drukuj    zapisz    Powrót do listy

6480 658, Dostęp do informacji publicznej, Inne, Zobowiązano organ do załatwienia wniosku
Stwierdzono, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, II SAB/Op 36/22 - Wyrok WSA w Opolu z 2022-08-04, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SAB/Op 36/22 - Wyrok WSA w Opolu

Data orzeczenia
2022-08-04 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2022-06-13
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu
Sędziowie
Beata Kozicka
Daria Sachanbińska /przewodniczący sprawozdawca/
Krzysztof Bogusz
Symbol z opisem
6480
658
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Zobowiązano organ do załatwienia wniosku
Stwierdzono, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa
Powołane przepisy
Dz.U. 2022 poz 902 art. 1 ust. 1, art. 4 ust. 1, art. 6 ust. 1 pkt 3 i 4, art. 13 ust. 1
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - t.j.
Dz.U. 2022 poz 329 art. 3 par. 2 pkt 8, art. 149 par. 1 pkt 1 i par. 1a
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Sachanbińska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Bogusz Sędzia WSA Beata Kozicka po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 4 sierpnia 2022 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia K. w J. na bezczynność Dyrektora Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego "Grota" w Opolu w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1) zobowiązuje Dyrektora Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego "Grota" w Opolu do załatwienia wniosku Stowarzyszenia K. w J. z dnia 10 maja 2022 r. w terminie 14 dni od dnia otrzymania odpisu prawomocnego wyroku, 2) stwierdza, że bezczynność Dyrektora Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego "Grota" w Opolu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, 3) zasądza od Dyrektora Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego "Grota" w Opolu na rzecz skarżącego Stowarzyszenia K. w J. kwotę 102 (sto dwa) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez Stowarzyszenie K. w J. (zwane dalej wnioskodawcą, Stowarzyszeniem) jest bezczynność Dyrektora Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego "Grota" w Opolu (dalej zwanego również organem) w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.

Skarga wniesiona została w następującym stanie faktycznym:

Wnioskiem z dnia 10 maja 2022 r. (doręczonym organowi w tym samym dniu), złożonym za pośrednictwem emaila, Stowarzyszenie zwróciło się o przesłanie na adres: [...] kopii "ostatniego pisemnego sprawdzianu i klasówki (tj. arkusz z pytaniami i odpowiedziami do wyboru w razie pytań zamkniętych) wg definicji statutowej z przedmiotu matematyka w klasie [...] i [...], w formie skanów w formacie PDF".

W odpowiedzi organ przesłał wnioskodawcy w dniu 23 maja 2022 r. - na podany adres - pismo wyjaśniające, że żądana informacja nie ma charakteru informacji publicznej.

Pismem z dnia 29 maja 2022 r. Stowarzyszenie wniosło skargę na bezczynność Dyrektora Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego "Grota" w Opolu i zarzucił organowi naruszenie następujących przepisów:

- art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie, w jakim przepis ten stanowi podstawę prawa do uzyskiwania informacji publicznej - poprzez błędne zastosowanie polegające na nieudostępnieniu informacji publicznej na wniosek,

- art. 10 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 902 - dopisek Sądu), dalej w skrócie u.d.i.p., w zakresie, w jakim z przepisów tych wynika, że informacja nieudostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej jest udostępniana na wniosek bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku - poprzez brak zastosowania polegający na niezrealizowaniu wniosku o udostępnienie informacji publicznej.

Na podstawie tych zarzutów skarżące Stowarzyszenie wniosło o zobowiązanie organu do załatwienia wniosku z dnia 10 maja 2022 r. oraz stwierdzenie, że organ dopuścił się bezczynności, a także domagało się zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W motywach skargi wyjaśniono, że błędne jest stanowisko organu zawarte w piśmie z dnia 23 maja 2022 r., w którym odmówiono informacji objętej wnioskiem charakteru informacji publicznej. Dodano, że po 14 dniach od dnia złożenia wniosku upłynął termin na jego realizację.

W odpowiedzi na skargę organ, reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł o oddalenie skargi i zasądzenie od skarżącego na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ podniósł, posiłkując się orzecznictwem sądowym, że ustawodawca nie upoważnił organu do wydawania decyzji w sytuacji, w której stwierdzi, że żądana informacja nie jest informacją publiczną. Taki przypadek - zdaniem organu - wystąpił w niniejszej sprawie. W tym zakresie argumentowano, że wnioskodawca nie wystąpił o udostępnienie egzaminów państwowych, nie spytał czy w szkole odbywają się egzaminy wstępne lub jakiekolwiek inne egzaminy odgórnie zaplanowane przez szkołę, czy np. wynikające z planu nauczania, które oddziaływałyby na wszystkich uczniów. Wedle organu należy przyjąć, że pisemna kartkówka (sprawdzian) w pojedynczych klasach jest - rozszerzonym na całą klasę - ustnym pytaniem. Ponadto kartkówki trzeba zakwalifikować do dokumentów prywatnych, wewnętrznych, zwłaszcza że nie zawierają żadnych informacji dotyczących działalności i kwestii finansowych organu czy prowadzonej przez organ polityki wewnętrznej lub zewnętrznej. Zaznaczył organ, że odpowiedział na wniosek w przewidzianym terminie i w prawidłowej formie, tj. pisma, zatem nie pozostaje w bezczynności.

W piśmie procesowym z dnia 22 czerwca 2022 r. Stowarzyszenie podtrzymało stanowisko wyrażone w skardze i przypomniało, że żądaniem objęto kopie ostatniego pisemnego sprawdzianu i klasówki wg definicji statutowej, tj. zgodnie z § 102 ust. 4 pkt 2 i 3 statutu Publicznego Technikum nr 3, gdzie określono zasady przeprowadzania pisemnych sprawdzianów wiadomości ucznia. Stąd - według Stowarzyszenia - nie chodzi tu o rozszerzone na całą klasę pytanie ustne, jak błędnie twierdzi organ. Ponadto w świetle art. 44b ust. 1 pkt 1, 3 i 10 ustawy o systemie oświaty żądane dokumenty jak najbardziej opierają się na przyjętym w szkole programie nauczania. Zakwestionowało też Stowarzyszenie stanowisko, wedle którego wnioskowane informacje mają charakter dokumentów wewnętrznych. Nauczyciele oraz dyrektor wykonują bowiem zadania publiczne nałożone na szkołę i nie można przyjąć, że sprawdzian czy klasówka nie służą realizacji tych zadań, tym bardziej że są udostępniane uczniom i ich rodzicom (art. 44e ust. 4 i 7 ustawy o systemie oświaty), a więc są dokumentami wykorzystywanymi również przez podmioty zewnętrzne. W tym zakresie odwołano się dodatkowo do poglądów orzecznictwa sądowego prezentowanego w sprawach podobnych, dotyczących jawności pytań z egzaminów prowadzonych na uniwersytetach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 cyt. wyżej ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nadal zwanej P.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a.

Uwzględniając skargę na bezczynność, sąd - stosownie do art. 149 § 1 P.p.s.a. - zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności (pkt 1); zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa (pkt 2); stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania (pkt 3). Jednocześnie, co wynika z art. 149 § 1a P.p.s.a., sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Przedmiot postępowania w niniejszej sprawie stanowiła bezczynność Dyrektora Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego "Grota" w Opolu w zakresie rozpoznania wniosku Stowarzyszenia, złożonego w trybie przywołanej wcześniej ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, nadal zwanej w skrócie: u.d.i.p.

Oceniając w pierwszej kolejności dopuszczalność skargi, podkreślić należy, że jej wniesienie nie było ograniczone terminem, jak również nie musiało być poprzedzone żadnym środkiem zaskarżenia. Znajdująca w sprawie zastosowanie ustawa o dostępie do informacji publicznej, która reguluje w sposób kompleksowy dostęp do tej informacji, nie przewiduje środka zaskarżenia w tym zakresie. Ustalony w art. 53 § 2b P.p.s.a. wymóg wniesienia ponaglenia odnieść należy do bezczynności organu w zakresie spraw rozpoznawanych w trybie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (K.p.a.). Stosownie natomiast do art. 16 ust. 1 i ust. 2 u.d.i.p. przepisy K.p.a. stosuje się jedynie do decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej oraz o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji publicznej. Powyższe oznacza, że nie mają one zastosowania do faz poprzedzających wydanie decyzji i tym samym w przypadku bezczynności w sprawach dotyczących udzielania informacji publicznej brak jest podstaw do stosowania art. 37 K.p.a.

Skarga wniesiona w niniejszej sprawie była więc dopuszczalna i podlegała rozpoznaniu.

Na podstawie art. 119 pkt 4 oraz art. 120 P.p.s.a. rozpoznanie skargi nastąpiło w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym, w składzie trzech sędziów.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w przypadku skargi na bezczynność co do udostępnienia informacji publicznej obowiązkiem Sądu jest zbadanie, czy sprawa mieści się w zakresie podmiotowym i przedmiotowym u.d.i.p. Dopiero stwierdzenie, że podmiot, do którego zwrócił się skarżący, był zobowiązany do udzielenia informacji publicznej oraz że żądana przez skarżącego informacja miała charakter informacji publicznej w rozumieniu przepisów u.d.i.p. pozwala na dokonanie oceny, czy w konkretnej sprawie można skutecznie zarzucić wskazanemu podmiotowi bezczynność.

Zdaniem Sądu nie budzi wątpliwości i jest to okoliczność niekwestionowana w niniejszej sprawie, że w świetle art. 4 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p. Dyrektor Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego "Grota" w Opolu - będącego szkołą publiczną, dla której Miasto Opole jest organem prowadzącym - jest podmiotem, na którym spoczywa obowiązek udzielenia informacji publicznej. Na podstawie art. 4 ust. 1 u.d.i.p. obowiązek udostępniania informacji publicznej nałożony bowiem został wprost na władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w tym - po myśli pkt 4 - na podmioty wykonujące zadania publiczne i reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego. Dyrektor ww. Zespołu kieruje działalnością szkoły oraz reprezentuje ją na zewnątrz i jako jej organ jest podmiotem reprezentującym jednostkę mającą na celu wykonywanie zadań z zakresu edukacji, o którym mowa we wskazanym przepisie (art. 68 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 91 ust. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe - Dz. U. z 2021 r. poz. 1082, z późn. zm.).

Okolicznością sporną w niniejszej sprawie jest natomiast to, czy żądana we wniosku informacja jest informacją publiczną. W związku z tym odnotować trzeba, że pojęcie informacji publicznej zdefiniowane zostało w art. 1 ust. 1 u.d.i.p., zgodnie z którym informację publiczną stanowi każda informacja o sprawach publicznych. Jego doprecyzowaniem jest art. 6 ust. 1 u.d.i.p., który wymienia rodzaje spraw, jakich mogą dotyczyć informacje o charakterze publicznym. Udostępnieniu podlega więc informacja o podmiotach zobowiązanych do udostępniania informacji publicznej i zasadach ich funkcjonowania (art. 6 ust. 1 pkt 3 u.d.i.p.), a także informacja o danych publicznych, w tym m.in. treść i postać dokumentów urzędowych (art. 6 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p.). Przepis art. 6 ust. 1 u.d.i.p. zawiera jednak tylko przykładowy katalog spraw i dlatego dla prawidłowego ustalenia znaczenia tego pojęcia uwzględnić należy także zapisy Konstytucji RP, która w art. 61 ust. 1 ustala prawo obywatela do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, a także o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, oraz innych osób i jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Na podstawie wskazanych przepisów przyjąć trzeba, i jest to stanowisko powszechnie prezentowane w orzecznictwie sądowym, że informacją publiczną jest każda informacja wytworzona przez władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne oraz inne podmioty, które wykonują funkcje publiczne lub gospodarują mieniem publicznym, jak również informacje odnoszące się do wspomnianych władz, osób i innych podmiotów, niezależnie od tego przez kogo zostały wytworzone. Za informację publiczną uznaje się m.in. treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej, lecz wykonującego zadania publiczne bądź funkcje publiczne. Są nią zarówno dokumenty bezpośrednio przez te podmioty wytworzone, jak i te, których używają one przy realizacji przewidzianych prawem zadań, nawet gdy nie pochodzą bezpośrednio od nich. W doktrynie wyrażany jest ponadto trafny pogląd, że informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów w jakikolwiek sposób dotyczących organu, bez względu na to, co jest ich przedmiotem. Przy czym pojęcie "dokumentu" trzeba rozumieć w szerokim tego słowa znaczeniu prawa do informacji publicznej. Na potrzeby konstytucyjnego prawa do informacji publicznej za "dokument" w ogólności uznaje się każdą informację o działalności władzy publicznej lub o sprawach publicznych.

W świetle powyższego Sąd stwierdził, że żądane przez Stowarzyszenie we wniosku z dnia 10 maja 2022 r. dane dotyczące ostatniego pisemnego sprawdzianu i klasówki z matematyki we wskazanych klasach, tj. arkuszy z pytaniami i odpowiedziami do wyboru w razie pytań zamkniętych, jako ściśle związane z działalnością podmiotu zobowiązanego z zakresu edukacji, mieściły się w kategorii informacji publicznej. Dla tej oceny bez znaczenia pozostaje to, czy arkusze sprawdzianu (klasówki) w pojedynczych klasach nie odnoszą się do wszystkich uczniów. Niewątpliwie służą one sprawdzeniu umiejętności nauczanych w Zespole Szkół Ekonomicznych uczniów (choć tylko ich części), a także dostarczają wiedzy o sposobach, prawidłowości i poziomie edukacji prowadzonej przez nauczycieli, czyli osoby pełniące funkcje publiczne, które realizują określone ustawą zadania publiczne. Poza tym sprawdziany i klasówki stanowią istotny element programu nauczania (pisemnej formy sprawdzania wiadomości ucznia), którego zasady zostały określone m.in. w postanowieniach statutowych (§ 102 ust. 4 pkt 2 i 3 Statutu Publicznego Technikum nr 3 w Zespole Szkół Ekonomicznych im. Generała Stefana Roweckiego "Grota" w Opolu), co dostrzegła również strona skarżąca. Żądana informacja zawiera zatem informacje o podmiocie zobowiązanym do udostępniania informacji publicznej i zasadach jego funkcjonowania, czyli o sprawach publicznych, więc posiada charakter informacji publicznej. Z przedstawionych przyczyn Sąd nie podzielił stanowiska organu, że analizowane dane stanowią dokumenty prywatne, wewnętrzne. Jak wspomniano już wcześniej, informację publiczną stanowią bowiem m.in. dokumenty bezpośrednio wytworzone przez podmioty zobowiązane oraz te, których używają przy realizacji przewidzianych prawem zadań. Powtórzyć też przyjdzie, że informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów w jakikolwiek sposób dotyczących organu, bez względu na to, co jest ich przedmiotem. Informacje, których udostępnienia domagało się Stowarzyszenie zostały wytworzone w ramach działalności podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej i po myśli art. 1 ust. 1 u.d.i.p. zawierały informację ze sfery spraw publicznych oraz zostały skierowane do podmiotów zewnętrznych, tj. uczniów. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym słusznie zwraca się uwagę, że terminu "dokument wewnętrzny" używa się dla określenia dokumentu, który nie jest skierowany do podmiotów zewnętrznych. Dokumenty takie służą wymianie informacji, zgromadzeniu niezbędnych materiałów, uzgadnianiu poglądów i stanowisk, mogą wskazywać zasady działania w określonych sytuacjach, mogą też być fragmentem przygotowań do powstania aktu będącego formą działalności danego podmiotu. Dokumenty tego typu mogą mieć dowolną formę, nie są wiążące co do sposobu załatwienia sprawy, nie są w związku z tym wyrazem stanowiska organu, nie stanowią więc informacji publicznej (por. wyrok w Łodzi z dnia 17 października 2019 r., sygn. akt II SAB/Łd 66/19 i powołane tam orzecznictwo). W świetle powyższego nie sposób uznać, że arkusze sprawdzianu i klasówki, które następnie wykorzystuje się w procesie nauczania uczniów i które oddziałują na ocenę ich postępów, stanowią jedynie informację o charakterze roboczym.

W przekonaniu Sądu powiedziane dotąd przemawia za przyznaniem informacji objętej wnioskiem waloru informacji publicznej, która podlega udostępnieniu w trybie u.d.i.p., o ile oczywiście znajduje się w posiadaniu organu (art. 4 ust. 3 u.d.i.p.). W tym miejscu odnotować dodatkowo można, w związku z argumentacją Stowarzyszenia, że podobny problem do rozważanego powyżej był przedmiotem analizy sądów administracyjnych rozpoznających sprawy dotyczące wniosków o udostępnienie pytań z egzaminów na studiach. W tym zakresie sądy trafnie argumentowały, że jawność pytań egzaminacyjnych stanowi zarówno wyraz jawności sfery publicznej, jak i narzędzie kontroli społecznej nad jakością wykonywanych przez dany podmiot usług publicznych, do których został powołany. Słusznie nadto akcentowały, że upublicznienie pytań z egzaminów z poszczególnych sesji egzaminacyjnych może korzystnie wpływać na działalność oraz wizerunek uczelni publicznej (tak m.in.: WSA w Szczecinie w wyroku z dnia 6 lutego 2019 r., sygn. akt II SAB/Sz 163/18; WSA w Warszawie w wyroku z dnia 22 lipca 2022 r., sygn. akt VIII SA/Wa 406/21, orzeczenia podane w uzasadnieniu dostępne są na stronie internetowej Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych - http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Przesądzenie, że informacja objęta złożonym przez Stowarzyszenie wnioskiem stanowi informację publiczną oraz że Dyrektor Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego "Grota" w Opolu jest podmiotem, na którym ciąży obowiązek udostępnienia tej informacji, powoduje, iż w sprawie podmiot ten zobowiązany był do załatwienia wniosku z dnia 10 maja 2022 r. w trybie przewidzianym przepisami u.d.i.p. W związku z tym celowe jest przedstawienie ogólnych zasad dotyczących załatwiania wniosków o udostępnienie informacji publicznej. Mianowicie wedle art. 13 ust. 1 u.d.i.p. udostępnienie informacji na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z wyjątkiem sytuacji przewidzianej w art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 2 u.d.i.p. Udostępnienie informacji publicznej jest czynnością materialno-techniczną. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona we wskazanym terminie, to - zgodnie z art. 13 ust. 2 u.d.i.p. - podmiot zobowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Z kolei w sytuacji, gdy zaistnieje podstawa do pobrania opłaty, o której mowa w art. 15 ust. 1 u.d.i.p., w myśl art. 15 ust. 2 u.d.i.p. podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji powiadamia wnioskodawcę o jej wysokości, w terminie 14 dni do dnia złożenia wniosku, i następnie udostępnia informację zgodnie z wnioskiem po upływie 14 dni od dnia powiadomienia, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek. Podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej może także odmówić udostępnienia tej informacji z uwagi na wystąpienie okoliczności określonych w art. 5 ust. 1 i ust. 2 u.d.i.p. Zgodnie z tą regulacją prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych (ust. 1). Prawo do informacji publicznej podlega również ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa (ust. 2). Odmowa taka następuje w formie decyzji administracyjnej. Organ w drodze decyzji administracyjnej może ponadto umorzyć postępowanie w razie braku współdziałania wnioskodawcy z organem przez modyfikację wniosku, jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonej we wniosku (art. 14 ust. 2 u.d.i.p.). W przypadku natomiast zakwalifikowania żądanej informacji jako informacji przetworzonej, o jakiej mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p., organ o swojej ocenie powinien powiadomić stronę wnioskującą, tak aby miała możliwość wykazania w zakreślonym przez podmiot zobowiązany terminie, że zachodzi przewidziana w tym przepisie przesłanka warunkująca uzyskanie informacji, a mianowicie, że jej żądanie będzie szczególnie istotne dla interesu publicznego. Po upływie wyznaczonego terminu, nawet w sytuacji milczenia strony, organ, dla zrealizowania obowiązków wynikających z u.d.i.p., powinien albo udostępnić wnioskowaną informację albo wydać decyzję odmowną, wykazując w niej brak przesłanki przewidzianej w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. Wskazać jeszcze trzeba, że w orzecznictwie przyjmuje się, iż informacja ma charakter informacji publicznej, jeżeli jest to informacja istniejąca i będąca w posiadaniu organu. Informacja ma pozostawać w dyspozycji organu w chwili złożenia wniosku o jej udostępnienie, a udzielenie informacji publicznej nie może w szczególności polegać na odtwarzaniu sytuacji mających miejsce w przeszłości i nadawaniu im obecnie konkretnego znaczenia (por. wyrok NSA z dnia 30 kwietnia 2020 r., sygn. akt I OSK 3351/19 i powołane tam orzecznictwo). W przypadku zatem, gdy organ nie jest w posiadaniu żądanych informacji publicznych, właściwą reakcją winno być poinformowanie wnioskodawcy, że nie posiada informacji wskazanej we wniosku (por. Irena Kamińska, Mirosława Rozbicka-Ostrowska, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wolters Kluwer, 3. wydanie, Warszawa 2016 r., s. 314).

Mając na uwadze przytoczone regulacje prawne, przyjąć trzeba, że o bezczynności w udostępnieniu informacji publicznej można mówić w sytuacji, gdy zobowiązany do udzielenia tej informacji podmiot nie podejmuje w przewidzianym w ustawie terminie odpowiednich czynności, tj. nie udostępnia informacji w formie czynności materialno-technicznej lub nie wydaje decyzji o odmowie jej udzielenia, bądź też w przypadku, gdy informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, a organ nie wydaje decyzji o umorzeniu postępowania zgodnie z art. 14 ust. 2 u.d.i.p. Przy czym dla oceny zasadności skargi na bezczynność nie mają znaczenia okoliczności, z jakich powodów określone działanie nie zostało podjęte, a w szczególności, czy bezczynność została spowodowana zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu. Wniesienie skargi jest zatem uzasadnione nie tylko w sytuacji niedotrzymania terminu załatwienia sprawy, ale także w razie odmowy podjęcia określonego działania, mimo istnienia w tym względzie ustawowego obowiązku, choćby podmiot mylnie sądził, że zachodzą okoliczności, które uwalniają go od obowiązku prowadzenia postępowania w konkretnej sprawie i zakończenia go wydaniem decyzji administracyjnej lub innego aktu czy czynności (por. wyrok NSA z dnia 10 grudnia 2015 r., sygn. akt I OSK 675/15).

Odnosząc powyższe do okoliczności rozpoznawanej sprawy, Sąd stwierdził na podstawie przedstawionego materiału dokumentacyjnego, że organ nie podjął w terminie 14 dni odpowiednich czynności, tj. nie udostępnił przedmiotowej informacji w formie czynności materialno-technicznej, nie wydał decyzji o odmowie jej udzielenia czy o umorzeniu postępowania, ani też nie poinformował wnioskodawcy, że nie jest w posiadaniu żądanej informacji publicznej. Jak już wykazano wcześniej, żądanie wniosku dotyczy danych o sprawach publicznych, ściśle związanych z funkcjonowaniem szkoły. Dlatego przedmiotowych informacji nie można uznać - jak chce tego organ - za dokument wyłącznie prywatny czy wewnętrzny. Tymczasem w realiach sprawy czynnościami, jakie zostały podjęte przez organ po otrzymaniu wniosku, było jedynie powiadomienie Stowarzyszenia, że nie jest możliwe udostępnienie żądanej informacji, ponieważ nie stanowi ona informacji publicznej. Niewątpliwie takie działanie organu odnośnie do żądania udostępnienia kopii arkusza ostatniego sprawdzianu i klasówki z matematyki w podanych klasach nie wyczerpuje żadnej z przedstawionych wyżej i przewidzianych w u.d.i.p. form załatwienia wniosku o udzielenie informacji publicznej. Organ - w ustawowym terminie, o którym mowa w art. 13 ust. 1 u.d.i.p. - nie udostępnił bowiem informacji publicznej wskazanej przez Stowarzyszenie we wniosku, jak również nie wydał decyzji o odmowie jej udostępnienia. Nie został też zastosowany tryb określony w art. 14 ust. 2 u.d.i.p. Niepodjęcie zaś stosownego aktu przewidzianego w przepisach u.d.i.p. lub niepoinformowanie wnioskodawcy o braku posiadania żądanej informacji jest równoznaczne z pozostawaniem skarżonego organu w stanie bezczynności.

Powyższe ustalenie skutkowało koniecznością zobowiązania organu do załatwienia wniosku Stowarzyszenia K. w J. z dnia 10 maja 2022 r. w trybie przewidzianym w u.d.i.p., o czym orzeczono w pkt 1 sentencji wyroku, na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 P.p.s.a. Odnotowania jeszcze wymaga, że w wyroku uwzględniającym skargę na bezczynność sąd nie może określić, w jaki sposób adresat wniosku powinien załatwić sprawę. Przy rozpoznaniu skargi na bezczynność w przedmiocie udzielenia informacji publicznej rola sądu sprowadza się jedynie do oceny, czy wniosek o udzielenie informacji podlegał rozpatrzeniu w trybie przepisów u.d.i.p. oraz czy został w tym trybie załatwiony przez jego adresata. Uwzględnienie skargi może zatem polegać jedynie na zobowiązaniu adresata wniosku do jego załatwienia w sposób zgodny z przepisami u.d.i.p.

W ocenie Sądu opisana bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, o czym orzeczono w pkt 2 wyroku, na podstawie art. 149 § 1a P.p.s.a. W niniejszej sprawie nie zachodzi bowiem przypadek oczywistego braku podejmowania przez organ jakichkolwiek czynności czy lekceważenia wniosku Stowarzyszenia i braku woli załatwienia sprawy, które można byłoby rozpatrywać w kategoriach rażącego naruszenia prawa, oznaczającego wadliwość kwalifikowaną, o szczególnie dużym ciężarze gatunkowym. W rozpoznawanej sprawie Sąd uwzględnił fakt, że organ w wymaganym terminie zareagował na wniosek strony. Natomiast nieudzielenie informacji mogło być wynikiem błędnego rozumienia przepisów u.d.i.p. oraz wadliwego przekonania o realizacji wniosku.

O kosztach postępowania należnych stronie skarżącej orzeczono w pkt 3 wyroku, na podstawie art. 200 P.p.s.a. Na wysokość tych kosztów składa się uiszczony przez Stowarzyszenie wpis od skargi w kwocie 100 zł oraz opłata kancelaryjna za wydruk pisma procesowego wniesionego w formie dokumentu elektronicznego w kwocie 2 zł.



Powered by SoftProdukt