Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Grzegorz Borkowski, , po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia J.S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 26 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Ol 511/10 przyznające prawo pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w kwocie przekraczającej 500 zł i w pozostałej części oddalający wniosek w sprawie ze skargi J.S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. z dnia 31 maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2006 r. postanawia oddalić zażalenie.

Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny Olsztynie przyznał skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w kwocie przekraczającej 500 zł.

W uzasadnieniu postanowienia wskazał, że skarżący wykazał, że jego sytuacja jest trudna, bowiem prowadzone jest wobec niego postępowanie egzekucyjne, zajęte zostało otrzymywane świadczenie z ubezpieczenia społecznego. Sąd podkreślił, że w okresie od 2001 r. do marca 2009 r. skarżący wraz z byłą małżonką dokonali sprzedaży około 22 ha gruntów. Z akt administracyjnych wynika, że w 2006 r. dokonali sprzedaży 32 działek za kwotę 1.319.531 zł, natomiast w 2007 r. ze sprzedaży 6 działek uzyskali kwotę w wysokości 683.595 zł. Pozostała część majątku skarżącego (około 56 ha), jak również środki pieniężne, zostały w dniu 5 marca 2009 r. aktem notarialnym przekazane w formie darowizny córkom skarżącego. Obecna sytuacja strony jest trudna jednakże, w ocenie Sądu, z uwagi na dokonaną na rzecz córek darowiznę, może on skorzystać z ich pomocy w częściowym uiszczeniu opłat sądowych.

W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym gdyż nie jest on w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, ewentualnie przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie z opłat sądowych w całości.

W uzasadnieniu zażalenia pokreślono m.in. że obecnie jedynym źródłem utrzymania skarżącego jest niezajęta część świadczenia emerytalnego, a sprzedaż posiadanych nieruchomości i darowizny na rzecz córek zostały dokonane w przeszłości. Ponadto przed sądami administracyjnymi toczy się kilka spraw, których stroną jest skarżący i we wszystkich przyznano skarżącemu prawo pomocy w ograniczonym zakresie. Ilość skarg i związana z nimi łączna wysokość kosztów sądowych sprawia, że skarżący nie będzie w stanie ich pokryć.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej ppsa) prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane osobie fizycznej gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Natomiast w zakresie częściowym może być przyznane jeśli wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Rozpoznając sprawę sąd pierwszej instancji miał obowiązek wszechstronnie i wyczerpująco odnieść się do przytoczonych we wniosku okoliczności i do materiału dowodowego zebranego w sprawie. W tym celu stosownie art. 255 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd wezwał skarżącego do przedstawienia dodatkowych dokumentów, potwierdzających przytoczone we wniosku okoliczności. Należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 246 cytowanej ustawy regulacja w nim zawarta stanowi odstępstwo od zasady ustanowionej w treści jej art. 199, stosownie do którego strony ponoszą koszty postępowania, związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Poddając zatem ocenie wniosek o przyznanie prawa pomocy Sąd powinien kierować się tą zasadą. Przytoczone we wniosku okoliczności, jak również przedstawione dokumenty powinny uzasadniać wyjątkowe traktowanie, o jakim mowa w powołanym wyżej przepisie. Przy tym to do Sądu kierującego się wskazaniami logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego i dostępnej wiedzy, należy ocena czy takie okoliczności zachodzą.

W przedmiotowej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny nie przychylił się w pełni do wniosku skarżącego, uznając, że zapłata wpisu w wysokości 500 zł nie przekracza jego możliwości finansowych. Z treści złożonego przez skarżącego wniosku oraz dodatkowych dokumentów wynika, iż skarżący otrzymuje świadczenie emerytalne w wysokości 2.500 zł brutto, z czego potrącana jest miesięcznie kwota 700 zł przez organ egzekucyjny. Do dyspozycji skarżącego pozostają środki w wysokości 1400 zł. Nie posiada żadnych oszczędności, nie jest właścicielem, ani też współwłaścicielem żadnych nieruchomości czy też wartościowych ruchomości. Wszystkie nieruchomości, których był współwłaścicielem zbył w latach 2001-2009, a uzyskane środki przekazał w darowiźnie córkom.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skarżący dokonując darowizn majątku tak znacznej wartości sam doprowadził do sytuacji finansowej w jakiej się znajduje. Nie ma zatem żadnego uzasadnienia wniosek o przyznanie mu prawa pomocy w pozostałym zakresie.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 184 w związku z art.197 § 2 ppsa orzeczono jak w sentencji.