Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Alojzy Skrodzki, Sędziowie sędzia WSA Barbara Kołodziejczak-Osetek, sędzia WSA Ewa Radziszewska-Krupa (sprawozdawca), Protokolant sekretarz sadowy Monika Olszewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 czerwca 2016 r. sprawy ze skargi M. Sp. z o.o. z siedzibą w W. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie uznania za nieuzasadniony zarzut w postępowaniu zabezpieczającym oddala skargę

I. Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:

1. Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego W. (zwany dalej: "NUS") postanowieniem z [...] lutego 2015r. za nieuzasadniony uznał zarzut w postępowaniu zabezpieczającym zgłoszony przez M. Sp. z o.o. (zwana dalej: "Skarżąca") 26 listopada 2014r. o przedawnieniu przyszłego zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych (zwany dalej: "p.d.p.) za 2007r. W podstawie prawnej wskazano art. 33 § 1 pkt 1, art 34 § 4 i art. 166b ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2014r., poz. 1619 ze zm., zwana dalej: "u.p.e.a.").

NUS uzasadniając stanowisko wskazał, że na podstawie zarządzenia zabezpieczenia z 5 listopada 2014r. zabezpieczył przybliżoną kwotę zobowiązań w p.d.p. za 2007r. (należność główna 289.074 zł, odsetki za zwłokę 226.226,14 zł). Zawiadomieniami z 13 listopada 2014r. NUS zabezpieczył prawa majątkowego stanowiące wierzytelność z rachunków bankowych prowadzonych na rzecz Skarżącej odpowiednio przez Bank [...] S.A. i [...] S.A. Skarżąca odebrała ww. zawiadomienia o zajęciu zabezpieczającym z odpisem zarządzenia zabezpieczenia 17 listopada 2014r. Bank [...] w piśmie z 19 listopada 2014r. poinformował, iż saldo rachunku jest niewystarczające do rozpoczęcia realizacji zawiadomienia, zaś Bank [...] S.A. w piśmie z 21 listopada 2014r. poinformował, iż na rachunku bankowym należącym do Spółki brak jest wierzytelności podlegającej zabezpieczeniu.

NUS wyjaśnił, że wobec Skarżącej prowadził postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego z [...] listopada 2013r. [... obejmującego należności w p.d.p. za 2007r. określone w decyzji NUS z [...] listopada 2013r. W jego toku 10 grudnia 2013r. zajęto rachunki bankowe Spółki w [...] S.A. i Bank [...] S.A., a zawiadomienie o zajęciu ww. rachunków wraz z odpisem ww. tytułu wykonawczego Skarżąca odebrała 30 grudnia 2013r. Bank [...] S.A. w ramach realizacji zajęcia egzekucyjnego przekazał na konto NUS łącznie 117.92 zł. NUS zlecił też Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w S., aby w ramach pomocy prawnej dokonał czynności egzekucyjnych wobec majątku Skarżącej znajdującego się w miejscu prowadzenia jej działalności gospodarczej. Od Skarżącej 28 lipca 2014r. pobrano też 15.000zł, na poczet kosztów egzekucyjnych.

Dyrektor Izby Skarbowej w W. (zwany dalej: "DIS"), w toku postępowania egzekucyjnego, decyzją z [...] lipca 2014r. uchylił decyzję ww. NUS stanowiącą podstawę wystawienia ww. tytułu wykonawczego, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności. W związku z tym NUS postanowieniem z [...] września 2014r. umorzył prowadzone postępowanie egzekucyjne, na mocy art. 59 § 1 pkt 2 i § 3 u.p.e.a.

W ocenie NUS, w świetle ww. okoliczności nie zasługuje na uwzględnienie zarzut przedawnienia ww. obowiązku podatkowego, bo bieg terminu przedawnienia ww. zobowiązania przerwano przez zastosowanie środków egzekucyjnych - zajęcie ww. rachunków bankowych na podstawie ww. tytułu wykonawczego. Uchylenie decyzji stanowiącej podstawę wystawienia ww. tytułu wykonawczego i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia nie ma wpływu na bieg przedawnienia i nie powoduje utraty mocy prawnej dokonanych przez organ egzekucyjny środków egzekucyjnych na podstawie uchylonej decyzji i wystawionego tytułu wykonawczego (wyrok NSA o sygn. akt II FSK 128/11). Zobowiązanie zabezpieczono też przez wpis 9 stycznia 2014r. hipoteki na nieruchomościach Skarżącej.

2. W zażaleniu z 19 marca 2015r. Skarżąca zarzuciła NUS naruszenie art. 33 § 1 pkt 1 w związku z art. 59 § 1 pkt 2 i art. 60 § 1 u.p.e.a. przez prowadzenie czynności mających na celu zabezpieczenie roszczenia, które uległo przedawnieniu i powołała się na uchwałę NSA z 28 kwietnia 2014r. sygn. akt I FPS 8/13.

3. DIS postanowieniem z [...] maja 2015r. utrzymał w mocy ww. postanowienie NUS, podtrzymując jego podstawę faktyczną i prawną oraz wskazując art. 138 § 1 pkt 1, art. 144 ustawy z 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013r. poz. 267 ze zm., zwana dalej: "k.p.a.") w związku z art. 18 u.p.e.a.

DIS w uzasadnieniu wyjaśnił, że z art. 70 § 4 ustawy z 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012r., poz. 749, zwana dalej: "O.p.") wynika, że bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym zawiadomiono podatnika. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny. Skoro w sprawie wszczęto egzekucję 10 grudnia 2013r., zawiadamiając o tym Skarżącą 30 grudnia 2013r., doszło do skutecznego przerwania biegu terminu przedawnienia, a kolejny środek egzekucyjny zastosowano 28 lipca 2014r. – pobierając od Skarżącej 15.000 zł. Niezasadny jest więc zarzutu Skarżącej oparty na art. 33 § 1 pkt 1 u.p.e.a.

Zdaniem DIS nietrafny jest też pogląd, zgodnie z którym uchylenie czynności egzekucyjnych w wyniku umorzenia postępowania egzekucyjnego zniwelowało skutek w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia. Z art. 60 u.p.e.a. wynika, że następuje uchylenie tylko czynności egzekucyjnych, co nie ma wpływu na przerwanie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego dokonane wcześniej. Uchylenie czynności egzekucyjnych oznacza, że czynności te pozostawały w mocy do chwili umorzenia postępowania. Samo uchylenie czynności egzekucyjnych wywołuje skutek ex nunc. i nie zmienia skutków materialnoprawnych, w tym skutków w zakresie przerwania przedawnienia na podstawie art. 70 § 4 O.p. Stanowisko to ma uzasadnienie w orzecznictwie (wyrok NSA o sygn. akt II FSK 1680/13).

Zdaniem DIS ww. uchwała NSA, że uchylenie postanowienia o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności nieostatecznej decyzji i w konsekwencji umorzenie postępowania egzekucyjnego powoduje unicestwienie materialnoprawnych skutków zastosowania środka egzekucyjnego w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 4 O.p. – nie ma zastosowania, gdyż z akt sprawy wynika, że rygor natychmiastowej wykonalności skutecznie nadano ww. decyzji NUS i nie był kwestionowany. Tym samym ww. decyzja NUS zaopatrzona w rygor natychmiastowej wykonalności mogła być wykonywana.

4. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Skarżąca wniosła o uchylenie ww. postanowień NUS i DIS w przedmiocie zarzutów w postępowaniu zabezpieczającym oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i zasądzenie kosztów postępowania, z uwagi na naruszenie: a) art. 34 § 4 w zw. z art. 33 § 1 pkt 1 i art. 59 § 1 pkt 2 oraz art. 60 § 1 w zw. z art. 166b u.p.e.a. - przez prowadzenie czynności mających na celu zabezpieczenie roszczenia, które uległo przedawnieniu, gdy należało umorzyć postępowanie zabezpieczające; b) art. 70 § 4 O.p. w zw. z art. 60 § 1 u.p.e.a. przez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego podlegającemu zabezpieczeniu, choć postępowanie egzekucyjne umorzono, a czynności egzekucyjne uchylono z mocy prawa.

W uzasadnieniu Skarżąca powołała się na uzasadnienie ww. uchwały NSA z 28 kwietnia 2014r. sygn. akt I FPS 8/13r. i wskazała, że umorzenie postępowania egzekucyjnego dokonane na podstawie art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a., zgodnie z art. 60 § 1 u.p.e.a. przywróciło stan istniejący przed wszczęciem egzekucji, więc zastosowane środki egzekucyjne nie wywołały skutku w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia (art. 70 § 4 O.p.). Skoro skutki zastosowanych w 2013r. środków egzekucyjnych uchylono, zobowiązanie podatkowego w p.d.p. za 2007r. uległo przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2013r.

5. DIS w odpowiedzi na skargę, wniósł o oddalenie skargi.

II. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

1. Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

2. Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2014r., poz. 1647 ze zm.) kontrola sądowa zaskarżonych decyzji, postanowień bądź innych aktów lub czynności wymienionych w art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2012r., poz. 270 ze zm.; zwana dalej: "P.p.s.a.") sprawowana jest na mocy kryterium zgodności z prawem. Oznacza to, że do wyeliminowania z obrotu prawnego aktu wydanego przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisów prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisów postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a)-c) P.p.s.a.), a także, gdy decyzja lub postanowienie organu dotknięte są wadą nieważności (art. 145 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).

3. Zdaniem Sądu, w rozpoznawanej sprawie nie zaszła żadna z ww. przesłanek pozwalająca na wyeliminowanie z obrotu prawnego wydanych w sprawie postanowień: zaskarżonego DIS [...] maja 2015r. i poprzedzającego go NUS z [...] lutego 2015r.

Sąd na wstępie wskazuje, że przedmiotem sporu w sprawie była prawidłowość rozpoznania zarzutu przedawnienia ww. zobowiązania podatkowego złożonego w ramach postępowania zabezpieczonego art. 33 § 1 pkt 1 u.p.e.a. w związku z art. 166b u.p.e.a.), w którym wydano zarządzenie zabezpieczenia z 5 listopada 2014r., na podstawie którego zabezpieczono przybliżoną kwotę zobowiązań w p.d.p. za 2007r. (należność główna 289.074 zł, odsetki za zwłokę 226.226,14 zł).

Zdaniem Skarżącej nie było przesłanek do wszczęcia postępowania zabezpieczającego, gdyż doszło do przedawnienia ww. zobowiązania podatkowego, wobec którego zastosowano zabezpieczenie więc w spawie nieprawidłowo

Zastosowano przepisy: art. 33 § 1 pkt 1 u.p.e.a. i art. 34 § 4 w związku z art. 33 § 1 pkt 1 i art. 59 § 1 pkt 2 w związku z art. 60 § 1 u.p.e.a. w związku z art. 166b u.p.e.a.

Zdaniem natomiast organów administracyjnych obu instancji możliwe było zajęcie rachunków bakowych Skarżącej w ramach postępowania zabezpieczającego, gdyż bieg terminu przedawnienia ww. zobowiązania przerwano przez zastosowanie środków egzekucyjnych - zajęcie ww. rachunków bankowych na podstawie ww. tytułu wykonawczego (art. 33 § 1 pkt 1 u.p.e.a. w związku z art. 70 § 4 O.p.). Wprawdzie DIS w toku postępowania egzekucyjnego, decyzją z [...] lipca 2014r. uchylił ww. decyzję NUS stanowiącą podstawę wystawienia ww. tytułu wykonawczego, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności i NUS postanowieniem z [...] września 2014r. umorzył postępowanie egzekucyjne, na mocy art. 59 § 1 pkt 2 i § 3 u.p.e.a., ale w świetle orzecznictwa NSA, uchylenie decyzji stanowiącej podstawę wystawienia ww. tytułu wykonawczego i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia nie ma wpływu na bieg przedawnienia i nie powoduje utraty mocy prawnej dokonanych przez organ egzekucyjny środków egzekucyjnych, na podstawie uchylonej decyzji i wystawionego tytułu wykonawczego (por. wyrok NSA o sygn. akt II FSK 128/11).

Organy administracyjne wyszły z założenia, że jedynym skutkiem uchylenia przez DIS decyzją z [...] lipca 2014r. decyzji stanowiącej podstawę wystawienia ww. tytułu wykonawczego (decyzji NUS z [...] listopada 2013r.) było umorzenie na mocy postanowienia z [...] września 2014r. postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie ww. tytułu wykonawczego.

Zdaniem Sądu w sporze rację należało przyznać organom administracyjnym, a nie Skarżącej.

Sąd rozpoznając skargę, co do prawidłowości stanowiska organów administracyjnych, co do zarzutu z art. 33 § 1 pkt 1 u.p.e.a. (przedawnienie ww. zobowiązania podatkowego) jest zobowiązany uwzględniać stwierdzenia zawarte

w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie

z 28 kwietnia 2015r. sygn. akt III SA/Wa 3072/14, wydanym wobec Skarżącej w zakresie p.d.p. za 2007r., w którym badano legalność ww. decyzji DIS z [...] lipca 2014r. i poprzedzającej ją decyzji NUS z [...] listopada 2013r.

Wyrok ten nie został zakwestionowany przez Skarżącą i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 28 września 2015r. sygn. akt III SA/Wa 3072/14 stwierdził jego prawomocność.

Następstwem stwierdzenia prawomocności ww. wyroku WSA w Warszawie

o sygn. akt III SA/wa 3072/14, jest konieczność uwzględniania przez Sąd w rozpoznawanej sprawie treści przepisów: art. 170 P.p.s.a. (orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby) oraz art. 153 P.p.s.a. (ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.).

W przywołanym prawomocnym wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że w aktach sprawy znajdują się dowody, na podstawie których DIS stwierdził, iż na podstawie art. 70 § 4 o.p. doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w p.d.p. za 2007r. Są to kserokopie zawiadomień o zajęciu rachunków bankowych Skarżącej w [...] S.A. oraz w [...] S.A. (k. 4610 i 4611 akt administracyjnych), a także kserokopia dowodu doręczenia Skarżącej 30 grudnia 2013r. zawiadomień o tych zajęciach i odpisu tytułu wykonawczego (k. 4605 i 4606akt administracyjnych) i Sąd nie stwierdził, że ww. decyzja DIS została wydana z naruszeniem prawa, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Tym samym skoro kwestia przedawnienia ww. zobowiązania podatkowego w p.d.p. za 2007r. zastała przesądzona w prawomocnym wyroku wydanym wobec Skarżącej, Sąd rozpoznając skargę w niniejszej sprawie Skarżącej, w której w ramach zarzutu w postępowaniu zabezpieczającym postawiono zarzut przedawnienia tego samego zobowiązania podatkowego (art. 33 § 1 pkt 1 i art. 166b u.p.e.a.), kwestia nie mogła być rozstrzygnięta przez Sąd w odmienny sposób, choć organy obu instancji w wydanych w sprawie postanowieniach nie powołały się na ww. orzeczenie WSA w Warszawie. Stanowi to zatem mankament ww. postanowień, który jednak nie wpływa w żaden sposób na wynik sprawy. Organy administracyjne wydając ww. postanowienia w przedmiocie ww. zarzutu przyjęły, tak jak Sąd w sprawie o sygn. akt III SA/Wa 3072/14, że nie doszło do przedawnienia zobowiązania Skarżącej w p.d.p. za 2007r.

Skoro Sąd rozpoznając skargę w niniejszej sprawie Skarżącej, w której w ramach zarzutu w postępowaniu zabezpieczającym postawiono zarzut przedawnienia tego samego zobowiązania podatkowego (art. 33 § 1 pkt 1 i art. 166b u.p.e.a.) jest związany ww. ocenę prawną zawartą w ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie o sygn. akt III SA/Wa 3072/14 w zakresie przerwania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego Spółki będącego przedmiotem ww. tytułu wykonawczego. Tym samym Sąd za prawidłowe uznaje stanowisko organów administracyjnych w zakresie interpretacji art. 70 § 4 O.p. w związku z art. 33 § 1 pkt 1 i art. 166b u.p.e.a.).

Sąd podziela ponadto stanowisko DIS wyrażone w zaskarżonym postanowieniu, że stan faktyczny rozpoznawanej sprawy nie przystawał do tezy wyrażonej w ww. uchwale NSA z 28 kwietnia 2014r. sygn. akt I FPS 8/13, która dotyczyła skutków prawnych uchylenia postanowienia o nadaniu decyzji nieostatecznej rygoru natychmiastowej wykonalności i w konsekwencji umorzenia postępowania egzekucyjnego. W uchwale tej stwierdzono bowiem, że "Uchylenie postanowienia o nadaniu decyzji nieostatecznej rygoru natychmiastowej wykonalności i w konsekwencji umorzenie na podstawie art. 59 § 1 pkt 2 i art. 60 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 1015 ze zm.) postępowania egzekucyjnego, powoduje unicestwienie materialnoprawnych skutków zastosowania środka egzekucyjnego, w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.)."

Przedmiotem natomiast rozpatrywanej sprawy są ewentualne skutki prawne wiążące się z uchylenie decyzji organu pierwszej instancji, która stanowiła podstawę tytułu wykonawczego i w konsekwencji umorzenie postępowania, przy jednoczesnym wydaniu wobec Skarżącej prawomocnego wyroku, w którym przesądzono, że doszło do skutecznego przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązania objętego ww. tytułem wykonawczym. Tym samym na zasadzie prostej analogii nie można przełożyć tezy zawartej w ww. uchwale NSA na realia rozpoznawanej sprawy. Wystąpił w niej bowiem inny problem i inne zagadnienie prawne.

Sąd zauważa ponadto, że zagadnieniem dopuszczalności nadania rygoru natychmiastowej wykonalności wydanej wobec Skarżącej ww. decyzji NUS z [...] listopada 2013r. stanowiącej podstawę ww. tytułu wykonawczego, która została następnie – już po nadaniu ww. rygoru - uchylona przez DIS decyzją z [...] lipca 2014r. – zostało zbadane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku wydanym wobec Skarżącej z 9 października 2014r. sygn. akt III SA/Wa 603/14. Sąd w ww. orzeczeniu ocenił, że legalne było nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności ww. decyzji NUS. Stwierdzić też należy, że choć ww. wyrok WSA w Warszawie został zaskarżony skargą kasacyjną, nadal pozostaje w obrocie prawnym, należało go zatem uwzględnić w sprawie, na mocy powołanego wyżej przepisu art. 153 P.p.s.a. Przyjąć też trzeba, że skoro doszło do skutecznego nadania rygor natychmiastowej wykonalności ww., nieostatecznej decyzji NUS, zaopatrzona w taki rygor decyzja, mogła być wykonywana.

Tym samym w ocenie Sądu na uwzględnienie nie zasługiwały pozostałe podniesione w skardze zarzuty, w tym przede wszystkim naruszenia art. 60 § 1 u.p.e.a. w związku z art. 34 § 4 w związku z art. 33 § 1 pkt 1 i art. 59 § 1 pkt 2 i w związku z art. 166b u.p.e.a. art. 70 § 4 O.p. w zw. z art. 60 § 1 u.p.e.a. Skoro bowiem nie doszło do przedawnienia ww. zobowiązania podatkowego w p.d.p. za 2007r., nie zachodziły podstawy do umorzenia postępowania zabezpieczającego i w tym zakresie żądanie Spółki nie mogło być uwzględnione.

4. Z tych powodów Sąd, na podstawie art. 151 P.p.s.a., skargę oddalił.