Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Zbigniew Ślusarczyk Sędziowie Sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Protokolant Ewa Kłos po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 października 2008 roku ze skargi P.S. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia "[...]"nr "[...]" w przedmiocie rozbiórki wiatrołapu oddala skargę

Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt sprawy wynika, że decyzją z dnia "[...]"., znak: "[...]" Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, na podstawie art. 48 ustawy z dnia

7 lipca 1994r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2006r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), nakazał panu P. Sz. wykonanie rozbiórki wiatrołapu dobudowanego do budynku mieszkalnego dwurodzinnego w P. gm. P., nr ewid. gruntu "[...]".

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, iż w dniu 22 sierpnia 2007r. zawiadomił P. Sz. o wszczęciu postępowania w przedmiotowej sprawie. W wyniku przeprowadzonej w dniu 30 sierpnia 2007r. kontroli wykonanych robót budowlanych

i na podstawie informacji uzyskanych od P. Sz., organ ustalił, że latem 2005r. wymieniony wybudował, bez wymaganego pozwolenia na budowę, wiatrołap

o wymiarach około 2,50 x 4,60 m wzdłuż jednej z elewacji podłużnych. Ściany murowane z bloczków gazobetonowych, dach o konstrukcji drewnianej, jednospadowy, fundamenty betonowe. Obiekt w pełni wykończony i użytkowany. Z ustaleń organu wynika, że działka nr ewid. "[...]" obręb P., nie jest objęta ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy tej nieruchomości. Ponadto organ ustalił, że właścicielem przedmiotowej nieruchomości był A. D. zam. w P., który aktem notarialnym z dnia 30 lipca 2007r. zawarł z małżonkami Sz. umowę przedwstępną jej kupna-sprzedaży. Wskazał, iż zwracał się w ramach pomocy prawnej do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w P. o przesłuchanie w charakterze świadka A. D., ale zmarł on w kwietniu 2008r. Jednak z protokołu przesłuchania A. D. w charakterze świadka, sporządzonego w postępowaniu karnym prowadzonym przeciwko P.Sz. wynika,

iż A. D. sprzedał Państwu Sz. w 2001r. połowę budynku mieszkalnego w P. gm. P. Akt notarialny kupna–sprzedaży został sporządzony

w kancelarii notarialnej w P.. Świadek zeznał też wówczas, że nie zlecał dobudowy wiatrołapu P. Sz. Organ wskazał, że przesłuchał w charakterze świadka sąsiadkę P. Sz. – M. N., która zeznała, że to P.Sz. dobudował wiatrołap latem 2005r. W związku z tym w ocenie PINB nie ma wątpliwości, kto dobudował sporny wiatrołap i w jakim terminie.

Organ zaznaczył też, że w dniu 19 lutego 2008r. zawiadomił P. Sz.

o możliwości zalegalizowania wybudowanego wiatrołapu. Inwestor nie przedłożył jednak decyzji o warunkach zabudowy oraz nie wyraził chęci wystąpienia o jej wydanie,

co skutkowało niniejszym rozstrzygnięciem.

Odwołanie od tej decyzji wniósł P. Sz., wnosząc o jej uchylenie

i umorzenie postępowania administracyjnego w sprawie. Podniósł, że nie jest właścicielem nieruchomości, na której został dobudowany wiatrołąp. Wyjaśnił,

że dobudował wiatrołap na prośbę A. D., który poniósł koszty budowy, odwołujący zaś za robociznę przy budowie zwolniony został z czynszu. Zdaniem strony to do spadkobierców A. D. powinna zostać skierowana decyzja nakazująca rozbiórkę wiatrołapu.

Decyzją z dnia "[...]" nr "[...]"Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W motywach rozstrzygnięcia organ stwierdził, że nie ma wątpliwości,

że to odwołujący samowolnie wybudował będący przedmiotem postępowania wiatrołap. Wyjaśnił, że nie ma znaczenia, iż odwołujący nie jest właścicielem domu ani działki. Okoliczność ta nie zmienia bowiem jego sytuacji prawnej jako inwestora samowoli budowlanej. Podniósł, że zgodnie z art. 48 ust. 1 Prawa budowlanego, właściwy organ nakazuje rozbiórkę obiektu lub jego części wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę. W ocenie organu, redakcja tego przepisu wskazuje,

że w zainteresowaniu organu nadzoru budowlanego pozostaje osoba inwestora,

a nie właściciel działki, na której obiekt został wybudowany. Dlatego też należało uznać, że śmierć właściciela nieruchomości nie ma wpływu na adresata decyzji nakazującej rozbiórkę.

Organ zaznaczył, że odwołujący został prawidłowo pouczony o możliwości uzyskania decyzji o warunkach zabudowy, która umożliwiłaby legalizację samowolnie wybudowanego wiatrołapu. Pismo, które P. Sz.odebrał w dniu 22 lutego 2008r. pozostało bez odpowiedzi do dnia wydania decyzji, zatem organ stopnia powiatowego prawidłowo przyjął, iż inwestor nie jest zainteresowany legalizacją samowoli budowlanej. Efektem bierności ze strony odwołującego było wydanie kwestionowanej przez niego decyzji.

Na marginesie organ wskazał, że przesłuchanie A. D. miało jedynie pozwolić ustalić czy krąg osób zobowiązanych do wykonania decyzji nie będzie szerszy niż początkowo zakładał organ I instancji. Zdaniem organu A. D., będąc zlecającym i finansując budowę wiatrołapu, byłby również uznany za inwestora przedmiotowej samowoli. Ze względu jednak na fakt, że wymieniony zmarł 11 kwietnia 2008r., kwestia ta pozostanie nie ustalona. W ocenie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego, niezależnie od ustalenia wskazanej kwestii odwołujący

i tak byłby adresatem decyzji kończącej postępowanie w sprawie budowy wiatrołapu.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie P.Sz. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji jako naruszającej prawo oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi podniósł, iż art. 52 ustawy Prawo budowlane wymienia enumeratywnie podmioty zobowiązane do wykonania określonych czynności, w tym nakazanych decyzjami, są to - inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego. Stwierdził, że on jest tylko lokatorem, który na prośbę właściciela nieruchomości A. D. wybudował przedmiotowy wiatrołap, a wynagrodzenie za jego pracę zostało zaliczone na poczet czynszu za mieszkanie. Zaznaczył, że wszystkie koszty budowy poniósł właściciel, a on był tylko wykonawcą robót. Podkreślił, że nie jest właścicielem nieruchomości i z tego powodu nie jest zainteresowany zalegalizowaniem wybudowanego wiatrołapu. Zdaniem skarżącego stroną postępowania powinien być A. D. oraz drugi właściciel budynku M. N.. Natomiast uznanie skarżącego za inwestora nie znajduje uzasadnienia w przepisie art. 52 Prawa budowlanego ani w żadnym innym przepisie prawa.

W odpowiedzi na skargę, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego

wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko i argumenty podniesione

w zaskarżonej decyzji.

Organ podkreślił, że wbrew twierdzeniom skarżącego, nie ma znaczenia czy jest on najemcą mieszkania, czy też jego właścicielem. Istotny jest fakt, że dobudował będący przedmiotem postępowania wiatrołap, co czyni z niego inwestora samowoli. Stwierdził, że skarżący nie potrafi udowodnić, że był jedynie wykonawcą robót zleconych przez A. D.. Nie przedstawił żadnej umowy, która by ten fakt potwierdzała. Poza tym Sąd Rejonowy w Braniewie II Wydział Karny wyrokiem z dnia 29 stycznia 2008r. sygn. akt II K 41/08 warunkowo umorzył postępowanie karne wobec skarżącego uznając, że popełnił on samowolę budowlaną. Organ wyjaśnił również,

że ze względu na śmierć A. D. nie udało się skonfrontować oświadczenia skarżącego i dlatego konieczne stało się wykorzystanie zeznania wymienionego, złożonego w dniu 30 listopada 2007r. w postępowaniu karnym. A.D. jednoznacznie oświadczył wówczas, że nie zlecał P. Sz. wybudowania wiatrołapu. Fakty te w ocenie organu wskazują, że kwestionowana decyzja została wydana zgodnie z obowiązującymi przepisami, a organy podjęły wszelkie kroki zmierzające do wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U Nr 153 poz. 1269 ze zmianami) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności

z prawem. Rozpoznając zatem skargę na decyzję Sąd dokonuje jedynie oceny, czy przy jej wydaniu nie zostały naruszone przepisy prawa materialnego bądź procesowego. Tylko tymi kryteriami kieruje się Sąd administracyjny dokonując kontroli legalności aktu administracyjnego. Żadne inne kryteria nie mogą być przez Sąd brane pod uwagę, w tym względy słusznościowe. Przy czym zaskarżona decyzja podlega uchyleniu tylko w przypadku, jeżeli Sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. (art. 3 § 1 w związku z art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U Nr 153, poz. 1270 ze zm. ).

Skarga w niniejszej sprawie nie mogła zostać uwzględniona, ponieważ zaskarżona decyzja nie narusza prawa.

W sprawie bezspornym jest, że latem 2005r., bez wymaganego pozwolenia

na budowę, skarżący dobudował wiatrołap do budynku mieszkalnego dwurodzinnego

w P. gm. P., nr ewid. gruntu "[...]". P. Sz. twierdzi, że był tylko wykonawcą robót budowlanych i działał na zlecenie właściciela nieruchomości, który poniósł koszty budowy. Natomiast wynagrodzenie przysługujące skarżącemu

za wykonaną pracę, zaliczone zostało mu na poczet czynszu za mieszkanie. Organy orzekające nie dały wiary tym wyjaśnieniom, uznając że przeczy temu materiał dowodowy zebrany w sprawie, a sam skarżący nie potrafi udowodnić,

że był jedynie wykonawcą robót zleconych przez właściciela nieruchomości. Zdaniem organów skarżący był inwestorem wykonanych robót budowlanych.

W ocenie Sądu organy nadzoru budowlanego dysponowały materiałem dowodowym wystarczającym do merytorycznego rozpoznania sprawy, który uprawniał do przyjęcia, iż to skarżący był inwestorem przedmiotowej inwestycji. Ocenie takiej

nie można postawić zarzutu dowolności. Zasadnym jest zauważyć, iż zgodnie

z powszechnie przyjętym poglądem organ orzekający ocenia wyniki postępowania wyjaśniającego (dowodowego) na podstawie wiedzy i zasad doświadczenia życiowego. Ponadto przesłanką prawidłowości swobodnej oceny dowodów jest to, aby organ administracji publicznej ocenił "nie tylko każdy dowód z osobna, ale wszystkie dowody w łączności" (E. Iserzon, Kodeks Postępowania Administracyjnego Komentarz IV, 1970, s. 156). Swobodna ocena dowodów musi być ponadto dokonywana z uwzględnieniem zasady równej mocy środków dowodowych, zawartej w art. 75 § 1. Oznacza

to, że określone fakty mogą być udowodnione przy użyciu dowolnych środków dowodowych, byleby nie były one sprzeczne z prawem (por. wyr. NSA z dnia 9 marca 1989 r., II SA 961/88, ONSA 1989, nr 1, poz. 33).

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej wynika,

że organy orzekały w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy wskazując,

iż A. D. zeznał, że nie zlecał skarżącemu dobudowy wiatrołapu. Właścicielka drugiej połowy domu – M. N. zeznała zaś, że A. D. nie widziała

w P.od co najmniej 5-6 lat, a skarżącemu w budowie wiatrołapu pomagał teść. Ponadto w piśmie inicjującym postępowanie administracyjne podniosła, że P. Sz. wybudował sobie wiatrołap, który zasłonił jej okno. Dowody te, zdaniem Sądu, skutecznie podważają argumenty skarżącego, że był on tylko wykonawcą robót budowlanych. Poza tym z zeznań tych świadków można wywnioskować, iż P. Sz., mimo braku tytułu własności do przedmiotowej nieruchomości, jest jej posiadaczem samoistnym. Sam skarżący, w odwołaniu z dnia 10 września 2007r. wskazuje, że może mieszkać w lokalu nr 5/1 w zamian za utrzymanie mieszkania we właściwym stanie technicznym za zgodą pana D.. Z zeznań właściciela nieruchomości wynika, że był on przekonany, że nieruchomość tą zbył państwu Sz.. W konsekwencji A. D. zobowiązał się aktem notarialnym z dnia 30 lipca 2007r., już po wszczęciu niniejszego postępowania administracyjnego, sprzedać małżonkom Sz. lokal mieszkalny nr 1 w budynku nr 5 w P., za cenę 7000 złotych, którą już w całości państwo Sz. uiścili.

W tych okolicznościach nie budzi wątpliwości Sądu, że dokonana przez organy ocena, iż skarżący nie działał na zlecenie właściciela, ale wybudował wiatrołap

z własnej inicjatywy i z tego powodu organy prawidłowo uznały, że był on inwestorem wykonanych robót budowlanych. O prawidłowości poczynionych ustaleń przekonuje ponadto wyrok Sądu Rejonowego w Braniewie II Wydział Karny z dnia 29 stycznia 2008r. sygn. akt II K 41/08, stwierdzający popełnienie przez skarżącego samowoli budowlanej t.j. czynu z art. 90 ustawy Prawo budowlane, którym warunkowo umorzono postępowanie karne wobec niego.

Podkreślić należy, że ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane

nie zawiera definicji legalnej pojęcia inwestor. Według definicji słownikowej, inwestor

to osoba lub przedsiębiorstwo dokonujące inwestycji. Zatem inwestor to podmiot inicjujący dane przedsięwzięcie. Powzięty zamysł może realizować osobiści lub zlecić jego wykonanie innym podmiotom.

Błędne jest przekonanie skarżącego, iż adresatem nakazu rozbiórki może być tylko właściciel nieruchomości. Wyjaśnić należy przede wszystkim, na co także zwrócił uwagę organ odwoławczy, że przesłanki orzeczenia rozbiórki obiektu budowlanego określone zostały w art. 48 wskazanej ustawy. Z treści tego unormowania nie wynika, aby prawo innej osoby do nieruchomości, nie będącej inwestorem, mogło przesądzać

w sensie pozytywnym, czy też negatywnym o rozstrzygnięciu w przedmiocie rozbiórki obiektu budowlanego. Jedyną i konieczną przesłanką wydania nakazu rozbiórki obiektu budowlanego jest stwierdzenie jego wybudowania bez wymaganego pozwolenia

na budowę. Z dyspozycji art. 52 omawianej ustawy wynika natomiast, że w pierwszej kolejności nakaz rozbiórki winien być adresowany do inwestora wykonanych robót.

Wobec tego skoro skarżący, posiadając we władaniu lokal mieszkalny nr 1

w budynku nr 5 w P., bez zgody i wiedzy właściciela tej nieruchomości, dobudował sporny wiatrołap, to właśnie na zasadzie art. 52 należało uznać,

że prawidłowo jest on adresatem orzeczonego nakazu rozbiórki (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1993r. sygn. III AZP 4/93).

W tym stanie rzeczy, wobec braku podstaw do kwestionowania zgodności zaskarżonej decyzji z prawem, należało skargę jako nieuzasadnioną oddalić na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

.