Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 7 grudnia 2021 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Izabela Paluszyńska (spr.) Sędzia WSA Mirella Ławniczak Asesor WSA Robert Talaga po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 7 grudnia 2021 roku sprawy ze skargi M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] kwietnia 2021 roku nr [...] w przedmiocie zezwolenia na umieszczenie przyłącza wodnego w pasie drogowym oraz określenia opłaty za zajęcie pasa drogowego 1. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Zarządu Dróg Miejskich z dnia [...] lutego 2021 roku [...] 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącej kwotę [...]złotych (słownie: [...] złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] kwietnia 2021r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze (organ) utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję Zarządu Dróg Miejskich – działającego w imieniu Prezydenta Miasta [...] z dnia [...].02.2021r. nr wydanej na rzecz M. R. i M. K. (skarżący) w przedmiocie zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym drogi gminnej [...] (dokładna lokalizacja : [...]), dzielnica [...] miasto [...] urządzenia: przyłącza wodnego o powierzchni 0,25m2 od dnia [...].07.2019r. Opłata za ten okres wynosi: [...] zł (za 155 dni, przy stawce wynoszącej: [...] zł). Natomiast opłata roczna ma wynosić [...] zł.

Decyzja ta została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W dniu [...].07.2019r. K. K. poinformowała Zarząd Dróg Miejskich w [...] o sprzedaży nieruchomości przy [...] w [...] wraz z przyłączami wodociągowymi. W związku z tym [...].09.2019r. ZDM w [...] – działający w imieniu Prezydenta Miasta [...] wydał decyzję zezwalającą skarżącym na umieszczenie w pasie drogowym przyłącza wodnego. Decyzja ta została uchylona przez SKO decyzją z dnia [...].02.2020r.

Ponownie rozpoznając sprawę, po zawiadomieniu skarżących i pouczeniu ich o treści art. 10 § 1 k.p.a. Zarząd Dróg Miejskich w [...] dnia [...] lutego 2021r. wydał decyzję znak: [...] na rzecz M. R. i M. K. (skarżący) w przedmiocie zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym drogi gminnej [...] (dokładna lokalizacja : [...]), dzielnica [...], miasto [...] urządzenia: przyłącza wodnego o powierzchni 0,25m2 od dnia [...].07.2019r. Opłata za ten okres wynosi: [...] zł (za 155 dni, przy stawce wynoszącej: [...] zł). Natomiast opłata roczna ma wynosić [...] zł.

Od tej decyzji skarżący w imieniu własnym i żony wniósł terminowo odwołanie wnosząc o umorzenie postępowania ze względu na jego bezprzedmiotowość – M. R. i M. K. nie są właścicielami przyłącza wodociągowego położonego w drodze publicznej.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ powołując się na treść art. 39 ust. 3, art. 39 ust.5, art. 40 ust.1, ust.2 pkt 2, ust.5, ust. 12, ust. 13, ust. 13a, ust. 15 ustawy o drogach publicznych podał, że bezsporne jest, że sporne przyłącze wodne znajduje się w pasie drogowym. Zatem słusznie organ I instancji nałożył na odwołujących opłatę za zajęcie pasa drogowego przez przedmiotowe urządzenie kanalizacyjne. Przyłącze to zostało wykonane na potrzeby poprzedniego właściciela nieruchomości przy [...], nr [...] – K. K. i jest ono związane integralnie z nieruchomością. Przy sprzedaży takie przyłącze przechodzi na własność nowych właścicieli nieruchomości, tj. skarżących. Jak wyjaśnił SN w uchwale z 2017r. (sygn. III SZP 2/16) – przyłączem wodociągowym jest przewód łączący sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług na całej swojej długości. Organ podał, że bezsporny jest fakt, iż skarżący są właścicielami nieruchomości, do której doprowadzono przyłącze wodociągowe, będące jej integralną częścią, tj. w [...] przy [...]. Nadto do lokalu mieszkalnego nr [...] przypisana została decyzja administracyjna dotycząca wyliczenia opłaty za wybudowanie urządzenia wodnego. Dla drugiego lokalu nr [...] przy [...] została wydana odrębna decyzja administracyjna. Organ wyjaśnił, że opłata została naliczona w następujący sposób: 0,25m2 (powierzchnia zajęcia)x 155 dni x [...] zł (stawka zajęcia) =[...] zł. Przy czym opłata roczna za następne lata po 2019r. ma wynosić [...] zł.

Odnosząc się do zarzutów odwołania organ podał, że przy zbyciu nieruchomości, a co za tym idzie przeniesienia opłaty za wbudowanie w pas drogowy urządzenia kanalizacji wodnej na nowy podmiot wydawana jest nowa decyzja (od określonego terminu – w omawianym przypadku od dnia [...].07.2019r.). Zmiana następuje w zakresie bezterminowego naliczania opłaty za lata następne ale od konkretnie wskazanej daty. Decyzja wydana na rzecz K. K. jest zakończona w określonym terminie i prawomocna, została zmieniona w zakresie daty naliczania opłaty za wbudowanie w pas drogowy urządzenia kanalizacji sanitarnej. Zaskarżona decyzja została wydana z zachowaniem ciągłości dat, tzn. pani K. płaciła za wbudowanie urządzenia w pas drogowy do dnia [...].07.2019r., natomiast państwo K. zostali obciążeni wspomnianymi opłatami od dnia [...].07.2019r. (następny dzień po wpływie kompletnego wniosku od K. K. informującego o zbyciu nieruchomości). Organ wyjaśnił, że w decyzji z [...].02.2021r. brak jest zapisów aby skarżący ubiegali się o wyrażenie zgody na umieszczenia urządzenia w pasie drogowym, jest zapis zezwalający aby to urządzenie, które zostało wbudowane w pas drogowy, na podstawie decyzji administracyjnej na zajęcie pasa drogowego a opłatami za wbudowanie urządzenie w pas drogowy był obciążony poprzedni właściciel nieruchomości przy ul. [...] lok nr [...]. Przeniesienie decyzji następuje po to, aby przyłącze wodociągowe nadal mogło być w pasie drogowym, bez jego fizycznego usunięcia. Organ podał, że decyzja lokalizacyjna wydana w trybie art. 39 ust. 3a ustawy o drogach publicznych ma charakter czysto techniczny, odnoszący się wyłącznie do danej inwestycji, jej miejsca i warunków technicznych jakie winna spełniać. SKO uznało, że organ I instancji nie naruszył przepisów postępowania ani prawa materialnego.

W terminowo wniesionej skardze skarżąca reprezentowana przez męża – profesjonalnego pełnomocnika wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji i o zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Zaskarżonej decyzji zarzuciła:

1. błąd w ustaleniach faktycznych i prawnych polegający na przyjęciu, iż M. K. i M. R. pozostają właścicielami urządzeń znajdujących się w pasie drogowym drogi gminnej [...], podczas gdy własność takich urządzeń nabyli (a) z mocy prawa – brak jest bowiem przepisu, który przewidywałby przejście na właściciela nieruchomości przy jej nabyciu składników majątkowych wykraczających poza jej obręb, (b) na podstawie umowy – gdyż akt notarialny nabycia nieruchomości nie przewidywał nabycia jakichkolwiek urządzeń leżących w pasie drogi publicznej,

2. naruszenie art. 49 § 1 kodeksu cywilnego poprzez jego niezastosowanie, polegające na nieuwzględnieniu, iż przyłącze wodociągowe, za którym skarżącej została wymierzona opłata stanowi własność przedsiębiorstwa wodnokanalizacyjnego, względnie zgodnie z art. 49 § 2 własność osoby, która ją wybudowała, a nie własność skarżących,

3. naruszenie art. 191 kodeksu cywilnego (superficies solo cedit) poprzez nieuwzględnienie, że w przypadku jeżeli przyłącze zlokalizowane w pasie drogowym nie stanowiłoby części sieci wodociągowej na podstawie art. 49 § 1 kodeksu cywilnego a odrębną rzecz ruchomą, wówczas jego właścicielem na podstawie zasady superficies solo cedit pozostawałby właściciel gruntu, na którym zlokalizowana jest droga publiczna.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko, podając, że w postępowaniu administracyjnym nie mają zastosowania przepisy kodeksu cywilnego.

W piśmie z dnia [...] lipca 2021r. skarżąca wskazała, że organ nie przeanalizował na gruncie właściwych przepisów, kto jest właścicielem przyłącza wodociągowego, a tym samym kto zajął pas drogowy, co stanowi naruszenie art. 6 k.p.a. i art. 107 § 1 pkt 6 k.p.a.

Niniejsza sprawa na podstawie art. 119 pkt 2 i art. 121 P.p.s.a została rozpoznana w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym (wniosek skarżącej k. 5v, brak sprzeciwu organu k. 68 akt sądowych).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. 2021r., poz. 137) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Stosownie natomiast do art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm. – dalej jako p.p.s.a.) uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi i uchylenie decyzji następuje, gdy sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania, inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy. Zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a. Oznacza to, że sąd bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze – w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim rodzajem i treścią zaskarżonego aktu. Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności (art. 134 § 2 p.p.s.a.).

Mając na uwadze tak zakreślony zakres kognicji Sąd uznał, że wniesiona skarga zasługuje na uwzględnienie z uwagi na naruszenie przepisów postępowania, który mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Materialnoprawną podstawę wydania zaskarżonej decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. 2021.1376).

Zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy : zabrania się dokonywania w pasie drogowym czynności, które mogłyby powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego. W szczególności zabrania się: lokalizacji obiektów budowlanych, umieszczania urządzeń, przedmiotów i materiałów niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego.

W myśl art. 39 ust. 3 ustawy: W szczególnie uzasadnionych przypadkach lokalizowanie w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam, może nastąpić wyłącznie za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi, wydawanym w drodze decyzji administracyjnej - zezwolenie nie jest wymagane w przypadku zawarcia umowy, o której mowa w ust. 7 lub w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c. Jednakże właściwy zarządca drogi:

1)

może odmówić wydania zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym urządzeń i infrastruktury, o których mowa w ust. 1a, wyłącznie, jeżeli ich umieszczenie spowodowałoby zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, naruszenie wymagań wynikających z przepisów odrębnych lub miałoby doprowadzić do utraty uprawnień z tytułu gwarancji lub rękojmi w zakresie budowy, przebudowy lub remontu dróg;

1a)

odmawia wydania zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym infrastruktury telekomunikacyjnej, jeżeli w kanale technologicznym istnieją wolne zasoby;

2)

odmawia wydania zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym reklam, jeżeli ich umieszczenie mogłoby powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń, lub zmniejszenie jej trwałości, lub zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz w przypadkach, gdy reklamy nie spełniają warunków, o których mowa w art. 42a.

Jeżeli budowa, przebudowa lub remont drogi wymaga przełożenia urządzenia lub obiektu, o którym mowa w ust. 3, koszt tego przełożenia ponosi jego właściciel. (art. 39 ust. 5 ustawy)

Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy: Zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg, wymaga zezwolenia zarządcy drogi, wydanego w drodze decyzji administracyjnej - zezwolenie nie jest wymagane w przypadku zawarcia umowy, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c.Zgodnie z art. 40 ust. 2 pkt 1 ustawy: Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1 dotyczy umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego.

Za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę. Opłatę za zajęcie pasa drogowego w celu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, ustala się jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy urządzenia i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego pobieranej za każdy rok umieszczenia urządzenia w pasie drogowym, przy czym za umieszczenie urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim przez okres krótszy niż rok opłata obliczana jest proporcjonalnie do liczby dni umieszczenia urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim. (art. 40 ust. 3 i 5 ustawy).

Opłatę, o której mowa w ust. 3, ustala, w drodze decyzji administracyjnej, właściwy zarządca drogi przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. W sytuacji, o której mowa w ust. 2a, opłatę, o której mowa w ust. 3, ustala się proporcjonalnie do planowanego okresu zajęcia pasa drogowego przez każdego z zajmujących pas drogowy, wskazanego przez nich we wspólnym wniosku o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Ustalając opłatę, właściwy zarządca drogi uwzględnia także ustalenia umowy, o której mowa w art. 50a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 713 i 1378 oraz z 2021 r. poz. 1038), art. 50a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 920 oraz z 2021 r. poz. 1038) i art. 59a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1668 oraz z 2021 r. poz. 1038). (art. 40 ust. 11 ustawy).

Termin uiszczenia opłaty, o której mowa w ust. 3, oraz kary, o której mowa w ust. 12, wynosi 14 dni od dnia, w którym decyzja ustalająca ich wysokość stała się ostateczna, z zastrzeżeniem ust. 13a. Opłatę roczną, o której mowa w ust. 5, za pierwszy rok umieszczenia urządzenia w pasie drogowym uiszcza się w terminie określonym w ust. 13, a za lata następne w terminie do dnia 15 stycznia każdego roku, z góry za dany rok.(art. 40 ust. 13 i 13 a ustawy).

Zajmujący pas drogowy jest obowiązany zapewnić bezpieczne warunki ruchu i przywrócić pas do poprzedniego stanu użyteczności w określonym terminie. (art. 40 ust. 15 ustawy).

Powołując w/w przepisy oraz § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 czerwca 2004r. w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego (Dz.U. Nr 140, poz. 1481 ze zm.) a także § 1 pkt 1 i 2, § 2, § 3 ust. 1, 2, i 3 uchwały Nr [...] Rady Miasta [...] z dnia [...] maja 2004r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg publicznych w granicach administracyjnych miasta [...] (t.j. [...] ze zm.) organ zezwolił skarżącym na umieszczenie w pasie drogowym [...], dzielnicy [...] , dokładna lokalizacja: [...] urządzenia: przyłącze wodne o pow. 0,25 m2 od dnia [...].07.2019r. i nałożył opłaty z tytułu umieszczenia w pasie drogowym urządzenia infrastruktury technicznej niezwiązanego w potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Opłata została wyliczona proporcjonalnie do ilości dni umieszczenia urządzenia do końca 2019r. w kwocie [...]zł i za lata następne w kwocie [...]zł.

W przedmiotowej sprawie bezsporne było, że skarżąca z mężem nabyli nieruchomość położoną w [...] przy [...] od K. K.( akt notarialny z [...].01.2016r. , rep. A nr [...], notariusz D. F.).

K. K. [...].07.2019r. zwróciła się do Zarządu Dróg Miejskich w [...] o "przepisanie" decyzji nr [...] na skarżących. Organ podał, że decyzja ta zawierała zezwolenie za zajęcie pasa drogowego - na umieszczenie w pasie drogowym urządzenia: przyłącze wodne o pow. 0,25 m2, związanego ze sprzedaną nieruchomością. Zdaniem organu przy sprzedaży takie przyłącze przechodzi na własność nowych właścicieli nieruchomości – skarżącej i jej męża i zaskarżona decyzja została wydana z zachowanie zasady ciągłości.

W ocenie Sądu organ nie wyjaśnił podstawy prawnej do przeniesienia decyzji między nabywcami nieruchomości przy [...]. W ustawie o drogach publicznych przeniesienie w drodze decyzji praw i obowiązków wynikających z zezwolenia na zajęcie pasa drogowego uregulowane jest w art. 40 e i dotyczy infrastruktury telekomunikacyjnej, nie ma więc zastosowania w niniejszej sprawie.

W aktach administracyjnych znajduje się decyzja z [...].04.2015r. ([...]) zezwalająca na zajęcie pasa drogowego w celu budowy dwóch przyłączy wodociągowych udzielone [...]. W decyzji tej wskazane zostały podstawy prawne identyczne jak w decyzji z [...].02.2021r. ustalającej opłaty skarżącym za wbudowanie przyłącza wodociągowego, mimo, iż zajęcie pasa drogowego celem budowy przyłącza jest czym innym niż zajęcie go na istniejące już urządzenie. Zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy istniejące w pasie drogowym obiekty budowlane i urządzenia niezwiązane z gospodarką drogową lub obsługą ruchu, które nie powodują zagrożenia i utrudnień ruchu drogowego i nie zakłócają wykonywania zadań zarządu drogi, mogą pozostać w dotychczasowym stanie. Wyrażenia zgody zarządcy drogi wymaga jedynie ich przebudowa lub remont (art. 38 ust. 3), co w przedmiotowej sprawie miejsca nie miało. W przypadku urządzeń służących do odprowadzania lub doprowadzania płynów, pary, gazu, energii – do ich umieszczania, konserwacji, przebudowy, naprawy a także do innych czynności związanych z ich eksploatacją, jeżeli warunki techniczne i wymogi bezpieczeństwa na to pozwalają nie stosuje się przepisu art. 39 ust. 1 pkt 1 (art. 39 ust. 1a ustawy). Organ powołał w decyzji art. 39 ust. 3 ustawy, zgodnie z którym: w szczególnie uzasadnionych przypadkach lokalizowanie w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam, może nastąpić wyłącznie za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi, wydawanym w drodze decyzji administracyjnej. Nie wyjaśnił zajścia w niniejszej sprawie szczególnie uzasadnionego przypadku. Powołał również art. 39 ust. 5 ustawy dotyczący budowy, przebudowy lub remontu drogi, który to przepis również nie znajduje zastosowania w stanie faktycznym niniejszej sprawy. Nadto nie dołączył do akt decyzji wydanej na rzecz K. K..

Nakładając na skarżących obowiązek opłaty za zajęcia pasa drogowego (art. 40 ust.1, ust. 2 pkt 2, ust. 3 i ust.5) organ nie wyjaśnił kwestii własności przedmiotowego przyłącza. Wbrew bowiem stanowisku organu w takiej sytuacji kiedy ustawodawca nie uregulował przejścia praw i obowiązków na nabywcę nieruchomości wydanie decyzji na poprzedniego właściciela nie jest wystarczającą podstawą do przeniesienia ich na nabywcę nieruchomości. Tym bardziej, że jak wynika z aktu notarialnego nabycia nieruchomości skarżąca i jej mąż nabyli nieruchomość w nierównych udziałach. Nadto skoro opłatę pobiera się za zajęcie pasa drogowego koniecznym jest ustalenie kto zajął ten pas, w jaki sposób i na jakiej powierzchni. Takich ustaleń w niniejszej sprawie organ nie poczynił.

Infrastrukturę techniczną niezwiązaną z drogą, stanowią w szczególności przewody kanalizacyjne nie służące do odwodnienia drogi, gazowe, ciepłownicze i wodociągowe, o czym stanowi § 140 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 124).

Przez urządzenia infrastruktury technicznej - w świetle brzmienia art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j.Dz. U. z 2021 r., poz. 1899) - rozumieć należy budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Pas drogowy, jak stanowią przepisy u.d.p., to wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą (vide: art. 4 pkt 1 ustawy). Na tle tej regulacji w orzecznictwie przyjmuje się, że pasem drogowym jest obiekt trójwymiarowy, korzystający z niezbędnego uprzywilejowania w sferze publicznoprawnej, ale zawsze w granicach niezbędnych dla właściwego funkcjonowania ruchu związanego z jego prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą. Obowiązek ponoszenia kosztów lokalizacji obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogą i konsekwencje ich lokalizacji bez zezwolenia zarządcy drogi lub niezgodnie z warunkami podanymi w zezwoleniu, muszą być ponadto poprzedzone ustaleniami, co do tak rozumianego przebiegu granic pasa drogowego, dokonanymi z urzędu (por. wyrok NSA z dnia 1 marca 2011 r., sygn. akt II GSK 316/10.)

Zgodnie z poglądami doktryny (vide: z J. Ignatowicz - Prawo rzeczowe, PWN, wyd. V, Warszawa 1994, str. 79), "pojęcie nieruchomości, w tym również pasa drogi publicznej, rysuje się jako bryła ograniczona płaszczyznami pionowymi przebiegającymi według jej granic na powierzchni ziemi, sięgająca tylko do pewnej głębokości i do pewnej wysokości, przy czym:

1) granice przestrzeni nad działką gruntu wydzieloną pod pas drogowy określają obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, co m.in. oznacza, że w odniesieniu do przeważającej części dróg granice te wyznacza ich skrajnia;

2) w pozostałych przypadkach granice te powinny być ustalane indywidualnie, przy uwzględnieniu interesu zarządcy drogi, zależnego m.in. od charakteru i kategorii drogi oraz w zasadzie niesprzecznego z nim interesu publicznego, a także realnej możliwości powszechnego (publicznego) korzystania z drogi, a więc m.in. na wysokości dostępnej nie tylko zarządcy drogi, lecz również innym podmiotom, które z tej drogi chcą skorzystać również w sposób nienormatywnym".

W analizowanej sprawie - zdaniem Sądu - organ administracji ustalając, że przedmiotowe przyłącze wodne znajduje się w pasie drogi publicznej, i należy do skarżących oparł się jedynie na fakcie zbycia nieruchomości i wydania decyzji na zbywcę nieruchomości, co w świetle powyższych rozważań było niewystarczające i naruszało art., 7, 77 § 1 , 80 k.p.a. oraz art. 107 § 3 k.p.a.

Odnosząc się do zarzutów skarżącej organ twierdził, że w niniejszej sprawie nie mają zastosowania przepisy kodeksu cywilnego, jednocześnie wiązał przeniesienie obowiązków związanych z wydaną decyzją z nabyciem nieruchomości, bez wskazania podstawy prawnej przeniesienia. Organ nie wyjaśnił, choćby przez wyjaśnienie z przedsiębiorstwem wodnokanalizacyjnym, do kogo należy zajmujące pas drogowy przyłącze. Przez nieustosunkowanie się do twierdzeń strony dotyczącej braku ustalenia do kogo należy przedmiotowe przyłącze SKO naruszyło także tzw. zasadę przekonywania zawartą w art. 11 k.p.a. Jak zasadnie stwierdził WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2020 r. sygn. I SA/Op 522/19, LEX nr 3027795: "Obowiązkiem każdego organu administracji jest jak najstaranniejsze wyjaśnianie podstawy faktycznej i prawnej decyzji, czyli wyjaśnianie stronie zasadności przesłanek rozstrzygnięcia. W istocie chodzi o wytłumaczenie stronie, dlaczego organ dany przepis zastosował do konkretnych ustaleń faktycznych lub uznał go za niewłaściwy. Zasada przekonywania nie zostanie zrealizowana, gdy organ pominie milczeniem niektóre dowody zgromadzone w sprawie, czy też twierdzenia, wyjaśnienia strony, albo nie odniesie się do faktów istotnych dla sprawy, okoliczności podnoszonych przez stronę". Jak zasadnie zaś wskazał WSA w Warszawie w wyroku z 17 lutego 2021 r. sygn. VI SA/Wa 1945/20: "(...) prawidłowo przygotowane rozstrzygnięcie organu administracji - w świetle wymagań stawianych przez art. 107 § 3 k.p.a. - ma być jasne, konkretne i przekonujące, do czego z kolei obliguje ustanowiona w art. 11 k.p.a. zasada procesowa. Nie ma ona waloru wyłącznie programowego czy opisowego, ale dekodować z niej należy bardzo konkretne obowiązki organów prowadzących postępowanie". Tych przymiotów zaskarżonej decyzji brakuje i z tego powodu dotknięta jest ona naruszeniem art. 107 § 3 k.p.a. o istotnym wpływie na wynik sprawy, bowiem być może, gdyby organ zmierzył się z argumentacją odwołania, wynik tego postępowania byłby inny.

Z uwagi na naruszenie w/w przepisów Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit c i art. 135 p.p.s.a orzekł jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200, 205 § 2 p.p.sa i § 14 ust. 1 pkt 1 c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. 2018, poz. 265).

Ponownie rozpoznając sprawę organ uwzględniając powyższe dokonana dodatkowych ustaleń w zakresie podmiotu zajmującego w niniejszej sprawie pas drogowy i w zależności od dokonanych ustaleń wyda rozstrzygnięcie.