drukuj    zapisz    Powrót do listy

647 Sprawy związane z ochroną danych osobowych, Ochrona danych osobowych, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Uchylono zaskarżone postanowienie, II SA/Wa 1743/20 - Wyrok WSA w Warszawie z 2021-03-15, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Wa 1743/20 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2021-03-15 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2020-09-08
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Andrzej Góraj
Łukasz Krzycki /sprawozdawca/
Sławomir Antoniuk /przewodniczący/
Symbol z opisem
647 Sprawy związane z ochroną danych osobowych
Hasła tematyczne
Ochrona danych osobowych
Skarżony organ
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
Treść wyniku
Uchylono zaskarżone postanowienie
Powołane przepisy
Dz.U. 2020 poz 256 art. 7, 8 §1, 61a §1, 77 §1, 80, 107 §3,
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Antoniuk, Sędzia WSA Łukasz Krzycki (spr.), Sędzia WSA Andrzej Góraj, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 15 marca 2021 r. sprawy ze skargi M. L. na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] lipca 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania 1. uchyla zaskarżone postanowienie; 2. zasądza od Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych na rzecz M. L. kwotę 100 zł (słownie: sto złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Zaskarżonym aktem - wobec skargi p. Pana M. D., zwanego dalej "Wnioskodawcą", na nieprawidłowości w przetwarzaniu jego danych osobowych przez Ministerstwo Cyfryzacji, zwane dalej "Ministerstwem" oraz Pocztę Polską S.A., zwaną dalej "Pocztą" – przywołując art. 61a § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 256 ze zm.), zwanej dalej "K.p.a.", w zw. z art. 7 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1781), zwanej dalej "ustawą o danych" - odmówiono wszczęcia postępowania.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia przywołano następujące okoliczności faktyczne i prawne uwarunkowania sprawy:

– w skardze podnoszono, że Ministerstwo przekazało na rzecz Poczty dane osobowe Wnioskodawcy bez podstawy prawnej; - na dzień przekazania jego danych i złożenia skargi nie obowiązywała bowiem ustawa z dnia 6 kwietnia 2020 r. o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. (Dz.U. z 2020 r., poz. 827) - regulująca organizację wyborów Prezydenta RP; oznacza to, że na dany moment Poczta nie była zaangażowana w organizację wyborów, a więc nie realizowała zadań publicznych; przetwarzanie danych Wnioskodawcy nie było zatem uzasadnione; dlatego - przetwarzając dane - Poczta nie może powoływać się na art. 6 ust. 1 lit. e rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 4.05.2016, str. 1 ze zm.), zwanego dalej "RODO"; Poczta działała zatem na podstawie decyzji Prezesa Rady Ministrów z 16 kwietnia 2020 r. (znak: BPRM.4820.2.3.2020), zwanej dalej "decyzją Premiera", który wezwał ją w niej do podjęcia przygotowań do przeprowadzenia wyborów; jednak - zgodnie z art. 51 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) - zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji o obywatelach określa ustawa; tylko w drodze ustawy można zatem zobowiązać organy administracji do przekazywania innym podmiotom danych osobowych; Wnioskodawca wniósł także o nałożenie na Pocztę administracyjnej kary pieniężnej,

– ze skierowanego do organu pisma Ministerstwa z [...] maja 2020 r. wynika, że dane z rejestru PESEL przekazano Poczcie w związku z realizacją działań w zakresie przeciwdziałania COVID-19, polegających na podjęciu i realizacji niezbędnych czynności, zmierzających do przygotowania przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 roku w trybie korespondencyjnym, w związku z decyzją Premiera; wydano ją na podstawie art. 11 ust. 2, w zw. z art. 11 ust. 2a i ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374), zwanej dalej "ustawą COVID"; polecono nią Poczcie realizację działań w zakresie przeciwdziałania COVID-19, polegających na podjęciu realizacji niezbędnych czynności, zmierzających do przygotowania przeprowadzenia w trybie korespondencyjnym wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 roku - w szczególności poprzez przygotowanie struktury organizacyjnej, zapewnienie niezbędnej infrastruktury oraz pozyskanie koniecznych zasobów materialnych i kadrowych,

– wnioskiem z 20 kwietnia 2020 r. - z powołaniem na art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 695), zwanej dalej "ustawą SARS" - Poczta wystąpiła do Ministerstwa o przekazanie w formie elektronicznej danych z rejestru PESEL w zakresie ostatniego (aktualnego albo ostatniego nieaktualnego, jeśli osoba nie posiada aktualnego) adresu zameldowania na pobyt stały oraz adresu zameldowania na pobyt czasowy oraz daty upływu deklarowanego terminu pobytu, imienia, drugiego imienia, nazwiska i numeru PESEL; we wniosku wskazano, że otrzymane dane z bazy PESEL Poczta połączy z rejestrami wyborców z gmin i - w razie braku wskazania przez gminy adresów, na które należy doręczyć pakiety wyborcze - Poczta będzie się posiłkować danymi z bazy PESEL; skutkiem tego połączenia będzie zbudowanie najbardziej aktualnej bazy adresów wyborców do doręczenia pakietów wyborczych w oparciu o dane z gmin oraz bazy PESEL; Poczta oświadczyła ponadto, że potrzebuje tych danych i wykorzysta je wyłącznie do realizacji zadań, związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a - po zrealizowaniu celu - usunie z systemu teleinformatycznego operatora,

– decyzją Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z 30 czerwca 2015 r. Pocztę wpisano do rejestru operatorów pocztowych prowadzonego przez ten organ (pod numerem B-00106) – wybrano ją, jako operatora wyznaczonego do świadczenia usług powszechnych na lata 2016-2025 (wskazano adres, gdzie w sieci teleinformatycznej zamieszczono dany akt),

– stosownie do brzmienia art. 61a § 1 K.p.a. gdy żądanie wniosła osoba niebędąca stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie jego wszczęcia,

– zgodnie z art. 99 ustawy SARS, operator wyznaczony - w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2188 ze zm.) - po złożeniu przez siebie wniosku w formie elektronicznej, otrzymuje dane z rejestru PESEL, bądź też z innego spisu lub rejestru będącego w dyspozycji organu administracji publicznej, jeżeli dane te są potrzebne do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej bądź w celu wykonania innych obowiązków nałożonych przez organy administracji rządowej; dane, o których mowa w zdaniu pierwszym, są przekazywane operatorowi wyznaczonemu w formie elektronicznej - w terminie nie dłuższym niż 2 dni robocze od dnia otrzymania wniosku; wyznaczony operator jest uprawniony do przetwarzania danych wyłącznie w celu, w jakim otrzymał te dane,

– zgodnie z art. 11 ust. 3 ustawy COVID, Prezes Rady Ministrów może, z własnej inicjatywy, wydawać polecenia obowiązujące podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2; wydając polecenie wobec przedsiębiorcy Prezes Rady Ministrów może wyznaczyć organ odpowiedzialny za zawarcie umowy; zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy COVID polecenia, o których mowa w ust. 1-3, wydaje się - w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 - w drodze decyzji administracyjnej; podlegają one natychmiastowemu wykonaniu z chwilą ich doręczenia lub ogłoszenia oraz nie wymagają uzasadnienia; aktualne brzmienie art. 11 ust. 3 ustawy COVID jest zbieżne z brzmieniem art. 11 ust. 2 ustawy COVID, w dacie wydania decyzji Premiera; zgodnie z tym przepisem Prezes Rady Ministrów, z własnej inicjatywy lub na wniosek wojewody - po poinformowaniu ministra właściwego do spraw gospodarki - może, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, wydawać polecenia obowiązujące inne, niż wymienione w ust. 1, osoby prawne i jednostki organizacyjne, nieposiadające osobowości prawnej oraz przedsiębiorców; polecenia wydane w formie decyzji administracyjnej; podlegają natychmiastowemu wykonaniu z chwilą ich doręczenia lub ogłoszenia oraz nie wymagają uzasadnienia,

– z art. 6 ust. 1 lit c RODO, wynika, że przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem, gdy jest niezbędne do wypełnienia ciążącego na administratorze obowiązku prawnego,

– z kolei z art. 99 ustawy SARS wynika, że operator pocztowy jest uprawniony do pozyskania od organu administracji publicznej danych osobowych wskazanych powyższym przepisem prawa, jeżeli zachodzi jedna z dwóch niezależnych od siebie przesłanek:

– w pierwszym przypadku udostępnienie danych jest możliwe, jeżeli dane te są potrzebne do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;

– w drugim - jeżeli dane te są potrzebne w celu wykonania innych obowiązków, nałożonych przez organy administracji rządowej,

– z uwagi na istniejącą w obrocie prawnym - w czasie przekazywania danych osobowych z rejestru PESEL – decyzję Premiera, którą nałożono na Pocztę obowiązek, o którym mowa w art. 99 ustawy SARS - dla którego realizacji potrzebne jest pozyskanie danych osobowych przez operatora pocztowego - istniała podstawa prawna do udostępnienia tych danych operatorowi pocztowemu; pozyskanie danych osobowych przez Pocztę miało zatem oparcie w powołanym art. 6 ust. 1 lit. c RODO, w zw. z art. 99 ustawy SARS,

– zgodnie z kolei z art. 57 ust. 1 lit. a RODO, każdy organ nadzorczy monitoruje na swoim terytorium i egzekwuje stosowanie danego rozporządzenia; uprawnienia naprawcze przysługujące organowi nadzorczemu w wypadku stwierdzenia naruszenia przepisów RODO statuuje art. 58 ust. 2 lit. a - j RODO,

– zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 5 ustawy o danych, akt ten określa postępowanie w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych; stosownie do jego art. 60, organ prowadzi postępowanie w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych; przedmiotem postępowania przed nim jest "naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych" (tak: Dominik Lubasz [red.], Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, WKP 2019),

– wynika stąd, że celem prowadzonego przez organ postępowania jest ustalenie, czy w sprawie doszło do naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych a - w razie stwierdzenia tego naruszenia - skorzystanie z uprawnień naprawczych, o których mowa w art. 58 ust. 2 RODO,

– w niniejszym postępowaniu, kwestionowane udostępnienie przez Ministerstwo danych osobowych Wnioskodawcy na rzecz Poczty jest wynikiem wykonania przez te podmioty obowiązku jednoznacznie określonego w przepisach prawa; przetwarzanie to ma zatem oparcie w powołanym już art. 6 ust. 1 lit. c RODO; tym samym organ nie ma podstaw do stwierdzenia naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych; powoduje to, że wszczęcie postępowania, ukierunkowane na ewentualne skorzystanie z uprawnień naprawczych - przewidzianych w art. 58 ust. 2 RODO - jest bezprzedmiotowe w rozumieniu art. 105 § 1 K.p.a.; stan naruszenia w sprawie bowiem nie zachodzi; zgodnie z art. 105 § 1 K.p.a., gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości lub w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania, odpowiednio w całości lub w części; bezprzedmiotowość złożonego wniosku wypełnia dyspozycję art. 61a § 1 K.p.a., stanowiąc uzasadnioną przyczynę niemożności wszczęcia postępowania (tak wyrok WSA o sygn. akt I SA/Gd 1009/12, opubl. w LEX nr 1232079, dostępny na stronie internetowej orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/query - w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, zwanej dalej "CBOSA"),

– stanowisko organu pozostaje zbieżne z wyrażonym przez Wojewódzki Sąd Administracyjnego w Warszawie w wyroku z 29 stycznia 2020 r. (sygn. akt II SA/Wa 2022/19 – dostępny w CBOSA); uchylono nim decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych i umorzono postępowanie administracyjne w sprawie - wobec braku naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych - jako bezprzedmiotowe; w uzasadnieniu stwierdzono, że skoro podmiot przetwarzał dane osobowe w celu wypełnienia ciążącego na nim obowiązku prawnego (art. 6 ust. 1 lit. c RODO), to nie było podstaw do udzielenia mu upomnienia w związku z naruszeniem przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych (art. 58 ust. 2 lit. b RODO),

– nie ma więc podstaw prawnych i faktycznych do wszczęcia i prowadzenia postępowania w przedmiotowej sprawie.

W skardze zarzucono naruszenie art. 77 § 1 w zw. z art. 80 K.p.a., wobec wydania postanowienia bez zebrania i oceny całokształtu materiału dowodowego, co miało wpływ na wynik sprawy.

W uzasadnieniu skargi rozwinięto powyższe zarzuty. Podniesiono, że organ błędnie przyjął jakoby na podstawie decyzji Premiera mógł pozyskać dane osobowe Wnioskodawcy celem ich przetworzenia na rzecz przygotowań wyborów korespondencyjnych. Akt w formie decyzji winien być skierowany do konkretnej osoby, a nie do ogółu obywateli. Decyzja Premiera narusza więc porządek prawny i wolności obywatelskie. Nie może zatem stanowić podstawy uzyskiwania i przetwarzania danych osobowych.

W odpowiedzi na skargę organ administracji wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację.

W piśmie procesowym z 25 września 2020 r. (k. 23) Wnioskodawca wskazał, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie - w wyroku z 15 września 2020 r., sygn. akt VII SA/Wa 992/20 – stwierdził nieważność decyzji Premiera. Sąd ten ocenił, że decyzję tę wydano z rażącym naruszeniem prawa i bez podstawy prawnej.

Wedle własnych ustaleń Sądu, na dzień rozpatrzenia skargi wyrok o sygn. akt VII SA/Wa 992/20 nie jest prawomocny. Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił nań skargę kasacyjna - postanowieniem z 18 lutego 2021 r. - lecz na orzeczenie to służy zażalenie, zaś termin jego wniesienia nie upłynął – tak: art. 194 § 1 pkt 7 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.).

Skargę Wnioskodawcy rozpoznano w trybie uproszczonym, wobec treści art. 119 pkt 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Sąd zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżone postanowienie wydano z naruszeniem art. 61a § 1 K.p.a. poprzez bezpodstawne uznanie, że w sprawie zachodziły przesłanki do wydania orzeczenia o odmowie wszczęcia postępowania.

Wobec treści skierowanej do organu skargi, jego rolą było zbadanie wpierw, czy jest właściwy w sprawie - chodzi o przetwarzanie danych osobowych wnoszącego skargę podmiotu, w zakresie podlegającym - w myśl RODO - nadzorowi danego, wyspecjalizowanego organu administracji. To niewłaściwość organu, bądź oczywisty brak interesu prawnego danego Wnioskodawcy mógłby stanowić przesłankę odmowy wszczęcia postępowania. W rozpatrywanej sprawie przypadku takiego jednak nie stwierdzono. W takiej sytuacji rolą organu administracji było wpierw ustalenie, czy doszło do naruszenia reguł przetwarzania danych osobowych, jeśli zaś tak było - ocena wystąpienia przesłanek zastosowania środków dyscyplinujących, przyznanych mu przepisami prawa materialnego (w RODO bądź ustawie o danych). Analiza tych zagadnień winna była nastąpić w toku prowadzonego postępowania administracyjnego - po jego wszczęciu - przy zastosowaniu reguł ogólnych postępowania administracyjnego, w tym prowadzenia postępowania dowodowego i zapewnienia udziału w postępowaniu stronie.

Powyższym regułom uchybiono, formułując określone oceny przed formalnym zawiadomieniem Wnioskodawcy o wszczęciu postępowania administracyjnego. W szczególności dotyczyły one kwestii ewentualnego wystąpienia bezprawnego przetwarzania jego danych osobowych przez Ministerstwo bądź Pocztę.

Wypada odnotować jednak, że samo naruszenie wskazanej wyżej reguły postępowania - gdyby mimo tego sprawę można było uznać za stosowanie wyjaśnioną, zaś rozstrzygnięcie nie prowadziłoby do zamknięcia możliwości zastosowania środków przysługujących organowi, które winny być użyte - nie mogłoby być kwalifikowane jako naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy (analogicznie – w kwestii samej nieprawidłowej formy orzekania - wyrok NSA o sygn. akt II OSK 425/10 - dostępny w CBOSA). Wadliwość ta nie mogłaby wówczas samodzielnie skutkować uchyleniem zaskarżonego aktu - przy rozumowaniu a contrario, wobec treści art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Gdyby więc organ trafnie skonstatował (a swoje stanowisko właściwie uzasadnił), że w sprawie nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego, co do reguł przetwarzania danych osobowych, odmowa wszczęcia postępowania – choć orzeczona w wadliwej formie - nie może być kwalifikowana jako istotne naruszenie procedury.

W rozpoznawanej sprawie nie można jednak uznać, aby wydane rozstrzygnięcie (w formie postanowienia kończącego sprawę wniosku) – co trafnie wytknięto w skardze - poprzedzono stosownie wnikliwą analizą istotnych okoliczności prawnych i faktycznych sprawy, co musiałoby znaleźć odzwierciedlenie w treści uzasadnienia zaskarżonego aktu. Jak wskazano wcześniej, powinno mieć ono w danym przypadku formę decyzji administracyjnej, a więc odpowiadać rygorom dla uzasadnienia orzeczenia określonym art. 107 § 3 przy uwzględnieniu treści art. 8 § 1 i art. 11 K.p.a. Uchybienie przepisom postępowania, w zakresie obowiązku właściwego wyjaśnienia sprawy w istotnych aspektach (w myśl art. 7, 77 §. i art. 80 K.p.a.) - co winno być odzwierciedlone w uzasadnieniu - stanowiło właśnie o naruszeniu przepisów postępowania, które mogą mieć istotne znaczenie dla wyniku danej sprawy. Jego stwierdzenie obligowało Sąd do uchylenia skarżonego aktu.

Odnosząc się do meritum, należy odnotować na wstępie, że organ trafnie przywołał w uzasadnieniu skarżonego aktu znajdujące zastosowanie w sprawie przepisy zakreślające materialnoprawne ramy oceny, czy w badanej - wobec skargi Wnioskodawcy - sprawie doszło do naruszenia reguł przetwarzania danych osobowych. W sprawie nie były z kolei sporne jej okoliczności faktyczne - zdarzenie przekazania (a więc przetworzenia) danych osobowych Wnioskodawcy (dane z rejestru PESEL) w określonej dacie przez Ministerstwo na rzecz Poczty, z powołaniem na treść decyzji Premiera. Wprawdzie organ nie opisuje wprost zdarzenia przekazania danych Wnioskodawcy wobec żądania Poczty (np. data tego zdarzenia), jednak nie zaprzecza, że miało to miejsce w okresie, gdy nie obowiązywały ogólne regulacje dotyczące prowadzenia wyborów drogą korespondencyjną.

Wobec uprzedniego szerokiego zreferowania stanowiska organu, jego powtórzenie w danym zakresie byłoby bezzasadne.

Właściwie opisując ramy prawne organ nie umiejscowił w nich jednak prawidłowo realiów rozpatrywanego przypadku.

Zasadnie organ skonstatował, że podstawę przekazania danych Wnioskodawcy z rejestru PESEL pomiędzy Ministerstwem a Pocztą (będącej operatorem wyznaczonym) mógłby generalnie stanowić art. 99 zd. 1 ustawy SARS. Przewidziano tam obowiązek przekazywania danych z systemu PESEL, gdy są one potrzebne do: "realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej bądź w celu wykonania innych obowiązków nałożonych przez organy administracji rządowej.".

Słusznie też skonstatował organ, że nie mógł znaleźć w sprawie zastosowania przypadek przekazania danych wymieniony w tym przepisie jako pierwszy. Co bezsporne - na dzień dokonania czynności przetwarzania danych Wnioskodawcy - nie obowiązywały ogólne regulacje dotyczące przeprowadzenia wyborów, z których wynikałaby konieczność udostępnienia zażądanego, a potem przekazanego zestawu danych (w tym Wnioskodawcy). W szczególności stosowny projekt - dotyczący wyborów prowadzonych drogą korespondencyjną - był dopiero procedowany w Parlamencie, co trafnie zresztą odnotowano w skardze skierowanej do organu.

Zdaniem organu podstawę legalnego przekazania danych Wnioskodawcy stanowiła jednak decyzja Premiera – wystąpiła druga przesłanka udostępnienia danych, spośród wskazanych w art. 99 zd. 1. Zdaniem Sądu jednak taka ocena nie została w istocie uzasadniona, a sprawy nie można - w danym zakresie - uznać za właściwy wyjaśnioną.

Na wstępie - odnosząc się do zarzutów strony skarżącej, gdzie wywodzono wadliwość decyzji Premiera, co zresztą może potwierdzać nieprawomocne orzeczenie o sygn. akt VII SA/Wa 992/20 - należy odnotować, że podmioty wykonujące wynikające z niej zadania, ani też organ - właściwy w kwestii ochrony danych osobowych - nie były uprawnione do badania jej legalności w kontekście przywoływanych w skardze regulacji materialnoprawnych, zakreślających kompetencje Prezesa Rady Ministrów. Zasada legalizmu wyklucza w państwie praworządnym możliwość oceny przez dowolny podmiot, pozostającego w obiegu - wydanego z powołaniem na swoją kompetencję - aktu indywidualnego sygnowanego przez organ państwa.

Jednocześnie jednak – w rozpatrywanym przypadku - ewentualność wyeliminowania konkretnego aktu z obiegu z mocą wsteczną (skutki stwierdzenia nieważności) ostatecznym wyrokiem, winna być wzięta pod uwagę przez Sąd rozpoznający sprawę. Wobec tego, gdyby organ prawidłowo ustalił, że z decyzji Premiera wynikał w istocie obowiązek przekazania danych Wnioskodawcy z systemu PESEL - w zakresie w jakim zostało to objęte wnioskiem z 20 kwietnia 2020 r., a następnie wykonane - mogłoby być zasadne zawieszenie niniejszego postępowania, do czasu uprawomocnienia wyroku o sygn. akt VII SA/Wa 992/20, wobec treści art. 125 § 1 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Jak jednak już zaznaczono, konstatacja tego rodzaju byłaby przedwczesna, gdyż sprawa w danym zakresie nie została dotąd właściwie wyjaśnione przez organ.

Zasadnie zauważył organ, że z decyzji Premiera wynikają dla Poczty - w kontekście organizacji wyborów Prezydenta RP w trybie korespondencyjnym - obowiązki, co do:

- przygotowania struktury organizacyjnej,

- zapewnienia niezbędnej infrastruktury,

- pozyskania koniecznych zasobów materialnych.

Pojęcia te mogą wprawdzie obejmować także przygotowanie konkretnej bazy danych, niezbędnych do realizacji określonych czynności w toku organizacji przebiegu głosowania. Jednakże - wobec braku na dzień wystąpienia o dane i ich pozyskanie przepisów dotyczących udział Poczty w wyborach, prowadzonych drogą korespondencyjną - wymaga wnikliwej analizy, czy jakikolwiek spośród danych z systemu PESEL, które - wobec jej wniosku - przekazano w określonym dniu, mógłby zostać potraktowane jako niezbędne do realizacji nałożonego decyzją Premiera zadania - niezależnie od okoliczności, jakie rozwiązania w zakresie organizacji wyborów zostaną ostatecznie przyjęte. Oczywistym jest bowiem, że art. 99 zd. 1 ustawy SARS nie statuuje ogólnej możliwości transferu wszelkich danych PESEL, lecz jedynie tych, niezbędnych bądź z mocy regulacji ogólnych albo też w świetle nałożonych na operatora pocztowego obowiązków (tu w drodze rozstrzygnięcia indywidualnego - decyzji Premiera). Przykładowo, generalnie - w funkcjonującym w Polsce systemie wyborczym - istotne znaczenie odgrywało miejsce zamieszkania rejestrowane w spisie wyborców prowadzonym przez organ gminy. Właśnie, m.in. w takim kontekście należało rozważyć istnienie podstaw do udostępnienia szerokiego zakresu danych z rejestru PESEL Wnioskodawcy – np., co do dotyczących miejsca zameldowania, wobec braku ówcześnie przepisów, dotyczących reguł wyborów prowadzonych drogą korespondencyjną. Analogicznie rozważenia wymaga udostępnienie samego numeru PESEL Wnioskodawcy itd.

Ponieważ kwestie te nie były dotychczas w ogóle przedmiotem rozważań organu (musiałoby to inaczej znaleźć odzwierciedlenie w treści uzasadnienia) mają zaś kluczowe znaczenie w sprawie, formułowanie w danym zakresie na tym etapie ocen przez Sąd byłoby przedwczesne. Przeczyłoby zasadzie kontroli legalności zaskarżonych aktów przez sądy administracyjne, po uprzednim faktycznym rozpoznaniu sprawy przez właściwy organ.

Po ustaleniu, czy w sprawie doszło do naruszenia reguł przetwarzania danych osobowych Wnioskodawcy (organ uwzględni przy tym ewentualne uprawomocnienie się wyroku o sygn. akt VII SA/Wa 992/20, gdzie stwierdzono nieważność decyzji Premiera) organ - jeżeli tak było – rozważy wystąpienie przesłanek zastosowania pozostających w jego kompetencjach stosownych środków, mając na uwadze wszelkie okoliczności faktyczne, które towarzyszyły wystąpieniu ewentualnych uchybień, a także zapewnienie minimalizacji ich skutków.

Odnosząc się do dalszych zarzutów skargi należy wskazać, że są one bezzasadne w zakresie, gdzie zarzucono organowi, jakoby bezpodstawnie przywołał decyzję Premiera, skoro była ona dotknięta określonymi wadliwościami. Należy jeszcze raz odnotować, że wyposażenie wyspecjalizowanego organu ochrony danych osobowych - z mocy samego RODO – w kompetencję co do kontroli przestrzegania reguł, określonych tym rozporządzeniem - w tym zasad ogólnych, kiedy przetwarzanie danych osobowych jest dopuszczalne - nie oznacza przepisania mu prawa do merytorycznego badania wszelkich, obowiązujących aktów o charakterze abstrakcyjnym, czy indywidualnym, a dotyczących reguł przetwarzania danych. Inaczej mówiąc - organ ten może badać legalność działania podmiotów w zakresie przetwarzania danych jedynie w świetle powszechnie obowiązujących regulacji oraz rozstrzygnięć administracyjnych - gdy pozostają w obrocie prawnym na terytorium Polski.

Trafne są zaś zarzuty skargi, gdy zarzucono postanowieniu wadliwość z uwagi na brak stosownie wnikliwego wyjaśnienia sprawy we wskazanym wcześniej aspekcie.

Z przytoczonych wyżej przyczyn, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.

Rozpatrując ponownie sprawę organ administracji uwzględni ocenę prawną, sformułowaną w niniejszym uzasadnieniu.



Powered by SoftProdukt