drukuj    zapisz    Powrót do listy

6203 Prowadzenie aptek i hurtowni farmaceutycznych, Działalność gospodarcza, Inspektor Farmaceutyczny, Uchylono decyzję I i II instancji, VI SA/Wa 298/20 - Wyrok WSA w Warszawie z 2020-07-30, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VI SA/Wa 298/20 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2020-07-30 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2020-02-05
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Magdalena Maliszewska
Tomasz Sałek /sprawozdawca/
Zdzisław Romanowski /przewodniczący/
Symbol z opisem
6203 Prowadzenie aptek i hurtowni farmaceutycznych
Hasła tematyczne
Działalność gospodarcza
Sygn. powiązane
II GSK 1127/20 - Wyrok NSA z 2023-12-07
Skarżony organ
Inspektor Farmaceutyczny
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 2107 art. 1 § 1 - § 2
Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych - tekst jedn.
Dz.U. 2019 poz 2325 art. 134 § 1, art. 145 ust. 1 pkt 1 lit. c, art. 135, art. 200, art. 205 § 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Dz.U. 2018 poz 265 § 14 ust. 1 pkt 1 lit. a, § 2 pkt 5
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych
Dz.U. 2019 poz 499 art. 94a ust. 1, art. 86 ust. 8, art. 94a ust. 1, art. 129b ust. 1, art. 94a ust. 2, art. 129b ust 2
Ustawa z dnia 6 września 2001 r Prawo farmaceutyczne - t.j.
Dz.U. 2011 nr 122 poz 696 art. 60 pkt 7
Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych
Dz.U. 2020 poz 256 art. 7, art. 15, art. 77 § 1, art. 80, art. 107 § 3, art. 8, art. 9, art. 11
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zdzisław Romanowski Sędziowie Sędzia WSA Magdalena Maliszewska Sędzia WSA Tomasz Sałek (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Katarzyna Zielińska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 lipca 2020 r. sprawy ze skargi "(...)" Sp. z o.o. z siedzibą w "(...)" na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia "(...)"grudnia 2019 r. nr "(...)" w przedmiocie reklamy aptek 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję "(...)"Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego z dnia "(...)" kwietnia 2018 r.; 2. zasądza od Głównego Inspektora Farmaceutycznego na rzecz skarżącej "(...)"Sp. z o.o. z siedzibą w "(...)"kwotę 4 817 (cztery tysiące osiemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Główny Inspektor Farmaceutyczny, (dalej jako "GIF", "organ"), decyzją z dnia

[...] grudnia 2019 r. nr [...], działając na podstawie art. 112 ust. 1 pkt 1 i ust. 3, art. 115 ust. 1 pkt 4, art. 94a ust. 1 oraz art. 129b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2019 r., poz. 499 z późn. zm., dalej "p.f.") oraz art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2020 r., poz. 256 ze zm.; dalej "k.p.a."), po rozpatrzeniu odwołania spółki S. Sp. z o.o. z siedzibą w [...] (dalej "skarżąca", "spółka" lub "strona") od decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w [...] (dalej "WIF") z dnia [...] kwietnia 2018 r., znak [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. [...] WIF swą decyzją z dnia [...] kwietnia 2018 r.:

1) stwierdził, iż przedsiębiorca – S. Sp. z o.o. z siedzibą w [...] prowadzi reklamę działalności sieci aptek S. od grudnia 2016 r., czym narusza zakaz wynikający z art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego;

2) z dniem otrzymania decyzji nakazał ww. przedsiębiorcy zaprzestania stosowania niedozwolonej reklamy sieci aptek S. położonych na terenie województwa [...], w tym m. in. aptek:

- przy ul. [...] w [...],

- przy ul. [...],w [...],

- ul. [...] w [...],

- ul. [...] lok. [...] w [...],

- przy ul. [...] w [...],

- przy ul. [...] w [...],

- przy ul. [...] w [...]

poprzez promowanie tychże placówek ochrony zdrowia za pośrednictwem mediów – w tym poprzez promowanie za pośrednictwem emisji w mediach spotów reklamowych dotyczących produktów dostępnych w drogeriach "S.";

3) nałożył na stronę karę pieniężną w kwocie 40 000 zł za prowadzenie reklamy działalności wskazanej wyżej placówki ochrony zdrowia publicznego od grudnia 2016 r.;

4) decyzji, o której mowa w punkcie 2, nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Decyzję wydano w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Pismem z dnia 12 grudnia 2016 r. GIF przekazał Wojewódzkim Inspektorom Farmaceutycznym materiały reklamowe w postaci 5 spotów reklamowych dotyczących S., emitowanych w programach telewizyjnych w grudniu 2016 r., celem rozpatrzenia zgodnie z kompetencjami.

Pismem z 21 lutego 2017 r. WIF zawiadomił spółkę o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie naruszenia przez spółkę przepisów art. 94a ust. 1 p.f. tj. stosowania niedozwolonej reklamy sieci aptek ogólnodostępnych o nazwie "S.", m. in.: przy ul. [...] w [...], przy ul. [...],[...] w [...], przy ul. [...] w [...], przy ul. [...] lok. [...] w [...], przy ul. [...] w [...], przy ul. [...] w [...], przy ul. [...] w [...] oraz w sprawie nałożenia kary pieniężnej za prowadzenie przedmiotowej reklamy. Jednocześnie, odrębnym pismem, WIF wezwał skarżącą do złożenia wyjaśnień na okoliczność prowadzenia reklamy sieci aptek ogólnodostępnych o nazwie "S." zlokalizowanych na terenie województwa wielkopolskiego poprzez wskazania: kto był pomysłodawcą, a kto podmiotem prowadzącym kampanię reklamową dotyczącą "S.", polegającą na emisji spotów ukazanych w okresie grudnia 2016 r. w blokach reklamowych stacji telewizyjnych; czy kampania reklamowa jest nadal prowadzona (a jeśli nie to przez jaki okres czasu była prowadzona); czy sieć aptek ogólnodostępnych o nazwie "S." zlokalizowanych na terenie województwa [...] jest przez spółkę promowana w jakikolwiek sposób (jeśli tak o zobowiązano do wskazania podejmowanych działań). Nadto, WIF wezwał do przekazania przykładowych materiałów na wskazane wyżej okoliczności.

Pismem z dnia 9 maja 2017 r. Strona złożyła wniosek o umorzenie przedmiotowego postępowania z uwagi na fakt, iż nie prowadzi jakichkolwiek działań reklamowych apteki. W piśmie wskazała również, iż spoty, na które powołuje się WIF, dotyczyły się wyłącznie do drogerii i jej asortymentu. Kampania była prowadzona przez ograniczony czas w miesiącu grudniu 2016 r. i nie jest aktualnie prowadzona. Skarżąca wniosła także o przekazanie jej stosownych informacji co do okoliczności faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie praw i obowiązków strony w postępowaniu. Spółka wniosła o doręczenie jej kopii akt postępowania oraz o wyznaczenie rozprawy i przeprowadzenie dowodu z opinii Instytutu Badań i Ekspertyz Sądowych w [...].

Postanowieniem z dnia [...] lipca 2017 r. WIF odmówił sporządzenia i wydania potwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii akt administracyjnych, zaś w kolejnym postanowieniu datowanym na [...] lipca 2017 r. WIF odmówił przeprowadzenia rozprawy administracyjnej i przeprowadzenia w ramach wnioskowanej rozprawy administracyjnej dowodu z opinii biegłego tj. Instytutu Badań i Ekspertyz Sądowych w Warszawie na okoliczność ustalenia czy wskazane w treści zawiadomienia zarzuty, w oparciu o materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy, stanowią reklamę apteki i czy tym samym naruszają treść przepisu art. 94a ust. 1 p.f.

Pismem z dnia 5 lipca 2017 r. WIF zwrócił się do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o udzielnie informacji dotyczących danych podmiotu, który opłacił czas antenowy dla reklam drogerii S. emitowanych w grudniu 2016 r. oraz wskazanie czy działanie ww. podmiotu miało charakter jednorazowy czy odbywa się cyklicznie. W odpowiedzi na powyższe, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji pismem z dnia 13 lipca 2017 r. wskazała, że według informacji uzyskanych od nadawców telewizyjnych, zleceniodawcą kampanii, w której emitowane były spoty reklamowe dotyczące marki S. (w grudniu 2016 r.), była agencja M. sp. z o.o. w imieniu klienta S. sp. z o.o. Jednocześnie do tego pisma Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji załączyła raport zawierający daty i godziny emisji reklam marki S. w przedziale czasowym od stycznia do 10 lipca 2017 r.

Pismem z dnia 13 lipca 2017 r. Skarżąca zwróciła się o umorzenie postępowania, ponieważ działania podjęte przez Stronę nie stanowiły reklamy aptek i ich działalności.

Pismem z dnia 9 października 2017 r. WIF wezwał M. sp. z o.o. do złożenia na piśmie wyjaśnień na okoliczność prowadzenia reklamy sieci aptek ogólnodostępnych o nazwie "S." zlokalizowanych na terenie województwa [...], tj. odpowiedzi na pytania o identycznej treści jakie były uprzednio skierowane przez WIF w piśmie z dnia 21 lutego 2017 r. skierowanego do skarżącej.

W odpowiedzi, M. sp. z o.o. pismem z dnia 19 października 2017 r. wskazał, że nie wie kto był pomysłodawcą kampanii, które ukazały się w okresie od grudnia 2016 r. w blokach reklamowych w stacjach telewizyjnych. Nadto poinformował, iż M. sp. z o.o. była agencją, która zawarła ze stacjami telewizyjnymi umowy na emisję spotów reklamowych. Umowy te spółka zawarła na zlecenie V. sp. z o.o., która określała w jakich mediach i o jakich parametrach należy nabyć czas reklamowy. M. sp. z o.o. dokonywał jedynie zakupu według określonych parametrów, a ponadto nie wiedział jakie filmy reklamowe były emitowane w zakupionym przez niego czasie. Powyższa kampania zakończyła się z grudniem 2016 r. Na koniec spółka oświadczyła, że aktualnie nie prowadzi żadnych działań reklamowych sieci aptek "S.".

Następnie WIF, pismem z dnia 7 grudnia 2017 r. wezwał V. sp. z o.o. do udzielenia odpowiedzi na pytania identycznej treści, które uprzednio skierował najpierw do skarżącej (pismo z dnia 21 lutego 2017 r.), a na następnie do M. sp. z o.o. (pismo z dnia 9 października 2017 r.) – aczkolwiek pismo to zawierało dodatkowe pytania, tj. czy spółka V. sp. z o.o. zlecała M. sp. z o.o. zakup czasu antenowego w związku z kampanią reklamową dotyczącą "S."; czy zaplanowanie kampanii, o której mowa powyżej nastąpiło z Państwa inicjatywy? (w przypadku odpowiedzi negatywnej o wskazanie jaki podmiot zaplanował); czy przedsiębiorca S. sp. z o.o. wyraziła zgodę na realizację ww. kampanii oraz czy spółka V. sp. z o.o. realizowała jakiekolwiek kampanie dotyczące placówek "S." (jeśli tak, o wskazanie rodzaju podejmowanych działań, okresu czasowego, w jakim miały miejsce oraz wskazanie ich zleceniodawcy).

Pismem z dnia 17 stycznia 2018 r. WIF ponownie wezwał V. sp. z o.o. do udzielenia odpowiedzi na pytania zawarte w piśmie z dnia 7 grudnia 2017 r.

Pismem z dnia 26 lutego 2018 r. wniesionym do WIF spółka wskazała, że jej działania nie stanowiły reklamy aptek i ich działalności, w związku z czym spółka wniosła ponownie o umorzenie postępowania, ze względu na jego bezprzedmiotowość. W powyższym piśmie wskazała również na to, że konstrukcja wszystkich 15 sekundowych spotów jest identyczna, a oferta dotyczy wyłącznie drogerii i jest reklamą drogerii.

W dniu 20 kwietnia 2018 r. WIF wydał decyzję, którą:

1) stwierdził, iż przedsiębiorca – S. Sp. z o.o. z siedzibą w [...] prowadzi reklamę działalności sieci aptek S. od grudnia 2016 r., czym narusza zakaz wynikający z art. 94a ust. 1 p. f.;

2) z dniem otrzymania decyzji nakazał ww. przedsiębiorcy zaprzestania stosowania niedozwolonej reklamy sieci aptek S. położonych na terenie województwa [...], w tym m. in. aptek: przy ul. [...] w [...], przy ul. [...],[...] w [...], przy ul. [...] w [...], przy ul. [...] lok. [...] w [...], przy ul. [...] w [...], przy ul. [...] w [...], przy ul. [...] w [...]

poprzez promowanie tychże placówek ochrony zdrowia za pośrednictwem mediów – w tym poprzez promowanie za pośrednictwem emisji w mediach spotów reklamowych dotyczących produktów dostępnych w drogeriach "S.";

3) nałożył na Stronę karę pieniężną w kwocie 40.000 zł za prowadzenie reklamy działalności wskazanej wyżej placówki ochrony zdrowia publicznego od grudnia 2016 r.;

4) decyzji, o której mowa w punkcie 2, nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Pismem z dnia 4 maja 2018 r. spółka wniosła odwołanie od ww. decyzji. Organowi zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, tj.: art. 1 pkt 1 k.p.a. w zw. z art. 104 § 2 k.p.a., art. 6 k.p.a., art. 8 § 1 k.p.a., art. 9 k.p.k., art. 7 k.p.a., art. 11 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a., art. 107 § 1 i 3 k.p.a., art. 61 § 4 k.p.a. oraz naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.: art. 94a ust. 1 p.f. oraz art. 129b ust. 1 p.f. w zw. z art. 94a ust. 1 p.f. Wniosła o uchylenie decyzji WIF i umorzenie postępowania, ewentualnie o uchylenie decyzji oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Pismem z dnia 6 lutego 2019 r., Główny Inspektor Farmaceutyczny zawiadomił Stronę o zamiarze zakończenia postępowania i wydania decyzji. Jednocześnie organ pouczył Stronę o przysługujących jej prawach.

Główny Inspektor Farmaceutyczny, po za[...] się z zebraną w niniejszej sprawie dokumentacją, swoją decyzją z dnia [...] grudnia 2019 r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

Organ odwoławczy w decyzji wskazał, że przepis art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne stanowi, że reklama aptek i ich działalności jest zabroniona. Nie stanowi reklamy jedynie informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki. Na gruncie ustawy - Prawo farmaceutyczne brak jest definicji legalnej "reklamy apteki i punktów aptecznych oraz ich działalności", jednak sposób jego rozumienia został wypracowany za pomocą orzecznictwa sądów administracyjnych. Organ zacytował m. in.: wyrok NSA z dnia 27 sierpnia 2014 r. sygn. II GSK 1000/13, wyrok WSA w Warszawie z dnia 1 lutego 2008 r. sygn. VII SA/Wa 1960/07, wyrok z dnia 10 grudnia 2012 r. sygn. VI SA/Wa 1756/12, wyrok z dnia 24 stycznia 2013 r. sygn. VI SA/Wa 1908/12. Organ w uzasadnieniu decyzji ocenił działania Skarżącej jako naruszające zakaz reklamy aptek i ich działalności. Podzielił również stanowisko faktyczne i prawne przedstawione w decyzji organu WIF. Nadto uznał za bezsporne oraz udowodnione, że spółka prowadziła reklamę apteki w formie działań marketingowych takich jak emitowanie spotów reklamowych zawierających logo sieci aptek i drogerii S. wskazujących nazwę sieci. W spotach reklamowych pokazywano produkty dostępne w sprzedaży w sieci drogerii S. m.in. perfumy, suplementy diety i dermokosmetyki. W ocenie GIF z uwagi na dużą rozpoznawalność sieci S. potencjalny odbiorca spotów reklamowych mógł uznać, że atrakcyjna oferta pokazywana na spotach dotyczy również sieci aptek, a nie tylko drogerii. Podniósł, że WIF właściwie wskazał, że oba rodzaje działalności prowadzone są pod tą samą nazwą i korzystają z tożsamego logotypu. Uwzględniając rozkład lokali aptek i ich usytuowanie względem drogerii możliwe jest, że klient drogerii zainteresowany promocjami skorzysta z obecności w drogerii z usług znajdujących się obok aptek celem sprawdzenia czy wskazany suplement diety lub dermokosmetyk sprzedawany jest po cenie wskazanej w spocie reklamowym, a w konsekwencji skuszony promocją dokona zakupu przedmiotowych towarów w aptece. W ocenie GIF ww. formę reklamy w postaci spotów emitowanych w telewizji można uznać za formę reklamy skojarzeniowej.

Organ podał w uzasadnieniu, że za reklamę zostało uznane świadome działanie przedsiębiorcy zmierzające do promowania towarów lub usług przez wskazanie na ich cechy w taki sposób, aby u klientów (pacjentów) wywołać lub wzmocnić określone potrzeby. Powołał się przy tym na uzasadnienie Sądu Najwyższego do orzeczenia z dnia 26 stycznia 2006 r. sygn. V CSK 83/05, w którym wyjaśnił, że reklamą jest każda wypowiedź skierowana do potencjalnych konsumentów, odnosząca się do towarów, usług, a także przedsiębiorcy oferującego towary lub usługę, mająca na celu zachęcenie i skłonienie adresatów do nabywania towarów lub korzystania z usług. Zachęta może być wyrażona bezpośrednio, np. poprzez użycie określeń odpowiadających konkretnym czynnościom, w wyniku których nastąpi zbyt towarów lub usług, albo pośrednio – przez stworzenie sugestywnego obrazu towarów i usług, a także samego przedsiębiorcy, w stopniu narzucającym adresatom nieodpartą chęć nabycia towarów i usług. Spoty reklamowe były emitowane od grudnia 2016 r., a więc w okresie wzmożonej konsumpcji poprzedzającej święta Bożego Narodzenia. Jest to okres kiedy odbiorcy - klienci z łatwością mogą chcieć skorzystać z atrakcyjnych ofert, w tym z oferty apteki. Ponadto GIF w uzasadnieniu decyzji podkreślił, że spoty reklamowe były sugestywne, zawierały atrakcyjną ofertę handlową, były atrakcyjne wizualnie oraz docierały do dużego grona klientów. Wszystkie te argumenty zdaniem organu przemawiają za tym, że kampania reklamowa dotyczyła nie tylko drogerii, ale całej sieci S., a więc również i aptek.

Zdaniem GIF zostało udowodnione, że kampania reklamowa była realizowana na rzecz S. Poland sp. z o.o. i na jej zlecenie. Dowodem na to jest pismo z dnia 13 lipca 2017 r. Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, z treści którego wynika, że zleceniodawcą kampanii, w której emitowane były spoty reklamowe dotyczące marki S. (w grudniu 2016 r.), była agencja M. sp. z o.o. w imieniu klienta S. sp. z o.o.

Odnosząc się do zarzutów odwołania, Główny Inspektor Farmaceutyczny nie dostrzegł uchybień proceduralnych mających wpływ na wynik sprawy. WIF zawiadomił Stronę o wszczęciu oraz zakończeniu postępowania, umożliwił Stronie wypowiedzenie się w sprawie przed wydaniem decyzji, zebrał w wystarczającym stopniu materiał dowodowy, dokonał prawidłowej oceny prawnej stanu faktycznego i wydał decyzję zawierającą wszystkie elementy wymagane przepisami ustawy. Wskazał także, że strona w trakcie postępowania odwoławczego nie wykazała, iż zaprzestała prowadzenia działań reklamowych w postaci emisji spotów reklamowych sieci S..

GIF uznał również za adekwatną do okoliczności sprawy wysokość kary pieniężnej ustaloną przez WIF. Organ odwoławczy wskazał, że na wysokość kary pieniężnej miały wpływ następujące okoliczności:

okres prowadzenia reklamy, jaki został udowodniony w niniejszym postępowaniu wynosił w zakresie promocji za pośrednictwem mediów - w tym poprzez promowanie za pośrednictwem emisji w mediach spotów reklamowych dotyczących produktów dostępnych w drogeriach "S." - od grudnia 2016 r. do czasu wydania decyzji, Strona nie poinformowała o zakończeniu ww. działań reklamowych, jak również nie przedłożyła dokumentów potwierdzających zaprzestanie prowadzenia niedozwolonej reklamy,

przedmiotem postępowania był następujący rodzaj działalności tj. emisja spotów reklamowych w mediach,

postępowanie dotyczyło naruszenia zakazu reklamy kilku aptek prowadzonych przez Stronę;

nie stwierdzono aby Strona zaprzestała prowadzenia reklamy w zakresie działalności reklamowej opisanych w pkt I i II sentencji decyzji,

Strona była uprzednio karana za naruszenie art. 94a ust. 1 p. f. - decyzja Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia [...] kwietnia 2018 r., znak: [...],

od przedsiębiorcy uzyskującego zezwolenie na prowadzenie apteki wymagana jest znajomość przepisów regulujących ten rodzaj działalności gospodarczej, w szczególności art. 94a ust. 1 p. f.,

kara pieniężna musi być dotkliwa, ponieważ ma zapobiec ponownemu naruszeniu przepisów przez podmiot prowadzący zakazaną reklamę apteki i jej działalności.

Organ wskazał, że materiał dowodowy zebrany w przedmiotowej sprawie jednoznacznie wskazuje na prowadzenie reklamy przedmiotowej apteki ogólnodostępnej.

Na powyższą decyzję z dnia [...] grudnia 2019 r. spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Zaskarżonej decyzji zarzuciła:

- naruszenie przepisów postępowania administracyjnego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

1. naruszenie art. 1 pkt 1, art. 9 oraz art. 104 § 2 k.p.a. poprzez ich niezastosowanie, tj.: utrzymanie w mocy decyzji WIF, która została wydana z pominięciem, zarówno w toku postępowania, jak i rozstrzygania sprawy, obowiązku określenia dokładnego przedmiotu postępowania wobec spółki; nieskonkretyzowanie przez GIF istoty postępowania wobec spółki, a w szczególności okoliczności faktycznych uprawniających do zastosowania wobec spółki normy wskazanej w art. 94a p.f. i dokładnego określenia reklam objętych nakazem zaprzestania prowadzenia;

2. naruszenie art. 7a § 1 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie i pominięcie obowiązku rozstrzygnięcia występujących w sprawie wątpliwości co do treści normy prawnej w zakresie objęcia nią reklamy skojarzeniowej na korzyść spółki, a w konsekwencji uznanie, że działania reklamowe prowadzone przez spółkę dotyczyły sieci aptek o nazwie "S." i stanowiły naruszenie art. 94a ust. 1 p.f., podczas gdy dotyczyły one wyłącznie sieci drogerii o nazwie "S.";

3. art. 7, art. 77 § 1, art. 80, art. 81a § 1 oraz art. 136 § 1 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i nieprzeprowadzenie należytego, wszechstronnego wyjaśnienia sprawy, brak wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego, dowolną a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, niepodjęcie inicjatywy celem uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie mimo wyraźnych braków w tym zakresie oraz wywiedzenie tez, które nie mają związku z zebranym materiałem dowodowym, a w szczególności poprzez uznanie, że działania reklamowe prowadzone przez spółkę dotyczyły aptek, podczas gdy dotyczyły one wyłącznie działalności drogeryjnej prowadzonej przez Spółkę;

4. art. 11 oraz art. 107 § 1 i 3 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i: niewskazanie w rozstrzygnięciu decyzji sposobu naruszenia zakazu wynikającego z art. 94a ust. 1 p.f., tj. jednoznacznego, kategorycznego i nie budzącego wątpliwości określenia, jakie rodzaje działań podejmowanych przez spółkę stanowiły naruszenie zakazu reklamy apteki; oparcie argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu do zaskarżonej decyzji na wyrokach sądów administracyjnych, które nie mają zastosowania w niniejszej sprawie;

5. naruszenie art. 10 ust. 1 Prawa przedsiębiorców poprzez jego niezastosowanie i niekierowanie się przez GIF zasadą zaufania do spółki jako przedsiębiorcy przy rozpatrywaniu niniejszej sprawy oraz brakiem przyjęcia założenia, że spółka działa zgodnie z prawem, uczciwie oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów;

6. naruszenie art. 11 ust. 1 Prawa przedsiębiorców poprzez jego niezastosowanie i nierozstrzygnięcie wątpliwości co do stanu prawnego, powstałych w toku postępowania, na korzyść spółki, co doprowadziło do wniosków absurdalnych, sprzecznych z interesem Spółki jako przedsiębiorcy;

7. naruszenie art. 12 Prawa przedsiębiorców poprzez jego niezastosowanie i prowadzenie postępowania w sposób niewzbudzający zaufania spółki jako przedsiębiorcy do władzy publicznej, z odstąpieniem od rzetelnego rozpatrzenia całości zgromadzonego materiału dowodowego, a także poprzez intencjonalne i nieprzychylne działanie GIF wobec spółki jaki przedsiębiorcy, mimo oczywistych, poświadczonych przez spółkę okoliczności faktycznych, a w konsekwencji, utrzymanie decyzji WIF w mocy.

- naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:

8. naruszenie art. 94a ust. 1 p.f. poprzez jego błędną wykładnię, że obejmuje on również reklamę skojarzeniową, co doprowadziło do błędnego uznania, że wszelkie działania reklamowe prowadzone przez spółkę dotyczyły aptek, gdy w rzeczywistości były związane wyłącznie z ofertą drogerii i w konsekwencji do nałożenia na spółką administracyjnej kary pieniężnej;

9. art. 129b p.f. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie tj. uznanie, iż w przedmiotowej sprawie nie doszło do naruszenia art. 94a ust. 1 p.f. i w konsekwencji wymierzenie kary pieniężnej w wysokości 40 000 zł z tytułu zakazu prowadzenia reklamy aptek ogólnodostępnych, podczas gdy zakwestionowany materiał nie może zostać uznany za niedozwoloną reklamę, o której mowa w 94a ust. 1 p.f. a tym samym nie istnieją przesłanki do nałożenia wymierzonej kary administracyjnej.

Jednocześnie skarżąca wnosiła o:

- uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji WIF w całości,

- umorzenie w całości postępowania administracyjnego jako oczywiście bezprzedmiotowego oraz

- zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw.

W obszernym uzasadnieniu skargi strona wskazała na niezgodne z prawem działania organu administracji i niewłaściwe zastosowanie przepisów prawa materialnego.

W odpowiedzi na skargę GIF wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2107), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów odnoszących się do słuszności rozstrzygnięcia.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, tekst jednolity Dz. U z 2019 r., poz. 2325 ze zm.; zwana dalej "p.p.s.a.").

Rozpoznając sprawę ze skargi S. Sp. z o.o. z siedzibą w [...] na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia [...] grudnia 2019 r., w ramach wskazanych powyżej kryteriów, stwierdzić należy, że zasługuje ona na uwzględnienie. Zdaniem Sądu, zarówno Główny Inspektor Farmaceutyczny, wydając zaskarżoną decyzję, jak i [...] Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny, wydając swą decyzję w dniu [...] kwietnia 2018 roku, dopuścili się - mogącej mieć zasadniczy wpływ na ostateczny wynik sprawy - obrazy przepisów postępowania administracyjnego, a w szczególności art. 7 k.p.a., art. 15, art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a., a także art. 107 § 3 k.p.a. - polegającej na niewyjaśnieniu wszystkich okoliczności istotnych dla prawidłowego i pełnego rozstrzygnięcia sprawy oraz dokonaniu dowolnej oceny dowodów, bez wyraźnego wskazania przyczyn nieuwzględnienia twierdzeń i zarzutów strony skarżącej. Otóż zaskarżoną decyzją, organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego z dnia [...] kwietnia 2018 r.; którą to decyzją organ pierwszej instancji:

I. stwierdził, iż skarżąca prowadzi reklamę działalności sieci aptek S. od grudnia 2016 r., czym narusza zakaz wynikający z art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego;

II. z dniem otrzymania decyzji nakazał spółce zaprzestania stosowania niedozwolonej reklamy sieci aptek S. położonych na terenie województwa [...], w tym m.in. 6 wskazanych aptek umiejscowionych w [...] i jednej w [...], poprzez promowanie tychże placówek ochrony zdrowia za pośrednictwem mediów - w tym poprzez promowanie za pośrednictwem emisji w mediach spotów reklamowych dotyczących produktów dostępnych w drogeriach "S.";

III. nałożył na skarżącą karę pieniężną w kwocie czterdziestu tysięcy złotych za prowadzenie reklamy działalności wskazanej wyżej placówki ochrony zdrowia publicznego od grudnia 2016 r.

W pierwszej kolejności zakreślić należy materialnoprawną podstawę, w oparciu o którą zapadło skarżone rozstrzygnięcie GIF. Zgodnie z treścią art. 94a ust. 1 P.f., w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2012 r., zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi natomiast reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. Przepis ten w powyższym brzmieniu zaczął obowiązywać od dnia 1 stycznia 2012 r. na mocy art. 60 pkt 7 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696). Nowelizacja ustawy wprowadziła całkowity zakaz reklamy aptek i punktów aptecznych oraz zakazu reklamy placówek obrotu pozaaptecznego odnoszącej się do produktów leczniczych i wyrobów medycznych. Z zakresu pojęcia reklamy apteki wyłączono jedynie informację o lokalizacji i godzinach pracy apteki. Takie ograniczenia miały na celu zwiększenie ochrony pacjentów oraz finansów publicznych przed negatywnymi skutkami reklamy aptek, wskazując, że: "cele przedsiębiorców prowadzących apteki, w tym dążenie do maksymalizacji zysku, muszą być podporządkowane wymogom wynikającym z konieczności ochrony zdrowia pacjentów".

Z kolei sposób pojmowania reklamy w obszerny sposób przedstawił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 października 2007 r., sygn. akt II CSK 289/07, LEX nr 341805, w którym wyjaśnił, iż: "reklama oznacza każde przedstawienie (wypowiedź) w jakiejkolwiek formie w ramach działalności handlowej, gospodarczej, rzemieślniczej lub wykonywania wolnych zawodów, dokonane w celu wspierania zbytu towarów lub usług. Uznaje się, że reklamą są wszelkie formy przekazu, w tym także takie, które nie zawierając w sobie elementów ocennych ani zachęcających do zakupu, mogą jednak zostać przyjęte przez ich odbiorców jako zachęta do kupna. Co istotne, przy rozróżnieniu informacji od reklamy trzeba mieć na względzie, że podstawowym wyznacznikiem przekazu reklamowego jest nie tylko mniej lub bardziej wyraźna zachęta do kupna towaru, ale i faktyczne intencje podmiotu dokonującego przekazu oraz odbiór przekazu przez podmioty, do których jest kierowany. Wypowiedź jest reklamą, gdy nad warstwą informacyjną przeważa zachęta do nabycia towaru - taki cel przyświeca nadawcy wypowiedzi i tak odbiera ją przeciętny odbiorca, do którego została skierowana.

W realiach przedmiotowej sprawy organy obu instancji uznały, że spółka prowadziła reklamę apteki poprzez emisję spotów reklamowych drogerii S.. Zdaniem organów, z uwagi na dużą rozpoznawalność sieci S., potencjalny odbiorca spotów reklamowych mógł uznać, że atrakcyjna oferta pokazywana w spotach dotyczy również sieci aptek, a nie tylko drogerii. Oba rodzaje działalności prowadzone są bowiem pod tą samą nazwą i korzystają z tożsamego logotypu. Dlatego też organy uznały, że klient drogerii zainteresowany promocjami skorzysta z obecności w drogerii z usług znajdujących się obok aptek celem sprawdzenia czy wskazany suplement diety lub dermokosmetyk sprzedawany jest po cenie wskazanej w spocie reklamowym, a w konsekwencji skuszony promocją dokona zakupu przedmiotowych towarów w aptece. W konsekwencji, zdaniem organów inspekcji farmaceutycznej, zastosowane przez spółkę działanie marketingowe tylko z pozoru dotyczy wyłącznie działalności biznesowej - drogerii. Umieszczenie loga, nazwy sieci aptek i drogerii S. oraz reklamowanie wybranego asortymentu tj. m.in. suplementów diety i dermoksmetyków, które również mogą zgodnie z art. 86 ust. 8 p.f. być sprzedawane w aptekach, było, w ocenie GIF i WIF, działaniem celowym, mającym na celu dotarcie do jak największego grona klientów, w tym pacjentów.

W kontekście przywołanej powyżej szerokiej definicji reklamy, zauważyć należy, że reklama odrębnej, niż apteczna, działalności danego podmiotu, np. drogeryjnej, może zostać zakwalifikowana również jako reklama samej apteki. Może bowiem dochodzić do przypadków, w których funkcjonujący na rynku przedsiębiorca, prowadząc jednocześnie sprzedaż apteczną, jak i niezwiązaną z nią działalność handlową, w ramach reklamy tej drugiej, może w istocie zachęcać do zakupów w prowadzonej przez siebie aptece, co stałoby w sprzeczności z dyspozycją art. 94a ust. 1 p.f. Warto przywołać tu orzeczenia, które dotyczyły podobnych przypadków, gdy reklama sieci drogerii jednocześnie wypełniała przesłanki zakazanej reklamy apteki, jak wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 marca 2020 roku sygn. akt II GSK 3961/17, jak i wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie: z dnia 3 sierpnia 2017 roku o sygn. akt VI SA/Wa 229/17 oraz z dnia 1 grudnia 2017 roku sygn. akt VI SA/Wa 1206/17. W tym ostatnim orzeczeniu Sąd bardzo celnie zwrócił uwagę na opisane przez organy inspekcji farmaceutycznej aspekty reklamy, ewidentnie wskazujące na jednoczesną reklamę nie tylko danej sieci drogerii, ale również aptek. Organ, w ramach ustalenia stanu faktycznego, opisał w ww. przypadku, zawarte w spotach wypowiedzi, takie jak: "Świadczą one o tym, że prowadzący odwiedzają sieć aptek (...), która otwiera przy swoich aptekach sieć drogerii, czy też "Powyższe informacje sugerują, że drogerie (...) są częścią aptek (...), stanowiących główny profil działalności Spółki".

A zatem, o tym, czy istotnie reklama innego profilu działalności danego przedsiębiorcy, jak chociażby drogerii, może jednocześnie wyczerpywać znamiona zakazanej reklamy apteki, świadczą każdorazowo okoliczności danej sprawy, w tym przede wszystkim treść reklamy. Aby jednakże można było ocenić, czy poprzez emisję konkretnej reklamy, doszło do naruszenia zakazu statuowanego w art. 94a ust. 1 p.f., konieczne jest prawidłowe ustalenie przez organy stanu faktycznego. Winny one ustalić, jakie konkretnie działania przedsiębiorcy objęte są rozstrzygnięciem, a w dalszej kolejności poddać analizie ich treść oraz okres, w którym do ewentualnego naruszenia doszło.

Tymczasem na gruncie niniejszej sprawy, organy inspekcji farmaceutycznej, nie ustaliły stany faktycznego w sposób pozwalający z jednej strony na ocenę, czy spółka w ogóle prowadziła niedozwoloną prawem reklamę aptek, a z drugiej ewentualnego czasu takiej działalności.

Z analizy akt administracyjnych wynika, że chronologicznie impulsem do wszczęcia postępowania przez [...] Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego wobec skarżącej w dniu 21 lutego 2017 roku, było przesłane przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego wszystkim wojewódzkim inspektorom farmaceutycznym pismo z dnia 12 grudnia 2016 roku, przekazujące materiał reklamowy w postaci "5 spotów tv dotyczących S., emitowanych w programach tv w grudniu 2016 roku", celem rozpatrzenia zgodnie z kompetencjami i poinformowania o podjętych działaniach.

Istotnie na płytce CD-R przesłanej przez organ pierwszej instancji do GIF z pismem przewodnim z dnia 8 listopada 2019 roku (nota bene miało to już miejsce po skierowaniu przez GIF w dniu 6 lutego 2019 roku do strony zawiadomienia o zamiarze zakończenia postępowania i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów), znajduje się pięć plików VLC media player zawierających spoty reklamowe.

Jednakże, analizując zarówno zaskarżoną decyzję, jak i decyzję pierwszoinstancyjną, nie sposób wywieść z nich, czy przedmiotem postępowania wobec skarżącej było naruszenie zakazu reklamy poprzez emisję wszystkich tych pięciu spotów, niektórych z nich, czy też jeszcze innych reklam emitowanych w stacjach telewizyjnych. Otóż organ pierwszej instancji, podkreślając zasadność nałożenia na spółkę kary, podnosi, że w emitowanych w grudniu 2016 roku spotach wskazywano na "drogerie S." oraz produkty tam dostępne, między innymi dermokosmetyki i suplementy diety (Doppelherz). Organ odwoławczy jedynie ogólnie odwołał się do ujęcia w ramach reklamy również "suplementów diety i dermokosmetyków". Podkreślił jednakże, że produkty tego typu, wymienione w spotach, mogą być sprzedawane także w aptekach, co wskazuje na pozorny charakter reklamy drogerii, gdyż klient będzie również zainteresowany sprawdzeniem dostępności danego suplementu diety, czy też dermokosmetyku także w aptece.

Tymczasem, zapoznanie się z treścią zapisanych na nośniku CD spotów reklamowych, pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że jedynie w ramach pliku oznaczonego "21055" ujęta jest informacja o suplemencie diety i dermokosmetykach a w pliku oznaczonym "210630" jedynie o dermokosmetykach (obok pozostałego asortymentu, który nie jest oferowany w obrocie aptecznym). Pozostałe trzy pliki zawierają nagrania spotów reklamowych dotyczących wyłącznie kosmetyków (służących do makijażu oraz takich jak perfumy, czy wody toaletowe), a więc asortymentu w ogóle nie związanego z obrotem aptecznym.

W sytuacji, w której organy obu instancji w ogóle nie wskazały w treści swych decyzji, jakie konkretnie dowody podlegały ich ocenie w toku postępowania oraz posłużyły do ustalenia stanu faktycznego, nie jest wiadomym, czy zastrzeżenia organów dotyczą wyłącznie tych dwóch spotów, z uwagi na ich treść, czy też wszystkich pięciu, z uwagi na posłużenie się tą samą nazwą i oznaczeniem ("logo"), jakich skarżąca używa do identyfikowania prowadzonych przez siebie aptek (niezależnie od samej treści reklamy).

W ocenie Sądu, organy obu instancji dopuściły się tym samym ewidentnego naruszenia przepisów art. 107 § 3 w zw. z art. 7, art. 8, art. 9 i art. 11 k.p.a., które to naruszenie miało istotny wpływ na wynik sprawy. Zgodnie z wymogami art. 107 § 3 k.p.a., uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. Tylko i wyłącznie uzasadnienie decyzji spełniające powyższe kryteria gwarantuje zachowanie podstawowych zasad ogólnych postępowania administracyjnego, w tym, w szczególności zasady prawdy obiektywnej (art. 7 k.p.a.), zaufania uczestników postępowania do władzy publicznej (art. 8 k.p.a.), informowania o okolicznościach faktycznych i prawnych mogących mieć wpływ na sytuację prawną strony (art. 9 k.p.a.) oraz przekonywania, czyli wyjaśniania stronie zasadności przesłanek rozstrzygnięcia (art. 11 k.p.a.). Z zaskarżonej decyzji oraz utrzymanej przez nią w mocy decyzji WIF nie sposób wywieść, po pierwsze, jakie fakty organy uznały za udowodnione, dowodów, na których się oparły, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówiły wiarygodności i mocy dowodowej.

Naruszenie powyższe ma poważne implikacje zarówno co do niemożności w istocie dokonania oceny zaskarżonej decyzji w kontekście prawidłowości zastosowania przepisów materialnoprawnych, czyli art. 94a ust. 1 p.f., jak również jednoznacznego zidentyfikowania nakazu zaprzestania reklamy apteki a także przyjętych przez organy przesłanek wymiaru kary. Z decyzji wydanych w ramach poddanej kontroli Sądu sprawy, nie wiadomo bowiem, jakie konkretnie spoty reklamowe, stanowiły podstawę do stwierdzenia przez organy naruszenia przez spółkę dyspozycji art. 94a p.f. Nie zostały one przez organy ani wymienione, ani opisane, ani poddane analizie. Nie jest więc wiadomym, czy organy przyjęły, że emitując każdą z 5 reklam znajdujących się na załączonej do akt płytce CD, skarżąca dopuściła się naruszenia omawianego zakazu reklamy apteki, czy może jedynie emitując wyłącznie te dwie, co do których treści decyzje zawierają odesłanie. W konsekwencji nie sposób wywieść, czy tak naprawdę, zdaniem organów, istotna jest treść samych spotów (skoro się do niej odwołują), ale wtedy mielibyśmy do czynienia jedynie z dwoma spotami reklamowymi. Czy też należy przyjąć, że skarżąca naruszyła zakaz reklamy poprzez emisję wszystkich pięciu spotów a wtedy to nie ich treść a sama tożsamość nazwy i loga sieci drogeryjnej i aptecznej byłaby relewantną i wystarczającą cechą w świetle naruszenia zakazu reklamy aptek. Jednakże wówczas chybiona byłaby argumentacja GIF dotycząca zachęty dla klientów drogerii do poszukiwania w aptekach tego samego asortymentu, czyli dermokosmetyków i suplementów diety.

Co więcej, analiza treści decyzji obu instancji budzi wątpliwości, czy zakresem przedmiotowym postępowania objęte były także inne reklamy, niż ewentualnie tylko te, które znajdują się na załączonej do akt sprawy płycie CD (abstrahując od braku ich skonkretyzowania przez organy). Otóż organy odwołują się w treści swych decyzji do informacji uzyskanej od Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (pismo z dnia 13 lipca 2017 r.). Wskazują, że oprócz kampanii, w której emitowane były spoty reklamowe dotyczące marki S. w grudniu 2016 r., w dalszym okresie również prowadzona była przez spółkę kampania w mediach. Organy przywołały na potwierdzenie powyższej tezy raport zawierający daty i godziny emisji reklam marki S. w przedziale czasowym od stycznia do lipca 2017 roku. Ich zdaniem zatem spółka nie zaprzestała prowadzenia emisji spotów reklamowych sieci S. do czasu wydania decyzji przez organ I instancji. Ponieważ organy, poza powołaniem się na sam raport KRRiT, nie poddały go jakiejkolwiek analizie, nie jest zrozumiałym, czy w ocenie organów, świadczy on o emisji reklam zawartych na płycie CD (wszystkich 5, czy też niektórych) także w późniejszym okresie czasu, niż sam grudzień 2016 roku, a więc do lipca 2017 roku? Czy też emisja wszystkich reklam ujętych w raporcie KRRiT stanowi przedmiot rozstrzygnięcia w sprawie? Warto w tym miejscu zauważyć, że raport ten, umieszczony na płycie CD-R, liczy 9244 rekordów identyfikujących emisję spotów reklamowych drogerii S. w okresie od 23 marca do 7 lipca 2017 roku (ze skrótowo ujętymi tytułami odnoszącymi się do treści reklam).

W tym też kontekście, w ocenie Sądu, organy obu instancji dopuściły się także naruszenia art. 129b p.f., poprzez wymierzenie spółce kary w wysokości 40.000 złotych, w świetle przesłanek, którymi organ powinien kierować się nakładając karę na podstawie tego przepisu. Jak wynika z art. 129b ust. 1 p.f karze pieniężnej w wysokości do 50.000 zł podlega ten kto wbrew przepisom art. 94a prowadzi reklamę apteki, punktu aptecznego, placówki obrotu pozaaptecznego oraz ich działalności. Zgodnie z ust. 2 cytowanego artykułu karę pieniężną, określoną w ust. 1, nakłada Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w drodze decyzji. Przy ustalaniu wysokości kary uwzględnia się w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów. Zdaniem GIF, okres prowadzenia reklamy, jaki został udowodniony, wynosił w zakresie promocji za pośrednictwem mediów - w tym poprzez promowanie za pośrednictwem emisji w mediach spotów reklamowych dotyczących produktów dostępnych w drogeriach "S." - od grudnia 2016 r. do czasu wydania zaskarżonej decyzji. Organ wyjaśnił, że strona nie poinformowała o zakończeniu ww. działań reklamowych, jak również nie przedłożyła dokumentów potwierdzających zaprzestanie prowadzenia niedozwolonej reklamy. Jednakże, spółka już w swym piśmie z dnia 9 maja 2017 roku, wskazała, że kampania była przez nią prowadzona przez krótki czas w grudniu 2016 roku i na dzień 9 maja 2017 roku nie była już prowadzona. Jeżeli organ dezawuuje przedmiotowe wyjaśnienia strony, winien wskazać, dlaczego nie daje im wiary. Z kolei z pisma KRRiT wynika, że emisja spotów reklamowych drogerii S. miała miejsce w okresie od 23 marca do 7 lipca 2017 roku, choć nie jest wiadomym, czy wówczas emitowane były reklamy stanowiące podstawę do nałożenia na spółkę kary pieniężnej (z uwagi na brak ich wskazania przez organy). Nie sposób natomiast znaleźć w zgromadzonym materiale dowodowym potwierdzenia stanowiska GIF odnośnie emisji reklam drogerii S. aż do dnia 3 lutego 2020 roku, a więc wydania decyzji przez organ odwoławczy. Jeżeli zatem to okres emisji reklamy jest jedną z istotnych przesłanek wymiaru kary nakładanej na przedsiębiorcę, niezbędnym jest precyzyjne określenie czasu emisji (obok wskazania konkretnych spotów reklamowych), a oczywistym jest, że okres emisji w jednym miesiącu 2016 roku winien skutkować inną karą, niż okres emisji od grudnia 2016 roku do lutego 2020 roku.

Należy także podkreślić, że w konsekwencji nieustalenia stanu faktycznego przez organy nie sposób zidentyfikować po stronie skarżącej nałożonego na nią obowiązku zaprzestania stosowania niedozwolonej reklamy, tj. czy dotyczy on wyłącznie zaprzestania emisji takich reklam, które zawierają odniesienia do produktów dostępnych także w aptekach, czy też wszystkich reklam sieci drogeryjnej, z uwagi na posługiwanie się tym samym logo i tożsamą nazwą, co wobec sieci aptek.

W ponownym postępowaniu organ pierwszej instancji zobowiązany będzie do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego, poprzez wskazanie, jakie konkretnie spoty reklamowe są przedmiotem postępowania, wraz z ich identyfikacją oraz opisem, a także – już na etapie subsumpcji, zajęcia jednoznacznego, uwzględniającego ww. uwagi Sądu, stanowiska co do wskazania, dlaczego zdaniem organu, ewentualnie doszło do naruszania zakazu reklamy poprzez emisję zindywidualizowanych spotów, a w dalszej kolejności jednoznacznie sformułowanego zakazu prowadzenia reklamy i czasu jej emisji, w tym pod kątem potencjalnej kary pieniężnej (jeżeli organ już na gruncie konkretnych spotów nadal będzie dopatrywał się zasadności wydania rozstrzygnięcia na gruncie art. 129 b ust. 2 w zw. z art. 94a ust. 1 p.f.).

Reasumując, Sąd uznał, że zarówno organ odwoławczy, jak i WIF, dopuścił się naruszenia przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy. W konsekwencji koniecznym jest uchylenie na mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) w zw. z art. 135 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zaskarżonej decyzji oraz utrzymanej przez nią w mocy decyzji WIF z [...] kwietnia 2018 roku. Przedwczesna tym samym byłaby ocena naruszeń przepisów materialnoprawnych. Będzie ona możliwa dopiero po ustaleniu stanu faktycznego przez organy i poddania go subsumpcji w kontekście właściwych przepisów materialnoprawnych.

O kosztach postępowania Sąd postanowił na podstawie art. 200 i 205 § 2 p.p.s.a. w zw. z § 14 ust. 1 pkt 1 lit a w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 2018 roku, poz. 265), na które złożyły się: 1 200 złotych tytułem wpisu sądowego oraz 3 600 złotych tytułem wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym i 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.



Powered by SoftProdukt