Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Donata Starosta Sędzia WSA Monika Świerczak Asesor sądowy WSA Katarzyna Witkowicz-Grochowska (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 01 grudnia 2021 r. sprawy ze skargi P. T. B. S. S.. z o.o. z siedzibą w P. na decyzję Inspektor Nadzoru Budowlanego z dnia [...] sierpnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki oddala skargę w całości.

W. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowanego decyzją

z [...] sierpnia 2021 r. utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla Miasta P. z dnia [...] czerwca 2021r. (znak: [...]), którą organ nakazał P. T. B. S. Sp. z o.o. z siedzibą w P. (dalej PTBS sp. z o.o.) rozbiórkę ogrodzeń ogródków lokatorskich, wybudowanych na nieruchomości przy ul. Ż. w P., na działce nr [...] arkusz nr [...], obręb G.. Decyzja ta została wydana na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 51 ust. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.

Powyższe decyzje organów nadzoru budowlanego obu instancji zostały wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W dniu [...] października 2020 r. Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego dla Miasta P. wpłynął e-mail informujący, iż na nieruchomości przy ul. Ż. w P., przy budynkach P. T. B. S. Sp. z o.o. w P. wykonywane są roboty budowlane, polegające na budowie ogrodzeń ogródków lokatorskich przylegających do budynków mieszkalnych, z naruszeniem przepisów obowiązującego na tym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Pismem z dnia [...] listopada 2020 r. PTBS Sp. z o.o. poinformowało, że osiedle mieszkaniowe, położone przy ul. [...] i E. Z. w P. nie zostało ogrodzone, a tym samym nie naruszono postanowień obowiązującego na tym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulic K. w P., przyjętego uchwalą Rady Miasta P. z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...] Z uwagi jednak na liczne wnioski mieszkańców zostały wygrodzone części trawników. Wygrodzono części trawników, które przylegają do mieszkań położonych na parterze budynków mieszkalnych i które to mieszkania posiadają okna balkonowe, prowadzące z wnętrza mieszkań na przylegający do budynku teren. W ten sposób doszło do wygrodzenia mini terenów rekreacyjnych. PTBS Sp. z o.o. wskazała, że wygrodzenia te zostały wykonane we własnym zakresie przez najemców parterowych mieszkań, celem korzystania z przylegającego trawnika. Spółka złożyła także obszerne wyjaśnienia na temat powodów uzasadniających konieczność wykonania tych ogrodzeń (poczucie bezpieczeństwa, względy estetyczne itp.).

W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych PINB ustalił, że przy budynku mieszkalnym znajdującym się na nieruchomości przy ul. Ż. w P., od strony ul. [...], wykonano ogrodzenia trzech ogródków dla potrzeb lokali mieszkalnych, które położone są na paterze budynku. Ogrodzenia wykonano w systemie panelowym, o wysokości ok. [...] m, ogrodzenia składają się ze słupków stalowych, paneli ogrodzeniowych oraz podmurówki z płyt prefabrykowanych, osadzonych w gruncie. Ogrodzenia te zostały wykonane w sierpniu 2020 r. przez najemców lokali nr [...], [...] i [...]. Uczestniczący w kontroli projektant budynku wskazał, że projekt budowlany nie przewidywał wykonania skontrolowanych ogrodzeń.

PTBS Sp. z o.o. poinformowała w toku postepowania, że wystąpiła do Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w P. z wnioskiem o zmianę zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w zakresie dopuszczalności sytuowania ogrodzeń.

PINB dla Miasta P. decyzją z dnia [...] czerwca 2021r. (znak: [...]) na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 51 ust. 7 ustawy z 7 lipca 1994r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r., poz. 1333) nakazał właścicielowi, PTBS Sp. o.o. z siedzibą w P., rozbiórkę ogrodzeń wybudowanych na nieruchomości przy ul. Ż. w P., na działce nr [...], arkusz nr [...], obręb G..

W uzasadnieniu swojej decyzji PINB wskazał, że zgodnie z art. 28 ust. 1 i art. 30 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane wybudowanie ogrodzenia o wysokości poniżej 2,20 m zwolnione jest z reglamentacji administracyjnoprawnej, a zatem nie wymaga dokonania zgłoszenia ani uzyskania pozwolenia na budowę. Brk obowiązku dokonywania zgłoszenia jak i występowania o pozwolenie na budowę nie oznacza jednak, że inwestycja zwolniona z powyższych obostrzeń może być zrealizowana w sposób całkowicie dowolny. Zgodnie z przywołanym przez organ orzecznictwem sądów administracyjnych również roboty budowlane niewymagające pozwolenia ani zgłoszenia muszą pozostać pod kontrolą właściwych organów w zakresie ustalania ich zgodności m.in. z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego.

W dalszej części uzasadnienia wskazano na treść mających zastosowanie w sprawie przepisów art. 50 i 51 Prawa budowlanego i organ stwierdził, że zgodnie z orzecznictwem art. 50 ust. 4 Prawa budowlanego odnosi się również do stwierdzenia niezgodności robót budowlanych z miejscowym planem i upoważnia organy do przeprowadzenia postępowania naprawczego w tym zakresie. Organ I instancji wskazał, że brak było podstaw do wstrzymania robót budowanych, albowiem zostały już one zakończone.

Podsumowując PINB wskazał, że wybudowanie spornych ogródków lokatorskich pozostaje w kolizji z obowiązującym na tym terenie miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulic [...] i [...] w P., przyjętego uchwałą Rady Miasta P. z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...] Wybudowane ogrodzenia nie są ogrodzeniami placów zabaw ani boisk, które jako jedyne dopuszczone są na terenie nieruchomości przy ul.. , z uwagi na co naruszają postanowienia planu. Sprzeczność wybudowania ogrodzeń z m.p.z.p. może zostać rozwiązana jedynie poprzez dostosowanie stanu faktycznego do stanu wyrażającego zakaz lokalizacji ogrodzeń na tym terenie, co stanowi o konieczności wydania nakazu rozbiórki.

Odwołanie od powyższej decyzji PINB z [...] czerwca 2021r. złożyło P. T. B. S. Sp. z o.o. w P. zarzucając naruszenie przepisu art. 51 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 51 ust. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j Dz. U. z 2020 r., poz. 1333) poprzez przyjęcie go za podstawę prawną decyzji [...] z dnia [...] czerwca 2021 r., podczas gdy w niniejszej sprawie przepis ten nie może mieć zastosowania, bowiem dla przedmiotowych ogrodzeń nic było wymagane ani pozwolenie na budowę, ani zgłoszenie, zatem organy nadzoru budowlanego nie miały kompetencji do oceny legalności jego budowy na podstawie przepisów ustawy prawo budowlane.

Zdaniem PTBS badanie czy dla danej inwestycji plan miejscowy przewiduje jej posadowienie dokonuje się na etapie udzielania pozwolenia na budowę lub dokonywania zgłoszenia. Skoro posadowienie na nieruchomości PTBS przedmiotowych ogrodzeń nie było wymagane ani pozwolenie na budowę, ani też zgłoszenie, to organy nadzoru budowlanego nie miały kompetencji do oceny legalności jego budowy na podstawie przepisów ustawy prawo budowlane.

Dodatkowo w ocenie spółki tylko zamknięcie całego osiedla poprzez jego opłotowanie i ograniczenie dostępu osobom trzecim mogłoby zostać uznane za sprzeczne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Z tej przyczyny Spółka uważa, że nie mogło dojść do naruszenia postanowień obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Odwołująca się spółka wskazała, że przyczyną wygrodzenia były liczne wnioski mieszkańców osiedla, ogrodzenia stanowią zabezpieczenie przed zwierzętami. Dodatkowo poinformowała, że Miejska Pracownia Urbanistyczna odmówiła wszczęcia procedury zmiany miejscowego panu w tym zakresie. Jednakże obecnie procesowana jest tzw. Uchwała krajobrazowa, w której znajdują zapisy o dopuszczeniu ogrodzeń wzdłuż działek przynależnych do lokali mieszkalnych. Zdaniem spółki zamysłem ustawodawcy nie było zakazanie jakichkolwiek ogrodzeń tylko tych, które grodzą osiedla. Mając na uwadze powyższe PTBS Sp. z o.o. wniosło o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości.

Po rozpoznaniu odwołania Inspektor Nadzoru Budowlanego zaskarżona decyzja z [...] sierpnia 2021r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W motywach rozstrzygnięcia organ nadzoru II instancji przytoczył dotychczasowy stan faktyczny sprawy. Dalej przywołał przepisy art. 29 ust. 2 pkt 10, art. 50 - 51 oraz art. 52 Prawa budowlanego odnoszące się do niniejszej sprawy. Stwierdził, że zgodnie z uchwałą NSA z 3 października 2016 r., sygn. akt II OPS 1/16 do obiektów dla budowy których nie jest wymagane pozwolenie na budowę ani zgłoszenie również konieczne jest zastosowanie procedury naprawczej uregulowanej w Prawie budowlanym, w przypadku zaistnienia niezgodności z odrębnymi przepisami. WWINB przyznał rację organowi I instancji w zakresie stwierdzenia, że wybudowane ogrodzenia naruszają obowiązujący na tym terenie miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Końcowo wskazano, że nie kwestionując złożenia przez PTBS wniosku o zmianę miejscowego planu, nie stanowi on podstawy do zawieszenia niniejszego postępowania, bo prace te są dopiero na etapie planowania.

Skargę na powyższą decyzję WWINB złożyło PTBS Sp. z o.o. w P. wnosząc o jej uchylenie oraz poprzedzającej ją decyzji PINB z dnia [...] czerwca 2021 r. zarzucając naruszenie przepisów postępowania:

1. art. 6, art. 7, art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. polegające na niewyczerpującym zebraniu i rozpatrzeniu materiału dowodowego oraz zaniechanie wszechstronnego rozważenia całokształtu okoliczności faktycznych sprawy, dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego oraz wydanie decyzji z całkowitym pomięciem dyrektywy nakazującej uwzględnienie słusznego interesu strony;

2. art. 8 k.p.a. poprzez naruszenie zasady ochrony zaufania do Państwa i stanowionego przez nie prawa i wynikającego z niej obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa prawnego oraz naruszenie zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa;

3. art. 21 w związku z art. 64 Konstytucji RP oraz art. 140 k.c. w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP i w konsekwencji naruszenie prawa własności, uniemożliwiające korzystanie najemcom/inwestorom z przysługujących praw, a przejawiające się w zbyt daleko posuniętym ograniczeniu ich uprawnień;

4. art. 8 i art. 107 § 3 k.p.a poprzez nienależyte uzasadnienie zaskarżonej decyzji z uwagi na to, że organ drugiej instancji ograniczył się tylko i wyłącznie do ponownego przywołania stanowiska organu I instancji w zakresie ustaleń faktycznych, a więc nie uczynił zadość normatywnym warunkom merytorycznego rozstrzygania w postępowaniu odwoławczym, co uniemożliwia realizację zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa oraz uniemożliwia dokonanie kontroli zaskarżonej decyzji.

Spółka zarzuciła też naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 29 ust. 2 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333) oraz § 4 ust. 2d tiret drugi Uchwały nr [...] Rady Miasta P. z dnia [...] lipca 2015 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulic K. w P., poprzez uznanie, że mimo, iż budowa przedmiotowego ogrodzenia nie wymagała pozwolenia na budowę ani zgłoszenia, to posadowienie ogrodzonych ogródków lokatorskich w rejonie ulic K. w P. jest niezgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla tego terenu, podczas gdy tylko zamknięcie całego osiedla poprzez jego opłotowanie i ograniczenie dostępu osobom trzecim mogłoby zostać uznane za sprzeczne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, natomiast ogrodzenia terenów przylokalowych nie stanowią wygrodzenia osiedla mieszkaniowego.

W ocenie Skarżącego posadowione na nieruchomości ogrodzenia ogródków lokatorskich, nie stanowią wygrodzenia osiedla mieszkaniowego. Ogródki mają stanowić ważny element struktury zieleni otoczenia oraz naturalna barierę przed hałasem i zanieczyszczeniami oraz przyczyniać sic do zachowania poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców osiedla. W związku z powyższym w ocenie Skarżącego organy obu instancji nie podjęły wszelkich kroków do wyjaśnienia sprawy, nie oceniły w należyty sposób materiału dowodowego dokonując jego dowolnej oceny oraz nie uzasadniły w przekonujący sposób swoich rozstrzygnięć.

Zdaniem Skarżącej spółki rozbiórka ogrodzeń oznacza narażenie na niebezpieczeństwo właścicieli mieszkań znajdujących się na parterze. Skarżący podnosi również, iż wydanie decyzji utrzymującej decyzję o rozbiórce w niniejszej sprawie doprowadziło do ograniczenia prawa własności Skarżącej oraz praw najemców lokali z przynależnymi ogródkami i nie było to w żaden sposób uzasadnione celem społecznym. Zdaniem Skarżącego organ dopuścił się daleko idącej ingerencji w prawo własności. Skarżący nie kwestionuje, iż co do zasady ingerencja taka jest dopuszczalna, jednak konieczna jest analiza czy w danym przypadku ingerencja ta jest usprawiedliwiona z punktu widzenia zasad i wartości, to jest czy ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości i wykonywaniu prawa własności są konieczne dla realizowania podanej w planie zagospodarowania przestrzennego funkcji publicznej.

Zdaniem PTBS Sp. z o.o. organ II instancji nie ustosunkował się do zarzutu, iż w przypadku braku obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nie był uprawniony do prowadzenia postępowania legalizacyjnego.

W odpowiedzi na skargę Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Skarga okazała się niezasadna.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 137) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, dalej także jako "p.p.s.a.") sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, i obejmuje orzekanie m.in. w sprawach skarg na decyzje administracyjne (art. 3 § 2 pkt 1 p.p.s.a.).

W ramach sprawowanej kontroli sąd bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze - w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim rodzajem i treścią zaskarżonego aktu, stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. Z istoty kontroli wynika również, że zgodność z prawem zaskarżonej decyzji podlega ocenie przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w dacie podejmowania zaskarżonego aktu. Z mocy art. 145 § 1 p.p.s.a. uwzględnienie skargi na decyzję lub postanowienie następuje w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (pkt 1 lit. a), naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (pkt 1 lit. b) lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 1 lit. c); a także w przypadku stwierdzenia przyczyn powodujących nieważność aktu lub wydanie go z naruszeniem prawa (pkt 2 i pkt 3). W przypadku uznania, że skarga nie ma uzasadnionych podstaw, podlega ona oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a.

Kontrola sądowa sprowadza się zatem do badania, czy w toku rozpoznania sprawy organy administracji publicznej nie naruszyły prawa materialnego i procesowego w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy, czy zgodnie z art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 735, dalej także jako "k.p.a."), dokonano ustalenia stanu faktycznego a dokonana ocena tych ustaleń znajduje oparcie w materiale dowodowym i uzasadnieniu decyzji zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a.

Przeprowadzona w tak zakreślonych ramach sądowa kontrola legalności zaskarżonej decyzji doprowadziła Sąd do uznania, że akt ten odpowiada prawu. W pierwszej kolejności Sąd wskazuje, że organy nadzoru budowlanego I i II instancji prawidłowo ustaliły stan faktyczny sprawy, z czynnym udziałem strony skarżącej, który Sąd uznał za własny i uczynił podstawą do dalszych rozważań.

Materialnoprawną podstawę w niniejszej sprawie stanowią przepisy ustawy z 7 lipca 1994r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r., poz. 1333 ze zm., dalej: "p.b." lub "Prawo budowlane").

Kwestią sporną w niniejszej sprawie była zgodność wykonania ogrodzeń ogródków lokatorskich na nieruchomości zlokalizowanej przy ul. Ż. , na działce nr [...], arkusz [...] obręb G. z obowiązującym tam miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Wskazać należy, że Uchwałą Nr [...] Rady Miasta P. z dnia [...] lipca 2015 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulic K. w P. (Dziennik Urzędowy Województwa W. z [...] lipca 2015 r., poz. 4725) uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obejmujący tereny działki nr [...] (zwany dalej "m.p.z.p."). Zgodnie z § 3 pkt 2 ww. uchwały przedmiotowa nieruchomość przy ul. Ż. stanowi teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej oznaczonej symbolem 5MW na rysunku planu. Postanowienie § 4 pkt 2 lit. d tiret drugi ww. uchwały stanowi, że w zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego zakazuje się lokalizacji ogrodzeń na terenach MW, z uwzględnieniem pkt 3 lit. k tej uchwały. Punkt 3 lit. k tej uchwały stanowi z kolei, że dopuszcza się na terenach MW lokalizację ogrodzeń ażurowych służących zabezpieczeniu placów zabaw oraz boisk sportowych, o wysokości dostosowanej do sposobu zagospodarowania. Stwierdzić więc należy, że m.p.z.p. przewiduje ogólny zakaz lokalizacji ogrodzeń na terenach zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z wyraźnymi wyłączeniami. Skarżący błędnie zarzuca więc organom obu instancji, że nie przeanalizowały czy zakaz stawiania ogrodzenia dotyczy całego osiedla, czy także wygrodzenia trawników. W m.p.z.p. ustanowiony został zakaz stawiania ogrodzeń, przy czym dopuszczono od tego zakazu wyjątki wskazane w § 4 pkt 3 lit. k uchwały, do których nie zaliczają się ogrodzenia będące przedmiotem niniejszej sprawy. W ocenie Sądu, sformułowanego w uchwale m.p.z.p. zakazu lokalizacji ogrodzeń (w § 4 pkt 2 lit. d tiret drugi) nie można zatem odnosić tylko do zakazu grodzenia terenu całego osiedla, jak to podniosła Skarżąca Spółka.

Zauważyć również należy, że wskazywany przez Skarżącą spółkę projekt tzw. uchwały krajobrazowej wydanej na podstawie art. 37b ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zm.) oraz w związku z uchwałą Rady Miasta P. Nr [...] z dnia [...] marca 2017 r. określa generalny zakaz sytuowania ogrodzeń (§ 9 pkt 3 projektu uchwały krajobrazowej) stanowiąc kolejne wyjątki, m.in. w postaci postanowienia wskazywanego w treści skargi, dotyczącego ogrodzeń wzdłuż działek przynależnych do lokali mieszkalnych. Stwierdzić jednak należy, że przedmiotowa uchwała jest na etapie procedowania, a jej wejście w życie i obowiązywanie nastąpi po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa W., dlatego jako nieobowiązujący akt prawa miejscowego nie może być podstawą do oceny w niniejszej sprawie.

Na podstawie przepisów Prawa budowlanego stwierdzić należy, że wykonanie budowy ogrodzeń ogródków lokatorskich nie wymaga pozwolenia na budowę ani zgłoszenia. Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 23 p.b. pozwolenia na budowę nie wymaga budowa ogrodzeń. Art. 30 ust. 1 pkt 3 p.b. z kolei stanowi, że zgłoszeniu organowi administracji architektoniczno-budowlanej wymaga, że budowa ogrodzeń o wysokości powyżej 2,20 m. Ogrodzenia będące przedmiotem niniejszego postępowania mają wysokość [...] m (protokół kontroli nr [...] k. 22 akt adm. I inst.), więc nie podlegają regulacji wskazanych powyżej przepisów Prawa budowanego.

Jakkolwiek, postępowanie naprawcze uregulowane w art. 50 p.b. i art. 51 p.b. wszczynane jest m.in. w przypadkach stwierdzenia przez organ nadzoru budowlanego prowadzenia robót budowlanych w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę, projekcie budowlanym lub w przepisach (art. 50 ust. 1 pkt 4 p.b.). W tym wypadku organ wydaje postanowienie o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych. Przepis art. 51 p.b. w ust. 1 pkt 1 stanowi, że przed upływem 2 miesięcy od dnia wydania postanowienia, o którym mowa w art. 50 ust. 1, organ nadzoru budowlanego w drodze decyzji nakazuje m.in. rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego. Natomiast ust. 7 tego przepisu stanowi, że przepisy ust. 1 pkt 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli roboty budowlane zostały wykonane w sposób, o którym mowa w art. 50 ust. 1.

Stwierdzić, należy że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego w związku z czym, na podstawie art. 87 ust. 2 Konstytucji RP jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa na obszarze działania organu, który go ustanowił. Ponadto, zgodnie ze zdaniem wstępnym art. 51 Prawa budowlanego, przewidziany w art. 51 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy nakaz rozbiórki może być stosowany także w przypadku, o którym mowa w art. 50 ust. 1 pkt 4 Prawa budowlanego, a więc wówczas, gdy roboty budowlane są wykonywane w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w przepisach. Skoro zaś miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest źródłem powszechnie obowiązujących przepisów, to należy uznać, że w powołanym art. 50 ust. 1 pkt 4 in fine Prawa budowlanego, chodzi także o przepisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z art. 51 ust. 7 Prawa budowlanego na tej samej podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego może być stosowany także do robót budowlanych, które zostały już zakończone. (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 grudnia 2017 r., sygn. II OSK 151/17, dostępne orzeczenia.nsa.gov.pl dalej "CBOSA"). Tym samym słusznie organy nadzoru budowalnego prowadziły postępowanie naprawcze w przypadku stwierdzenia niezgodności wykonanych robót budowalnych z m.p.z.p.

Dodatkowo wskazać należy, twierdzenie Skarżącej spółki, jakoby w przypadku gdy prowadzenie robót budowlanych nie wymagało uprzednio uzyskania pozwolenia na budowę ani zgłoszenia, organy nadzoru budowlanego nie były uprawnione do prowadzenia postępowania naprawczego uznać należy za niezasadne. Jak to zostało wyjaśnione w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 października 2016 r., sygn. akt II OPS 1/16 (CBOSA), art. 50 ust. 1 pkt 4 in fine p.b., a więc w tej części, która dotyczy istotnego odstępstwa od ustaleń i warunków określonych w przepisach, oraz art. 51 ust. 7 Prawa budowlanego mogą być stosowane do robót budowlanych, które nie wymagają ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia właściwemu organowi.

Zgodnie z art. 4 Prawa budowlanego każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami. Jak wskazał NSA w wyroku z 24 lutego 2012 r., sygn. akt II OSK 2342/10 (CBOSA), ograniczenie wolności budowlanej wynika z art. 35 ust. 1 pkt 1 p.b., który określa zakres i formę ingerencji organów architektoniczno-budowlanych. Do ograniczeń tych zaliczył również to wynikające z określenia przeznaczenia i zasad zagospodarowania danego terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ogranicza swobodę zabudowy nieruchomości, gdyż jako akt prawa miejscowego zawiera przepisy powszechnie obowiązujące w zakresie przeznaczenia terenu, zagospodarowania i warunków zabudowy. Dlatego art. 4 p.b. nie daje właścicielowi nieograniczonego uprawnienia do przesądzenia o przeznaczeniu zabudowy nieruchomości gruntowej na cel wyznaczony według własnej woli inwestora (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 kwietnia 2012 r., sygn. II OSK 259/12, CBOSA).

Podsumowując stwierdzić należy, że Sąd nie dopatrzył się w niniejszej sprawie naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy. Organy nadzoru budowlanego wobec stwierdzenia niezgodności wykonanych robót budowalnych z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego były nie tylko uprawnione, ale wręcz zobligowane do prowadzenia postępowania naprawczego. Jeżeli bowiem w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego okaże się, że nastąpiło niedające się usunąć naruszenie prawa, wówczas właściwy organ jest obowiązany wydać decyzję zakazującą prowadzenia dalszych robót bądź rozbiórkę obiektu lub jego części, a w przypadku szczególnym może także nakazać przywrócenie obiektu do stanu poprzedniego (art. 51 ust. 1 pkt 1 p.b.). Decyzja taka kończy postępowanie naprawcze.

Nadto zgodnie z treścią art. 52 Prawa budowlanego decyzja została skierowana do PTBS Sp. z o.o. jako właściciela nieruchomości.

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę nie doszukał się także innych uchybień przepisów postępowania skutkujących uchyleniem zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z [...] czerwca 2021r. W tym stanie sprawy skarga okazała się niezasadna, a jej zarzuty nie odniosły zamierzonego skutku. Na podstawie art. 151 p.p.s.a. należało ją oddalić w całości, jak Sąd orzekł w wyroku.

Niniejsza sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 15zzs? ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania zarządzenia Przewodniczącego Wydziału z 12 października 2021r. Stronom zapewniona także możliwość złożenia na piśmie ewentualnych wniosków dowodowych lub twierdzeń, które mogłyby być podnoszone na rozprawie.