Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Mirosław Wincenciak Sędziowie Sędzia NSA Teresa Zyglewska Sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Śląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4 kwietnia 2022 r. sygn. akt III SA/Gl 205/22 w sprawie ze skargi Miasta Katowice na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 29 grudnia 2021 r. nr NPII.4131.1.1196.2021 w przedmiocie uchwały w sprawie nadania statutu jednostce pomocniczej I. uchyla zaskarżony wyrok i uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze w takim zakresie, w jakim stwierdza nieważność następujących przepisów załącznika unieważnionej częściowo uchwały Rady Miasta Katowice z dnia 25 listopada 2021 r. nr XLI/907/21: § 5 ust. 1 pkt 2; § 19 ust. 9, § 20 pkt 8, § 23 ust. 2 za wyjątkiem słowa "zawód", § 27 za wyjątkiem zawartych w ust. 4 tego przepisu słów "lub naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego", § 30; § 31 za wyjątkiem słów "ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy"; § 32, II. w pozostałym zakresie skargę oddala, III. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania sądowego w całości.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z 4 kwietnia 2022 r. sygn. akt III SA/Gl 205/22, po rozpoznaniu skargi Miasta Katowice na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 29 grudnia 2021 r. nr NPII.4131.1.1196.2021 stwierdzające nieważność uchwały Rady Miasta Katowice z dnia 25 listopada 2021 r. nr XLI/907/21 w sprawie nadania Statutu Dzielnicy nr 17 Giszowiec w określonej w nim części, uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze w całości oraz zasądził od Wojewody Śląskiego na rzecz strony skarżącej zwrot kosztów postępowania sądowego

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd pierwszej instancji wskazał, że nie ma racji organ nadzoru co do istotnej sprzeczności z prawem § 5 ust. 1 pkt 2 uchwały Rady Miasta Katowice z dnia 25 listopada 2021 r. nr XLI/907/21 w sprawie nadania Statutu Dzielnicy nr 17 Giszowiec (Dz. Urzęd. Woj. Śląsk. z 2021 r. poz. 7689) zwanej dalej Statutem Dzielnicy. Owa sprzeczność zdaniem Wojewody miała polegać na zobowiązaniu członków organów dzielnicy do przestrzegania przepisów Statutu i powszechnie obowiązującego prawa. Organ nadzoru w tym zakresie nie wykazał sprzeczności z jakimkolwiek przepisem prawa.

W kwestii zarzutu sprzeczności z prawem § 31 Statutu Dzielnicy, zgodnie z którym w sprawach nieuregulowanych w Statucie zastosowanie mają postanowienia ustaw o samorządzie gminnym, Kodeksu wyborczego oraz Statutu Miasta Katowice Sąd stwierdził, iż trudno dostrzec, aby przepis ten godził w wynikający z Konstytucji RP hierarchiczny system źródeł prawa. Skoro utworzenie jednostki pomocniczej, nadanie jej statutu jest prawem gminy wynikającym z art. 18 ust. 2 w zw. z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372 z późn. zm.) zwanej dalej u.s.g., to nie jest sprzeczne z prawem odwołanie się w tymże statucie do przepisów ustawy, które i tak obowiązują niezależnie od postanowień Statutu Dzielnicy. Ten zaś stosowania tych przepisów nie wyłącza, lecz do nich się odwołuje. Statut nie poddaje nadto pod regulację Kodeksu wyborczego całego procesu wyborczego do organów Dzielnicy. Art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g. stanowi, że statut ma określać zasady i tryb wyborów organów jednostki pomocniczej. A skoro tak, to ustalenie tych zasad należy do kompetencji Rady Miasta, która w ramach tych kompetencji może postanowić o odpowiednim stosowaniu przepisów Kodeksu wyborczego.

Odnosząc się do regulacji zawartych w § 20 ust. 8 Statutu w zw. z § 27 ust. 4 Statutu podniesiono, że trudno dociec w jaki sposób organ nadzoru w niniejszej sprawie wywiódł wyłączną kompetencję rady gminy do rozpatrywania protestów wyborczych. W ocenie Sądu nie sposób również ustalić, który przepis ustawy został naruszony poprzez utworzenie Miejskiej Komisji Wyborczej i powierzenie jej kompetencji orzekania o ważności wyborów. Tego Wojewoda nie wyjaśnił wskazując jedynie, że stanowi to istotne naruszenie art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g. w zw. z art. 7 Konstytucji RP. Nadto w sentencji rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewoda Śląski stwierdził nieważność § 20 pkt 8 w zw. z § 27 Statutu Dzielnicy. W uzasadnieniu zaś swoją argumentację ograniczył wyłącznie do § 27 ust. 4, nie odnosząc się do pozostałych jednostek tego przepisu ani szerzej nie komentując § 20 ust. 8. Jest to istotne uchybienie rozstrzygnięcia nadzorczego uniemożliwiające Sądowi jednoznaczną ocenę jego prawidłowości w tym zakresie.

Zdaniem Sądu nie stanowi istotnego naruszenia prawa samo w sobie powierzenie rozpatrywania protestów wyborczych i orzekania o ważności wyborów Miejskiej Komisji Wyborczej o czym mowa w § 27 Statutu Dzielnicy, a Rada Miasta nie przekroczyła swojej kompetencji wynikającej z art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g. Na żadnym etapie powyższej procedury nie wyłączył (co zdaje się zarzucać Wojewoda) stosowania 18a ust. 1 u.s.g. Powołał tylko dodatkowo Miejską Komisję i wyposażył ją w kompetencje odpowiednie do przeprowadzenia procesu wyborczego.

Wskazywany przez organ nadzoru § 27 ust. 4 Statutu Dzielnicy także odpowiada prawu. Przepis ten pozwala Miejskiej Komisji na orzeczenie o nieważności wyborów, jeżeli dopuszczono się przestępstw przeciwko wyborom lub naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego, które wywarły istotny wpływ na wyniki głosowania lub ich ustalenie. To do rady gminy należy bowiem określenie zasad i trybu wyborów do jednostki pomocniczej. Orzeczenie o nieważności wyborów z przyczyn określonych w § 27 ust. 4 Statutu Dzielnicy mieści się w pojęciu trybu wyborów. Zdaniem Sądu pojęcia wyborów nie można ograniczyć tylko do aktu głosowania, ale obejmuje ono czynności, które ten akt poprzedzają służąc jego przygotowaniu i następują po nim mając na celu ustalenie wyniku wyborów aż do dokonania tego ustalenia.

Podobnie oceniono stwierdzenie ważności wyborów przez Miejską Komisję w przypadku braku protestów, a także po rozpatrzeniu protestów wyborczych, o czym mowa w § 27 ust. 5 Statutu Dzielnicy. Przepis ten bowiem dotyczy wyłącznie stwierdzenia ważności wyborów, a nie orzekania w przedmiocie ważności wyborów. Miejska Komisja w tym zakresie niczego nie rozstrzyga, a wydaje wyłącznie akt deklaratoryjny.

Oceniając stanowisko Wojewody co do zgodności z prawem § 19 ust. 9 Statutu Dzielnicy, dotyczącego diet dla członków okręgowej i obwodowej komisji wyborczej, Sąd przyznał rację Wojewodzie, że art. 37b u.s.g. wprowadza katalog osób, którym Rada Gminy może przyznać dietę. W katalogu tych osób rzeczywiście nie ma członków komisji wyborczych. Jednakże należy mieć na względzie, że dieta nie stanowi wynagrodzenia, lecz zryczałtowaną rekompensatę kosztów poniesionych w związku z wykonywaniem obowiązków wobec społeczności lokalnej. Członkowie komisji wyborczych wykonują swoją pracę społecznie co jednak nie oznacza, że nie może im zostać przyznana rekompensata poniesionych kosztów. W tych okolicznościach nie można przyjąć, że możliwość przyznania diety jest nie do zaakceptowania w demokratycznym państwie prawnym. Jakkolwiek Rada Miejska postanowiła o przyznaniu diety osobom niewymienionym w ustawie o samorządzie gminnym, jednak nie doszło w tym zakresie do istotnego naruszenia prawa. Ponadto uszło uwadze organu, że przepis art. 37b u.s.g. przyznaje radzie miasta kompetencję do przyznania diet określonej grupie osób. Jednakże ustawa ta nie reguluje kwestii wyborów do jednostek pomocniczych gminy; to bowiem podlega regulacji uchwały określającej tryb i zasady wyborów. Skoro zatem komisje wyborcze są wprowadzone uchwałą rady miasta, to ta sama uchwała może przyznać członkom tych komisji prawo do diety. Nie sposób zatem doszukiwać się w ustawie kompetencji do przyznania diety członkom komisji wyborczej dzielnicy, skoro ta może a nie musi zostać utworzona uchwałą rady miasta.

W ocenie Sądu nie ma racji organ nadzoru wykazując wadliwość § 29 Statutu Dzielnicy, w którym przewidziano możliwość rozwiązania Rady Dzielnicy przed upływem kadencji w drodze referendum, na pisemny wniosek poparty przez co najmniej 5% wyborców z terenu Dzielnicy, chyba że do końca kadencji Rady pozostało mniej niż 6 miesięcy. Statut Dzielnicy nie wprowadza odrębnego referendum lokalnego – referendum dzielnicowego, czy referendum jednostki pomocniczej gminy. Wprowadza jedynie odrębny tryb rozwiązania Rady Dzielnicy, którego w żaden sposób nie można utożsamiać z referendum lokalnym opisanym w ustawie o referendum lokalnym. Decydując się na takie rozwiązanie Rada wręcz musiała określić tryb przeprowadzenia tego referendum.

Nie narusza prawa w stopniu istotnym § 15 ust. 1 Statutu Dzielnicy stanowiący, że środki finansowe z budżetu miasta na działalność organów Dzielnicy przeznaczone są na: 1) wydatki administracyjno-biurowe związane z funkcjonowaniem siedziby organów Dzielnicy, 2) wydatki związane z organizacją imprez kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych oraz uroczystości środowiskowych na terenie Dzielnicy. W związku z brakiem możliwości tworzenia budżetu przez jednostki pomocnicze, przepis art. 51 ust. 3 u.s.g. należy rozumieć jako obowiązek ujmowania w budżecie gminy wydatków na finansowanie działalności jednostek pomocniczych. Wprowadzenie do Statutu Dzielnicy § 15 ust. 1 tej zasady nie zmienia, lecz wskazuje na możliwe wykorzystanie środków pochodzących z budżetu gminy. Nie stanowi zatem istotnego naruszenia prawa. Ponadto, stosownie do art. 48 ust. 1 u.s.g., elementem obligatoryjnym każdego statutu jednostki pomocniczej jest określenie sposobu zarządzania i korzystania z mienia komunalnego oraz rozporządzania dochodami z tego źródła. W ocenie Sądu wprowadzony § 15 ust. 1 nie podważa ani nie modyfikuje cytowanego przepisu art. 48 ust. 1 u.s.g.

Sąd nie podzielił również stanowiska Wojewody co do sprzeczności z prawem § 23 ust. 2 Statutu Dzielnicy, który stanowi, że zgłoszenie kandydata do Rady Dzielnicy musi zawierać: imię, nazwisko, adres zamieszkania, wiek, nr PESEL, zawód, zgodę na kandydowanie oraz zgodę na udostępnienie danych osobowych do wykorzystania w kampanii wyborczej. Zwrócono w szczególności uwagę, że informacja o zawodzie kandydata jest istotna z punktu widzenia decyzji wyborcy o oddaniu głosu. To jaki zawód wykonuje kandydat może mieć istotne znaczenie z punktu widzenia oceny jego predyspozycji do pełnienia funkcji. Decyzja obywatela o oddaniu głosu na konkretnego kandydata zawsze ma charakter subiektywny. Niewystarczającym dla jej podjęcia jest informacja o imieniu nazwisku i dacie urodzenia. Ponadto Wojewoda ograniczył się wyłącznie do stwierdzenia, że uchwała narusza przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), zwane dalej "rozporządzeniem RODO" bez wskazania, który przepis tego rozporządzenia został naruszony. Dokonując przy tym analizy zakwestionowanego przepisu uchwały przez pryzmat regulacji rozporządzenia RODO (art. 6 ust. 1 lit. a, c, e, f) wskazano, że nie doszło do istotnego naruszenia prawa. Zakres danych, które kandydat winien podać jest uzasadniony celem prawidłowego określenia kręgu osób, którym przysługuje prawo wyborcze i ich prawidłową identyfikacją.

Zdaniem Sądu nie znajduje uzasadnienia zarzut organu nadzoru co do naruszenia rozporządzenia RODO poprzez uznanie, że skarżąca nie będąc administratorem danych gromadzonych przez Gminę Katowice nie jest uprawniona do stanowienia w przedmiocie wymogów składania oświadczeń woli o przetwarzaniu danych osobowych. Zgodnie bowiem z przyjętą w rozporządzeniu RODO definicją zawartą w art. 4 pkt 7 rozporządzenia RODO, "administrator" oznacza osobę fizyczną lub prawną, organ publiczny, jednostkę lub inny podmiot, który samodzielnie lub wspólnie z innymi ustala cele i sposoby przetwarzania danych osobowych; jeżeli cele i sposoby takiego przetwarzania są określone w prawie Unii lub w prawie państwa członkowskiego, to również w prawie Unii lub w prawie państwa członkowskiego może zostać wyznaczony administrator lub mogą zostać określone konkretne kryteria jego wyznaczania. Podkreślono, że Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wskazuje, że pojęcie administratora ma bardzo szeroki zakres znaczeniowy, gdyż może nim być w zasadzie każdy podmiot, o ile ustala cele i sposoby przetwarzania danych osobowych. Wobec powyższego w zależności od danych osobowych, które są przetwarzane oraz podstawy prawnej przetwarzania i kompetencji poszczególnych podmiotów (organów) do przetwarzania, administratorem może być zarówno organ np. wójt lub burmistrz (prezydent), rada gminy, gminne jednostki organizacyjne (np. ośrodek pomocy społecznej lub szkoła), a także - w odniesieniu do danych pracowników i kandydatów do pracy - gminna jednostka organizacyjna jaką jest urząd gminy. Skoro jak wynika z art. 35 ust. 1 w związku z art. 35 ust. 3 pkt 3 u.s.g. organizację i zakres działania jednostki pomocniczej, w tym zasady i tryb wyborów organów jednostki pomocniczej określa rada gminy odrębnym statutem, to rada gminy jest administratorem danych osobowych przetwarzanych w związku z wyborami do organów jednostki pomocniczej. To ona jest zatem uprawniona do ustalania dla osiągnięcia celu, jakim jest wybór rady dzielnicy, sposobu przetwarzania danych osobowych, w tym wymogu składania stosownych oświadczeń, których przedmiotem byłyby kwestie związane z przetwarzaniem danych osobowych.

Sąd zwrócił przy tym uwagę na wprowadzoną w art. 26 rozporządzenia RODO instytucję współadministrowania. Przepis ten ma zastosowanie do sytuacji, w których w przetwarzanie danych zaangażowanych jest wiele podmiotów, wchodzących wzajemnie w pewne interakcje. W rozpatrywanej sprawie niewątpliwie mamy do czynienia ze współadministrowaniem, na co wskazuje chociażby § 18 ust. 5 Statutu Dzielnicy. Na gruncie tego przepisu wybory do Rady przeprowadza Prezydent Miasta. Zatem skarżący jest administratorem danych przetwarzanych w związku z organizacją wyborów jak np. przyjmowanie zgłoszeń kandydatów, ustalanie składu Miejskiej Komisji Wyborczej czy okręgowej i obwodowej komisji wyborczej. Z kolei Prezydent Miasta jest administratorem danych przetwarzanych w ramach prowadzenia ewidencji ludności i rejestru wyborców dzielnicy (por. § 18 ust. 2 Statutu Dzielnicy) w oparciu o który ustalane jest istnienie czynnego i biernego prawa wyborczego mieszkańca dzielnicy. Z tych względów również zobowiązanie kandydata do wyrażenia zgody na udostepnienie danych osobowych do wykorzystania w kampanii wyborczej nie stanowi istotnego naruszenia prawa.

Nie znajduje również uzasadnienia zarzut, jakoby istotnie naruszał prawo § 30 Statutu Dzielnicy, który stanowi, że uchwalenie i zmiana Statutu Dzielnicy następuje w drodze uchwały Rady Miasta Katowice, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami dzielnicy. W ocenie organu nadzoru przepis ten stanowi modyfikację art. 35 ust. 1 u.s.g., który przewiduje obowiązek przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami, bez ograniczenia ich kręgu do dzielnicy. W ocenie Sądu naruszenie prawa w tym zakresie ma charakter nieistotny. To przecież mieszkańcy danej dzielnicy są zainteresowani uchwaleniem i zmianą statutu dla ich dzielnicy, a nie dla wszystkich dzielnic miasta. Nie sposób uznać, by mieszkańcy innych dzielnic interesowali się zmianą bądź uchwaleniem statutu dla dzielnicy, w której nie mieszkają. Brzmienie § 30 Statutu jakkolwiek modyfikujące przepis art. 35 ust. 1 u.s.g. oddaje jednak stan faktyczny istniejący w toku procesu prawotwórczego dla danej dzielnicy.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego powtórzeń przepisów ustawy w treści Statutu (zawartego m.in. w § 32 Statutu Dzielnicy) Sąd uznał, że zakaz normatywnych powtórzeń wyrażony w § 137 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. z 2016 r. poz. 283) nie ma charakteru absolutnego. Akty tego rodzaju są często dla pewnego kręgu odbiorców podstawowym źródłem informacji i dlatego należy dążyć, by informacja ta była możliwie pełna, co może wymagać powtórzenia przepisów ustawy.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 148 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.) zwanej dalej P.p.s.a. uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiódł Wojewoda Śląski, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie:

I. przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, to jest naruszenie art. 141 § 4 P.p.s.a. poprzez brak uzasadnienia wyroku - polegającego na tym, że Sąd pierwszej instancji prowadząc rozważania prawne dotyczące § 30 Statutu Dzielnicy omówił szeroko poglądy judykatury i doktryny, jak również dodał, że stanowisko z nich wynikające podziela, jednak w żaden sposób nie odniósł tego stanowiska do treści przepisu § 30 Statutu, nie poddał go analizie w kontekście przedstawionych wywodów, co uniemożliwia kontrolę kasacyjną, albowiem nie jest możliwe wywiedzenie, w jakim zakresie przedstawione poglądy doktryny i orzecznictwo znalazłyby swe zastosowanie przy weryfikacji powyższego przepisu uchwały;

II. prawa materialnego:

1) art. 91 ust. 3 u.s.g. poprzez niewłaściwe jego zastosowanie polegające na uznaniu, że rozstrzygnięcie nadzorcze nie zawiera odpowiedniego uzasadnienia prawnego w zakresie stwierdzenia naruszenia prawa przez § 5 ust. 1 pkt 2 Statutu Dzielnicy, ponieważ organ nadzoru ograniczył się do postawienia gołosłownego zarzutu, którego nie rozwinął w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia, a tym samym nie wykazał sprzeczności z jakimkolwiek przepisem prawa, podczas gdy w ocenie skarżącego kasacyjnie Wojewoda Śląski w rozstrzygnięciu nadzorczym wskazał przepisy prawa, z którymi przepis uchwały jest sprzeczny oraz wskazał powody, dla których jest z nimi sprzeczny;

2) art. 35 ust. 1 i 3 pkt 2 u.s.g. i art. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy w związku z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu przez Sąd I instancji, że w ramach określenia zasad i trybu wyborów do jednostki pomocniczej gminy możliwe jest odesłanie w § 31 Statutu Dzielnicy do przepisów Kodeksu wyborczego i stosowanie tych przepisów, podczas gdy w ocenie skarżącego kasacyjnie, jasno określony w art. 1 Kodeksu wyborczego, zakres przedmiotowy tej ustawy, nie uwzględnia wyborów do organów jednostek pomocniczych gminy, a na rozszerzenie tego zakresu ustawy w drodze aktu prawa miejscowego nie pozwala zasada hierarchiczności źródeł prawa wyrażona w art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP;

3) art. 35 ust. 1 i 3 u.s.g. w związku z art. 91 ust. 1 u.s.g. oraz z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez niewłaściwą wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że odesłanie do stosowania przepisów Kodeksu wyborczego w sprawach nieuregulowanych uchwałą, nie narusza prawa, albowiem nie modyfikuje ustawy, ani nie przyznaje prymatu aktu prawa miejscowego nad ustawą, podczas gdy taka argumentacja nie stała u podstaw zarzutów organu nadzoru - który rozstrzygnięciu nadzorczemu zarzucał, że akt prawa miejscowego nie może przesądzać o obowiązywaniu aktów hierarchicznie wyższych i nie może też nakładać na adresatów uchwały obowiązku stosowania się do aktów, do których mają się oni stosować z mocy samej ustawy;

4) art. 35 ust. 1 i 3 u.s.g. i art. 1 ustawy Kodeks wyborczy w związku z art. 91 ust. 1 u.s.g. oraz z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez niewłaściwą wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że regulacja § 27 ust. 4 Statutu Dzielnicy przewidująca orzeczenie o nieważności wyborów w okręgu lub o nieważności wyboru radnego, jeżeli w wyborach dopuszczono się przestępstw przeciwko wyborom lub naruszania przepisów Kodeksu wyborczego odpowiada prawu, albowiem wynika z ogólnej kompetencji rady gminy do określenia zasad i trybu wyboru do organów jednostki pomocniczej, podczas gdy w ocenie skarżącego kasacyjnie odwołanie się w tym zakresie do regulacji ustawy Kodeks wyborczy oraz do przestępstw w nim uregulowanych oraz uzależnienie stosowania instytucji wyborczych w wyborach do organów jednostek pomocniczych gminy jest nieuzasadnione i niezgodne z prawem, albowiem stany faktyczne zaistniałe podczas wyborów w jednostkach pomocniczych gminy, z uwagi na odmienny zakres przedmiotowy ustawy Kodeks wyborczy, nigdy nie będą podlegały subsumpcji pod normy prawne w tej ustawie, a tym samym uchwała w tym zakresie będzie niewykonalna, a jeżeli będzie wykonywana, to niezgodnie z prawem;

5) art. 35 ust. 3 pkt 2 w związku z art. 18a ust. 1 i art. 35 ust. 3 pkt 5 u.s.g. oraz art. 7 Konstytucji RP poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że przyznanie pozaustawowemu podmiotowi (Miejskiej Komisji Wyborczej Dzielnic) kompetencji w zakresie kontroli prawidłowości przebiegu i wyników wyborów do organów ustawowych, jakimi są organy Dzielnic, jak i uprawnienia w zakresie orzekania w przedmiocie ważności tych wyborów (§ 20 pkt 8 i § 27 Statutu Dzielnicy) nie stanowi istotnego naruszenia prawa, albowiem kwestia ustalania ważności wyborów mieści się w zakresie "trybu wyborów organów jednostki pomocniczej", o którym mowa w art. 35 ust. 3 pkt. 2 u.s.g. podczas gdy w ocenie Skarżącego kasacyjnie - wobec treści art. 18a ust. 1 i art. 35 ust. 3 pkt 5 u.s.g. i art. 7 Konstytucji RP - przyznanie szerokich uprawnień decyzyjnych, przesądzających o wyniku demokratycznych wyborów do organów jednostek pomocniczych gminy - podmiotowi o charakterze pozaustawowym - jest niedopuszczalne i stanowi istotne naruszenie prawa;

6) art. 35 ust. 3 pkt 2 w związku z art. 18a ust. 1 i art. 35 ust. 3 pkt 5 u.s.g. oraz art. 7 Konstytucji RP poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że wystarczającym dla uznania legalności przepisu § 20 pkt 8 i § 27 Statutu Dzielnicy jest poddanie rozpatrywania odwołań od rozstrzygnięć Miejskiej Komisji Wyborczej w przedmiocie protestów wyborczych - kompetencjom Rady Miasta, podczas gdy w ocenie skarżącego kasacyjnie - to nie ma prawnego znaczenia, albowiem istotne uprawnienia rozstrzygające o protestach zostały przyznane pozaustawowej grupie osób (Miejskiej Komisji Wyborczej) i w sytuacji, gdy nie zostaną złożone od jej rozstrzygnięć żadne odwołania, zostaje stwierdzona także przez tę grupę osób ważność wyborów - a ten proces nie został już poddany żadnej kontroli Rady Miasta. Podobnie, gdy Komisja ta orzeka o nieważności wyborów na podstawie przepisu § 27 ust. 4 Statutu Dzielnicy - również Rada Miasta tego nie kontroluje, a to stanowi istotne naruszenie prawa, wobec art. 18a ust. 1 i art. 35 ust. 3 pkt 5 u.s.g. oraz art. 7 Konstytucji RP;

7) art. 35 ust. 1 i 3 w związku z art. 37b u.s.g. w związku z art. 7 Konstytucji RP poprzez niewłaściwą wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że przyznanie członkom okręgowej i obwodowej komisji wyborczej prawa do diety, mieści się w uprawnieniu Rady Miasta do uregulowania zasad i trybu wyborów w Dzielnicy, podczas, gdy w ocenie Skarżącego kasacyjnie, wobec wyczerpującej treści art. 37b u.s.g., brak jest ku temu podstaw prawnych, co narusza dodatkowo art. 7 Konstytucji RP, nakazującego organom władzy publicznej działać na podstawie prawa - to jest na podstawie konkretnego przepisu prawa, zwłaszcza gdy dotyczy to wydatkowania środków publicznych;

8) art. 35 ust. 3 u.s.g. w związku z art. 4, art. 6, art. 9 ust. 1 i 2, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 55 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 741) w związku z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu przez Sąd, że Statut Dzielnicy nie wprowadza odrębnego referendum lokalnego - referendum dzielnicowego, czy referendum jednostki pomocniczej gminy, wprowadza jedynie odrębny tryb rozwiązania Rady Dzielnicy, którego w żaden sposób nie można utożsamiać z referendum lokalnym opisanym w ustawie o referendum lokalnym, a decydując się na takie rozwiązanie Rada wręcz musiała określić tryb przeprowadzenia tego referendum, podczas gdy w ocenie Skarżącego kasacyjnie tworzone na gruncie lokalnym akty prawa miejscowego - jako konstytucyjne źródła prawa - nie mogą być formułowane w oderwaniu od obowiązujących w systemie prawnym ustaw. Jeżeli ustawa tworzy takie instytucje prawne jak referendum lokalne, to akt prawa miejscowego nie może tej instytucji powielać, tworząc przy tym odrębne zasady niż ustawa. System prawa musi być jednolity i spójny wewnętrznie, co znaczy, że należy eliminować z niego te normy niższego rzędu, które stoją w konflikcie z innymi normami wyższego rzędu za niezgodne z prawem należy uznać - wobec istniejących regulacji ustawowych - wprowadzenie odrębnego referendum lokalnego, który swym zakresem podmiotowym odpowiada ustawowemu referendum - i wprowadzanie odrębnych zasad jego przeprowadzania;

9) art. 35 ust. 1 i 3 w związku z art. 51 ust. 3 u.s.g. poprzez niewłaściwą wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że § 15 ust. 1 Statutu Dzielnicy nie narusza prawa w sposób istotny, podczas gdy w ocenie Skarżącego kasacyjnie w statucie jednostki pomocniczej Rada nie może regulować materii zastrzeżonej przez art. 51 ust. 3 ustawy dla innego aktu prawnego. Jeżeli ustawodawca żąda od lokalnego prawodawcy uregulowania ww. kwestii w drodze statutu gminy (tu: Statutu Miasta Katowice), to Rada Miasta Katowice nie może wbrew temu nakazowi, regulować jej w Statucie Dzielnicy - albowiem w ten sposób przekracza upoważnienie ustawowe i jednocześnie narusza art. 51 ust. 3 ustawy;

10) art. 35 ust. 1 i 3 pkt 2 u.s.g. oraz art. 1 i art. 18 § 7 Kodeksu wyborczego w związku z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu przez Sąd pierwszej instancji, że o obowiązku podania numeru PESEL określonym w § 23 ust. 2 Statutu Dzielnicy przesądzają regulacje Kodeksu wyborczego, to jest art. 18 § 2 , podczas gdy w ocenie Skarżącego kasacyjnie w świetle art. 87 ust. 1 i 2 oraz 94 Konstytucji RP odesłanie w akcie prawa miejscowego (w sprawach w nim nieuregulowanych) - do regulacji Kodeksu wyborczego jest niedopuszczalne - albowiem godzi w elementarne podstawy zasady hierarchicznej budowy źródeł prawa. Niezgodne bowiem z prawem jest rozszerzenie w drodze uchwały rady gminy - określonego ustawą zakresu przedmiotowego regulacji Kodeksu wyborczego;

11) art. 35 ust. 1 i 3 pkt 2 u.s.g. w związku z art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia RODO poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że żądanie przez Radę Miasta w § 23 ust. 2 Statutu Dzielnicy podania na potrzeby wyborcze informacji w zakresie numeru PESEL i zawodu kandydata nie narusza prawa, podczas gdy w ocenie Skarżącego kasacyjnie przepis ten stoi w sprzeczności art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia RODO - a argumenty Sądu pierwszej instancji o charakterze pozaprawnym takie jak: "podanie zawodu jest istotne z punktu widzenia oceny jego predyspozycji do pełnienia funkcji", nie mogą przesądzać o niestosowaniu się do zasady adekwatności (minimalizmu) określonej art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia RODO;

12) art. 35 ust. 1 i 3 pkt 2 u.s.g. poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że żądanie przez Radę Miasta w § 23 ust. 2 Statutu Dzielnicy podania na potrzeby wyborcze zgody na udostępnienie danych osobowych do wykorzystania w kampanii wyborczej nie narusza prawa, bowiem administratorem danych osobowych jest zarówno Prezydent Miasta Katowice, jak i Rada Miasta, podczas gdy w ocenie Skarżącego kasacyjnie, z przepisów zakwestionowanej uchwały wynika, że udział Rady Miasta Katowice w procesie wyborczym sprowadza się jedynie do określenia zasad i trybu wyborów oraz zarządzenia wyborów. Rada Miasta Katowice nie bierze udziału - tak jak twierdzi Sąd - w przyjmowaniu zgłoszeń kandydatów, czy ustalaniu składu komisji wyborczych: miejskiej okręgowej czy obwodowej. Nie może być więc uznana za administratora czy nawet współadministratora danych osobowych, a tym samym nie jest uprawniona do stanowienia w przedmiocie wymogów składania oświadczeń woli o przetwarzaniu danych osobowych;

13) art. 35 ust. 1 i 3 pkt 2 u.s.g. w związku z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że § 30 i § 32 Statutu Dzielnicy nie stanowią istotnego naruszenia prawa, podczas gdy w ocenie Skarżącego kasacyjnie akt prawa miejscowego jako konstytucyjne źródło prawa, powinien on czynić zadość wymogom legislacyjnym; tak jak rozporządzenie - akt wykonawczy do ustawy - nigdy nie powiela materii ustawowej, nie powtarza jej ani nie modyfikuje, tak i uchwała organu stanowiącego nie może tego czynić; klasyfikacja aktu prawa miejscowego jako konstytucyjne źródło prawa stawia przed nim określone wymagania merytoryczne i formalne, nie może zatem zakresem swych regulacji wchodzić w materię innych konstytucyjnych aktów: ustaw czy rozporządzeń;

14) art. 35 ust. 1 i 3 u.s.g. w związku z art. 91 ust. 1 u.s.g. oraz z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP i art. 148 P.p.s.a. poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że § 30 i § 32 Statutu Dzielnicy nie stanowią istotnego naruszenia prawa, a tylko stwierdzenie takiego naruszenia prawa warunkuje zgodne z prawem rozstrzygnięcia nadzorczego, podczas gdy w ocenie Skarżącego kasacyjnie naruszenie prawa w stopniu istotnym nie jest wyłączną przesłanką umożliwiającą organowi nadzoru stwierdzenie nieważności uchwały. Zgodnie z art. 91 ust. 1 u.s.g. uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90. Tym samym do stwierdzenia nieważności uchwały wystarczy wykazanie samej sprzeczności przepisu uchwały z prawem, nie jest konieczne wykazanie sprzeczności w stopniu istotnym.

W oparciu o powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę przesłanki uzasadniające nieważność postępowania wymienione w art. 183 § 2 P.p.s.a. oraz przesłanki uzasadniające odrzucenie skargi bądź umorzenie postępowania przed wojewódzkim sądem administracyjnym, stosownie do treści art. 189 P.p.s.a.

W tej sprawie żadna z przesłanek wynikających z ww. przepisów w tej sprawie nie zachodzi, a tym samym rozpoznając sprawę Naczelny Sąd Administracyjny związany jest granicami skargi. Związanie granicami skargi oznacza związanie podstawami zaskarżenia wskazanymi w skardze kasacyjnej oraz jej wnioskami. Naczelny Sąd Administracyjny bada przy tym wszystkie podniesione przez stronę skarżącą kasacyjnie zarzuty naruszenia prawa (tak NSA w uchwale pełnego składu z dnia 26 października 2009 r. sygn. akt I OPS 10/09, opubl. w ONSAiWSA 2010 z. 1 poz. 1).

Sprawa ta podlega na podstawie art. 182 § 2 P.p.s.a. rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, ponieważ strona wnosząca skargę kasacyjną zrzekła się rozprawy, a strona przeciwna po doręczeniu odpisu skargi kasacyjnej nie zażądała jej przeprowadzenia.

Zgodnie z art. 174 P.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, a także 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zgodnie z art. 176 P.p.s.a. strona skarżąca kasacyjnie ma obowiązek przytoczyć podstawy skargi kasacyjnej wnoszonej od wyroku Sądu pierwszej instancji i szczegółowo je uzasadnić wskazując, które przepisy ustawy zostały naruszone, na czym to naruszenie polegało i jaki miało wpływ na wynik sprawy. Rola Naczelnego Sądu Administracyjnego w postępowaniu kasacyjnym ogranicza się do skontrolowania i zweryfikowania zarzutów wnoszącego skargę kasacyjną.

Skarga kasacyjna jest częściowo zasadna.

Zasadnym są zarzuty naruszenia przez Sąd pierwszej instancji prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 35 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 u.s.g. i art. 1 Kodeksu wyborczego w związku z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP polegające na uznaniu przez Sąd pierwszej instancji, że w ramach określenia zasad i trybu wyborów do jednostki pomocniczej gminy możliwe jest odesłanie w § 31 Statutu Dzielnicy do przepisów Kodeksu wyborczego i stosowania tych przepisów.

Zgodnie z art. 1 Kodeksu wyborczego ustawa ta określa zasady i tryb zgłaszania kandydatów, przeprowadzania oraz warunki ważności następujących wyborów: 1) do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej; 2) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; 3) do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej; 4) do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego i 5) wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Jest to katalog wyczerpujący i nie można w drodze uchwały rady gminy w istocie zmienić treść art. 1 ww. ustawy i rozszerzyć jego obowiązywanie na inne wybory. W związku z tym ustawodawca zobowiązał organy stanowiące gmin, aby uregulowały w statutach jednostek pomocniczych zasady i tryb wyborów organów jednostki pomocniczej, o czym wprost stanowi art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g. Tym samym mimo prawidłowej wykładni ww. przepisu dokonanej przez Sąd pierwszej instancji, nastąpiło w zaskarżonym wyroku niewłaściwe jego zastosowanie. Przepis ten (art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g.) zobowiązuje do ustalenia w statucie jednostki pomocniczej pełnego trybu wyborów organów jednostki pomocniczej i zasad tych wyborów. Tryb ten może różnić się od trybu wyborów do organów gmin lub być zbieżny, ale i tak musi być uregulowany w statucie.

Tym samym zasadnie podnosi strona skarżąca kasacyjnie istotne naruszenie prawa w zakresie § 31 Statutu Dzielnicy w zakresie słów "ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy" oraz § 27 ust. 4 ww. Statutu w zakresie słów "lub naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego". W obu ww. przepisach Rada Miasta Katowice w sposób niedopuszczalny odesłała do stosowania przepisów ustawy, zamiast uregulować w sposób całościowy tryb i zasady wyborów w Statucie danej jednostki pomocniczej. Trafnie w tym zakresie Wojewoda Śląski stwierdził rozstrzygnięciem nadzorczym nieważność Statutu Dzielnicy.

Zasadnym jest zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji prawa materialnego polegający na dokonaniu błędnej wykładni § 29 ust. 1 zdanie 1 Statutu Dzielnicy w zakresie słów "na pisemny wniosek poparty przez co najmniej 5 % wyborców z terenu Dzielnicy" oraz zdanie drugie tego przepisu o treści "O rozpoczęciu zbierania podpisów powiadamia się przewodniczącego Rady Miasta", a także § 29 ust. 2 i ust. 3 ww. Statutu w związku z art. 35 ust. 3 u.s.g. w związku z art. 4, art. 6, art. 9 ust. 1 i 2, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 55 ustawy o referendum lokalnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 741) i w związku z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP polegającej na przyjęciu, że Statut Dzielnicy nie wprowadza odrębnego referendum lokalnego - referendum dzielnicowego, ale odrębny tryb rozwiązania Rady Dzielnicy, którego nie można utożsamiać z referendum lokalnym.

Przede wszystkim należy stwierdzić, że uregulowany w § 29 Statutu Dzielnicy tryb odwołania Rady Dzielnicy stanowi w istocie referendum dzielnicowe. Wynika to wprost z ww. § 29 ust. 1, zgodnie z którym referendum w sprawie rozwiązania Rady Dzielnicy przeprowadza się "na pisemny wniosek poparty przez co najmniej 5 % wyborców z terenu Dzielnicy". To właśnie określenie, że tylko mieszkańcy dzielnicy mogą skutecznie poprzeć wniosek w sprawie rozwiązania Rady Dzielnicy stanowi o uregulowaniu referendum w sposób odmienny od regulacji ustawowej. Trafnie podnosi strona skarżąca kasacyjnie, że referendum może obejmować także odwoływanie organów jednostek pomocniczych, ale może to nastąpić jedynie w trybie referendum lokalnego, a nie dzielnicowego. Zgodnie z art. 6 ustawy o referendum lokalnym nie ma możliwości przeprowadzenia innego referendum niż referendum gminnego, powiatowego lub wojewódzkiego. Ponadto stosownie do art. 4 pkt 1 ustawy o referendum lokalnym takie referendum przeprowadza się albo z inicjatywy organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, albo na wniosek osób uprawnionych do głosowania, przy czym w przypadku referendum gminnego lub powiatowego taki wniosek musi poprzeć co najmniej 10% uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy albo powiatu, a w przypadku referendum wojewódzkiego – co najmniej 5% uprawnionych do głosowania mieszkańców województwa.

W żadnym z ww. przypadków ustawodawca nie dopuszcza, aby wystarczającym do poparcia wniosku w sprawie referendum było udzielenie poparcia 5 % wyborców z terenu dzielnicy. Zasadnie też podnosi się, że regulacja objęta ww. § 29 zd. 2 Statutu Dzielnicy powoduje naruszenie art. 12 ust. 1 ustawy o referendum lokalnym, zgodnie z którym inicjator referendum powiadamia na piśmie przewodniczącego zarządu danej jednostki samorządu terytorialnego, a w gminie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), o zamiarze wystąpienia z inicjatywą przeprowadzenia referendum. Powołany § 29 ust. 1 zd. 2 Statutu Dzielnicy wskazuje, że powiadomienia dokonuje się przewodniczącemu Rady Miasta Katowice. § 29 ust. 3 Statutu Dzielnicy określa, że referendum jest ważne w przypadku, gdy wzięło w nim udział co najmniej 10 % uprawnionych do głosowania, co wprost narusza art. 55 ust. 1 ustawy o referendum lokalnym, zgodnie z którym referendum jest ważne, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania, a w przypadku referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego pochodzącego z wyborów bezpośrednich jest ważne w przypadku, gdy udział w nim wzięło nie mniej niż 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu (art. 55 ust. 2 ww. ustawy). Art. 11 ust. 1 ustawy o referendum określa inicjatora referendum i wprawdzie w tym zakresie § 29 Statutu Dzielnicy nie zawiera regulacji określającej inicjatora referendum, tym niemniej w jej ust. 2 Rada Miasta Katowice została upoważniona do uregulowania terminu i sposobu przeprowadzenia referendum, co mogłoby obejmować także określenie jej inicjatora.

Prawidłowo w tym zakresie strona skarżąca kasacyjnie rozstrzygnięciem nadzorczym stwierdziła nieważność w tej części Statutu Dzielnicy.

Natomiast nie jest zasadny zarzut naruszenia przez § 29 Statutu Dzielnicy art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o referendum lokalnym. Art. 9 ust. 1 ww. ustawy określa, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum bezwzględną większością głosów swojego ustawowego składu, a treść takiej uchwały reguluje ust. 2 tego artykułu. § 29 Statutu Dzielnicy nie określa, jaką większością głosów rozstrzyga Rada Miasta Katowice o przeprowadzeniu referendum, a tym samym zastosowanie znajduje ww. przepis.

Mając powyższe należy stwierdzić, że zakres regulacji zawartej w § 29 ust. 1 zdanie 1 Statutu Dzielnicy w zakresie słów "na pisemny wniosek poparty przez co najmniej 5 % wyborców z terenu Dzielnicy", zdanie 2 oraz § 29 ust. 2 i 3 ww. Statutu narusza w istotnym zakresie przepisy prawa zawarte w art. 4, art. 6, art. 11 ust. 1 i art. 55 ust. 1 i 2 ustawy o referendum lokalnym poprzez wprowadzenie nieznanego prawu polskiemu referendum dzielnicowego, a tym samym także art. 35 ust. 3 u.s.g. regulując w statucie jednostki pomocniczej instytucję prawną już uregulowaną w ustawie. Stanowi to także naruszenie art. 87 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji RP ponieważ narusza hierarchiczność systemu prawnego pozwalając na zmianę przepisów ustawy poprzez akt prawa miejscowego.

Zasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji prawa materialnego poprzez dokonanie niewłaściwej wykładni art. 35 ust. 1 i 3 w związku z art. 51 ust. 3 u.s.g. poprzez uznanie przez Sąd, że § 15 ust. 1 Statutu Dzielnicy nie zawiera istotnego naruszenia prawa.

Zgodnie z art. 51 ust. 3 u.s.g. statut gminy określa uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy. Natomiast § 15 ust. 1 Statutu Dzielnicy reguluje uprawienia organów Dzielnicy do przeznaczania środków finansowych z budżetu miasta na określone wydatki. Tym samym § 15 ust. 1 Statutu Dzielnicy zawiera regulację, która powinna znaleźć się w statucie gminy (Statucie Miasta Katowice), a nie statucie jednostki pomocniczej Miasta Katowice. Sąd pierwszej instancji błędnie wyinterpretował normę prawną zawartą w art. 51 ust. 3 u.s.g. jako przepis z którego wynika obowiązek ujawnienia w budżecie gminy wydatków na finansowanie działalności jednostek pomocniczych. Taki obowiązek wynika z art. 212 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Tym samym treść § 15 ust. 1 Statutu Dzielnicy powinna znaleźć się w Statucie miasta Katowice. Odmienna regulacja obejmuje także art. 48 u.s.g. i powoływanie się przez Sąd pierwszej instancji na ten przepis ustawy o samorządzie gminnym w zakresie oceny zgodności z prawem § 15 ust. 1 Statutu Dzielnicy także jest wadliwe. Również art. 35 ust. 1 i 3 u.s.g. nie uzasadnia naruszenia art. 51 ust. 3 u.s.g. Trafnie w tym zakresie Wojewoda Śląski stwierdził nieważność Statutu Dzielnicy.

Nie jest natomiast uzasadniony zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 35 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 u.s.g. w związku z art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia RODO poprzez niezasadne uznanie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach istotnego naruszenia prawa w zakresie objętym § 23 ust. 2 Statutu Dzielnicy polegającego na uznaniu, że podanie przez kandydata na radnego do Rady Dzielnicy numeru PESEL, zawodu oraz zgody na udostępnianie danych osobowych do wykorzystania w kampanii wyborczej stanowi istotne naruszenie prawa.

Zgodnie z art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g. rada gminy ma obowiązek ustalenia zasad i trybu wyborów organów jednostki pomocniczej. Tym samym obejmuje to także wskazanie, jakie informacje ma przekazywać kandydat na radnego organu stanowiącego jednostki pomocniczej, który chce kandydować w wyborach. Jak wynika z uzasadnienia odpowiedzi na skargę, skoro podanie jedynie imienia i nazwiska kandydata nie zawsze pozwala na zidentyfikowanie danej osoby (np. w przypadku dwóch osób o takim samym imieniu i nazwisku), to podanie numeru PESEL umożliwia ustalenie, czy np. dana osoba jest mieszkańcem danej dzielnicy, a więc może być wybrana do rady danej dzielnicy. Tym samym podanie numeru PESEL może być pomocne do ustalenia prawa wyborczego w danej dzielnicy co uzasadnia uznanie, że Rada miasta Katowic mogła uznać, że numer PESEL jest niezbędny do dokonania zgłoszenia.

Nie może odnieść zamierzonego skutku zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 35 ust. 1 i 3 pkt 2 u.s.g. oraz art. 1 i art. 18 § 7 Kodeksu wyborczego w związku z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu przez Sąd pierwszej instancji, że o obowiązku podania numeru PESEL określonego w § 23 ust. 2 Statutu Dzielnicy przesądza art. 18 § 7 Kodeksu wyborczego. Wprawdzie w tym zakresie niezasadnie Sąd pierwszej instancji wskazał na art. 18 § 7 Kodeksu wyborczego, który ma znaczenie przy sporządzaniu stałego rejestru wyborców, ale przepis ten dotyczy tylko tych wyborów, które są uregulowane w Kodeksie wyborczym. Skoro wybory do organów stanowiących jednostek pomocniczych muszą być w całości regulowane uchwałą rady gminy, to także i zasady sporządzania rejestru takich wyborców powinny być objęte taką statutową regulacją. Art. 18 § 7 Kodeksu wyborczego reguluje tzw. część A rejestru wyborców obejmującą obywateli polskich i w tej części podaje się m.in. także numer PESEL. Nie stanowiło więc naruszenia tego przepisu określenie przy wyborach do organów jednostek pomocniczych także obowiązku podania przez kandydata numeru PESEL.

Strona skarżąca kasacyjnie zarzuciła Sądowi pierwszej instancji naruszenie prawa przy obowiązku podawania zawodu przy dokonywaniu zgłaszania kandydata do wyborów radnych Rady Dzielnicy. Podstawę do unieważnienia ww. obowiązku strona skarżąca kasacyjnie upatruje w istotnym naruszeniu art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia RODO. Zgodnie z wyrażoną w art. 5 ust. 1 lit. c ww. rozporządzenia jedną z zasad przetwarzania danych osobowych jest zasada adekwatności. Stosownie do tej zasady dane osobowe powinny być przetwarzane w sposób stosowny oraz ograniczony do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane ("minimalizacja danych"). Z kolei z art. 6 ust. 1 lit. c i e rozporządzenia RODO wynika, że przetwarzanie danych osobowych jest dopuszczalne, gdy jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze (lit. c) lub jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi (lit. e).

Tym samym należy uznać za zasadne stanowisko strony skarżącej kasacyjnie, że obowiązek podawania zawodu przy zgłaszaniu kandydata do Rady Dzielnicy nie jest niezbędny ani do zweryfikowania, czy taki kandydat jest mieszkańcem danej Dzielnicy, ani też czy ma bierne prawo wybiorcze (prawo wybieralności). Taki obowiązek (podania zawodu) ma charakter nadmiarowy i nieznajdujący uzasadnienia. Sam kandydat w trakcie kampanii wyborczej może podać wykonywany zawód, a ocena przez wyborców, który z kandydatów zasługuje na poparcie zależna jest od wielu czynników.

Kwestię podawania przez kandydata wykonywanego zawodu można byłoby rozważyć wyłącznie na podstawie dobrowolnej zgody osoby, której takie informacje dotyczą - art. 6 ust. 1 lit. a w związku z art. 4 pkt 11 rozporządzenia RODO. Potraktowanie obowiązku podania zawodu w § 23 ust. 2 Statutu Dzielnicy stanowi więc istotne naruszenie prawa. Wprawdzie ustawodawca zobowiązał organy stanowiące gmin do określenia zasad i trybu wyborów do organów jednostek pomocniczych, tym niemniej takie ustalenie zasad i trybu musi być zgodne z przepisami powszechnie obowiązującymi i hierarchicznie wyższymi niż akt prawa miejscowego.

Nie jest zasadny zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 35 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 u.s.g. poprzez dokonanie ich błędnej wykładni i przyjęcie, że zawarte w § 23 ust. 2 zobowiązanie nakładane na kandydata do wyrażenia zgody na udostępnienie danych osobowych do wykorzystania w kampanii wyborczej nie narusza prawa. Wadliwość § 23 ust. 2 Statutu Dzielnicy w zaskarżonym zakresie strona skarżąca kasacyjnie upatruje w tym, że na terenie Miasta Katowice administratorem danych osobowych jest Prezydent Miasta Katowice, natomiast z treści tego przepisu wnika, że także administratorem tym będzie Rada Miasta Katowice.

Ustosunkowując się do tego zarzutu należy stwierdzić, że sposób dokonania zgłoszenia kandydata w wyborach do organów jednostek pomocniczych z mocy ustawy (art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g.) stanowi część trybu wyborczego, a regulacja samego trybu została przekazana do wyłącznej regulacji przez radę gminy. Niewątpliwie dane osobowe zgłoszonego kandydata w wyborach do rady dzielnicy muszą być wykorzystywane w okresie zarówno kampanii wyborczej, jak i w czasie wyborów oraz po wyborach. Należy bowiem przygotować listę skutecznie zgłoszonych kandydatów, po ich uprzedniej wersyfikacji, wydrukować karty wyborcze, plakaty informujące o kandydatach, a po wyborach ogłosić listę kandydatów z przypisanymi im głosami. Te przykładowe i zarazem konieczne czynności w okresie przedwyborczym i samych wyborów wymagają dysponowania na cele wyborów danymi osobowymi kandydatów i dopóki te dane będą wykorzystywane tylko do celów wyborczych, dopóty nie można stwierdzić istotniejszego naruszenia prawa. Zgodnie z art. 4 pkt 7 rozporządzenia RODO pod pojęciem administratora danych osobowych należy rozumieć osobę fizyczną lub prawną, organ publiczny, jednostkę lub inny podmiot, który samodzielnie lub wspólnie z innymi ustala cele i sposoby przetwarzania danych osobowych; jeżeli cele i sposoby takiego przetwarzania są określone w prawie Unii lub w prawie państwa członkowskiego, to również w prawie Unii lub w prawie państwa członkowskiego może zostać wyznaczony administrator lub mogą zostać określone konkretne kryteria jego wyznaczania. Administrator uprawnienia do przetwarzania danych osobowych uzyskuje w związku z wykonywaniem zadań publicznych, o ile wykonywanie danego zadania wymaga przetwarzania takich danych. Skoro na podstawie art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g. Rada Miasta Katowice mogła pokreślić tryb i zasady wyborów do Rad Dzielnic na terenie tej Gminy, to ustalając taki tryb mogła uznać za zasadne tworzenie komisji do przeprowadzenia takich wyborów. Przyznanie takim komisjom uprawnienia do przetwarzania w wyraźnie określonym zakresie i w celu niezbędnym jedynie do przeprowadzenia wyborów danych osobowych kandydatów na radnych nie stanowi naruszenia ani ww. art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g., ani też art. 35 ust. 1 u.s.g.

Nie są zasadne zarzuty strony skarżącej kasacyjnie, dotyczące istotnego naruszenia prawa przez Sąd pierwszej instancji poprzez dokonanie niewłaściwej wykładni art. 35 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 i pkt 5 u.s.g. oraz art. 1 Kodeksu wyborczego polegające na uznaniu, że odpowiada prawu regulacja § 20 pkt 8 i § 27 ust. 4 Statutu Dzielnicy przewidująca dopuszczalność utworzenia pozaustawowego podmiotu (Miejskiej Komisji Wyborczej Dzielnic) wraz z przyznaniem diet jej członkom oraz któremu Statut Dzielnicy przyznaje kompetencje w zakresie kontroli prawidłowości przebiegu, a w tym orzekaniu o nieważności wyborów w okręgu lub o nieważności wyboru radnego, jeżeli w wyborach dopuszczono się przestępstw przeciwko wyborom.

Przede wszystkim nie można podzielić argumentacji strony skarżącej kasacyjnie, jakoby art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g. przewidujący obligatoryjne określenie przez radę gminy trybu i zasad wyborów do organów jednostki pomocniczej był ograniczony w inny sposób niż przepisami ustawowymi. Tym samym skoro art. 1 Kodeksu wyborczego nie pozwala na stosowanie tej ustawy do wyborów organów jednostek pomocniczych, to statut jednostki pomocniczej powinien kompleksowo obejmować regulację procedury wyborczej. W ramach regulacji trybu wyborczego dopuszczalnym jest tworzenie komisji pomagających w przeprowadzeniu wyborów, ponieważ nie są to organy samych jednostek pomocniczych. Trafnie Sąd pierwszej instancji wskazał, że szeroki zakres upoważnienia dla organów stanowiących do tworzenia trybu i zasad wyborów umożliwia nie tylko tworzenie komisji wyborczych, ale też ustalenie zasad ich funkcjonowania w tym także kontroli prawidłowości przebiegu wyborów. Ogólna zasada polegająca na kontroli sprawowanej przez radę gminy nad jednostkami pomocniczymi nie została w tym zakresie naruszona, ponieważ odwołania od rozstrzygnięć Miejskiej Komisji Wyborczej Dzielnic rozpatruje Rada Miasta Katowice. Okoliczność, że art. 18a ust. 1 u.s.g. przewiduje wykonywanie kompetencji kontrolnych rady gminy przez komisję rewizyjną nie oznacza zakazu tworzenia innych komisji, które również mają kompetencje kontrole. Tym samym gdyby jakikolwiek przepis zakazywał radzie gminy tworzenia innego trybu kontroli jednostek pomocniczych niż poprzez komisję rewizyjną, to wówczas powoływanie komisji wyborczych, które kontrolują przebieg wyborów byłoby naruszeniem prawa. Skoro takich przepisów zakazujących tworzenia takich komisji nie ma, to nie stanowiło naruszenia prawa ani tworzenie Miejskiej Komisji Wyborczej Dzielnic wraz z jej kompetencjami kontrolnymi, ani też uregulowanie trybu odwoławczego od rozstrzygnięć tej komisji do Rady Miasta Katowice.

Podnoszone w zakresie ww. zarzutów odesłanie do stosowania przepisów Kodeksu wyborczego zostało już uznane przez Naczelny Sąd Administracyjny jako istotnie naruszające prawo.

Naczelny Sąd Administracyjny podziela pogląd Sądu pierwszej instancji co do braku istotnego naruszenia prawa poprzez przyznanie diet członkom Miejskiej Komisji Wyborczej Dzielnic za wykonywaną przez nich pracę w ramach takiej Komisji. Powołany przez stronę skarżącą kasacyjnie art. 37b u.s.g. reguluje diety, które mogą być przyznane członkom organów jednostek pomocniczych gminy (lub także rady sołeckiej w sołectwie). Regulacja zawarta w art. 37b ww. ustawy nie stanowi części procedury wyborczej, tym samym nie można kwalifikować diet objętych tym przepisem z dietami należnymi członkom komisji wyborczej. Należy podzielić stanowisko Sądu pierwszej instancji, że w ramach regulacji trybu i zasad obejmujących wybory do organów jednostek pomocniczych możliwość przyznawania diet mieści się w zakresie takiej regulacji. Tym samym skoro Kodeks wyborczy reguluje diety dla członków komisji wyborczych lub innych osób uczestniczących w pracach takich komisji, to tym samym ustalanie diet stanowi zakres materii obejmującej tryb i zasady przeprowadzania wyborów. Ustawodawca poprzez szeroki zakres samodzielności przyznanej radiom gmin na regulację trybu i zasad wyborów do organów jednostek pomocniczych nie wyłączył możliwości także przyznania członkom komisji wyborczych diet.

Taki sposób wykładni wpisuje się w konstytucyjną pozycję samorządu terytorialnego, którego organy wykonując zadania publiczne powinny korzystać z jak najszerszej samodzielności w ustalaniu zasad i trybu ich wykonywania. Wynika to z konstytucyjnej zasady decentralizacji (art. 15 ust. 1 Konstytucji RP).

Zarzuty dokonania przez Sąd pierwszej instancji istotnego naruszenia prawa polegającego na niewłaściwym zastosowaniu art. 91 ust. 1 i ust. 3 u.s.g. w zakresie obejmującym § 5 ust. 1 pkt 2 Statutu Dzielnicy oraz § 30 i § 32 ww. Statutu w okolicznościach tej sprawy nie stanowią istotnego naruszenia prawa. Powołane przepisy Statutu Dzielnicy zobowiązują członków organów Dzielnicy do przestrzegania przepisów tego Statutu oraz innych przepisów prawa (§ 5 ust. 1 pkt 2 Statutu), obowiązkowi ogłoszeniu Statutu Dzielnicy w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego (§ 32 ww. Statutu) oraz wskazania, że uchwalenie i zmiana Statutu Dzielnicy następuje w drodze uchwały Rady Miasta Katowice po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami. Wprawdzie ww. przepisy potwierdzają już istniejące regulacje ustawowe (np. w art. 5 ust. 2 u.s.g. oraz w art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych), tym niemniej w przypadku aktów będących statutami regulującymi ustrój, ustawodawca szeroko zakreśla zakres takiej regulacji. Wyjątkowo regulacja statutowa może powtarzać istniejącą regulację ustawową, o ile jest to niezbędne dla objęcia całościowo regulowaną materię. Przykładowo, zgodnie z art. 37 ust. 1 u.s.g. organem uchwałodawczym w dzielnicy jest rada, a ust. 2 tego przepisu stanowi, że organem wykonawczym jest zarząd, co jednak w żadnym zakresie nie wyklucza powtórzenia w statucie danej dzielnicy, że jej organem stanowiącym jest rada, a organem wykonawczym zarząd. Uchwalanie statutów jest szczególnym zadanie publicznym organów jednostek samorządu, w ramach którego statut ma kompleksowo regulować materię statutową, co może także wyjątkowo oznaczać powtórzenie przepisów ustawowych, bez ich – co oczywiste – możliwości modyfikacji. Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił także zasadę proporcjonalności wynikającą z art. 8 ust. 3 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, zgodnie z którą kontrola administracyjna społeczności lokalnych powinna być sprawowana z zachowaniem proporcji między zakresem interwencji ze strony organu kontroli a znaczeniem interesów, które ma on chronić. Dotyczy to także kontroli sprawowanej przez sąd administracyjny. Mając na uwadze, że treść § 5 ust. 1 pkt 2 Statutu Dzielnicy zobowiązuje organy jednostki pomocniczej do przestrzegania prawa, § 30 ww. Statutu prawidłowo reguluje tryb jego zmiany lub uchwalenia, zaś § 32 nakazuje ogłaszanie tego Statutu we właściwym dzienniku urzędowym w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego unieważnienie tych przepisów nie znajduje podstawy w stwierdzeniu ich istotnego naruszenia prawa i byłoby naruszeniem zasady proporcjonalności wymienionej w ww. przepisie Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego.

Nie jest zasadny zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 141 § 4 P.p.s.a. Przepis ten może być naruszony wówczas, gdy uzasadnienie zaskarżonego wyroku było pozbawione przedstawionego zwięźle stanu faktycznego sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk stron, podstawy prawnej rozstrzygnięcia lub jej wyjaśnienia. Ponadto naruszenie tego przepisu ma miejsce także wtedy, gdy sporządzone uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera wprawdzie wszystkie elementy wynikające z art. 141 § 4 P.p.s.a., ale jest ono wewnętrznie niespójne lub zawiera niedające się wyjaśnić sprzeczności, innymi słowy nie pozwala na kontrolę zaskarżonego wyroku. Zaskarżony wyrok zawiera wszystkie ww. elementy.

Zarzucając naruszenie art. 141 § 4 P.p.s.a. nie może skutecznie strona skarżąca kasacyjnie zwalczać prawidłowości przyjętego przez Sąd stanu faktycznego sprawy lub wykładni prawa materialnego dokonanej przez Sąd.

Kontrola zaskarżonego wyroku wykazała, że rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 29 grudnia 2021 r. nr NPII.4131.1.1196.2021 stwierdzające częściową nieważność załącznika do uchwały Rady Miasta Katowice z dnia 25 listopada 2021 r. nr XLI/907/21 w sprawie nadania Statutu Dzielnicy nr 17 Giszowiec jest w części zasadne, ponieważ tylko treść § 15 ust. 1 Statutu Dzielnicy, § 23 ust. 2 Statutu Dzielnicy w zakresie słowa "zawód"; § 27 ust. 4 ww. Statutu w zakresie słów "lub naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego"; § 29 ust. 1 zdanie 1 Statutu Dzielnicy w zakresie słów "na pisemny wniosek poparty przez co najmniej 5 % wyborców z terenu Dzielnicy"; § 29 ust. 1 zdanie 2 oraz § 29 ust. 2 i 3 Statutu Dzielnicy i § 31 Statutu tej Dzielnicy w zakresie słów "ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy" - zawierają naruszenia prawa mające charakter istotny w rozumieniu art. 91 ust. 1 u.s.g. Przez istotną sprzeczność należy rozumieć niezgodność z aktami prawa powszechnie obowiązującego, w tym z ustawą (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 grudnia 2003 r. sygn. akt P 9/02, OTK-A 2003/9/100). Ponadto w orzecznictwie sądów administracyjnych dominuje pogląd, zgodnie z którym istotne naruszenie prawa to takie jego naruszenie, które m.in. polega na podjęciu uchwały o treści nieznajdującej właściwej delegacji ustawowej, czyli bez podstawy prawnej. Ww. przepisy zostały uchwalone także z naruszeniem zasady praworządności wynikającej z art. 7 Konstytucji RP, jak trafnie podniesiono to w skardze kasacyjnej. Wskazane wyżej przez Naczelny Sąd Administracyjny motywy i przyjęte oceny stanowią wystarczającą podstawę do uwzględnienia skargi kasacyjnej Wojewody Śląskiego i uchylenia zaskarżonego wyroku.

Ponieważ sama istota sprawy jest dostatecznie wyjaśniona, to działając na podstawie art. 188 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznał skargę Miasta Katowice na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 29 grudnia 2021 r. nr NPII.4131.1.1196.2021 stwierdzające częściowo nieważność uchwały Rady Miasta Katowice z dnia 25 listopada 2021 r. nr XLI/907/21 w sprawie nadania Statutu Dzielnicy nr 17 Giszowiec.

Kontrolując zaskarżone rozstrzygniecie nadzorcze Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna jest w zasadna w tej części, w której Sąd pierwszej instancji wadliwie uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze unieważniające załącznik do uchwały zawierającej Statut Dzielnicy nr 17 Giszowiec w zakresie jego następujących przepisów: § 15 ust. 1, § 23 ust. 2 w zakresie słowa "zawód", § 27 ust. 4 w zakresie słów "lub naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego", § 29 ust. 1 zdanie 1 w zakresie słów "na pisemny wniosek poparty przez co najmniej 5 % wyborców z terenu Dzielnicy", § 29 ust. 1 zdanie 2, § 29 ust. 2 i 3 i § 31 w zakresie słów "ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy", ponieważ ww. przepisy zawierają istotne naruszenia prawa.

Natomiast w pozostałym zakresie skarga kasacyjna nie jest zasadna. Trafnie Sąd pierwszej instancji uchylił akt nadzoru w takim zakresie, w jakim zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze unieważniło następujące przepisy załącznik do ww. uchwały Rady Miasta Katowice z 25 listopada 2021 r.: § 5 ust. 1 pkt 2, § 19 ust. 9, § 20 pkt 8, § 23 ust. 2 za wyjątkiem słowa "zawód", § 27 za wyjątkiem zawartych w ust. 4 tego przepisu słów "lub naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego", § 30; § 31 za wyjątkiem słów "ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy" oraz § 32. W związku z powyższym, działając na podstawie art. 188 P.p.s.a. i art. 148 w związku z art. 193 P.p.s.a. oraz art. 91 ust. 1 u.s.g. Naczelny Sąd Administracyjny w punkcie pierwszym wyroku uchylił zaskarżony wyrok i uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze w ww. części jako unieważniające przepisy, które nie zawierały istotnego naruszenia prawa.

W punkcie drugim Naczelny Sąd Administracyjny uznając w pozostałym zakresie skargę Miasta Katowice za nieuzasadnioną oddalił ją na podstawie art. 151 w związku z art. 193 P.p.s.a.

W punkcie trzecim na podstawie art. 207 § 2 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny odstąpił od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania sądowego w całości.