Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Góraj, Sędziowie WSA Danuta Kania (spr.), Eugeniusz Wasilewski, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Sylwia Mikuła, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 czerwca 2014 r. sprawy ze skargi Fundacji [...] na bezczynność Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia [...] stycznia 2014 r. o udostępnienie informacji publicznej 1. zobowiązuje Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego do rozpatrzenia wniosku strony skarżącej z dnia [...] stycznia 2014 r. o udostępnienie informacji publicznej, w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy; 2. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. zasądza od Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego na rzecz strony skarżącej Fundacji [....] kwotę 100 (słownie: sto) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Pismem z dnia [...] stycznia 2014 r. Fundacja [...] (dalej: "Skarżąca") wystąpiła do Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego (dalej: "Szef SKW") na podstawie art. 61 Konstytucji RP oraz art. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), dalej: "U.d.i.p.", o udostępnienie informacji:

1. dotyczących wykorzystywania przez Służbę Kontrwywiadu Wojskowego uprawnień, o których mowa w art. 32 ustawy z dnia 23 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 709 ze zm.):

- ile razy SKW zwracała się do operatorów publicznej sieci telekomunikacyjnej o udostępnienie danych, o których mowa w art. 108c i art. 108d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.),

- przedstawienie powyższej informacji z rozbiciem na następujące rodzaje ustaleń: ustalenia bilingowego (wykaz połączeń), ustalenia lokalizacji telefonu komórkowego,, ustalenia abonenckiego, pozostałych sprawdzeń (m.in. wykazu sesji internetowych, ustalenia użytkownika IP),

2. dotyczących sięgania przez SKW po dane użytkowników usług świadczonych drogą elektroniczną, będących w posiadaniu podmiotów świadczących takie usługi, w oparciu o art. 38 ust. 1 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego w zw. z art. 18 ust. 6 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204 ze zm.):

- ile razy SKW zwróciła się do usługodawców o udostępnienie danych dotyczących usługobiorców,

- ilu usługobiorców dotyczyły wnioski, które SKW skierowała do usługodawców,

- do ilu usługodawców SKW zwróciła się z wnioskiem o udostępnienie informacji o usługobiorcach.

Fundacja wniosła o udostępnienie powyższych informacji za rok 2013 i przesłanie ich drogą elektroniczną w otwartym formacie umożliwiającym kopiowanie na adres mailowy: [...].

Powyższy wniosek został zarejestrowany w dzienniku korespondencji Biura Prawnego SKW w dniu [...] stycznia 2014 r.

Pismem z dnia [...] lutego 2014 r. Dyrektor Biura Prawnego Służby Kontrwywiadu Wojskowego poinformował skarżącą Fundację, że dane, o których mowa w art. 180c i 180d ustawy - Prawo telekomunikacyjne w zw. z art. 18 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, o udostępnienie których zwróciła się skarżąca, nie należą do materii informacji publicznej w rozumieniu art. 61 ust. 1 Konstytucji RP.

Zgodnie z powołaną wyżej konstytucyjną podstawą prawną sprawa publiczna musi być rozumiana jako źródło informacji publicznej tylko w takim zakresie, w jakim wynika z łącznego wykonywania zadań władzy publicznej i gospodarowania majątkiem Skarbu Państwa lub mieniem komunalnym. W sytuacji, gdy obie wymienione przesłanki nie występują łącznie, nie mamy do czynienia ze sprawą publiczną. Wprawdzie w art. 4 ust. 1 pkt 5 U.d.i.p. odstąpiono od kumulatywnego wystąpienia ww. przesłanek, jednakże należy mieć na względzie art. 8 ust. 2 Konstytucji, który upoważnia do zastosowania Konstytucji bezpośrednio, w przypadku, gdy akt normatywny niższego rzędu jest sprzeczny z Konstytucją.

Następnie organ wskazał, iż zgodnie z art. 1 w zw. z art. 25 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego, SKW jest służbą specjalną, której zakres zadań dotyczy: (1) czynności operacyjno-rozpoznawczych, (2) analityczno-informacyjnych, (3) wynikających z przepisów ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228 ze zm.). Służba Kontrwywiadu Wojskowego jako służba specjalna wykonuje zadania publiczne, jednakże nie dysponuje majątkiem publicznym, a tym samym nie spełnia łącznie przesłanek wymienionych w art. 61 ust. 1 Konstytucji.

Jednocześnie organ wskazał, że Szef SKW jest centralnym organem administracji rządowej, działającym odpowiednio przy pomocy SKW będącym urzędem administracji rządowej w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego, dysponującym majątkiem publicznym. Każda zatem informacja o sprawach publicznych związana z zakresem zadań SKW jako urzędu administracji rządowej jest informacją publiczną. Taka informacje cechuje powszechność i użyteczność dla ogółu, a Szef SKW jest zobowiązany do jej udostępnienia.

Zgodnie z art. 3 ust. 3 ww. ustawy działalność szefa SKW podlega kontroli Sejmu. Również Komisja ds. Służb Specjalnych jako stała komisja, na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 140 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r., poz. 32 ze zm.). kontroluje działalność SKW uczestnicząc w sprawach dotyczących służb specjalnych. Powyższa regulacja prawna zapewnia wystarczającą społeczną kontrolę nad działalnością SKW. Pozyskiwanie danych statystycznych przez Skarżącą bez możliwości zapoznania się z materiałami źródłowymi prowadziłoby do wadliwych wniosków utrudniających realizację ustawowych zadań SKW.

Organ wskazał również, że wątpliwości budzi brak uzasadnienia wniosku. Wprawdzie w ocenie SKW żądane informacje nie są informacjami publicznymi, to jednak należy mieć na względzie, że realizacja wniosku wiązałaby się z potrzebą przeprowadzenia odpowiednich analiz, zestawień, wyciągów, usuwania danych chronionych prawem. Wobec tego na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania interesu publicznego. Wnioskodawca winien wykazać, że informacje których żąda mają istotne znaczenie z punktu widzenia interesu publicznego, dla ogółu obywateli, czy też są istotne dla potencjalnie dużej liczby podmiotów i mogą mieć wpływ na funkcjonowanie określonych podmiotów publicznych.

Końcowo organ stwierdził, iż uwzględniając powyższe argumenty nie odmawia udostępnienia informacji, lecz zawiadamia, że żądana informacja nie jest informacją publiczną i nie należy do zakresu przedmiotowego ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Pismem z dnia 10 marca 2014 r. Fundacja [...] wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Szefa SKW, zarzucając naruszenie art. 4, art. 13 oraz art. 16 ust. 1 U.d.i.p., poprzez rażące przekroczenie terminu do udzielenia informacji publicznej objętej wnioskiem z dnia [...] stycznia 2014 r. Skarżąca wniosła o:

1) stwierdzenie, że wnioskowana informacja jest informacją publiczną,

2) stwierdzenie, że doszło do rażącej bezczynności organu,

3) zobowiązanie organu do rozpatrzenia wniosku z dnia [...] stycznia 2014 r.,

4) zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W motywach skargi skarżąca podniosła, że otrzymane przez nią pismo z [...] lutego 2014 r. nie stanowi odpowiedzi na pytania zawarte we wniosku o udostępnienie informacji publicznej, jak również nie spełnia wymagań ustawowych dotyczących treści decyzji administracyjnych określonych w art. 107 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), dalej "K.p.a.".

Skarżąca podniosła jednocześnie, że SKW stanowi podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej (przepis art. 11 ust. 1 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego stanowi, że działalność SKW jest finansowana z budżetu Państwa z części obrona narodowa), zaś objęte wnioskiem informacje to informacje, o których mowa w art. 1 ust. 1 U.d.i.p. Informację publiczną stanowią bowiem także dane statystyczne dotyczące wykonywania przez służby specjalne ustawowych uprawnień.

Nadto skarżąca wskazała, że podmiot wnioskujący o udostępnienie informacji publicznej nie jest zobowiązany do uzasadniania swego wniosku. Jeżeli organ uważa, że skarżący żąda informacji przetworzonej, to winien go wezwać do wykazania w stosownym terminie, że udostępnienie informacji publicznej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Po bezskutecznym upływie wskazanego terminu organ winien wydać decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej zgodnie z art. 16 U.d.i.p.

W odpowiedzi na skargę Szef SKW wniósł o odrzucenie skargi na podstawie art. 56 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej: "P.p.s.a.", bowiem pismo informacyjne organu z dnia [...] lutego 2014 r. nie podlega kognicji sądów administracyjnych - nie mieści się w zakresie art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a., ewentualnie o oddalenie skargi jako bezzasadnej na podstawie art. 151 P.p.s.a.

Podtrzymując argumentację zawartą w piśmie z [...] lutego 2014 r. organ stwierdził, że na SKW spoczywa - nałożony przepisem art. 39 ust. 1 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego - obowiązek ochrony m.in. środków, form i metod realizacji zadań, zgromadzonych informacji w tym również danych statystycznych, których żąda Fundacja. Ujawnienie tychże danych statystycznych stanowi w rzeczywistości ujawnienie zainteresowań operacyjnych SKW. Uzyskana w ten sposób informacja zostanie poddana dokładnej analizie obcych wywiadów, w wyniku której będzie można wyprowadzić wnioski dotyczące kierunków i częstotliwości działań operacyjnych SKW oraz podmiotów pozostających w jej zainteresowaniu. Prawo do informacji publicznej nie ma charakteru absolutnego i Konstytucja dopuszcza jego ograniczenie z uwagi na inne najwyższej wagi chronione dobra - jak ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Organ wskazał nadto, że stan bezczynności organu ma miejsce wówczas, gdy organ jest zobligowany udzielić informacji publicznej, a jej nie udziela i nie wydaje stosownej decyzji o odmowie jej udostępnienia. W przypadku zaś, gdy żądana przez skarżącą informacja nie ma charakteru informacji publicznej, Szef SKW nie pozostaje w zwłoce, gdyż nie ciąży na nim obowiązek informacyjny wynikający z U.d.i.p.

W piśmie procesowym z dnia 14 czerwca 2014 r. pełnomocnik Szefa SKW podtrzymał stanowisko zawarte w odpowiedzi na skargę wskazując dodatkowo, iż informacja publiczna w rozumieniu art. 1 ust. 1 U.d.i.p. nie obejmuje wyników działalności operacyjno-rozpoznawczych oraz analityczno-informacyjnych SKW jako służby specjalnej. Rozumienie instytucji "informacja publiczna" jako dostęp do działań operacyjno-rozpoznawczych stoi w rażącej sprzeczności z art. 61 Konstytucji RP oraz art. 1 i 6 U.d.i.p. i zmierza do przecieków informacji do środków masowego przekazu, a w konsekwencji do destabilizacji Państwa. W świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego w kręgu zainteresowań SKW pozostają wyłącznie żołnierze pełniący czynną służbę wojskową, funkcjonariusze SKW i SWW oraz pracownicy Sił Zbrojnych RP i innych jednostek podległych bądź nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej. To oznacza, że skarżąca Fundacja żądając od SKW danych statystycznych operacyjnych nie występuje w obronie praw przeciętnego obywatela. Skarżąca żądając danych dotyczących żołnierzy Sił Zbrojnych RP, funkcjonariuszy SKW i SWW oraz pracowników ww. jednostek działa bezprawnie ponieważ nie została upoważniona do działania w ich imieniu.

Nadto pełnomocnik organu na podstawie art. 106 § 3 P.p.s.a. wniósł o przeprowadzenie dowodu uzupełniającego poprzez zobowiązanie Szefa SKW do przedłożenia pisemnego stanowiska przygotowanego przez profesjonalne służby operacyjne, na okoliczność czy:

a) uwzględnienie wniosku skarżącej nie spowoduje utraty wiarygodności wobec obcych służb oraz zerwanie z SKW współpracy w zakresie wymiany informacji między służbami, ograniczając tym samym skuteczność realizacji ustawowych zadań,

b) w przypadku udostępnienia skarżącej żądanych informacji obce służby nie wystąpią z powództwami na drogę postępowania sądowego przeciwko SKW o zasądzenie stosownych zadośćuczynień i odszkodowań z tego tytułu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę zgodności z prawem działalności administracji publicznej, która - w myśl art. 1 P.p.s.a. - odbywa się na zasadach określonych w przepisach tej ustawy. W sprawie niniejszej z uwagi na przedmiot zaskarżenia należy mieć na uwadze przepisy U.d.i.p., która kształtuje prawo do informacji publicznej, a także określa zasady i tryb jej udostępniania oraz ponownego wykorzystania (art. 1-2a U.d.i.p.). Kognicja sądów administracyjnych do rozpoznania skarg na bezczynność w takich sprawach wynika z art. 3 § 2 pkt 4 i 8 P.p.s.a., zaś potwierdza ją dodatkowo brzmienie art. 21 U.d.i.p.

Stosownie do art. 149 § 1 P.p.s.a., sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności, lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. W myśl art. 149 § 2 P.p.s.a., sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6.

Podkreślenia wymaga, że wyrok uwzględniający skargę na bezczynność organu administracji publicznej nie może dotyczyć kwestii mających wpływ na merytoryczną treść przyszłego aktu lub czynności.

W ocenie Sądu, skarga na bezczynność w realiach niniejszej sprawy zasługuje na uwzględnienie, przy czym w pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku Szefa SKW o odrzucenie skargi, bowiem nie wystąpiła żadna z przesłanek, o których mowa w art. 58 § 1 P.p.s.a. Przedmiotem skargi nie jest bowiem pismo Szefa SKW z dnia [...] lutego 2014 r. stanowiące odpowiedź na wniosek skarżącej o udostępnienie informacji publicznej z dnia [...] stycznia 2014., lecz bezczynność organu polegająca na braku realizacji ww. wniosku zgodnie z przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej (art. 3 § 2 pkt 4 i 8 P.p.s.a.).

Przechodząc natomiast do oceny merytorycznej sprawy wskazać należy, iż w doktrynie i orzecznictwie wskazuje się trafnie (m.in. T. Woś (w:) T. Woś (red.), H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Postępowanie..., 2010, s. 70, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego dnia 12 marca 2009 r., sygn. akt I OSK 1067/08, publ.: LEX nr 491969), że z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wtedy, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie lub prowadził postępowanie, ale mimo istnienia ustawowego obowiązku nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu, albo nie podjął stosownej czynności. Dla zasadności skargi na bezczynność nie ma znaczenia okoliczność z jakich powodów określony akt nie został podjęty lub czynność dokonana, a w szczególności, czy bezczynność została spowodowana zawinioną albo też niezawinioną opieszałością organu, czy też wiąże się z jego przeświadczeniem, że stosowny akt lub czynność w ogóle nie powinny zostać dokonane. Powyższe kwestie mogą jednakże mieć znaczenie dla kwalifikacji bezczynności, jako posiadającej albo nieposiadającej cech rażącego naruszenia prawa.

Skarga na bezczynność ma na celu spowodowanie wydania przez organ administracji publicznej oczekiwanego aktu lub podjęcia określonej czynności. Zatem, aby można było mówić o bezczynności organu należy przede wszystkim stwierdzić, czy ciąży na nim wynikający z przepisów prawa obowiązek podjęcia stosownego rozstrzygnięcia (stosownej czynności), a dopiero później, czy obowiązku tego - w nakazanym terminie - organ nie wypełnił.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 61 ust. 1 stanowi, iż obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu (ust. 2). Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa (ust. 3). Co do zasady, obywatelskie prawo do informacji publicznej nie ma charakteru absolutnego i może zostać ograniczone, jeżeli konkretne przepisy rangi ustawowej takie ograniczenie wprowadzają.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej, będąca rozwinięciem konstytucyjnego prawa do informacji publicznej reguluje zasady i tryb dostępu do informacji, mających walor informacji publicznych. Oznacza to, iż zakres stosowania U.d.i.p. wytycza tylko dostęp do informacji publicznej, nie zaś publiczny dostęp do wszelkich informacji. Zatem ustawa o dostępie do informacji publicznej znajduje zastosowanie jedynie w sytuacjach, gdy spełniony jest jej zakres podmiotowy i przedmiotowy, jak ma to miejsce w rozpoznawanej sprawie.

Nie budzi wątpliwości, że Fundacja [...] jest podmiotem, który może żądać udostępnienia informacji publicznej. Używając w art. 2 ust. 1 pojęcia "każdemu", ustawodawca precyzuje zastrzeżone w Konstytucji obywatelskie uprawnienie, wskazując, że każdy może z niego skorzystać na określonych w tej ustawie zasadach. Przy czym owo "każdy" należy rozumieć jako każdy człowiek (osoba fizyczna) lub podmiot prawa prywatnego.

Przepis art. 4 ust. 1 pkt 1 U.d.i.p. stanowi, iż obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności organy władzy publicznej. Jak stanowi art. 1 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego, Służba Kontrwywiadu Wojskowego jest służbą specjalną właściwą w sprawach ochrony przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności Państwa, bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej. Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 1 ww. ustawy Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego jest centralnym organem administracji rządowej, działającym odpowiednio przy pomocy SKW, będącym urzędem administracji rządowej. Dodatkowo zauważyć należy, że zgodnie z art. 11 ww. ustawy, działalność SKW jest finansowana z budżetu państwa z części obrona narodowa (ust. 1), natomiast koszty realizacji zadań SKW, w zakresie których - ze względu na wyłączenie ich jawności - nie mogą być stosowane przepisy o finansach publicznych, rachunkowości i zamówieniach publicznych, są finansowane z utworzonego na ten cel funduszu operacyjnego (ust. 2). Z powyższego wynika, że Szef SKW jest podmiotem zobowiązanym na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej do udostępnienia informacji, mającej charakter informacji publicznej będącej w jego posiadaniu. Zakres podmiotowy U.d.i.p. jest zatem w rozpatrywanej sprawie spełniony.

W ocenie Sądu, objęte wnioskiem Fundacji [...] informacje posiadają przymiot informacji publicznej.

Pojęcie informacji publicznej ustawodawca określił w art. 1 ust. 1 U.d.i.p. W świetle ww. przepisów informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Przy wykładni powołanego przepisu należy kierować się treścią powołanego wyżej art. 61 Konstytucji RP, zgodnie z którym prawo do informacji jest publicznym prawem obywatela, realizowanym na zasadach skonkretyzowanych w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

W rozpatrywanej sprawie wniosek skarżącej z dnia [...] stycznia 2014 r. został sformułowany na gruncie art. 32 ust. 1 oraz 38 ust. 1 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego w związku z art. 18 ust. 6 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Przepis art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego przewiduje możliwość pozyskiwania przez SKW danych wymienionych w art. 180c i 180d ustawy - Prawo telekomunikacyjne (tzw. danych telekomunikacyjnych, tj. danych niezbędnych do ustalenia zakończenia sieci, telekomunikacyjnego urządzenia końcowego, użytkownika końcowego inicjującego połączenie i do którego kierowane jest połączenie, a także do określenia daty i godziny połączenia oraz czasu jego trwania, rodzaju połączenia, lokalizacji telekomunikacyjnego urządzenia końcowego, a także danych, o których mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 i 3 - 5, art. 161, art. 179 ust. 9 związanych ze świadczoną przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego usługą telekomunikacyjną), niezbędnych do realizacji przez SKW zadań określonych w art. 5 ustawy. Z kolei przepis art. 38 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego uprawnia SKW do zbierania, także niejawnie, wszelkich danych osobowych, w tym również, jeśli jest to uzasadnione charakterem realizowanych zadań, danych wskazanych w art. 27 i 28 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, a także do korzystania z danych osobowych i innych informacji uzyskanych w wyniku wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych przez uprawnione do tego organy, służby i instytucje państwowe, oraz przetwarzania ich w rozumieniu ustawy o ochronie danych osobowych, bez wiedzy i zgody osoby, której te dane dotyczą. Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 6 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, każda osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, która świadczy usługi drogą elektroniczną (usługodawca) zobowiązana jest udostępnić dane o osobach korzystających z jej usługi organom państwa na potrzeby prowadzonych przez nie postępowań.

Żądanie udostępnienia informacji zawarte we wniosku z dnia [...] stycznia 2014 r. dotyczy danych odnoszących się do wykonywania uprawnień SKW określonych powołanymi wyżej przepisami w celu realizacji ustawowych zadań SKW, wymienionych w art. 5 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego. Żądanie to dotyczy więc określonej sfery działalności SKW, która mieści się w zakresie spraw właściwych dla SKW, obejmujących ochronę przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności Państwa, bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych RP oraz innych jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej (art. 1 ww. ustawy).

W orzecznictwie przyjmuje się szerokie pojęcie informacji publicznej uznając za informację publiczną każdą wiadomość dotyczącą faktów i danych (w tym treść dokumentów), odnoszącą się do organu władzy publicznej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej, związaną z nimi, bądź w jakikolwiek sposób ich dotyczącą. Informacją publiczną są zarówno wiadomości bezpośrednio przez nie wytworzone, jak i te, których wymienione podmioty używają przy realizacji przewidzianych prawem zadań, nawet gdy nie pochodzą wprost od nich. Zasadniczo chodzi więc o wiadomości (fakty, dane, treści dokumentów) służące realizowaniu zadań publicznych przez organ i odnoszące się do niego bezpośrednio. Innymi słowy, informacja, aby posiadała walor informacji publicznej, musi wiązać się ze sferą faktów zaistniałych po stronie organu, ze stanem określonych zjawisk na dzień jej udzielenia (por. wyroki NSA: z dnia 30 października 2002 r., sygn. akt II SA 1956/02, publ.: LEX nr 78062, z dnia 25 marca 2003 r., sygn. akt II SA 4059/02, LexPolonica, z dnia 7 grudnia 2010 r., sygn. akt II OSK 1774/10, publ.: https://orzeczenia.nsa.gov.pl).

W świetle powyższego, w ocenie Sądu, informacja obejmująca dane statystyczne na temat korzystania z ustawowych uprawnień SKW w aspekcie pozyskiwania danych osobowych czy danych telekomunikacyjnych w ramach działalności (kontroli) operacyjnej SKW, mieści się w pojęciu informacji publicznej. Związana jest bowiem z realizacją ustawowych zadań SKW. Tego rodzaju działalność funkcjonariuszy SKW można odnieść do zasad funkcjonowania oraz trybu działania władzy publicznej (art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. a U.d.i.p.), zaś informacje o charakterze statystycznym można pozyskać w oparciu o prowadzone ewidencje, rejestry i archiwa (art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. f U.d.i.p.).

Podkreślić należy, iż czym innym jest dysponowanie przez organ władzy publicznej informacją posiadającą walor informacji publicznej, a czym innym jest możliwość jej udostępnienia, z uwagi na ograniczenia zawarte w art. 61 ust. 3 i art. 5 U.d.i.p. Przepis art. 61 ust. 3 Konstytucji stanowi, iż ograniczenie prawa do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Przepis art. 5 ust. 1 U.d.i.p. wskazuje, że prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Wynika z tego, że przepisy o ochronie informacji niejawnych oraz przepisy dotyczące innych ustawowo chronionych tajemnic mają charakter lex specialis i wyłączają dostęp do informacji publicznej, są więc stosowane na zasadzie pierwszeństwa.

Podkreślić należy, iż uznanie, że objęta wnioskiem informacja jest informacją publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej nie oznacza, że jest ona informacją "jawną", niepodlegającą ograniczeniom na podstawie art. 5 U.d.i.p. Tak samo, ograniczenie udostępnienia informacji nie oznacza, że nie stanowi ona informacji publicznej, ale że została wyłączona z kategorii informacji podlegających ujawnieniu. Jednakże, na obecnym etapie postępowania, rozważania odnośnie ewentualnych prawnych ograniczeń udostępnienia żądanych informacji w świetle art. 5 U.d.i.p., jak również odnośnie kwalifikacji żądanej informacji jako informacji prostej bądź przetworzonej (art. 3 ust. 1 pkt 1 U.d.i.p.), są z oczywistych względów przedwczesne. Rzeczą Sądu w sprawie niniejszej jest bowiem rozstrzygnięcie, czy żądana informacja posiada walor informacji publicznej, a w konsekwencji, czy wniosek z dnia [...] stycznia 2014 r. podlega rozpatrzeniu w oparciu o przepisy U.d.i.p.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 U.d.i.p. udostępnienie informacji na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni, z wyjątkiem sytuacji przewidzianej w ust. 2 i art. 15 ust. 2. Udostępnienie informacji publicznej jest czynnością materialno-techniczną i następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób i w formie określonych we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób i w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się (art. 14 ust. 1 i 2 U.d.i.p.).

Jak już wyżej zaznaczono, udzielenie informacji publicznej może podlegać ograniczeniu na zasadzie art. 5 U.d.i.p. Zatem w sytuacji uznania, że udostępnienie wnioskowanych informacji nie jest możliwe z powodu zaistnienia którejkolwiek z przesłanek wymienionych w art. 5 U.d.i.p., organ powinien odmówić udostępnienia informacji. Odmowa ta - stosownie do art. 16 U.d.i.p. - winna przyjąć procesową formę decyzji administracyjnej. Wydanie decyzji pozwala wdrożyć kontrolę administracyjną i sądową. Natomiast odmowa udostępnienia żądanych dokumentów w drodze pisma nie stanowi prawidłowej realizacji wniosku o udzielenie informacji publicznej, nie znosi stanu bezczynności i czyni skargę na bezczynność uzasadnioną.

Argumentując swoje stanowisko w sprawie w odpowiedzi na skargę organ powołał przepis art. 31 ust. 15 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego wskazując, iż zgromadzone podczas stosowania kontroli operacyjnej materiały, które nie stanowią informacji potwierdzających zaistnienie przestępstwa, podlegają niezwłocznemu, protokolarnemu, komisyjnemu zniszczeniu, które zarządza Szef SKW. W tym kontekście zauważyć należy, że w sytuacji, gdy organ nie posiada żądanych w trybie U.d.i.p. informacji, winien w sposób jednoznaczny poinformować o tym wnioskodawcę mając na względzie, że taka informacja nie wymaga formy decyzji administracyjnej. Jednakże, zarówno w piśmie z dnia [...] lutego 2014 r., jak i w odpowiedzi na skargę oraz w późniejszym piśmie procesowym, brak jest oświadczenia organu, iż nie dysponuje on wnioskowaną informacją.

Z kolei, w sytuacji gdyby organ doszedł do przekonania, że żądana informacja jest informacją przetworzoną w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 U.d.i.p. winien wezwać skarżącą w zakreślonym terminie do wykazania, iż udostępnienie żądanej informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. W razie bezskutecznego upływu terminu oraz w następstwie uznania przez organ, że przesłanka istnienia szczególnie istotnego interesu publicznego w sprawie nie zachodzi, organ winien wydać decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej przetworzonej w oparciu o art. 16 ust. 1 U.d.i.p.

Reasumując, Sąd stwierdza, że skarżąca nie otrzymała informacji objętej wnioskiem z dnia [...] stycznia 2014 r., w sprawie nie doszło też do wydania decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia żądanej informacji, a nadto organ nie poinformował skarżącej, że nie posiada wnioskowanych informacji. W tym stanie rzeczy uznać należy, że Szef SKW pozostaje w stanie bezczynności.

Stwierdzona bezczynność nie ma jednak postaci kwalifikowanej. Sąd ocenia bowiem skargę na moment jej wniesienia, niemniej zobowiązany jest uwzględnić nie tylko okres od daty złożenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej do chwili wniesienia skargi, lecz również wszelkie okoliczności zaistniałe od tego zdarzenia prawnego do chwili orzekania. Biorąc pod uwagę, iż organ w odpowiedzi na ww. wniosek poinformował Skarżącą o swym stanowisku w sprawie (choć nieprawidłowym), nie można uznać, że dopuścił się rażącego naruszenia prawa. Zaniechanie rozpatrzenia wniosku Skarżącej nie wynikało z celowego działania, czy opieszałości organu, lecz z błędnej interpretacji przepisów U.d.i.p. Z powyższych względów Sąd nie stwierdził wystąpienia przesłanek do wymierzenia organowi grzywny w trybie art. 149 § 2 P.p.s.a.

Końcowo Sąd zauważa, że zgodnie z art. 106 § 3 P.p.s.a. sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika organu zawartego w piśmie z dnia 16 czerwca 2014 r. o przeprowadzenie dowodu uzupełniającego "poprzez zobowiązanie Szefa SKW do przedłożenia pisemnego stanowiska (...)" na wskazane w tym piśmie okoliczności, bowiem w sprawie nie zostały spełnione przesłanki wymienione w powołanym przepisie. Zaznaczyć należy ponownie, że rolą Sądu w niniejszej sprawie było zbadanie, czy spełniony został zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy o dostępie do informacji publicznej, nie zaś ocena ewentualnych skutków udostępnienia wnioskowanych informacji publicznych.

Przeprowadzenie ww. dowodu uzupełniającego było zatem na obecnym etapie przedwczesne.

W tym stanie rzeczy, mając na względzie, iż z ww. wnioskiem o udzielenie informacji publicznej zwrócił się podmiot uprawniony w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zaś w sprawie spełniony został zakres podmiotowy i przedmiotowy ww. ustawy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 149 § 1 P.p.s.a., orzekł jak w pkt 1 i 2 sentencji wyroku. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 1 P.p.s.a. - jak w pkt 3 sentencji.