...] Wydział [...], sygn. akt [...] z [...] lipca 2011 r., z których wynika, że Skarżący nie wszedł w posiadanie informacji na temat spornego wynalazku poprzez jego udostępnienie do wiadomości powszechnej przez Uprawnionych, lecz w sposób bezprawny.

Zgodzić się ponadto należy z UP, że z materiału dowodowego nie wynika, aby sam Skarżący udostępnił do wiadomości powszechnej, skopiowane nielegalnie, sporne urządzenie do wytwarzania śliniaków dentystycznych oraz sposobu ich wytwarzania, tak aby stało się ono częścią stanu techniki, w rozumieniu art. 25 ust. 2 P.w.p., przed [...] sierpnia 2003 r.

W świetle powyższego, Sąd stwierdza, że zarzut naruszenia przez UP zaskarżoną decyzją prawa materialnego tj. art. 24 oraz art. 25 ust. 1 i ust. 2 P.w.p., jest niezasadny.

Niezasadne są również zarzuty naruszenia przez UP, przepisów postępowania. W ocenie Sądu, UP dokładnie ustalił stan faktyczny w oparciu o pełny materiał dowodowy. Organ odniósł się do wszystkich istotnych kwestii w niniejszej sprawie. Zarówno Skarżący, jak i UP, opierali się na tych samych dowodach wyciągając z nich jednak odmienne wnioski. Odmienne wnioski wyciągali również ze stanowiska judykatury. Nie doszło jednak zdaniem Sądu do uchybienia przepisom proceduralnym ze strony UP.

W tym stanie rzeczy, wobec braku podstaw do kwestionowania zgodności z prawem zaskarżonej decyzji, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.), skargę należało oddalić.