drukuj    zapisz    Powrót do listy

6161 Lasy oraz zalesianie gruntów rolnych, Lasy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono decyzję I i II instancji, IV SA/Wa 1357/19 - Wyrok WSA w Warszawie z 2020-01-28, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Wa 1357/19 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2020-01-28 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2019-06-12
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Anna Sękowska
Iwona Owsińska-Gwiazda
Tomasz Wykowski /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6161 Lasy oraz zalesianie gruntów rolnych
Hasła tematyczne
Lasy
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 2325 art. 145 § 1pkt 1 ., 200, 205
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Tomasz Wykowski (spr.), Sędziowie sędzia WSA Iwona Owsińska-Gwiazda, sędzia WSA Anna Sękowska, Protokolant spec. Joanna Ziółkowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 stycznia 2020 r. sprawy ze skargi A. G. i A. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] kwietnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie nieuznania zastrzeżeń w stosunku do uproszczonego planu urządzenia lasu I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Starosty [...] z dnia [...] grudnia 2018 r. nr [...]; II. zasadza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na rzecz skarżących A. G. i A. K. kwotę 697 (sześćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

I. Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (dalej "Sądu") decyzją z dnia [...] kwietnia 2019 r. nr [...] (dalej "zaskarżoną decyzją" albo "decyzją odwoławczą") Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] (dalej "SKO"), po rozpoznaniu odwołania A. G. oraz A. K. (dalej "Skarżących"), reprezentowanych przez r. pr. M. B., od decyzji Starosty [...] (dalej "Starosty") z dnia [...] grudnia 2018 r., znak [...] , nie uznającej zastrzeżeń Skarżących do projektu Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu obręb Miasto [...] (dalej "projektu planu") w zakresie dotyczącym działek o numerze ewidencyjnym [...] oraz [...] (dalej "działki Skarżących") – utrzymało decyzję Starosty w mocy.

II. Przebieg postępowania, poprzedzający wydanie przez SKO zaskarżonej obecnie decyzji odwoławczej, przedstawia się następująco:

1. Pismem z dnia 31 października 2018 r., nadanym drogą pocztową w tej samej dacie, pełnomocnik Skarżących wniósł zastrzeżenia do projektu planu, żądając wyłączenia z niego działek Skarżących z uwagi na fakt, iż: (-) wbrew wymogom z art.6 ust.1 pkt 7 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (obecnie t.j. Dz.U. z 2020 r., poz.6), dalej także "ustawy", działki te nie stanowią części jakiegokolwiek zwartego kompleksu leśnego o obszarze co najmniej 10 ha, (-) działki te nie stanowią lasu w rozumieniu art.3 pkt lit.a ustawy o lasach, albowiem nie są przeznaczone do produkcji leśnej.

2. Decyzją z dnia [...] grudnia 2018 r. Starosta nie uznał wniesionych zastrzeżeń, stwierdzając, iż: (-) wpis w ewidencji gruntów, kwalifikujący działki Skarżących jako lasy i grunty leśne, jest dla organu sporządzającego uproszczony plan urządzania lasu wiążący, (-) kwestionowanie prawidłowości zapisów ewidencji gruntów w postępowaniu w przedmiocie sporządzenia uproszczonego planu urządzenia lasu jest prawnie niedopuszczalne.

3. Pismem z dnia 21 grudnia 2018 r. pełnomocnik Skarżących wniósł do SKO odwołanie od decyzji Starosta (za pośrednictwem tego organu), kwestionując przyjętą w decyzji wykładnię przepisów o lasach. Odwołanie podnosi, że: (-) niezależnie od zapisów ewidencji gruntów Starosta miał obowiązek ustalić, czy grunty objęte projektem planu spełniają kryteria lasu, wskazane w art.3 ustawy o lasach, tj. w szczególności, czy są przeznaczone do produkcji leśnej, (-) działki Skarżących nie zostały przeznaczone do produkcji leśnej ani w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, ani w ramach decyzji o ustaleniu warunków zabudowy, (-) prowadzenie w postępowaniu w przedmiocie sporządzenia planu dowodu przeciwko wypisowi z ewidencji gruntów jest dopuszczalne, (-) działki Skarżących sąsiadują w bezpośrednim zwarciu z działkami, które nie tworzą kompleksu leśnego o powierzchni przekraczającej 10 ha.

III. Decyzją zaskarżoną obecnie SKO rozpoznało odwołanie Skarżących od decyzji Starosty, utrzymując tę decyzję w mocy.

Uzasadniając rozstrzygnięcie odwoławcze, SKO wskazało w szczególności, co następuje:

(i) Z akt sprawy, w tym w szczególności ze sporządzonego projektu uproszczonego planu urządzenia lasu wynika, iż działki Skarżących są porośnięte roślinnością leśną. Co zaś najistotniejsze w rozpoznawanej sprawie, z wypisu z rejestru gruntów (dowód - wypis z dnia 31 stycznia 2019 r.) wynika bezsprzecznie, iż na działkach objętych niniejszym postępowaniem, znajdują się lasy i grunty leśne LsVI - odpowiednio na powierzchni 0,2699 ha oraz 0,3254 ha, planem zostały objęte wyłącznie grunty o tej powierzchni, oznaczone symbolem Ls.

(ii) Podkreślić należy, iż właściciele gruntów stanowiących lasy są zobowiązani do utrzymywania ich leśnego charakteru. Jak stanowi art. 13 ust. 1 ustawy o lasach właściciele lasów są obowiązani do trwałego utrzymywania lasów i zapewnienia ciągłości ich użytkowania, a w szczególności do: 1) zachowania w lasach roślinności leśnej (upraw leśnych) oraz naturalnych bagien i torfowisk; 2) ponownego wprowadzania roślinności leśnej (upraw leśnych) w lasach w okresie do 5 lat od usunięcia drzewostanu; 3) pielęgnowania i ochrony lasu, w tym również ochrony przeciwpożarowej; 4) przebudowy drzewostanu, który nie zapewnia osiągnięcia celów gospodarki leśnej, zawartych w planie urządzenia lasu, uproszczonym planie urządzenia lasu lub decyzji, o której mowa w art. 19 ust. 3; 5) racjonalnego użytkowania lasu w sposób trwale zapewniający optymalną realizację wszystkich jego funkcji przez: a) pozyskiwanie drewna w granicach nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, b) pozyskiwanie surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu w sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochronę runa leśnego.

W wyroku z dnia 9 września 2015 r., sygn. akt II OSK 95/14, NSA wskazał, iż prowadzenie gospodarki leśnej należy do obowiązków właściciela lasu i może ona być przedmiotem decyzji, o której mowa w art. 19 ust. 3 ustawy z 1991 r. o lasach. Inaczej mówiąc, wola właściciela lasu w zakresie czynności należących do gospodarki leśnej (w tym wykonywania zadań produkcyjnych) może zostać ukształtowana przez akt administracyjny, nie ma zatem znaczenia prawnego, czy prowadzi, lub czy zamierza albo nie zamierza produkcji leśnej prowadzić. Tym samym nie ma podstaw do tego, aby wola właściciela w zakresie prowadzenia produkcji leśnej decydowała o tym, czy dany grunt wpisany do ewidencji gruntów jako las odpowiada pojęciu lasu.

Przyjęcie innego punktu widzenia mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której grunt ujęty w ewidencji gruntów jako las - który np. w sposób celowy zostałby pozbawiony przez jego właściciela roślinności leśnej - nie mógłby zostać uznany za las tylko i wyłącznie z tego względu, iż nie ma na nim roślinności leśnej, nie jest prowadzona gospodarka leśna, a przeznaczony jest zupełnie na inne cele.

(iii) O tym, czy dany grunt jest lasem w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy o lasach decyduje, co do zasady, zapis w ewidencji gruntów. Stanowisko takie ugruntowane jest w orzecznictwie (por. wyroki NSA: z dnia 29 czerwca 2006 r., sygn. akt II FSK 1506/05, publ. Lex nr 242985; z dnia 25 listopada 2010, sygn. akt II FSK 1291/09, publ. Lex nr 745606, z dnia 21 grudnia 2012 r., sygn. akt II FSK 986/11, publ. Lex nr 1415193, z dnia 22 października 1998 r., sygn. akt II SA 1013/98, Lex nr 41795; wyroki WSA: w Warszawie z dnia 8 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Wa 1745/10 publ. Lex nr 1127355, w Białymstoku z dnia 7 czerwca 2005 r., sygn. akt II SA/Bk 130/05, publ. Lex nr 173757, w Bydgoszczy z dnia 10 lipca 2013 r., sygn. akt II SA/Bd 512 publ. cbois, w Łodzi z dnia 10 grudnia 2010 r., sygn. akt II SA/Łd 1023/10, publ. cbois). Jeżeli wedle ewidencji działka stanowi las, jest traktowana na potrzeby ustawy o lasach jako las. Aby zmienić ten stan właściciel musi wystąpić z wnioskiem do organu właściwego w sprawie ewidencji gruntów i budynków o dokonanie zmiany użytku gruntowego.

Dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków, a dotyczące opisu gruntu, czyli jego położenia, granic, konturów, rodzaju użytków mają walor dokumentu urzędowego i stanowią dowód tego, co zostało w nich stwierdzone (por. również wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 15 lipca 2015 r., sygn. akt II OSK 3021/13). Ponieważ prowadzenie gospodarki leśnej należy do ustawowych obowiązków właściciela lasu, to wola właściciela nie ma znaczenia w zakresie czynności należących do gospodarki leśnej. Tym samym nie ma podstaw prawnych do tego, aby wola właściciela nieruchomości w zakresie prowadzenia produkcji leśnej decydowała o tym, czy dany grunt wpisany do ewidencji gruntów jako las odpowiada pojęciu lasu.

(iv) Wadliwie wskazują Skarżący na niewiążący charakter zapisów ewidencji gruntów w zakresie zakwalifikowania danego gruntu jako gruntu leśnego i w rezultacie objęcia go projektem uproszczonego planu urządzenia lasu. Zasadniczego znaczenia w rzeczonym zakresie nie będą miały przepisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, czy też zapisy zamieszczone w decyzji o warunkach zabudowy, w oparciu o które dany teren miałby zostać przeznaczony do produkcji leśnej. Powszechnie wiadomym jest bowiem fakt, iż dla wielu terenów nie ma obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (ani również wydawanych decyzji o warunkach zabudowy, w oparciu o które grunty przeznaczane by były do produkcji leśnej). Przy przyjęciu za zasadną tezy podnoszonej przez Skarżących, iż dany grunt może być uznany za las tylko w przypadku przeznaczenia go do produkcji leśnej właśnie w oparciu o zapisy planu miejscowego lub decyzji (i tylko taki grunt może zostać objęty postanowieniami uproszczonego planu urządzenia) doszłoby do sytuacji, w której tak naprawdę niewielki odsetek gruntów opisanych w ewidencji gruntów jako grunty leśne mógłby zostać uznany za las i objęty tego rodzaju planem.

Podzielić należy zatem stanowisko orzecznictwa sądowo – administracyjnego, iż prawidłowość zapisów w ewidencji gruntów i budynków nie może być kwestionowana w postępowaniu dotyczącym zastrzeżeń co do zapisów zawartych w projekcie uproszczonego planu urządzenia lasu (wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2017 r., sygn. akt IV SA/Wa 2847/16, z dnia 7 grudnia 2016 r., sygn. akt IV SA/Wa 1412/16, z dnia 18 grudnia 2015 r., sygn. akt IV SA/Wa 2608/15 (i inne dostępne CBOSA).

Jeśli z ewidencji gruntów wynika, że działka odwołującego to grunty leśne, to w tym zakresie działka jest objęta produkcją leśną w oparciu o ustawę o lasach. Zarzuty co do uproszczonego planu urządzenia lasu mogą obejmować kwestie dotyczące gospodarki leśnej, zasadności proponowanych zabiegów, ilości i gatunków roślinności na nieruchomościach, a nie danych zawartych w ewidencji gruntów.

IV. Pismem z dnia 14 maja 2019 r. pełnomocnik Skarżących wniósł do tut. Sądu skargę na decyzję odwoławczą SKO, podnosząc przeciwko tej decyzji zarzuty naruszenia następujących przepisów prawa:

1) art. 8, 11, 107 § 3 k.p.a. polegające na nierozpatrzeniu zarzutu braku podstaw do objęcia działki Skarżących uproszczonym planem urządzenia lasu w sytuacji, w której las występujący na wyżej wymienionych działkach nie jest częścią zwartego obszaru leśnego o powierzchni ponad 10 hektarów, a stanowi las rozdrobniony o powierzchni nie większej niż 10 hektarów,

2) art. 76 § 3 k.p.a. w zw. z art. 21 ust. 1 Prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 17 maja 1989 r. (Dz.U. Nr 30, poz. 163 z późn. zm.), polegające na błędnym przyjęciu, że wypis z ewidencji gruntów i budynków, dotyczący działek Skarżących, wskazujący, że działki te stanowią użytki gruntowe - "las" (symbol "Ls") - nie może być przedmiotem dowodu przeciwnego w postępowaniu w sprawie zastrzeżeń i wniosków do projektu planu;

3) art.76 § 3 k.p.a. w zw. z art. 20 ust 3a Prawo geodezyjne i kartograficzne w zw. z art. 20 ust. 2 ustawy o lasach, polegające na błędnym przyjęciu, iż dopóki wpis ewidencyjny działek Skarżących jako użytek "Ls" nie zostanie skutecznie zakwestionowany poza procedurą rozpatrywania wniosków i zastrzeżeń do projektu planu, to wiąże organy administracji i nie może być przedmiotem dowodu przeciwnego (art. 76 §3 k.p.a.).;

4) art. 8, 11, 107 § 3 k.p.a. polegające na braku wyjaśnienia przez organ odwoławczy, jakie dokumenty stanowią podstawę wpisu ewidencyjnego o użytku gruntowym "las" (symbol ewidencyjny: "Ls") w stosunku do działek ewidencyjnych Skarżących, gdy organ uznał, że podstawami tego typu nie muszą być dokumenty określone w art. 14 ust. 3 Ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 r. (Dz.U. Nr 101, poz. 444 z późn. zm.);

5) art. 3 pkt. 1 lit a) Ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 r. (Dz.U. Nr 101, poz. 444 z późn. zm.) przez błędne przyjęcie, że uznanie danego gruntu za las w ramach ewidencji gruntów i budynków skutkuje przyjęciem, że stanowi on "las" w rozumieniu 3 pkt. 1 lit a) ustawy o lasach, gdy zgodnie z Załącznikiem nr 6 do Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz.U. Nr 38, poz. 454) klasyfikacja gruntu do ewidencyjnej kategorii "las" następuje na podstawie spełnienia przez grunt przesłanek wymienionych w definicji legalnej "lasu" w rozumieniu art. 3 pkt. 1 lit a) ustawy o lasach;

6) art. 7, 11, 77 § 1 k.p.a., polegające na zaniechaniu inicjatywy dowodowej zmierzającej do ustalenia, jakie są podstawy wpisu w ewidencji gruntów i budynków, uzasadniające przyjęcie, że działki ewidencyjne Skarżących stanowią użytki gruntowe - "las" * (symbol "Ls"), a w związku z tym zmierzającej do wykazania bez wątpliwości, że spełniają przesłanki uznania ich za "las" w rozumieniu art. 3 pkt. 1 lit a) ustawy o lasach;

7) art. 8, 11, 107 § 3 k.p.a. polegające na braku wyjaśnienia przez organ odwoławczy na podstawie, jakich okoliczności i dowodów uznał, że przyjęcie, iż brak dokumentów, o których mowa w art. 14 ust 3 ustawy o lasach jako podstawa dla stwierdzenia, że dany grunt nie jest "lasem" skutkowałoby uznaniem, że większość lasów w Polsce nie spełniałoby przesłanek, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt. 1 lit. a) w/w ustawy.

V. W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko w sprawie.

VI. Wydanym w niniejszej sprawie postanowieniem z dnia 23 grudnia 2019 r. tut. Sąd, na podstawie art.33 § 2 p.p.s.a., dopuścił spółkę "[...] Jawna" z siedzibą w [...] (dalej "Spółka" albo "Uczestnik") – na jej wniosek - do udziału w postępowaniu jako uczestnika na prawach strony. Spółka wykazała bowiem, iż wynik niniejszego postępowania sądowego dotyczy jej interesu prawnego, który powstał w następstwie nabycia przez Spółkę od Skarżących, już po wszczęciu w/w postępowania, prawa własności działek gruntu, stanowiących przedmiot kontrolowanej decyzji SKO (akt notarialny z [...] października 2019 r. – k. 59 – 63 akt sądowych).

Zaznaczyć należy, iż w świetle braku w przepisach p.p.s.a. (w kontekście postępowania przed sądem administracyjnym) odpowiednika art.30 § 4 k.p.a., przewidującego (w kontekście postępowania administracyjnego) sukcesję uprawnień i obowiązków procesowych strony w następstwie zbycia prawa w toku postępowania administracyjnego, brak było podstaw do uznania Spółki za sukcesora procesowego Skarżących (Spółka nie wstąpiła zatem w prawa i obowiązki Skarżących, występując w sprawie jako uczestnik na prawach strony).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

VII. Sąd rozpoznał skargę na decyzję SKO z racji sprawowania wymiaru sprawiedliwości, polegającego na kontrolowaniu działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem (art.1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych - t.j. Dz.U z 2019, poz. 2167). Kontrola ta obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne (art.3 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2019 poz. 2325, zwanej dalej "p.p.s.a.").

W myśl art.134 § 1 p.p.s.a. sąd administracyjny rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Z kolei w myśl art.135 p.p.s.a. sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia.

Skargę należało uwzględnić, albowiem zaskarżona decyzja odwoławcza SKO oraz utrzymana nią w mocy decyzja Starosty wydane zostały z naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, tj. art. 7 i 77 § 1 i 80 k.p.a., które to naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Z tej racji obie wskazane wyżej decyzje należało wyeliminować z obrotu prawnego.

VIII. Kontrola legalności zaskarżonej decyzji prowadzi do następujących wniosków:

1. Przedmiotem kontrolowanego postępowania administracyjnego, uregulowanym w art.21 ust.5 ustawy o lasach, było rozpoznanie zastrzeżeń i wniosków Skarżących, jako właścicieli lasu, do projektu uproszczonego planu urządzenia lasu, wyłożonego do publicznego wglądu. Stwierdzić należy, iż w postępowaniu tym nie wyjaśniono w wyczerpujący sposób tego, czy:

1) działki Skarżących są położone w zwartym kompleksie gruntów leśnych o obszarze co najmniej 10 ha (z art.6 ust.1 pkt 7 ustawy o lasach wynika bowiem, iż uproszczony plan urządzenia lasu sporządza się dla gruntu spełniającego w/w kryteria),

2) zachodzą podstawy do zakwestionowania leśnego charakteru działek Skarżących.

Z tych przyczyn decyzje organów obu instancji należało wyeliminować w obrotu prawnego.

2. Stan prawny, regulujący przedmiot sprawy, przedstawia się następująco:

(i) Z art.7 ust.1 pkt 1 ustawy o lasach wynika, iż trwale zrównoważoną gospodarkę leśną prowadzi się według planu urządzenia lasu lub uproszczonego planu urządzenia lasu, z uwzględnieniem celów wymienionych w pkt 1 – 5.

Uproszczony plan urządzenia lasu to plan opracowywany dla lasu o obszarze co najmniej 10 ha, stanowiącego zwarty kompleks leśny, zawierający skrócony opis lasu i gruntów przeznaczonych do zalesienia oraz podstawowe zadania dotyczące gospodarki leśnej (art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy).

Stosownie do art.19 ust. 2 ustawy uproszczone plany urządzenia lasu, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, sporządza się dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa oraz dla lasów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Uproszczony plan urządzenia lasu, sporządzany jest dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa, należących do osób fizycznych i wspólnot gruntowych - na zlecenie starosty (art.21 ustawy).

Szczegółowe warunki i tryb sporządzania uproszczonego planu urządzenia lasu uregulowano, stosownie do delegacji ustawowej, przewidzianej w art.25 pkt 1 ustawy o lasach w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu (Dz.U. poz.1302).

(ii) Projekt uproszczonego planu urządzenia lasu wykłada się do publicznego wglądu na okres 60 dni w siedzibie urzędu gminy. O wyłożeniu projektu uproszczonego planu urządzenia lasu wójt (burmistrz, prezydent miasta) informuje pisemnie właścicieli lasów, z zaznaczeniem, że uproszczony plan urządzenia lasu będzie podstawą naliczenia podatku leśnego (art.21 ust.4 ustawy).

W terminie 30 dni od daty wyłożenia projektu uproszczonego planu urządzenia lasu zainteresowani właściciele lasów mogą składać zastrzeżenia i wnioski w sprawie planu. Starosta wydaje decyzje w sprawie uznania lub nieuznania zastrzeżeń lub wniosków (art.21 ust.5 ustawy).

Starosta, po uzyskaniu opinii właściwego terytorialnie nadleśniczego, zatwierdza uproszczony plan urządzenia lasu (art. 22 ust. 2 ustawy).

(iii) W ewidencji gruntów i budynków uwzględnia się ustalenia planów urządzenia lasu i uproszczonych planów urządzenia lasu dotyczące granic i powierzchni lasu (art.20 ust.2 ustawy).

3. W toku kontrolowanego postępowania administracyjnego, podobnie jak i w skardze, Skarżący zakwestionowali spełnienie się w sprawie kryterium obszarowego, przewidzianego w art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy (co najmniej 10 ha zwartego kompleksu leśnego), warunkującego dopuszczalność objęcia danego obszaru leśnego uproszczonym planem urządzenia lasu, wywodząc iż przedmiotowym projektem planu objęto obszar, obejmujący m.in. działki Skarżących, nie mający charakteru zwartego kompleksu leśnego (w ocenie skargi jest to las rozdrobniony o powierzchni nie większej niż 10 hektarów). Skarżący stoją zatem konsekwentnie na gruncie bezprzedmiotowości całego postępowania planistycznego, obejmującego m.in. działki Skarżących, w ramach którego sporządzono kwestionowany projekt planu, przyjmując, iż w miejsce uproszczonego planu urządzenia lasu dla wszystkich gruntów objętych postępowaniem winna być wydana, stosownie do wskazań art.19 ust.3 ustawy, decyzja starosty - na podstawie inwentaryzacji stanu lasów.

Stwierdzić należy, iż zarzut ten nie doczekał się wyczerpującego wyjaśnienia przez organy obu instancji. Kwestia ta nie została de facto zbadana przez organy w ogóle (poza ogólnym stwierdzeniem w decyzji Starosty, iż wymóg powierzchni co najmniej 10 ha nie odnosi się do poszczególnych działek, objętych planem do całego, objętego planem obszaru). Jak trafnie wskazano w wyroku WSA w Pozaniiu z dnia 17 stycznia 2018 r., sygn. akt IV SA/Po 947/17, publ. CBOSA: "Zasada przekonywania nie zostanie zrealizowana, gdy organ pominie milczeniem niektóre twierdzenia lub nie odniesie się do okoliczności istotnych dla danej sprawy. Obowiązkiem organu odwoławczego przy uzasadnianiu decyzji jest więc ustosunkowanie się do wszystkich zarzutów podnoszonych przez stronę w trakcie toczącego się postępowania. Niewykonanie tego obowiązku stanowi naruszenie prawa procesowego w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy, a to z kolei skutkuje uchyleniem zaskarżonej decyzji. Pogląd ten jest w orzecznictwie ugruntowany (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 marca 2013 r., sygn. akt II SA/Wa 1757/12, LEX nr 1303055, wyrok WSA w Kielcach z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. akt II SA/Ke 56/13, LEX nr 1311189, wyrok WSA w Poznaniu z dnia 13 lutego 2013 r., sygn. akt IV SA/Po 1039/12, LEX nr 1287174, wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 15 marca 2012 r., sygn. akt III SA/Wr 693/11, LEX nr 1139507).".

Dopiero w odpowiedzi na skargę SKO wskazało, iż: "Faktem jest, iż działki te [tj. Skarżących] mają powierzchnię mniejszą niż 10 ha, jednakże położone są w sąsiedztwie innych gruntów leśnych, tworząc z nimi łącznie zwartą powierzchnię ponad 10 ha. Z dokumentów zgromadzonych w aktach w toku rozpoznawania sprawy przed organem odwoławczym - uproszczony plan urządzenia lasu wraz z opisem taksacyjnym działek - wynika, iż nieruchomości objęte postępowaniem położone są w oddziale oznaczonym numerem 23 o łącznej powierzchni - zalesionej 16,50 ha, niezalesionej 1,18 ha - w której skład wchodzą między innymi działki o numerach [...] , [...] , [...] , [...] oraz działki skarżących. Działki te zlokalizowane są w jednym kompleksie leśnym i objęte jednym oddziałem to/sporządzonym projekcie.".

Nie negując w/w danych Sąd dostrzega jednak, iż prawidłowe odniesienie się do tak postawionego zarzutu (brak zwartości obszaru leśnego objęto procedurą planistyczną) winno było obligatoryjnie obejmować analizę stosownej dokumentacji geodezyjnej (stosownie do §7 ust.1 pkt 5 rozporządzenia wykonawczego tryb sporządzania uproszczonego planu urządzenia lasu obejmuje sporządzenie (...) kopii lub wyrysu mapy ewidencyjnej gruntów z oznaczeniem działek ujętych w sporządzanym uproszczonym planie urządzenia lasu). Oczywistym jest, iż dokumentacja tego rodzaju (nie zgromadzona zresztą w aktach kontrolowanego postępowania za wyjątkiem nie poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii przedłożonej przez samych Skarżących przy odwołaniu) nie była jednakże w jakimikolwiek zakresie przedmiotem analiz organów. Okoliczność tę uznać należy za wadę postępowania wyjaśniającego.

4. Sąd nie podziela stanowiska organów co do niedoznającego żadnego wyjątku związania organów sporządzających uproszczony plan urządzenia lasu treścią ewidencji gruntów w zakresie ujawnienia w tej ewidencji danego gruntu jako grunt leśny, które to związanie miałoby w ocenie organów uniemożliwiać jakąkolwiek możliwość skutecznego zakwestionowania w trybie uregulowanym w art.21 ust.5 ustawy o lasach leśnego charakteru gruntu ujawnionego jako las w ewidencji gruntów. Stosownie do powyższego:

4.1. Jakkolwiek nie można zaprzeczyć, iż tak sformułowane, rygorystyczne stanowisko jest reprezentowane w orzecznictwie sądowym (co dostrzegło SKO, powołując je w zaskarżonej decyzji), niemniej Sąd orzekający w sprawie niniejszej przychyla się do wykładni przepisów o lasach, dokonanej przez tut. Sąd w prawomocnym wyroku z dnia 19 czerwca 2019 r., sygn. akt IV SA/Wa 784/19, publ. CBOSA, upoważniającej organ rozpatrujący zarzuty do projektu uproszczonego planu urządzenia lasu do badania, czy działka objęta postępowaniem planistycznym, zakwalifikowana w ewidencji gruntów jako las, istotnie cechy lasu posiada.

Trafnie zatem przyjęto w przywołanym wyroku, iż:

W sytuacji, w której uproszczony plan urządzenia określa zasady prowadzenia właściwej gospodarce leśnej na przyszłość, umożliwiając przy tym zinwentaryzowanie powierzchni lasów, to winien on opierać się w tym zakresie wyłącznie na danych aktualnych, tak aby ujmował grunty rzeczywiście będące lasami. Potrzeba ta upoważnia organy sporządzające plan do ustalania, czy objęte postępowaniem planistycznym działki, które ujęto w ewidencji jako leśne, istotnie stanowią las w rozumieniu przepisów ustawy o lasach.

Uściślenia wymagają w tym kontekście granice związania w/w organów związania treścią ewidencji gruntów. Związanie to odnosić należy wyłącznie do tego etapu sporządzania planu, w którym dochodzi do ustalenia, jakie tereny mają podlegać inwentaryzacji, a więc jakie grunty mają potencjalnie znaleźć się w granicach projektowanego planu. Nie oznacza to jednak, że docelowo wszystkie grunty wskazane ewidencyjnie jako leśne mają zostać objęte planem. Na skutek bowiem przeprowadzonych w toku inwentaryzacji oględzin poszczególnych działek może okazać się, iż charakterystyka określonych gruntów przestała odpowiadać definicji lasu i powinna zostać wyłączona z planu. Inwentaryzacja ma więc doprowadzić do ustalenia rzeczywistego stanu poszczególnych gruntów, by projektowany plan odpowiadał rzeczywistości, nie stanowiąc wyłącznie powielenia formalnych zapisów ewidencyjnych niemających pokrycia z rzeczywistością. Tylko wówczas będzie realnie służył prowadzeniu prawidłowej gospodarki leśnej, gdyż będzie obejmować grunty faktycznie będące lasami w rozumieniu przepisów ustawy o lasach.

Podobnemu celowi służy procedura zgłaszania zastrzeżeń i wniosków do projektu uproszczonego planu urządzenia lasu, o której stanowi art. 21 ust. 5 ustawy. W jej trakcie właściciele działek leśnych mogą sygnalizować organowi planistycznemu, że grunt uwidoczniony w ewidencji jako las, a w konsekwencji planowany do objęcia projektowanym planem, nie spełnia cech właściwych definicji takiego gruntu, w związku z czym nie powinien być włączany do terenów objętych takim dokumentem. Rozstrzygnięcie w zakresie uwzględnienia bądź nie zgłoszonych zastrzeżeń i wniosków następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Konsekwencją inwentaryzacji czy uwzględnienia zastrzeżeń zgłoszonych przez właścicieli gruntów leśnych, skutkującą wyłączeniem danego gruntu z planu uproszczonego nie jest automatyczna zmiana zapisów ewidencyjnych dotyczących takiego gruntu, a jedynie nieuwzględnianie danego terenu w prowadzeniu gospodarki leśnej według określonych ustawą o lasach zadań i celów, co wynika z tego, że grunty te przestały być lasami w rozumieniu ww. ustawy. Ewidencyjnie jednak grunty takie pozostają opisane w ewidencji jako leśne do czasu zmiany tej kwalifikacji, ale dopiero w rezultacie odrębnie przeprowadzonych postępowań.

4.2. Odnosząc powyższe do rozpatrywanej sprawy, stwierdzić generalnie należy, iż nieuwzględnienie przez organy obu instancji w/w uwarunkowań przy wykładni przepisów ustawy o lasach, regulujących sporządzanie uproszczonych planów urządzania lasu, wywołało odstąpienie przez te organy od wyczerpującego ustalenia, czy działki Skarżących, bezspornie ujęte w ewidencji gruntów jako las, istotnie taki charakter – w świetle kryteriów z art.3 ustawy o lasach - posiadają (aczkolwiek Sąd nie przesądza wyniku sprawy w tym zakresie). SKO wprawdzie zaznaczyło m.in., iż: (-) przedmiotowe działki są porośnięte roślinnością leśną, (-) ujęcie ich jako lasy w ewidencji gruntów jest tożsame z przeznaczeniem przedmiotowych działek do produkcji leśnej, niemniej rozważania te miały charakter wyłącznie uzupełniający wobec zasadniczej tezy organów, iż weryfikowanie w postępowaniu w przedmiocie sporządzenia uproszczonego planu urządzenia lasu leśnego charakteru gruntu, ujętego w ewidencji gruntów jako las, nie jest dopuszczalne. Z uwagi na to, iż wykładnia tego rodzaju (w kontekście związania wpisami w ewidencji gruntów i budynków) nie jest poprawna, obowiązkiem organów było przeprowadzenie pełnej oceny w zakresie spełniania przez przedmiotowe działki kryteriów z art.3 ustawy o lasach.

Zaznaczyć jednakże należy, iż wbrew stanowisku skargi, dokonywanie w toku postępowania w przedmiocie sporządzenia uproszczonego planu urządzenia lasu oceny, czy dany grunt, ujmowany w ewidencji gruntów jako grunt leśny, charakter taki w rzeczywistości posiada (co w świetle przywołanego wcześniej stanowiska wyroku tut. Sądu z dnia 19 czerwca 2019 r., sygn. akt IV SA/Wa 784/19, może - przy zanegowaniu takiego charakteru – być podstawą do dokonania w stosownym trybie zmian w ewidencji gruntów), nie jest tożsame z kontrolowaniem w postępowaniu w przedmiocie sporządzania planu prawidłowości wpisu w ewidencji gruntów. Organ sporządzający uproszczony plan urządzenia lasu nie bada zatem, czy ujawnienie w ewidencji gruntów danego gruntu jako las było prawidłowe (tj. czy w dacie dokonywania w ewidencji gruntów wpisu o leśnym charakterze danego gruntu istniały przesłanki, uzasadniające dokonanie takiego wpisu) ale bada, czy grunt ten posiada charakter lasu w dacie sporządzania projektu planu.

5. Zaznaczyć należy, iż wpływu na ocenę legalności decyzji SKO, czy też Starosty nie może mieć sam fakt wspomnianego na wstępie przeniesienia - po wydaniu zaskarżonej obecnie decyzji odwoławczej (tj. już w toku postępowania sądowego) – własności przedmiotowych działek leśnych ze Skarżących na Spółkę. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż w/w zdarzenie prawne nastąpiło już po zakończeniu postępowania administracyjnego, a przy ocenie legalności kontrolowanego aktu administracyjnego sąd administracyjny może wziąć pod uwagę wyłącznie stan faktyczny i prawny, istniejący w dacie wydania w/w aktu. Poza oceną Sądu pozostaje zatem kwestia, czy co do zasady przeniesienie własności działek będących przedmiotem sprawy z osób fizycznych (tj. Skarżących) na spółkę jawną (tj. Spółkę) należy traktować – w świetle art.21 ust.1 pkt 3 ustawy o lasach (z którego wynika, iż plan urządzenia lasu lub uproszczony plan urządzenia lasu dla lasów innych niż wymienionych w pkt 1 i 2, sporządzany jest na zlecenie i koszt właścicieli) - jako okoliczność wyłączającą dopuszczalność objęcia przedmiotowych działek projektem uproszczonego urządzenia lasu, sporządzanym na zlecenie i koszt Starosty. Nie ulega natomiast wątpliwości, iż kwestia te będzie musiała być oceniona przez organy przy ponownym orzekaniu w sprawie.

6. W następstwie uprawomocnienia się niniejszego wyroku Starosta ponownie rozpatrzy zarzuty i wnioski, objęte pismem Skarżących z dnia 31 października 2018 r. (przyjmując, na zasadzie art.30 § 4 k.p.a., iż w postępowaniu administracyjnym doszło do wstąpienia przez Spółkę w prawa Skarżących jako stron postępowania), wykonując wskazania co do dalszego postępowania, sformułowane powyżej, tj.:

1) oceni dopuszczalność dalszego ujmowania działek w planie w kontekście art.21 ust.1 pkt 3 ustawy o lasach, a w razie niestwierdzenia przeszkód do takiego ujmowania,

2) wyjaśni kwestię ewentualnego położenia działek w zwartym kompleksie gruntów leśnych o obszarze co najmniej 10 ha,

3) wyjaśni kwestię ewentualnego spełniania przez działki kryteriów lasu z art.3. ustawy o lasach.

Z powyższych względów Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art.145 § 1 pkt 1 lit.c, art.135 i art.200 i art.205 § 1 i 2 p.p.s.a. Na zasądzony na rzecz Skarżący zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw w łącznej kwocie 697 złotych, składa się zwrot: 1) uiszczonego wpisu sądowego w kwocie 200 zł, 2) uiszczonej opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, 3) wynagrodzenia radcy prawnego w kwocie 480 zł.



Powered by SoftProdukt