drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, Własność przemysłowa, Urząd Patentowy RP, Oddalono skargę, VI SA/Wa 173/10 - Wyrok WSA w Warszawie z 2010-05-21, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VI SA/Wa 173/10 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2010-05-21 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2010-01-27
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Andrzej Wieczorek
Grażyna Śliwińska /przewodniczący sprawozdawca/
Pamela Kuraś-Dębecka
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Hasła tematyczne
Własność przemysłowa
Sygn. powiązane
II GSK 1502/10 - Wyrok NSA z 2012-01-31
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 20, art. 22
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Dz.U. 2007 nr 155 poz 1095 art. 6 ust. 1
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - tekst jednolity
Dz.U. 2003 nr 119 poz 1117 art. 154, art. 169, art. 256 ust. 2, art. 315 ust. 3
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 77 par. 1, art. 80, art. 107 par. 3
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grażyna Śliwińska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Pamela Kuraś - Dębecka Sędzia WSA Andrzej Wieczorek Protokolant Agnieszka Bieniewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 maja 2010 r. sprawy ze skargi K. S.A. z siedzibą w S. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy "transpak gotuj ze smakiem" nr [...] oddala skargę

Uzasadnienie

K. S.A. z siedzibą w S. (dalej też jako skarżąca, strona, spółka) złożyła do Urzędu Patentowego RP wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia w całości prawa ochronnego na słowny znak towarowy "transpak gotuj ze smakiem" o nr [...], z powodu jego nieużywania, udzielonego na rzecz Z. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą [...] (dalej też jako uprawniony, uczestnik) z pierwszeństwem od dnia [...] marca 1998 r., dla oznaczania następujących towarów z kl. 29, 30, 31 i 32: ekstrakty mięsne, ryby, jaja, galaretki, wyroby z mleka, suszone owoce i warzywa, galaretki, konfitury, konserwy, sosy do sałat, przyprawy wszelkiego rodzaju, wyroby zbożowe - kawa, herbata, kakao, cukier, ryż, tapioka, sago, namiastki kawy, preparaty zbożowe, wyroby piekarnicze i cukiernicze, słodycze, drożdże, proszki do pieczenia, sól, musztarda, ocet, sosy, świeże i suszone owoce i jarzyny, produkty rolnicze, ogrodnicze i leśne, piwo, wody mineralne, napoje bezalkoholowe, syropy, produkty do przygotowania napojów, napoje, soki.

Jako podstawę prawną swojego żądania wskazała art. 169 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 w związku z art. 315 ust. 1 i 2 ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. nr 119, poz. 1117 z późn. zm.) dalej też jako p.w.p. Art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p. przewiduje możliwość stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na zarejestrowany znak towarowy na skutek nieużywania tego znaku w sposób rzeczywisty dla towarów objętych prawem ochronnym w ciągu nieprzerwanego okresu pięciu lat, po dniu wydania decyzji o udzieleniu prawa ochronnego, chyba, że istnieją ważne powody jego nieużywania. Z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy może wystąpić każda osoba, która ma w tym interes prawny (art. 169 ust. 2 p.w.p).

Swój interes prawny do złożenia ww. wniosku skarżąca wywiodła z zasady wolności prowadzenia działalności gospodarczej, zagwarantowanej jej w art. 20 Konstytucji RP oraz w art. 6, 7 i 9 Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 6 sierpnia. 2004 r. Nr 173, poz. 1807), w myśl których podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa, odbywa się z poszanowaniem zasad równości i konkurencji, a także uzasadnionych interesów przedsiębiorcy. Ponadto wskazała, że ubiega się o uzyskanie praw ochronnych na znaki towarowe - słowno-graficzny "Gotuj ze smakiem" [...], [...] oraz słowny "Gotuj ze smakiem" [...] i [...], które zostały przeznaczone do oznaczania podobnych lub identycznych towarów z kl. 29, 30, 31 i 32, co oznaczenie sporne.

Z uwagi na to, iż ww. oznaczenia zawierały kombinację słów "gotuj ze smakiem" Urząd Patentowy RP poinformował spółkę o istnieniu przeszkody dla ich rejestracji w postaci wcześniejszego prawa ochronnego dla "transpak gotuj ze smakiem" o nr [...].

W odpowiedzi, skarżąca twierdziła, że znak "transpak gotuj ze smakiem" o nr [...] nie był używany na terytorium Polski w ciągu nieprzerwanego okresu pięciu lat od daty publikacji decyzji o rejestracji przedmiotowego znaku towarowego (tj. od [...] sierpnia 2001 r. do [...] września 2007 r.) we wskazanym zakresie ochrony, w sposób rzeczywisty i wymagany przez przepisy prawa, a tym samym nie ma przeszkód stwierdzenia wygaśnięcia tego prawa. Uzasadniając powyższe stanowisko we wniosku, a także w pismach składanych w toku postępowania, jak również na rozprawie podniosła, iż:

1. Strona internetowa uprawnionego wskazuje, iż uprawniony zmienił formę i profil produkcji i obecnie zajmuje się usługami w zakresie produkowania opakowań. W związku z powyższym należy uznać, iż sporne prawo ochronne ma jedynie charakter blokujący i ogranicza swobodę prowadzenia działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy.

2. Skarżąca jest jedną z najbardziej znanych, polskich firm spożywczych, specjalizujących się przede wszystkim w produkcji przypraw. Posiada już zarejestrowane na swoją rzecz znaki towarowe, zawierające w swojej warstwie słownej określenie "ze smakiem" tj. "Życie ze smakiem" [...], z pierwszeństwem od 20 lipca 1992 r. oraz [...] z pierwszeństwem od [...] listopada 2004 r., znaki zawierające zwrot "gotuj ze smakiem" stanowią zaś rozszerzenie serii wskazanych powyżej oznaczeń. Podkreśliła, iż jest jednoznacznie kojarzona przez odbiorców z w/w sloganem. Natomiast w przypadku uprawnionego produkcja i sprzedaż przypraw miała charakter incydentalny.

3. Na opakowaniach przypraw, przedstawionych przez uprawnionego, brak jest daty produkcji, a data przydatności do spożycia na opakowaniu lubczyku jest pieczątką i mogła zostać postawiona w dowolnym czasie. Poza tym przedstawione opakowania nie pozwalają na jednoznaczne ustalenie, czy oznaczenie "gotuj ze smakiem" stanowi integralną część grafiki tych opakowań, czy zostało na nich umieszczone później (w szczególności dotyczy to opakowania lubczyku).

4. Kopie faktur nie wskazują, iż sprzedaż dotyczyła produktów opatrzonych spornym znakiem towarowym. Jednocześnie świadczą o niewielkich rozmiarach tej sprzedaży, co nie pozwala na przyjęcie, iż uprawniony używał swojego znaku towarowego w sposób rzeczywisty.

5. Nawet przyjmując prawdziwość przedstawionych przez uprawnionego dowodów zarzucił, iż uprawniony nie używał na swoich produktach oznaczenia "transpak gotuj ze smakiem", gdyż słowo "transpak" oraz hasło "gotuj ze smakiem" nie występuje na nich razem. Oprócz tego słowa "gotuj ze smakiem" były umieszczone na odwrotnej stronie opakowania, w związku z czym używane przez uprawnionego oznaczenie nie mogło pełnić funkcji znaku towarowego tj. służyć odróżnianiu towarów. Zdaniem skarżącej świadczy to o tym, iż słowo "transpak" zostało użyte jako oznaczenie producenta, zaś hasło "gotuj ze smakiem" stanowi hasło reklamowe.

Uprawniony ze znaku uznał zasadność wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy "transpak gotuj ze smakiem" [...] w odniesieniu do innych aniżeli przyprawy towarów objętych wykazem przyznając, iż spornego oznaczenia używał tylko w stosunku do przypraw.

W toku postępowania podnosił, iż:

1. Nie zmienił profilu swojej działalności, a towary opatrzone spornym oznaczeniem wprowadzał ostatnio do obrotu w 2006 r., na dowód czego przedstawił opakowania przypraw oraz kopie faktur dokumentujące ich sprzedaż. Ocena rozmiarów sprzedaży uprawnionego, a co za tym idzie jego "obrót gospodarczy" musi uwzględniać charakter działalności i skalę produkcji prowadzonej przez jego zakład. Zamierza przy tym dalej używać spornego oznaczenia, a jego działania nie mają charakteru blokującego wobec innych przedsiębiorców.

2. Przedstawione przez niego w charakterze dowodów opakowania są autentyczne, daty na nich nie zostały umieszczone w terminie późniejszym, a ciężar dowodu sugerowanych, odmiennych okoliczności spoczywa na wnioskodawcy. Ponadto, zgodnie z art. 169 ust. 4 pkt 1 p.w.p. przez używanie znaku w rozumieniu art. 169 ust. 1 pkt 1 rozumie się również używanie znaku różniącego się od znaku, na który udzielono prawa ochronnego, w elementach, które nie zmieniają jego odróżniającego charakteru.

Urząd Patentowy RP decyzją z dnia [...] maja 2009 r. nr [...]:

a/ stwierdził wygaśnięcie z dniem [...] maja 2006 r. prawa ochronnego na znak towarowy "transpak gotuj ze smakiem" o nr [...] w części uznanej, tj. dotyczącej wszystkich towarów z kl. 29, 31 i 32, a także następujących towarów z kl. 30 tj. wyroby zbożowe - kawa, herbata, kakao, cukier, ryż, tapioka, sago, namiastki kawy, preparaty zbożowe, wyroby piekarnicze i cukiernicze, słodycze, drożdże, proszki do pieczenia, sól, musztarda, ocet, sosy,

b/ oddalił wniosek w zakresie obejmującym przyprawy wszelkiego rodzaju (kl. 30),

c/ przyznał na rzecz uprawnionego od skarżącej kwotę [...],- zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania w sprawie.

W uzasadnieniu stwierdził wadliwość zarzutów, iż uprawniony zmienił formę oraz profil produkcji i nie będzie zainteresowany utrzymaniem ochrony spornego znaku, bowiem jednoznacznie zaprzeczył takim twierdzeniom. Złożył na tę okoliczność zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, z którego wynika, iż od dnia [...] października 1987 r. prowadzi działalność m.in. w zakresie sprzedaży przypraw.

Jednocześnie podnosił, że jako uprawniony używał należące do niego oznaczenie. Oznacza to, że używanie znaku polegało na łącznym występowaniu cech określonych w art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p.:

a) jego celem ma być odróżnianie towarów,

b) ma odbywać się z zamiarem wywołania u klienteli i konkurentów reakcji kojarzenia znaku z towarem,

c) znak ma być stosowany dla towarów zarejestrowanych,

d) używanie znaku musi mieć miejsce na obszarze Polski,

e) używanie powinno mieć jednoznaczny charakter i musi być rzeczywiste.

Urząd Patentowy RP ocenił, że przedstawione w trakcie postępowania przez uprawnionego liczne faktury za lata 2003 - 2006 jednoznacznie wskazują na wprowadzanie do obrotu przypraw w konkretnej dacie. Nie zmienia jej brak umieszczenia na opakowaniu daty produkcji danego towaru, czy też wybicie na nim daty przydatności do spożycia w formie pieczątki. Przyznał, że faktycznie dołączone do akt sprawy faktury nie określają wprost, iż towary wprowadzane na rynek były opatrywane znakiem towarowym "transpak gotuj ze smakiem", niemniej jednak wskazane na nich symbole produktów pokrywają się z numerami produktów umieszczonymi na opakowaniach przypraw. Przedłożone faktury świadczą także o tym, iż sprzedaż przypraw nie miała charakteru incydentalnego. Brak jest dowodów do uznania, iż uprawniony w obrocie posługiwał się innymi opakowaniami aniżeli przedstawione w materiale dowodowym i także skarżąca ich nie przedstawiła.

Odnosząc się do argumentacji skarżącej dotyczącej przerabiania przez uprawnionego opakowania lubczyku organ stwierdził, iż uprawniony do materiału dowodowego dołączył także inne opakowania przypraw - czosnku granulowanego, ziela angielskiego, bazylii, liści laurowych, gorczycy i majeranku, które nie budzą wątpliwości co do miejsca umieszczenia na nich spornego oznaczenia i stanowią wystarczający dowód w tym zakresie.

Organ nie zgodził się z twierdzeniem skarżącej, iż umieszczenie w pewnej odległości od siebie hasła "gotuj ze smakiem" oraz słowa "transpak" na odwrotnej stronie opakowania sprawia, iż te dwa elementy oznaczenia nie są integralne i nie mogą pełnić funkcji znaku towarowego.

Wskazanie w art. 154 p.w.p. sposobów używania znaku, w szczególności umieszczaniu go na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, nie jest wyczerpujące, bowiem zasadniczo chodzi o wprowadzanie do obrotu towarów ze znakiem, jego obecność w obrocie gospodarczym i używanie w rozumieniu ustawy poprzez rzeczywisty kontakt znaku z klientelą. Ustawodawca nie określił zatem wprost w jaki sposób oznaczenie ma być umieszczone na opakowaniu produktu. Zgodnie z doktryną znak musi nosić cechę jednolitości, czyli jego odbiór powinien być możliwy w drodze jednego aktu poznawczego i zdaniem organu w przedmiotowej sprawie tak właśnie jest, mimo umieszczenia dwóch członów oznaczenia "transpak" i "gotuj ze smakiem" w pewnej odległości. Oznaczenie "transpak gotuj ze smakiem" ma charakter słowny, zatem może być użyte w dowolnej formie graficznej. Umieszczenie członów znaku w odległości ok. 5 cm. od siebie nie zmienia odróżniającego charakteru całego znaku towarowego. Organ nie uznał zasadności argumentu o użyciu słowa "transpak" w charakterze informacji o producencie towaru, wskazując, iż na każdym opakowaniu przypraw oprócz słowa "transpak" widnieje także pełna nazwa przedsiębiorstwa uprawnionego wraz z adresem.

W ocenie organu, sporne oznaczenie bez względu na stronę opakowania na jakiej zostało umieszczone spełnia wszystkie funkcje znaku towarowego: gwarancyjną, reklamową i odróżniania. Brak jest zatem podstaw dla uznania, iż część znaku towarowego - "gotuj ze smakiem" stanowi jedynie hasło reklamowe i nie spełnia funkcji znaku towarowego. Znak towarowy pozwala odróżniać towary ze względu na ich pochodzenie. Z jednej strony zapewnia, że towary oznaczone danym znakiem pochodzą od uprawnionego do nakładania znaku i wprowadzania oznakowanego towaru do obrotu. Z drugiej strony znak towarowy identyfikuje towar na rynku, pozwala go odróżnić od innych towarów tego samego rodzaju znajdujących się w obrocie. Funkcja reklamowa i gwarancyjna znaku sprowadza się do zapewnienia o stałym poziomie cech towaru, których kupujący może oczekiwać. W obrocie znak promuje towar, umożliwia jego zaistnienie na rynku, a także ugruntowuje pozycję towaru i pomaga w zdobyciu nowej klienteli.

Ocenił, że fakt, iż skarżąca jest znaną, specjalizującą się w sprzedaży przypraw, dużą firmą spożywczą i ma zamiar rozszerzenia gamy swoich produktów z serii "ze smakiem" nie usprawiedliwia jej chęci zawłaszczenia cudzego znaku towarowego. Tym samym Urząd Patentowy uznał wniosek o wygaśnięcie przedmiotowego znaku w części dotyczącej przypraw za nieuzasadniony.

Skargę na decyzję Urzędu Patentowego RP z dnia [...] maja 2009 r. złożyła K. S.A. wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji w pkt. 2 i 3 i o przekazanie sprawy Urzędowi Patentowemu RP do ponownego rozpatrzenia w tym zakresie i dopuszczenie nowych dowodów.

W skardze zarzuciła:

a/ naruszenie prawa materialnego - art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p. w zw. z art. 154 i art. 169 ust. 4 pkt 1 p.w.p., poprzez jego błędne zastosowanie, polegające na przyjęciu, że umieszczenie w odrębnych miejscach opakowania produktu dwóch elementów, składających się na złożony słowny znak towarowy [...] TRANSPAK GOTUJ ZE SMAKIEM, stanowi używanie tego znaku towarowego,

b/ naruszenie przepisów postępowania - art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 80 k.p.a., poprzez przyjęcie, że opakowania przypraw uprawnionego były opatrywane słownym znakiem towarowym [...] TRANSPAK GOTUJ ZE SMAKIEM oraz że wszystkie opakowania "wszelkiego rodzaju przypraw" wprowadzanych do obrotu przez uprawnionego były opatrzone spornym znakiem towarowym,

c/ naruszenie prawa materialnego - art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p., poprzez jego błędne zastosowanie, polegające na przyjęciu założenia, że "przyprawy wszelkiego rodzaju" to jednolita kategoria towarów,

d/ naruszenie przepisów postępowania - art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a. i art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p., poprzez nieprzeprowadzenie analizy materiału dowodowego w celu ustalenia jakiej kategorii przyprawy były wprowadzane przez uprawnionego do obrotu,

e/ naruszenie prawa materialnego - art. 169 ust. 6 p.w.p., poprzez obciążenie skarżącego obowiązkiem przeprowadzenia dowodów, które powinien był przeprowadzić uprawniony,

f/ naruszenie przepisów postępowania - 107 § 3 k.p.a., poprzez niepełne wyjaśnienie przyczyn przyjęcia przez organ założenia, że opakowania wszystkich przypraw sprzedawanych przez uprawnionego posiadały szatę graficzną podobną do szaty graficznej opakowań czosnku, ziela angielskiego, bazyli, liści laurowych, gorczycy i majeranku,

g/ naruszenie przepisów postępowania - art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 256 ust. 2 p.w.p., poprzez jego błędne zastosowanie, polegające na obciążeniu skarżącego kosztami postępowania, podczas gdy wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na słowny znak towarowy nr [...] TRANSPAK GOTUJ ZE SMAKIEM został uwzględniony niemal w całości,

h/ naruszenie przepisów postępowania, poprzez oparcie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności; rzeczników patentowych z dnia 29 lipca 2002 r. (Dz. U. z 2002 r., Nr 134, poz. 1137), które utraciło moc w dniu 1 stycznia 2004 r. na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności rzeczników patentowych z dnia 2 grudnia 2003 r. (Dz. U. z 2003 r., Nr 212, poz. 2076 ze zm.), i które ponadto nie mogło znaleźć zastosowania do pełnomocnika uprawnionego - radcy prawnego.

W uzasadnieniu podniosła, iż rozmieszczenie na opakowaniach produktów uprawnionego poszczególnych członów znaku towarowego TRANSPAK GOTUJ ZE SMAKIEM nie spełnia warunku:

a/ jednolitości i spójności - skoro słowa te zostały umieszczone w przeciwległych częściach opakowania,

b/ możliwości objęcia ich jednym aktem poznawczym - skoro omawiane słowa zostały umieszczone daleko od siebie, tworzą wyraźnie dające się wyodrębnić elementy grafiki opakowania, słowo TRANSPAK jest rozpoznawane przez nabywców jako oznaczenia producenta, a zestawienie GOTUJ ZE SMAKIEM jako hasło reklamowe,

c/ wywoływania trwałych asocjacji - skoro odbiorca osobno przeczyta TRANSPAK (czy wręcz, z powodu formy graficznej oznaczenia, TRANS - PAK), a osobno GOTUJ ZE SMAKIEM - to nie ma możliwości zapamiętania znaku TRANSPAK GOTUJ ZE SMAKIEM jako jednolitej całości,

d/ używania znaku w postaci, w jakiej jest on chroniony - ochronie podlega TRANSPAK GOTUJ ZE SMAKIEM jako spójna całość, a nie jako zlepek niezależnych elementów.

Przeciętny odbiorca, zapoznając się z opakowaniami przypraw uprawnionego, nie będzie miał możliwości zauważyć na nich spornego znaku towarowego. Odbiorca taki, oglądając opakowanie w sposób przyjęty w cywilizacji łacińskiej (od lewego górnego rogu, w kierunku rogu prawego dolnego, tj. w taki sposób w jaki czytany jest tekst pisany), w pierwszym rzędzie zwróci uwagę na nazwę przyprawy, a następnie na slogan reklamowy "gotuj ze smakiem", być może łącząc te dwa elementy (np. MAJERANEK GOTUJ ZE SMAKIEM). Odbiorca na samym końcu zwróci uwagę na wskazanie wagi produktu oraz na nazwę producenta, która jest ostatnim, oprócz kodu kreskowego, elementem opakowania. Przeciętny odbiorca, nieznający spornego znaku, nigdy nie wybierze arbitralnie dwóch odrębnych, oddalonych od siebie elementów grafiki opakowania.

Zdaniem skarżącej, rozumowanie organu prowadzi do absurdalnego wniosku, że na opakowaniu umieszczono również np. oznaczenia MASA NETTO GOTUJ ZE SMAKIEM. Przeciętny odbiorca odbierze słowno-graficzne oznaczenie TRANSPAK, widniejące na opakowaniu, jako oznaczenie producenta towaru, a nie jako oznaczenie samego towaru. Oznaczenie to nie występuje zatem na opakowaniach uprawnionego w funkcji znaku towarowego. Analogiczna sytuacja ma miejsce w stosunku do zestawienia GOTUJ ZE SMAKIEM, które - w postaci takiej, w jakiej zostało ono umieszczone na opakowaniach uprawnionego stanowi wyłącznie slogan reklamowy. W percepcji przeciętnego odbiorcy zestawienie to będzie stanowiło wyłącznie zachętę do kupna przyprawy, a nie wskazówkę jej pochodzenia.

Skarżąca wskazała na fakt, iż uprawniony załączył do akt sprawy opakowania następujących przypraw ziołowych: czosnku, ziela angielskiego, bazylii, liści laurowych, gorczycy i majeranku - o grafice opartej na takich samych założeniach, oraz, odmienne od pozostałych, opakowanie lubczyku. Zdaniem skarżącej, to ostatnie opakowanie budzi wątpliwości, gdyż nosi ślady wskazujące na jego przerabianie. Organ przyjął, że skoro na fakturach uprawnionego i na przedstawionych opakowaniach umieszczono te same kody numeryczne, to czosnek, ziele angielskie, bazylia, liście laurowe, gorczyca i majeranek nie były sprzedawane w innych opakowaniach niż te stanowiące materiał dowodowy. Skarżąca zarzuciła, że organ bezpodstawnie przyjął również, że i inne przyprawy widniejące na fakturach były sprzedawane w podobnych opakowaniach, opatrzonych spornym znakiem towarowym. Tymczasem na żadnej z faktur uprawnionego nie został umieszczony sporny znak towarowy. Umieszczono na nich natomiast nazwy przypraw, oraz oznaczenia cyfrowe kodów kreskowych, widniejące również na przedstawionych przez uprawnionego opakowaniach. Kody kreskowe wskazują jedynie na kraj wytworzenia produktu, jego producenta, oraz na - ustalany samodzielnie przez producenta - rodzaj produktu. Producenci przypisują każdemu produktowi unikalny numer, ale nie oznacza to, że opakowania tego produktu pozostają niezmienne, ponieważ praktyką rynkową jest okresowa zmiana opakowań, przy zachowaniu tej samej ich zawartości. Z tożsamości kodów nie można zatem wyprowadzić jednoznacznego wniosku, że opakowania produktów uprawnionego były takie same jak te, które zostały dołączone do akt sprawy. Uprawniony przedstawił również opakowanie lubczyku, odmienne od pozostałych opakowań, chociaż produkt ten był sprzedawany w tym samym czasie - co świadczy o tym, że używał opakowań o różnorodnej szacie graficznej.

Skarżąca nie zgodziła się z założeniem organu, że wszystkie przyprawy (nie tylko te wymienione powyżej) uwzględnione na fakturach uprawnionego były sprzedawane w opakowaniach analogicznych do opakowań przypraw przedłożonych w toku postępowania, a zatem były opatrzone spornym znakiem towarowym. Uznała za nieuprawnione domniemanie organu, iż wszystkie opakowania przypraw uprawnionego były podobne do opakowań czosnku, ziela angielskiego, bazylii, liści laurowych, gorczycy i majeranku.

Zarzuciła brak rozważenia, czy uprawniony wykazał używanie spornego znaku towarowego w stosunku do wszystkich kategorii przypraw, czy tylko w stosunku do niektórych z nich. Z zaskarżonej decyzji wynika, że używanie spornego znaku towarowego w stosunku do subkategorii przypraw ziołowych uzasadnia utrzymanie jego ochrony w stosunku do "przypraw wszelkiego rodzaju", co jest sprzeczne z przyjętą w orzecznictwie wykładnią art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p.

Wskazała, że organ, z naruszeniem obowiązków wynikających z art. 107 § 3 k.p.a. nie wyjaśnił przesłanek, na podstawie których dokonał takiego ustalenia. Ma ono zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny, czy uprawniony faktycznie wprowadzał do obrotu "przyprawy wszelkiego rodzaju". Wymaganie od skarżącej, aby ona udowodniła zarzut, że opakowania uprawnionego były przerobione, jest sprzeczne z art. 169 ust. 6 p.w.p. Uprawniony przedstawił faktury z lat 2003 - 2006 i przykładowe opakowania niektórych sprzedawanych przez siebie przypraw. Opakowania te – w szczególności opakowanie lubczyku - mogły zostać przerobione, co skarżąca podnosiła w trakcie postępowania. Obowiązkiem uprawnionego było usunięcie tych wątpliwości.

W odpowiedzi na skargę organ wnosił o jej oddalenie, powołując dotychczasowe argumenty. Podniósł m.in., iż umieszczenie elementów słownych "Transpak gotuj ze smakiem" w odległości około 5 cm od siebie nie zmienia odróżniającego charakteru całego znaku towarowego, ponieważ wszystkie elementy słowne, które składają się na znak są umieszczone na opakowaniach. Nie ma też znaczenia na której stronie opakowania (papierowej torebki) są umieszczone. Decydujące znaczenie ma, że wszystkie elementy słowne, składające się na znak są umieszczone na opakowaniu i nabywca towaru je dostrzega.

Organ podkreślił, iż uprawniony przedstawił szereg wiarygodnych dowodów w postaci opakowań (torebek) i faktur na używanie znaku. Skoro skarżąca zakwestionowała niektóre z tych dowodów jako przerobionych, czy fałszywych, okoliczności te winna dowieść, w przeciwnym razie zarzuty są postawione gołosłownie i nie zostały poparte żadnym dowodem. Organ stwierdził, wywodząc z ogólnych zasad dowodzenia, że to nie uprawniony ma udowodnić, że dowody są prawdziwe lecz skarżący, że dowody są fałszywe. Nie ma to jednak nic wspólnego z dowodem z art. 263 ust 6 p.w.p na używanie znaku.

W odpowiedzi na skargę uczestnik postępowania Z. G. wniósł o jej oddalenie. Zaprezentował stanowisko podobnie jak Urząd Patentowy, w szczególności co do stwierdzenia, że kilkucentymetrowa odległość dzieląca poszczególne człony znaku towarowego nie zmienia jego odróżniającego charakteru i stanowi o jego używaniu zgodnie z istotą tego uprawnienia, o której mowa w art. 154 pkt 1a i pkt 3 p.w.p. Podnosił, że złożył dowody na rzeczywiste używanie spornego znaku poprzez przedstawienie faktur oraz przykładowe opakowania swoich produktów, a skarżący kwestionując je powinien złożyć stosowne dowody podważające ich wiarygodność.

W toku postępowania żadnych innych wniosków nie składał.

Odnośnie złożonych przy skardze dowodów uzupełniających, organ wnosił o ich oddalenie, jako, że nie spełniały wymogów art. 106 p.p.s.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje;

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zgodnie z art.134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 z 2002 r. poz. 1270), dalej zwanej p.p.s.a., Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy i nie jest związany zarzutami skargi ani jej wnioskami.

Sądy administracyjne sprawują więc kontrolę aktów i czynności z zakresu administracji publicznej pod względem ich zgodności z obowiązującym w dacie ich wydania prawem materialnym i przepisami procesowymi.

Badając pod tym kątem zaskarżoną decyzję Sąd nie stwierdził naruszenia prawa procesowego, które miałoby istotny wpływ na wynik sprawy, ani naruszenia prawa materialnego w sposób mający wpływ na rozstrzygnięcie, stąd skarga jest nieuzasadniona.

Przedmiotem badania Sądu w niniejszej sprawie jest zgodność z prawem materialnym i procesowym decyzji Urzędu Patentowego RP z [...] maja 2009 r. nr [...] w części oddalenia wniosku o wygaszenie prawa ochronnego na znak towarowy słowny "transpak gotuj ze smakiem" o nr [...] w części dotyczącej towarów z kl. 30 obejmujących przyprawy wszelkiego rodzaju oraz w zakresie orzeczenia zwrotu kosztów postępowania w sprawie.

Sąd nie dopatrzył się nieprawidłowości w działaniu organu, które miałyby istotny wpływ na wynik sprawy - gdy idzie o ustalenie stanu faktycznego, jak i nieprawidłowości mających wpływ na wynik sprawy w zakresie materialnoprawnej podstawy rozstrzygnięcia wniosku - art. 169 ust. 1 i 2 p.w.p., zastosowanej w związku z art. 315 ust. 3 p.w.p.

Skarżąca oparła skargę na zarzucie naruszenia zarówno prawa materialnego jak i procesowego, zatem rozpoznania w pierwszej kolejności wymagały podniesione zarzuty procesowe: art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a. i art. 107 § 3 k.p.a. oraz art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 256 ust. 2 p.w.p., bowiem zarzuty dotyczące niewłaściwego zastosowania prawa materialnego mogą być przedmiotem oceny wówczas, gdy stan faktyczny stanowiący podstawę zaskarżonego wyroku został ustalony w sposób prawidłowy, a więc bez naruszenia przepisów postępowania.

Na wstępie zaznaczyć należy, że postępowanie w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy, w przypadkach określonych w art. 169 p.w.p. Urząd Patentowy rozstrzyga w trybie postępowania spornego (art. 255 ust. 1 pkt 3) p.w.p.). Zgodnie z art. 255 ust. 4 p.w.p., Urząd Patentowy rozstrzyga sprawy w trybie postępowania spornego w granicach wniosku i jest związany podstawą prawną wskazaną przez wnioskodawcę, a w niniejszej sprawie są to normy art. 169 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 w związku z art. 315 ust. 1 i 2 p.w.p.

Art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p. przewiduje możliwość stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na zarejestrowany znak towarowy na skutek nieużywania tego znaku w sposób rzeczywisty dla towarów objętych prawem ochronnym w ciągu nieprzerwanego okresu pięciu lat po dniu wydania decyzji o udzieleniu prawa ochronnego, chyba że istnieją ważne powody jego nieużywania. Z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy może wystąpić każda osoba, która ma w tym interes prawny (art. 169 ust. 2 p.w.p).

W niniejszej sprawie nie jest kwestionowany interes prawny skarżącej, bowiem Urząd Patentowy RP prawidłowo ocenił, iż jako duża firma spożywcza specjalizuje się w sprzedaży przypraw i ubiega się o rozszerzenie gamy swoich produktów z serii "ze smakiem" przeznaczonych do oznaczania podobnych lub identycznych towarów z kl. 29, 30, 31 i 32, czemu na przeszkodzie stoi sporny znak uprawnionego. W ocenie Sądu, organ prawidłowo przyjął interes prawny wnioskodawcy, skoro pomiędzy jego sytuacją prawną, a rozstrzygnięciem mogącym zapaść w tej sprawie istnieje realny i bezpośredni związek, czyniący go prawnie zainteresowanym wydaniem rozstrzygnięcia.

Źródłem interesu prawnego w sprawach o stwierdzenie wygaśnięcia prawa z rejestracji mogą być nawet najbardziej ogólne normy prawa kreujące prawo do prowadzenia działalności gospodarczej, także wywiedzione z art. 20 i art. 22 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.). Normy te statuują zasadę wolności działalności gospodarczej w sytuacji, gdy cudzy znak towarowy przeszkadza wnioskodawcy w prowadzeniu działalności gospodarczej i chce dowieść jego nieużywania. Z taką sytuacją Urząd miał do czynienia w rozpatrywanej sprawie.

Istota sporu zasadniczo sprowadza się zatem do oceny dowodów złożonych przez uprawnioną na okoliczność używania znaku "w sposób rzeczywisty dla towarów objętych prawem ochronnym w ciągu nieprzerwanego okresu pięciu lat po dniu wydania decyzji o udzieleniu prawa ochronnego".

Co stanowi o rzeczywistym używaniu znaku wyjaśnia norma art. 154 p.w.p., zgodnie z którą polega ono w szczególności na:

1) umieszczaniu tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowaniu i wprowadzaniu tych towarów do obrotu, ich imporcie lub eksporcie oraz składowaniu w celu oferowania i wprowadzania do obrotu, a także oferowaniu lub świadczeniu usług pod tym znakiem;

2) umieszczaniu znaku na dokumentach związanych z wprowadzaniem towarów do obrotu lub związanych ze świadczeniem usług;

3) posługiwaniu się nim w celu reklamy.

Uprawniony w toku postępowania był obowiązany do udowodnienia rzeczywistego używania znaku "Transpak gotuj ze smakiem", czyli umieszczania go na opakowaniach przypraw wprowadzanych do obrotu w badanym okresie od [...] maja 2006 r. do [...] maja 2001 r. Na te okoliczności złożył opakowania przypraw: gorczycy, ziela angielskiego, majeranku, bazylii, liści laurowych, czosnku i lubczyku na których umieszczone jest sporne oznaczenie, faktury ze sprzedaży przypraw w spornym okresie oraz oświadczenia trzech pracowników uprawnionego wskazanych jako świadków, przy czym organ nie uwzględnił wniosku o ich przesłuchanie.

Dowody te zostały przez Urząd ocenione jako potwierdzające fakt umieszczania w badanym okresie znaku na opakowaniach towaru objętego prawem ochronnym (przypraw), oferowaniu i wprowadzaniu tych towarów do obrotu.

Jako nietrafne należało uznać także, w świetle treści uzasadnienia decyzji, zarzuty naruszenia art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a. i art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p. poprzez nieprzeprowadzenie analizy materiału dowodowego w celu ustalenia jakiej kategorii przyprawy były wprowadzane przez uprawnionego do obrotu.

Zasadą ogólną jest, że używanie znaku towarowego powinno pozostawać w zgodzie z działalnością przedsiębiorstwa, zaś obowiązkowi rzeczywistego używania czyni zadość jedynie używanie znaku w obrocie gospodarczym. Pamiętać jednak należy, iż pojęcie "obrót gospodarczy" należy wykładać przy uwzględnieniu prowadzonej przez uprawnionego ze znaku towarowego działalności i jej specyficznych cech. W porównaniu do skarżącego uprawniony jest niewielką firmą, zaś ustawodawca nie wymaga, by wprowadzanie do obrotu "przypraw różnego rodzaju" było jednoznaczne z obowiązkiem wprowadzania wszystkich ich rodzajów (np. wg Wikipedii jest ich 131).

W ocenie Sądu, Urząd Patentowy dokonał, w oparciu o art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a., wnikliwej, wszechstronnej i swobodnej oceny przedstawionych mu okoliczności faktycznych, dysponował niezbędnym materiałem dowodowym uzasadniającym rozstrzygnięcie i dostatecznie przekonywujące jest jego uzasadnienie uwzględniające zasady określone w art. 107 § 3 k.p.a. w związku z przesłankami określonymi w przepisie prawa materialnego - art. 169 ust. 1 p.w.p. stanowiącym podstawę wniosku. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji zawiera zatem wymagane prawem uzasadnienie faktyczne (zgodnie z art. 107 § 1 k.p.a.) wskazuje fakty, które organ uznał za udowodnione, dowody, na których się oparł, oraz przyczyny, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej (w myśl art. 107 § 3 k.p.a.).

Działając w granicach wniosku, Urząd Patentowy związany był podstawą prawną żądania, art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p., który stanowi, że prawo ochronne na znak towarowy wygasa również na skutek nieużywania zarejestrowanego znaku towarowego w sposób rzeczywisty dla towarów objętych prawem ochronnym w ciągu nieprzerwanego okresu pięciu lat, po dniu wydania decyzji o udzieleniu prawa ochronnego, chyba że istnieją ważne powody jego nieużywania. Zgodnie z art. 169 ust. 4 p.w.p., przez używanie znaku, w rozumieniu ust. 1, rozumie się również używanie znaku:

1) różniącego się od znaku, na który udzielono prawa ochronnego w elementach, które nie zmieniają jego odróżniającego charakteru;

2) przez umieszczanie znaku na towarach lub ich opakowaniach wyłącznie dla celów eksportu;

3) przez osobę trzecią za zgodą uprawnionego;

4) przez osobę upoważnioną do używania znaku wspólnego albo znaku wspólnego gwarancyjnego.

Oceniając używanie znaku organ uwzględnił okoliczność, że jest to znak słowny, a zatem możliwości jego graficznego przedstawiania są niczym nie ograniczone. Ma zatem rację organ, że umieszczenie na opakowaniach słowa TRANSPAK i zdania GOTUJ ZE SMAKIEM oddzielnie, nie ma znaczenia dla oceny używania znaku, mimo że to pierwsze słowo oznacza producenta, a drugie zdanie jest sloganem reklamowym. Obowiązek używania znaku w postaci w jakiej jest zarejestrowany (znak słowny) nie ogranicza postaci używania znaku słownego, bo ograniczyć nie może. Organ prawidłowo ocenił, że jego warstwa wizualna może być dowolna. Ocenie tej nie stoi na przeszkodzie okoliczność, iż używanie znaku towarowego musi być zgodne z podstawową funkcją, jaką jest odróżnianie towarów od innych mających inne pochodzenie.

Nie można się zgodzić, z zarzutem naruszenia przez organ art. 169 ust. 6 p.w.p. Przepis ten stanowi, że w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie o wygaśnięcie prawa ochronnego, obowiązek wykazania używania znaku towarowego spoczywa na uprawnionym z tytułu prawa ochronnego. Takie dowody – na kwestionowane okoliczności - zostały przez uprawnionego złożone i przez Urząd Patentowy ocenione i logicznie uzasadnione.

W sytuacji jednak, gdy skarżący zarzucał sfałszowanie dowodu i podnosił wątpliwości, to ciężar dowodzenia takiego zarzutów, na zasadach ogólnych, spoczywał na nim poprzez złożenie w postępowaniu administracyjnym odpowiedniego wniosku zmierzającego do wykazania prawdziwości tego zarzutu, np. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego o stosownej specjalizacji na okoliczność zbadania zakwestionowanego dowodu i jego autentyczności. W przeciwnym razie zarzut jest gołosłowny i tak – prawidłowo - został oceniony przez Urząd Patentowy. Należy podkreślić, że w postępowaniu spornym Urząd związany jest wnioskami stron, a postępowanie jest kontradyktoryjne. Niezrozumiałe jest w świetle zasad dowodzenia, żądanie od strony, która przedstawia oryginalne dowody, lub poświadczone za zgodność z oryginałem, by wykazywała ich dodatkową "prawdziwość". Ich sfałszowanie może być jedynie wykazane przez opinię specjalisty, o ile taki wniosek zostanie złożony i uwzględniony w toku postępowania. Uprawniony, co jest logicznie uzasadnione, nie był zainteresowany składaniem wniosku o przeprowadzenie takiego dowodu, który badałby autentyczność jego dowodów, które składał jako prawdziwe i rzetelne.

Inna sytuacja w zakresie ciężaru dowodzenia zachodziła wówczas, kiedy skarżący zarzucał we wniosku o wygaszenie, że uprawniony zmienił formę i profil produkcji i obecnie zajmuje się usługami w zakresie produkowania opakowań. W odpowiedzi na taki zarzut uprawniony złożył zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, z którego wynika, że od 9 października 1987 r. prowadzi działalność m.in. w zakresie sprzedaży przypraw.

Ma rację organ interpretując ustawową instytucję stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego jako mającą na celu eliminowanie praw ochronnych udzielonych na te oznaczenia, które nie są faktycznie używane w obrocie gospodarczym. Udzielenie ochrony na znak towarowy "Transpak gotuj ze smakiem" wiąże się z ustawowym obowiązkiem rzeczywistego używania znaku towarowego dla towarów i usług dla których znak został zarejestrowany. Znak towarowy ma pełnić przede wszystkim funkcję odróżniającą, bowiem opatrzony tym znakiem towar w klasie 30 – przyprawy - ma gwarantować to samo pochodzenie towarów i usług dla których został zarejestrowany. Nie może być używany symbolicznie, tylko dla utrzymania praw z rejestracji.

Odnosząc się do zarzutu zasądzenia kosztów postępowania, to w ocenie Sądu nie ma wątpliwości, że uprawniony ze spornej rejestracji "transpak gotuj ze smakiem" [...] uznał wniosek o wygaszenie w jego zasadniczej części, tj. w odniesieniu do innych aniżeli przyprawy towarów objętych wykazem, ale i skutecznie dowiódł, iż używał spornego oznaczenia tylko w stosunku do przypraw.

Innymi słowy, taka sytuacja (uznanie żądania przy pierwszej czynności procesowej) uzasadniała korzystne dla niego rozstrzygnięcie w zakresie kosztów postępowania zastosowanie art. 98 § 1 i art. 101 k.p.c w zw. z art. 256 ust. 2 p.w.p.

Nie ma natomiast znaczenia dla zaskarżonego w części rozstrzygnięcia, wskazana wadliwie w decyzji podstawa prawna w zakresie kosztów postępowania - Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności; rzeczników patentowych z dnia 29 lipca 2002 r. (Dz. U. z 2002 r., Nr 134, poz. 1137), które utraciło moc w dniu 1 stycznia 2004 r. Obowiązującym w dacie orzekania był § 8 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności rzeczników patentowych z dnia 2 grudnia 2003 r. (Dz. U. z 2003 r., Nr 212, poz. 2076 ze zm.), który znalazł, na zasadzie analogii, zastosowanie do pełnomocnika uprawnionego - radcy prawnego, który reprezentował uprawnionego. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...) z 28 września 2002 r. nie przewiduje stawek opłat przed organami administracji, a organami wymiaru sprawiedliwości (§ 1 pkt 1), skoro ustawa prawo własności przemysłowej w art. 236 ust. 1 stanowi, kto może być pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed Urzędem Patentowym w sprawach związanych z utrzymywaniem ochrony m.in. znaków towarowych.

Z powyższych względów zaskarżona decyzja w pełni odpowiada prawu, zatem skarga na mocy art. 151 p.p.s.a. podlegała oddaleniu



Powered by SoftProdukt