drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono decyzję I i II instancji, III SA/Łd 941/21 - Wyrok WSA w Łodzi z 2022-05-17, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Łd 941/21 - Wyrok WSA w Łodzi

Data orzeczenia
2022-05-17 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2021-10-12
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
Sędziowie
Janusz Nowacki /przewodniczący sprawozdawca/
Małgorzata Kowalska
Paweł Dańczak
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Sygn. powiązane
II GZ 459/21 - Postanowienie NSA z 2022-01-12
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2022 poz 329 art. 145 par 1 pkt 1 lit. c
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Dz.U. 2016 poz 627 art. 75 ust. 1 pkt 5, art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami - tekst jedn.
Dz.U. 2021 poz 735 art. 7, art. 77 par 1, art. 80 i art. 107 par 3
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Janusz Nowacki (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Małgorzata Kowalska Sędzia WSA Paweł Dańczak Protokolant: st. asystent sędziego Anna Łuczyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 maja 2022 r. sprawy ze skargi R. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] nr [...] w sprawie skierowania na badania lekarskie w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty [...] z dnia [...], nr[...]. [pic]

Uzasadnienie

Decyzją z [...] r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. T. działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. utrzymało w mocy decyzję Starosty [...] z [...] r., znak: [...] w przedmiocie skierowania R.P. na badania lekarskie przeprowadzane w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

W sprawie ustalono następujące okoliczności faktyczne i prawne.

16 marca 2017 r. do Starosty [...] wpłynął wniosek Komendanta Miejskiego Policji w Z. z 9 marca 2017 r. o skierowanie R. P. na podstawie art. 129 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 128 ze zm.) w zw. z art. 75 ust. 1 pkt 5 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (tekst jedn. Dz.U z 2016r., poz. 627 ze zm.), dalej u.k.p. na badanie lekarskie w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. W uzasadnieniu wniosku organ kontroli ruchu drogowego wskazał, że 8 marca 2017 r. w miejscowości Z. R. P. kierując pojazdem przekroczył dozwoloną prędkość w terenie zabudowanym o 36 km/h. W trakcie kontroli drogowej funkcjonariusze Policji przedstawili R. P. do zapoznania się i podpisania pouczenia. R. P. odmówił podpisania przedstawionych dokumentów argumentując "że nie widzi co tam jest napisane, ponieważ nie widzi z bliska oraz nie posiada przy sobie okularów do czytania". W związku z powyższym istnieje uzasadnione podejrzenie, że R. P. w trakcie kierowania pojazdem nie widzi prędkości wskazywanej na prędkościomierzu znajdującym się w pojeździe, a tym samym nie widzi, czy porusza się pojazdem na drodze z obowiązującą prędkością.

16 marca 2021 r. do Starosty [...] wpłynął wyrok Sądu Rejonowego w Z. z 22 maja 2020 r., sygn. akt [...] oraz wyrok Sądu Okręgowego w G. z dnia 22 stycznia 2021 r., sygn. akt [...].

Zawiadomieniem z 17 maja 2021 r. organ wszczął z urzędu postępowanie w sprawie skierowania R. P. na badania lekarskie przeprowadzane w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Decyzją z 8 czerwca 2021 r. Starosta [...] na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b u.k.p. skierował R. P. na badania lekarskie przeprowadzane w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Od powyższej decyzji R. P. złożył odwołanie, w którym wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przeprowadzenie rozprawy z udziałem obowiązkowym stron postępowania i ewentualnie świadków.

W uzasadnieniu odwołania podkreślił, że decyzja jest bezzasadna w całości, ponieważ ustawa o kierujących pojazdami w art. 99 ust. 1 pkt lit. b wymaga wydania decyzji o skierowaniu kierowcy na badania lekarskie jeżeli istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia. Wniosek Komendy Miejskiej Policji w Z. nie jest oparty na obiektywnych przesłankach lecz na subiektywnym wrażeniu funkcjonariuszy Policji, którzy brak możliwości odczytania dokumentów przedstawionych do podpisu z powodu braku okularów uznali jako stan, w którym skarżący nie dostrzega wskazań prędkościomierza. Skarżący wskazał, że ma ponad 60 lat i jak większość osób w tym wieku tekst napisany małą czcionką, a tym bardziej napisany odręcznie, odczytuje przy użyciu okularów. Nie oznacza to jednak, jak podkreślił, że wskazania prędkościomierza także musi odczytać przy użyciu okularów. Podał, że posiada niewielką wadę wzroku i bez problemów podczas kierowania pojazdem dostrzega sytuację na drodze, jak również wskazania prędkościomierza, aby to potwierdzić, zdaniem skarżącego nie potrzeba przeprowadzać badań lekarskich, lecz wystarczy przeprowadzić dowód w postaci eksperymentu polegającego na obserwacji jego zachowania w trakcie jazdy przez uprawnionego pracownika Starosty [...]. Podczas eksperymentu pracownik będzie bowiem mógł bowiem stwierdzić, czy prawidłowo odczytuje wskazania prędkościomierza i reaguje na sytuacje na drodze. Nie potrzeba do tego przeprowadzania badań lekarskich, ponieważ, jak podkreślił skarżący jego stan zdrowia nie budzi jakichkolwiek zastrzeżeń co do możliwości prowadzenia pojazdów.

Skarżący nadmienił również, że w toku postępowania sądowego udowodnił, że prowadził pojazd z prawidłową prędkością, a funkcjonariusze Policji przeprowadzili kontrolę prędkości niezgodnie z przepisami i posługiwali się urządzeniem do pomiaru prędkości nie mającym certyfikatu dopuszczenia do używania. Z uwagi na fakt, że postępowanie zostało umorzone i nie został skazany Starosta [...] wydał zaskarżoną decyzję, która narusza jego godność i prawa osobiste.

Wskazaną na wstępie decyzją z [...] r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. T. utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy wskazując, że zgodnie z art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b u.k.p., gdy istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia, decyzję o skierowaniu kierowcy na badanie lekarskie wydaje starosta.

Stosownie zaś do treści art. 75 ust. 1 pkt 5 u.k.p., badaniu lekarskiemu przeprowadzonemu w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem podlega osoba posiadająca prawo jazdy (...), jeżeli istnieją uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do stanu jej zdrowia.

Organ wydający uprawnienia do kierowania pojazdami dla zapewnienia bezpieczeństwa ruchu musi czuwać nad tym, by osoby mające uprawnienia do kierowania pojazdami miały wymaganą sprawność także w okresie, gdy z tych uprawnień korzystają, a dla realizacji tego celu służy regulacja zawarta w przywołanym powyżej art. 75 ust. 1 pkt 5 u.k.p

Wezwanie kierującego do poddania się sprawdzeniu stanu zdrowia - w myśl cyt. przepisu jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy nasuną się uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do jego stanu zdrowia, przy czym zastrzeżenia te muszą zostać przynajmniej uprawdopodobnione. Okoliczności muszą z dużą dozą prawdopodobieństwa wskazywać, że w stosunku do kierującego występują przeciwwskazania zdrowotne co do jego dalszego udziału w ruchu w takim charakterze.

Z regulacji ustawowej wynika zatem, że stan zdrowia kierowcy jest istotną przesłanką bezpieczeństwa ruchu, a regulacja ta ma na celu nie tylko niedopuszczenie do udziału w ruchu w charakterze kierujących osób niemających wymaganego stanu zdrowia, ale także eliminowanie z ruchu tych osób, które utraciły warunki zdrowotne po uzyskaniu uprawnień do prowadzenia pojazdów, lub u których przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów nie zostały ujawnione w toku badania przed wydaniem prawa jazdy.

W niniejszej sprawie postępowanie zostało wszczęte wskutek wniosku Komendanta Miejskiego Policji w Z. z dnia 9 marca 2017 r. o skierowanie skarżącego na badania lekarskie z uwagi na zastrzeżenia co do stanu jego zdrowia. We wniosku wskazano, że R. P. odmówił podpisania przedstawionych pouczeń oświadczając, że "nie widzi co tam jest napisane ponieważ nie widzi z bliska oraz nie posiada przy sobie okularów do czytania".

Organ, który taką informację uzyskuje jest zobowiązany do analizy wszystkich otrzymywanych sygnałów co do stanu zdrowia kierowcy oraz do oceny, czy uzyskane informacje i zawiadomienia są wiarygodne oraz zostały wystarczająco umotywowane do powzięcia obaw co do potencjalnej niezdolności kierowcy do prowadzenia pojazdów.

Skarżący w odwołaniu twierdzi, że jego stan zdrowia nie budzi żadnych zastrzeżeń, a potwierdzeniem tego miałby być eksperyment polegający na obserwacji przez pracownika starostwa, jak kieruje pojazdem. Jednakże ani starosta, ani tym bardziej sam skarżący, nie są uprawnieni do oceny jego stanu zdrowia. To przeprowadzone badania specjalistyczne mają ustalić stan zdrowia danego kierowcy w kontekście bycia uczestnikiem ruchu drogowego z uwzględnieniem bezpieczeństwa ruchu drogowego. Skierowanie na badania kontrolne kierowcy ma charakter typowo prewencyjny, a ostateczne rozstrzygnięcie w tej kwestii powierzone zostało uprawnionym do tego lekarzom, którzy przeprowadzają w trybie art. 75 ust. 1 pkt 5 u.k.p. stosowne badania i oceniają, czy badany jest zdolny do prowadzenia pojazdów mechanicznych. Celem badań jest jedynie weryfikacja powziętych przez organ wątpliwości, a decyzja o skierowaniu na takie badania ma na celu ochronę zdrowia i życia uczestników ruchu drogowego. Samo skierowanie na badania lekarskie nie przesądza jeszcze o tym, że skierowany na te badania kierowca nie będzie mógł prowadzić pojazdów mechanicznych.

W ocenie Kolegium w sprawie zaistniały uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia R. P., mogące mieć istotny wpływ na jego bezpieczny udział w ruchu drogowym. Okoliczność, że skarżący miał problemy z odczytaniem przedstawionych pouczeń w trakcie kontroli drogowej może wskazywać na wadę wzroku, która bez wątpienia powinna być zweryfikowana przez lekarza.

Zdaniem organu odwoławczego skierowanie R. P. na badania lekarskie jest uzasadnione, ponieważ istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia skarżącego, a ocena stanu zdrowia, jak już wyżej wspomniano, nie leży w gestii zarówno organu pierwszej instancji, jak i Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skarżący wniósł o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji oraz decyzji Starosty [...] z 8 czerwca 2021 r., przeprowadzenie rozprawy z udziałem stron postępowania i ewentualnie świadków oraz wstrzymanie wykonania decyzji Starosty [...] z 8 czerwca 2021 r. Zaskarżonym decyzjom zarzucił:

- naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. ustawy o kierujących pojazdami;

- naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na treść rozstrzygnięć, tj. k.p.a.

W uzasadnieniu skargi wskazał, że decyzja starosty jest nieważna w całości z powodu braku właściwej podstawy prawnej do jej wydania. Starosta jako podstawę prawną decyzji podał art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b u.k.p., jednakże z treści art. 99 ust. 2 pkt 1 lit. a u.k.p. wynika, że decyzję administracyjną w zakresie, o którym mowa w art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b, starosta wydaje z urzędu na podstawie informacji i ustaleń stanu faktycznego uzyskanych w ramach wykonywania zadań własnych. W uzasadnieniu decyzji starosta i SKO wskazują, że orzeczenie organu I instancji oparte zostało na wniosku Komendy Miejskiej Policji w Z. z dnia 9 marca 2017 r. Sytuację natomiast, w której starosta wydaje decyzję o skierowaniu kierowcy na badania lekarskie na wniosek reguluje art. 99 ust. 2 pkt 2 który stanowi, że decyzję wydaje na wniosek organu kontroli ruchu drogowego w zakresie o którym mowa w art. 99 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 lit b i d. Zakres wskazanych w tym przepisie stanów faktycznych dotyczy: ust. 1 pkt 1 -skierowania kierowcy na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji w formie egzaminu państwowego, ust. 1 pkt 3 lit. b i d- skierowaniu kierowcy na badania psychologiczne w przypadku gdy kierowca przekroczył liczbę 24 punktów karnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego lub kierując pojazdem spowodował wypadek drogowy, w następstwie którego można kierowcy postawić zarzuty wynikające z określonych przepisów Kodeksu karnego. Z opisanego stanu prawnego wynika, że starosta w oparciu o wniosek Komendy Miejskiej Policji w Z., jako organu kontroli ruchu drogowego w świetle art. 129 ust. 1 i ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym nie mógł wydać decyzji o obowiązku poddania się badaniom lekarskim mającym na celu ustalenie istnienia lub braku przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, ponieważ wniosek w Komendy Miejskiej Policji w Z. nie dotyczył ustawowego zakresu, w którym starosta może wydać decyzję na wniosek uprawnionego organu i nie ma w tym przypadku znaczenia, że decyzja wydana została "na podstawie informacji i ustaleń stanu faktycznego uzyskanych w ramach wykonywania zadań własnych" skoro w dalszej części uzasadnienia wyraźnie zaznaczył, że do starostwa wpłynął wniosek Komendy Miejskiej Policji w Z. o ocenę stanu zdrowia. Zatem decyzja starosty nie została wydana z urzędu, tylko na wniosek. W świetle przytoczonych przepisów ustawy o kierujących pojazdami Komenda Miejska Policji w Z. przekroczyła ustawowy zakres wniosku, a starosta na jego podstawie nie mógł wydać zaskarżonej decyzji, gdyż decyzję o skierowaniu na badania lekarskie mógł wydać tylko z urzędu i tylko w granicach określonych w art. 99 ust. 2 pkt 1 lit. a u.k.p.

Skarżący wskazał również, że merytorycznie zastrzeżenia co do jego stanu zdrowia nie są oparte na obiektywnych przesłankach lecz na subiektywnej ocenie funkcjonariuszy Policji, którzy brak możliwości odczytania dokumentów przedstawionych do podpisu z powodu braku okularów uznali jako stan, w którym skarżący nie dostrzega wskazań prędkościomierza. Zdaniem skarżącego wniosek funkcjonariuszy podyktowany jest tylko i wyłącznie złośliwością, mającą na celu przysporzenie dolegliwości za to, że odmówił stanowczo przyjęcia mandatu za wykroczenie, którego nie popełnił i wykazanie niekompetencji w zakresie kontroli pomiaru prędkości prowadzonego pojazdu. Skarżący podkreślił, że w toku postępowania sądowego udowodnił, że prowadził pojazd z prawidłową prędkością, a kontrola prędkości została przeprowadzona niezgodnie z przepisami prawa, a do pomiaru prędkości posłużono się urządzeniem nie mającym certyfikatu dopuszczenia do używania.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P.T. podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie, wniosło o jej oddalenie. Dodatkowo organ podkreślił, że w każdym przypadku, kiedy starosta otrzyma informację o okolicznościach mogących świadczyć o uzasadnionych i poważnych zastrzeżeniach co do stanu zdrowia danego kierowcy jest zobligowany do podjęcia określonych działań, aby to zweryfikować. To, że informacja pochodzi od Komendanta Miejskiego w Z. nie ma wpływu na wynik sprawy. W sprawie istotne jest, czy okoliczności, które zostały wskazane przez Komendanta Miejskiego Policji w Z. można zakwalifikować jako "uzasadnione i poważne zastrzeżenia" co do stanu zdrowia skarżącego. W ocenie Kolegium zastrzeżenia tego rodzaju wystąpiły w niniejszej sprawie, ponieważ sam skarżący stwierdził podczas kontroli drogowej, że nie widzi co jest napisane w przedstawionym przez Policję pouczeniu co mogło sugerować, że nie może on bezpiecznie uczestniczyć w ruchu drogowym. Ani jednak starosta, ani tym bardziej sam skarżący, nie są uprawnieni do oceny stanu jego zdrowia. Także Kolegium nie ma w tym zakresie uprawnień. To przeprowadzone badania specjalistyczne mają ustalić stan zdrowia danego kierowcy w kontekście bycia uczestnikiem ruchu drogowego z uwzględnieniem bezpieczeństwa ruchu drogowego. Skierowanie na badania kontrolne kierowcy ma charakter typowo prewencyjny, a ich celem jest jedynie weryfikacja powziętych przez organ wątpliwości.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest uzasadniona.

Zgodnie z treścią art.3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi(Dz.U. z 2019r. poz.2325 z późn. zm.), zwanej dalej p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.

W myśl zaś art.145 § 1 wymienionej ustawy sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:

1./ uchyla decyzje lub postanowienie w całości lub w części jeżeli stwierdzi:

a./ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy

b./ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego

c./ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy

2./ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art.156 kodeksu postępowania administracyjnego lub innych przepisach

3./ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w kodeksie postępowania administracyjnego lub innych przepisach.

Z wymienionych przepisów wynika, iż sąd bada legalność zaskarżonej decyzji czy jest ona zgodna z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

Badając legalność zaskarżonej decyzji sąd uznał, że organy administracji naruszyły przepisy postępowania a mianowicie art.7,77 §1,80 i 107 § 3 K.p.a. i naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Przedmiotem skargi w niniejszej sprawie jest decyzja SKO w P. T. utrzymująca w mocy decyzję organu pierwszej instancji o skierowaniu R. P. na badanie lekarskie przeprowadzane w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2016r. poz. 627 ze zm.), dalej u.k.p.

Zgodnie z treścią art.75 ust.1 pkt 5 wymienionej ustawy, badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, zwanemu dalej "badaniem lekarskim", podlega, z zastrzeżeniem ust. 4:

5) osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem, jeżeli istnieją uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do stanu jej zdrowia;

W myśl art.99 ust.1 pkt 2b.) u.k.p. starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy lub osoby posiadającej pozwolenie na kierowanie tramwajem na:

2) badanie lekarskie, jeżeli:

b) istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia;

Zgodnie z treścią art.99 ust.2 pkt 1 a.) u.k.p. starosta wydaje decyzję administracyjną, o której mowa w ust. 1:

1) z urzędu:

a) na podstawie informacji i ustaleń stanu faktycznego uzyskanych w ramach wykonywania zadań własnych - w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i pkt 2 lit. b,

Z wymienionych przepisów wynika, ze osoba posiadająca prawo jazdy jest kierowana na badania lekarskie w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami w przypadku gdy istnieją uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do stanu jej zdrowia. W orzecznictwie sądów administracyjnych jest powszechnie przyjęty pogląd, że podstawą wydania decyzji o skierowaniu na takie badania mogą stanowić konkretne i uzasadnione okoliczności świadczące o pogarszającym się stanie zdrowia strony. Zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy powinny dotyczyć tego rodzaju aspektów zdrowia, które mogłyby mieć wpływ na zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdów. Za uzasadnione i poważne można uznać jedynie takie zastrzeżenia, z których przynajmniej z dużą dozą prawdopodobieństwa wynika, że w stosunku do kierującego mogą występować przeciwwskazania zdrowotne co do możliwości dalszego jego udziału w ruchu drogowym. Przy czym nie jest konieczne uzyskanie przez organ pewności co do istnienia takich przeciwwskazań, bowiem kwestia zdolności do prowadzenia pojazdu będzie dopiero weryfikowana w toku specjalistycznego badania, na które kierowca ma być skierowany (por. wyrok NSA z 18 maja 2020 r., sygn. akt I OSK 514/19). Użyte przez ustawodawcę sformułowanie "uzasadnione zastrzeżenia" oznacza, że są one oparte na słusznych i usprawiedliwionych podstawach. Wydanie decyzji o skierowaniu kierowcy na badania lekarskie nie musi być poprzedzone wykazaniem pewności istnienia przeciwwskazań zdrowotnych kierowcy do prowadzenia pojazdów. Nie jest konieczne udowodnienie przez organ istnienia takich przeciwwskazań, lecz wystarczy wysokie prawdopodobieństwo ich istnienia. Jednocześnie ocena przesłanek uzasadniających wydanie danej osobie skierowania musi być dokonana każdorazowo przez pryzmat ewentualnego zagrożenia dla ruchu (por. wyrok NSA z dnia 30 maja 2016 r., I OSK 2019/14, wyrok NSA z dnia 26 lipca 2018 r., I OSK 625/18).

Decyzja o skierowaniu na badania lekarskie może zapaść wówczas, gdy organ uzyska informacje, że stan zdrowia kierowcy świadczy o istnieniu przeciwwskazań do kierowania pojazdami, a źródło tego typu informacji jest wiarygodne. W wyroku z dnia 24 kwietnia 2020 r. (sygn. akt I OSK 1170/19) NSA wskazał, iż właściwy organ, po otrzymaniu informacji poddającej w wątpliwość należytą zdolność psychofizyczną kierowcy, powinien przeprowadzić postępowanie celem oceny, czy w konkretnym, badanym przypadku zastrzeżenia te są rzeczywiście tego rodzaju, że uzasadniają wydanie decyzji. Sformułowanie, że wątpliwości mają być uzasadnione oznacza, że powinny być oparte na wiarygodnych podstawach.

Dodać należy, że przesłanką skierowania na badania są zastrzeżenia organu decyzyjnego a nie wyłącznie podmiotu wnioskującego. Zatem zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy winien stwierdzić organ wydający decyzję o skierowaniu na badania. Ustalenia w tym zakresie nie mogą opierać się wyłącznie na wniosku organu kontroli ruchu drogowego lecz organ decyzyjny winien sam przeprowadzić postępowanie wyjaśniające celem ustalenia czy faktycznie istnieją zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy zagrażające bezpiecznemu prowadzeniu przez niego pojazdów. (por. wyrok NSA z 25 kwietnia 2022r. w spr. I OSK 514/190).

W niniejszej sprawie Starosta [...] wydał decyzję o skierowaniu skarżącego na badanie lekarskie na podstawie wniosku Komendanta Miejskiego Policji w Z. z 9 marca 2017r. We wniosku tym podniesiono, że w czasie kontroli drogowej w dniu 8 marca 2017r. R.P. odmówił podpisu pouczenia argumentując "że nie widzi co tam jest napisane ponieważ nie widzi z bliska oraz nie posiada przy sobie okularów do czytania". W związku z czym, w ocenie organów administracji, istnieje uzasadnione podejrzenie, że R. P. w trakcie kierowania pojazdem nie widzi prędkości wskazywanej na prędkościomierzu i nie wie czy porusza się pojazdem na drodze z dozwoloną prędkością. Tym samym stwarza zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

W ocenie sądu przedstawiona przez organy przyczyna skierowania skarżącego na badanie lekarskie nie jest "uzasadnionym i poważnym" zastrzeżeniem w rozumieniu art.75 ust.1 pkt 5 u.k.p. co do wystąpienia u R.P. przeciwwskazań zdrowotnych do prowadzenia pojazdów. Wskazana przyczyna jest ogólnikowa i nie wynika z niej wysokie prawdopodobieństwo istnienia takich przeciwwskazań. Nie wiadomo bowiem jakiej wielkości była czcionka pouczenia, z którym miał się zapoznać skarżący w czasie kontroli drogowej w dniu 8 marca 2017r. Należy zaznaczyć, że w dacie kontroli R.P. miał 60 lat i jest rzeczą zrozumiałą, że do czytania używał okularów, których akurat tego dnia nie miał przy sobie. Prawie każda osoba w tym wieku używa okularów do czytania lecz nie może to oznaczać, że każdy kierowca używający takich okularów winien być automatycznie kierowany na badania lekarskie, o których mowa w art.75 ust.1 pkt 5 u.k.p.

Dodać należy, iż nie wiadomo także jakiej mocy okularów używał skarżący (ile miały dioptrii). Wniosek Komendanta Miejskiego Policji w Z. z 9 marca 2017r. jest tak ogólnikowy i lakoniczny, że nie wynika z niego wysokie prawdopodobieństwo istnienia u skarżącego przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Należy zaznaczyć, że organ kierujący na badania lekarskie nie jest związany wnioskiem Policji o skierowanie kierowcy na takie badanie. Nie może on podchodzić bezkrytycznie do takiego wniosku lecz powinien sam ocenić czy wobec kierowcy istnieją "uzasadnione i poważne" zastrzeżenia, o których mowa w art.75 ust.1 pkt 5 u.k.p., uzasadniające wydanie decyzji o skierowaniu na badanie. W razie wątpliwości winien przeprowadzić postępowanie wyjaśniające a następnie wydać rozstrzygnięcie w sprawie.

W niniejszej sprawie Starosta [...] nie przeprowadził żadnego postępowania wyjaśniającego w przedmiocie wniosku z 9 marca 2017r. lecz opierając się na jego ogólnikowej treści skierował R. P. na badanie lekarskie określone w art.75 ust.1 pkt 5 u.k.p. W istocie skierował skarżącego na badanie lekarskie mimo braku wysokiego prawdopodobieństwa istnienia u skarżącego przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Takie prawdopodobieństwo nie wynika z faktu, że R.P. nie potrafił odczytać pouczenia przedstawionego mu przez policjantów w dniu 8 marca 2017r. gdyż nie posiadał przy sobie okularów do czytania. Interpretowanie tej okoliczności tak jak przyjęły to organy administracji w niniejszej sprawie jest nielogiczne i pozbawione racjonalnego uzasadnienia. To, że skarżący bez okularów do czytania nie potrafił odczytać przedstawionego mu pouczenia nie oznacza, że nie potrafi również odczytać prędkości na prędkościomierzu w samochodzie. Jest rzeczą powszechnie znaną, że cyfry na prędkościomierzach, czy to cyfrowych czy analogowych, są stosunkowo duże i czytelne nawet dla osoby używającej okularów do czytania. W ocenie sądu organy administracji błędnie uznały, że wobec osoby skarżącego istnieje wysokie prawdopodobieństwo przeciwwskazań zdrowotnych do prowadzenia pojazdów opierając się jedynie na wniosku KMP w Z. z 9 marca 2017r. Organy nie przeprowadziły żadnego postępowania wyjaśniającego w tym zakresie czym naruszyły art.7,77 § 1,80 i 107 § 3 K.p.a. co mogło mieć istotny wpływ na wynika sprawy. Mając to na uwadze, na podstawie art.145 § 1 pkt 1c.) p.p.s.a., sąd uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Starosty [...] z dnia 8 czerwca 2021r.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy uwzględnić rozważania zawarte w niniejszym uzasadnieniu. Organy administracji winny rozważyć możliwość przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego mającego na celu ustalenie czy wobec skarżącego istnieją "uzasadnione i poważne" zastrzeżenia do stanu zdrowia, o których mowa w art.75 nust.1 pkt 5 u.k.p. Następnie należy dokonać wnikliwej oceny całego materiału dowodowego oraz wydać rozstrzygnięcie w sprawie.

e.o.



Powered by SoftProdukt