Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia NSA Witold Falczyński,, Sędzia WSA Ewa Ibrom, Protokolant Stażystka Anna Chmielewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2006 r. sprawy ze skargi M. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...]. Nr [...] w przedmiocie zasiłku rodzinnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie z dnia [...] nr [...]

Decyzją z dnia [...] stycznia 2006 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu odwołania M. M. od decyzji wydanej z upoważnienia Prezydenta Miasta przez Zastępcę Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie nie przyznającej prawa do zasiłku rodzinnego na dziecko – A. M. – utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu decyzji organ orzekający podał, że zgodnie z art. 7 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej.

W świetle art. 3 pkt 7 tej ustawy instytucja zapewniająca całodobowe utrzymanie to dom pomocy społecznej, placówka opiekuńczo-wychowawcza, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, a także szkoła wojskowa lub inna szkoła zapewniająca nieodpłatnie pełne utrzymanie, w tym wyżywienie, zakwaterowanie i umundurowanie.

Jak wynika z dowodów zgromadzonych w sprawie, A. M. umieszczony został w młodzieżowym ośrodku wychowawczym postanowieniem z dnia 8 listopada 2005 r. Następnie postanowieniem sygn.akt Nmo 106/05 Sądu Rejonowego w Chełmie III Wydział Rodzinny i Nieletnich na wniosek Dyrektora Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w M. D. zarządzono przerwę wykonania orzeczonego środka w stosunku do A. M. na okres od 8 listopada 2005 r. do 30 stycznia 2006 r. Do akt dołączono kartę urlopową wystawioną w dniu 8 listopada 2005 r. przez Zastępcę Dyrektora Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w M. D. stwierdzającą urlopowanie wychowanka tamtejszej placówki.

Z powyższych dokumentów jednoznacznie wynika zdaniem Kolegium, że syn M. M. – A. M. przebywa w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w M. D., a więc w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie. A zatem w ocenie organu orzekającego M. M. nie przysługuje zasiłek rodzinny.

W skardze na powyższą decyzję M. M. wnosi o jej uchylenie. Podnosi, że jej syn A. M. przebywał w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w M. D. przez okres 1 miesiąca, tj. od 6 października 2005 r. do 8 listopada 2005 r., kiedy to został urlopowany i faktycznie zamieszkuje z matką. Skarżąca dodatkowo podkreśla, iż samotnie wychowuje pięcioro dzieci, jest osobą bezrobotną i w jej odczuciu odmowa przyznania zasiłku rodzinnego na syna A. jest niesprawiedliwa.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wnosi o oddalenie skargi, podtrzymując argumentację zawartą uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z dyspozycją art. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) w związku z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), kontroli sądowoadministracyjnej poddana została legalność działalności organów administracji publicznej.

Zaskarżona decyzja oraz decyzja organu pierwszej instancji tego wymogu nie spełniają. Zostały bowiem wydane z naruszeniem przepisu prawa materialnego, tj. art. 7 pkt 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255 z późn. zm.), wobec błędnej jego wykładni.

Wyżej cytowany przepis stanowi, że zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej. Zgodnie z art. 3 pkt 7 ustawy o świadczeniach rodzinnych instytucją taką jest młodzieżowy ośrodek wychowawczy. Jednakże w ocenie Sądu nie można interpretować pojęcia "umieszczenie" w oderwaniu od faktycznego miejsca pobytu dziecka. Zgodnie z wyjaśnieniem zawartym w "Słowniku współczesnego języka polskiego" (tom 2 Wydawnictwo PWN, Warszawa 1998) pojęcie "umieszczać" oznacza oddawać kogoś gdzieś, kierować w określone miejsce, wskazywać miejsce pobytu, wyznaczać miejsce nauki (...). A zatem wbrew stanowisku organów orzekających w niniejszej sprawie, to właśnie faktyczny pobyt dziecka w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie byłby okolicznością prowadzącą do odmowy przyznania zasiłku. Określenie instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie należy odnosić do faktycznego zapewnienia tego utrzymania.

Art. 4 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych stanowi, że zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.

Skoro więc, mimo orzeczenia Sądu o umieszczeniu dziecka młodzieżowym ośrodku wychowawczym, w dalszym ciągu przebywa ono wraz z matką, to na niej ciąży obowiązek utrzymania dziecka.

W związku z powyższym zasiłek rodzinny przysługuje jej na mocy art. 4 ust. 2 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy.

Kwestią, którą organy administracji powinny mieć na uwadze przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy jest ustalenie w jakim okresie dziecko skarżącej miało zapewnione całodobowe utrzymanie przez młodzieżowy ośrodek wychowawczy, a w jakim opiekę tę sprawowała skarżąca. Okoliczności te nie były bowiem ustalone w toku postępowania administracyjnego.

Mając więc na względzie powyższe okoliczności Sąd uznał, że przyjęta przez organy administracji interpretacja art. 7 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych jest sprzeczna z wykładnią językową, a w dalszej kolejności także celowościową.

Stwierdzone naruszenie prawa materialnego podlega kwalifikacji jako mające wpływ na wynik sprawy, w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Dlatego też Sąd uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję organu pierwszej instancji.

jp