Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 14 stycznia 2021 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aleksandra Kiersnowska - Tylewicz (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Asesor WSA Jan Szuma po rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 stycznia 2021 roku sprawy ze skargi P. Ł. na bezczynność Lokalnej Komisji Etycznej [...] w [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności w udostępnieniu informacji publicznej w zakresie punktu 1 wniosku P. Ł. z dnia [...] czerwca 2020 r. o udostępnienie informacji publicznej, II. stwierdza, że bezczynność organu, opisana w punkcie I sentencji, nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, III. umarza postępowanie w zakresie żądania zobowiązania organu do udostępnienia informacji publicznej, IV. zasądza od Lokalnej Komisjj Etycznej [...] w [...] na rzecz skarżącego kwotę [...]zł ([...] złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wpłynęła skarga P. Ł. (zwanego dalej: Skarżący) na bezczynność Lokalnej Komisji Etycznej [...] w [...] (zwanej dalej: Komisja; LKE) w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej w zakresie określonym w punkcie 1 wniosku Skarżącego o udostępnienie informacji publicznej z dnia [...] czerwca 2020 roku (zwanego dalej: wniosek).

Skarga została złożona w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

W dniu [...] czerwca 2020 roku za pośrednictwem poczty elektronicznej Skarżący skierował do Komisji wniosek o udostępnienie informacji publicznej, podpisany podpisem osobistym, wnosząc o udostępnienie informacji publicznej w postaci:

1. "Skanów protokołów z posiedzeń Lokalnej Komisji Etycznej [...] w [...] (dalej: "LKE") odbywających się w okresie od [...] stycznia do [...] czerwca 2020 roku.

2. Informacji na temat zasad funkcjonowania LKE w okresie stanu epidemii, w zakresie odpowiedzi na następujące pytania:

a) Czy LKE w okresie epidemii obraduje w formie zdalnej?

b) Jakich rozwiązań informatycznych używa LKE do przeprowadzania posiedzeń w formie zdalnej? Proszę o wskazanie dostawcy usługi (MS Team, Skype, Zoom itd.).

c) Czy LKE zapewnia członkom komisji dostęp do komputerów umożliwiających udział w posiedzeniu online, czy też członkowie korzystają z prywatnego sprzętu?

3. Informacji na temat postępowania przez LKE z danymi osobowymi w zakresie odpowiedzi na następujące pytania:

a) Czy członkowie LKE posiadają służbowe adresy e-mail w zakresie prac w komisji, czy też wykorzystują w tym celu prywatne adresy e-mail?

b) Czy komisja prowadzi rejestr czynności przetwarzania danych osobowych?".

Pismem z dnia [...] czerwca 2020 roku Komisja poinformowała Skarżącego o przedłużeniu terminu rozpatrzenia wniosku do dnia [...] sierpnia 2020 roku. Jako powód przedłużenia terminu rozpatrzenia wniosku wskazano powzięcie przez Komisję: "poważnych wątpliwości czy wnioskowane dane stanowią informację publiczną". Organ poinformował jednocześnie, że "biorąc pod uwagę skalę i przedmiot składanych [...] [przypis Sądu – do Komisji] wniosków o udostępnienie informacji publicznej" zwrócił się w tej sprawie do Krajowej Komisji Etycznej [...] (zwanej dalej: KKE), a ta z kolei do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w celu uzyskania opinii prawnej w przedmiocie rozstrzygnięcia, czy i w jakim zakresie informacje objęte wnioskiem podlegają ujawnieniu w trybie dostępu do informacji publicznej. Komisja wskazała również, że wniosek ma szeroki zakres i: "gdyby okazało się, że żądane dane miałyby - co do zasady - charakter informacji publicznej, to z uwagi na konieczność szczegółowej analizy wnioskowanych dokumentów (...), uzasadnione będzie przyjęcie, że żądane informacje mają charakter informacji publicznej przetworzonej".

W przekonaniu KKE, zasady i zakres zastosowania do dokumentów posiadanych przez LKE przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1429, zwanej dalej: ustawa; Udip) budzi poważne wątpliwości prawne przede wszystkim z kilku względów.

W pierwszej kolejności organ wskazał, że Komisje etyczne (zarówno LKE, jak i KKE), choć mają charakter niezawodowy, działają jednocześnie jako organy władzy publicznej, w tym wydają wiążące decyzje administracyjne. Jednakże, dokumentacja indywidualnych spraw rozstrzyganych przez komisje, w tym wydawane uchwały, stanowiące integralną część tych uchwał wnioski, a także protokoły posiedzeń komisji, zawierają nie tylko dane osobowe, ale także cenne informacje o charakterze własności intelektualnej lub mogących stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa, których ujawnienie może narazić wnioskodawców na różnego rodzaju szkody i inne negatywne konsekwencje.

Ustawodawca, w art. 36 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 roku o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1392, (zwanej dalej: dalej: ustawa o chronię zwierząt) przesądził, że publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej podlegają wyłącznie tzw. nietechniczne streszczenia projektów. Rozwiązanie to stanowi, w ocenie organu, wyraz zważenia interesów transparentności i legitymowanego dostępu opinii publicznej do wiedzy o sposobach wykorzystania zwierząt w doświadczeniach, z względami ochrony uzasadnionych interesów wnioskodawców (prezentujących we wnioskach wartościowe pomysły badawcze przeznaczone do wyłącznej wiedzy członków komisji), a także swobody wypowiedzi członków komisji w niejawnych częściach obrad. Przyjęcie, że wszystkie pozostałe informacje, poza nietechnicznym streszczeniem projektu, stanowią informację publiczną, niweczyłoby – zdaniem Komisji – to rozwiązanie, jako kompromis pomiędzy dwoma istotnymi rodzajami racji pozostającymi ze sobą w kolizji. Stanowi to istotny argument za twierdzeniem, że art. 36 ust. 1 pkt. 5 ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych i edukacyjnych wyłącza stosowanie postanowień ustawy o dostępie do informacji publicznej w zakresie pozostałej dokumentacji projektu składanego i ocenianego przez komisję etyczną.

Po drugie Komisja wywodziła, że tego dylematu nie rozwiązuje w sposób satysfakcjonujący możliwość usuwania z dokumentacji informacji mogących naruszyć interesy i prawa autorów wniosków i projektów doświadczalnych. Komisja nie jest w stanie, zwłaszcza na większą skalę ani rozpoznać, ani tym bardziej technicznie usuwać z dokumentacji mającej podlegać ujawnieniu, danych o takim charakterze, a tym bardziej ponosić odpowiedzialności za trafne zidentyfikowanie informacji, których ujawnienie może narażać wnioskodawców lub osoby trzecie na szkodę bądź z innych powodów stanowić naruszenie prawa. Komisja o charakterze społecznym nie dysponuje także technicznymi możliwościami przetwarzania informacji zawartych we wnioskach, w szczególności, gdy dotyczą one nie indywidualnej sprawy, lecz całości dokumentacji wniosków rozpatrywanych przez komisję w określonym czasie.

Po trzecie, podkreślono, że Komisje posiadają bardzo ograniczone wsparcie administracyjne w goszczących je instytucjach, a rozpatrywane przez nie wnioski i zawarte w nich informacje mają charakter wysoce specjalistyczny i dokonanie ewentualnej selekcji danych niepodlegających ujawnieniu nie może zostać przeprowadzone przez niespecjalistę. Informacje dotyczące trybu procedowania LKE mogą w istocie wpisywać się w treść art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej, co wskazywałoby na to, że stanowią informację o takim charakterze. Jednakże odpowiedź na co najmniej niektóre z zadanych pytań (w szczególności dotyczące stosowanych urządzeń informatycznych) może godzić w bezpieczeństwo informacji przechowywanych i wykorzystywanych przez LKE do realizacji zadań. Z uwagi na to kwestia możliwości udostępnienia tych danych wymaga, w ocenie Komisji, głębszej analizy.

W związku z przytoczonymi okolicznościami, z uwagi na ich fundamentalny charakter - dotyczący samej możliwości oraz zakresu stosowania do dokumentów komisji przepisów o dostępie do informacji publicznej, Komisja uznała za zasadne, ażeby wnioski takie zostały rozpatrzone merytorycznie dopiero po uzyskaniu stosownych wyjaśnień ze strony Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a w razie potrzeby - także zewnętrznej ekspertyzy prawnej.

Komisja zwróciła również uwagę, że wnioski mają bardzo szeroki zakres. W konsekwencji, nawet gdyby okazało się, że żądane dane miałyby - co do zasady - charakter informacji publicznej, to z uwagi na konieczność szczegółowej analizy wnioskowanych dokumentów pod kątem ich anonimizacji, usunięcia fragmentów niepodlegających ujawnieniu oraz przygotowania elektronicznych kopii tych dokumentów, uzasadnione będzie przyjęcie, że żądane informacje mają charakter informacji publicznej przetworzonej. W takim przypadku LKE, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wymagać będą od wnioskodawców wykazania, że otrzymanie takich informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego oraz dokonać samodzielnej oceny zasadności wskazanych w takim uzasadnieniu okoliczności.

Końcowo Komisja uwypukliła, że udostępnienie wnioskowanej informacji, z zachowaniem postanowień art. 5 ust. 1 i 2 Udip, nie jest możliwe w terminie określonym w art, 13 ust. 1 ww. ustawy nie tylko ze względu na wątpliwości, o których mowa w pkt 1, ale również z tego względu, że niezależnie od powyższych wątpliwości prawnych i trudności organizacyjnych, terminowe załatwienie wniosków o dostęp do informacji publicznej może być niemożliwe lub dodatkowo utrudnione ze względu na panujący w kraju od marca 2020 r. stan epidemii COVID-19 i związane z nim ograniczenia w funkcjonowaniu uczelni i instytutów, przy których zlokalizowane są LKE - wynikające z przepisów wydawanych przez władze państwowe oraz organy samych jednostek naukowych. Okoliczności te, zdaniem Komisji, muszą być także brane pod uwagę przy ocenie zdolności komisji do realizacji wniosku w terminie wynikającym z przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Podkreślono, że przy podejmowaniu decyzji Komisja korzysta ze stanowiska przedstawionego przez Krajową Komisję Etyczną w dniu [...] czerwca 2020 r., Uchwała nr [...], której obszerne fragmenty załączono w "powyższym sprostowaniu".

Wskazano, iż udostępnienie wnioskowanej informacji nastąpi nie później niż do dnia [...] sierpnia 2020 roku w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, z zachowaniem postanowień art. 5 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Informacje zostaną przesłane na wskazany we wniosku adres e-mail.

Kolejno, pismem z [...] sierpnia 2020 roku Komisja udzieliła odpowiedzi na wniosek w zakresie pkt 2-3, zaś w zakresie pkt 1 wniosku wskazała, że: "w obecnej chwili nie może udostępnić żądanej informacji zawartej w punkcie 1, ponieważ nadal oczekuje wyniku ekspertyzy od właściwych departamentów Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na temat aktualnego stanu prawnego (...)".

Pismem z dnia [...] października 2020 r. P. Ł. złożył, opisaną na wstępie, skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu zarzucając LKE naruszenie:

1. art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (zwanej dalej: Konstytucja) w zakresie w jakim przepis ten stanowi podstawę do uzyskania informacji publicznej, poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji nieudostępnienie informacji publicznej,

2. naruszenie art. 10 ust. 1 w związku z art. 13 ust. 1 i 2 Udip w zakresie, w jakim z przepisów tych wynika, że informacja nieudostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej jest udostępniana na wniosek bez zbędnej zwłoki jednak nie później niż w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku, a w każdym razie nie później niż w ciągu 2 miesięcy od złożenia wniosku, poprzez nierozpatrzenie w tym terminie mojego wniosku w zakresie pkt 1.

W oparciu o tak postawione zarzuty Skarżący wniósł o zobowiązanie LKE do udostępnienia żądanej informacji publicznej w zakresie określonym w pkt 1 wniosku, w terminie 14 dni od doręczenia akt LKE oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko Skarżący podniósł, co następuje.

Odwołując się do orzecznictwa sądowego Skarżący wywodził, że bezczynność w zakresie dostępu do informacji publicznej występuje wyłącznie wtedy, gdy wniosek o udostępnienie informacji dotyczy informacji publicznej, a jego adresatem jest podmiot zobowiązany do jej udzielenia, który w terminie, wskazanym w art. 13 ust. 1 Udip nie udzielił żądanej informacji lub nie podjął nakazanych prawem czynności, zmierzających do powiadomienia o przyczynach zwłoki i o dodatkowym terminie albo, podejmując te czynności, nie udzieli informacji w maksymalnym 2 miesięcznym terminie, albo nie wydał na zasadach przewidzianych w Kodeksie postępowania administracyjnego decyzji o odmowie udzielenia żądanej informacji publicznej.

W ocenie Skarżącego ustawowy, 14-dniowy termin na rozpatrzenie przez wniosku upływał [...] czerwca 2020 roku. Organ na podstawie art. 13 ust. 1 Udip przedłużył ten termin do [...] sierpnia 2020 roku, co oznacza, że do [...] sierpnia 2020 roku powinien był rozpatrzyć wniosek przez udostępnienie informacji publicznej w drodze czynności materialno-technicznej lub odmówić udostępnienia informacji publicznej w drodze decyzji administracyjnej. Żadnej z tych czynności organ nie dokonał, a pismo z [...] sierpnia 2020 roku jest ostatnim pismem organu w sprawie. Tym samym od [...] sierpnia 2020 roku organ pozostaje w bezczynności.

Kolejno Skarżący argumentował, iż nie budzi wątpliwości, że LKE jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej. Jest bowiem organem administracji publicznej, który na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 roku o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych jest właściwy w sprawie udzielania i zmiany zgód na przeprowadzanie doświadczeń na zwierzętach. Udzielając lub zmieniając zgodę na przeprowadzenie doświadczenia na zwierzętach, LKE podejmuje decyzje władcze w indywidualnych sprawach, co stanowi o tym, że wydaje akty administracyjne.

Ponadto LKE finansowana jest z części budżetu państwa będącego w dyspozycji ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, o czym stanowi art. 39 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt. LKE wykonuje zatem zadania publiczne i dysponuje majątkiem publicznym, co przesądza o tym, że jest ona podmiotem zobowiązanym do udostępnienie informacji publicznej, stosownie do art. 4 ust. 1 i 3 Udip.

W ocenie Skarżącego wątpliwości nie powinno również budzić to, że żądana w punkcie 1 wniosku informacja, stanowi informację publiczną. Zgodnie z art. 1 Udip informacją publiczną jest bowiem każda informacja o sprawach publicznych. Skarżący wskazał, że wprawdzie pojęcie "informacji o sprawach publicznych" nie zostało dookreślone przez ustawodawcę, niemniej wskazówek dostarcza orzecznictwo sądowe.

Informacją taką będzie zatem każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu wykonującego władzę publiczną lub innych podmiotów wykonujących zadania publiczne. Skarżący wskazał także, że otwarty katalog informacji, które stanowią informację publiczną określił ustawodawca w art. 6 Udip.

Kolejno Skarżący wskazał, iż w punkcie 1 wniosku zwrócił się o udostępnienie skanów protokołów z posiedzeń LKE, które odbyły się od 2 stycznia do 10 czerwca 2020 roku. Podkreślił, że protokół z działalności LKE sporządzany jest na podstawie § 21 w związku z § 12 Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 maja 2015 r. w sprawie Krajowej Komisji Etycznej do spraw Doświadczeń na Zwierzętach oraz lokalnych komisji etycznych do spraw doświadczeń na zwierzętach (tekst jedn. Dz.

U. z 2019 r. poz. 1019, zwanego dalej: Rozporządzenie) i obejmuje: "informacje na temat przyjętego porządku obrad, przebiegu posiedzenia, podjętych ustaleń, rozstrzygnięć, wyników głosowań oraz informacje o zgłaszanych do protokołu przez członków Komisji stanowiskach odrębnych".

W ocenie Skarżącego informacje zawarte w protokołach z posiedzeń LKE stanowią informacje o zasadach funkcjonowania LKE, które ustawodawca uznał za informację publiczną w art. 6 ust. 1 pkt 2 Udip. Protokoły takie zawierają informację na temat przebiegu prac LKE. Obejmują one też informację o zgłaszanych zdaniach odrębnych, które związane są zwykle z naruszeniami prawa przez komisje. Tym samym upublicznienie takich protokołów służyć będzie, według Skarżącego, również interesowi publicznemu, przez napiętnowanie i wyeliminowanie potencjalnych nieprawidłowości w pracach LKE, która jest organem administracji publicznej. Zdaniem Skarżącego LKE podejmuje swoje rozstrzygnięcia w indywidualnych sprawach na posiedzeniach i informacja o nich jest obligatoryjnym elementem protokołu. Nie można zatem uznać, że protokół taki jest dokumentem o charakterze roboczym, skoro stanowi on wyraz woli członków organu kolegialnego (LKE).

Skarżący podniósł ponadto, że kwalifikacji protokołu z posiedzenia LKE, jako informacji publicznej, nie zmienia fakt, że art. 3 ust. 1 pkt 3 Udip stanowi wyłącznie o dostępie do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, którym to organem LKE nie jest. Kwalifikacja taka nie wyłącza bowiem w żadnym razie prawa dostępu do protokołów innych organów niż pochodzące z powszechnych wyborów, jeżeli tylko mają one związek ze sprawą publiczną.

Końcowo Skarżący powołał się na orzecznictwo sądowe wskazujące, że protokoły z posiedzeń organów kolegialnych mają charakter informacji publicznej.

Kolejno Skarżący argumentował, że dla stwierdzenia stanu bezczynności LKE, nie ma znaczenia jaka jest przyczyna takiej bezczynności.

W szczególności nie można, jego zdaniem, uznać, że uzasadnieniem dla bezczynności organu, może być oczekiwanie na ekspertyzę prawną. LKE jest bowiem samodzielnym organem administracji publicznej. Zewnętrzne ekspertyzy, czy nawet wskazówki organu nadzorczego, który nie działa w tej konkretnej sprawie, nie mogą stanowić podstawy dla rozstrzygnięcia organu. Takie ekspertyzy i wskazówki nie są wiążące i nie uzasadniają bezczynności LKE. Podstawy do nierozpatrzenia wniosku o udostępnienie informacji w maksymalnym ustawowym terminie, nie mogą stanowić problemy organizacyjne LKE

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i wniósł o umorzenie postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 Ppsa [przyp. Sądu - ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm., zwanej dalej – Ppsa) w zakresie żądania skargi do zobowiązania Komisji do udzielenia spornej informacji oraz orzeczenie, iż Komisja nie udzielając informacji publicznej wskazanej w pkt 1 wniosku Skarżącego nie działała rażąco naruszając prawo.

Komisja opisała stan faktyczny w sprawie i podniosła, że w wyznaczonym terminie (tj. [...] sierpnia 2020 r.) roku LKE nie otrzymała ekspertyzy z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego czy i w jakim stopniu wnioskowana informacja stanowi informację publiczną. LKE zdecydowała zatem o odpowiedzi na inne wnioskowane zapytania, a w odniesieniu do odpowiedzi na punkt 1 wniosku odpowiedziała że "Lokalna Komisja Etyczna w [...] w obecnej chwili nie może udostępnić żądanej informacji zawartej w punkcie 1., ponieważ nadal oczekuje wyniku ekspertyzy od właściwych departamentów Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na temat aktualnego stanu prawnego umożliwiającego rozstrzygnięcie czy i na jakich zasadach komisja zobowiązana jest do ujawnienia informacji zawartych w dokumentach LKE".

W tym miejscu LKE zwróciło uwagę, że pomimo, że LKE pełni funkcje organów działających na podstawie ustawy o ochronie zwierząt, będącej implementacją Dyrektywy 63/2010 EU, to jej członkowie są przede wszystkim ekspertami, którzy na gruncie wiedzy specjalistycznej mają oceniać zasadność i prawidłowość prowadzenia planowanych doświadczeń z wykorzystaniem zwierząt. Nie posiadają oni natomiast wiedzy prawniczej (nawet prawnicy zasiadający w komisjach mają za zadanie jedynie ocenę wniosków). Ponadto do dnia [...] września 2020 roku LKE pozbawione było jakiegokolwiek wsparcia prawnego, a także funduszy, umożliwiających choćby zasięgnięcie niezależnej opinii prawnej. Dopiero pismem z dnia [...] września 2020 r. LKE zostało powiadomione przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego o możliwości zasięgnięcia płatnej opinii prawnej. Na skutek powyższego - dnia [...] września 2020 roku - LKE otrzymała ekspertyzę prawników Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego podpisaną przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Pana W. M.. W piśmie tym, zdaniem LKE, nie ma jednoznacznego rozstrzygnięcia, czy protokoły z posiedzeń LKE stanowią informację publiczną. Wskazano, że sprzeczne są również orzeczenia Sądów Administracyjnych w tej sprawie. Wątpliwość prawną LKE budziła ponadto okoliczność, że LKE musiała podjąć również decyzję - czy i które fragmenty protokołów muszą być zanonimizowane z zachowaniem postanowień art. 5 ust 1 i 2 ustawy z dnia [...] września 2001 roku.

Komisja wywodziła, że dlatego też jako organ, który nie był wstanie rozstrzygnąć tej kwestii, szukała rozstrzygnięć i próbowała rozwiać wątpliwości prawne poprzez zasięgniecie opinii prawnej i planowała podjęcie próby kolegialnego rozstrzygnięcia sprawy przekazania protokołów wnioskodawcy podczas posiedzenia LKE w dniu 6 listopada bieżącego roku, a w związku z tym, oraz trudną sytuacją w ostatnim miesiącu w zakresie możliwości komunikowania z powodu SARs CoV-2, jak również mnogością innych spraw procedowanych przez komisję LKE nie zdążył odpowiedzieć wnioskodawcy, przed złożeniem przez niego skargi na bezczynność.

Komisja podniosłą, że obecnie po głosowaniu przeprowadzonym w formie zdalnej przez LKE w dniu [...] października 2020 r., LKE przekazała w dniu [...] października 2020 r. wnioskowane protokoły.

W związku z powyższym Komisja wniosła o umorzenie postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 Ppsa - w zakresie żądania skargi - zobowiązania Komisji do udzielenia spornej informacji, gdyż informacja ta została udzielona.

Komisja argumentowała, że opóźnienie w przekazaniu protokołów Skarżącemu nastąpiło z powodu chęci zachowania staranności w przekazywaniu danych, którymi dysponuje LKE, oczekiwaniu na wskazane ekspertyzy prawne, braku możliwości organizacyjno-finansowych oraz niezbędnej wiedzy prawniczej, aby we wcześniejszym terminie przekazać protokoły Skarżącemu. Podkreślono, że Komisja nie udzielając informacji publicznej wskazanej w pkt 1 wniosku Skarżącego nie działała z zamiarem naruszenia terminów, a jedynie wyjaśniała pojawiające się istotne wątpliwości prawne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 137) w zw. z art. 3 § 1 Ppsa sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Wspomniana kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Obejmuje ona między innymi orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 (art. 3 § 2 pkt 8 Ppsa).

W pierwszej kolejności należy wskazać, że spełnione zostały warunki formalne do wystąpienia ze skargą do sądu administracyjnego.

Należy zatem na wstępie podkreślić, że dla dopuszczalności skargi na bezczynność organu w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej nie jest wymagane poprzedzenie jej jakimkolwiek środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej - czyli nie jest wymagane "wyczerpanie środków zaskarżenia" w rozumieniu art. 52 § 1 i 2 Ppsa (por.: wyrok NSA z 24 maja 2006 r., I OSK 601/05, pub.: orzeczenia.nsa.gov.pl).

Kolejno wymaga rozważenia, czy żądana informacja ma walor informacji publicznej oraz, czy podmiot, od którego żąda się informacji jest zobowiązany w świetle obowiązujących przepisów do jej udostepnienia.

W tym zakresie wskazać trzeba, że informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych (art. 1 ust. 1 Udip). Krąg informacji, które ustawa, w ramach katalogu otwartego w szczególności uznaje za informację publiczną, określony został w przepisie art. 6 tej ustawy.

Na podstawie wskazanego przepisu, uwzględniając konstytucyjną konstrukcję prawa do informacji zawartą w art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP przyjmuje się, że informacją publiczną jest każda informacja wytworzona przez władze publiczne, przez osoby pełniące funkcje publiczne oraz inne podmioty, które wykonują funkcje publiczne lub gospodarują mieniem publicznym, jak również informacje odnoszące się do wspomnianych władz, osób i innych podmiotów.

W ocenie Sądu żądane przez skarżącego informacje mają cechę informacji publicznej, co ostatecznie uznały obie strony niniejszego postępowania.

Należy również zgodzić się ze skarżącym, czego zresztą nie kwestionuje Komisja, że LKE jest dysponentem informacji publicznej oraz podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznych, w posiadaniu których jest. Zgodnie bowiem z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1392. dalej: Uoz), KKE i lokalne komisje są organami właściwymi w sprawie udzielania i zmiany zgód na prowadzenie doświadczeń. Stosownie do art. 33 ust. 3 Uoz, KKE jest organem wyższego stopnia w rozumieniu Kpa w sprawach udzielania zgód, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, w stosunku do lokalnej komisji, a w myśl art. 33 ust. 4 Uoz na uchwałę KKE przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Zadania KKE wymienia art. 33 ust. 1 Uoz. Z kolei przepis art. 39 ust. 1 Uoz stanowi, że działalność KKE i lokalnej komisji jest finansowana z części budżetu państwa będącej w dyspozycji ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki. W świetle powyższych unormowań KKE, a także komisje lokalne są podmiotami zobowiązanymi do udzielenia informacji publicznej. (por. wyro WSA w Warszawie z 17 lipca 2018 r., sygn. akt II SAB/Wa 37/18, dostępny na stronie: orzeczenia.nsa.gov.pl).

Kolejną kwestią wymagającą rozważenia jest termin na udostępnienie żądanej informacji publicznej. Wyjaśnienia zatem wymaga, że stosownie do art. 13 ust. 1 Udip udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2. Jeżeli informacja nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 2 Udip).

W tym miejscu wskazać należy, że w świetle ugruntowanego stanowiska sądów administracyjnych, pozostawanie w bezczynności przez podmiot obowiązany do udostępnienia informacji publicznej, oznacza niepodjęcie - w terminie wskazanym w art. 13 ustawy - stosownych czynności. Bezczynność polega zatem zasadniczo na nieudostępnieniu informacji i na niewydaniu decyzji o odmowie jej udzielenia lub decyzji o umorzeniu postępowania (art. 16 ust. 1), jak też niepoinformowaniu, iż organ nie dysponuje żądaną informacją lub, że żądana informacja nie ma charakteru informacji publicznej. Stan bezczynności ustępuje w sytuacji gdy organ udostępni żądaną informację w zakresie i w formie wnioskowanej przez podmiot zainteresowany jej uzyskaniem.

W realiach niniejszej sprawy, z wniosku o udostępnienie informacji publicznej wynikało, że żądanie obejmowało udostępnienie – w uproszczeniu: 1. skanów protokołów z posiedzeń LKE; 2. informacji na temat zasad funkcjonowania LKE w okresie stanu epidemii; 3. informacji na temat postępowania przez LKE z danymi osobowymi. Żądane w pkt 2 i 3 wniosku informacje zostały skarżącemu udostępnione, w konsekwencji czego zaskarżył on do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu bezczynność LKE jedynie w zakresie pkt 1 wniosku, tj. w zakresie żądania udostępnienia skanów protokołów z posiedzeń Komisji.

W ocenie Sądu, jak wskazano powyżej, wnioskowane przez skarżącego w pkt 1 wniosku z dnia z dnia [...] czerwca 2020 r. stanowią informację publiczną i podlegały udostępnieniu przez LKE. Tym samym zdaniem Sądu działanie organu, który w ustawowym terminie nie udzielił informacji było nieprawidłowe. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy o dostępnie do informacji publicznej organ powinien był albo udostępnić wnioskowane dokumenty albo wydać decyzję o odmowie ich udostępnienia a skoro tego nie uczynił to zachodzą podstawy do uznania, że dopuścił się bezczynności w zakresie rozpoznania pkt 1 wniosku. Organ bowiem zgodnie z przepisami (art. 13 ust. 2 Udip) przedłużył wprawdzie skutecznie termin do udostępnienia informacji, jednak również tego przedłużonego terminu nie dochował. Począwszy zatem od pierwszego dnia po upływie terminu dwumiesięcznego od dnia złożenia wniosku (tj. od [...] sierpnia 2020 r.) pozostawała w bezczynności, aż do dnia wniesienia skargi. Z tego też względu, na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 Ppsa, orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku.

Jednocześnie na mocy art. 149 § 1a Ppsa Sąd uznał, że stwierdzona bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, o czym orzeczono w pkt II wyroku. Oceniając tę kwestę Sąd miał na uwadze, że rażące naruszenie prawa oznacza wadliwość o szczególnie dużym ciężarze gatunkowym i ma miejsce w razie oczywistego lekceważenia wniosków skarżącego i jawnego braku woli do załatwienia sprawy, jak też w razie ewidentnego niestosowania przepisów prawa, czy opóźnienia w podejmowanych czynnościach pozbawionego jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia. W niniejszej sprawie nie sposób dopatrzyć się w działaniu organu rażącego naruszenia prawa. Zaniechanie organu wynikało z wątpliwości, czy żądana informacja jest informacją publiczną i prób poszukiwania odpowiedzi na to pytanie u źródeł zewnętrznych. Sąd wziął pod uwagę, że organ nie zignorował wniosku skarżącego i ostatecznie odpowiedział na wniosek udostępniając w całości żądaną w pkt 1 wniosku informację. Bezczynność organu wynikała z niedostatecznej znajomości problematyki udostępniania informacji publicznej natomiast nie sposób dopatrzyć się w działaniu LKE premedytacji. Z powyższych względów w pkt II wyroku orzeczono, jak w sentencji, na podstawie art. 149 § 1a Ppsa.

W związku zaś z okolicznością, że przed wydaniem wyroku, a po wniesieniu skargi LKE ostatecznie udostępniła żądane informacje, Sąd orzekł w pkt III wyroku o umorzeniu postępowania w zakresie żądania zobowiązania organu do udostępnienia informacji publicznej, czyniąc to na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 Ppsa.

O kosztach postępowania, na które składa się kwota [...]zł tytułem wpisu od skargi, Sąd orzekł w punkcie IV wyroku na podstawie art. 200 Ppsa.

Na mocy art. 119 pkt 4 w zw. z art. 120 Ppsa, sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym.