drukuj    zapisz    Powrót do listy

6042 Gry losowe i zakłady wzajemne, Gry losowe, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej, Oddalono skargę, II SA/Ol 892/20 - Wyrok WSA w Olsztynie z 2021-05-11, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Ol 892/20 - Wyrok WSA w Olsztynie

Data orzeczenia
2021-05-11 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2020-12-04
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
Sędziowie
Adam Matuszak
Alicja Jaszczak-Sikora /sprawozdawca/
Marzenna Glabas /przewodniczący/
Symbol z opisem
6042 Gry losowe i zakłady wzajemne
Hasła tematyczne
Gry losowe
Sygn. powiązane
II GZ 351/21 - Postanowienie NSA z 2021-10-22
Skarżony organ
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2016 poz 471 art. 2 ust. 3-5, art. 3, art. 89 ust. 1 pkt 1, ust. 4 pkt 1 lit. a
Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych - tekst jednolity.
Dz.U. 2017 poz 2226 art. 107 § 1
Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędziowie Sędzia WSA Adam Matuszak Sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 maja 2021 r. sprawy ze skargi A. W. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie kary z tytułu urządzania gier hazardowych oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z "[...]" r. Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego (dalej jako: "organ I instancji"), na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 i ust. 4 pkt 1 lit a ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 471 ze zm.) dalej jako: "u.g.h"., nałożył na A. W. (dalej jako: "strona", "skarżący") karę pieniężną w wysokości 300 000 zł, z tytułu urządzania bez wymaganej koncesji gier na trzech automatach Apollo Games, bez numerów, w lokalu bez nazwy, znajdującym się przy ul. "[...]". W uzasadnieniu rozstrzygnięcia podano, że funkcjonariusze Urzędu Celno-Skarbowego w dniu 15 grudnia 2017 r. przeprowadzili w ww. lokalu kontrolę, podczas której stwierdzili, że znajdują się w nim trzy aktywne i przygotowane do gry automaty o nazwie Apollo Games, bez oznaczeń numerowych, które pod względem wizualnym i konstrukcyjnym nie różniły się niczym od automatów, na których urządza się gry hazardowe.

W celu ustalenia zasad działania ujawnionych automatów do gier kontrolujący dokonali ich oględzin oraz przeprowadzili eksperyment procesowy, polegający na doświadczalnym odtworzeniu przebiegu dostępnych na nich gier. Wynik eksperymentu potwierdził losowy charakter urządzanych gier. Podkreślono, że gracz nie ma wpływu na wynik gry, tok gry pozostaje poza sferą oddziaływania grającego i jest niezależny od zdolności psychomotorycznych takich, jak: spostrzegawczość, refleks, zręczność,

a także od nabytych umiejętności, doświadczenia i stopnia wytrenowania. W celu ustalenia zasad warunkujących działanie przedmiotowych automatów oraz charakteru gier udostępnianych w ujawnionych automatach, organ zlecił biegłemu sądowemu przeprowadzenie specjalistycznych badań przedmiotowych automatów. Biegły sądowy w opinii z dnia 11 kwietnia 2018 r. (k.44 kat administracyjnych) stwierdził, że:

- badane automaty są urządzeniami komputerowymi,

- prowadzenie na nich gier ma charakter komercyjny, ponieważ urządzenia wymagają wniesienia opłaty za grę,

- w grach jest możliwość prowadzenia kolejnych gier przez wykorzystanie wygranych zdobytych we wcześniejszych grach, co stanowi wygraną rzeczową,

- gry maja charakter losowy; uzyskiwane w nich wyniki są nieprzewidywalne, gracz nie ma wpływu na końcowy układ symbolik w poszczególnych grach.

Podsumowując, organ stwierdził, że gry prowadzone na przedmiotowych automatach mieszczą się w definicji określonej w art. 2 ust. 3 u.g.h., a przez możliwość prowadzenia nowych gier za punkty uzyskane we wcześniejszej wygranej mieszczą się w definicji wygranej rzeczowej, określonej w art. 2 ust. 4 u.g.h.

Organ wskazał, że sprawie zostało przesłuchanych wielu świadków (w tym osoby grające na przedmiotowych automatach), którzy potwierdzili, że dostęp do lokalu,

w którym były zainstalowane automaty odbywał się przy zastosowaniu karty magnetycznej udostępnianej przez skarżącego. On też wstawił automaty do zarządzanego przez niego lokalu, obsługiwał je i wypłacał z nich wygrane. Organ powołał się na postępowanie karno-skarbowe, w którym postawiono A. W. zarzuty, że w dniach 12 kwietnia 2017 r., 15 grudnia 2017 r. i 23 lutego 2018 r. w lokalu przy ul. "[...]", poprzez obsługę automatów do gry, urządzał gry na 7 automatach w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych wbrew przepisom art.3, art. 4, art.6 ust. 1, art. 14 ust. 1, art. 23, art., 23a tej ustawy. Wyrokiem z dnia 12 lutego 2020 r., sygn. akt "[...]") Sąd Rejonowy uznał A. W. za winnego zarzucanych mu czynów, z tym że Sąd dokonał zmiany kwalifikacji czynów znamienia czasownikowego "urządzał" na "prowadził". W ocenie organu, w sprawie zaszły wszystkie przesłanki określone w art. 89 ust. 1 pkt 1 u.g.h. Wszystkie zgromadzone w aktach sprawy dowody przemawiają za tym, aby A. W. uznać za urządzającego gry na automatach. Wynika to z zeznań świadków, którzy potwierdzili, iż to on zarządza automatami wstawionymi do lokalu przy ul. "[...]", to on sprawuje nad nimi opiekę, zajmuje się ich obsługą, napełnia monetami, do niego zgłaszają się osoby wygrywające w razie niewypłacenia przez maszynę wygranej, on dokonuje wypłat wygranych, dystrybuuje karty magnetyczne służące do wejścia do lokalu z automatami.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału oraz włączonych do akt sprawy materiałów pochodzących z akt sprawy karno-skarbowej, organ nie dał wiary wyjaśnieniom strony dotyczącym przypadkowego zaangażowania i aktywności

w działalności związanej z automatami do gry. Aktywność ta, zdaniem organu, wyczerpuje pojęcie "urządzania gier" i pozwala uznać skarżącego za "urządzającego gry na automatach". Organ wyjaśnił, iż nie ma wpływu na rozstrzygnięcie fakt, że przedmiotowy lokal był wynajmowany ani to , że strona wskazała osoby posiadające tytuł prawny do automatów. Kara pieniężna może być bowiem nałożona nie tylko na właściciela/dysponenta automatu, ale także na podmiot współurządzający gry, za jakiego należy uznać A. W. Organ odniósł się także do wyroku wydanego w sprawie karno-skarbowej sygn. akt "[...]", w którym strona upatruje pozytywnego wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie. Zdaniem organu, zmiana znamienia czasownikowego, którą zastosował Sąd, przy jednoczesnym uznaniu skarżącego za winnego popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 107 § 1 k.k.s. pozostaje bez wpływu na wynik rozpoznawanej sprawy. W niniejszej sprawie dokonano oceny zachowania strony w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 1 i 2 u.g.h., w którym stypizowano delikt administracyjnych polegający wyłącznie na urządzaniu gier hazardowych; nie obejmuje on prowadzenia gier. Natomiast art. 107 k.k. operuje dwoma znamionami czasownikowymi: urządza i prowadzi, przy czym żadne z nich nie jest ustawowo zdefiniowane, często są używane zamiennie, a ich znaczenie wymaga ustalenie prawidłowego kontekstu. Skarżący został uznany za urządzającego gry

w rozumieniu przepisów u.g.h. z racji podejmowania opisanych szczegółowo w decyzji czynności, które jednoznacznie wskazują na jego niewątpliwy świadomy współudział

w działalności sankcjonowanej przepisami u.g.h. Poprzez wykonywanie czynności związanych z obsługą automatów, które służyły do prowadzenia nielegalnych gier hazardowych, czynnie współdziałał on z właścicielem tych urządzeń, podejmując ryzyko związane z konsekwencjami karnymi, ale także konsekwencjami administracyjnymi. Bez czynności, w których strona brała udział, nie byłoby możliwe prowadzenie gier

w przedmiotowym lokalu przez właściciela urządzeń czy innego podmiotu posiadającego do nich tytuł prawny. Organ wskazał, iż przesłanką wymierzenia kary pieniężnej jest naruszenie obowiązku prawnego wynikającego z ustawy, a nie wina sprawcy. Kara ta jest nakładana w razie zaistnienia przesłanek obligatoryjnie i w stałej wysokości tj. 100 000 zł od każdego automatu.

W odwołaniu od powyższej decyzji A. W. zarzucił organowi naruszenie przepisów postępowania oraz przepisów prawa materialnego przez błędne przyjęcie, że skarżący urządzał bez wymaganej koncesji gry na automatach. Zdaniem strony, organ przeprowadził niekompletne postępowanie wyjaśniające, dokonał błędnej i niezgodnej

z doświadczaniem życiowym, wykraczającej poza zakres swobodnej oceny niepełnego materiału dowodowego, a przede wszystkim podważył ustalenia prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 12 lutego 2020 r., sygn. akt "[...]", którego sentencją był związany.

Decyzją z "[...]" r. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej (dalej jako: "organ odwoławczy", "organ II instancji") utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu organ odwoławczy przytoczył stan faktyczny sprawy oraz wskazał, że zgodnie z art. 3 u.g.h. urządzanie i prowadzenie działalności

w zakresie gier losowych, zakładów, zakładów wzajemnych i gier na automatach jest dozwolone wyłącznie na zasadach określonych w ustawie. Przywołane unormowanie oznacza, że tego rodzaju działalność podlega reglamentacji przez udzielanie stosownych koncesji, zezwoleń lub zgłoszeń (art. 6 i art. 7 u.g.h.). Podkreślił, że strona nie uzyskała, a tym samym nie posiadała zezwolenia na urządzanie i prowadzenie działalności w formie kasyna gry i w zakresie gier na automatach o niskich wygranych. Podał, że definicję gier na automatach zawiera art. 2 ust. 3 u.g.h., zgodnie z którym grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, o wygrane pieniężne lub rzeczowe,

w których gra zawiera element losowości, przy czym wygraną rzeczową w grach na automatach jest również wygrana polegająca na możliwości przedłużania gry bez konieczności wpłaty stawki za udział w grze, a także możliwość rozpoczęcia nowej gry przez wykorzystanie wygranej rzeczowej uzyskanej w poprzedniej grze (art. 2 ust. 4 ww. ustawy). Grami na automatach są również gry, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy (art. 2 ust. 5 u.g.h.). Z ustaleń organu wynika, że gra na badanych urządzeniach ma charakter losowy, nie zaś zręcznościowy, ponieważ wygrana punktowa nie zależy od umiejętności uczestnika gry. Z kolei "cel komercyjny" oznacza, że dostęp do gier jest odpłatny, a działalność nastawiona jest na osiągnięcie zysku. O komercyjnym charakterze gier świadczy konieczność uiszczenia określonej kwoty pieniężnej. Ponadto automaty wypłacają wygrane pieniężne. Prawidłowość ustaleń co do charakteru automatów potwierdziły eksperymenty przeprowadzone przez funkcjonariuszy celnych oraz włączona do materiału dowodowego opinia biegłego. Wyjaśniono, że w ramach podejmowanych czynności kontrolnych funkcjonariusze celno-skarbowi byli uprawnieni do przeprowadzenia eksperymentu gry na ujawnionych urządzeniach, bowiem na tym etapie kontroli nie było możliwe sprawdzenie w inny sposób, czy przedmiotowe urządzenia podlegały u.g.h. Czynności przeprowadzane przez funkcjonariuszy w trakcie eksperymentów są czynnościami, które można przeprowadzić bez opinii ekspertów oraz żadnych specjalnych badań, gdyż jest to zwykła czynność matematyczna na poziomie podstawowym. Stwierdzono, że w przypadku, gdy urządzający gry na automacie nie skorzystał z uprawnienia wynikającego z art. 2 ust. 6 u.g.h., pozwalającego na pozyskanie pewności co do charakteru prowadzonej działalności gospodarczej (czy działalność ta wypełnia przesłanki uznania jej za grę hazardową), organy podatkowe na podstawie art. 89 i art. 90 u.g.h. uzyskują autonomiczne uprawnienie do poczynienia własnych ustaleń w zakresie wystąpienia w danej sprawie przesłanek wymierzenia kary za urządzanie gry na automatach poza kasynem gry.

Organ odwoławczy nie zgodził się z zarzutami odwołania odnoszącymi się do postępowania dowodowego przeprowadzonego przez organ I instancji oraz oceny zgromadzonych w nim dowodów. Powołując się na obszerne zeznania przesłuchanych w sprawie świadków oraz włączone do akt sprawy materiały pochodzące z akt sprawy karno-skarbowej, stwierdził że dają one podstawę do uznania, iż A. W. był osobą zaangażowaną w proceder hazardowy przez dłuższy czas. Organ odwoławczy podzielił argumentację organu I instancji, że nie ma znaczenia w sprawie kto był właścicielem przedmiotowych automatów. Do uznania go za urządzającego gry wystarczające było to, iż zajmował się on wstawianiem automatów do lokalu, on zajmował się obsługą lokalu (poprzez wydawanie kart magnetycznych do drzwi wejściowych) oraz samych automatów (napełniał je monetami, wypłacał wygrane). To on, zdaniem organu II instancji, poodejmował aktywne działania dotyczące organizacji warunków umożliwiających sprawne funkcjonowanie przedmiotowych urządzeń oraz ich używanie do celów związanych z komercyjnym procesem organizowania gier na automatach. Odnosząc się do zarzutów odwołania dotyczących wyroku wydanego wobec strony w sprawie karno-skarbowej, sygn. akt "[...]", organ podzielił stanowisko organu I instancji, iż zmiana znamienia czasownikowego popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 107 § 1 k.k.s. pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie sprawy w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej na urządzającego gry, wbrew przepisom u.g.h. Po pierwsze, w art. 89 ust. 1 pkt 1 i 2 u.g.h. stypizowano delikt administracyjny polegający wyłącznie na urządzaniu gier hazardowych; nie obejmuje on prowadzenia takich gier. Z kolei, opis ustawowy czynu zabronionego z art. 107 k.k.s. operuje dwoma znamionami czasownikowymi: urządza i prowadzi. Organ ten podkreślił, że skarżący nigdy nie uzyskał, a tym samym nie posiadał zezwolenia na urządzenie i prowadzenie działalności w formie kasyna gry i w zakresie gier na automatach o niskich wygranych. Tym samym bezpodstawne jest jest twierdzenie strony, że niezasadnie doszło do przypisania mu deliktu, o którym mowa w art. 89 ust. 1 pkt 1 u.g.h.

Od tej decyzji A. W. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, zarzucając rozstrzygnięciu prawa procesowego poprzez

- obrazę przepisów prawa procesowego tj. art. 6, art. 7 i art. 8 k.p.a., poprzez wydanie niepraworządnego rozstrzygnięcia, z rażącym naruszeniem słusznych interesów strony, z uchybieniem art. 191 i art. 120 w zw. z art. 194 § 3 i 4 Ordynacji podatkowej, co skutkowało naruszeniem art. 89 i art. 3 u.g.h.,

- naruszenie art. 11 p.p.s.a. oraz art. 2 w zw. z art. 10 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez uznanie, że ustalenia prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego

w sprawie sygn. akt "[...]" nie wiążą organu odwoławczego. Skarżący podnosił, że zaskarżona decyzja została wydana w oparciu o niepełną i wybiórczą ocenę materiału dowodowego, dokonaną pod z góry przyjętą tezę, z pominięciem ustaleń faktycznych dokonanych w ww. wyroku karnym. Powołując się na orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego i poglądy doktryny, skarżący wskazywał, że sąd administracyjny a także organy administracyjne są związane zawartymi w sentencji skazującego wyroku karnego ustaleniami faktycznymi co do popełnienia przestępstwa tj. przedmiotu przestępstwa, osoby sprawcy, czynu przypisanego oskarżonemu a także miejsca i czasu popełnienia przestępstwa. Skarżący zarzucał, że organy błędnie uznały pojęcie urządzania gier za tożsame z prowadzeniem gier choć mają one różne zakresy znaczeniowe. Zdaniem skarżącego, organy w prowadzonym postępowaniu administracyjnym nie wykazały, że był on osobą urządzającą gry hazardowe. Nie zostało to też udowodnione w postępowaniu karnym.

Wobec tego skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz utrzymanej nią w mocy decyzji organu I instancji.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Administracji Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż skarga została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym na mocy zarządzenia Przewodniczącej Wydziału, na podstawie art. 15 zzs4 ust.3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, wobec uznania rozpoznania sprawy za konieczne z uwagi na obowiązek terminowego załatwienia sprawy i w związku z uznaniem, że istnieje duże zagrożenie dla życia i zdrowia stron związane z przeprowadzeniem rozprawy oraz brakiem możliwości przeprowadzenia rozprawy na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.

Skarga wniesiona w niniejszej sprawie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2167 ze zm.) sądy administracyjne są właściwe do badania zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych. Decyzja administracyjna jest zgodna z prawem, jeżeli jest zgodna z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa materialnego i przepisami prawa procesowego. Uchylenie decyzji administracyjnej, względnie stwierdzenie jej nieważności przez Sąd, następuje tylko w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów prawa materialnego lub istnienia istotnych wad w postępowaniu, mających wpływ na wynik sprawy - art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 , zwanej dalej: "p.p.s.a."). Zakres kontroli Sądu wyznacza art. 134 tej ustawy stanowiący, że sąd orzeka w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (§ 1).

Podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia w sprawie stanowiły przepisy ww. ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (u.g.h.). W dniu 1 kwietnia 2017 r. weszła w życie ustawa z 15 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r. poz. 88), na mocy której został zmieniony przepis art. 89 u.g.h. ustanawiający odpowiedzialność administracyjną podmiotu urządzającego gry. Z akt sprawy wynika, że ujawnienie zdarzenia będącego przedmiotem postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automatach bez wymaganej koncesji nastąpiło w dniu 15 grudnia 2017 r.,

a zatem jest ono objęte zakresem zastosowania norm o treści zmodyfikowanej przez ww. ustawę zmieniającą, albowiem sankcja administracyjna za naruszenie obowiązków wynikających z przepisów prawa powinna być wymierzona na podstawie przepisów obowiązujących w dacie deliktu administracyjnego, tj. naruszenia zakazu (por. wyrok NSA z 30 sierpnia 2018 r. sygn. akt II GSK 1358/18, dostępny w internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem: orzeczenia.nsa.gov.pl – dalej jako: CBOSA). Nie budzi zastrzeżeń Sądu twierdzenie organów obu instancji, oparte między innymi na wynikach eksperymentu i opinii biegłego, że ujawnione w lokalu urządzenia są automatami do gier hazardowych, gdyż cechuje je cel komercyjny, gry mają charakter losowy, a automaty realizują samodzielnie wygrane pieniężne. Nie było to zresztą kwestionowane przez stronę.

Zgodnie z art. 3 u.g.h. urządzanie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier

w karty i gier na automatach oraz prowadzenie działalności w tym zakresie jest dozwolone na podstawie właściwej koncesji, zezwolenia lub dokonanego zgłoszenia.

W myśl art. 14 ust. 1 u.g.h. urządzanie gier cylindrycznych, gier w karty, w tym turniejów gry w pokera, gier w kości oraz gier na automatach jest dozwolone wyłącznie

w kasynach gier na zasadach i warunkach określonych w zatwierdzonym regulaminie

i udzielonej koncesji lub udzielonym zezwoleniu, a także wynikających z przepisów ustawy, z wyjątkiem ust. 4 i 5. Jak stanowi art. 32 ust. 1 u.g.h. koncesji na prowadzenie kasyna gry udziela minister właściwy do spraw finansów publicznych. W myśl art. 89 ust. 1 pkt 1 u.g.h. karze pieniężnej podlega urządzający gry hazardowe bez koncesji, bez zezwolenia lub bez dokonania wymaganego zgłoszenia, przy czym wysokość kary pieniężnej wymierzanej w przypadku gier na automatach wynosi 100.000 zł od każdego automatu (art. 89 ust. 4 pkt 1a u.g.h.). Dla wymierzenia kary pieniężnej konieczne jest zatem wystąpienie trzech elementów określających zakres zastosowania zrekonstruowanej powyżej normy, a mianowicie chodzi o ustalenie konkretnego podmiotu urządzającego gry na automatach, ustalenie w sposób jednoznaczny charakteru tych gier, tzn. czy są to gry na automatach w rozumieniu u.g.h., a także ustalenie, że gry na automatach były urządzane bez koncesji, bez zezwolenia lub bez dokonania wymaganego zgłoszenia.

W sprawie niniejszej poza sporem pozostaje fakt, że A. W. nie legitymował się ani koncesją na prowadzenie kasyna, ani zezwoleniem na urządzanie gier hazardowych. Bezsporne jest również to, że funkcjonariusze celno-skarbowi ujawnili w lokalu przy ul. "[...]" 3 automaty służące do gry. Lokal ten miał charakter ogólnodostępny i nie był kasynem gry w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt. 1 lit. a) u.g.h. ani salonem gier na automatach (art. 4 ust. 1 pkt. 1 lit. c u.g.h.). Jak wynika z opinii biegłego ujawnione automaty są automatami w rozumieniu art. 2 ust. 3 u.g.h. , zgodnie z którym grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych oraz gry odpowiadające zasadom gier na automatach urządzane przez sieć Internet o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości. Zakres wskazanej definicji został rozszerzony w art. 2 ust. 5 u.g.h., który stanowi, że grami na automatach są także gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, oraz gry odpowiadające zasadom gier na automatach urządzane przez sieć Internet organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy.

Natomiast odnosząc się do ustalenia podmiotu, wobec którego może być egzekwowana odpowiedzialność administracyjna za popełnienie deliktu polegającego na urządzaniu gier na automatach poza kasynem gry, ustawodawca używa pojęcia "urządzającego gry". Istota sporu w niniejszej sprawie dotyczyła właśnie tego, czy

w okolicznościach faktycznych rozpoznawanej sprawy skarżący mógł być uznany za "urządzającego gry" w sytuacji, gdy został on skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. polegające na "prowadzeniu gier". Należy wskazać, że tylko kara przewidziana w art. 107 kodeksu karnego skarbowego ma charakter odwetowy (penalny), natomiast kara administracyjna z art. 89 u.g.h. nie ma takiego charakteru. Są to dwa zupełnie różne rodzaje odpowiedzialności, przy której badaniu brane są pod uwagę różne przesłanki. Odpowiedzialność karno-skarbowa oparta jest na zupełnie odmiennych przesłankach niż odpowiedzialność za delikt administracyjny. O ile pierwsza z nich, oparta jest za zasadzie winy - którą można przypisać osobie fizycznej, to druga oparta jest na przesłance obiektywnego naruszenia prawa. Główną funkcją odpowiedzialności karnej jest funkcja represyjna, czyli odwet za popełniony czyn zabroniony, to główną funkcję odpowiedzialności administracyjnej stanowi funkcja szeroko pojętej prewencji, której mogą towarzyszyć również inne jeszcze funkcje.

Zarówno ustawa o grach hazardowych, jak i Kodeksy karny skarbowy nie zawierają legalnej definicji "urządzającego gry". W orzecznictwie sądowoadministracyjnym jednolicie przyjęto, że "urządzanie gier hazardowych na automatach" stanowi ogół czynności i działań umożliwiających przeprowadzenie takich gier. Naczelny Sąd Administracyjny w swoim orzecznictwie wielokrotnie wypowiadał się w kwestii jakiemu podmiotowi można przypisać cechę "urządzającego gry". Jak przyjęto w orzecznictwie, przy dokonywaniu wykładni, tego pojęcia należy przyjąć szeroki zakres definicji podmiotu urządzającego gry. Urządzanie gier hazardowych to ogół czynności i działań stanowiących zaplecze logistyczne dla umożliwienia realizowania w praktyce działalności w zakresie gier hazardowych, w szczególności: zorganizowanie

i pozyskanie odpowiedniego miejsca na zamontowanie urządzeń, przystosowanie go do danego rodzaju działalności, umożliwienie dostępu do takiego miejsca nieograniczonej liczbie graczy, utrzymywanie automatów w stanie stałej aktywności, umożliwiającym ich sprawne funkcjonowanie, wypłacanie wygranych, obsługa urządzeń, zatrudnienie

i odpowiednie przeszkolenie personelu, zapewniające graczom możliwość uczestniczenia w grze. Nie tylko zatem podmiot koordynujący i organizujący działalność w zakresie gier hazardowych może być uznany za urządzającego w rozumieniu wskazanego przepisu prawa materialnego. Określenie to obejmuje bowiem również podmioty, które w inny sposób działają celem umożliwienia funkcjonowania działalności hazardowej (wyrok NSA z dnia 22 kwietnia 2021 r., sygn. akt II GSK 615/18, dostępny w CBPOS). Zdaniem Sądu, w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy organy administracyjne orzekające w sprawie prawidłowo dokonały niezbędnych ustaleń faktycznych oraz zastosowały przepisy art. 89 ust. 1 pkt 1 u.g.h. Nie ulega wątpliwości, że czynności skarżącego, których wykonywanie organ przypisał skarżącemu na podstawie zebranego materiału dowodowego świadczą o jego aktywności w działalności polegającej na organizowaniu gier hazardowych. Fakt, że udostępniał on karty magnetyczne umożliwiające dostęp do lokalu, w którym znajdowały się automaty, obsługa tych automatów polegająca na napełnianiu monetami, wypłacanie graczom pieniędzy stanowiących wygraną służyły niewątpliwie stwarzaniu przez skarżącego warunków zapewniających funkcjonowanie urządzeń.

W tej sytuacji należało przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym organ nie uchybił przepisom postępowania wyjaśniającego określonym w ustawie Ordynacja podatkowa. W świetle całokształtu okoliczności wynikających z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, organy miały podstawy do uznania skarżącego za "urządzającego grę" w rozumieniu art. 89 ust. 1 u.g.h. Przepis ten jest bowiem adresowany do każdego, kto w sposób w nim opisany, a więc sprzeczny z ustawą, urządza gry na automatach. Wbrew twierdzeniom skarżącego, w ocenie Sądu, organy administracyjne nie pominęły wyroku sądu wydanego w sprawie sygn. akt "[...]". Prawdą jest, że wyrokiem tym skarżący został skazany za prowadzenie gier hazardowych, a nie za urządzanie gier hazardowych. Trzeba jednak mieć na względzie różne przesłanki brane pod uwagę przy odpowiedzialności karno-skarbowej

i odpowiedzialności administracyjnej. Jak już wskazano, przepisy u.g.h. nie rozróżniają pojęć "prowadzenia gier" i "urządzania gier", posługując się tylko tym ostatnim, rozumianym w orzecznictwie jako zespół wszelkich czynności stwarzających warunki do nielegalnego funkcjonowania urządzeń do gier hazardowych.

W art. 107 k.k.s. natomiast wyróżniane są dwie ww. postacie przestępstwa karnoskarbowego. Pojęcie urządzania gier hazardowych wbrew przepisom ustawy, realizujące znamiona przestępstwa skarbowego opisanego w art. 107 § 1 k.k.s., wykładać należy w ten sposób, że określone znamię czasownikowe jest ściśle związane z miejscem, w którym urządzanie gier następuje. Sprawca dopuszcza się tylu odrębnych pod względem karnoprawnego wartościowania zachowań polegających na urządzaniu gier, w ilu odrębnych od siebie miejscach gry są urządzane. Ocena taka wynika z miejsca, jakie w strukturze przestępstwa skarbowego z art. 107 § 1 k.k.s zajmuje automat do gier. Urządzenie takie pełni funkcję narzędzia służącego do popełnienia czynu zabronionego. Automat służy sprawcy do realizacji czynności sprawczej "urządza" i bez jego pomocy sprawca nie jest w stanie swoim zachowaniem zrealizować znamienia czasownikowego typu czynu z art. 107 § 1 k.k.s. w analizowanej formie przestępstwa. Natomiast sprawca prowadzący gry hazardowe w jednym miejscu dopuszcza się jednego zachowania polegającego na urządzaniu gier w rozumieniu art. 107 § 1 k.k.s niezależnie od tego, ile konkretnych automatów do gier w tym miejscu się znajduje. (Jan Kluza, Łukasz Juszczyk, Problematyka tożsamości i wielości czynów w odniesieniu do przestępstwa nielegalnego urządzania gier hazardowych na automatach, Pokuratura i Prawo 2019, nr 10, str. 81-93). Oznacza to, że rozróżnienie tych dwóch pojęć na gruncie odpowiedzialności karnoskarbowej nie ma wpływu na odpowiedzialność administracyjną przewidzianą ustawą o grach hazardowych. W tym postępowaniu bowiem organy mają obowiązek zbadania czy w sprawie doszło do urządzania gier z naruszeniem przepisów tej ustawy. W tym celu mogą one, a nawet powinny, prowadzić własne ustalenia przewidziane wszelkim dostępnymi środkami dowodowymi, co w niniejszej sprawie uczyniły.

Odnosząc to do podniesionych w skardze zarzutów naruszenia przepisów procesowych, należy wskazać, że podstawowe znaczenie dla każdego postępowania ma należyte ustalenie stanu faktycznego sprawy. Tylko wówczas możliwe jest prawidłowe zastosowanie przepisu prawa materialnego i na tej podstawie ustalenie zakresu praw i obowiązków strony. Zgodnie z art. 122 Ordynacji podatkowej w toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym. W ocenie Sądu, zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy jest kompletny i wystarczający do rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności administracyjnej podmiotu urządzającego gry na automatach, w związku z tym nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenia przepisów postępowania, zarówno co do niekompletności zgromadzonego materiału dowodowego, jak i ceny dowodów. Dokonana przez organy ocena dowodów w pełni odpowiada wymogom zawartym

w przepisie art. 191 Ordynacji podatkowej. Powołany przepis wprowadza zasadę swobodnej oceny dowodów, polegającą na pozostawieniu organom prowadzącym postępowanie swobody w ocenie materiału dowodowego i samodzielności w ocenie wagi oraz mocy poszczególnych dowodów. Ocena dowodów przeprowadzona w sprawie, w ocenie Sądu, nie nosi cech dowolności. Organy szczegółowo opisały zeznania przesłuchanych w sprawie świadków i wyjaśniły którym z nich dają wiarę

i dlaczego odmówiły wiarygodności zeznaniom strony. Organy zebrały wystarczający materiał dowodowy, dokonały jego wnikliwej oceny, wskazując w szczególności na to jakie czynności podejmowane przez skarżącego uzasadniały uznanie go za "urządzającego gry".

Reasumując, Sąd stwierdził, iż organy zasadnie uznały, że zaistniały przesłanki do wymierzenia kary pieniężnej, o której mowa jest w art. 89 ust. 1 pkt 1 i ust. 4 pkt 1 lit. a u.g.h. Analiza akt sprawy pozwalała na stwierdzenie, że organy dysponując dowodami w postaci eksperymentów przeprowadzonych przez funkcjonariuszy celnych, opinią biegłego i zeznaniami świadków w sposób wystarczający ustaliły losowy charakter gier prowadzonych na spornych automatach oraz że to skarżący był urządzającym gry na automatach oraz że czynił to bez koncesji (zezwolenia, zgłoszenia).

W świetle powyższego zarzuty w zakresie dotyczącym naruszenia przez organ przepisów prawa materialnego oraz prawa procesowego uznać należało za niezasadne. Jednocześnie Sąd nie stwierdził po stronie organu uchybień naruszających prawo, które należałoby wziąć pod uwagę z urzędu.

Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a., skargę oddalił jako niezasadną.



Powered by SoftProdukt