drukuj    zapisz    Powrót do listy

6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania 6560, Interpretacje podatkowe, Minister Finansów, Uchylono zaskarżoną interpretację, III SA/Wa 2466/13 - Wyrok WSA w Warszawie z 2014-01-30, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Wa 2466/13 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2014-01-30 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2013-09-30
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Ewa Radziszewska-Krupa /przewodniczący/
Marek Kraus /sprawozdawca/
Waldemar Śledzik
Symbol z opisem
6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania
6560
Hasła tematyczne
Interpretacje podatkowe
Sygn. powiązane
II FSK 1575/14 - Wyrok NSA z 2016-04-21
Skarżony organ
Minister Finansów
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną interpretację
Powołane przepisy
Dz.U. 2012 poz 361 art. 11 art. 10 ust. 1 pkt 9 art. 11 ust. 2 art. 11 ust. 2a art. 20 ust. 1
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Ewa Radziszewska-Krupa, Sędziowie sędzia WSA del. Marek Kraus (sprawozdawca), sędzia WSA Waldemar Śledzik, Protokolant starszy referent Karol Kodym, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi M. O. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych 1) uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną, 2) zasądza od Ministra Finansów na rzecz M. O. kwotę 457 zł (słownie: czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

1. W dniu 17 maja 2013 r. M.O. (dalej: "Skarżąca") złożyła do Ministra Finansów wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Opisując zdarzenie przyszłe wskazała, że wraz z synem siostry jej matki, (należący względem siebie do III grupy podatkowej w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków darowizn (Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768) – dalej: "u.p.s.d.") zostali ustanowieni spadkobiercami swoich zmarłych dziadków (małżonków). Skarżąca w dniu 16 maja 2012 r. otrzymała akt poświadczenia dziedziczenia (repertorium A Nr [...]) spadku po dziadku zmarłym dnia 11 lutego 2012 r. oraz akt poświadczenia dziedziczenia (repertorium A Nr [...]) spadku po babci zmarłej 24 listopada 2005 r. Z tytułu otrzymanych spadków po dziadkach Skarżąca dokonała rozliczeń w zakresie podatku od spadków i darowizn: w zakresie spadku po dziadku złożyła w dniu 13 czerwca 2012 r. do właściwego urzędu skarbowego zgłoszenie SD-Z2, zaś w zakresie spadku po babci Skarżąca złożyła w dniu 13 czerwca 2012 r. zeznanie SD-3 i otrzymała decyzję ustalającą wysokość podatku od spadków i darowizn z dnia 24 lipca 2012 r., a podatek z niej wynikający uiściła.

Spadkobiercy dziedziczyli po spadkodawcach w częściach równych po 50% wartości każdego ze spadków. W skład obu spadków wchodzą udziały obu zmarłych małżonków w następujących nieruchomościach:

- zabudowanej nieruchomości o powierzchni 0,3063 ha, położonej w O. przy ul. [...], w tym budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej 80 m2, ("nieruchomość zabudowana") o szacunkowej wartości ok. 137.000 zł;

- niezabudowana nieruchomość o powierzchni 0,5100 ha, położona we wsi R., gmina R., ("nieruchomość niezabudowana") o szacunkowej wartości ok. 43.000 zł.

Nieruchomości te nie stanowią gospodarstwa rolnego, a ich łączna szacunkowa wartość wynosi ok. 180.000 zł. W rezultacie łączna szacunkowa wartość udziałów w spadkach każdego ze spadkobierców wynosi ok. 90.000 zł.

Aktualnie spadkobiercy planują dokonać działu obu spadków poprzez złożenie wniosku do sądu i zawarcie ugody sądowej. Spadkobiercy chcą tak podzielić oba spadki, aby Skarżąca otrzymała zabudowaną nieruchomość o wartości 137.000 zł, stanowiącą 76% łącznej wartości obu spadków, a drugi spadkobierca - niezabudowaną nieruchomość o wartości 43.000 zł, stanowiącej 24% łącznej wartości obu spadków. W rezultacie Skarżąca otrzyma 26% łącznej wartości obu spadków ponad swój udział, tj. część o wartości ok. 47.000 zł. Podział odbędzie się bez jakichkolwiek spłat i dopłat.

W związku z powyższym, Skarżąca zadała następujące pytanie:

Czy dokonanie działu spadków bez spłat i dopłat, w wyniku którego Skarżąca uzyska nieruchomość o wartości przekraczającej o 26% jej udziały spadkowe spowoduje uzyskanie przez Skarżącą innego nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., Nr 361) – dalej: "u.p.d.o.f.", opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 powołanej ustawy?

Zdaniem Skarżącej, dokonanie działu spadków bez spłat i dopłat, w wyniku którego uzyska ona nieruchomość o wartości przekraczającej o 26% jej udziały spadkowe, nie spowoduje uzyskania przez nią innego nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 u.p.d.o.f., opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f.

Skarżąca podniosła, że ustawodawca w u.p.d.o.f. nie wprowadził definicji legalnej "innych nieodpłatnych świadczeń". Wskazówkę w tym zakresie stanowią jednak przepisy, określające sposób obliczenia wartości "innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f.). "Innymi nieodpłatnymi świadczeniami" są zatem: usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej, usługi zakupione, udostępnienie lokalu lub budynku.

Powołując się na poglądy doktryny Skarżąca przyjęła, że "innym nieodpłatnym świadczeniem" może być tylko nieodpłatna usługa lub nieodpłatne udostępnienie rzeczy lub praw, które nie wiąże się z przeniesieniem własności do tych rzeczy lub praw (uszczerbkiem w majątku świadczeniodawcy i przysporzeniem świadczeniobiorcy). Powyższe potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22 lipca 2010 r. (sygn. akt II FSK 611/09), w którym stwierdził, że "przeniesienie własności nie mieści się w hipotezie żadnego z wymienionych punktów art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f., w szczególności nie jest "udostępnieniem rzeczy", a także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 10 listopada 2010 r. (sygn. akt I SA/Go 1011/10).

Skarżąca podkreśliła, że w przyszłym stanie faktycznym, na skutek działu spadków, uzyska nieodpłatnie własność zabudowanej nieruchomości od drugiego spadkobiercy. Nieodpłatne przeniesienie na nią udziału we własności zabudowanej nieruchomości nie może być zatem uznane za inne nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 11 u.p.d.o.f. Przeniesienie udziału we własności rzeczy nie stanowi bowiem usługi ani też "udostępnienia rzeczy", o których mowa w tym przepisie. Zaznaczyła, że nieodpłatne nabycie rzeczy lub praw w określonych okolicznościach, może być przedmiotem opodatkowania innymi podatkami, jak np. podatkiem od spadków i darowizn, o ile tytuł takiego nieodpłatnego nabycia zawarty został w zamkniętym katalogu w art. 1 u.p.s.d. Jednakowoż na podstawie u.p.d.o.f. nabycie własności rzeczy nigdy nie może być źródłem przychodu.

2. Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] uznał stanowisko Skarżącej za nieprawidłowe.

W uzasadnieniu, z treści przepisów art. 9 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. wywiódł, że za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Obok pieniędzy i wartości pieniężnych, ustawodawca za przychody uważa również wartość otrzymanych świadczeń w naturze. Związane jest to z zasadą kompletności opodatkowania, w myśl której opodatkowaniu powinny podlegać niemal wszelkie przysporzenia majątkowe, a nie tylko te o charakterze pieniężnym.

Następnie wskazał, że na podstawie art. 11 ust. 2 u.p.d.o.f. wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Zgodnie zaś z art. 20 ust. 3 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14. dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, zdaniem organu, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Minister Finansów po przeanalizowaniu treści przepisów art. 922 § 1, art. 924, art. 925, art. 1025 § 1, art. 1035, art. 210, art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego stwierdził, że wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku, stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Tak więc na skutek działu spadku następuje "konkretyzacja" składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Jeżeli zatem wartość nieruchomości nabytych w wyniku działu jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku - na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą, jak i stan jej majątku osobistego. Jednakże nabycie nieruchomości w drodze działu spadku w części przekraczającej udział spadkowy stanowi nabycie w świetle przepisów u.p.d.o.f. Jeżeli nabycie to jest nieodpłatne, to rodzi ono określone skutki podatkowe. Otrzymując nieodpłatnie - w wyniku działu spadku - część przekraczającą udział spadkowy podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy.

W ocenie Ministra Finansów, w przedstawionej sytuacji wartość zabudowanej nieruchomości otrzymanej przez Skarżącą w wyniku działu spadku przekroczy wartość uprzednio posiadanego udziału w spadku, a zatem nastąpi powiększenie jej majątku. W wyniku dokonania działu spadku będzie więc miało miejsce nowe nabycie, w części przekraczającej udział spadkowy. W związku z tym, w wyniku nieodpłatnego nabycia - w wyniku sądowego działu spadku - nieruchomości, wchodzącej w skład masy spadkowej, o wartość przekraczającej o 26% udziały spadkowe, nastąpi po stronie Skarżącej przysporzenie majątkowe (uzyskane nieodpłatnie, gdyż bez żadnego ekwiwalentu finansowego), które stanowić będzie przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. Wartość nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa wyżej należy ustalić według uregulowań art. 11 ust. 2 u.p.d.o.f., tj. na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami tego rodzaju. W konsekwencji ciążyć będzie na Skarżącej obowiązek zapłaty podatku należnego z tego tytułu.

3. Skarżąca nie zgadzając się z taką interpretacją pismem z [...] lipca 2013 r. wezwała Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa.

4. W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa z 2 sierpnia 2013 r. nr [...] Minister Finansów stwierdził brak podstaw do zmiany ww. interpretacji.

5. Pismem z 30 sierpnia 2013 r. Skarżąca, reprezentowana przez profesjonalnego Pełnomocnika, wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na przedmiotową interpretację, zarzucając jej naruszenie:

- art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 11 i art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. - przez niewłaściwą interpretację polegającą na błędnym uznaniu, że nabycie rzeczy w drodze działu spadku bez spłat i dopłat stanowi inne nieodpłatne świadczenie i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł, podczas gdy źródłem przychodu na podstawie tych przepisów nie może być nabycie rzeczy lub praw;

- art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r. Nr 749 ze zm.) dalej ,,O.p." - przez niezastosowanie poprzez prowadzenie postępowania w sposób niepogłębiający zaufania Skarżącej do organów podatkowych i pominięcie milczeniem dominującego w podobnych sprawach orzecznictwa powoływanego w sprawie przez Skarżącą.

W ocenie Skarżącej, pogląd Ministra Finansów przedstawiony w interpretacji jest nie do zaakceptowania na gruncie polskich przepisów prawa podatkowego. Nabycie rzeczy organ zakwalifikował bowiem jako przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. Tymczasem zgodnie z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i i 7.

Zatem nabycie rzeczy w drodze działu spadku tylko wtedy mogłoby być opodatkowane, jeżeli stanowiłoby inne nieodpłatne świadczenie. Zdaniem Skarżącej, nabycie rzeczy lub praw w ogóle nie stanowi natomiast na gruncie u.p.d.o.f. innego nieodpłatnego świadczenia, gdyż nie stanowi bezpłatnego udostępnienia rzeczy ani bezpłatnych usług. Nabycie rzeczy lub praw nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 11 u.p.d.o.f.

W stanie faktycznym sprawy Skarżąca na skutek działu spadku uzyska nieodpłatnie własność zabudowanej nieruchomości od drugiego spadkobiercy. Nieodpłatne przeniesienie na nią udziału we własności zabudowanej nieruchomości nie może być zatem uznane za inne nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. Przeniesienie udziału we własności rzeczy nie stanowi bowiem usługi ani też "udostępnienia rzeczy", o których mowa w tym przepisie.

W związku z tym Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej interpretacji w całości oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

6. W odpowiedzi na skargę Minister Finansów podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

7.1. Skarga jest zasadna.

Zgodnie z art.1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) kontrola sądowa zaskarżonych decyzji, postanowień bądź innych aktów wymienionych w art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ) – określanej dalej jako "p.p.s.a.", w tym również interpretacji indywidualnych poddanych kontroli sądowej na podstawie art. 3 § 2 pkt 4a) p.p.s.a. sprawowana jest w oparciu o kryterium zgodności z prawem, z uwzględnieniem stanu prawnego, który miał zastosowanie w chwili orzekania w sprawie. W myśl art. 146 tej ustawy sąd, uwzględniając skargę na akt lub czynność, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, uchyla ten akt lub interpretację albo stwierdza bezskuteczność czynności.

Stosownie natomiast do art. 134 § 1 p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Mając na uwadze powołane kryteria należy stwierdzić, że skarga zasługiwała na uwzględnienie.

7.2. Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do stwierdzenia czy dokonanie działu spadku bez spłat i dopłat, w wyniku którego Skarżąca uzyska nieruchomość o wartości przekraczającej jej udziały spadkowe spowoduje uzyskanie przez nią innego nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 u.p.d.o.f., opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Na wstępie rozważań wskazać należy, że przepis art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. zawiera ogólną definicję przychodu, zgodnie z którą przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na określone źródła przychodów, zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega przysporzenie, które można przypisać do konkretnego źródła przychodu, jeśli nie można powiązać przysporzenia z żadnym ze źródeł przychodu, należy przyjąć, że nie zachodzi obowiązek podatkowy.

Definicja nieodpłatnego świadczenia wypracowana w orzecznictwie sądowoadministracyjnym (uchwała 7 sędziów NSA z dnia 18 listopada 2002 r., FPS 9/02, ONSA 2003, nr 2, poz. 47; uchwała 7 sędziów NSA z dnia 24 maja 2010 r., II FPS 1/10, ONSAiWSA 2010, nr 4, poz. 58; uchwała 7 sędziów NSA z dnia 16 października 2006 r., II FPS 1/06, ONSAiWSA 2006, nr 6, poz. 153) obejmuje zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osobie, niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, mające konkretny wymiar finansowy.

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 wskazał, że pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" ma w prawie podatkowym szerszy zakres, niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności przedsiębiorców, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest nie związane z kosztami, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Określone w cytowanej uchwale pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" można odpowiednio odnieść także do pojęcia "świadczenia częściowo odpłatnego", o jakim mowa w art. 11 ust. 2b u.p.d.o.f.

Zgadzając się z przedstawionym w uchwale rozumieniem definiowanych tam pojęć dodatkowo należy wskazać, że świadczenia nieodpłatne względnie częściowo odpłatne nie obejmują jednak nabycie rzeczy czy praw jako przedmiotu świadczenia.

Za takim wnioskiem przemawia w szczególności treść art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f.,

Ustawodawca w art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f. dokonał wyliczenia nieodpłatnych świadczeń poprzez wskazanie, w jaki sposób należy wyznaczyć ich wartość w formie pieniężnej:

1) jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;

3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;

4) w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Powołany przepis określa sposób ustalania wartości nieodpłatnych świadczeń, ale tylko takich, których przedmiotem są usługi (pkt 1,2,4), udostępnienie lokalu lub budynku (pkt 3) lub udostępnianie rzeczy lub praw (pkt 4).

Należy wskazać, że w doktrynie prezentowany jest pogląd, że wyliczenie nieodpłatnych świadczeń zawarte w art. 11 ust. 2 a u.p.d.o.f. ma wyczerpujący charakter, a co za tym idzie, źródłem "innych nieodpłatnych świadczeń" w rozumieniu tej ustawy mogą być wyłącznie bezpłatne usługi bądź bezpłatnie udostępnienie określonych przez ustawodawcę rzeczy lub praw (J. Grabarczyk, Opodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń, ABC Wolters Kluwer , Warszawa 2009, str. 95).

Powyższe potwierdza sposób zredagowania przepisu, który nie wskazuje, że wykaz przedstawionych w nim świadczeń miał jedynie przykładowy charakter (np. brak charakterystycznego w takich sytuacjach zwrotu "w szczególności"). Wprawdzie w ostatnim punkcie omawianego wyliczenia występuje sformułowanie "w pozostałych przypadkach", lecz w sposób niebudzący żadnych wątpliwości odnosi się ono tylko do usług i udostępnienia rzeczy i praw, których nie wyliczono w punktach 1-3. Ponadto trzeba podkreślić, że ustawodawca nie wykracza poza wskazane rodzaje nieodpłatnych świadczeń również w innych unormowaniach zawartych ww. ustawie.

Istotną kwestią jest, że ustawodawca podał reguły, według których ustala się przychód z innych nieodpłatnych świadczeń wyłącznie w stosunku do otrzymania nieodpłatnego świadczenia usług bądź udostępnienia lokalu bądź budynku, rzeczy lub praw.

Należy wskazać, że w orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowany jest pogląd, że świadczenia nieodpłatne względnie częściowo odpłatne nie obejmują rzeczy jako przedmiotu świadczenia praw. Przeniesienie własności rzeczy nie mieści się w hipotezie żadnego z wymienionych punktów art. 11 ust.2a u.p.d.o.f., w szczególności nie jest ,,udostępnianiem rzeczy" ( por. wyrok NSA z dnia 22 lipca 2010r. sygn. akt II FSK 611/09, wyrok NSA z dnia 22 lipca 2010r. sygn. akt II FSK 449/09, dostępne w CBOSA - orzeczenia.nsa.gov.pl).

W związku z tym w ocenie Sądu nie można rozszerzyć katalogu źródła przychodu z innych nieodpłatnych świadczeń o nieodpłatne nabycie rzeczy lub praw. Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela pogląd zaprezentowany w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 30 października 2013r. sygn. akt I SA/Po 388/13 ( dostępny w CBOSA - orzeczenia.nsa.gov.pl), iż korzyści majątkowe uzyskane wskutek bezpłatnego otrzymania rzeczy lub praw nie mogą podlegać opodatkowaniu poprzez domniemanie, nie można tym samym poza przepisami ustawy ustalać reguł wyceny nieodpłatnych świadczeń, skoro przewidziano w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w jaki sposób należy to uczynić.

Podsumowując, zdaniem Sądu, mając na względzie treść art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f. przychodem z nieodpłatnych świadczeń może być wyłącznie wartość świadczeń, które podatnik uzyskał w formie nieodpłatnych usług lub umożliwienia mu korzystania ze składników cudzego majątku bez żadnego wynagrodzenia, gdyż na tym właśnie polega bezpłatne udostępnienie rzeczy i praw.

Dlatego też w świetle zacytowanego przepisu nabycie określonych praw nie mieści się w hipotezie art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f., w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji Minister Finansów nieprawidłowo przyjął, że nieodpłatne nabycie-w wyniku sądowego działu spadku nieruchomości, wchodzącej w skład masy spadkowej, o wartości przekraczającej o 26% udziały spadkowe Skarżącej spowoduje powstanie po stronie skarżącej przysporzenie majątkowe z tytułu nieodpłatnych świadczeń, stanowiące przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust.1 u.p.d.o.f.

W związku z tym za zasadny należy uznać zarzut naruszenia art.10 ust. 1 pkt 9, art. 11 ust. 2a i art. 20 ust.1 u.p.d.o.f. poprzez błędną wykładnię.

Zasadny jest również zarzut naruszenia art. 121 § 1 w zw. z art. 14h O.p. bowiem organ udzielający interpretacji indywidualnej nie tylko nie uwzględnił, ale również nie odniósł się do powołanego przez Skarżącą orzecznictwa sądów administracyjnych.

7.3. Przy ponownym rozpatrzeniu sprawy Minister Finansów zobowiązany jest do uwzględnienia przedstawionego wyżej stanowiska Sądu.

7.4. Sąd mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 146 § 1 p.p.s.a. uchylił zaskarżoną interpretację.

O zwrocie kosztów postępowania sądowego Sąd postanowił na mocy art. 200, art. 205 § 2 oraz art. 209 p.p.s.a., w związku z § 2 i § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 31 stycznia 2011 r. w sprawie opłat za czynności doradcy podatkowego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz szczegółowych zasad ponoszenia kosztów pomocy prawnej udzielonej przez doradcę podatkowego z urzędu (Dz. U. z 2011 r. Nr 31, poz. 153).



Powered by SoftProdukt