drukuj    zapisz    Powrót do listy

6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Zagospodarowanie przestrzenne, Rada Miasta, stwierdzono nieważność części graficznej zaskarżonej uchwały w części, II SA/Kr 1533/22 - Wyrok WSA w Krakowie z 2023-02-16, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Kr 1533/22 - Wyrok WSA w Krakowie

Data orzeczenia
2023-02-16 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2022-12-28
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Sędziowie
Agnieszka Nawara-Dubiel
Joanna Tuszyńska /przewodniczący/
Piotr Fronc /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Zagospodarowanie przestrzenne
Skarżony organ
Rada Miasta
Treść wyniku
stwierdzono nieważność części graficznej zaskarżonej uchwały w części
Powołane przepisy
Dz.U. 2021 poz 741 art. 1, 6, 9, 10, 15, 20
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - t.j.
Dz.U. 2023 poz 259 art. 147 par. 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Tuszyńska Sędziowie WSA Piotr Fronc (spr.) WSA Agnieszka Nawara-Dubiel Protokolant: sekretarz sądowy Anna Frasik – Mazurek po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2023 r. na rozprawie sprawy ze skargi A. M. i M. M. na uchwałę nr L/1383/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 grudnia 2020r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "Zwierzyniec – Księcia Józefa" I. stwierdza nieważność części graficznej zaskarżonej uchwały w zakresie nieprzekraczalnej linii zabudowy na działce nr [...] oraz nr [...], wyznaczonej wzdłuż działki nr [...] obr. ewidencyjny [...]; II. zasądza od Gminy Miejskiej Kraków na rzecz skarżących A. M. i M. M. solidarnie kwotę 797 zł (siedemset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Uzasadnienie.

A. M. i M. M. pismem z dnia 24 listopada 2022r. wnieśli skargę na uchwałę nr L/1383/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 grudnia 2020 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "Zwierzyniec - Księcia Józefa'' w zakresie dotyczącym wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy na działce [...] oraz na fragmencie działki nr [...] – obszar "Glinnik". obr. ewidencyjny 16 Krowodrza, które położone są w Krakowie przy ulicy [...] i stanowią własność skarżących.

Zaskarżonej Uchwale skarżący zarzucili naruszenie:

- art. 1 ust. 2 pkt 7 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej jako "u.p.z.p.") poprzez przekroczenie granic władztwa planistycznego gminy i naruszenie prawa własności skarżących, czego efektem było wyznaczenie nieprzekraczalnej linii zabudowy w sposób uniemożliwiający posadowienie budynków na części działek nr [...] oraz nr [...], które w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (dalej jako "MPZP") oznaczone zostały jako: "tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej (MN/U.2) o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę jednorodzinną lub pod zabudowę budynkami usługowymi lub pod zabudowę jednorodzinną z usługami",

- art. 20 ust. 1 w zw. z art. 9 ust. 4 u.p.z.p. przez uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego "Zwierzyniec - Księcia Józefa", którego ustalenia w zakresie wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy na działce nr [...] oraz na fragmencie działki nr [...] są niezgodne z ustaleniami Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa (dalej jako "Studium"), które dla ww. działek wyznacza zabudowę jednorodzinną wolnostojącą i bliźniaczą, a także usługi wolnostojące i wbudowane, co nie stanowi podstawy do wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy w kształcie, w jakim została ustalona w MPZP,

- art. 6 ust. 1 i 2 w zw. z art. 1 ust. 2 pkt 7 u.p.z.p. w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji poprzez przekroczenie granic władztwa planistycznego i nadmierne ograniczenie prawa własności Skarżących polegające na nieuzasadnionym wyznaczeniu nieprzekraczalnej linii zabudowy, wskutek czego ograniczona została możliwość posadowienia zabudowy na działce nr [...] oraz fragmencie działki nr [...], które w MPZP jak i w Studium zostały oznaczone jako: "tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej (MN/U.2) o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę jednorodzinną lub pod zabudowę budynkami usługowymi lub pod zabudowę jednorodzinną z usługami".

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wnieśli o stwierdzenie nieważności uchwały nr L/1383/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 grudnia 2020 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "Zwierzyniec - Księcia Józefa'' w zakresie dotyczącym wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy na działce [...] oraz na fragmencie działki nr [...], obszar ewidencyjny 16 Krowodrza, w zakresie jej przebiegu począwszy od punktu styku z granicą pomiędzy działkami ewidencyjnymi nr [...] oraz [...], aż do punktu styku ww. linii z granicą opracowania znajdującą się na działce ewidencyjnej nr [...] (odcinek nieprzekraczalnej linii zabudowy zorientowany w kierunku północ-południe) oraz zasądzenie od organu na rzecz skarżących solidarnie zwrotu kosztów postępowania .

W uzasadnieniu skargi podniesiono, iż zgodnie z treścią skarżonej uchwały oraz jej załącznikiem graficznym, działka ewidencyjna nr [...] oraz fragment działki ewidencyjnej nr [...] objęty MPZP, zostały przeznaczone pod zabudowę jednorodzinną i usługową. Jednocześnie wzdłuż wschodniej krawędzi ww. działek została wyznaczona nieprzekraczalna linia zabudowy w taki sposób, że jej punkt początkowy usytuowany jest na granicy działek nr [...] oraz nr [...], a miarę przesuwania się na północ nieprzekraczalna linia zabudowy odsuwa się w kierunku zachodnim, tworząc wraz z granicą działki nr [...] nieregularny czworokąt. W efekcie około 25% powierzchni działki nr [...] oraz około 60% powierzchni działki nr [...] w zakresie objętym MPZP wyłączone są z możliwości zabudowy. Na podstawie umowy z dnia 28 sierpnia 2021 r. skarżący nabyli prawo własności nieruchomości składającej się z działek położonych w Krakowie, obręb 16 Krowodrza, o numerach ewidencyjnych [...], [...] i [...], objętych księgą wieczystą nr [...] oraz działek nr [...],[...], objętych księgą wieczystą nr [...] Na mocy umowy sprzedaży z dnia 10 września 2021 r., skarżący nabyli prawo własności działki ewidencyjnej nr [...], dla której urządzono księgę wieczystą nr [...] Nabyte przez skarżących nieruchomości zostały objęte wspólnością majątkową małżeńską, a celem nabycia działek była oraz jest budowa domu jednorodzinnego. Przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Krakowie, sygn. akt II SA/Kr 374/21 toczyło się postępowanie ze skargi poprzednich właścicieli działki nr [...] na uchwałę, która została zaskarżona w zakresie dotyczącym oznaczenia ww. działki w MPZP jako teren zieleni urządzonej - ZPb.8. W przedmiotowej skardze poprzedni właściciele działki nr [...] podnosili, że uchwała jest niezgodna ze Studium, które w zakresie standardów przestrzennych wyznacza dla tej jednostki zabudowę jednorodzinną wolnostojącą i bliźniaczą, a także usługi wolnostojące i wbudowane. Natomiast w MPZP działka nr [...] została oznaczona jako teren zieleni urządzonej-ZPb.8, co wykluczyło możliwość posadowienia na niej jakiejkolwiek zabudowy. Co prawda na terenie działki nr [...] miało występować osuwisko oznaczone numerem 85751, jednak zmiana przeznaczenia działki nr [...] mogła zostać dokonana jedynie po przeprowadzeniu wyprzedzającego badania geologicznego, które wedle postanowień Studium miało charakter obligatoryjny. Studium statuuje bowiem taki obowiązek w przypadku każdorazowej zmiany przeznaczenia terenów, na których występują zagrożenia ruchami masowymi ziemi: "Obszary, na których występują ruchy masowe oraz obszary zagrożone takimi ruchami zostały oznaczone no rysunku Studium z podaniem charakteru zagrożenia. Dla terenów gdzie występują osuwiska, o ile Studium wskazuje je do zainwestowania, to wskazanie to nie jest wiążące. Nadrzędne znaczenie posiada tutaj uwarunkowanie związane z osuwaniem się mas ziemnych, które należy każdorazowo weryfikować przy przeznaczeniu danego terenu do zainwestowania podczas sporządzania planu miejscowego, poprzez przeprowadzenie wyprzedzającego rozpoznania warunków geologicznych w sposób określony dla wyznaczania i dokumentowania osuwisk oraz terenów zagrożonych ruchami masowymi." Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2021 r., zapadłym w sprawie prowadzonej pod sygn. akt lI SA/Kr 374/21, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie podzielił zarzuty zawarte w skardze i stwierdził nieważność uchwały w części tekstowej i graficznej obejmującej obszar oznaczony jako ZPb.8, tj. obszar działki nr [...] objęty planem. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie we wskazanym powyżej wyroku zauważył, że: przyjęte w zaskarżonym planie przeznaczenie działki nr [...] jest niezgodne z przewidzianą w Studium funkcją. Przeznaczenie w planie miejscowym leżącej w nim części działki nr [...] w całości , pod teren zieleni urządzonej o podstawowym przeznaczeniu pod zieleń urządzoną, ogrody lub zieleń towarzyszącą istniejącym obiektom budowlanym, oznaczony w zaskarżonym planie symbolem ZPb.8, nie tylko narusza ustalenia Studium, ale jest z nim sprzeczne. (...) Jak wynika z powyższego, dla terenu na którym występuje problem osuwisk, Studium nakazuje aby przed rozstrzygnięciem planistycznym co do możliwości zainwestowania, przeprowadzać "rozpoznanie w zakresie warunków geologicznych". Podstawą rozstrzygnięcia planistycznego winno być więc dokonanie fachowej, specjalistycznej oceny geologicznej. (...) W przypadku nieruchomości skarżących ustaleń takich ("rozpoznania") nie poczyniono (przeciwnie, zignorowano ogólnodostępne opracowania, z których wynika możliwość zainwestowania). Nie stanowi takiego rozpoznania "opinia Geologa Powiatowego" do projektu planu, o której organ wspomina w zał. nr 2 do uchwały nr L/1383/20 (nazywana wymiennie "wnikliwymi konsultacjami z Geologiem Powiatowym " - tak w piśmie z dn. 19.01.2021 r.), uzyskana np. na podstawie ort. 17 pkt 6 lit. a tiret ósmy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w sytuacji, gdy organ przedstawia do zaopiniowania gotowy projekt planu, w którym arbitralnie wyłączył już określone obszary z zabudowy (odwrócono kolejność działań). Tym samym ustalenia planistyczne przyjęto w sposób niezgodny ze Studium, a możliwość zainwestowania ograniczono w sposób dowolny (wskazując rzekomą, a nie rzeczywistą przyczynę). Od ww. orzeczenia została wniesiona skarga kasacyjna przez organ. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 11 października 2022 roku podzielił zapatrywanie Sądu I instancji i oddalił w całości skargę organu. W konsekwencji wyrok WSA w Krakowie z dnia 9 czerwca 2021 roku zyskał walor prawomocności. Omawiane postępowanie i wydany przez WSA w Krakowie wyrok z dnia 9 czerwca 2021 r. ma zasadnicze znaczenie dla wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Poczynione bowiem w omawianym postępowaniu ustalenia dotyczące braku przeprowadzenia przez organ wyprzedzającego rozpoznania geologicznego znajdują zastosowanie także w przypadku niniejszej skargi. Organ wyznaczył bowiem nieprzekraczalną linię zabudowy celem wyłączenia z zabudowy obszaru buforowego wokół nieaktywnego osuwiska, znajdującego się na działce nr [...], którego istnienie stanowi jedyne uzasadnienie dla ograniczenia możliwości zabudowy działek nr [...] oraz [...]. Zatem działając wbrew Studium organ wyłączył z zabudowy zarówno działkę 184, jak i części działek [...] oraz [...]. Skoro zatem w omówionym powyżej postępowaniu ustalono, że organ nie wykonał obowiązku przeprowadzenia wyprzedzającego badania geologicznego, które miałoby potwierdzić występowanie osuwiska, to w konsekwencji również wyznaczenie nieprzekraczalnej linii zabudowy było i jest bezzasadne. Należy podkreślić, że organ w sposób arbitralny i bezpodstawny wyznaczył nieprzekraczalną linię zabudowy i oparł się wyłącznie na własnych przypuszczeniach i ustaleniach dotyczących osuwiska, które nie mogą być jednak samoistną podstawą do ograniczenia możliwości zabudowy. Powyższe znajduje zresztą potwierdzenie w treści Studium, które nakazuje w każdym przypadku zmiany przeznaczenia terenu przeprowadzanie wyprzedzającego rozpoznania geologicznego. Tylko po uprzednim ustaleniu, że na działce nr [...] występuje osuwisko, na którym zabudowa jest niemożliwa, popartym wyprzedzającymi badaniami geologicznymi - organ mógłby wyznaczyć nieprzekraczalną linię zabudowy, która chroniłaby zabudowania w jego otoczeniu przed zagrożeniem osuwania się mas ziemnych. Taka sytuacja nie miała jednak miejsca, co w ocenie skarżących świadczy o nieważności uchwały w zakresie wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy. Jednocześnie przesądzenie prawomocnym orzeczeniem, że organ naruszył postanowienia Studium w zakresie obowiązku przeprowadzenia wyprzedzającego badania geologicznego, pozwala na przeniesienie tego ustalenia na grunt niniejszej sprawy, a w konsekwencji uznanie nieważności uchwały również w zaskarżonym niniejszą skargą zakresie.

W kwestii uzasadnienia legitymacji czynnej skarżących podnieśli oni, iż zgodnie z treścią art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, "każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwalą lub zarządzeniem, podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego". W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się powszechnie, iż właściciel nieruchomości objętej miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego jest legitymowany czynnie do zaskarżenia uchwały rady gminy w przedmiocie uchwalenia MPZP. Zaskarżona uchwała niewątpliwie narusza interes prawny skarżących, bowiem wyznaczenie nieprzekraczalnej linii zabudowy na działkach nr [...] oraz [...], należących do skarżących ogranicza ich prawo własności, albowiem ogranicza możliwość decydowania o sposobie zagospodarowania działki, w tym poprzez jej zabudowę. Skarżący nabyli nieruchomość w celu posadowienia na niej domu jednorodzinnego, zgodnie z przeznaczeniem określonym w MPZP. Wyznaczenie nieprzekraczalnej linii zabudowy na terenie przeznaczonym pod zabudowę jednorodzinną i usługową, stoi na przeszkodzie w realizacji planów dotyczących zabudowy nieruchomości. Zgodnie z poglądem wyrażonym przez NSA, określenie nieprzekraczalnych linii zabudowy na nieruchomości, której właścicielem jest skarżący, w świetle art. 6 ust. 1 u.p.z.p., zawsze narusza jego interes prawny, gdyż wprowadza ograniczenia w wykonywaniu prawa własności nieruchomości. Dla istnienia po stronie skarżących interesu prawnego w zaskarżeniu uchwały nie ma znaczenia fakt, iż skarżący nabyli nieruchomość już po wejściu w życie uchwały. W razie zbycia nieruchomości objętej MPZP już po jego uchwaleniu, interes prawny do zaskarżenia uchwały przechodzi na nabywcę, jeżeli przysługiwał on poprzedniemu właścicielowi w chwili zbycia danej nieruchomości. W przedmiotowej sprawie poprzednicy prawni skarżących również mieli interes prawny w zaskarżeniu uchwały, bowiem w taki sam sposób naruszała ona ich prawo własności i ograniczała możliwość zabudowy działek. Nie skorzystali oni jednak z tego uprawienia, wobec czego w przedmiotowym zakresie prawo do zaskarżenia uchwały nie zostało skonsumowane. NSA powszechnie przyjmuje, iż nabywca nieruchomości posiada legitymację do wniesienia skargi na uchwałę organu gminy także wtedy, gdy stał się on właścicielem nieruchomości objętej tą uchwałą już po dacie jej wejścia w życie. W związku z powyższym po stronie skarżących istnieje interes prawny we wniesieniu niniejszej skargi.

W kwestii uzasadnienia faktycznego zarzutów, skarżący podnieśli nadto, iż niezależnie od treści orzeczenia WSA w Krakowie, omówionego powyżej, w ocenie skarżących, uchwała narusza słuszny interes skarżących i uniemożliwia im zabudowę działki zgodnie z jej przeznaczeniem określonym w MPZP oraz Studium. Należy podkreślić, że skarżący nie kwestionują wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy równoległej do drogi publicznej - ul. Księcia Józefa - która odzwierciedla odległość konieczną do zachowania od linii zabudowy do drogi publicznej, zgodnie z dyspozycją art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych. Natomiast w przypadku ustanowienia nieprzekraczalnej linii zabudowy w zaskarżonym zakresie nie istnieją żadne regulacje prawne ani okoliczności faktyczne, które obligowałyby organ do ograniczenia w ten sposób możliwości zabudowy. Wyznaczenie nieprzekraczalnej linii zabudowy objęte jest zakresem władztwa planistycznego organu. Zakres tego władztwa nie jest jednak absolutny i organ nie może korzystać z niego w sposób nieuwzględniający słusznych interesów obywateli. Taki interes istnieje niewątpliwie po stronie skarżących, bowiem jako właściciele nieruchomości mają prawo do decydowania w granicach określonych przepisami prawa o przeznaczeniu nieruchomości. Argumentem przemawiającym za wyznaczeniem nieprzekraczalnej linii zabudowy mogłoby być istnienie na działce nr [...] osuwiska, które na mapie zostało oznaczone numerem 85751. Nie zostało to jednak wykazane przez organ, który w toku przygotowywania MPZP nie wykonywał badań, które potwierdzałyby istnienie zagrożenia osuwania się mas ziemnych, a jedynie oparł się w tym zakresie na wstępnych ustaleniach poczynionych w Studium. Jest to niewystarczające dla ustalenia czy na danym terenie istnieje osuwisko czy też nie. Ponadto należy podkreślić, że z dostępnej powszechnie dokumentacji wynika wprost, że osuwisko oznaczone numerem 85751 ma charakter definitywnie nieaktywny. Z danych zawartych w Miejskim Systemie Informacji Przestrzennej wynika jasno, że aktywność osuwiska została oceniona w skali od 1 do 3 jako 3, co oznacza, iż jest ono nieaktywne. Również w zestawieniu osuwisk na terenie miasta Krakowa, osuwisko to zostało oznaczone jako nieaktywne, co wskazuje, że nie istnieje zagrożenie ruchami masowymi ziemi. Zatem organ, mając wiedzę na temat nieaktywności osuwiska na działce nr [...], tym bardziej powinien zweryfikować, jaki jest rzeczywisty stan geologiczny tego terenu i czy istnieje podstawa do ograniczenia możliwości zabudowy działek sąsiadujących z rzekomym osuwiskiem. Organ zaniechał jednak takiego działania i w sposób bezpodstawny przyjął istnienie okoliczności uzasadniających wyznaczenie nieprzekraczalnej linii zabudowy, przekraczając tym samym zakres przyznanego mu władztwa planistycznego i bezpodstawnie ograniczając przysługujące skarżącym prawo własności. Ponadto należy również zważyć, iż istnienie nieprzekraczalnej linii zabudowy w kontekście zapadłego wyroku w sprawie o sygn. akt II SA/Kr 374/21, który posiada walor prawomocności, jest bezprzedmiotowe. Skoro bowiem stwierdzono nieważność MPZP dla działki nr [...] oraz nie ustalono istnienia na niej osuwiska, to bezprzedmiotowym i bezcelowym jest istnienie nieprzekraczalnej linii zabudowy w zaskarżonym kształcie. Istotnym jest również, że nieprzekraczalna linia zabudowy wyznaczona na działkach nr [...] i [...] nie pokrywa się z granicą osuwiska nr [...], która niemalże w całości znajduje się na działce nr [...] i jedynie w swoim zachodnim przebiegu pokrywa się z granicą działek nr [...] oraz [...], ale jest od niej dodatkowo oddalona o kilka metrów, tworząc dodatkowy obszar buforowy wyłączony z zabudowy. Powyższe świadczy o całkowitej dowolności organu w wyznaczeniu nieprzekraczalnej linii zabudowy, której przebieg oderwany jest od przebiegu granic nieaktywnego osuwiska nr [...]. Nie ma żadnego uzasadnienia do wyłączenia z zabudowy terenu, który nie jest zagrożony ruchami masowymi ziemi. Skarżący nie znajdują żadnego innego uzasadnienia dla wyznaczenia obecnego przebiegu nieprzekraczalnej linii zabudowy na działce nr [...] oraz fragmencie działki [...]. Warunki terenowe obszaru, który został wyłączony z zabudowy, pozwalają na jego zagospodarowanie poprzez posadowienie tam budynków lub ich części, co zostało potwierdzone w MPZP. Jednocześnie skarżący wskazują, że brak nieprzekraczalnej linii zabudowy nie będzie skutkował dowolnością w sytuowaniu zabudowy na nieruchomości. Wznoszenie jakichkolwiek zabudowań wymaga przeprowadzenia szeregu badań i ekspertyz geologicznych. Badania te mają charakter przesądzający w kwestii możliwości zabudowy gruntu i warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki. Nie jest zatem tak, że skarżący dążą do wyeliminowania wszelkich ograniczeń w zabudowie nieruchomości, ponieważ nadal będą wiązały ich postanowienia MPZP, a także będą musieli dostosować charakter i rozmiary zabudowy do istniejących warunków geologicznych terenu. W tym kontekście nieprzekraczalna linia zabudowy jest ograniczeniem bezpodstawnym, które w sposób nieuzasadniony utrudnia wykonywanie przez skarżących przysługującego im prawa własności. Mając na uwadze przytoczone powyżej okoliczności, niewątpliwym jest, że w zaskarżonym zakresie organ dopuścił się przekroczenia przyznanego mu władztwa planistycznego. Organ w sposób bezpodstawny i całkowicie oderwany od rzeczywistych warunków terenowych i geologicznych wyznaczył nieprzekraczalną linię zabudowy. Obecnie linia ta nie służy ochronie przed zabudową terenów zagrożonych osuwaniem mas ziemnych, lecz wyłącznie ogranicza możliwości zagospodarowania przez skarżących działek nr [...] i [...] zgodnie z ich przeznaczeniem. Powyższe stanowi w ocenie skarżących przekroczenie granic władztwa planistycznego organu, jakie zostało mu przyznane przez ustawodawcę. Władztwo to nie ma charakteru absolutnego i jego wykonywanie musi uwzględniać w dostatecznym stopniu chronione konstytucyjnie prawa i wolności jednostki, w tym prawo własności. Naruszenie przyznanych jednostce praw może mieć miejsce jedynie w sytuacji, gdy znajdują się one w kolizji z interesem publicznym. W przedmiotowej sprawie nie istnieje interes publiczny, który przemawiałby za wyznaczeniem nieprzekraczalnej linii zabudowy i uzasadniałby ograniczenie prawa własności skarżących. Działki nr [...] oraz [...] zostały przeznaczone w MPZP do zabudowy i nie istnieją okoliczności, które mogłyby motywować organ do ograniczenia tego celu. W związku z powyższym niewątpliwym jest, że w zaskarżonym zakresie MPZP został uchwalony z rażącym przekroczeniem granic władztwa planistycznego organu.

Zaskarżony akt jest również niezgodny z postanowieniami Studium, co zostało już wyłożone powyżej. Zgodnie z art. 9 ust. 4 u.p.z.p. "ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych". Słusznie uznał WSA w Krakowie w wyroku z dnia 5 marca 2019 roku, że studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest nie tylko aktem określającym założenia lokalnej polityki przestrzennej, lecz także zawiera ustalenia wiążące przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz elementy regulacyjne w postaci lokalnych zasad zagospodarowania (zob. wyrok WSA w Krakowie z dnia 5.03.2019r, sygn. akt II Sa/Kr 20/19). Skoro zatem organ nie wykonał obowiązków nałożonych na niego w Studium, tj. nie wykonał wyprzedzającego badania geologicznego gruntu w celu potwierdzenia istnienia osuwiska oraz konieczności wyłączenia go z zabudowy, to nie mógł dokonać zmiany przeznaczenia terenu. Zatem zachodzi w tym zakresie sprzeczność między postanowieniami Studium a uchwałą, w konsekwencji czego w zaskarżonym zakresie istnieje podstawa do stwierdzenia nieważności uchwały, w zakresie wyznaczenia przedmiotowej linii zabudowy, na mocy art. 28 ust. 1 u.p.z.p.

W ocenie skarżących sposób poprowadzenia nieprzekraczalnej linii zabudowy w zaskarżonym zakresie stanowi niewątpliwie ograniczenie przysługującego im prawa własności , w skali niewspółmiernej do rzeczywistych potrzeb związanych z ustaleniem przeznaczenia poszczególnych działek w MPZP. Stosownie do regulacji zawartej w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, w tym prawa własności mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Słusznie wskazał NSA w wyroku z 30 października 2018 r., że ingerencja w sferę prawa własności pozostawać musi w racjonalnej i odpowiedniej proporcji do wskazanych wyżej celów, dla osiągnięcia, których ustanawia się określone ograniczenia (zob. wyrok NSA z 30.10.2018 r., II OSK 2679/16, LEK nr 2593296). Zasada ta wyraża się w zakazie nadmiernej ingerencji w sferę praw i wolności jednostki. Nadto posunięcia planistyczne gminy, w wyniku których doszło do naruszenia własności, powinny być rzeczowo uzasadnione, z powołaniem przepisów prawnych, na mocy których nie istnieją inne rozwiązania niż te, które przyjęto w uchwale planistycznej . W przedmiotowej sprawie organ w sposób bezpodstawny dopuścił się ograniczenia prawa własności skarżących. Nie istnieją żadne przepisy prawa powszechnie obowiązującego, które uprawniałby organ do takiego działania. Powyższe świadczy zatem, iż postępowanie organu w niniejszej sprawie jest sprzeczne zarówno z art. 6 ust. 2 u.p.z.p. jak i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, co musi skutkować stwierdzeniem nieważności uchwały w zaskarżonym zakresie. Powyżej przytoczone okoliczności zdaniem skarżących wskazują, iż niniejsza skarga jest konieczna i uzasadniona.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi w całości jako niezasadnej.

Uzasadniając swoje stanowisko organ przedstawił przebieg procedury planistycznej. Przyznał też, iż skarżący są współwłaścicielami nieruchomości oznaczonych jako działki ewidencyjne: nr [...] oraz nr [...] – obszar "Glinnik" obr. ewidencyjny 16 Kraków - Krowodrza , które to nieruchomości znajdują się w obszarze miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego "Zwierzyniec- Księcia Józefa". Organ opisał również przeznaczenie w planie przedmiotowych nieruchomości (zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna lub usługowa o symbolu MN/U.2), które w ocenie organu są zgodne z funkcją podstawową, jak i dopuszczalną wyznaczoną w Studium dla terenów o symbolu MN ( zabudowa mieszkaniowa z dopuszczalną funkcją usługową).

W ocenie organu zarzuty skarżących dotyczących nieprzekraczalnej linii zabudowy są niezasadne, albowiem skarżący zakupili działki objęte skarżonym planem już po wejściu w życie tegoż planu, zatem zdawali sobie sprawę z ograniczeń płynących z uregulowań planu. Ponadto organ wskazał, iż wyłączeniu z zabudowy podlega tylko niewielka część działek wymienionych w skardze, a wobec faktu, iż skarżący są właścicielami jeszcze szeregu innych nieruchomości graniczących bezpośrednio z działkami objętymi skargą, mają oni możliwość realizacji zamierzeń budowlanych na pozostałej części posiadanego kompleksu nieruchomości.

Organ podniósł, iż ustalenia każdego planu miejscowego ingerują w jakimś stopniu w uprawnienia prawnorzeczowe. Niemniej jednak ingerencja taka jest prawnie dopuszczalna, gdyż własność nie jest bowiem prawem absolutnym, a przepisy ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie tyle ograniczają, co kształtują treść tego prawa w odniesieniu do nieruchomości. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 u. p. z. p. gminie przysługuje prawo do władczego przeznaczania terenu pod określone funkcje i ustalania zasad zagospodarowania terenu w planie miejscowym. Z kolei w myśl art. 6 ust. 1 u. p. z. p. ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.

W związku z powyższym, zarzuty przekroczenia władztwa planistycznego, naruszenia zasady proporcjonalności, a także naruszenia prawa własności przy kształtowaniu ustaleń planu, należy w ocenie organu uznać za pozbawione podstaw, co uzasadnia wniosek o oddalenie skargi w całości, jako bezzasadnej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.2022.329 t.j. z dnia 2022.02.09, dalej "p.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Stosownie do art. 3 § 2 pkt 5 p.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje między innymi orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego. Stosownie do art. 147 § 1 p.p.s.a., sąd uwzględniając skargę na akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5, stwierdza nieważność aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności. Przepisy te korespondują z art. 91 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 994 ze zm., dalej "u.s.g."), który przewiduje, że uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. Z kolei zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1945, dalej "u.p.z.p.") – postrzeganym na ogół jako przepis szczególny wobec powołanego przepisu u.s.g. – istotne naruszenie zasad sporządzania studium lub planu miejscowego, istotne naruszenie trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie, powodują nieważność uchwały rady gminy w całości lub części.

Tytułem wstępu i z uwagi na charakter zarzutów podnoszonych w skardze, wskazać ogólnie należy, iż przepis art. 2 ust. 1 u.p.z.p. stanowi, że ustalenie przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu dokonywane jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego z zachowaniem warunków określonych w ustawach, a art. 4 ust. 1 u.p.z.p. wprost wskazuje, że zadaniem własnym gminy jest ustalanie przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu. Przepisy te stanowią podstawę do kształtowania jednego z istotnych uprawnień organów gminy, jakim jest władztwo planistyczne. Władztwo planistyczne stanowi kompetencję gminy do samodzielnego i zgodnego z jej interesami oraz zapewnieniem ładu przestrzennego kształtowania polityki przestrzennej. Zaznaczyć trzeba, że uchwalając plan miejscowy najczęściej następuje wyważanie interesów: prywatnego i publicznego, co nieuchronnie prowadzi do powstawania konfliktów interesów indywidualnych z interesem publicznym. Władztwo planistyczne gminy nie ma charakteru pełnego, niczym nieograniczonego prawa. Granicami tego władztwa są konstytucyjnie chronione prawa, w tym przede wszystkim prawo własności. Zgodnie z art. 6 ust. 2 u.p.z.p. każdy ma prawo, w granicach określonych ustawą do: 1) zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny, zgodnie z warunkami ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli nie narusza to chronionego prawem interesu publicznego oraz osób trzecich; 2) ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych. Przywołane regulacje u.p.z.p. przyznają gminie atrybut tzw. władztwa planistycznego, stanowiąc podstawę legalnej ingerencji w sferę wykonywania prawa własności. Stanowią one, przewidziane w art. 64 ust. 3 Konstytucji i art. 140 Kodeksu cywilnego, przedmiotowe ograniczenie w sposobie wykonywania prawa własności nieruchomości, poddając korzystanie z nieruchomości rygorom wynikającym z treści miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Podkreślić przy tym trzeba, że prawo własności nie jest prawem absolutnym, może zatem doznawać ograniczeń między innymi na podstawie przepisów u.p.z.p. Plan miejscowy, na mocy art. 14 ust. 8 u.p.z.p., został uznany za akt prawa miejscowego, czyli zgodnie z art. 87 ust. 2 Konstytucji RP jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa na obszarze gminy. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy, ustalając przeznaczenie danego terenu w określonym zakresie, może prowadzić do ograniczeń prawa własności przez posiadających to konstytucyjnie chronione prawo (art. 21 Konstytucji) na objętym planem obszarze, ale również na obszarze sąsiadującym z terenem planu, jeśli istnieje prawdopodobieństwo oddziaływania funkcji działek objętych planem na teren sąsiadujący. Ograniczenia te muszą jednak pozostawać w zgodzie z wynikającą z art. 31 ust. 3 Konstytucji zasadą proporcjonalności, która zakazuje nadmiernej w stosunku do chronionej wartości ingerencji w sferę praw i wolności jednostki (zob. np. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 1999 r. sygn. akt SK 9/98. OTK 1999 Nr 4, poz. 78). Wskazany przepis Konstytucji wskazuje też wartości, których ochrona przemawia za dopuszczalnością ingerencji w sferę praw (w tym w prawa właściciela). W konsekwencji, organy gminy zobowiązane są w toku procedury planistycznej rozważyć wszystkie wchodzące w grę interesy, a sytuacje konfliktowe rozstrzygać zgodnie z obowiązującym prawem, w szczególności mając na względzie konieczność zachowania proporcjonalności ingerencji w prawo własności.

Badając legalność miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego należy zbadać zgodność postanowień planu z ustaleniami studium, co wynika z art. 15 ust. 1 i art. 20 ust. 1 u.p.z.p. Zgodnie z art. 20 ust. 1 u.p.z.p. plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium. Gmina kształtuje swoją politykę przestrzenną, w tym lokalne zasady zagospodarowania, uchwalając studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowana przestrzennego. Organ stanowiący gminy, jako twórca polityki przestrzennej gminy, dokonuje autointerpretacji uchwalonego przez siebie studium w zakresie oceny zgodności z nim projektu planu miejscowego. Stopień związania planów ustaleniami studium zależy zatem w dużym stopniu od brzmienia ustaleń studium. Jednym z założeń polityki przestrzennej gminy jest stopień związania planowania miejscowego przez ustalenia studium, który może być, w zależności od szczegółowości ustaleń studium - silniejszy lub słabszy. W orzecznictwie i literaturze zauważa się także, że zgodność planu miejscowego ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie oznacza i nie może oznaczać prostego przenoszenia ustaleń studium do planu. Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.p.z.p., studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy służy gminie do określenia kierunków jej polityki przestrzennej. Stąd, zgodnie z art. 10 ust. 2 u.p.z.p., jego postanowienia wyznaczają z zasady ogólne kierunki działalności i wskaźniki dla wydzielonych obszarów. Studium zawiera diagnozę zagospodarowania przestrzennego i określa politykę gminy w zakresie zagospodarowania przestrzennego, zwykle w dłuższym czasie. Postanowienia studium są dla organu sporządzającego plan wiążące (art. 9 ust. 4 u.p.z.p.), co oznacza, że regulacje planu nie mogą doprowadzić do modyfikacji kierunków zagospodarowania przewidzianego w studium lub też tego zagospodarowania wykluczyć. Rada gminy, uchwalając określonej treści studium, sama decyduje o zakresie, szczegółowości związania, o jakim mowa w art. 9 ust. 4 u.p.z.p. Zakres i sposób tego związania uzależniony jest od stopnia szczegółowości ustaleń zawartych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, przy czym podstawę stwierdzenia zgodności planu miejscowego z ustaleniami studium stanowią łącznie część tekstowa oraz część graficzna planu miejscowego i studium. Studium z założenia ma być aktem elastycznym, który jednak zawiera nieprzekraczalne ramy dla swobody planowania przestrzennego (por. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, pod red. prof. Z. Niewiadomskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2008, s. 78 i nast.). Skoro, jak wskazano wyżej, w studium określa się m.in. kierunki zmian w przeznaczaniu terenów (art. 10 ust. 2 pkt 1 u.p.z.p.), to gmina w ramach uprawnień wynikających z władztwa planistycznego, może zmienić w planie miejscowym dotychczasowe przeznaczenie określonych obszarów, ale tylko w granicach zakreślonych ustaleniami studium. Inne przeznaczenie konkretnego terenu w planie miejscowym niż przeznaczenie przyjęte w studium kwalifikowane jest jako istotne naruszenie prawa, tj. art. 9 ust. 4 u.p.z.p., zwłaszcza gdy przeznaczenie terenu w planie jest całkowicie odmienne od ustalonego w studium (por. wyrok NSA z 26 maja 2011 r., sygn. akt II OSK 412/11, LEX nr 1081781 i wyrok NSA z dnia 8.10.2019r. sygn. II OSK 2795/17).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, co następuje.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż skarżący A. M. i M. M. składając skargę na uchwałę nr L/1383/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 grudnia 2020 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "Zwierzyniec - Księcia Józefa'' w zakresie dotyczącym działek nr [...] oraz nr [...] – obszar "Glinnik". obr. ewidencyjny 16 Krowodrza, które położone są w Krakowie przy ulicy Księcia Józefa i stanowią własność skarżących - z uwagi na narzucony planem sposób możliwego zainwestowania tych nieruchomości, posiadają interes prawny uzasadniający skuteczne złożenie skargi na uchwalony plan zagospodarowania przestrzennego – co między stronami było bezsporne.

Wyjaśnić też należy, iż zachowany został tok formalnoprawny podjęcia zaskarżonej uchwały. W tym zakresie podnieść należy, iż rozpoznając przedmiotową sprawę Sąd miał na względzie, że uchwała nr L/1383/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "Zwierzyniec - Księcia Józefa" była już przedmiotem orzekania tut. Sądu oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2021 r. sygn. akt II SA/Kr 374/21 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w części tekstowej i graficznej obejmującej obszar oznaczony jako ZPb.8. Wyrokiem z dnia 11 października 2022 r., II OSK 2472/21 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne wniesione od tego wyroku. Procedura sporządzania miejscowego planu była już zatem przedmiotem oceny sądu administracyjnego. W niniejszej sprawie Sąd ograniczył zatem swoją kontrolę do części planu dotyczącej interesu prawnego skarżących.

Przystępując zatem do merytorycznego badania zarzutów skargi w granicach interesu prawnego skarżących stwierdzić należy, iż zarzuty niezgodności kwestionowanych uregulowań planu w odniesieniu do ustaleń Studium oraz nadmiernego ograniczenia prawa własności skarżących okazały się uzasadnionymi, przy czym podkreślić należy, iż duże znaczenie dla uwzględnienia zasadności powyższych zarzutów miało wcześniejsze prawomocne rozstrzygnięcie tut. Sądu z dnia 9.06.2021r. sygn. akt II SA/Kr 374/21, w którym Sąd stwierdził nieważność skarżonego Planu w zakresie części tekstowej i graficznej obejmującej obszar oznaczony jako ZPb.8. – tj. w zakresie nieruchomości oznaczonej ewidencyjnie jako działka nr [...], obręb 16 Kraków-Krowodrza. Nieruchomość ta przylega bezpośrednio od wschodniej strony do nieruchomości objętych skargą w niniejszym postępowaniu ( tj. działki nr [...] i części działki [...]). Powodem stwierdzenia nieważności planu w zakresie działki nr [...] była niezgodność pomiędzy przeznaczeniem działki w planie a przewidzianą funkcją tego terenu w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa obowiązującym w dacie uchwalenia skarżonego planu (w brzmieniu ustalonym uchwałą Nr CXII/ 1700/14 z dnia 9 lipca 2014 r.). W skarżonym planie przewidziano przedmiotowy obszar jako tereny zieleni urządzonej (ZPb.8), a tymczasem w Studium były to tereny przeznaczone pod zabudowę mieszaniowo-usługową. Co prawda zapisy Studium przewidywały możliwość zmiany przeznaczenia terenów z uwagi na możliwość wystąpienia ruchów masowych ziemi (osuwisk), niemniej jednak taka zmiana musiała być poprzedzona obligatoryjną procedurą wskazaną w Studium. Zgodnie bowiem z zapisami Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa (Tom II strona 108, oraz Tom III strona 109) "Obszary, na których występują ruchy masowe oraz obszary zagrożone takimi ruchami zostały oznaczone na rysunku Studium z podaniem charakteru zagrożenia. Dla terenów gdzie występują osuwiska, o ile Studium wskazuje je do zainwestowania, to wskazanie to nie jest wiążące. Nadrzędne znaczenie posiada tutaj uwarunkowanie związane z osuwaniem się mas ziemnych, które należy każdorazowo weryfikować przy przeznaczeniu danego terenu do zainwestowania podczas sporządzania planu miejscowego, poprzez przeprowadzenie wyprzedzającego rozpoznania warunków geologicznych w sposób określony dla wyznaczania i dokumentowania osuwisk oraz terenów zagrożonych ruchami masowymi." Z powyższego zapisu wynika, iż zmiana przeznaczenia terenu możliwa była jedynie w przypadku przeprowadzenia uprzedniego badania geologicznego, w oparciu o które możliwym było wprowadzenie w planie zmiany przeznaczenia terenu ( z mieszkaniowo-usługowego na tereny zieleni urządzonej), a które to badanie w trakcie procedowania planu nie zostało przeprowadzone. W konsekwencji Sąd stwierdził nieważność zapisu planu wyłączającego wbrew postanowieniom Studium możliwość zabudowy działki nr [...]. Okoliczność ta ma zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, albowiem kwestionowane jest wprowadzenie w części graficznej planu nieprzekraczalnej linii zabudowy na działkach [...] i [...] biegnącej wzdłuż działki nr [...], która to nieprzekraczalna linia zabudowy miała stanowić dodatkowy bufor przestrzenny wykluczony od możliwości zabudowy, a związany z tym , że na działce ewidencyjnej nr [...] plan wyłączał całkowicie możliwość jej zabudowy z uwagi na istniejące nieczynne osuwisko. I jakkolwiek nieruchomości objęte skargą – tj. działki nr [...] i [...] przeznaczone zostały w skarżonym planie jako tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej ( zatem co do zasady zgodnie z zapisami Studium), to jednak wprowadzenie nieprzekraczalnej linii zabudowy , która część tych nieruchomości faktycznie eliminuje z możliwości zabudowy, stanowi de facto zmianę przeznaczenia terenu, w zakresie tych części działek, które na skutek wprowadzonej linii nie będą mogły być zabudowane. Skoro jednak – na skutek stwierdzenia nieważności planu w zakresie działki nr [...] - odpadła przesłanka, która mogłaby uzasadniać wprowadzenie na działkach [...] i [...] dodatkowego terenu buforowego pozbawionego możliwości zabudowy (przylegającego bezpośrednio do początkowo wyłączonej z możliwości zabudowy działki nr [...] , które to ograniczenie jednak zostało finalnie wyeliminowane właśnie stwierdzeniem nieważności zapisu planu), to nie znajduje aktualnie żadnego logicznego, racjonalnego i legalnego uzasadnienia wprowadzenie (tj. pozostawienie jako w dalszym ciągu obowiązującej) nieprzekraczalnej linii zabudowy na działkach [...] i [...] - w zakresie, w jakim została ona zakwestionowana - i w tym znaczeniu uregulowanie to jest sprzeczne postanowieniami Studium.

Powyższe ograniczenie możliwości zabudowy działek skarżących (dz. nr [...] i [...]) w realiach niniejszej sprawy, z powodów opisanych wyżej stanowi jednocześnie nadmierną i nieuzasadnioną ingerencję w prawo własności skarżących , które na skutek kwestionowanego uregulowania planu to prawo własności ogranicza. Kwestionowany przez skarżących przebieg ustalonej nieprzekraczalnej linii zabudowy (wzdłuż granicy z działką nr [...]), właściwie uniemożliwia zainwestowanie części nieruchomości skarżących, pomimo, iż stanowi ona w całości działkę budowlaną. W ocenie Sądu kwestionowanym ustaleniem planu doszło do naruszenia art. 140 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 6 ust. 1 i 2 u.p.z.p. i art. 3 ust. 1 u.p.z.p. w postaci podnoszonego przez skarżących nadmiernego ograniczenia prawa do dysponowania nieruchomością i jej zagospodarowania. Jak już wyżej nadmieniano ochrona prawa własności zagwarantowana w Konstytucji RP (art. 21 i art. 64 ust. 1 i 2 ), jak i w Kodeksie cywilnym (art. 140 k.c.) podlega ograniczeniom na mocy art. 64 ust. 3 Konstytucji który stanowi, że własność może być ograniczona w drodze ustawy, ale tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty własności. Przepisy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym należą właśnie do tej kategorii aktów, które wkraczają w sferę swobody korzystania z prawa własności upoważniając gminę w ramach zadań własnych do kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (art. 3 ust. 1 u.p.z.p.). W planowaniu przestrzennym należy uwzględnić – między innymi – nie tylko potrzeby interesu publicznego, ale i prawo własności (art. 1 ust. 2 pkt 7 i u.p.z.p.), gdyż z treści tego przepisu wyraźnie wynika, że należy tu zestawić przepisy o ochronie prawa własności z oceną zakresu ich ograniczenia na tle konieczności realizacji celów publicznych. Jednak w procesie kształtowania przestrzeni, granice ingerencji gminy w prawo własności wyznacza art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, który stanowi, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw, co oznacza, iż uprawnienie gminy do ustalania przeznaczenia terenu i sposobu jego zagospodarowania nie może być nadużywane i niezależnie od legalności jest oceniane pod kątem ewentualnego nadużywania uprawnień. Prawnie wadliwymi ustaleniami planu będą zatem nie tylko te, które naruszają przepisy prawa, ale także te, które będą wynikiem nadużycia przysługujących gminie uprawnień. To zaś oznacza, że każda ingerencja w sposób wykonywania prawa własności musi mieścić się w granicach wyznaczonych interesem publicznym. Ograniczenie właścicieli w ich prawie własności w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uzasadnia tylko cel publiczny, ale także tylko wówczas, gdy innego rozwiązania nie można było znaleźć. Skoro w przedmiotowej sprawie organ działając wbrew Studium, poprzez wprowadzenie nieprzekraczalnej linii zabudowy, wyłączył z możliwości zainwestowania części działek nr [...] oraz nr [...] i nie wykonał obowiązku przeprowadzenia wyprzedzającego badania geologicznego, które miałoby potwierdzić występowanie osuwiska - a tym samym potwierdzić istnienie nadrzędnego celu publicznego uzasadniającego ograniczenie interesu prywatnego i prawa własności - to w konsekwencji wyznaczenie owej nieprzekraczalnej linii zabudowy jest bezzasadne i stanowi nadmierną i nieuzasadnioną ingerencję ograniczającą prawo własności.

Odnosząc się do stanowiska organu, iż kwestionowaną linią zabudowy wyłączono jedynie niewielki fragment nieruchomości skarżących, którzy z uwagi na posiadanie szeregu jeszcze innych nieruchomości w okolicy nie są pozbawieni możliwości posadowienia na swoich nieruchomościach zabudowań , uznać należy, iż jest ono całkowicie niezasadnym z punktu widzenia zarzutów stawianych skarżonej regulacji planu miejscowego. Prawo własności bowiem i uprawnienia płynące z niego dla właściciela rozciągają się na cały obszar objęty granicami nieruchomości, a nie tylko jego określone fragmenty. Również fakt, iż nabycie prawa własności przedmiotowych nieruchomości nastąpiło już w czasie obowiązywania kwestionowanego planu jest bez znaczenia, albowiem przedmiotem oceny Sądu jest legalność kwestionowanego zapisu planu a nie inne kryteria.

Mając powyższe na uwadze Sąd, działając na podstawie art. 147 par 1 p.p.s.a., orzekł jak w wyroku.



Powered by SoftProdukt