Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Justyna Mazur, Sędziowie Sędzia WSA Renata Nawrot (sprawozdawca), Sędzia WSA Iwona Szymanowicz- Nowak, Protokolant Sekretarz sądowy Karolina Kaca, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lutego 2019 r. w Radomiu sprawy ze skargi D. Ż. na zarządzenie Wójta Gminy J. z dnia [...] czerwca 2018 r. nr [...] w przedmiocie odwołania Dyrektora Zespołu [...] w J. oddala skargę.

Zarządzeniem Nr [...] z dnia [...] czerwca 2018 r., Wójt Gminy [...] (dalej jako: organ, Wójt) na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy z 8 marca 1990 r.

o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. 2018 poz. 994 z późn. zm., dalej jako: u.s.g.) oraz art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. 2017 poz. 59 z późn. zm., dalej jako: p.o.), po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, zarządził odwołanie z dniem [...] czerwca 2018 r., bez wypowiedzenia, w trakcie roku szkolnego, D., Z. (dalej jako: Dyrektor, skarżąca) ze stanowiska Dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w [...].

Zdaniem Wójta sposób wykonywania przez skarżącą obowiązków dyrektora spowodował, że nie było możliwe dalsze zajmowanie przez nią tego stanowiska. Z uwagi na zagrożenie dla interesu publicznego i dalszego funkcjonowania szkoły przejawiające się zaniedbaniami w organizacji pracy zespołu szkół oraz nagannej podstawy dyrektora szkoły zachodziła konieczność natychmiastowego przerwania wykonywania ww. funkcji.

Organ ustalił, że skarżąca dopuściła się rażącego naruszenia §17 ust. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz. U. 2017 poz. 649 ze zm., dalej jako: rozporządzenie MEN) poprzez wykazanie w arkuszu organizacyjnym dwóch osób nie będących nauczycielami szkoły, dla których organ prowadzący nie zatwierdził w arkuszu wolnych etatów w roku szkolnym 2018/2019 i przedłożenie organowi prowadzącemu arkusza organizacyjnego niezgodnego z prawem i niedoprowadzenie arkusza do zgodności z prawem pomimo wielokrotnych pism kierowanych do Dyrektora. Niezgodność z prawem projektu arkusza organizacyjnego stwierdził także [...] Kurator Oświaty. Skutkiem powyższego było niezatwierdzenie przez organ prowadzący arkusza organizacyjnego szkoły na rok szkolny 2018/2019. W tych okolicznościach kierowany przez skarżącą zespół szkół nie miał podstaw prawnych i finansowych do funkcjonowania, co mogło doprowadzić do destabilizacji jego funkcjonowania w obszarze dydaktycznym, wychowawczym i opiekuńczym.

Organ powołał także wyniki kontroli dokonanej przez organ nadzoru pedagogicznego – [...] Kuratora Oświaty w dniu [...] kwietnia 2018 r. oraz przez zespół kontrolny powołany przez organ prowadzący - Wójta Gminy [...] w dniach 24 kwietnia 2018 r. – 7 maja 2018 r., w trakcie których stwierdzono nieprzestrzeganie przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny w szkole tj. nieprzekazywanie do organu prowadzącego protokołów z kontroli bezpiecznych

i higienicznych warunków korzystania z obiektu, nierzetelne prowadzenie rejestru wypadków i niepodawanie wszystkich wymaganych informacji w tych rejestrach, nieinformowanie o wypadkach organu prowadzącego, niepowoływanie zespołu powypadkowego i niesporządzanie protokół powypadkowych zdarzeń zaistniałych na terenie szkoły i przedszkola; chaos w prowadzonej dokumentacji świetlicy szkolnej oraz niezgodność z obwiązującymi przepisami w zakresie ewidencjonowania obecności uczniów na zajęciach oraz brak właściwego nadzoru nad pracą świetlicy; niedostosowanie sal lekcyjnych do realizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego

w szczególności w klasie I; gospodarowanie mieniem szkoły w sposób niezgodny

z przepisami prawa, a przez to uszczuplenie należnych dochodów gminy; wynajmowanie pomieszczeń szkoły na działalność inną niż statutowa bez zawiadomienia organu prowadzącego i organu nadzoru.

Powyższe zaniedbania doprowadziły do naruszenia przez Dyrektora art. 50 ust.1 u.s.g., z którego wynika że obowiązkiem osób uczestniczących w zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochroną. Powyższymi działaniami Dyrektor placówki naruszyła również dyscyplinę finansów publicznych poprzez nieustalenie, niepobranie i nieprzekazanie do budżetu w należnej wysokości pobranych dochodów należnych jednostce samorządu terytorialnego, co wynika z art. 5 ust. 1 i 2 i art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. 2017. poz. 1311) oraz poprzez tworzenie regulaminów i procedur wewnętrznych w sprzeczności z przepisami nadrzędnymi lub brakiem podstawy prawnej do ich wydawania.

Podczas przeprowadzonej kontroli w dniu [...] marca 2018 r. przez Powiatową Inspekcję Sanitarną kontroli stwierdzono nadmierne zagęszczenie dzieci w stosunku do powierzchni sali w oddziale tzw. "0".

Zarzucono także ograniczony kontakt rodziców z Dyrektorem szkoły z uwagi na brak informacji o dniach i godzinach przyjęć interesantów przez dyrektora, niepoinformowanie rodziców o zmianach w prawie oświatowym, co spowodowało niedostosowanie regulaminu Rady Rodziców do obowiązującego prawa, ponadto regulamin zawiera zapisy sprzeczne z prawem w zakresie zatwierdzania przez dyrektora szkoły wydatków z funduszu Rady Rodziców oraz upoważnienia do dysponowania razem z przewodniczącym Rady Rodziców środkami zgromadzonymi na koncie Rady Rodziców. Ponadto Dyrektor nie współpracuje z organem prowadzącym w zakresie pozyskiwania środków unijnych dla szkół i jako jedyna placówka nie określił potrzeb oraz nie przygotował materiałów do wniosku składanego w styczniu 2018 r. w ramach konkursu RPO WM Oś X Działanie 10.1.1 Edukacja dla regionu.

Wykonywane przez Wójta względem skarżącej uprawnienia pracodawcy oraz organu prowadzącego kierowanej przez nią placówki oświatowej, odbierane są przez nią jako naruszające jej dobra osobiste, z powodu których inicjuje postępowania sądowe przeciwko organowi prowadzącemu, co nie sprzyja poprawie współpracy dla dobra szkoły i jej funkcjonowania. Z kolei poprzez nagrywanie rozmów podczas narad roboczych z organem prowadzącym i ich wybiórcze upublicznianie powodowała niepotrzebny niepokój wśród mieszkańców gminy co do funkcjonowania szkoły.

Wobec ustalenia, że zachowanie skarżącej nosi cechy rażącego naruszenia obowiązków dyrektora i stwarza realne zagrożenie realnej destabilizacji funkcjonowania szkoły, Wójt orzekł jak w zarządzeniu.

Skargę na ww. zarządzenie wniosła D. Z. zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 30 ust. 2 pkt 5 u.s.g. w związku z art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o. poprzez przyjęcie, że zachodziły przesłanki do jej odwołania ze stanowiska Dyrektora Zespołu Szkolno - Przedszkolnego w [...] bez wypowiedzenia, w trakcie roku szkolnego w sytuacji, gdy takie okoliczności nie zaistniały.

W uzasadnieniu skargi wskazała, że od ponad 20 lat jest nauczycielem, w tym od 2007 r. do dnia [...] czerwca 2018 r. pełniła funkcję dyrektora - początkowo w Publicznej Szkole Podstawowej w [...], następnie po przekształceniu w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w [...].

W odniesieniu do postawionych jej w zarządzeniu zarzutów wyjaśniła, że z uwagi na większą ilość klas od roku szkolnego 2018/2019 wzrosło zapotrzebowanie na ilość etatów w szkole podstawowej. W związku z tym przed tworzeniem arkusza organizacyjnego skierowała pisemny wniosek do Dyrektora Gimnazjum w [...] o wyrażenie zgody na przeniesienie od 1 września 2018 r. dwóch nauczycieli tam zatrudnionych. Następnie w arkuszu organizacyjnym wpisała imiona i nazwiska nauczycieli obecnie pracujących w szkole oraz dwóch przeniesionych, którzy mieli rozpocząć nauczanie w kierowanej przez nią placówką od 1 września 2018 r. Z kolei Dyrektor Gimnazjum nie umieścił ich w swoim arkuszu organizacyjnym. Wyjaśniła, że jeżeli nauczycieli, o których mowa, nie byłoby w arkuszu organizacyjnym, a skarżąca wystawiłaby wakaty, powstałby problem z niewystarczającą ilością nauczycieli z uwagi na większą ilość klas. Ponadto zdaniem skarżącej niewłaściwym byłoby dopuszczenie do sytuacji, aby nauczyciele, którzy zwrócili się z prośbą o przeniesienie stracili całkowicie zatrudnienie. Powołując art. 7 i 11 Karty Nauczyciela wskazała, że to dyrektor szkoły lub placówki oświatowej posiada wyłączną kompetencję w zakresie podejmowania decyzji o zatrudnieniu lub zwolnieniu pracownika szkoły.

Zdaniem skarżącej nie naruszyła ona § 17 ust 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia MEN albowiem arkusz organizacyjny sporządza się na kolejny rok szkolny i uwzględnia nauczycieli, którzy będą wówczas uczyć w placówce. Arkusz organizacyjny został przedłożony 20 kwietnia 2018 r., zaś nauczyciele przeniesieni zostali w dniu 19 kwietnia 2018 r. W dacie sporządzenia arkusza nauczycieli tych należało więc w nim uwzględnić. Zatrudnienie dwóch nowych nauczycieli nie wiązało się ze zwiększonymi nakładami finansowymi ze strony Gminy, bowiem byli to nauczyciele przechodzący z innej placówki z tej samej gminy, gdzie w ich miejsce nie zostaną przyjęte nowe osoby. Co więcej, Kuratorium Oświaty nie dostrzegło w tym zakresie żadnych nieprawidłowości. Niezatwierdzenie arkusza przez organ prowadzący z uwagi na zatrudnienie ww. nauczycieli nie wynikało więc z niewłaściwego działania skarżącej jako dyrektora, ale z wadliwej wykładni przepisów dokonanej przez Wójta.

Skarżąca wyjaśniła, że pismo Kuratora Oświaty z uwagami do arkusza organizacyjnego wpłynęło do szkoły 30 maja 2018 r., zaś od dnia 29 maja 2018 r. do 8 czerwca 2018 r. skarżąca przebywała na zwolnieniu lekarskim. Niezwłocznie po powrocie do pracy tj. 11 czerwca 2018 r. naniosła na arkusz wymagane poprawki. Z uwagi na odwołanie skarżącej w dniu [...] czerwca 2018 r., arkusz zawierający ww. poprawki został przesłany do organu prowadzącego 15 czerwca 2018 r. Wniesione przez Kuratorium uwagi dotyczyły kwestii technicznych i nie uzasadniały zastosowania art. 66 ust. 2 Prawa oświatowego.

Również zalecenia pokontrolne z kontroli doraźnej przeprowadzonej przez [...] Kuratorium Oświaty w [...] i przez organ prowadzący zostały niezwłocznie wprowadzone w życie i do dnia 28 maja 2018 r. poprawione.

Zalecenie dotyczące sali klasy I związane były z dostosowaniem mebli i zorganizowaniem miejsca do wypoczynku dla dzieci. W pkt. 4 powiadomienia o sposobie realizacji zalecenia (przesłanego w dniu 28 maja 2018r. do Kuratorium Oświaty w [...]) skarżąca poinformowała o przedsięwziętych krokach. Mimo, iż zalecenie w całości było do wykonania od 1 września 2018 r., miejsce do wypoczynku dla dzieci zostało zorganizowane na dzień 8 czerwca 2018 r.

Nadto dwie umowy na wynajem sal w roku 2018/2019 zostały zawarte ze szkołą, a nie z organem prowadzącym, a środki za wynajem sal przelewane były na konto Rady Rodziców. Wszystkie środki zostały wydane na zakup pomocy dydaktycznych. Wszystkie pobrane dochody zostały odprowadzone na rachunek budżetu jednostki - budżetu Gminy [...]. Dwie umowy na wynajem sal zostały aneksowane celem wystawienia faktury i egzekwowania należności na bieżąco przez organ prowadzący.

Skarżąca wyjaśniła, że nieustannie podejmowała współpracę z organem prowadzącym w celu zapewnienia uczniom lepszych warunków do nauki, a jako kierownik jednostki organizacyjnej rozwiązywała potrzeby szkoły we współpracy z tym organem. Współpracowała z organem prowadzącym w kwestii pozyskiwania środków unijnych. Złożyła szereg wniosków projektowych, jak również przystępowała do przygotowania materiałów do składanych wniosków. W roku szkolnym 2018/2019 jako jedna z dwóch szkół przystąpiła do napisania i realizacji programu "Bezpieczna +". Do wniosku, który był składany w styczniu, ZSP w [...] nie przystąpiła, gdyż był to projekt, do którego musiała zaangażować się duża grupa nauczycieli. W tym czasie w szkole odbywały się czasochłonne przygotowania obchodów jej 150-lecia. Kwestię udziału w projekcie unijnym skarżąca konsultowała z nauczycielami, którzy wypowiedzieli się negatywnie o możliwości przygotowania zarówno wskazanych obchodów, jak i uczestnictwa w tym projekcie.

Dokonana przez inspekcję sanitarną w dniu 20 marca 2018 r. kontrola wykazała uchybienia dotyczące zbyt małej powierzchni sali zajęć dla oddziału przedszkolnego. Inspektor stwierdził również, iż wskazane byłoby rozważyć możliwość podzielenia oddziału "0" na grupy lub przenieść go do większej sali. Pismem z 11 maja 2018 r. skarżąca udzieliła odpowiedzi, że w arkuszu organizacyjnym na rok szkolny 2018/2019 zostały uwzględnione wytyczne Inspekcji.

W ocenie skarżącej Wójt naruszył jej dobra osobiste. W takiej sytuacji poczynienie przez nią kroków prawnych nie stanowiło żadnej nieprawidłowości, bowiem każda osoba jest uprawniona do korzystania z ochrony prawnej przewidzianej w przepisach. Okoliczność ta nie stanowiła uzasadnionego przypadku, o którym mowa w art. 66 ust. 2 ustawy prawo oświatowe.

Skarżąca podała także, że o zamiarze nagrywania spotkań informowała uprzednio Wójta, który nie miał co do tego żadnych zastrzeżeń. Nie były to jednak spotkania robocze, zapadały na nich decyzje dotyczące organizacji szkoły.

Mając na uwadze powyższe domagała się stwierdzenia nieważności zaskarżonego zarządzenia.

W odpowiedzi na skargę, Wójt nie uznał zasadności skargi i wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sądowa kontrola działalności administracji publicznej ogranicza się do oceny zgodności zaskarżonego aktu lub czynności z prawem. Sąd administracyjny kontrolując zgodność zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem, nie rozstrzyga merytorycznie

o zgłoszonych przez stronę żądaniach, a jedynie w przypadku stwierdzenia, że zaskarżony akt został wydany z naruszeniem prawa – uchyla go lub stwierdza jego nieważność.

Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów Sąd doszedł do przekonania, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze zostało podjęte zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.

Stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 j.t. ze zm., zwanej dalej: p.p.s.a.), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze, w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim określonym w skardze przedmiotem zaskarżenia, który może obejmować całość albo tylko część określonego aktu lub czynności (por. J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, uw. 1 do art. 134; a także wyroki NSA z 5 marca 2008 r., sygn. akt I OSK 1799/07; z 9 kwietnia 2008, sygn. akt II GSK 22/08; z 27 października 2010 r., sygn. akt I OSK 73/10, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych) oraz rodzajem i treścią zaskarżonego aktu. Nie wiąże go także stanowisko organu, który na rozprawie w dniu 27 lutego 2019 r. uznał zasadność skargi.

Przedmiot kontroli sądowoadministracyjnej w niniejszej sprawie stanowiło zarządzenie Wójta Gminy [...] z [...] czerwca 2018 r. Nr [...] w sprawie odwołania ze stanowiska dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w [...] w czasie roku szkolnego D. Z..

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że odwołanie nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w szkole, dla której organem prowadzącym jest gmina następuje w formie zarządzenia organu gminy. Mimo, że ma ono charakter personalny, nie jest aktem prywatnoprawnym, gdyż obsada stanowiska dyrektora jest formą zarządzania szkołą publiczną, co wchodzi w zakres administracji publicznej.

Zauważenia wymaga, że odwołanie ze stanowiska dyrektora szkoły ma charakter kompetencji władczej organu jednostki samorządu terytorialnego, związanej

z wykonywaniem publicznoprawnych zadań w zakresie oświaty. Nie oznacza to jednak, że organ prowadzący ma pełną swobodę w tym względzie. Personalny charakter prawny uchwały lub zarządzenia organu prowadzącego o odwołaniu dyrektora z funkcji kierowniczej w żaden sposób nie odbiera temu aktowi owego publicznoprawnego charakteru i nie wyłącza możliwości kontrolowania tego rodzaju aktów w trybie nadzoru, zaś jego wykonywanie w tego typu sprawach nie może być postrzegane w kategoriach ograniczania konstytucyjnie chronionej samodzielności organu (art. 171 ust. 1 i 2 Konstytucji RP).

Zaskarżone zarządzenie zostało wydane na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o. Zgodnie z tym przepisem organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, a w przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki, o której mowa w art. 2 pkt 8, dla uczniów szkół artystycznych prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego

w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia.

Z brzmienia przywołanego wyżej uregulowania wynika, że zarządzenie o odwołaniu w trybie natychmiastowym ze stanowiska dyrektora szkoły podejmowane jest w ramach uznania administracyjnego, jednakże przy związaniu organu przesłanką formalną w postaci zasięgnięcia opinii kuratora oświaty oraz przesłanką materialną w postaci szczególnie uzasadnionego przypadku. Łączne wystąpienie wskazanych przesłanek daje dopiero możliwość zastosowania dyspozycji określonej w tym przepisie, tj. odwołania ze stanowiska w trybie natychmiastowym.

W przedmiotowej sprawie spełniona została pierwsza przesłanka, bowiem, jak wynika z akt sprawy, przed wydaniem zarządzenia organ wystąpił do [...] Kuratora Oświaty o wydanie opinii. Pismem z [...] czerwca 2018 r. Kurator wyraził pozytywną opinię w sprawie odwołania D.Z.w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia .

Kwestią sporną zatem pozostało, czy wystąpiła przesłanka odnosząca się do zaistnienia przypadków szczególnie uzasadnionych.

Jak już wyżej wskazano, w realiach niniejszej sprawy dyrektora szkoły odwołano ze stanowiska w trybie art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o. Przepis ten (podobnie jak uprzednio obowiązujący art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty) wprowadza nadzwyczajny tryb odwołania osoby, której powierzono stanowisko kierownicze i stanowi wyjątek od zasady stabilności stosunku zatrudnienia, a zatem jego wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna (por. wyroki NSA: z dnia 1 września 2010 r., sygn. akt I OSK 933/10;

z dnia 1 lipca 2015 r. sygn. akt 978/15). Podkreślenia wymaga, że omawiany art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o. w przewidzianych w nim sytuacjach - nie ustanawia obowiązku, lecz jedynie przewiduje możliwość odwołania dyrektora z funkcji kierowniczej przez właściwy organ, nie podając przy tym wprost żadnych kryteriów oceny "szczególnie uzasadnionego przypadku". Niemniej skoro ustawodawca do zwrotu "uzasadniony przypadek" - dodał kwalifikator "szczególnie", to nie może ulegać wątpliwości, że położył akcent na to właśnie określenie, zawężając zastosowanie przedmiotowej regulacji do sytuacji zupełnie wyjątkowych, nadzwyczajnych i nagłych, kiedy organ prowadzący ma prawo ocenić, czy dalsze kierowanie szkołą lub placówką oświatową stanowi istotne zagrożenie dla funkcjonowania tych jednostek lub z jakichkolwiek innych, obiektywnie ważnych przyczyn, jest nie do przyjęcia.

Należy przyjąć zatem, że pojęcie "szczególnie uzasadnionego przypadku" oznaczać może albo nagłe zdarzenie powodujące konieczność niezwłocznego przerwania czynności dyrektora albo naruszenie prawa przez dyrektora, czy inne jego zachowania (nawet niezawinione), które muszą być na tyle istotne, że mogą prowadzić do destabilizacji działalności placówki oświatowej lub zagrażać interesowi publicznemu. Wobec tego szczególnie uzasadnione przypadki to takie, które powodują, że nie można czekać z odwołaniem dyrektora, lecz decyzja o pozbawieniu dyrektora funkcji kierowniczej musi być podjęta natychmiast. Tym samym, odwołanie w szczególnie uzasadnionym przypadku powinno być natychmiastowe lub niezwłoczne do zdarzeń (okoliczności) je uzasadniających.

Sąd zwraca uwagę, że za przyjęty i utrwalony w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się pogląd, iż nie wszystkie zastrzeżenia do pracy dyrektora szkoły mogą uzasadniać zastosowanie przewidzianego w omawianym przepisie odwołania tej osoby z zajmowanego stanowiska w czasie roku szkolnego, bez wypowiedzenia. Nawet negatywna ocena działalności dyrektora szkoły przez organ prowadzący w zakresie gospodarki finansowej szkoły lub innych zaniedbań dotyczących organizacji pracy szkoły, a zwłaszcza odmienna wizja prowadzenia placówki oświatowej, czy też konflikt z organem prowadzącym lub współpracownikami, nie mieszczą się bowiem w pojęciu szczególnie uzasadnionych przypadków z art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty (w uprzednim stanie prawnym, a obecnie art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo oświatowe) i nie uzasadniają odwołania dyrektora szkoły

w trybie tego przepisu (por. wyroki NSA: z dnia 25 lutego 2011 r., sygn. akt I OSK 2018/10, z dnia 20 kwietnia 2016 r. sygn. akt I OSK 3346/15). Jak wskazano w wyroku WSA w Olsztynie z dnia 12 kwietnia 2016 r. sygn. akt II SA/Ol 215/15, również poważny konflikt pomiędzy dyrektorem szkoły a radą pedagogiczną czy radą rodziców, nawet jeżeli miał on miejsce, nie mieści się jednak w pojęciu "szczególnie uzasadnionych przypadków". Rację ma więc skarżąca, że powoływane przez organ okoliczności koncentrujące się wobec zarzutów naruszenia dyscypliny finansów publicznych, konfliktu z organem prowadzącym czy też braku odpowiedniego kontaktu z Radą Rodziców nie uzasadniają zastosowania art. 66 ust. 2 p.o.

Obok zasygnalizowanych wyżej nieprawidłowości w funkcjonowaniu szkoły, organ powołał się jednak na okoliczność rażącego naruszenia przepisów prawa oświatowego w zakresie zasad organizacji szkół, dotyczących opracowania arkusza organizacji zespołu szkół. Naruszenie to polegało na wprowadzeniu przez Dyrektora do arkusza organizacji na rok szkolny 2018/2019 dwóch osób (ze wskazaniem ich nazwisk) niebędących nauczycielami szkoły, dla których organ prowadzący nie zatwierdził wolnych etatów i przedłożenie organowi prowadzącemu arkusza organizacji niezgodne z prawem i niedoprowadzenie arkusza, poprzez zmianę do zgodności z prawem pomimo wielokrotnych pism kierowanych do dyrektora. Doprowadziło to do niezatwierdzenia przez organ prowadzący, w wymaganym przepisami terminie, co uniemożliwiło funkcjonowanie szkoły.

Obowiązek sporządzania arkuszy organizacyjnych nałożony został na dyrektorów szkół §17 ust. 3 pkt 1 i 3 rozporządzenia MEN, wydanym na podstawie art. 111 p.o, według którego arkusz organizacji szkoły podstawowej, w której zorganizowano oddział przedszkolny, określa szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w tym oddziale, w tym m.in. liczbę nauczycieli ogółem, w tym zajmujących stanowiska kierownicze oraz imię, nazwisko, stopień awansu zawodowego i kwalifikacje poszczególnych nauczycieli oraz liczbę godzin zajęć prowadzonych przez poszczególnych nauczycieli, a także liczbę etatów przeliczeniowych tych nauczycieli. §17 ust. 6 tego rozporządzenia stanowi zaś organ prowadzący szkołę lub przedszkole, po uzyskaniu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny, zatwierdza arkusz organizacji szkoły lub przedszkola w terminie do dnia 29 maja danego roku.

W sprawie bezsporne jest, że do dnia 29 maja 2018 r. nie został zatwierdzony arkusz organizacyjny na rok szkolny 2018/2019. Według skarżącej doprowadziło do tego działanie organu. Skarżąca powołała się na przepis art. 7 i 11 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, zgodnie z którymi szkołą kieruje dyrektor, który jest przedstawicielem na zewnątrz, przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły, przewodniczącym rady pedagogicznej. Dyrektor nawiązuje z nauczycielem stosunek pracy odpowiednio na podstawie umowy o pracę lub mianowania.

Sąd nie miał wątpliwości, że kwestia organizacji pracy szkoły obejmującej kwestie kadrowe jest wyłączną kompetencją dyrektora szkoły. Niemniej zgodnie z art. 10 p.o. organ prowadzący szkołę lub placówkę odpowiada za jej działalność. Do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy w szczególności: zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki (ust. 1) oraz zapewnienie obsługi administracyjnej, w tym prawnej, obsługi finansowej, w tym w zakresie wykonywania czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-6 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U.

z 2018 r. poz. 395, 398 i 650), i obsługi organizacyjnej szkoły lub placówki (ust. 4).

W tym kontekście pismem z 9 marca 2018 r. organ wyraził negatywną opinię co do przeniesienia dwóch nauczycieli do kierowanej przez skarżącą szkołę stwierdzając, że potrzeby kadrowe w poszczególnych placówkach będą znane i oceniane dopiero pod koniec maja 2018 r., kiedy to będą przedkładane projekty arkuszy organizacyjnych. Organ wskazał nadto, że ruchy kadrowe w kierunku zwiększania zatrudnienia dyrektor placówki podejmuje po uzyskaniu uprzedniej zgody organu prowadzącego, czego wyrazem jest zatwierdzony arkusz organizacyjny (k. 11 akt administracyjnych). Tożsame stanowisko organ wyraził w piśmie z 10 kwietnia 2018 r. (k. 5 akt administracyjnych). Natomiast pismem z 20 kwietnia 2018 r. Wójt poinformował skarżącą o konieczności umieszczenia w arkuszu organizacyjnym na rok 2018/2019 tylko nauczycieli zatrudnionych w placówce. Nieprzydzielone godziny polecił umieścić "na vakacie" (k. 7 akt administracyjnych). Jak wynika z akt sprawy skarżąca nie zastosowała się do zaleceń organu określonych w pismach z 9 marca 2018 r. oraz 10 kwietnia 2018 r. wobec czego pismem z 26 kwietnia 2018 r. organ poinformował skarżącą o niezatwierdzeniu arkusza organizacyjnego w sporządzonej przez nią formie (k. 8 akt administracyjnych).

W tym miejscu wskazać należy na treść art. 18 ust. 4 Karty nauczyciela, według którego przeniesienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do innej szkoły dokonuje dyrektor szkoły, do której nauczyciel ma być przeniesiony, po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego tę szkołę i za zgodą dyrektora szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony. W przywołanym przepisie przewidziano więc obligatoryjność uzgodnienia przeniesienia nauczyciela ograniczając tym samym kompetencję dyrektora jako osoby zarządzającej szkołą.

Mając na względzie stan faktyczny i prawny sprawy zgodzić się należy ze stanowiskiem organu, że skarżąca swoim postępowaniem doprowadziła do niezatwierdzenia przez organ prowadzący arkusza organizacji szkoły. Skarżąca kwestionowała przyjętą przez organ interpretację przepisów. W jej ocenie bowiem organ wkraczał w wyłączne kompetencje dyrektora. Jednocześnie organ wielokrotnie wyjaśniał, że potrzeby kadrowe w placówkach będą znane i oceniane dopiero po zatwierdzeniu projektów arkuszy organizacyjnych poszczególnych placówek oświatowych. Ponadto organ nie wykluczył możliwości zatrudnienia nauczycieli w zespole szkół w [...]. W tej sytuacji organ zasadnie uznał, że zachowanie skarżącej, która nie zastosowała się do ostatecznie zajętego przez niego stanowiska w kwestii określenia liczby nauczycieli, doprowadziło do niezatwierdzenia w terminie do 29 maja 2018 r. arkusza organizacyjnego, bez którego szkoła nie może funkcjonować. Dyrektor sporządzając arkusz powinien bowiem opierać się między innymi na zasadach i wytycznych organu prowadzącego, obowiązujących przy tworzeniu arkusza organizacji szkoły w danym roku szkolnym. Arkusz ten jest podstawowym dokumentem planistycznym szkoły, w której określa się szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki. Dopiero jego zatwierdzenie daje podstawę do ustalania oferty edukacyjnej dla uczniów, stanu zatrudnienia kadry pedagogicznej oraz sporządzenia planu finansowego dla tej placówki.

Stanowisko Wójta wzmacnia pozytywna opinia [...] Kuratora Oświaty w sprawie odwołania D. Z. w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia datowana na [...] czerwca 2018 r.

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu, nie można uznać za dowolną ocenę organu, że zachowanie skarżącej obiektywnie nosi cechy rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych oraz stworzyło realne zagrożenie destabilizacji funkcjonowania szkoły, a w konsekwencji doprowadziło do całkowitej utraty zaufania do niej ze strony organu prowadzącego, wykluczając dalszą współpracę. Sąd stwierdza, że w sprawie niniejszej Wójt dokonał logicznego i przekonywującego omówienia wystąpienia przesłanki, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o.

W odniesieniu do zarzutów skargi, stwierdzić należy, że wyłącznie rażące naruszenie p.o. tj. §17 ust. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia MEN i przedłożenie organowi prowadzącemu arkusza organizacyjnego niezgodnego z prawem, nadto nie doprowadzenie go do zmiany, stanowi zaistnienie szczególnie uzasadnionego przypadku, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o.

Pozostałe okoliczności wskazane w Zarządzeniu Nr [...] Wójta Gminy [...] nie stanowią takich okoliczności (szczególnie uzasadnionego przypadku)

i nie mogły powodować zastosowania odwołania skarżącej bez wypowiedzenia.

Bez wątpienia skarżąca jako Dyrektor szkoły ma pełne kompetencje do zatrudniania nauczycieli, nie mniej stwierdzić należy, że skarżąca nie mając wykazanych wakatów, nie mając zgody organu prowadzącego "przeniosła z dniem 19 kwietnia 2018 r. nauczycieli z innej szkoły, którzy mieli podjąć pracę w jej szkole dopiero od 1 września 2018 r.".

Co do opinii prawnej przedstawionej przez skarżącą i złożonej do organu, wyjaśnić należy, że także sporządzający opinię adwokat B. S. wyraźnie zaakcentował, że osobami uprawnionymi do podejmowania decyzji w zakresie obejmowania wakatów w szkołach są ich Dyrektorzy. Autor opinii słusznie dostrzegł kwestię "obejmowania wakatów", ale co jeszcze raz podkreślić należy w dacie przeniesienia nauczycieli (19 kwietnia 2018 r.), skarżąca jako Dyrektor szkoły nie dysponowała wolnymi wakatami. Nie miała również zgody organu prowadzącego do zatrudnienia dwóch nauczycieli "na przyszłość", tj. od 1 września 2018 r.

Nie ma znaczenia, jak wywodzi skarżąca, że arkusz organizacyjny został przedłożony w dniu 20 kwietnia 2018 r., a nauczyciele zostali przeniesieni przed ta datą tj. w dniu 19 kwietnia 2018 r., gdyż w tej dacie przeniesieni nauczyciele świadczyli pracę w innej szkole, zaś w szkole skarżącej nie było wakatów do obsadzenia. Skarżąca zdaniem Sądu dopiero po wykazaniu wakatów w arkuszu organizacyjnym

i zatwierdzeniu arkusza organizacyjnego mogła zatrudnić nauczycieli.

W tej sytuacji zarzuty skargi Sąd uznał za chybione.

Mając na względzie powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny

w Warszawie, działając na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.