drukuj    zapisz    Powrót do listy

647 Sprawy związane z ochroną danych osobowych, Ochrona danych osobowych, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Uchylono zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję, II SA/Wa 1881/14 - Wyrok WSA w Warszawie z 2015-09-02, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Wa 1881/14 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2015-09-02 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2014-10-22
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Adam Lipiński
Ewa Pisula-Dąbrowska /przewodniczący sprawozdawca/
Stanisław Marek Pietras
Symbol z opisem
647 Sprawy związane z ochroną danych osobowych
Hasła tematyczne
Ochrona danych osobowych
Sygn. powiązane
I OSK 3434/15 - Postanowienie NSA z 2016-05-24
Skarżony organ
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję
Powołane przepisy
Dz.U. 2005 nr 231 poz 1965 art. 32 ust. 2 pkt 8
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania - tekst jednolity.
Dz.U. 2014 poz 1182 art. 2 ust. 2 pkt 1, art. 7
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Pisula-Dąbrowska (spr.) Sędziowie WSA Stanisław Marek Pietras Adam Lipiński Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 września 2015 r. sprawy ze skargi M. A. na uzasadnienie decyzji Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] września 2014 r. nr [...] oraz sprawy ze skargi Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej pw. [...] w K. na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] września 2014 r. nr [...] w przedmiocie uaktualnienia danych osobowych 1. uchyla zaskarżoną decyzję w całości oraz decyzję ją poprzedzającą; 2. umarza postępowanie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie w sprawie ze skargi M. A. na uzasadnienie decyzji Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] września 2014 r. nr [...]; 3. zasądza od Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych na rzecz: a) M. A. kwotę 200 (słownie: dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania; b) Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej pw. [...] w K. kwotę 200 (słownie: dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Generalny Inspektor Danych Osobowych decyzją z dnia [...] września 2014 r. nr [...] , utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] czerwca 2014 r., którą to decyzją nakazał Proboszczowi Parafii Rzymskokatolickiej p.w. [...] (ul. [...] ) przywrócenie stanu zgodnego z prawem, poprzez uaktualnienie danych osobowych M.A. , polegające na naniesieniu w księdze chrztów adnotacji o treści zgodnej z jego żądaniem zawartym w "Oświadczeniu woli" z dnia 28 grudnia 2011 r.

W motywach uzasadnienia organ podał, że na podstawie art. 153 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jest związany wyrokiem z dnia 9 października 2013 r., sygn. akt II SA/Wa 101/13, którym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] listopada 2012 r. oraz utrzymaną nią w mocy decyzję z dnia [...] maja 2012 r., którą to decyzją organ umorzył postępowanie w sprawie przetwarzania danych osobowych M.A. przez Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej p.w. [...] w K. .

Organ wskazał, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wytycznych nakazał ustalić stan faktyczny w przedmiocie przynależności skarżącego do Kościoła katolickiego oraz ocenić tę przynależność na podstawie prawa wewnętrznego Kościoła. Wynika to wprost z art. 5 Konkordatu oraz zasady autonomii kościołów przewidzianej w art. 25 ust. 3 Konstytucji RP i art. 9 Europejskiej Konwencji, a także z normy ustrojowej zawartej w art. 25 ust. 4 Konstytucji RP.

Organ, ustalając ponownie stan faktyczny, podał, że skarżący pismem z dnia 28 grudnia 2011 r. skierował do Proboszcza Parafii oświadczenie o treści "Na podstawie art. 60 k.c., korzystając ze swoich praw zawartych w art. 2 pkt 2a ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965) z dniem dzisiejszym występuję z Kościoła katolickiego, tj. wycofuję zgodę na podleganie jego doktrynie (Katechizm Kościoła Katolickiego) i prawu (Kodeks Prawa Kanonicznego)". Dalej organ przytoczył treść oświadczenia skarżącego, w którym wnosił o uaktualnienie jego danych w księdze chrztów, przez naniesienie adnotacji o wystąpieniu z Kościoła katolickiego.

Proboszcz Parafii wskazał, że dane osobowe skarżącego są przechowywane w księdze chrztów i wyjaśnił, że procedury wystąpienia z Kościoła reguluje zarządzenie Konferencji Episkopatu Polski pt. "Zasady postępowania w sprawie formalnego aktu wystąpienia z Kościoła" z dnia 27 września 2008 r. Nadto wyjaśnił, że dane zawarte w księgach metrykalnych, jako udokumentowanie przyjętych sakramentów, są niezbędne do wykonywania zadań własnych Kościoła. Wskazał też, że skarżący posiada status osoby ubiegającej się o dokonanie wpisu w księdze chrztów o jego wystąpieniu z Kościoła i wyjaśnił, że procedura ta została wszczęta lecz niezgodnie z zarządzeniem Konferencji Episkopatu Polski pt. "Zasady występowania (...)".

W motywach uzasadnienia decyzji organ podał, że posiada kompetencje i uprawnienia, określone w art. 12 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych, w odniesieniu do tej części zbiorów prowadzonych przez Kościół, która dotyczy osób nienależących do Kościoła. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wskazał, że decydującym w sprawie było zatem ustalenie, czy aktualnie skarżący jest członkiem Kościoła katolickiego.

Zdaniem organu, skarżący dostatecznie jasno wyraził swoją wolę co do przynależności do związku wyznaniowego. Stwierdził, że wolność w zakresie przynależności do związku wyznaniowego zagwarantowana w Konstytucji RP oraz w ustawie z dnia 17 maja 1988 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. z 2005 r., poz. 1965 ze zm.) nie może zostać ograniczona przepisami wewnętrznymi związku wyznaniowego. Organ stwierdził, że stosownie do art. 2 pkt. 2a w/w ustawy, korzystając z wolności sumienia i wyznania, obywatele mogą w szczególności należeć lub nie należeć do kościołów i innych związków wyznaniowych, a zatem oświadczenia woli w tym zakresie winny być oceniane przez pryzmat przepisów prawa powszechnie obowiązującego.

W konkluzji organ stwierdził, że zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych, Proboszcz Parafii winien niezwłocznie usunąć uchybienia w procesie przetwarzania danych osobowych skarżącego i uaktualnić księgę chrztów, albowiem skarżący na gruncie prawa cywilnego wystąpił z Kościoła katolickiego i nie jest jego członkiem.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniósł zarówno M.A. (18 września 2014 r), jak i Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej p.w. [...] w K. (30 września 2014 r.).

M.A. , wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej, zasądzenie kosztów postępowania, ewentualnie zawieszenie postępowania, na podstawie art. 125 § 1 pkt 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1. art. 2 pkt 5 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. 1989 r., Nr 29, poz. 155 ze zm.) oraz art. 53 ust. 7 Konstytucji RP;

2. art. 51 ust. 4 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP;

3. art. 9 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie z dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. 1993 r., Nr 61, poz. 284 ze zm.).

Rozwijając zarzuty, M.A. wskazał, że ustalenie przekonań religijnych obywateli, które miałyby różnicować ich prawa, stanowi rażące naruszenie art. 2 pkt 5 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, art. 53 ust 7 Konstytucji RP. Przywołał tezy orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 stycznia 1991 r. (sygn. akt K 11/90), zdanie odrębne jednego z sędziów, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Skarżący podkreślił, że nie akceptuje wyzbycia się jednego prawa, by móc bronić drugiego, tj. prawa do rozpatrzenia sporu z administratorem danych osobowych. Kwestionował i podnosił, że konstytucyjne prawo, tj. art. 51 ust. 4 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, zostało naruszone przez organ, poprzez jego zastąpienie ustawowym przywilejem mniejszości. Wskazywał, że obniżenie rangi prawa podmiotowego stanowi naruszenie hierarchii praw, zawartej w art. 87 ust. 1 Konstytucji RP. Przywołał też uchwałę składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2007 r. (sygn. akt I KZP 21/07) oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2005 r. (sygn. akt K 32/04). W podsumowaniu skarżący wskazał, że skarga dotyczy wyłącznie niekonstytucyjności uzasadnienia zaskarżonej decyzji.

Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej p.w. [...] w K. w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, kwestionując decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] września 2014 r. oraz decyzję ją poprzedzającą, wnosząc o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów postępowania, podniósł naruszenie:

1. art. 7, art. 25 ust. 3 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.);

2. art. 1, art. 5 i art. 27 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską podpisanego w dniu 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318);

3. art. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 1169);

4. art. 9 ust. 2 pkt 2, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1 i 2, art. 19 ust. 2 pkt 1 i 4, art. 32 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965 ze zm.);

5. art. 6, 7, 19, 77, 107 k.p.a.

Rozwijając zarzuty skargi, Proboszcz podniósł, że Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych nie jest uprawniony do oceny skuteczności wystąpienia z Kościoła katolickiego i wydawania nakazów skierowanych do proboszczów, a dotyczących dokonywania wpisów w księgach ochrzczonych. Wskazał, że organ, ingerując w wewnętrzne sprawy Kościoła, przekroczył zakres swoich kompetencji, czym naruszył art. 19 k.p.a., zasadę legalizmu wyrażoną w art. 7 Konstytucji RP oraz art. 6 k.p.a.

Nadto wskazał, że księgi chrztu stanowią jeden zbiór danych, a nie dwa zbiory danych w rozumieniu art. 7 pkt 1 ustawy o ochronie danych osobowych. Są to zbiory prowadzone zgodnie z prawem kanonicznym, a ograniczenie uprawnień Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych stanowi realizację zasady autonomii kościołów.

Wyjaśnił, że organem uprawnionym do interpretacji ustaw kościelnych jest Papieska Rada Tekstów Prawnych, której kompetencje określa Konstytucja Apostolska "Pastor Bona" z dnia 29 czerwca 1988 r.

Zdaniem strony skarżącej, podstawę prawną – odnoszącą się do kwestii wystąpienia z Kościoła katolickiego oprócz przepisów Kodeksu Prawa Kanonicznego – stanowi także Obwieszczenie Rady Tekstów Prawnych z dnia 13 marca 2006 r. Dokumentem zawierającym przepisy wykonawcze dotyczące Kościoła Katolickiego w Polsce są przyjęte przez Konferencję Episkopatu Polski "Zasady postępowania w sprawie apostazji dokonanej poprzez formalny akt wystąpienia z Kościoła" z dnia 27 września 2008 r.

Skarżący podkreślił i wskazał przepisy prawa gwarantujące autonomię Kościoła katolickiego i jego niezależność od państwa – art. 25 ust. 3 Konstytucji, postanowienia Konkordatu.

W konkluzji stwierdził, że GIODO nie jest organem uprawnionym do oceny skuteczności wystąpienia z Kościoła, a także wydawania nakazów skierowanych do proboszczów dotyczących wpisów w księgach ochrzczonych.

Wyjaśnił, że przyjęcie, iż pismo M.A. z dnia 28 grudnia 2011 r. stanowi skuteczny akt apostazji jest błędem, bowiem nie uwzględnia faktu skierowania M.A. przez Proboszcza Parafii do parafii jego miejsca zamieszkania, w celu wszczęcia, zgodnie z jego wolą, procedury wystąpienia z Kościoła katolickiego.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. Podtrzymał stanowisko, iż posiada uprawnienia określone w art. 12 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych, w odniesieniu do tej części zbiorów prowadzonych przez Kościół, która dotyczy osób nienależących do Kościoła.

Wojewódzki Sąd Administracyjnych w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 13 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), do rozpoznania sprawy właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność została zaskarżona. W niniejszej sprawie sądem tym jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Natomiast zgodnie z treścią art. 1 § 1 i 2 tej ustawy, sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania. Innymi słowy, wojewódzki sąd administracyjny nie orzeka co do istoty sprawy w zakresie danego przypadku, lecz jedynie kontroluje legalność rozstrzygnięcia zapadłego w tym postępowaniu, z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i obowiązującymi przepisami prawa procesowego.

Skarga Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej p.w. [...] w K. jest zasadna.

Przede wszystkim wskazać należy, iż organ nie zrealizował wytycznych zawartych w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 października 2013 r. (sygn. akt II SA/Wa 101/13). Podkreślić też trzeba, iż Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych w swojej decyzji pominął istniejącą w materiale dowodowym, istotną dla rozstrzygnięcia sprawy, okoliczność, iż w wyniku skierowanego przez skarżącego oświadczenia o wystąpieniu z Kościoła Katolickiego, Proboszcz Parafii poinformował skarżącego o procedurze wystąpienia z Kościoła. Pomimo to skarżący procedurze tej nie poddał się.

Organ prawidłowo odnotował powyższe fakty, jednakże bezpodstawnie przyjął, iż pismo skarżącego – oświadczenie woli z dnia 28 grudnia 2011 r. – stanowiło skuteczny akt apostazji. Pominął też wyjaśnienia Proboszcza, że procedura wystąpienia skarżącego z Kościoła katolickiego jest w toku.

Powyższy błąd (co do ustaleń faktycznych) już sam w sobie musi skutkować uchyleniem przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej.

Trafnie też wskazano w skardze na liczne gwarancje autonomii Kościoła katolickiego i jego niezależności od Państwa, zawarte w prawie polskim (art. 25 ust. 3 Konstytucji RP, art. 1 i 5 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzeczypospolitą Polską oraz przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej zwłaszcza art. 2), wskazujące na prawo do samoorganizacji i samorządności Kościoła katolickiego w Polsce, jako prawnie działającego związku wyznaniowego. Przepisy te, wraz z ustawą z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (tekst jednolity: Dz.U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965 ze zm.) mają ułatwić przenikanie się obu systemów prawnych w kontekście ich wzajemnego poszanowania.

W niniejszej sprawie szczególne znaczenie ma norma art. 32 ust 2 pkt 8 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, która jako jeden z warunków zarejestrowania danego związku wyznaniowego w Polsce, wskazuje na konieczność uregulowania w przepisach wewnętrznych danego związku (kościoła) sposobu nabywania i utraty członkostwa w związku wyznaniowym. Przepis ten ma niezwykle istotną wagę dla oceny praw obywatelskich, gdy zważy się, iż nie wszystkie religie (tak jak chrześcijaństwo) umożliwiają apostazję.

Zasadnie wskazano w skardze na przepisy prawa wewnętrznego Kościoła Katolickiego – Kodeks Prawa Kanonicznego z dnia 25 stycznia 1983 r. (AAS 75:1983, pars II, ze zm.) oraz Obwieszczenie Papieskiej Rady Tekstów Prawnych ,,Actus formalis defectionis ab Ecclesia catholica’’ z dnia 13 marca 2006 r. (Prot. N. 10279/2006), zatwierdzone przez papieża Benedykta XVI. Kwestię wystąpienia z Kościoła Katolickiego reguluje tu w szczególności kan. 751 KPK stanowiący, iż aktu odstępstwa, który wywołuje skutki kanoniczne, może dokonać tylko osoba pełnoletnia (kan. 98 § 1 i 2 KPK), zdolna do czynności prawnych, osobiście, w sposób świadomy i wolny (kan. 124-126), w formie pisemnej, w obecności proboszcza swego kanonicznego miejsca zamieszkania (stałego lub tymczasowego) i dwóch pełnoletnich świadków. Przepis ten wprost koresponduje z normą art. 32 ust. 2 pkt 8 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.

Przyznać należy, iż przewidziana w przepisach wewnętrznych Kościoła katolickiego czynność prawna apostazji posiada formę szczególną. Jednakże również w prawie polskim dla ważności wielu czynności prawnych nie jest wystarczająca forma zwykła. Zważywszy na kluczowe znaczenie jakie wywołuje akt apostazji dla wzajemnego stosunku Kościół – apostata (były wierny), nie można nie dostrzegać potrzeby dokonania tej czynności w formie szczególnej, która zresztą nie jest ani zbyt uciążliwa ani wymagająca opłat. Warto tu także zauważyć, iż przynależność do danego związku religijnego może łączyć się z prawem do grobu na cmentarzu należącym do tego związku, a zatem może rzutować także na pewną sferę prawa prywatnego (cywilnego) danej osoby, stąd też wymóg szczególnej formy aktu apostazji powoduje, iż akt ten będzie stanowił czynność prawną o charakterze pewnym.

Zatem skoro M.A. nie dokonał aktu apostazji w formie przewidzianej przez prawo wewnętrzne związku wyznaniowego, z którego zamierza wystąpić (nadto faktu niedochowania tej formy M.A. w żaden sposób nie kwestionuje), to niezrozumiałe, bo przedwczesne, jest uznanie przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, iż M.A. skutecznie wyraził swoją wolę wystąpienia z Kościoła katolickiego w piśmie z dnia 28 grudnia 2011 r. skierowanym do Proboszcza Parafii, zwłaszcza, że Proboszcz tejże Parafii wyraźnie wskazuje w swoich pismach bezskuteczność dokonanego w takiej formie wystąpienia z Kościoła katolickiego.

Organ państwowy, jakim jest Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, nie jest uprawniony do oceny, czy dana osoba jest, czy też nie jest członkiem danego związku religijnego, albo czy nie wyznaje żadnej religii (ateizm). Nie jest do tego uprawniony żaden organ administracyjny ani żaden sąd w Polsce. Sprawa przynależności religijnej, czy też kwestia wystąpienia z danego związku wyznaniowego, to sprawa regulowana przede wszystkim zasadami danej religii. Prawo państwowe, jak i organy państwa mogłyby działać w takich sprawach jedynie wtedy, gdyby działanie danego związku religijnego wprost i w sposób rażący naruszało podstawowe normy prawne obowiązujące w państwie. Inne rozumienie powyższej zasady stanowiłoby rażące naruszenie art. 25 ust. 3 i art. 53 Konstytucji RP oraz art. 9 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 13 sierpnia 2003 r., sygn. akt VI Aca 81/03 (publikowany, LEX, Wokanda 2005/1/33, OSA 2005/1/1), wskazał, iż wykluczenie z grona członków danej społeczności wyznaniowej, jak i odmowa przyjęcia do niej, nie stanowi naruszenia dobra osobistego, jakim jest swoboda wyznania i sumienia, gdyż decyzje organów związków wyznaniowych w tym przedmiocie nie podlegają kontroli sądów powszechnych.

Podzielając to stanowisko podkreślić należy niemożność wywiedzenia w praworządnym i demokratycznym państwie skutecznego powództwa o braku przynależności do jakiegokolwiek związku wyznaniowego (ateizm), czy też powództwa o ustalenie wystąpienia z takiego związku.

W ocenie Sądu, skoro Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych nie jest uprawniony do oceny i ustalenia, czy dana osoba jest czy też nie jest członkiem danego związku religijnego, to w tym zakresie powinien odnieść się do ustaleń organów danego związku – w niniejszej sprawie – wyjaśnień Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej w K. , a następnie, po analizie tych wyjaśnień i stanu prawnego sprawy, podjąć stosowną decyzję.

W rozpoznawanej sprawie Generalny Inspektor Danych Osobowych rozstrzygnął w istocie w sprawie, która powinna zostać rozpatrzona zgodnie z kodeksem prawa kanonicznego.

W efekcie, skarga inicjująca niniejsze postępowanie przed Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych, wywołała ten skutek, iż bez wyczerpania postępowania w przedmiocie aktu apostazji, zgodnie z zasadami wewnętrznymi Kościoła katolickiego (kan. 751 KPK), skarżący M.A. niejako obszedł przepisy wewnętrzne tego związku wyznaniowego, nadużywając ochrony z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1182 ze zm.), by poprzez decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych uzyskać skutek wystąpienia z Kościoła. W ocenie Sądu, w tego typu działaniach, mających w istocie na celu obejście prawa wewnętrznego danej organizacji, organy państwowe powinny zachować szczególną ostrożność.

Reasumując, wskazać należy, iż Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, w celu prawidłowego rozpatrzenia niniejszej sprawy, powinien ponownie przeanalizować zgromadzony w niniejszej sprawie materiał faktyczny i w oparciu o powyższe wytyczne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie oraz wytyczne zawarte w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 października 2013 r. (sygn. akt II SA/Wa 101/13), ustosunkować się do faktu niewyczerpania przez M.A. postępowania przed organami Kościoła katolickiego, zgodnie z prawem kanonicznym, regulującym tryb wystąpienia z tego związku wyznaniowego, a następnie ustosunkować się do treści wyjaśnień dokonanych w tym zakresie przez Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej w K. .

Odnosząc się do kwestii jednolitości zbioru, jakim jest parafialna księga chrztów w znaczeniu, czy jest to jedynie zbiór wiernych, czy też zawiera osobno wyodrębniony zbiór osób nienależących do Kościoła, Sąd zważył, co następuje.

Organ utrzymuje, iż dane osób nienależących do Kościoła katolickiego tworzą zbiór odrębny, nawet jeśli dane są przetwarzane na potrzeby Kościoła i jeśli są zgromadzone na materialnych nośnikach danych, zawierających zarówno dane osób należących, jak i osób nienależących do Kościoła. Już samo postawienie powyższego zagadnienia w taki sposób jest dalece nieprecyzyjne. Pojęcie "osób nienależących do kościoła" budzi duże wątpliwości semantyczne. Czy zawiera ono zbiór osób niewyznających religii rzymskokatolickiej, czy wyznających inną religię, albo ateistów, czy też wszystkie powyższe zbiory, czy organ ma tu na myśli jedynie osoby, które z Kościoła katolickiego skutecznie wystąpiły, czy też są w trakcie procedury wystąpienia.

W ocenie Sądu, parafialna księga chrztów stanowi jeden zbiór danych dotyczących osób należących do Kościoła, w którym to zbiorze mogą też być zawarte informacje (adnotacje) o tym, że określone osoby formalnym aktem wystąpiły z Kościoła.

Z definicji zawartej w art. 7 ustawy o ochronie danych osobowych wynika, że zbiór danych musi spełniać trzy kryteria: 1) istnienie zestawu danych; 2) posiadanie przez ten zestaw struktury – rozumianej jako jednorodna budowa zbioru; 3) dostępność danych w zbiorze według określonych kryteriów, przy czym irrelewantne pozostaje rozproszenie danych bądź funkcjonalny podział zbioru. Także w art. 2 ust. 2 pkt 1 tej ustawy, księgi wskazane zostały jako przykład tzw. tradycyjnych (papierowych, przetwarzanych manualnie) zbiorów danych. Uznanie, iż w zależności od zawartości danych w księdze chrztu, możemy mieć do czynienia z wieloma zborami danych, pozostaje w sprzeczności ze wskazanymi powyżej przepisami ustawowymi. W praktyce zdarza się często, iż w jednym zbiorze przetwarzane są dane odnoszące się do różnych grup osób, co nie oznacza, że prowadzi to do uznania danych o poszczególnych grupach osób za odrębne zbiory danych.

Wskazać tu także należy, iż to administrator danych decyduje w jaki sposób dany zbiór będzie prowadził i ustalone przez niego zasady traktowane powinny być jako fakty, które z kolei należy odnosić do zawartych w art. 7 i pośrednio w art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy definicji zbioru danych osobowych, a nie odwrotnie.

Konkludując, zdaniem Sądu, zaskarżona decyzja narusza art. 7, art. 25 ust. 3 Konstytucji RP, art. 1, art. 5 i art. 27 Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską, art. 2 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej, art. 9 ust. 2 pkt 2, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1 i 2, art. 19 ust. 2 pkt 1 i 4, art. 32 ust. 2 pkt 8 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.

Natomiast w sprawie ze skargi M.A. na uzasadnienie zaskarżonej decyzji, Sąd umorzył postępowanie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie, jako bezprzedmiotowe (art. 161 § 1 pkt 3 ppsa). Skoro bowiem zaskarżone decyzje zostały przez Sąd uchylone w całości (osnowa i uzasadnienie), bezprzedmiotowym i zbędnym stało się postępowanie w zakresie kontroli prawidłowości samych motywów uzasadnienia.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 132, art. 145 § 1 pkt 1 lit. c, art. 161 § 1 pkt 3 i art. 152 oraz art. 200 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt