Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska, Sędziowie WSA Iwona Dąbrowska (spr.), Asesor WSA Jacek Fronczyk, Protokolant Agnieszka Kolasa, po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2004 r. sprawy ze skargi [...] sp. z o.o. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] stycznia 2004 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy udzielenia informacji publicznej 1. Uchyla zaskarżoną decyzję 2. Zasądza na rzecz [...] sp. z o.o. od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. kwotę dwustu złotych tytułem zwrotu uiszczonego wpisu sądowego 3. Zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości

Stan sprawy przedstawiał się następująco. W dniu 27 listopada 2003 r. [...] sp. z o.o. ul. [...] wystąpiła do Burmistrza Dzielnicy [...] z wnioskiem o udostępnienie w oparciu o art. 2 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 5 lit. h, ust. 2 oraz art. 10 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej informacji dotyczącej kupców prowadzących obecnie działalność gospodarczą na targowisku przy ul. [...] w W., położonym na działkach ewidencyjnych nr [...], [...] i [...] z obrębu [...], tych którzy uiszczają podatek od nieruchomości. Wnoszący domagali się o informację o następujących danych :

- nazwisko i imię kupca, adres siedziby prowadzenia działalności gospodarczej, rodzaj daniny.

Burmistrz Dzielnicy [...] pismem z dnia [...] grudnia 2003 r. odmówił udzielenia informacji wskazując, że dane osobowe podatników nie są informacjami publicznymi. Uzasadniając odmowę organ dodał ponadto, że mimo, iż wniosek o udostępnienie imion i nazwisk związany jest z daniną publiczną to dane te są chronione przez art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej bowiem dotyczą indywidualnych danych osób prywatnych. Organ dodał ponadto, że dane osobowe mogą być przetwarzane w przypadkach usprawiedliwionych interesów wnioskodawcy, jednak wymagane jest spełnienie wymogów formalnych z art. 29 ust. 3 ustawy o ochronie danych osobowych (Dz.,U. Z 2002 r. Nr 101, poz. 926).

W dniu 19 grudnia 2003 r. skarżąca (traktując pismo Burmistrza jako decyzję) wniosła odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. W odwołaniu zarzuciła, że decyzja nie zawierała uzasadnienia prawnego. Wskazała ponadto, że dane dotyczące indywidualnych danych osób prywatnych nie są chronione gdyż nie może być chronione imię i nazwisko osoby, jej adres jak również fakt prowadzenia przez taką osobę działalności gospodarczej oraz miejsce prowadzenia tej działalności. Dane zaś odnoszące się do ciężarów publicznych jak i do podmiotów, które obowiązane są do składania danin na rzecz Gminy, są informacjami publicznymi w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej i podlegają ujawnieniu publicznemu w trybie przewidzianym powołaną ustawą.

W dniu dnia [...] stycznia 2003 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. decyzją nr [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję (stanowisko) Burmistrza Gminy [...]. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że wprawdzie Burmistrz Dzielnicy [...] naruszył art. 16 ustawy o dostępie do informacji publicznej, nadając odmowie udzielenia informacji niewłaściwą formę, winno mieć ono bowiem formę decyzji, jednakże co do meritum sprawy odmowa Burmistrza Dzielnicy [...] (działającego z up. Prezydenta [...]) jest zasadna. Analiza art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej wskazuje bowiem, że intencją ustawodawcy było umożliwienie obywatelom uzyskiwania informacji o wszelkich formach działań podmiotów publicznych. Zakres informacji został tak ukształtowany, że jeśli chodzi o informacje dotyczące sytuacji obywateli lub innego rodzaju podmiotu prywatnego (np. przedsiębiorcy), to dane te mogą być udostępniane jedynie w znaczeniu zbiorczym i abstrakcyjnym. W trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej nie mogą być udostępniane konkretne dane dotyczące przedsiębiorcy prywatnego gdyż ustawa takich uprawnień nie daje.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze przyznało również, że rację ma skarżąca wskazując, że niektóre dane mogą być udostępniane w innych trybach, przewidzianych innymi aktami normatywnymi. Jednym z takich unormowań jest ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym. Na podstawie tej ustawy można jednakże uzyskać dane ogólne dotyczące podmiotów gospodarczych (w szczególności nazwę i siedzibę podmiotu). Ustawa ta nie daje jednak uprawnień do domagania się jakichkolwiek danych mających postać tajemnicy handlowej np. danych o obrotach firmy czy też wysokości ponoszonych ciężarów publicznych. Takie informacje mogą być podawane do publicznej wiadomości w trybie ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, jednakże obowiązek udzielania informacji dotyczy tych firm, które zdecydowały się funkcjonować w takim obrocie (poddanie się takim obowiązkom ma charakter dobrowolny). Na gruncie zaś ustawy o dostępie do informacji publicznej kwestie danin publicznych mogą być ujawniane jedynie od strony zbiorczej i z punktu widzenia organu podatkowego, a nie z punktu widzenia konkretnego podatnika. Można zatem domagać się ujawnienia wysokości daniny w znaczeniu abstrakcyjnym, danych odnośnie ściągnięcia podatku. Nie jest natomiast możliwe domaganie się w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej danych dotyczących nazwy, adresu siedziby i zamieszkania podatnika oraz wysokości i rodzaju daniny ponoszonej przez konkretnego podatnika.

W skardze do sądu [...] sp. z o.o. wniosła o uchylenie decyzji i o zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu skargi wskazała, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze uzasadniając swoją decyzję niewłaściwe określiło żądania skarżącej. Skarżąca nie zwracała się do Burmistrza z prośbą o ujawnienie danych dotyczących wysokości płaconego przez kupców podatku, a jedynie o podanie rodzaju daniny płaconej przez tych kupców.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie skargi podtrzymując uprzednio zajęte stanowisko. Wskazało ponadto, iż dane, o które zwracała się skarżąca spółka stanowią tajemnicę skarbową w rozumieniu art. 293 § 1 Ordynacji podatkowej. Przepis ten mówi o ochronie indywidualnych danych zawartych w deklaracjach oraz innych dokumentach składanych przez podatników. Niewątpliwe jest że do takich danych obok np. wysokości zobowiązania podatkowego zalicza się również rodzaj zobowiązania. Art. 302 Ordynacji podatkowej przewiduje możliwość udostępniania pewnej kategorii danych podatkowych podmiotom określonym w tym artykule w odrębnym trybie (za zgodą podatnika). Żądanie skarżącej spółki nie mieści się w kategorii danych możliwych do uzyskania we wskazanym trybie, oraz nie znajduje oparcia w art. 297 – 300 Ordynacji podatkowej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sąd uznał skargę za zasadną. Wymaga podkreślenia, iż skarżąca domagała się udostępnienia informacji w świetle ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz..U. Nr 112, poz. 1198). Nie wchodził zatem w grę odrębny tryb dostępu do informacji, przewidziany w art. 1 ust. 2 tej ustawy – nie toczyło się bowiem w tej sprawie żadne postępowanie, w którym wnioskodawcy mieliby przymiot strony.

Wniosek [...] sp. z o.o. dotyczył udzielenia informacji o nazwiskach i imionach kupców, adresach siedzib, prowadzonej przez nich działalności gospodarczej oraz o rodzaju płaconej przez nich daniny. Organ pierwszej instancji odmawiając skarżącej udzielenia informacji powołał się na art. 5 ust. 2 pow. ustawy o dostępie do informacji publicznej i wskazał, że dane dotyczące podatników podlegają ochronie dotyczą bowiem indywidualnych danych osób prywatnych. Zgodnie zaś z art. 2 ust. 1 pow. ustawy podmiotowi, któremu odmówiono prawa dostępu do informacji publicznej ze względu na wyłączenie jej jawności z powołaniem się na ochronę danych osobowych, prawo do prywatności oraz tajemnicę inną niż państwowa, służbową, skarbową lub statystyczną, przysługuje prawo wniesienia powództwa do sądu powszechnego o udostępnienie takiej informacji. A zatem organ pierwszej instancji nie udzielając informacji na żądany przez skarżącą temat z powodu ochrony danych osobowych uznał, że po wyczerpaniu środków zaskarżenia skarżącemu przysługiwać będzie powództwo do sądu powszechnego.

Jeśli zaś chodzi o decyzję organu drugiej instancji to Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymując w mocy decyzję organu pierwszej instancji przyznało wprawdzie, że odmowa udzielenia informacji nastąpiła w nieprawidłowej formie jednakże co do meritum uznało rozstrzygnięcie Burmistrza [...] za prawidłowe. A zatem zaakceptowało w pełni odmowę udzielenia informacji wyłącznie z powodu ochrony danych osobowych kupców. Uzasadniając zaś decyzję organ powołał się nie tylko na ochronę danych dotyczących przedsiębiorcy prywatnego, ale również na ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym i ustawę Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi czy wreszcie (w odpowiedzi na skargę) na tajemnicę skarbową, nie wskazując jednakże w jakim zakresie powołane akty prawne mają zastosowanie w sprawie. Odnosząc się zaś do odmowy udzielenia skarżącej informacji w oparciu o art. 293 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów objęte są tajemnicą skarbową to do zaakceptowania byłby pogląd o niemożności udzielenia w ramach dostępu do informacji publicznej informacji odnośnie np. indywidualnego wymiaru podatku przez konkretnego podatnika. Informacja taka istotnie stanowiłaby tajemnicę skarbową. Organ mógł natomiast udzielić skarżącej odpowiedzi na tę część jej pytania, które dotyczyło rodzaju płaconej przez kupców daniny, w oderwaniu od konkretnego podatnika np. w zestawieniu zbiorczym. Odmowa udostępnienia informacji może nastąpić bowiem jedynie wówczas, gdy ustawa wyraźnie tak stanowi.

Akta sprawy administracyjnej jako odnoszące się do działania podmiotów publicznych stanowią informację publiczną. Inną natomiast kwestią jest dostęp do tych danych. A zatem jeżeli jakaś informacja nie może zostać udostępniona to organ musi ustalić, jakie informacje podlegają ochronie ze względu na to, że są objęte tajemnicą. Musi zatem wskazać czy dane te objęte są tajemnicą ze względu na ochronę danych osobowych w nich zawartych czy też ze względu na prawo do prywatności, tajemnicę inną państwową, służbową, skarbową czy też statystyczną. Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie tylko nie dokonało wspomnianych ustaleń i nie wskazało, jakie dane zawarte w odpowiedzi na pytanie skarżącej spółki objęte są konkretną tajemnicą, ale uzasadniając odmowę udzielenia informacji powołało się w sposób ogólnikowy i wzajemnie przemieszany na powołane ustawy. Nie wyjaśnił więc organ w toku postępowania ani stanu faktycznego sprawy, ani też nie wskazał jakie fragmenty odpowiedzi na postawione pytania objęte są określoną tajemnicą ustawowo chronioną. Postępowanie organu nie dało możliwości dokonania oceny merytorycznej zasadności wyłączeń. Ponadto takie rozstrzygnięcie uniemożliwiło przeprowadzenie prawidłowego podziału kompetencji pomiędzy Wojewódzkim Sądem Administracyjnym a sądem powszechnym. Wskazać należy, że następstwem odmowy udzielenia informacji ze względu na ochronę danych osobowych, na którą powołał się organ pierwszej instancji byłaby (po wyczerpaniu środków zaskarżenia) droga przed sądem powszechnym zaś w pouczeniu decyzji organu drugiej instancji, który utrzymał decyzję organu pierwszej instancji zawarta jest informacja o możliwości złożenia skargi do sądu administracyjnego. Decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego zawierała zatem w istocie wzajemnie ze sobą sprzeczne informacje.

Wojewódzki Sąd Administracyjny rozstrzygając niniejszą sprawę przyjął jednakże swoją kompetencję, nie było bowiem możliwe rozdzielenie tych kompetencji zwłaszcza jeżeli w uzasadnieniu decyzji organu odwoławczego powołano się na ten rodzaj tajemnicy, do której badania właściwy jest Sąd administracyjny.

Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał skargę za zasadną i na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c powołanej ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. nr 153, poz. 1270) w związku z art. 7, 77 § 1 i art. 107 § 3 kpa oraz art. 22 ustawy o dostępie do informacji publicznej orzekł jak w sentencji. O wykonalności wyroku orzeczono na podstawie art. 152 powołanej ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zaś o kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i 209 powołanej ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.