Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 24 listopada 2017 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zdzisław Kostka po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi A. G. o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lipca 2017 r., sygn. akt II OSK 862/17 w sprawie ze skargi kasacyjnej A. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 14 grudnia 2016 r., sygn. akt III SA/Wr 1049/16 w sprawie ze skargi A. G. na zarządzenie zastępcze Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2016 r., nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego postanawia: 1. odrzucić skargę o wznowienie postępowania, 2. zwrócić A. G. ze środków budżetowych Naczelnego Sądu Administracyjnego kwotę 150 (sto pięćdziesiąt) złotych uiszczoną tytułem wpisu sądowego.

Skarżący A. G., powołując się na art. 273 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (jednolity tekst ustawy - Dz.U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), wniósł o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lipca 2017 r., sygn. akt II OSK 862/17, którym oddalono jego skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 14 grudnia 2016 r., sygn. akt III SA/Wr 1049/16, o oddaleniu skargi skarżącego na zarządzenie zastępcze Wojewody [...] z [...] czerwca 2016 r. w przedmiocie wygaśnięcia mandatu skarżącego jako radnego Rady Miejskiej S., żądając uchylenia wyroku NSA oraz wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę wyroku NSA poprzez uwzględnienie w całości skargi kasacyjnej.

Uzasadniając podstawę wznowienia skarżący twierdził, że po wydaniu zaskarżonego skargą o wznowienie postępowania wyroku NSA zostały wykryte nowe środki dowodowe, mianowicie decyzja Wójta Gminy K. z [...] lipca 2017 r. o odmowie wpisania go do rejestru wyborców gminy K. oraz postanowienie Sądu Rejonowego w S. z [...] sierpnia 2017 r., sygn. akt [...], którym oddalono skargę skarżącego na tę decyzję. Skarżący przyznając, że powołane decyzja i wyrok zostały wydane po wydaniu zaskarżonego wyroku, twierdził, iż stanowią one "potwierdzenie okoliczności istniejących w dacie wyrokowania i jeszcze na długo przed wszczęciem postępowania". Przy czym, jak wynika z uzasadnienia skargi o wznowienie postępowania, skarżący uważa, że powołane orzeczenia potwierdzają, iż zameldowanie na pobyt stały rozstrzyga o miejscu stałego zamieszkania także w znaczeniu przyjętym w Kodeksie wyborczym. Według skarżącego, powołanymi orzeczeniami odmówiono bowiem wpisania go do rejestru wyborców gminy K. dlatego, że nie jest na jej terenie zameldowany na pobyt stały. Tym samym orzeczenia te mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, gdyż wynikająca z nich teza jest odmienna od przesłanki rozstrzygnięcia Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał, że zameldowanie na pobyt stały nie ma decydującego znaczenia przy określeniu miejsca zamieszkania na potrzeby ustalenia czynnego i co za tym idzie biernego prawa wyborczego w wyborach do organów stanowiących gmin. Skarżący wyjaśnił także, że wniosek o wpisanie go do rejestru wyborców gminy K. złożył dopiero po wydaniu zaskarżonego skargą o wznowienie postępowania wyroku NSA, gdyż wcześniejsze jego złożenie stanowiłoby zaprzeczenie stanowiska, które zajmował w toku całego postępowania, czyli twierdzenia, iż jest zameldowany na pobyt stały na terenie gminy S. i w związku z tym na jej terenie stale zamieszkuje.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając skargę o wznowienie postępowania zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 280 § 1 p.p.s.a. Sąd bada na posiedzeniu niejawnym, czy skarga o wznowienie opiera się na ustawowej podstawie wznowienia i w przypadku stwierdzenia, że tego wymogu skarga o wznowienie postępowania nie spełnia – odrzuca ją. Podkreślenia przy tym wymaga, że badanie, o jakim mowa w tym przepisie, nie polega na ocenie tego, czy skarga o wznowienie postępowania jest zasadna. Jego celem jest bowiem stwierdzenie, czy spełnione zostały warunki formalne, które umożliwiają rozpatrzenie samej skargi o wznowienie postępowania. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że skarga o wznowienie postępowania nie opiera się na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli w skardze o wznowienie wprawdzie powołano przepisy opisujące podstawy wznowienia (art. 271, art. 272, art. 273 i art. 274 p.p.s.a.), jednakże na uzasadnienie istnienia podstawy wznowienia przytoczono okoliczności faktyczne, które nie odpowiadają tym przepisom (postanowienie NSA z 11 lutego 2005 r., sygn. akt OSK 1160/04, postanowienie NSA z 16 listopada 2012 r., sygn. akt I OSK 2607/12, postanowienie NSA z 11 lutego 2016 r., sygn. akt II OSK 100/16). Ponadto w orzecznictwie i judykaturze przyjmuje się, że samo sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza, że skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego jej uzasadnienia wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi; taka skarga jako nieoparta na ustawowej podstawie wznowienia podlega odrzuceniu (postanowienie NSA z 17 kwietnia 2007 r., sygn. akt I FSK 607/06; J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2010, str. 633).

W skardze o wznowienie postępowania powołano art. 273 § 2 p.p.s.a., zawierający podstawę wznowienia polegającą na wykryciu takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Przesłanka, o której mowa w tym przepisie dotyczy zatem takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które po pierwsze, istniały w poprzednim postępowaniu, tj. istniały przed zakończeniem sprawy sądowoadministracyjnej, której dotyczy wniosek o wznowienie, po drugie, zostały wykryte po prawomocnym zakończeniu postępowania, po trzecie, mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a więc niezbędne jest istnienie związku przyczynowego pomiędzy okolicznościami faktycznymi lub środkami dowodowi a treścią prawomocnego orzeczenia Sądu, po czwarte, strona nie mogła z tych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych skorzystać w poprzednim postępowaniu, a więc nie były one znane stronie. Wymogi określone w art. 273 § 2 p.p.s.a. muszą być spełnione łącznie.

Oznacza to, że środek dowodowy, który powstał po uprawomocnieniu się orzeczenia Sądu, nie stanowi podstawy wznowienia postępowania w rozumieniu art. 273 § 2 p.p.s.a.

Pogląd taki utrwalony jest zarówno w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z 3 września 2004 r., sygn. akt OSK 446/04, wyrok z 5 maja 2005 r., sygn. akt OSK 1345/04, wyrok z 19 kwietnia 2005 r., sygn. akt GSK 1242/04) jak i w doktrynie (por. A. Kabat (w:) B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Zakamycze, 2006, wyd. II). Podobny pogląd prezentuje Sąd Najwyższy na gruncie art. 403 § 2 k.p.c. - odpowiednik art. 273 § 2 p.p.s.a. w postępowaniu cywilnym (por. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 21 lutego 1969 r., sygn. akt III PZP 63/68, postanowienie Sądu Najwyższego z 15 maja 1968 r., sygn. akt I CO 1/68, orzeczenie z 11 lipca 1959 r., sygn. akt III CO 13/59).

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że skarżący na uzasadnienie podstawy wznowienia powołał się na orzeczenia, które zostały wydane później niż zaskarżony skargą o wznowienie postępowania wyrok NSA. Nie jest przy tym trafna argumentacja skarżącego, mająca na celu wykazanie, że orzeczenia te jedynie potwierdzają okoliczności istniejące jeszcze przed wydaniem tego wyroku. W istocie skarżący powołaniem się na decyzję Wójta Gminy K. z [...] lipca 2017 r. o odmowie wpisania go do rejestru wyborców gminy K. oraz postanowienie Sądu Rejonowego w S. z [...] sierpnia 2017 r., sygn. akt [...], którym oddalono skargę skarżącego na tę decyzję, nie próbuje wykazać żadnych okoliczności faktycznych, tylko przedstawia "dowody", mające potwierdzać słuszność jego, a nie Wojewody [...] i sądów administracyjnych obu instancji, stanowiska, co do wykładni przepisów ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz.U. nr 21, poz. 112 ze zm.), dotyczących miejsca stałego zamieszkania. W związku z tym należy zwrócić uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze, odmienna interpretacja przepisów prawa, czy prawna ocena stanu faktycznego, przedstawione w decyzji organu administracji, czy orzeczeniu innego sądu, nie mogą być uznane za nową okoliczność faktyczną lub środek dowodowy, o których mowa w art. 273 § 2 p.p.s.a. (postanowienie NSA z 7 kwietnia 2006 r., sygn. akt II OSK 689/05). Jest to raczej niedopuszczalna na tym etapie postępowania polemika z prawomocnym wyrokiem Sądu. Po drugie, orzeczenia, na które powołał się skarżący, wcale nie przedstawiają odmiennej prawnej oceny stanu faktycznego istotnego w sprawie zakończonej wyrokiem zaskarżonym skargą o wznowienie postępowania. Decyzja Wójta Gminy K. z [...] lipca 2017 r. o odmowie wpisania go do rejestru wyborców gminy K. oraz postanowienie Sądu Rejonowego w S. z [...] sierpnia 2017 r., sygn. akt [...], którym oddalono skargę skarżącego na tę decyzję, zostały bowiem wydane w oparciu o wniosek skarżącego z 11 lipca 2017 r. i załączoną do niego, wymaganą w świetle art. 19 § 1 pkt 2 Kodeksu wyborczego, deklarację wnioskodawcy, w której skarżący wskazał, że miejscem jego stałego zamieszkania jest miejsce, w którym jest zameldowany na pobyt stały. Natomiast zaakceptowane przez sądy administracyjne obu instancji zarządzenie zastępcze Wojewody [...] z [...] czerwca 2016 r. w przedmiocie wygaśnięcia mandatu skarżącego jako radnego Rady Miejskiej S. opierało się o ustalenie jego miejsca stałego zamieszkania najpóźniej w chwili podjęcia tego aktu i to rzeczywistego, a nie deklarowanego przez skarżącego.

W tym stanie rzeczy NSA uznał, że wniesiona przez skarżącego skarga o wznowienie postępowania nie opiera się w istocie na ustawowych podstawach wznowienia i z tego powodu, na mocy art. 280 § 1 p.p.s.a., odrzucił ją.

Wobec odrzucenia skargi o wznowienie postępowania brak było podstaw do uwzględnienia zawartego w niej wniosku o wstrzymanie wykonania wyroku NSA z 4 lipca 2017 r.

W związku z odrzuceniem skargi o wznowienie postępowania NSA, na podstawie art. 232 § 1 pkt 1 p.p.s.a., zwrócił skarżącemu uiszczony od skargi o wznowienie postępowania wpis sądowy.