Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Mysiak Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Grzegorczyk-Meder, Sędzia WSA Katarzyna Sokołowska (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 lipca 2021 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego Szczecin-Śródmieście w Szczecinie na uchwałę Rady Miasta Szczecin z dnia 28 lipca 2020 r. nr XX/623/20 w przedmiocie nadania Statutu samorządowej instytucji kultury o nazwie "Willa Lentza" stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały.

Prokurator Rejonowy Szczecin Śródmieście w Szczecinie wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie skargę na uchwałę Rady Miasta Szczecin z dnia 28 lipca 2020 r., nr XX/623/20 w sprawie nadania statutu samorządowej instytucji kultury o nazwie "Willa Lentza", opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Zachodniopomorskiego z 2020 r., poz. 4148.

Akt został zaskarżony w całości. Skarżący podniósł zarzut istotnego naruszenia prawa – art. 13 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 194), dalej jako "ustawa", poprzez niewskazanie w statucie Willi Lentza, stanowiącym załącznik do opisanej wyżej uchwały, siedziby ww. instytucji kultury, podczas gdy przywołany przepis ustawy stanowi, że statut zawiera nazwę, teren działania i siedzibę instytucji kultury.

W ocenie Skarżącego Prokuratora redakcja art. 13 ust. 2 pkt 1 ustawy nie pozostawia wątpliwości, że zamieszczenie w statucie instytucji kultury jej siedziby ma charakter obligatoryjny, a w konsekwencji brak wskazania siedziby ma charakter istotnego naruszenia prawa, co winno skutkować stwierdzeniem nieważności zaskarżonej uchwały w całości.

W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta Szczecin wniósł o jej oddalenie wywodząc, że wskazanie siedziby samorządowej instytucji kultury to kwestia, która musi zostać bezwzględnie uregulowana w uchwale dotyczącej powstania instytucji. Wskazanie miejscowości, w której zarząd instytucji będzie miał swoją siedzibę powinno mieć, zdaniem organu, również miejsce w statucie, a treść obu dokumentów powinna być w tym zakresie zbieżna.

Odnosząc się do zarzutów skargi Organ podniósł, że w § 2 uchwały Rady Miasta Szczecin z dnia 28 lipca 2020 r., nr XX/622/20 w sprawie utworzenia samorządowej instytucji kultury o nazwie "Willa Lentza", wskazano iż jej siedzibą jest miasto Szczecin. Na analogiczną siedzibę instytucji wskazuje § 4 statutu. Siedziba instytucji została wskazana w Księdze Rejestrowej Instytucji Kultury, gdzie została ona wpisana pod nr 14/20, ze wskazaniem adresu.

W tych okolicznościach wątpliwym jest twierdzenie Skarżącego Prokuratora, iż zaskarżona uchwała pozostaje w sprzeczności z przepisami prawa. Organ zaznaczył, że mając na uwadze zastrzeżenia Prokuratora wyartykułowane w skardze podjął działania zmierzające do zmiany zaskarżonej uchwały.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył co następuje:

Skarga okazała się zasadna.

Jej przedmiotem jest akt prawa miejscowego - uchwała Rady Miasta Szczecin z dnia 28 lipca 2020 r., nr XX/623/20 w sprawie nadania statutu samorządowej instytucji kultury o nazwie "Willa Lentza".

"Willa Lentza" jest instytucją kultury utworzoną na podstawie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Organizatorem – w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy jest Gmina Miasto Szczecin. Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy instytucje kultury działają na podstawie aktu o ich utworzeniu oraz statutu nadanego przez organizatora. Instytucja kultury o nazwie "Willa Lentza" została utworzona uchwałą Rady Miasta Szczecin z dnia 28 lipca 2020 r., nr XX/622/20. W § 2 tej uchwały wskazano, że siedzibą instytucji jest miasto Szczecin. Jednocześnie uchwałą z tego samego dnia – 28 lipca 2020 r., nr XX/623/20, nadano "Willi Lentza" statut.

Zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy statut zawiera:

1) nazwę, teren działania i siedzibę instytucji kultury;

2) zakres działalności;

3) organy zarządzające i doradcze oraz sposób ich powoływania;

4) określenie źródeł finansowania;

5) zasady dokonywania zmian statutowych,

6) postanowienia dotyczące prowadzenia działalności innej niż kulturalna, jeżeli instytucja zamierza działalność taką prowadzić.

Omawiana regulacja wskazuje jakie obligatoryjne elementy winien zawierać statut instytucji kultury. Wśród tych elementów wymieniono siedzibę.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że statut instytucji kultury pełni doniosłą rolę, zakreśla bowiem prawne ramy jej działania. Stąd też każdy z wymienionych w przywołanym przepisie ustawy element, który dokument ten winien zawierać ma charakter istotny, a jego pominięcie przesądza o istotnym naruszeniu prawa.

Wbrew twierdzeniom organu w § 4 statutu "Willi Lentza" nie wskazano jej siedziby, a jedynie teren działania. Nie są to pojęcia tożsame o czym świadczyć może chociażby okoliczność iż we wspomnianym art. 13 ust. 2 pkt 1 ustawy zostały one wymienione odrębnie jako wymagane elementy statutu. Siedzibą instytucji jest miejscowość, w której rezyduje organ zarządzający, natomiast terenem działania jest obszar, na którym działalność instytucji się odbywa, przy czym teren działania jest pojęciem zakresowo szerszym, co wynika chociażby z przywołanego przez Organ § 4 statutu, który przewiduje możliwość prowadzenia przez "Willę Lentza" działalności na terenie całego kraju oraz za granicą.

Sąd nie podzielił argumentacji Organu zmierzającej do wykazania, że skoro siedziba instytucji została wskazana w akcie założycielskim i księdze rejestrowej, to niewskazanie jej w statucie nie stanowi naruszenia prawa. Ranga statutu, jako dokumentu, który stanowi podstawę działania instytucji kultury przesądza bowiem o tym, że brak jakiegokolwiek elementu przewidzianego przepisami ustawy stanowi naruszenie prawa i to naruszenie istotne. Gdyby bowiem ustawodawca uznał, że wystarczającym jest wskazanie siedziby instytucji w akcie założycielskim, to dałby temu wyraz w przepisach ustawy. Skoro jednak ustawodawca w tym samym akcie prawnym uznał, że siedziba powinna być wskazana zarówno w akcie założycielskim, jak i w statucie, to oznacza, że formułując powyższe dokumenty organizator nie mógł wskazania siedziby w żadnym z nich pominąć.

Z tych względów Sąd, na podstawie art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 – j.t. ze zm.), stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały.