Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Iwona Tomaszewska, Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel, Sędzia NSA Stefan Kłosowski /spr./, Protokolant Joanna Białas-Gołąb, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 25 lipca 2012 r. sprawy ze skargi L. S. na bezczynność Okręgowej Rady Lekarskiej w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. nakazuje Okręgowej Radzie Lekarskiej rozpoznać w terminie dwóch tygodni wniosek L. S. z dnia [...] r. o udzielenie informacji publicznej, II. zasądza od Okręgowej Rady Lekarskiej na rzecz skarżącego L. S. kwotę [...] złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Pismem z dnia [...]r. L. S. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na bezczynność Okręgowej Izby Lekarskiej w udostępnianiu informacji publicznej.

W uzasadnieniu podał, iż w dniu [...]r. zwrócił się do Okręgowej Izby Lekarskiej początkowo ustnie, a potem na piśmie o udostępnienie protokołu z obrad Okręgowej Izby Lekarskiej wraz z udostępnieniem nagrania tych obrad wykonanego w dniu [...]r. W tym dniu protokół był już sporządzony i zatwierdzony przez następne posiedzenie OIL , które odbyło się w dniu [...]r. Chociaż powyższa informacja publiczna mogła być w myśl art.10 pkt.2 ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U.Nr112, poz. 1198 ze zm.) niezwłocznie udostępniona bowiem fizycznie istniała, nie udostępniono jej skarżącemu. W dniu [...]r. OIL pismem z dnia [...]r., przesłała skarżącemu kopię części protokołu, jednocześnie zawiadamiając, że nie ma możliwości udostępnienia nagrania audio, bowiem nagranie to zostało zniszczone. Jednocześnie Prezes OIL dr M. P. stwierdził, że zarówno protokoły z posiedzenia ORL jak i materiały audiowizualne nie są informacją publiczną. Zdaniem skarżącego - tym twierdzeniom przeczy art. 3 ww. ustawy, który wyraźnie mówi o uprawnieniu do dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów oraz art. 4, mówiący, że do udostępnienia informacji publicznej obowiązane są inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności wymienione w pkt 2 organy samorządów gospodarczych i zawodowych, a także wymienione w pkt 5 jednostki organizacyjne , które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym.

Na mocy art. 12 ustawy o Izbach Lekarskich z dnia 02.12.2009 roku organy izb lekarskich pochodzą z wyboru , a wybory członków organów izb lekarskich są równe, powszechne i tajne. Zatem spełniony jest warunek wyborów powszechnych do organów OIL.

W myśl art. 21 ustawy o Izbach Lekarskich do organów samorządu lekarskiego, którego skarżący jest członkiem, należy Okręgowa Rada Lekarska, Okręgowy Zjazd Lekarzy, Okręgowa Komisja Rewizyjna, Okręgowy Sąd Lekarski i Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej. Są to kolegialne organy władzy pochodzące z powszechnych wyborów. Wyczerpuje to art. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W myśl art. 25 ustawy o Izbach Lekarskich ORL wykonuje szereg funkcji, które niewątpliwie czynią ją władzą publiczną, w tym chociażby przyznawanie prawa wykonywania zawodu i jego pozbawianie, prowadzenie doskonalenia zawodowego, prowadzenie rejestrów lekarzy, rejestrów praktyk lekarskich i podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe, zarządza dużym majątkiem społecznym, prowadzi rejestr indywidualnych praktyk lekarskich i specjalistycznych, zatem niewątpliwie jest to organ władzy publicznej.

Odmowa udostępnienia informacji publicznej w myśl art. 16 jest możliwa

w drodze decyzji, obwarowanej obowiązkiem uzasadnienia zawierającego informację takie jak imiona, nazwiska, i funkcje, które zajęły stanowisko w toku postępowania udostępnienia informacji oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji. Pismo z dnia [...]r. nie jest decyzją i nie zawiera elementów, które są konieczne w całości lub w części informacji publicznej, zwłaszcza, że w art.18 stwierdzono wyraźnie, że posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów są jawne i dostępne i organy te sporządzają i udostępniają protokoły oraz materiały audiowizualne, rejestrujące w pełni te obrady.

W odpowiedzi na skargę Okręgowa Rada Lekarska wniosła

o odrzucenie skargi wobec jej niedopuszczalności ewentualnie o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa.

W uzasadnieniu zajętego stanowiska pełnomocnik Okręgowej Rady Lekarskiej

r. pr. A. L. stwierdził, iż skarżący dnia [...]r. zwrócił się z wnioskiem o udostępnienie protokołu z obrad Okręgowej Rady Lekarskiej wraz z "nagraniem audio" z dnia [...]roku. Jako podstawę wniosku wskazał "ustawę o informacji publicznej".

Nie czekając na jakiekolwiek rozstrzygnięcie w sprawie swojego wniosku, dnia

[...]r., skarżący złożył skargę na odmowę udostępnienia informacji publicznej. Skarga wraz z odpowiedzią została przekazana do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie /sygn. akt II SAB/Sz 22/12/.

Dnia [...]r. Prezes Okręgowej Izby Lekarskiej udzielił skarżącemu odpowiedzi na wniosek wyjaśniając, że nie istnieje możliwość udostępnienia nagrania audio z posiedzenia Okręgowej Rady Lekarskiej w zakresie wnioskowanym przez skarżącego, z uwagi na fakt, że nagrania te mają charakter pomocniczy przy sporządzaniu protokołu z posiedzeń Okręgowej Rady Lekarskiej. Nagranie z dnia [...]r. zostało usunięte z nośnika (dyktafon) w dniu zatwierdzenia protokołu przez Radę.

Udzielono ponadto skarżącemu informacji, że tak protokoły z posiedzeń Okręgowej Rady Lekarskiej, jak i materiały audiowizualne dokumentujące te posiedzenia nie mają charakteru informacji publicznej w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 z późn. zm.).

Z tytułu skargi wynika, że skarżący zarzuca Okręgowej Izbie Lekarskiej

naruszenie prawa na skutek bezczynności w udostępnieniu informacji publicznej.

Odnosząc się do treści skargi pełnomocnik ORL wskazał, że skarżący zapewne skarży się na organ Okręgowej Izby Lekarskiej, którym jest Okręgowa Rada Lekarska - zgodnie z ustawą z dnia 2 grudnia 2009r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 219, poz. 1708 ze zm.). Skargę, na bezczynność organu skarżący złożył nie wyczerpawszy uprzednio formalnego wymogu do wniesienia skargi wynikającego z art. 52 §2 Ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, to jest bez złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198), udostępnianie informacji publicznych następuje w drodze wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów jak i w drodze udostępniania materiałów -

w tym audiowizualnych i teleinformatycznych dokumentujących te posiedzenia.

Nie sposób jednakże Okręgowej Rady Lekarskiej określić mianem "organu kolegialnego władzy publicznej pochodzącego z powszechnych wyborów". Do organów takich zalicza się: Sejm, Senat oraz organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego. Zapis, wskazany przez skarżącego, odnośnie powszechności wyborów do organów izb lekarskich, nie jest tożsamy z wyborami do kolegialnych organów władzy publicznej. Prawo wyborcze do organów izb lekarskich ograniczone jest jedynie do członków samorządu, w odróżnieniu od prawa wyboru przedstawicieli do sejmu, senatu i organów samorządu terytorialnego.

Żądanie w związku z tym udostępnienia materiałów dokumentujących posiedzenia Okręgowej Rady Lekarskiej pozbawione jest oparcia

w przepisach prawa. Należy zwrócić także uwagę na brzmienie art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w którym mowa jest o prawie obywateli do dostępu do informacji o działalności samorządu zawodowego w zakresie w jakim wykonuje on zadania władzy publicznej. Oznacza to, iż ustawodawca określił granice możliwość dostępu do tych informacji, które związane są z wykonywaniem przez samorząd lekarski władzy publicznej.

W uzasadnieniu do projektu ustawy o dostępie do informacji publicznej wskazano, że celem uchwalenia w/w ustawy jest skonkretyzowanie wyrażonego

w konstytucji uprawnienia obywateli do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Jak wskazują projektodawcy: "osobno wymieniono prawo dostępu do posiedzeń organów kolegialnych władz publicznych szczegółowo precyzując zakres tego uprawnienia", co wobec jasnego brzmienia powołanego wyżej przepisu jednoznacznie świadczy o zamiarze ustawodawcy. (Uzasadnienie do projektu ustawy o dostępie do informacji publicznej, Druk Sejmowy nr 2094, Sejm RP III kadencji).

Na rozprawie w dniu [...]r. – pełnomocnik ORL wniósł o odrzucenie skargi wskazując, iż niniejsza sprawa dotyczy tej samej kwestii, która została rozstrzygnięta wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 6 czerwca 2012 r. sygn. akt II SAB/Sz 22/12.

Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta co do zasady sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, a więc polega na weryfikacji rozstrzygnięcia lub czynności organu administracji publicznej z punktu widzenia obowiązującego prawa materialnego i procesowego.

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270) dalej: p.p.s.a. kontrola działalności administracji publicznej obejmuje również czynność organów władzy lub administracji publicznej.

Na wstępie – w związku z wnioskiem pełnomocnika organu o odrzucenie skargi z tytułu res iudicata w sprawie II SAB/Sz 22/12 zauważyć należy, iż mimo, iż powyższa i niniejsza sprawa są ściśle powiązane i wynikają z tego samego stanu faktycznego, to jednak nie są to sprawy tożsame. Postępowanie i rozstrzygnięcie w sprawie II SAB/Sz 22/12, w której Sąd uwzględnił skargę J. S. na bezczynność Okręgowej Rady Lekarskiej, związane było z wcześniejszym pismem skarżącego do organu, a mianowicie z dnia [...]r. o udzielenie informacji dotyczącej podstaw utajnienia części obrad ORL, które odbywały się tego dnia, a jego podstawą było uniemożliwienie skarżącemu uczestniczenia w tej ich części.

Niniejsza skarga obejmuje natomiast bezczynność organu w zakresie wniosku skarżącego z dnia [...]r. dotyczącego udostępnienia protokołu z obrad Okręgowej Rady Lekarskiej, obejmującego tę część posiedzenia, w której skarżący, wobec podjęcia przez ORL uchwały o niejawności dalszej części obrad, nie uczestniczył.

Nie są to zatem sprawy tożsame i mimo rozstrzygnięcia zawartego w wyroku

z dnia 6.06.2012 r. w sprawie II SAB/Sz 22/12 brak jest podstaw do uznania,

iż obejmuje on niewątpliwie kwestie zawarte we wniosku skarżącego złożonego w trybie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej dnia [...]r.

Wobec treści powyższego wniosku, jak również treści skargi i odpowiedzi na skargę, stwierdzić należy, iż skarga wniesiona w niniejszej sprawie okazała się uzasadniona.

Pojęcie informacji publicznej ustawodawca określił w art. 1 ust. 1 i art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.).

W ich świetle informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych,

a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 ustawy.

Artykuł 4 ust. 1 pkt 2 ustawy stanowi, że obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności organy samorządów gospodarczych i zawodowych.

Zadania, zasady działania i organizację izb lekarskich oraz prawa i obowiązki członków izb lekarskich określa ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich

(Dz. U. Nr 219 poz. 1708 z późn. zm.). W myśl art. 2 ust. 1, 2 i 3 tej ustawy członkowie izb lekarskich stanowią samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów, który reprezentuje osoby wykonujące zawody lekarza i lekarza dentysty, sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań i podlega tylko przepisom prawa. Lekarz zamierzający wykonywać zawód, któremu okręgowa rada lekarska przyznała prawo wykonywania zawodu, zostaje równocześnie wpisany na listę członków tej izby lekarskiej (art. 6 ust. 1 tej ustawy). Zatem przynależność do izby lekarskiej powstaje z mocy prawa, jest obowiązkowa. Zadania samorządu lekarzy określa art. 5 ustawy i należy do nich m. in. przyznawanie prawa wykonywania zawodu oraz uznawanie kwalifikacji lekarzy będących członkami państw członkowskich Unii Europejskiej zamierzających wykonywać zawód na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zawieszanie i pozbawianie oraz ograniczanie prawa wykonywania zawodu, przewodniczenie komisjom przeprowadzającym konkursy na stanowisko ordynatora i uczestniczenie w konkursach na inne stanowiska w ochronie zdrowia, jeżeli odrębne przepisy tak stanowią, opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących ochrony zdrowia i wykonywania zawodu lekarza bądź występowanie o ich wydanie. Z przepisu tego wynika niewątpliwie, że samorząd lekarzy wykonuje zadania publiczne, które to pojęcie jest szersze od terminu "zadania władzy publicznej". Pojęcie "zadanie publiczne", użyte w art. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zamiast pojęcia "zadania władzy publicznej" użytego w art. 61 Konstytucji RP, ignoruje element podmiotowy i oznacza, że zadania publiczne mogą być wykonywane przez podmioty niebędące organami władzy i bez konieczności przekazania tych zadań. Tak rozumiane zadanie publiczne cechuje powszechność i użyteczność dla ogółu, a także osiąganie celów określonych

w ustawie o dostępie do informacji publicznej i Konstytucji. Wykonywanie zadań publicznych wiąże się z realizacją podstawowych publicznych praw podmiotowych obywateli (por. wyrok NSA z dnia 18 sierpnia 2010 r. sygn. akt I OSK 851/10, Lex nr 737513). W ocenie Sądu samorząd lekarzy niewątpliwie wykonuje tak rozumiane zadania publiczne, które cechuje powszechność i użyteczność dla ogółu i jest on podmiotem zobowiązanym na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej do udostępnienia informacji, mającej charakter informacji publicznej, będącej w jego posiadaniu (art. 4 ust. 3 ustawy). Dysponent informacji publicznej jest zobowiązany do jej udostępnienia wtedy, gdy informacja nie została wcześniej udostępniona wnioskodawcy i nie funkcjonuje w obiegu publicznym.

Z art. 2 ustawy wynika, że każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej, a nadto od osoby wykonującej to prawo nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego.

Z art. 9 pkt 2 i 3 lit. c ustawy o izbach lekarskich wynika, że członkowie izb lekarskich mają prawo być informowanymi o działalności izb lekarskich oraz korzystać z ochrony i pomocy prawnej organów izb lekarskich w sprawach związanych z wykonywaniem zawodu lekarza. Skarżący jest członkiem Okręgowej Izby Lekarskiej i wbrew zapisom tej ustawy Okręgowa Izba Lekarska powołując się na zapisy regulaminu organizacji i trybu działania Okręgowej Rady Lekarskiej, wydanego na podstawie art. 24 pkt 5 lit.a ustawy o izbach lekarskich, odmówiła mu dostępu do informacji objętych wnioskiem, a dotyczących działalności Izby. Jednakże okoliczność, że okręgowy zjazd lekarzy jest uprawniony do uchwalenia takiego regulaminu nie oznacza, że zapisy regulaminu mogą naruszać Konstytucję i ustawy, w tym ustawę o dostępie do informacji publicznej i ustawę o izbach lekarskich. Odmowa udostępnienia przez podmiot wykonujący zadania publiczne informacji o swojej działalności, na podstawie wewnętrznego regulaminu, osobie uprawnionej do uzyskania takiej informacji z mocy ustawy, oznacza, że podmiot ten pozostaje w bezczynności.

Należy zgodzić się ze stanowiskiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie wyrażonym w wyroku z dnia 6.06.2012 r. w sprawie II SAB/Sz 22/12,

że organy izb lekarskich nie są organami władzy publicznej, wobec czego art. 18 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej nie będzie miał zastosowania do posiedzeń okręgowej rady lekarskiej. Skład okręgowej rady lekarskiej określa ustawa o izbach lekarskich w art. 26, a w art. 28 wymienia osoby którym służy prawo udziału

w posiedzeniach okręgowej rady lekarskiej i jej prezydium z głosem doradczym. Jednakże z mocy art. 4 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy każdemu przysługuje prawo do informacji o działalności organu wykonującego zadania publiczne.

Jak wyżej wskazano Okręgowa Izba Lekarska wykonuje zadania publiczne a więc jest podmiotem zobowiązanym do rozpoznania wniosku o udzielenie informacji publicznej dotyczącej jej działalności (art. 4 ust. 1 pkt 2 i art. 6 ust. 1 pkt 3 lit.d i e ustawy o dostępie do informacji publicznej), w tym w zakresie udostępnienia protokołu z jej obrad - co wynika z art. 19 w zw. z art. 18 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Z art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wynika,

że udostępnienie informacji na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni, z wyjątkiem sytuacji przewidzianej w art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 2 ustawy. Udostępnienie informacji publicznej jest czynnością materialno-techniczną. Jedynie odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy publicznej następują w drodze decyzji (art. 16 ust. 1 ustawy).

Z powyższych względów, Sąd na podstawie art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153

poz. 1270 z późn. zm.) zobowiązał Okręgową Izbę Lekarską do rozpatrzenia wniosku L. S. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.

O zwrocie kosztów postępowania orzeczono na podstawie art. 200 tej ustawy.