Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Monika Kramek (spr.), Sędziowie sędzia WSA Tomasz Janeczko, sędzia WSA Jadwiga Smołucha, Protokolant ref. staż. Kamil Mazański, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 kwietnia 2019 r. sprawy ze skargi D. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] sierpnia 2018 r. znak [...] w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne oddala skargę

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] (dalej jako: "Kolegium", "organ odwoławczy") decyzją z dnia [...] sierpnia 2018 r. nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., po rozpatrzeniu odwołania D. G. (dalej jako: "skarżący") od decyzji Starosty [...] z dnia [...] lipca 2017 r., nr [...] o skierowaniu na badania psychologiczne w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami - utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu Kolegium wyjaśniło, że w dniu [...] marca 2015 r. Komendant [...] Policji w [...] wystąpił do Starosty [...] z wnioskiem o skierowanie skarżącego na badania psychologiczne w zakresie psychologii transportu.

Postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2015 r. Starosta [...] zawiesił z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie skierowania skarżącego na badania psychologiczne do czasu otrzymania z Sądu Rejonowego dla [...] rozstrzygnięcia w kwestii uchylenia mandatu karnego, a tym samym zasadności naliczenia punktów karnych.

Postanowieniem z dnia [...] czerwca 2017 r. organ podjął postępowanie, a następnie decyzją z dnia [...] lipca 2017 r. skierował skarżącego posiadającego uprawnienia do kierowania w zakresie prawa jazdy kategorii A,B,C,E na badania psychologiczne w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami.

Odwołanie od tej decyzji złożył D. G. podnosząc zarzut naruszenia art. 7, art. 8, art. 10 i art. 107 § 1 i 3 k.p.a.

Uznając, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie Kolegium wskazało, że zgodnie z art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b) 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2017 r. poz. 978 ze zm. – dalej jako: "ustawa o kierujących pojazdami") starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy na badanie psychologiczne, jeżeli przekroczył 24 punkty otrzymane za naruszenia przepisów ruchu drogowego. Stosownie do art. 99 ust. 2 pkt 1ww. ustawy starosta ma obowiązek wydać decyzję o skierowaniu na badania psychologiczne po uzyskaniu stosownej informacji od jednego z podmiotów, o których mowa w tym przepisie. Decyzja ta ma zatem charakter związany, co oznacza że po uzyskaniu informacji od Komendanta [...] Policji o przekroczeniu dopuszczalnej liczby punktów organ miał obowiązek skierować stronę na badania psychologiczne i nie ma przy tym kompetencji do samodzielnego weryfikowania nałożonych punktów karnych

Kolegium wyjaśniło, że Komendant [...] Policji wystąpił z wnioskiem do Starosty [...] o skierowanie skarżącego na badania psychologiczne w zakresie psychologii transportu, bowiem w okresie od dnia [...] marca 2014 r. do dnia [...] marca 2015 r. skarżący dopuścił się trzech naruszeń tj.

- [...] marca 2014 r. - niedostosowanie się do pozostałych znaków, nie wyszczególnionych w niniejszym katalogu znaków i sygnałów drogowych – 1 pkt;

- [...] kwietnia 2014 r. spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego - kolizja drogowa – 6 pkt;

- [...] marca 2015 r. - wyprzedzanie na przejściach dla pieszych i bezpośrednio przed nimi, przekroczenie prędkości powyżej 50 km/h – 20 pkt.

Łącznie skarżący otrzymał 27 punktów karnych za naruszenia przepisów ruchu drogowego.

W ocenie Kolegium nie ma wątpliwości w tej sytuacji, że została spełniona przesłanka wydania decyzji w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne, a organ był związany wnioskiem o skierowanie skarżącego na takie na badania.

Odnosząc się do zarzutów odwołania, Kolegium wyjaśniło, że aby zarzut naruszenia art. 10 k.p.a. odniósł zamierzony skutek, strona zobowiązana jest wykazać, że zarzucane uchybienie uniemożliwiło jej dokonanie konkretnych czynności procesowych. Niezastosowanie się przez organ do art. 10 k.p.a. nie powoduje automatycznie wadliwości wydanej decyzji. Niezbędne jest wykazanie, że uchybienie organu miało istotny wpływ na wynik sprawy, a tego skarżący nie wykazał. Zdaniem organu odwoławczego postępowanie w sprawie skierowania na badania psychologiczne zostało przeprowadzone przez organ I instancji w sposób prawidłowy, a zebrany materiał był wystarczający do wydania zaskarżonej decyzji.

Skargę na powyższą decyzję wniósł D. G. reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, zarzucając zaskarżonej decyzji naruszenie:

- prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.

a) art. 46 § 1 kodeksu wykroczeń polegające na wydaniu decyli o skierowaniu skarżącego na badania psychologiczne w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami, na podstawie informacji od Komendanta [...] Policji o przekroczeniu przez skarżącego 24 punktów karnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego w sytuacji, gdy 20 spośród tych punktów przyznane zostało za wykroczenie, które uległo zatarciu, przez co naruszenie przepisów ruchu drogowego spowodowane tymi wykroczeniami uważa się za niebyłe najpóźniej z dniem [...] marca 2017 r., a zatem organ nie mógł wydać decyzji w oparciu o te zdarzenia;

b) art. 99 ust. 1 pkt 1 ustawy o kierujących pojazdami poprzez jego nieuzasadnione zastosowanie, w sytuacji gdy organ nie ustalił faktu przekroczenia przez skarżącego prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym, co skutkowało błędnym przyjęciem, że w ciągu roku otrzymał on 27 punktów karnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego, a w konsekwencji wydaniem zaskarżonej decyzji;

- przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.

a) art. 7 k.p.a. poprzez wydanie decyzji na podstawie dowodów i materiałów, co do których strona nie miała możliwości wypowiedzenia się, w tym nie miała możliwości zgłoszenia swoich zastrzeżeń i wniosków, a które to naruszenie doprowadziło do niepełnego i niedokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego;

b) art. 77 § 1 k.p.a. poprzez brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całości materiału dowodowego, które to naruszenie doprowadziło do nieustalenia istotnych okoliczności faktycznych w sprawie;

c) art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., polegające na utrzymaniu w mocy wadliwej decyzji I instancji, podczas gdy z uwagi na wadliwość tej decyzji organ odwoławczy winien uchylić decyzję, a postępowanie administracyjne umorzyć.

Z uwagi na podniesione zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji oraz umorzenie postępowania ze względu na jego bezprzedmiotowość.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że stanowisko organu wskazujące, że bez względu na okoliczności sprawy, po powzięciu informacji o uzyskaniu przez skarżącego 27 punktów karnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego, wydanie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy jest obligatoryjne, należy uznać za błędne. Zdaniem skarżącego informacja, na której oparto decyzje pozbawiona jest wiarygodności poprzez fakt zdezaktualizowania informacji w niej zawartych. Decydowanie o skierowaniu skarżącego na badanie psychologiczne tylko i wyłącznie w oparciu o wniosek Policji, bez zbadania go pod kątem wiarygodności i aktualności godzi w zasadę prawdy obiektywnej.

Skarżący zarzucił, że w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji jako jedną z podstaw rozstrzygnięcia powołano art. 99 ust. 3 pkt 3 lit.b) ustawy o kierujących pojazdami, podczas gdy powołana ustawa nie ma takiej jednostki redakcyjnej.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest uzasadniona, bowiem organy obu instancji nie naruszyły przepisów prawa materialnego i prawa procesowego w stopniu uzasadniającym uchylenie wydanych przez nie decyzji.

Materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowił przepis art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, który stanowi, że starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy na badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu, jeżeli przekroczył liczbę 24 punktów otrzymanych za naruszenia przepisów ruchu drogowego. Z kolei art. 99 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy przewiduje, że starosta wydaję tę decyzję na wniosek organu kontroli ruchu drogowego lub dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego - w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i pkt 3 lit. b i d. Zgodnie natomiast z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1260 ze zm.) czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowanie ruchem i jego kontrolowanie należą do zadań Policji

W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjęty jest pogląd, że organ administracji, jak też sąd administracyjny nie może dokonywać oceny zasadności uznania, że ktoś przekroczył przepisy ruchu drogowego, czy też "prawidłowości zakwalifikowania" przekroczenia przepisów ruchu drogowego przez osobę, wobec której komendant wojewódzki Policji wystąpił z wnioskiem o skierowanie na badania psychologiczne z uwagi na uzyskaną ilość punktów karnych. Ilość punktów jest pochodną stwierdzenia naruszenia przepisów ruchu drogowego oraz kwalifikacji takiego naruszenia (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 sierpnia 2013 r.; sygn. akt I OSK 855/12; Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych; orzeczenia.nsa.gov.pl).

W sprawie niniejszej Komendant [...] Policji w dniu [...] marca 2015 r. wystąpił z wnioskiem do Starosty o skierowanie skarżącego na badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu informując, że naruszył on przepisy ruchu drogowego i łącznie otrzymał 27 punktów karnych w okresie od dnia [...] marca 2014 r. do dnia [...] marca 2015 r.

Uzasadnieniem tego wniosku jest wykaz naruszeń przepisów ruchu drogowego, z którego wynika, że skarżący w ww. okresie trzykrotnie naruszył przepisy ruchu drogowego uzyskując łącznie 27 punktów karnych tj.:

- 1 punk za niedostosowanie się do pozostałych znaków, nie wyszczególnionych w niniejszym katalogu znaków i sygnałów drogowych ([...] marca 2014 r.);

- 6 punktów za spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego - kolizja drogowa ([...] kwietnia 2014 r.);

- 20 punktów za wyprzedzanie na przejściach dla pieszych i bezpośrednio przed nimi, przekroczenie prędkości powyżej 50 km/h ([...] marca 2015 r.)

Skierowanie do organu pierwszej instancji przedmiotowego wniosku dawało podstawę do wydania decyzji na podstawie w art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o kierujących pojazdami. Należy też stwierdzić, że organ w tym przypadku miał obowiązek ("starosta wydaje decyzję administracyjną"), a nie tylko prawo, skierować skarżącego na badanie psychologiczne.

Organ, wydając na wniosek komendanta jednostki policji (w razie przekroczenia 24 punktów karnych za przekroczenie przepisów ruchu drogowego), decyzję o skierowaniu na badania psychologiczne w zakresie psychologii transportu, nie ma uprawnienia do badania prawidłowości orzeczenia, w związku z którym naliczone zostały określonemu kierowcy punkty karne. Takich uprawnień nie ma również Samorządowe Kolegium Odwoławcze, działające jako organ odwoławczy od decyzji wydawanych w tych sprawach.

Ani więc organ pierwszej instancji, ani Samorządowe Kolegium Odwoławcze, prowadząc postępowanie, nie mają kompetencji do samodzielnego ustalania ilości punktów naliczonych kierowcy ze względu na naruszenie przepisów ruchu drogowego. Organy te wiąże tym samym wniosek organu kontroli ruchu drogowego o skierowanie danego kierowcy na badania psychologiczne, jeśli w ewidencji wykazane jest, że kierowcy temu przypisano więcej niż 24 punkty karne.

Słusznie stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 25 lutego 2010 r. (sygn. akt II SA/Ke 33/10; orzeczenie dostępne w bazie jak wyżej), że skoro ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego prowadzi komendant wojewódzki Policji i organ ten dokonuje wpisów do ewidencji, przy czym wpisy ostateczne są dokonywane na podstawie prawomocnych wyroków, mandatów i orzeczeń, które tylko w odrębnym postępowaniu mogą zostać uchylone, to starosta (prezydent miasta) kierując na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji jest związany wnioskiem w tym sensie, że nie ma uprawnień do badania prawidłowości wpisów w zakresie ilości punktów karnych ani też badania, czy kierowca, którego wniosek dotyczy, faktycznie dopuścił się wykroczenia drogowego. Stanowisko to należy w pełni podzielić.

Decyzja wydawana w oparciu o art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o kierujących pojazdami nie wymaga prowadzenia obszernego postępowania dowodowego. Istotne jest, że organ otrzymał wniosek uprawnionego organu kontroli ruchu drogowego, z którego wynika, że strona przekroczyła liczbę 24 punktów otrzymanych za naruszenia przepisów ruchu drogowego. Organ w kwestiach związanych z punktami karnymi przypisanymi za określone naruszenia przepisów ruchu drogowego nie prowadzi własnego postępowania dowodowego, trudno wobec tego wymagać od organu, by zawierał w uzasadnieniu decyzji jakikolwiek wywody, z których miałoby wynikać, z jakich przyczyn jakimś dowodom dał wiarę, a innym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej (Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2018 r. sygn. akt III SA/Gd 238/15, Lex nr 2480166).

W rozpatrywanej sprawie organy nie mogły samodzielnie podważyć wniosku Komendanta [...] Policji o skierowanie skarżącego na badania psychologiczne uznając, że liczna punktów karnych jest w istocie mniejsza niż ta wskazana w treści wniosku. Organy orzekające w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne nie posiadają bowiem - jak wskazano powyżej - kompetencji do prowadzenia samodzielnych ustaleń w przedmiocie liczby punktów karnych przypisanych za naruszenia przepisów ruchu drogowego.

Z powyższego wynika zatem jednoznacznie, że organ był związany wnioskiem o skierowanie skarżącego na badania psychologiczne i nie był przy tym uprawniony do kontrolowania, czy na dzień wydawania decyzji w ewidencji nadal widnieją wpisy dotyczące skarżącego.

Nie ma więc wątpliwości, że została spełniona przesłanka wydania decyzji w przedmiocie skierowania skarżącego na badanie psychologiczne, a zatem rozstrzygnięcie organów jest prawidłowe.

Z niespornych okoliczności faktycznych sprawy wynika, że skarżący nie zakwestionował we właściwym trybie wpisu punktów karnych do ewidencji. W związku z powyższym nie można organom orzekającym zarzucić naruszenia art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy o kierujących pojazdami, zaś omyłkowe powołanie (w jednym miejscu) przez Kolegium w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji jednostki redakcyjnej – ust. 3 pkt 3 lit. b) art. 99 ww. ustawy, która faktycznie nie istnieje, pozostaje bez wpływu na treść rozstrzygnięcia i nie uniemożliwia skarżącemu identyfikacji podstawy prawnej jej wydania w świetle argumentów tam zawartych.

Za niezasadny należy uznać także zarzut naruszenia art. 46 § 1 Kodeksu wykroczeń. Skarżący pozostaje bowiem w błędnym przekonaniu jakoby zatarcie wykroczeń skutkowało koniecznością odstąpienia od wydawania stosownych decyzji administracyjnych.

Ostateczne wpisy do ewidencji o popełnionych przez kierowcę naruszeniach przepisów ruchu drogowego decydują o przyznaniu określonej ilości punktów karnych, a ilość takich punktów przesądza o obowiązku skierowania na badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu. Nie ma natomiast znaczenia, czy w dniu rozpatrzenia takiego wniosku przez organ wpisy o naruszeniach, stanowiące podstawę do naliczenia punktów karnych, a potem podstawę sporządzenia wniosku przez organ kontroli ruchu drogowego, nadal pozostają w ewidencji, czy też zostały z niej usunięte wobec zatarcia ukarania (skazania). Zatarcie ukarania (skazania) po sporządzeniu wniosku o skierowanie na badania psychologiczne nie ma wpływu na możliwość orzekania w tym przedmiocie przez właściwy organ administracji.

Nie ma zatem znaczenia dla zastosowania przepisu art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy o kierujących pojazdami, kwestia zatarcia ukarania, które jest instytucją prawa karnego, działa na przyszłość nakazując traktowanie ukaranego, jako osoby niekaranej. Dla sfery prawa administracyjnego instytucja ta nie ma większego znaczenia, zwłaszcza dla zdarzeń prawnych, z którymi była związana. Nie ma żadnych ku temu podstaw aby przyjąć, że zatarcie ukarania miało powodować uznanie okoliczności, o jakiej mowa w art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b) ww. ustawy za niebyłą.

Z wymienionych wyżej względów, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postepowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018, r. poz. 1302 ze zm.) Sąd orzekł o oddaleniu skargi.