Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Adam Matuszak Sędziowie sędzia WSA Ewa Osipuk sędzia WSA Tadeusz Lipiński (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 28 grudnia 2021 r. sprawy ze skargi H. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]" r., nr "[...]" w przedmiocie kary z tytułu naruszenia obowiązku zawiadomienia starosty o zbyciu pojazdu I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz H. P. kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Z akt administracyjnych przekazanych wraz ze skargą wynika, że decyzją z "[...]" Starosta A nałożył na H. P. (dalej jako: "skarżący") karę w wysokości 600 zł, z uwagi na niezawiadomienie organu o zbyciu pojazdu marki A o nr rej. "[...]". Organ przytoczył treść art. 78 ust. 2 pkt 1 i art. 140 mb pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 110; dalej jako: "u.p.r.d."). Wskazał również, że skarżący zbył wymieniony pojazd w dniu 16 stycznia 2020 r. i 30 - dniowy termin na zawiadomienie o zbyciu pojazdu upłynął w dniu 15 lutego 2020 r.

Decyzją z "[...]", Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

Na skutek wniesionej skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z 2 lutego 2020 r. w sprawie II SA/Ol 947/20 uchylił decyzje organów obu instancji.

W motywach wydanego wyroku wyjaśniono, że cel zawiadomienia może zostać już osiągnięty, gdy tylko nabywca pojazdu dokona wymaganego zawiadomienia, wykazując swoje prawo do pojazdu i okoliczności jego nabycia. Wprawdzie nie zwalnia to zbywcy pojazdu z obowiązku przedmiotowego zawiadomienia, ale może mieć znaczenie przy ustalaniu zakresu naruszenia.

Treść art. 78 ust. 2 pkt 1 u.p.r.d. nie jest jednoznaczna i z literalnego brzmienia tego przepisu można wywieść, że w przypadku umowy kupna-sprzedaży obowiązek dotyczy nabywcy pojazdu, który zawiadamia o nabyciu pojazdu. Jednak wykładnia systemowa i celowościowa przepisów przemawia za przyjęciem obowiązku zawiadomienia organu przez obie strony umowy, tym niemniej wymierzona skarżącemu kara jest zbyt surowa w stosunku do okoliczności naruszenia.

Niezależnie od powyższego, w rozpatrywanym przypadku skarga zasługiwała na uwzględnienie także z tego powodu, że organy orzekające nie rozważyły czy podnoszone przez skarżącego w toku postępowania okoliczności mogły uzasadniać odstąpienie od nałożenia kary, do czego obliguje art. 189 f k.p.a.

Rozpatrując sprawę ponownie Starosta nałożył na H. P. karę w wysokości 300 zł, z tytułu naruszenia obowiązku zawiadomienia w terminie 30 dni o zbyciu pojazdu marki A o nr rej. "[...]".

W uzasadnieniu organ I instancji przytoczył przepisy nakładające obowiązek zawiadomienia starosty o zbyciu pojazdu, jak i te z których wynika możliwość wymierzenia kary pieniężnej. Niezawiadomienie starosty o nabyciu lub zbyciu pojazdu podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 1000 zł. Zgodnie z art. 140n ust. 4 u.p.r.d. ustalając wysokość kary uwzględnia się zakres naruszenia, powtarzalność naruszeń oraz korzyści finansowe uzyskane z tytułu naruszenia ustawy. Organ stwierdził, że okres naruszenia wyniósł 143 dni (okres od zbycia pojazdu do dnia wydania decyzji). Było to pierwsze tego typu naruszenie skarżącego, nie uzyskał on również korzyści finansowych z tytułu naruszenia art. 78 ust. 2 pkt 1 u.p.r.d.

Zgodnie z zaleceniem sądu organ rozważył możliwość zastosowania art. 189f k.p.a. W ocenie organu nie zachodzi w sprawie przesłanka znikomej wagi naruszenia prawa, ponieważ ustawodawca wprowadził z dniem 1 stycznia 2020 r. sankcję do przepisu obowiązującego od wielu lat i ma to się przyczynić do poprawy przestrzegania prawa przez właścicieli pojazdów. W sprawie nie ma zastosowania wymóg zaprzestania naruszania prawa, gdyż przepis ten znajduje zastosowanie wyłącznie do naruszeń o charakterze ciągłym. Skarżący do dnia wydania decyzji nie złożył zawiadomienia o zbyciu pojazdu, mimo iż od 19 sierpnia 2020 r. posiada wiedzę o tym obowiązku.

W odwołaniu skarżący wniósł o:

- umorzenie wszczętego postępowania w całości;

- unieważnienie wydanej decyzji.

W uzasadnieniu odwołania stwierdził, że WSA uchylając decyzje organów obu instancji nie przekazał sprawy do ponownego rozpoznania. Wydana decyzja jest niezgodna z prawem, gdyż z pouczenia wynikało, że stronom przysługiwało jedynie wniesienie skargi kasacyjnej. Wyszczególniony w podstawie prawnej art. 104 § 1 k.p.a. nie został powołany zasadnie, gdyż nie rozstrzyga ani nie reguluje kwestii ponownego wszczynania postępowania, jak i wydawania decyzji po kończącym orzeczeniu sądu. Nadto z uwagi na treść art. 24 § 1 k.p.a. nie miał prawa wszczynać postępowania, ani wydawać decyzji "pan Kierownik", gdyż wcześniej brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej jako: Kolegium, organ odwoławczy) decyzją z "[...]" utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji ponownie przytoczono obowiązujące przepisy prawa, z których wynika obowiązek zawiadomienia starosty o zbyciu pojazdu i tym samym zasadność nałożenia kary, gdyż skarżący zbył pojazd i nie zawiadomił o tym starosty w terminie nieprzekraczającym 30 dni Wymierzona kara nie jest nadmierna, gdy weźmie się pod uwagę wszystkie przesłanki mające wpływ na jej wysokość. Kolegium nie dopatrzyło się też naruszenia przez organ I instancji art. 189f k.p.a., zaś brak naruszenia § 1 jak 2 został obszernie omówiony w końcowej części uzasadnienia decyzji.

W skardze do Sądu skarżący wniósł o "unieważnienie w/w obydwu decyzji" .

W uzasadnieniu powtórzone zostały twierdzenia z odwołania, nadto skarżący stwierdził, że Kolegium nie odniosło się do zarzutów i argumentów odwołania.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o oddalenie skargi, podnosząc nadto że organ I instancji był zobowiązany do rozpoznania sprawy, a pracownik wydający decyzję nie został wyłączony od jej rozpoznania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Przedmiotowa skarga została przez Sąd rozpoznana na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym na podstawie art. 119 pkt 2 p.p.s.a., zgodnie z którym sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy. Jak wynika z akt sprawy, wniosek taki został złożony przez organ w odpowiedzi na skargę, a skarżący temu wnioskowi nie oponował.

Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 137) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W zakresie swej kognicji sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania.

W wyniku takiej kontroli decyzja może zostać uchylona w razie stwierdzenia, że naruszono przepisy prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub doszło do takiego naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogłoby w istotny sposób wpłynąć na wynik sprawy, ewentualnie w razie wystąpienia okoliczności mogących być podstawą wznowienia postępowania - art. 145 § 1 pkt 1 lit. a), b) i c) ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, dalej: p.p.s.a.).

Dokonując kontroli Sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi, co wynika z treści art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a.

Kierując się powyższymi kryteriami Sąd uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, tj. art. 11 i art. 107 § 3 k.p.a., a naruszenia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Zarówno w doktrynie, jak i utrwalonym orzecznictwie sądowoadministracyjnym, nie jest kwestionowane to, że konsekwencją wynikającej z art. 11 k.p.a. zasady przekonywania jest ciążący na organie obowiązek wyczerpującego odniesienia się w uzasadnieniu decyzji do całości zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz do wszystkich zarzutów podnoszonych przez strony w toku postępowania. Treść uzasadnienia danego rozstrzygnięcia powinna odzwierciedlać szczegółowy tok rozumowania organu, które doprowadziło do wydania konkretnego rozstrzygnięcia, oraz wskazywać i wyjaśniać przesłanki faktyczne, którymi kierował się organ podejmując decyzję.

Zasada przekonywania nabiera szczególnie istotnego znaczenia w przypadku podejmowania przez organy negatywnych z punktu widzenia strony rozstrzygnięć. Takie decyzje powinny być przekonująco i jasno uzasadnione, gdyż uzasadnienie stanowi integralną część każdej decyzji i jest elementem umożliwiającym sądową kontrolę w zakresie oceny prawidłowości przeprowadzenia postępowania administracyjnego.

Natomiast zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a uzasadnienie faktyczne decyzji powinno zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Natomiast uzasadnienie prawne to wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa.

Skarżący w odwołaniu od decyzji starosty podniósł zarzuty dotyczące prawidłowości ponownego prowadzenia sprawy przez organ I instancji, tj. nie tylko konieczności wyłączenia pracownika, ale również możliwości ponownego rozpoznania sprawy przez starostę. Niezależnie od tego jak Kolegium oceniało te zarzuty musiało się do nich odnieść w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, a w sytuacji gdyby ich nie podzieliło powinno wyjaśnić dlaczego zarzuty te nie są zasadne.

Podniesienie bowiem przez stronę skarżącą zarzutów w odwołaniu obliguje organ odwoławczy nie tylko do rozważenia ich zasadności, ale i odniesienia się do nich w uzasadnieniu decyzji. Brak bowiem odniesienia się do zarzutów odwołania świadczy o nierozpoznaniu przez organ odwoławczy sprawy w jej całokształcie (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1986 r, sygn. akt III AZP 11/86; glosa T. Wosia do uchwały, PiP z 1989 r., zeszyt 8 ). Zatem organ odwoławczy nie może ograniczyć się do powielenia stwierdzeń zawartych w decyzji organu I instancji, lecz musi ponownie rozpoznać sprawę z uwzględnieniem zarzutów zawartych w odwołaniu, co winno znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu decyzji.

Kolegium w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji zupełnie pominęło zarzuty i argumenty skarżącego zawarte w odwołaniu. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji, pomimo jego znaczącej wielkości, na którą składa się część historyczna, przytoczone są również przepisy prawa dotyczące przedmiotowej sprawy i ich interpretacja, jest ułomne, ponieważ, tak jak to stwierdził skarżący, ani słowem nie odnosi się do zarzutów i argumentów zawartych w odwołaniu. Niezbędnych elementów uzasadnienia decyzji nie może również zastąpić argumentacja podniesiona w odpowiedzi na skargę.

Dopiero po spełnieniu wymogu prawidłowego uzasadnienia zaskarżonej decyzji będzie możliwa ocena jej merytorycznej zasadności, obecnie taka ocena byłaby przedwczesna.

Dlatego też Sąd w pkt I wyroku uchylił zaskarżoną decyzję na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt II wyroku na zasadzie art. 200 i art. 205 § 1 p.p.s.a.