Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Janusz Kasprzycki Sędziowie : SWSA Tadeusz Kiełkowski (spr.) SWSA Katarzyna Marasek-Zybura po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 lipca 2022 r. sprawy ze skargi K. S. na decyzję Wojewody z dnia 16 lutego 2022 r. znak [...] w przedmiocie utraty statusu bezrobotnego oraz prawa do zasiłku dla bezrobotnych uchyla zaskarżoną decyzję

W dniu 13 grudnia 2020 r. K. S. został uznany za osobę bezrobotną (decyzja z [...] 2020 roku, znak: [...], nr decyzji: [...]) z prawem do zasiłku dla osób bezrobotnych od 13 grudnia 2020 roku w wysokości 120% kwoty zasiłku na okres 365 dni (decyzja z 15 grudnia 2020 roku, znak: [...], nr decyzji: [...]).

Grodzki Urząd Pracy, 27 grudnia 2021 roku, wygenerował Raport ZUS-U2, który potwierdził, że K. S. jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, emerytalnym, rentowym, wypadkowym, jako osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług od 26 do 31 sierpnia 2021 roku (kod ubezpieczenia [...], NIP płatnika [...]). W związku z powyższym, Prezydent Miasta K pozbawił K. S. statusu bezrobotnego oraz prawa do zasiłku dla osób bezrobotnych z Funduszu Pracy od 26 sierpnia 2021 roku (decyzja z 27 grudnia 2021 roku, znak: [...], nr decyzji: [...]).

Wojewoda, decyzją z dnia 16 lutego 2022 r., znak [...], działając w trybie art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 735 ze zm.), na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. l ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1100 ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania, które złożył K. S. od decyzji Prezydenta Miasta K z dnia [...] 2021 r., znak: [...], nr decyzji: [...], orzekającej o pozbawieniu K. S. statusu bezrobotnego oraz prawa do zasiłku od 26 sierpnia 2021 roku – utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia organ odwoławczy przytoczył art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. l ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i wyjaśnił, że definicja osoby bezrobotnej skonstruowana jest z dwóch części. W pierwszej z nich wskazuje się na przesłanki pozytywne (warunki, które muszą być spełnione, by można było uzyskać (zachować) status bezrobotnego). Druga część, zawiera zespół przesłanek negatywnych (okoliczności, które uniemożliwiają nabycie (zachowanie) tego statusu). Wszystkie niezbędne wymogi muszą być spełnione łącznie, co oznacza, że brak któregokolwiek z nich wyklucza nabycie czy zachowanie statusu osoby bezrobotnej. Z woli ustawodawcy ze statusem bezrobotnego koliduje podleganie na podstawie odrębnych przepisów, obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników.

Dalej organ odwoławczy wskazał, że faktem jest, iż od 26 do 31 sierpnia 2021 r. K. S. figuruje w Raporcie ZUS-U2, jako osoba objęta obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, emerytalnym, rentowym, wypadkowym – kod ubezpieczenia [...]: osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług (NIP płatnika [...], P Sp. z o.o.). Działając na podstawie powołanych przepisów oraz w oparciu o dokumentację zgromadzoną w sprawie, organ I instancji prawidłowo ustalił, że K. S. posiada potwierdzony okres ubezpieczenia w trakcie zarejestrowania w Urzędzie. Tym samym od 26 sierpnia 2021 r. K. S. nie spełniał przesłanek koniecznych do posiadania statusu osoby bezrobotnej. Działając na podstawie powołanych przepisów oraz w oparciu o dane zamieszczone w Raportach ZUS, organ I instancji zobowiązany był do pozbawienia K. S. statusu osoby bezrobotnej oraz prawa do zasiłku. W ocenie organu odwoławczego, decyzja organu I instancji jest prawidłowa, gdyż została wydana w oparciu o stan faktyczny i prawny opisany w przepisach ustawy.

Pismem z dnia 27 lutego 2022 r. K. S. wniósł skargę na powyższą decyzję Wojewody do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Skarżący podniósł, że nigdy nie zgłosił się do obowiązkowego ubezpieczenia ani nic o takim zgłoszeniu nie wie. Skarżący zarzucił też, że został pozbawiony statusu bezrobotnego z mocą wsteczną, co jest sprzeczne z zasadą, że prawo nie działa wstecz.

Wojewoda w odpowiedzi na skargę wniósł o oddalenie skargi, w pełni podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.

Stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 137) w zw. z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm., dalej "p.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, stosując środki określone w ustawie. Kontrola sądu polega na zbadaniu, czy przy wydawaniu zaskarżonego aktu nie doszło do rażącego naruszenia prawa dającego podstawę do stwierdzenia jego nieważności, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania, naruszenia prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy oraz naruszenia przepisów postępowania administracyjnego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sąd nie jest przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi ani powołaną podstawą prawną, zgodnie z dyspozycją art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd nie rozstrzyga sprawy administracyjnej merytorycznie, lecz ocenia zgodność aktu z prawem.

Kontrolując zaskarżoną decyzję zgodnie ze wskazanymi wyżej kryteriami, należało uznać, że zachodzą podstawy do pozbawienia jej mocy wiążącej.

W ocenie Sądu, Wojewoda trafnie zinterpretował przepisy stanowiące podstawę prawną zaskarżonej decyzji, w tym art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (obecnie t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 690 ze zm., dalej "ustawa"). Z przepisów tych wynika w szczególności, że bezrobotnym jest od osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia, jeżeli nie podlega, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników (art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. l ustawy). Rację ma zatem organ odwoławczy, gdy twierdzi, że ze statusem bezrobotnego koliduje podleganie na podstawie odrębnych przepisów obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników. Zgodnie zaś z art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy starosta pozbawia statusu bezrobotnego bezrobotnego, który nie spełnia warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2. Wojewoda trafnie uznał też, że w świetle odnośnych przepisów utrata statusu bezrobotnego następuje od dnia, w którym ustały przesłanki pozytywne warunkujące ten status względnie zaistniały przesłanki negatywne – zarzut skargi wskazujący na wsteczne działanie prawa jest zatem niezasadny.

W ocenie Sądu, kluczowa w niniejszej sprawie okoliczność faktyczna, a mianowicie to, że skarżący w okresie od 26 do 31 sierpnia 2021 r. podlegał, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązkowi ubezpieczenia społecznego – nie została jednak wyjaśniona w sposób w pełni miarodajny, z uwzględnieniem reguł wynikających z art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. Jedynym dowodem na tę okoliczność, jaki organ powołał, jest wydruk Raportu ZUS-U2 – w ocenie Sądu, zważywszy że nie można wykluczyć błędu czy też nieścisłości w raportach ZUS, nie jest to dowód wystarczający w sytuacji, gdy strona kwestionuje poczynione na jego podstawie ustalenia. A w niniejszej sprawie skarżący w skardze, a wcześniej w odwołaniu, podniósł, że nigdy nie zgłosił się do obowiązkowego ubezpieczenia ani nic o takim zgłoszeniu nie wie. Implikuje to konieczność podjęcia dalej idących czynności wyjaśniających, polegających, przykładowo, na zwróceniu się o stosowną informację do zidentyfikowanego płatnika – podmiotu, na rzecz którego skarżący wedle posiadanych danych miał wykonywać umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług, pociągającą za sobą podleganie obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że stan faktyczny sprawy nie został wystarczająco wyjaśniony, wobec czego doszło do naruszenia prawa procesowego (art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a.), które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W ponownym postępowaniu w sprawie organ obowiązany będzie podjąć czynności w celu zweryfikowania, czy w okresie od dnia 26 do dnia 31 sierpnia 2021 r. skarżący rzeczywiście wykonywał umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług i czy podlegał w związku z tym obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Z tych względów, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.