Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 22 kwietnia 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Paweł Miładowski (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Maciej Dybowski Sędzia del. NSA Jerzy Stankowski po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 7 lutego 2018 r., sygn. akt II SA/Kr 1500/17 w sprawie ze skargi P. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. na postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] z dnia [...] września 2017 r., nr [...] w przedmiocie wstrzymania prowadzenia robót budowlanych i nakazu wykonania zabezpieczeń oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 7 lutego 2018 r., sygn. akt II SA/Kr 1500/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę na zaskarżone postanowienie [...] Inspektora Nadzoru Budowlanego, zwanego dalej "WINB", w przedmiocie wstrzymania prowadzenia robót budowlanych i nakazu wykonania zabezpieczeń. Stan faktyczny i prawny sprawy przedstawia się następująco.

Postanowieniem z dnia [...] listopada 2016 r., Nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, zwany dalej "PINB", w Z., na podstawie art. 50 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r. poz. 290 ze zm.), wstrzymał prowadzenie robót budowlanych związanych z rozbiórką budynku mieszkalnego jednorodzinnego o cechach zabytkowych położonego na działce ewid. nr [...] w Z. przy ul. [...] – bez wymaganego pozwolenia na budowę.

Organ ustalił, że przedmiotowy budynek w świetle treści planu miejscowego z 2012 r. posiada cechy zabytkowe, a ponadto obiekt ten jest wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Z.; jest to "willa drewniana "[...]", 1937, ul. [...]". Organ I instancji przytoczył treść art. 31 i art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego. W jego ocenie, inwestor powinien uzyskać pozwolenie na rozbiórkę dla ww. budynku. Zaś w piśmie z dnia 29 listopada 2016 r. Miejski Konserwator Zabytków poinformował PINB o możliwości popełnienia przez skarżącą Spółkę wkroczenia polegającego na naruszeniu art. 108 i art. 110 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Pomimo wstrzymania robót budowlanych przez organ I instancji, kolejne kontrole ujawniły, że roboty rozbiórkowe ww. budynku były w dalszym ciągu realizowane. B. K., który był obecny podczas oględzin, oświadczył, że obecnie jest inwestorem prac rozbiórkowych i "nie zaprzestanie" robót rozbiórkowych. Na miejscu interwencji pojawił się również B. K. pełniący funkcję V-ce prezesa firmy "N." właściciela ww. działki oraz inwestora, który oświadczył, że firma prowadzi roboty zabezpieczające.

Zażalenie na ww. postanowienie wniosła skarżąca Spółka.

Zaskarżonym postanowieniem [...] WINB utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji.

Organ II instancji wskazał, że art. 51 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego stanowi o wstrzymaniu postanowieniem prowadzenia robót budowlanych "wykonywanych". Przepis ten ma zatem zastosowanie w sytuacjach określonych w ust. 1 pkt 1-4, jednak tylko wtedy, gdy roboty budowlane są aktualnie wykonywane. W wyniku przeprowadzonych kontroli w dniach 30 listopada 2016 r., 1 grudnia 2016 r., i 2 grudnia 2016 r., oraz dokonanych wówczas ustaleń organ I instancji ustalił, że skarżąca Spółka w ramach prowadzonej inwestycji wykonywała rozbiórkę ww. budynku bez wymaganego pozwolenia na budowę. Na dzień wydania zaskarżonego postanowienia przedmiotowy budynek nie został w całości rozebrany, o czym świadczy protokół kontroli z dnia 30 listopada 2016 r., i protokół kontroli z dnia 1 grudnia 2016 r., wraz z dokumentacją fotograficzną. Organ odwoławczy, powołując się na treść art. 31 ust. 1 Prawa budowlanego, wskazał, że rozbiórka obiektu budowlanego położonego na obszarze ochrony konserwatora zabytków, niezależnie od tego czy miałby on charakter tymczasowy, czy nie, wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. W tej zaś sprawie przedmiotowy budynek korzysta z ochrony konserwatorskiej, dlatego inwestor był zobowiązany przed rozpoczęciem prac rozbiórkowych uzyskać pozwolenie na rozbiórkę we właściwym organie administracji architektoniczno-budowlanej, który dopiero po uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków mógł wydać decyzję o pozwoleniu na rozbiórkę. Natomiast stan przedmiotowych robót budowlanych na dzień wydania postanowienia przez PINB nie pozwalał na uznanie ich za zakończone, co wypełnia hipotezę art. 50 Prawa budowlanego. Tym samym zasadne było wstrzymanie przez PINB prowadzenia robót budowlanych związanych z rozbiórką ww. budynku jako realizowanych samowolnie.

W odniesieniu do zarzutów zawartych w zażaleniu WINB wskazał, że organ I instancji zgromadził materiał dowodowy wystarczający do wydania zaskarżonego postanowienia, które nie kończy postępowania, natomiast umożliwia zebranie materiału dowodowego niezbędnego do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie legalności robót budowlanych związanych z rozbiórką ww. budynku o cechach zabytkowych. W przypadku bowiem uprawdopodobnienia zaistnienia przesłanek z art. 50 Prawa budowlanego, organ nadzoru budowlanego ma obowiązek natychmiast wkroczyć z ingerencją i wstrzymać roboty budowlane.

Powyższe postanowienie zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skarżąca Spółka, domagając się jego uchylenia oraz zasądzenia kosztów postępowania. W skardze sformułowano zarzuty dotyczące naruszenia art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego; art. 31 ust. 5 w zw. z art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego; art. 7, art. 77, art. 80, art. 107 § 3 K.p.a.; art. 6, art. 7, art. 10, art. 77 § 1, art. 79, art. 80 i art. 81 K.p.a.; naruszenie zasady dwuinstancyjności postępowania; art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 i art. 123 K.p.a. oraz art. 80 ust. 2 pkt 2 i art. 83 ust. 2 Prawa budowlanego.

W odpowiedzi na skargę [...] WINB wniósł o jej oddalenie i w całości podtrzymał stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 7 lutego 2018 r., sygn. akt II SA/Kr 1500/17, oddalając skargę, wskazał na istotę postępowania naprawczego prowadzonego w trybie art. 50-51 Prawa budowlanego oraz że w ramach tego postępowania postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych ma charakter wpadkowy (incydentalny i prewencyjny) – por. wyrok NSA z 13 czerwca 2008 r., II OSK 655/07; wyrok WSA w Krakowie z 27 sierpnia 2008 r., II SA/Kr 453/08; A. Gliniecki w: Komentarz do art. 50 Prawa budowlanego, publ. Lex/el. Postanowienie wstrzymujące prowadzenie robót budowlanych ma w związku z powyższym charakter zabezpieczający w interesie publicznym (por. wyrok WSA w Olsztynie z 12 kwietnia 2012 r., II SA/Ol 165/12).

Przechodząc do merytorycznej oceny przedmiotowej sprawy Sąd wskazał, że z materiału zgromadzonego w sprawie wynika, iż roboty budowlane polegające na rozbiórce przedmiotowego budynku mieszkalnego nie zostały zakończone na dzień wydania zaskarżonego postanowienia. Okoliczność ta w ocenie Sądu obligowała organ nadzoru do zastosowania trybu przewidzianego w art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego. Ponadto z treści art. 30 w zw. z art. 31 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego wynika, że w trybie zgłoszenia nie jest możliwe dokonanie rozbiórki budynku, jeżeli jest on wpisany do rejestru zabytków oraz jest objęty ochroną konserwatorską. Rozbiórka takiego budynku wymaga uzyskania pozwolenia na rozbiórkę, co stosownie do treści art. 39 ust. 3 i 4 Prawa budowlanego następuje w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków. W tej zaś sprawie mamy do czynienia z budynkiem, który korzysta z ochrony konserwatorskiej, w świetle treści planu miejscowego, jak i Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Z. 2014 r. Także we wcześniejszej ewidencji zabytków z 2011 r. budynek ten figurował jako zabytek. Obiekt został objęty ochroną konserwatorską z uwagi na to, że stanowił przykład charakterystycznej zabudowy, tzw. stylu zakopiańskiego drugiego, nawiązującego do sztuki dekoracyjnej art deco, którego twórcą był wybitny polski architekt K. S.. Na marginesie jedynie zaznaczyć można, że organy odmówiły wydania pozwolenia na rozbiórkę z powodu stwierdzenia całkowitego rozebrania obiektu, a skarga od orzeczenia organów w tej kwestii została nieprawomocnie oddalona wyrokiem WSA w Krakowie z dnia 22 września 2017 r., sygn. akt II SA/Kr 639/17 (wyrokiem z 21 listopada 2019 r., sygn. akt II OSK 7/18, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną).

W świetle powyższego Sąd uznał, że zarzuty skargi opierające się na twierdzeniu jakoby organy nie przeprowadziły dogłębnie postępowania wyjaśniającego (art. 7, art. 77, art. 80 K.p.a.) wskazują na niedostrzeżenie wyżej omówionej istoty postanowienia o wstrzymaniu robót i jego roli w postępowaniu naprawczym. W tym bowiem postępowaniu na jego wstępnym etapie wymaga się od organu nie udowodnienia, ale wykazania uprawdopodobnienia zaistnienia wskazanej przesłanki do wydania postanowienia, co organ powinien umotywować w postanowieniu. Nie można wobec tego zarzucać braku wyjaśnienia wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych, skoro ustalenie stanu faktycznego ma nastąpić dopiero w drugim etapie postępowania naprawczego. W konsekwencji nie mógł odnieść skutku zarzut skargi dotyczący naruszenia art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego. Z kolei wydanie postanowienia o wstrzymaniu prowadzonych robót budowlanych na podstawie art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego uprawniało organy również do nakazania zabezpieczenia terenu budowy zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych z dnia 6 lutego 2003 r.

Także pozostałe zarzuty skargi, w tym zwłaszcza do braku odniesienia się do treści ekspertyzy technicznej z dnia 17 listopada 2016 r. autorstwa inż. A. W. i badania na jej podstawie uprawnienia inwestora – Sąd uznał jako te, które nie mogły odnieść zamierzonego skutku, ponieważ nie podlegały rozpoznaniu w niniejszym postępowaniu. Zarzuty te odwołują się bowiem do drugiej fazy postępowania naprawczego, które zakończyło się wydaniem decyzji nakazującej przywrócenie stanu poprzedniego. Sąd podkreślił, że ewentualny stan wyższej konieczności pozwalający na rozpoczęcie robót rozbiórkowych w oparciu o art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego tak czy inaczej nie daje inwestorowi uprawnienia do całkowitej rozbiórki obiektu budowlanego, czyli kontynuacji rozbiórki aż do skutku (por. wyrok NSA z 16 września 2011 r., II OSK 1366/10). Oznacza to, że po wszczęciu postępowania naprawczego zapoczątkowanego postanowieniem o wstrzymaniu robót rozbiórkowych, a więc w dalszej fazie postępowania, organy powinny ewentualnie oceniać z punktu widzenia art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego fakt rozpoczęcia rozbiórki, ale nie oznacza to, że inwestor mógłby z powołaniem się na ten przepis ją kontynuować bez pozwolenia, ponad potrzebę wynikającą ze wskazanego przepisu. Jednak, jak to już powiedziano, byłyby to okoliczności podlegające ewentualnie badaniu na etapie po wydaniu kwestionowanego postanowienia.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku opartą na przesłankach z art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", złożyła skarżąca Spółka, wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, zaskarżonego postanowienia WINB i postanowienia je poprzedzającego organu I instancji; ewentualnie – uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego, tj.

- art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego i w zw. z art. 31 ust. 5 tej ustawy przez wydanie zaskarżonego postanowienia utrzymującego w mocy postanowienie organu I instancji, w sytuacji gdy skarżąca była uprawniona do prowadzenia robót zabezpieczających i rozbiórkowych z uwagi na fakt, że rozpoczęcie tych robót przed uzyskaniem pozwolenia na rozbiórkę miało na celu usunięcie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia, tj. poprzez błędną wykładnię cytowanej normy;

- art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego przez jego obrazę polegającą na niezastosowaniu niniejszego przepisu pomimo zaistnienia okoliczności uzasadniających skorzystanie przez skarżącą z dyspozycji przywołanego przepisu, co w konsekwencji skutkować powinno brakiem wydania postanowienia o wstrzymaniu robót z uwagi na zajście dodatkowych – nie objętych dyspozycją art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego – okoliczności, a także zastosowaniem przez Sąd swoistej marginalizacji normy prawnej o tej samej randze ustawowej i wynikającej z tego samego aktu prawego co wspomniany art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego.

Ponadto zarzucono naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.

- art. 134 § 1 p.p.s.a. polegające na wydaniu merytorycznego orzeczenia bez odniesienia się wprost do zarzutów w skazanych w skardze drugiego z pełnomocników (tj. przy braku wskazania ich jako zarzucanego obszaru skargi [vide: strona 5 i 6 uzasadnienia wyroku]) i nie opisaniu w uzasadnieniu merytorycznych przyczyn uznania za bezzasadne zarzutów podniesionych przez drugiego z pełnomocników, co w praktyce uniemożliwia merytoryczną polemikę z orzeczeniem WSA w tym zakresie, a także czyni uzasadnienie wyroku niepełnym i niespójnym;

- art. 134 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 105 K.p.a. poprzez wadliwie dokonaną ocenę zaskarżonej decyzji i niedostrzeżenie, że prowadzenie postępowania o wstrzymanie robót wobec zaistnienia okoliczności uzasadniających zastosowanie dyspozycji art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego było bezzasadne, co uzasadniało konieczność odmowy wszczęcia postępowania przez organy administracji, a wszczęte postępowanie podlegało umorzeniu;

- art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez sporządzenie uzasadnienia w sposób uniemożliwiający ocenę legalności zaskarżonego wyroku wobec niewskazania jaki wpływ dla oceny zaistniałego w sprawie stanu faktycznego ma posiadanie przez skarżącą ekspertyzy technicznej usprawiedliwiającej działanie w trybie art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego na rzeczonej nieruchomości.

W związku z zarządzeniem z dnia 10 lutego 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 15zzs4 ust. 3 z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 ze zm.), poinformował strony postępowania o skierowaniu sprawy ze skargi kasacyjnej na posiedzenie niejawne z uwagi na intensyfikację rozwoju epidemii, w związku z czym przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można jej przeprowadzić na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazaniem obrazu i dźwięku.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej z urzędu biorąc pod rozwagę jedynie nieważność postępowania.

Wobec tego, że w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna z okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, o jakich mowa w art. 183 § 2 p.p.s.a., a nadto nie zachodzi również żadna z przesłanek, o których mowa w art. 189 p.p.s.a., które Naczelny Sąd Administracyjny rozważa z urzędu dokonując kontroli zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku Sądu pierwszej instancji, Naczelny Sąd Administracyjny dokonał takiej kontroli zaskarżonego wyroku jedynie w zakresie wyznaczonym podstawami skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w niniejszej sprawie za niezasadne uznał zarzuty skargi kasacyjnej naruszenia prawa materialnego i procesowego.

Niezależnie od wskazywanego w zarzutach skargi kasacyjnej uprawnienia inwestora do prowadzenia robót zabezpieczających i rozbiórkowych wynikającego z art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego, w okolicznościach tej sprawy taka argumentacja nie podważa zastosowania przez organy nadzoru budowlanego art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego. Po pierwsze, już z samej treści tego przepisu wynikało, że rozpoczęcie takich robót nie zwalnia od obowiązku bezzwłocznego uzyskania pozwolenia na rozbiórkę. Oznacza to, że nawet w sytuacji istnienia stanu zagrożenia inwestor może jedynie rozpocząć roboty budowlane, jednak działania uzasadniające dokonanie całkowitej rozbiórki wymagają uzyskania niezwłocznie stosownego pozwolenia. Taki kierunek wykładni art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego potwierdza okoliczność umorzenia postępowania administracyjnego w sprawie o udzielenie pozwolenia na rozbiórkę ww. budynku, którego legalność potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygn. akt II OSK 7/18. Całkowita rozbiórka budynku stanowi zatem przeszkodę do uzyskania pozwolenia na rozbiórkę. Po drugie, zarzuty skargi kasacyjnej pomijają wzajemną relację art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego z art. 39 Prawa budowlanego, ponieważ przedmiotowy budynek został wpisany do gminnej ewidencji zabytków, a zgodnie z ustaleniami planu miejscowego budynek ten został uznany jako ten, który posiada cechy zabytkowe. Zgodnie z art. 7 pkt 4 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami formami ochrony zabytków są ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Wynika z tego, że działania inwestora w stosunku do budynku o cechach zabytkowych pozbawione są zupełnej dowolności. Tzn. sam stan zagrożenia nie uzasadnia całkowitej rozbiórki obiektu zabytkowego, tak jak to miało miejsce w niniejszej sprawie. Wbrew twierdzeniom skarżącej Spółki art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego nie uprawnia inwestora do takiego działania. Po trzecie, ma w okolicznościach tej sprawy znaczenie określona postawa inwestora, który niejako "anonsował", że i tak pomimo wdrożenia procedury naprawczej będzie realizował rozbiórkę budynku. W tych okolicznościach niewątpliwie zaistniały podstawy do zastosowania art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego i wstrzymania przez organy nadzoru budowlanego rozbiórki budynku o cechach zabytkowych, skoro całkowitą rozbiórkę ww. budynku inwestor chciał i wykonywał bez pozwolenia. Wynika to z tego, że działania inwestora pozbawione były cech legalności, jak i uzewnętrzniony zamiar inwestora wskazywał na możliwość rozbiórki budynku zabytkowego pomimo braku uzyskania pozwolenia na rozbiórkę. Na uwagę zasługuje, że rozbiórka nie jest jedyną formą zabezpieczenia budynku w sytuacji gdy stwarza on bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia. Możliwe jest też wykonanie innych prac zabezpieczających, co też organy uwzględniły przez nakazanie inwestorowi wykonanie zabezpieczeń terenu budowy zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (art. 50 ust. 2 pkt 2 Prawa budowlanego). Po czwarte, Sąd I instancji trafnie wyjaśnił istotę postanowienia o wstrzymaniu robót budowlanych, jako rozstrzygnięcia o charakterze "wpadkowym", które nie zapada w całokształcie sprawy administracyjnej. Norma prawna wynikająca z art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego uprawnia organ nadzoru budowlanego do wstrzymania robót budowlanych, w tym rozbiórki, w sytuacji ich realizowania bez pozwolenia. W tej zaś sprawie w odniesieniu do art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego ustalono, że rozbiórka przedmiotowego budynku wymagała uzyskania stosownego pozwolenia, zaś inwestor takiego pozwolenia nie uzyskał, a pomimo tego realizował całkowitą rozbiórkę. Takie zaś ustalenia były wystarczające do zastosowania art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego. Dlatego dla legalności zastosowania przez organ nadzoru budowlanego tego przepisu nie ma przesądzającego znaczenia podnoszona przez skarżącą Spółkę argumentacja wskazująca na brak rozpoznania sprawy związanej z rozbiórką ww. budynku w jej całokształcie, w tym przez pryzmat ww. ekspertyzy technicznej. W tym zakresie Sąd I instancji ocenił, że przy wydaniu postanowienia o wstrzymaniu robót budowlanych nie można zarzucać braku wyjaśnienia wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych, skoro ustalenie stanu faktycznego ma nastąpić dopiero w drugim etapie postępowania naprawczego. W konsekwencji treść wskazywanej ekspertyzy i badania na jej podstawie uprawnienia inwestora nie mogły odnieść zamierzonego skutku, ponieważ nie podlegały rozpoznaniu w niniejszym postępowaniu, jako te które odwołują się do drugiej fazy postępowania naprawczego. Tej oceny nie podważono skutecznie w skardze kasacyjnej tym bardziej w kontekście wskazywanego przez Sąd I instancji zakończenia postępowania naprawczego, prowadzonego w trybie art. 50-51 Prawa budowlanego, rozstrzygnięciem o nakazie przywrócenia stanu poprzedniego. Rozstrzygnięcie to bowiem potwierdza bezprawność działań inwestora w zakresie rozbiórki ww. budynku, a tym samym obniża skuteczność argumentacji co do istnienia uprawnienia inwestora do prowadzenia robót zabezpieczających i rozbiórkowych w kontekście legalności zastosowania przez organy nadzoru budowlanego art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego. Dlatego zarzuty skargi kasacyjnej dotyczące naruszenia prawa materialnego, tj. art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego i w zw. z art. 31 ust. 5 tej ustawy oraz art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego pozbawione są usprawiedliwionych podstaw.

W konsekwencji powyższego pozbawiony jest usprawiedliwionych podstaw zarzut skargi kasacyjnej dotyczący naruszenia art. 134 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 105 K.p.a., ponieważ wbrew stanowisku skarżącej Spółki w związku z art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego nie zaistniały podstawy do umorzenia wszczętego postępowania na podstawie art. 105 § 1 K.p.a. Co więcej, okoliczności sprawy administracyjnej i stan prawny stanowiły w toku dalszego postępowania naprawczego podstawę do wydania rozstrzygnięcia merytorycznego, kończącego to postępowanie nakazem przywrócenia stanu poprzedniego, którego istnienia w obrocie prawnym i legalności nie podważono w skardze kasacyjnej.

Ponadto nie zawiera usprawiedliwionych podstaw zarzut skargi kasacyjnej dotyczący wskazywanego naruszenia art. 134 § 1 p.p.s.a. przez pominięcie przez Sąd oceny zarzutów tzw. "drugiej skargi" (tj. pisma drugiego pełnomocnika). W tym miejscu należy wskazać, że tzw. "druga skarga" zgodnie ze wskazaniem strony skarżącej została potraktowana przez Sąd jako uzupełnienie skargi (a więc pismo procesowe zawierające dodatkową treść). Co prawda, Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie wyszczególnił treści tego pisma procesowego, jednak ocena prawna zawarta w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dotyczy także kwestii podnoszonych w tym piśmie procesowym, a mianowicie obejmuje swoją oceną istnienie uprawnienia inwestora do prowadzenia robót zabezpieczających i rozbiórkowych oraz brak odniesienia się do wyników ww. ekspertyzy. W tym zakresie Sąd wypowiedział ocenę, zgodnie z którą fakt rozpoczęcia rozbiórki na podstawie art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego nie oznacza, że inwestor mógłby z powołaniem się na ten przepis ją kontynuować bez pozwolenia, ponad potrzebę wynikającą ze wskazanego przepisu; zaś wskazywany brak odniesienia się do treści ekspertyzy technicznej i badania na jej podstawie uprawnienia inwestora – Sąd uznał jako tę argumentację, która nie mogła odnieść zamierzonego skutku, ponieważ tego rodzaju kwestie nie podlegały rozpoznaniu w niniejszym postępowaniu, o czym już wyżej była mowa. Dlatego nie można się zgodzić z twierdzeniami skargi kasacyjnej jakoby uzasadnienie zaskarżonego wyroku w praktyce uniemożliwiało merytoryczną polemikę z orzeczeniem WSA w tym zakresie i czyniło uzasadnienie wyroku niepełnym i niespójnym.

Nie zasługuje też na uwzględnienie zarzut skargi kasacyjnej dotyczący naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. Wbrew temu zarzutowi Sąd I instancji ocenił jaki wpływ na wynik sprawy ma fakt posiadania przez skarżącą Spółkę ekspertyzy technicznej "usprawiedliwiającej działanie w trybie art. 31 ust. 5 Prawa budowlanego na rzeczonej nieruchomości". O czym już wyżej była mowa, w sprawie oceniono, że ekspertyza ta nie mogła być oceniana na etapie rozpatrywanego przez organy nadzoru budowanego wstępnego etapu postępowania naprawczego i oceny tej nie podważono skutecznie w skardze kasacyjnej. Nie jest więc tak, że w odniesieniu do omawianej kwestii Sąd I instancji nie zawarł w uzasadnieniu stosownej oceny, która uniemożliwiałaby ocenę legalności zaskarżonego wyroku. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera zatem wszystkie wymagane art. 141 § 1 p.p.s.a. elementy konieczne do poddania instancyjnej kontroli zaskarżonego wyroku.

Z tych względów, na podstawie art. 184 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku.