Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Halina Filipowicz-Kremis (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Olga Białek Asesor WSA Marta Pawłowska po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2023 r. w Wydziale II na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi A. K. na decyzję Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia 25 czerwca 2021 r. nr GK-ONG.7221.17.2021.AF w przedmiocie odmowy wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków oddala skargę w całości.

Decyzją z 25 czerwca 2021 r. (nr GK-ONG.7221.17.2021.AF) Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego (dalej jako "DWINiGK","organ odwoławczy"), po rozpatrzeniu odwołania R. B. od decyzji Prezydenta Wrocławia (dalej jako "organ I instancji") z 22 marca 2021r. nr 4/2021 znak ZGKIKM.TE.6620.397.5.2020.KK, w pkt 1 utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję w części dotyczącej odmowy wykreślenia działek nr [...] i [...] AM[...] obręb D. i wpisania w to miejsce działki nr [...] AM[...] ; w pkt 2 uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej odmowy przywrócenia zapisu właściciela sprzed ujawnienia postanowienia Sądu Okręgowego we W. II Wydziału Cywilnego Odwoławczego sygn. akt [...] z dnia 13 listopada 2018 r. i orzekł o aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków poprzez wpis R. B. jako właściciela działki ewidencyjnej nr [...] AM[...] , położonej w obrębie D., miasta W.

Decyzja została podjęta w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy. Pismem z dnia 17 września 2020 r. R. B. zwrócił się do Zarządu Geodezji, Kartografii i Katastru Miejskiego we Wrocławiu z "prośbą o wyjaśnienie dlaczego moja działka położona we W. przy ul. [...]", oznaczona jako działka ewidencyjna nr [...] AM[...] , obręb D. miasta W., "została podzielona na działki nr [...] i [...]". Jednocześnie poprosił o "podanie podstawy prawnej, kiedy to nastąpiło i kto jest właścicielem działek [...] i [...]". W odpowiedzi pismem z dnia 29 września 2020 r. znak [...] Zastępca Dyrektora do spraw Służby Geodezyjnej i Kartograficznej ZGKiKM poinformował, że na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego we W. II Wydziału Cywilnego Odwoławczego sygn. akt [...] z dnia 13 listopada 2018 r. o zasiedzenie części nieruchomości oznaczonej na załączniku do tego postanowienia jako działka nr [...] AM[...] o powierzchni [...] ha, dokonano aktualizacji operatu ewidencyjnego poprzez ujawnienie: podziału działki nr [...] AM[...] na działki nr [...] i [...] AM[...] oraz właścicieli nowopowstałych działek (zgodnie z treścią postanowienia). Wnioskiem z dnia 13 października 2020 r. (data wpływu do organu 19 października 2020 r.) R. B. wystąpił o sprostowanie i cofnięcie oznaczenia ewidencyjnego obszaru działek [...] oraz [...] AM[...] obręb D. Zawiadomieniem z dnia 3 listopada 2020 r. znak [...] organ I instancji zawiadomił strony o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie o sprostowanie i cofnięcie oznaczenia ewidencyjnego obszaru działek [...] oraz [...] AM[...] obręb D., miasta W. Kolejnym pismem z dnia 3 listopada 2020 r. znak [...] organ I instancji wystąpił do R. B. o dostarczenie dokumentu potwierdzającego uchylenie, zmianę bądź unieważnienie postanowienia Sądu Okręgowego we W. II Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 13 listopada 2018 r. sygn. akt [...] oraz przekazanie informacji czy w przedmiotowej sprawie toczy się postępowanie przed innym organem lub sądem. W odpowiedzi, pismem z dnia 15 listopada 2020 r. R. B. wskazał, że postanowienie Sądu dotyczy zasiedzenia użytkowania wieczystego przez I. O., a nie przez P. K. Do pisma wnioskodawca załączył kopie decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Wrocławiu z dnia 6 kwietnia 2020 r. nr SKO 4112/3/2020 i nr SKO 4112/2/20. Pismem z dnia 9 grudnia 2020 r. znak [...] Prezydent Wrocławia poinformował wnioskodawcę, że aktualizacja operatu ewidencyjnego dotycząca działki nr [...] AM[...] D., została dokonana (...) na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego we W. II Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 13 listopada 2018r. sygn. akt [...] oraz innych aktów normatywnych. Jednocześnie organ zwrócił się do R. B. o dostarczenie dokumentów potwierdzających posiadanie tytułu prawnego do tej nieruchomości. Pismem z dnia 29 grudnia 2020 r. wnioskodawca wskazał, że otrzymał postanowienie Sądu Rejonowego dla W. [...] Wydział IV Ksiąg Wieczystych, zgodnie z którym jest właścicielem działki [...], przy ul. [...]. Decyzją z dnia 22 marca 2021 r. nr 4/2021 znak [...], Prezydent Wrocławia odmówił wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków, polegających na usunięciu danych wprowadzonych na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego we W. II Wydziału Cywilnego Odwoławczego sygn. akt [...] z dnia 13 listopada 2018 r., tj. wykreśleniu działek nr [...] i [...] AM[...] obręb D. i wpisaniu w to miejsce działki nr [...] AM[...] , przywróceniu zapisu właściciela sprzed ujawnienia powyższego dokumentu. Odwołanie od wskazanej decyzji wniósł R. B. Decyzją z 25 czerwca 2021 r. (nr GK-ONG.7221.17.2021.AF) DWINiGK w pkt 1 utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję w części dotyczącej odmowy wykreślenia działek nr [...] i [...] AM[...] obręb D. i wpisania w to miejsce działki nr [...] AM[...] ; w pkt 2 uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej odmowy przywrócenia zapisu właściciela sprzed ujawnienia postanowienia Sądu Okręgowego we W. II Wydziału Cywilnego Odwoławczego sygn. akt [...] z dnia 13 listopada 2018 r. i orzekł o aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków poprzez wpis R. B. jako właściciela działki ewidencyjnej nr [...] AM[...] , położonej w obrębie D., miasta W. Na uzasadnienie organ odwoławczy wskazał, że zaskarżoną decyzję organu I instancji należało utrzymać w mocy w części dotyczącej odmowy wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków, polegających na (...) wykreśleniu działek nr [...] i [...] AM[...] obręb D. i wpisaniu w to miejsce działki nr [...] AM[...] . Jak podniesiono w uzasadnieniu wykazanie w ewidencji gruntów i budynków działek nr [...] i nr [...] w miejsce działki nr [...] AM[...] , położonej w obrębie D. nastąpiło na podstawie dokumentacji geodezyjnej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego [...], sporządzonej na potrzeby postępowania sądowego o zasiedzenie nieruchomości oraz prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego we W. II Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 13 listopada 2018 r. sygn. akt [...], orzekającego, że "I. O. nabyła przez zasiedzenie w dniu 1 stycznia 1975 r. prawo użytkowania wieczystego nieruchomości o powierzchni [...] ha, oznaczonej jako działka nr [...] na mapie sporządzonej przez biegłego sądowego geodetę T. K. datowanej na 14 maja 2018 r. i wpisanej do ewidencji materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego pod pozycją [...], a stanowiącej integralną część niniejszego postanowienia (...)". Rozpatrując odwołanie organ odwoławczy stwierdził, że wpis działek nr [...] i [...] w miejsce działki nr [...] pozostaje w zgodzie z dostępnymi dla organu dokumentami. Ponadto DWINiGK wskazał, że odwołujący się nie przedłożył innej, nowej dokumentacji, mogącej stanowić podstawę do przedmiotowej aktualizacji. Natomiast w części dotyczącej odmowy wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków, polegających na przywróceniu zapisu właściciela sprzed ujawnienia postanowienia Sądu Okręgowego we W. II Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 13 listopada 2018 r., sygn. akt [...] organ odwoławczy wskazał, że zaskarżoną decyzję należało uchylić i orzec o aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków poprzez wpis R. B. jako właściciela działki ewidencyjnej nr [...] AM[...] , położonej w obrębie D., miasta W. Jak wskazano w uzasadnieniu decyzji DWINiGK aktualizacje informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków dokonywane przez organ I instancji w zakresie praw do działki nr [...] nie miały oparcia w dostępnych dla niego dokumentach. Działka ewidencyjna nr [...] była własnością R. B., co potwierdza zebrany w sprawie materiał dowodowy. Z postanowienia Sądu Okręgowego we W. II Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 13 listopada 2018 r., sygn. akt [...] wynikało, że I. O. nabyła przez zasiedzenie w dniu 1 stycznia 1975 r. prawo użytkowania wieczystego nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...]. Tymczasem organ pierwszej instancji ujawnił prawo własności do działki nr [...] na rzecz P. K., potem nieżyjącej I. O., a następnie A. K. Prezydent Wrocławia wykreował zatem nowy stan prawny (który nie miał odzwierciedlenia w dokumentach będących podstawą wpisów) wbrew treści działu II księgi wieczystej nr [...], prowadzonej m.in. dla działki nr [...], w której jako właściciel ujawniony jest R. B. Jak podkreślono w zgromadzonym materiale dowodowym brak jest dokumentu, który wskazywałby, że nastąpiła zmiana w zakresie prawa własności do działki nr [...]. Organ pierwszej instancji rozstrzygnął we własnym zakresie kwestię należącą do właściwości sądów powszechnych. Mając na uwadze, że w przepisach dotyczących prowadzenia ewidencji gruntów i budynków nie istnieje instytucja "wycofania" już wprowadzonej zmiany organ odwoławczy stwierdził, że konieczne jest dokonanie kolejnej aktualizacji, polegającej na ujawnieniu stanu zgodnego z dostępnymi dla organu informacjami, tj. wpisaniu R. B. jako właściciela działki ewidencyjnej nr [...]. Jako podstawę do aktualizacji wskazano wpis w dziale II księgi wieczystej nr [...]. Nadto powołano się na postanowienie Sądu Rejonowego dla W. [...] Wydziału IV Ksiąg Wieczystych z dnia 21 grudnia 2020 r.

Skargę na powyższą decyzję DWINiGK wniosły: P. K. oraz A. K. zastępowane przez profesjonalnego pełnomocnika, przy czym skarga P. K. została odrzucona postanowieniem tut. Sądu z dnia 19 maja 2022 r., sygn. akt II SA/Wr 389/21. Zaskarżonej decyzji zarzucono: 1. naruszenie przepisów postępowania, w szczególności: art. 7 w związku z art 77 § 1 k.p.a. w związku z naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, poprzez niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego i prawnego dotyczącego spornej nieruchomości - działki nr [...] obręb D. we W. i błędne rozpatrzenie całości materiału dowodowego przed dokonaniem wpisu zmian do ewidencji gruntów i budynków; 2. naruszenie prawa materialnego, w szczególności: art 2 pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2021 r. poz. 1990, dalej Pgik), poprzez niewłaściwe zaktualizowanie ewidencji gruntów i budynków, bowiem w systemie wpisuje się nie tylko właścicieli nieruchomości, ale również użytkowników wieczystych, czy też podmioty władające gruntami, poprzez niewpisanie w ewidencji gruntów i budynków użytkownika wieczystego I. O. ujawnionej w postanowieniu Sądu Okręgowego we W. Wydział II Cywilny Odwoławczy w sprawie prowadzonej pod sygn. akt [...]; art 20 ust.2 pkt. 1 oraz art. 24 ust. 2b pkt 1, lit. a) i lit. c) Pgik, a także wydanego na podstawie art 26 ust 2 tej ustawy, § 11 ust 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r., poprzez nieujawnienie w ewidencji gruntów i budynków prawa wieczystego użytkownika działki nr [...] przez I. O., której wpis winien nastąpić z urzędu po przekazaniu - zgodnie z art. 23 ust 1-4 Pgik - Prezydentowi Wrocławia odpisu prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego II Wydział Cywilny Odwoławczy we W. z dnia 13 listopada 2018 r.; art. 24 ust. 1 i 2 Pgik, poprzez niewłaściwe jego zastosowanie polegające na wpisanie w ewidencji gruntów i budynków dot. działki nr [...] obręb D. we W. jako właściciela R. B., podczas, gdy z dołączonych do akt sprawy dokumentów - postanowienia Sądu Okręgowego Wydział II Cywilny Odwoławczy i stanowiącego jego integralną część opinii biegłego geodety, który dokonał podziału działki nr [...] AM [...] na działkę nr [...] i nr [...] wynika, że użytkownikiem wieczystym działki nr [...] w wyniku zasiedzenia była od 1 stycznia 1975 roku I. O. jako użytkowniczka wieczysta a nie Pan R. B. jako właściciel. W uzasadnieniu skarżąca podniosła argumenty na poparcie postawionych zarzutów. W rezultacie wniesiono o: uchylenie w całości decyzji DWINiGK oraz o zasądzenie kosztów postępowania i kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoją dotychczasową argumentację.

Przy piśmie procesowym z dnia 1 lutego 2023 r. uczestnik postępowania R. B. nadesłał odpis wyroku Sądu Rejonowego dla [...] we W. VIII Wydział Cywilny z dnia 6 kwietnia 2022 r., sygn. akt [...], którym oddalono powództwo A. K. przeciwko R. B. o ustalenie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Wyrok ten jest prawomocny.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2021 r., poz. 137, z późn. zm.) sądy administracyjne są właściwe do badania zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych. Przy czym w myśl art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2023 r. poz. 259, ze zm., dalej jako – "p.p.s.a."), rozstrzygając w granicach danej sprawy sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną jednakże powyższe regulacje nie pozwalają sądowi na stosowanie przy orzekaniu zasad współżycia społecznego lub zasad słuszności. Uchylenie decyzji administracyjnej, względnie stwierdzenie jej nieważności przez Sąd, następuje tylko w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów postępowania lub prawa materialnego, odpowiednio mogących mieć lub mających wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 p.p.s.a.).

Wyjaśnić trzeba, że podstawą wprowadzania wpisów w ewidencji gruntów i budynków są regulacje Pgik. W myśl art. 24 ust. 2a punkt 1 i 2 oraz ust. 2b Pgik, aktualizacja operatu ewidencyjnego odbywa się z urzędu lub na wniosek; następuje zaś w drodze czynności materialno-technicznej lub w drodze decyzji administracyjnej. Natomiast według § 45 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2019 r., poz. 393 z późn. zm.; dalej jako – "rozporządzenie") aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzanie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych w celu: 1) zastąpienia danych niezgodnych ze stanem faktycznym, stanem prawnym lub obowiązującymi standardami technicznymi odpowiednimi danymi zgodnymi ze stanem faktycznym lub prawnym oraz obowiązującymi standardami technicznymi; 2) ujawnienia nowych danych ewidencyjnych; 3) wyeliminowania danych błędnych; 2. przy aktualizacji operatu ewidencyjnego przepisy § 35 i § 36 stosuje się odpowiednio; 3 przy sporządzaniu dokumentacji określającej przebieg granic działek ewidencyjnych na potrzeby aktualizacji operatu ewidencyjnego przepisy § 37-39 stosuje się odpowiednio. Można jeszcze dodać, że aktualnie obowiązuje w tym zakresie rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, Dz.U. z 2021 r. poz. 1390), według którego aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych w celu: zastąpienia danych niezgodnych ze stanem faktycznym, stanem prawnym lub obowiązującymi standardami technicznymi odpowiednimi danymi zgodnymi ze stanem faktycznym, stanem prawnym lub obowiązującymi standardami technicznymi; ujawnienia nowych danych ewidencyjnych; wyeliminowania danych błędnych. Przy sporządzaniu dokumentacji określającej przebieg granic działek ewidencyjnych na potrzeby aktualizacji operatu ewidencyjnego przepisy § 37-39 stosuje się odpowiednio (podkreślenie Sądu), co wynika z § 45 ust. 3 rozporządzenia. Aktualizacja operatu ewidencyjnego polega więc na zastąpieniu dotychczasowych zapisów ewidencyjnych nowymi lub na ich zmodyfikowaniu. Każdorazowa konieczność dokonania zmiany lub modyfikacji (aktualizacji) powinna być udokumentowana przez wnioskodawcę. W ramach pojęcia aktualizacji można dokonywać prostowania jak i usuwania danych błędnych. Może się to odbywać wyłącznie w sytuacji, gdy uzasadnia to udokumentowany aktualny stan prawny lub gdy błędne wpisy w bazie danych ewidencyjnych mają charakter oczywistych – w świetle złożonych dokumentów - pomyłek. Z uwagi na czysto deklaratoryjny charakter urządzeń ewidencyjnych, niezgodność danych ewidencyjnych ze stanem faktycznym oraz nieprawidłowość ujawnionych w ewidencji danych, musi być oczywista, a zatem bezsporna i niewymagająca prowadzenia postępowania wyjaśniającego (tak WSA w Białymstoku w wyroku z dnia 13 października 2015 r., sygn. II SA/Bk 453/15, publ. CBOSA). Dalej trzeba powiedzieć, że ugruntowanym w orzecznictwie i doktrynie stanowiskiem jest jednoznaczne uznanie, iż ewidencja gruntów i budynków nie ma charakteru prawotwórczego. Jej zadaniem wyłącznie odzwierciedlanie w sposób prawidłowy aktualnego stanu prawnego, a nie tworzenie stanu prawnego nowego, choćby był on zgodny z żądaniem wnioskodawcy. W rozpoznawanej sprawie trzeba dodać, iż rolą ewidencji i prowadzących ją organów nie jest rozstrzyganie kwestii własnościowych, (przykładowo komu przysługuje prawo własności do działki czy jej części). Należy mieć na względzie, że błędnym jest oczekiwanie, iż w ramach postępowania ewidencyjnego dojdzie do rozwiązania kwestii prawa własności, określenie spornych granic czy powierzchni działek, ponieważ organy ewidencyjne nie są uprawnione do rozstrzygania tego rodzaju kwestii, ani nie mają kompetencji w tym zakresie, a jedynie mają kompetencje do zbadania, czy na podstawie dostępnych, wiarogodnych dokumentów zasadnym jest dokonanie zmian istniejących w ewidencji wpisów. Kwestia ta jest w orzecznictwie traktowana jako oczywista (por. m.in. WSA w Krakowie w wyroku z dnia 12 listopada 2014 r., o sygn. III SA/Kr 633/14, WSA w Rzeszowie w wyroku z dnia 14 października 2015 r., o sygn. II SA/Rz 565/15, publ. CBOSA). Aktualizacja informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków następuje w drodze czynności materialnotechnicznej na podstawie prawomocnych orzeczeń sądu (art. 24 ust. 2b pkt 1 lit. c Pgik). Natomiast zgodnie z § 36 rozporządzenia (obowiązującego w dacie wydania decyzji ostatecznej), przebieg granic działek ewidencyjnych wykazuje się w ewidencji na podstawie dokumentacji geodezyjnej, przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, sporządzonej: 1) w postępowaniu rozgraniczeniowym; 2) w celu podziału nieruchomości; 3) w postępowaniu scaleniowym i wymiany gruntów; 4) w postępowaniu dotyczącym scalenia i podziału nieruchomości; 5) na potrzeby postępowania sądowego lub administracyjnego, a następnie wykorzystanej do wydania prawomocnego orzeczenia sądowego lub ostatecznej decyzji administracyjnej; 6) przy zakładaniu, na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów, katastru nieruchomości i ewidencji gruntów i budynków; 7) przez Straż Graniczną, jeżeli dokumentacja ta określa przebieg granic państwa z dokładnością odpowiednią dla ewidencji; 8) w wyniku geodezyjnego pomiaru sytuacyjnego istniejących lub wznowionych znaków granicznych albo wyznaczonych punktów granicznych. Dalej trzeba pamiętać, iż § 36 rozporządzenia został umieszczony w rozdziale 2 rozporządzenia pt. Zakładanie ewidencji gruntów i budynków, a zgodnie z § 45 ust. 2 unormowanie to należało stosować w postępowaniu aktualizacyjnym odpowiednio, czyli z obowiązkiem uwzględnienia specyfiki prowadzenia czynności aktualizacyjnych. Natomiast podstawową zasadą z § 12 rozporządzenia, było wykazywanie prawa osób i jednostek organizacyjnych w ewidencji na podstawie: 1) wpisów dokonanych w księgach wieczystych; 2) prawomocnych orzeczeń sądowych; 3) umów zawartych w formie aktów notarialnych, dotyczących ustanowienia lub przeniesienia praw rzeczowych do nieruchomości, z wyłączeniem umów dotyczących użytkowania wieczystego gruntów i własności lokali; 4) ostatecznych decyzji administracyjnych; 5) dyspozycji zawartych w aktach normatywnych; 6) umów dzierżawy, o których mowa w § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia. Organ ewidencyjny nie jest władny uwzględnić wniosku podmiotu ewidencyjnego, jeżeli żąda się wprowadzenia zmian przebiegu granic, czy dysponentów prawnych działek ewidencyjnych, co do których zaistniał spór. Innymi słowy, stanowczo wykluczyć należy dokonywanie zmian ewidencyjnych, które nie wynikają wprost z dokumentów źródłowych wymienionych w § 12 rozporządzenia, lub które powinny zostać rozstrzygnięte np. w postępowaniu przed sądem cywilnym w sporze o własność. Organy zajmujące się ewidencją gruntów i budynków mogą jedynie (w ramach swoich kompetencji prostować ewidentne pomyłki, natomiast absolutnie nie są uprawnione do merytorycznego ustalania przebiegu granic pomiędzy sąsiadującymi działkami. Nie można bowiem na organy ewidencyjne, które jedynie rejestrują zmiany będące wynikiem innej procedury, przerzucać kompetencji innych organów czy sądów. Jak wielokrotnie wskazano w orzecznictwie sądów administracyjnych, np. w wyroku NSA z dnia 26 października 2016 r. I OSK 2901/14, czy wyroku WSA w Krakowie z dnia 14 maja 2019 r. III SA/Kr 167/19 - aktualizacji danych dokonuje się na podstawie przedłożonych dokumentów ilustrujących stan odmienny od stanu już uwidocznionego w operacie ewidencji gruntów. Podstawę wpisu danych ewidencyjnych stanowi zatem najpóźniej wydany dokument mogący być podstawą wpisu. Zmiany w ewidencji mogą być wprowadzane na podstawie dokumentów, o których mowa w § 12 ust. 1 rozporządzenia, ale wydanych po ostatnim wpisie w ewidencji, a to oznacza, że nie można dokonywać zmian na podstawie dokumentów sprzed kilkunastu lat, po których następowały kolejne czynności odzwierciedlone w ewidencji. Dokumenty określające poprzedni stan działek nie mogą stanowić podstawy do zarejestrowania tego stanu, jeżeli stan późniejszy został stwierdzony kolejnymi dokumentami wprowadzonymi do ewidencji.

Odnosząc się do zarzutów skargi Sąd stwierdza, że sposób przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego nie budzi zastrzeżeń i nie potwierdza naruszeń zarzuconych w skardze. Pamiętać należy, że organ ewidencyjny miał obowiązek skupić się na przesłankach umożliwiających wydanie rozstrzygnięcia na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2, art. 22, art. 24 ust. 2a pkt 2 oraz art. 24 ust. 2c Pgik w zw. z § 44 pkt 2, 45 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia wykonawczego do ustawy. Swoją argumentację organ odwoławczy przedstawił w uzasadnieniu sporządzonym zgodnie z wymaganiami art. 107 § 3 k.p.a. uznając zgromadzony materiał dowodowy za wystarczający do rozstrzygnięcia, którą to ocenę należy zaakceptować. Stan faktyczny sprawy administracyjnej został ustalony zgodnie z kodeksowymi regułami określania prawdy obiektywnej (art. 7, art. 77 i art. 80 K.p.a.), co pozwalało na zastosowywanie właściwych przepisów prawa materialnego.

Nie są również trafne podnoszone w skardze zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego. W tym miejscu wymaga wskazania, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Przepis ten wyraża zasadę jawności materialnej, która polega na tym, że księga wieczysta ujawnia stan prawny nieruchomości, dla której jest prowadzona. Konsekwencją tej zasady jest domniemanie wiarygodności ksiąg wieczystych, polegające na tym, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Tym samym to wpis w księdze wieczystej decyduje o stanie prawnym nieruchomości, wpis ten jest wiążący dla wszystkich, również dla organów prowadzących ewidencje gruntów i budynków. Wpis w księdze wieczystej dotyczący stanu prawnego nieruchomości i wynikające z niego domniemanie może zostać obalone, ale tylko w stosownym postępowaniu przed sądem powszechnym, dopóki to nie nastąpi nieruchomość ma ustalony stan prawny, który jest wiążący. W okolicznościach tej sprawy w treści działu II księgi wieczystej nr [...], prowadzonej m.in. dla działki nr [...] jako właściciel ujawniony jest R. B. W zgromadzonym materiale dowodowym brak jest dokumentu, który wskazywałby, że nastąpiła zmiana w zakresie prawa własności do działki nr [...]. W związku z powyższym, w ocenie Sądu, zasadnie postąpił organ odwoławczy ujawniając stan zgodny z dostępnymi dla organu informacjami, tj. wpisując R. B. jako właściciela działki ewidencyjnej nr [...].

Nie może również odnieść zamierzonego efektu zarzut odnoszący się do niewłaściwego zaktualizowania ewidencji gruntów i budynków poprzez niewpisanie w ewidencji gruntów i budynków użytkownika wieczystego I. O. ujawnionej w postanowieniu Sądu Okręgowego we W. Wydział II Cywilny Odwoławczy w sprawie prowadzonej pod sygn. akt [...]. W tym miejscu wymaga wskazania, że stosownie do treści art. 232 k.c. prawo użytkowania wieczystego może zostać ustanowione wyłącznie na gruncie stanowiącym własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. W rezultacie nie może ono obciążać własności jakiejkolwiek innej osoby fizycznej bądź prawnej. Dodać należy, że jak wynika z dołączonego do pisma procesowego uczestnika postępowania R. B. z 1 lutego 2023 r. wyroku Sądu Rejonowego dla [...] we W. VIII Wydział Cywilny z dnia 6 kwietnia 2022 r., sygn. akt [...] powództwo A. K. przeciwko R. B. o ustalenie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym zostało oddalone. Wyrok ten jest prawomocny z dniem 25 maja 2022 r. Tym samym w sytuacji, gdy jak wynika z działu II księgi wieczystej nr [...], prowadzonej m.in. dla działki nr [...] jako właściciel ujawniony jest R. B. to w tym zakresie prawidłowo orzekł organ odwoławczy o aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków poprzez wpis R. B. jako właściciela działki ewidencyjnej nr [...] AM[...] , położonej w obrębie D., miasta W.

Zaskarżona do sądu decyzja jako zgodna z przepisami prawa procesowego i materialnego powinna zatem pozostać w obrocie prawnym i wywoływać określone w jej treści skutki prawne.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że skarga jako niezasadna podlegała oddaleniu, o czym zgodnie z art. 151 p.p.s.a. orzeczono w sentencji wyroku.