Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Rysz Sędzia NSA Andrzej Kuba Sędzia del. WSA Krzysztof Dziedzic (spr.) po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 marca 2018 r., sygn. akt V SA/Wa 1527/17 w sprawie ze skargi [...] na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z dnia [...] czerwca 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji w przedmiocie kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automatach poza kasynem gry oddala skargę kasacyjną

Wyrokiem z dnia 29 marca 2018 r., sygn. akt V SA/Wa 1527/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...] na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z dnia [...] czerwca 2017 r. nr [...], którą to decyzją Dyrektor Izby Administracji Skarbowej utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego I w Warszawie z [...] września 2016 r. nr [...] odmawiającą uchylenia decyzji ostatecznej Naczelnika Urzędu Celnego I w Warszawie z [...] maja 2015 r. nr [...] o nałożeniu na [...] kary pieniężnej w kwocie [...] zł za urządzanie gier na automatach poza kasynem gry.

W skardze kasacyjnej wniesionej w imieniu [...], zaskarżono powyższy wyrok w całości, na zasadzie art. 173, art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm., dalej p.p.s.a.), zarzucając:

- naruszenie prawa materialnego:

1) art. 240 § 1 punkt 4) i 5) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 201 ze zm., dalej o.p.) poprzez niezastosowanie,

2) art. 89 ust. 1 punkt 2 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 71 ze zm., dalej u.g.h.) poprzez zbyt szeroką interpretację przesłanki "urządzania gier hazardowych" i pośrednio przesłanki "czerpania korzyści z tego urządzania", w szczególności poprzez powiązanie faktu spełnienia tej przesłanki przez podmiot jedynie udostępniający lokal do celów umieszczenia automatów,

- naruszenie przepisów postępowania:

- art. 121 § 1 i art. 122 o.p. oraz art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 23 ze zm., dalej k.p.a.) (w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 78 § 1 k.p.a.) poprzez zaakceptowanie przez Sąd i niewyciągnięcie konsekwencji z faktu zaniechania organu w zakresie nieuwzględnienie wniosków dowodowych i w konsekwencji niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, w szczególności poprzez zaniechanie wysłuchania strony – na okoliczność zarówno spełnienia przesłanek z art. 240 o.p. jak i na okoliczność wskazania osób wykorzystujących przedmiotowe automaty, pominięcie okoliczności mających istotny wpływ na jej wynik (w szczególności brak uwzględnienia, iż tożsamy zarzut postawiony został – w toczącym się postępowaniu karnym – innej osobie) przez co nie zebrano w sposób wyczerpujący materiału dowodowego i nie ustalono wszystkich okoliczności faktycznych, na których powinno być oparte rozstrzygnięcie.

W skardze kasacyjnej wniesiono o: 1) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości; 2) rozpoznanie skargi na rozprawie, 3) zasądzenie od organu na rzecz skarżącego kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów postępowania kasacyjnego oraz kosztów postępowania poniesionych przed sądem pierwszej instancji.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 193 zdanie drugie p.p.s.a., który stanowi, że uzasadnienie wyroku oddalającego skargę kasacyjną zawiera ocenę zarzutów skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny odstąpił od przedstawienia stanu sprawy, ograniczając uzasadnienie tylko do rozważań mających znaczenie dla oceny postawionych w skardze kasacyjnej zarzutów.

Skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wyjaśnić na wstępie należy, że przedmiotem sądowej kontroli były w rozpoznawanej sprawie decyzje wydane w postępowaniu nadzwyczajnym, zapadłe na skutek wznowienia postępowania. Postępowanie wznowieniowe, będąc postępowaniem nadzwyczajnym, ma na celu weryfikację prawidłowości ostatecznej decyzji wydanej w postępowaniu pierwotnym (zwyczajnym). Aby mogło dojść do wzruszenia decyzji ostatecznej w wyniku wznowienia postępowania, skarżący musi wykazać, że zaistniała jedna z przesłanek takiego wznowienia, określona w art. 240 § 1 o.p. W pierwszym etapie tego postępowania rozstrzyga się o dopuszczalności "uruchomienia" trybu nadzwyczajnego, o czym stanowi art. 243 § 1 o.p. W drugim etapie organ zgodnie z art. 243 § 2 o.p. ustala, czy rzeczywiście w sprawie zachodzi którakolwiek ze wskazanych w art. 240 § 1 o.p. podstaw wznowienia postępowania, a w razie pozytywnego wyniku tych czynności, przeprowadza postępowanie wyjaśniające w celu rozpoznania i rozstrzygnięcia istoty sprawy będącej przedmiotem decyzji ostatecznej.

Rozpatrując skargę kasacyjną w zakreślonych granicach wskazać należy, że nie jest zasadny podniesiony w punkcie 1 petitum skargi, zarzut naruszenia art. 240 § 1 pkt 4 i 5 o.p.

Jeżeli chodzi o przesłankę wznowienia postępowania z art. 240 § 1 pkt 4 o.p. to w skardze kasacyjnej w żaden sposób nie kwestionowano, że zarówno decyzja ostateczna, jak i wcześniejsza korespondencja w toku prowadzonego postępowania, była doręczana skarżącemu kasacyjnie na adres figurujący w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej, który został tam wskazany jako główne miejsce wykonywania działalności gospodarczej oraz jako adres do doręczeń. Słusznie zatem Sąd pierwszej instancji podzielił stanowisko organu, że doręczenie korespondencji na wskazany adres było zgodne z dyspozycją strony i brak jest podstaw do uznania, że strona bez swojej winy nie otrzymała przesyłki przez co została pozbawiona prawa do obrony swoich praw. prawidłowe było zatem uznanie, że w sprawie nie wystąpiła podstawa wznowienia określona w art. 240 § 1 pkt 4 o.p.

Odnosząc się natomiast do podstawy wznowienia określonej w art. 240 § 1 pkt 5 o.p. to trafne było stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż strona nie wykazała, że ujawnione zostały istotne dla sprawy, nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, które nie były znane organowi. Skarżący kasacyjnie powoływał się w tym zakresie jedynie na postępowanie karne w sprawie K 589/14 prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia II Wydział Karny, w którym oskarżonym była inna osoba, w stosunku do której postawiono zarzut dotyczący urządzania gier i czerpania korzyści z automatów, znajdujących się w styczniu 2012 r. w lokalu przy ul Poznańskiej 37, których dotyczy decyzja ostateczna skierowana w stosunku do skarżącego kasacyjnie.

W związku z powyższym trzeba podkreślić, że "urządzającym gry" w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. na tym samym automacie w tym samym miejscu i czasie, może być więcej niż jeden podmiot. Ponadto odpowiedzialność administracyjna za naruszanie warunków urządzania gier na automatach w zakresie odnoszącym się do miejsca ich urządzania oraz odpowiedzialność karna za urządzanie gier hazardowych nie wykluczają się wzajemnie. Odpowiedzialność karnoskarbowa oparta jest na z gruntu odmiennych przesłankach niż odpowiedzialność za delikt administracyjny. O ile pierwsza z nich, oparta jest za zasadzie winy, to druga oparta jest już na przesłance obiektywnego naruszenia prawa. Orzekając w sprawie o nałożenie kary pieniężnej za urządzanie gier na automatach poza kasynem gry, organ administracji nie jest zwolniony z obowiązku dokonywania własnych i w pełni autonomicznych ustaleń faktycznych oraz własnej i w pełni autonomicznej ich oceny, co podlega kontroli sądu administracyjnego w sprawie ze skargi na decyzję nakładającą wymienioną karę pieniężną.

W związku z powyższym, jak słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji, wnioskowane dowody nie mogły przyczynić się do wykazania istnienia przesłanki z art. 240 § 1 pkt 5 o.p. ponieważ decyzja ostateczna oparta została na niepodważonych dowodach, wskazujących, że skarżący kasacyjnie był urządzającym gry na spornych automatach poza kasynem gry. W szczególności wynikało to z umowy dzierżawy z 1 stycznia 2012 r. wraz z załącznikiem nr 1, w którym wymienione zostały 3 automaty do gier, których dotyczyła decyzja, a które to automaty zostały wydzierżawione skarżącemu kasacyjnie i zostały ujawnione w lokalu przy ul Poznańskiej 37, w którym skarżący prowadził działalność gospodarczą – lombard. W tej sytuacji ustalenia organów administracji, że skarżący był urządzającym gry na spornych automatach poza kasynem gry nie mogły zostać podważone w toku postępowania karnego toczącego się przeciwko innej osobie. Dowody z tego postępowania, nie mogły zatem być zostać uznane za nowe, istotne dowody w sprawie, nie znane organowi, które mogłyby doprowadzić do uchylenia decyzji ostatecznej i umorzenia postępowania w sprawie. Należy stwierdzić w związku z tym, że nie doszło również do zarzucanego naruszenia art. 121 § 1 i art. 122 o.p., natomiast powołane w skardze i powielone w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego są całkowicie chybione, gdyż jak to już wskazał Sąd pierwszej instancji, przepisy te nie miały w niniejszej sprawie zastosowania.

Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że skarga kasacyjna jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw podlega oddaleniu na podstawie art. 184 p.p.s.a.