Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 21 marca 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Nowacki, Sędziowie Sędzia NSA Irena Krzemieniewska (spr.), Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska, , Protokolant Pomocnik sekretarza – Bartosz Adamus, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2013 roku sprawy ze skargi D. K. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego oddala skargę.

Postanowieniem z dnia [...] nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej w Ł., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.

z 2000r., Nr 98, poz. 1071 ze zm., w skrócie K.p.a.) oraz art. 17 § 1 i art. 18 w związku z art. 59 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005r., Nr 229, poz. 1954 ze zm., w skrócie u.p.e.a.) utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. z dnia [...] nr [...] w sprawie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 22 grudnia 2005r. Nr [...].

Z akt administracyjnych sprawy wynika, iż w dniu 16 listopada 2005r. skarżącej doręczono decyzję wydaną m.in. na podstawie art. 33 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm., w skrócie O.p.) o zabezpieczeniu na jej majątku należności wynikających z przewidywanego zobowiązania podatkowego w podatku. W tym dniu i na tej podstawie dokonano także zajęcia zabezpieczającego należącego do skarżącej samochodu Fiat Seicento z 1999r. Następnie decyzją z dnia 21 listopada 2005r. nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. określił zobowiązanie D. K. w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. w wysokości 107.484,00 zł. Decyzja została doręczona skarżącej w dniu 15 grudnia, na jej podstawie został wystawiony w dniu 22 grudnia 2005r. tytuł wykonawczy nr SM [...], który został doręczony skarżącej w dniu 9 stycznia 2009r.

Wyrokiem z dnia 28 maja 2007r., sygn. akt I SA/Łd 886/06, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uwzględnił skargę D. K. na ostateczną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. utrzymującą decyzję organu I instancji z dnia 21 listopada 2005r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1999r.

W następstwie powyższego wyroku decyzją z dnia 15 października 2009r. nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. uchylił w części decyzję organu I instancji z dnia 21 listopada 2005r. i określił wysokość zobowiązania strony w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. w kwocie 54.060,00 zł. Decyzja ta stanowiła podstawę do aktualizacji przez wierzyciela w dniu 23 lutego 2010r. tytułu wykonawczego nr [...] stanowiącego podstawę prowadzonej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. egzekucji.

W dniu 25 listopada 2010r. oraz 3 grudnia 2010r. skarżąca złożyła do organu egzekucyjnego pisma, w których zawarte były wnioski o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Podstawą złożonych wniosków uzasadniających celowość i zasadność umorzenia postępowania egzekucyjnego było, zdaniem skarżącej: 1. wydanie w dniu 10 czerwca 2010r. przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi postanowienia nakazującego wstrzymanie wykonania decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 15 października 2009r. nr [...]; 2. wskazanie w tytule wykonawczym Nr [...] z dnia 22 grudnia 2005r. obejmującym zaległość w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. błędnej kwoty należności;

3. doręczenie tytułu wykonawczego nr [...] z dnia 22 grudnia 2005r.

po terminie przedawnienia egzekwowanego zobowiązana podatkowego (wraz z zawiadomieniem o zajęciu świadczenia emerytalnego, uznanym następnie przez

organ egzekucyjny za nieważne); 4. nieważność protokołu zajęcia zabezpieczającego z dnia 16 listopada 2005r. z powodu rażącego naruszenia prawa i błędów formalnych. Protokół ten, zdaniem skarżącej, obarczony błędami krytycznymi, był podstawą przejścia zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne, a zdarzenie to wywołało skutek w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r.; 5. świadome działanie organu egzekucyjnego zmierzające do przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. upływającego po kilku dniach od daty wystawienia tytułu wykonawczego, co pozbawiło skarżącą prawa do złożenia skargi na czynności egzekucyjne.

Postanowieniem z dnia 3 lutego 2011r. nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. odmówił umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego do majątku skarżącej w oparciu o tytuł wykonawczy nr [...].

W wyniku rozpatrzenia zażalenia na to postanowienie, Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2011r. nr [...] uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie organu egzekucyjnego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania temu organowi. Jako powód wskazał brak ustosunkowania się przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. do wniosku strony w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego z dnia 25 listopada 2010r.

Po ponownym rozpatrzeniu wniosku o umorzenie postępowania organ I instancji postanowieniem z dnia 9 czerwca 2011r. nr [...], na podstawie art. 123 § 1 K.p.a. oraz art. 59 u.p.e.a stwierdził, iż analiza dotychczasowego przebiegu postępowania egzekucyjnego, w powiązaniu ze wskazanymi przez skarżącą okolicznościami i przepisami prawa nie wykazała zaistnienia zdarzeń, których skutkiem byłaby konieczność umorzenia postępowania egzekucyjnego. Organ egzekucyjny nie stwierdził również bezskuteczności egzekucji, gdyż zobowiązana posiada mienie i źródło dochodów, z których mogą być zaspakajane egzekwowane należności. W ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. za umorzeniem postępowania egzekucyjnego nie przemawiał także fakt wydania w dniu 10 czerwca 2010r. przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, sygn. akt l SA/Łd 1173/09, postanowienia nakazującego wstrzymanie wykonania decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 15 października 2009r. Nr [...]. Organ egzekucyjny wykluczył również możliwość umorzenia postępowania egzekucyjnego z uwagi na określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z decyzji organu administracyjnego. Stwierdził ponadto, że zaległość objęta tytułem wykonawczym Nr [...] jest wymagalna i nie uległa przedawnieniu.

Na powyższe rozstrzygnięcie Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. z dnia 9 czerwca 2011r. D. K. złożyła zażalenie, wnosząc o jego uchylenie. Skarżąca wskazała, że tytuł wykonawczy wystawiony 22 grudnia 2005r. nr [...] doręczony stronie po terminie przedawnienia, któremu nie towarzyszyło zajęcie czegokolwiek jest nieprawomocny i nieskuteczny. Ponadto w jej ocenie nie wszczęto egzekucji w rozumieniu i w związku z art. 26 § 1 u.p.e.a., co stanowi zarzut niedopuszczalności egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego. Zdaniem skarżącej organ egzekucyjny doręczył jej tytuł wykonawczy w dniu 9 stycznia 2006r. nie dokonując, zgodnie z prawem skutecznego zajęcia egzekucyjnego, bowiem zajęcie zabezpieczające z dnia 16 listopada 2005r. na połowie samochodu Seicento, który nie stanowił i nie stanowi współwłasności małżeńskiej, jest niedopuszczalne i niezgodne z prawem, zatem nie może być podstawą jakichkolwiek zajęć egzekucyjnych. Ponadto w ocenie skarżącej doręczenie jej 16 listopada 2005r. zarządzenia zabezpieczenia wraz z protokołem zabezpieczenia i decyzją o zabezpieczeniu jest niedopuszczalne i niezgodne z prawem, zatem nie może być, podstawą jakichkolwiek zajęć egzekucyjnych. D. K. wskazała również, że decyzja zabezpieczająca wręczona stronie 16 listopada 2005r. jest również niezgodna z prawem w rozumieniu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2010r., sygn. akt FSK 112/09. Niedopuszczalne jest również wykreślenie i przekreślenie klauzuli pouczenia, podstemplowane i podpisane przez kierownika działu egzekucji, pozbawiające stronę należnego prawa do zakwestionowania niedopuszczalności zabezpieczenia. Skarżąca podniosła również, że w rubryce "D" tytułu wykonawczego brak jest informacji o zabezpieczeniu ruchomości.

Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. po rozpatrzeniu zażalenia utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. W szczególności zdaniem organu odwoławczego organ pierwszej instancji prawidłowo wykluczył jako przesłankę umorzenia postępowania egzekucyjnego, wskazany przez stronę fakt wydania w dniu 10 czerwca 2010r. przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi postanowienia sygn. akt l SA/Łd 1173/09 w sprawie wstrzymania wykonania decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...]. Nr [...]. Wstrzymanie wykonania ww. decyzji nie skutkowało bowiem umorzeniem postępowania egzekucyjnego, a jedynie uniemożliwiło czasowo jego prowadzenie, aż do ustania przyczyn tego wstrzymania. W analizowanej sprawie skutki wstrzymania ww. decyzji ustały w dniu 24 września 2010r. tj. w dniu wydania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyroku w sprawie o sygn. akt l SA/Łd 1173/09. Ponadto organ odwoławczy za prawidłową również uznał przyjętą przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. ocenę podniesionej przez D. K. kwestii "nieważności" protokołu zabezpieczenia, przekształcenia się zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne przerywające bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego oraz daty doręczenia tytułu wykonawczego jako przesłanki umorzenia postępowania egzekucyjnego. Organ II instancji wyjaśnił, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. w dniu 16 listopada 2005r. dokonał zajęcia zabezpieczającego środka transportu, tj. samochodu osobowego marki Fiat Seicento na podstawie zarządzenia zabezpieczenia z dnia 15 listopada 2005r. Nr [...] wystawionego w oparciu o decyzję o zabezpieczeniu z dnia 10 listopada 2005r. Nr [...]. W dniu 22 grudnia 2005r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. wystawił tytuł wykonawczy Nr [...] na podstawie decyzji z dnia 21 listopada 2005r. Nr [...], określającej zobowiązanie D. K. w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. Powyższą decyzję doręczono stronie w dniu 15 grudnia 2005r. i w tym dniu nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia. Powołując się na art. 154 § 4 u.p.e.a. (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008r.), organ odwoławczy zauważył, iż zajęcie zabezpieczające przekształca się w zajęcie egzekucyjne z dniem wygaśnięcia decyzji, o której mowa w art. 33a i 33b ustawy Ordynacja podatkowa lub w art. 61 ust. 3 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz, U. Nr 68, poz. 622), pod warunkiem że organ ten wystawi tytuł wykonawczy nie później niż przed upływem 14 dni od dnia wygaśnięcia decyzji lub od dnia doręczenia upomnienia, jeżeli doręczenie to było wymagane. Z kolei w myśl art. 33a § 1 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, decyzja o zabezpieczeniu wygasa z dniem doręczenia decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego. Zważywszy, że tytuł wykonawczy został wystawiony w dniu 22 grudnia 2005r., czyli w ciągu 14 dni od dnia wygaśnięcia decyzji zabezpieczającej, tj. od dnia 15 grudnia 2005r., to zdaniem organu II instancji nie ulega wątpliwości że w dniu 15 grudnia 2005r. doszło do przekształcenia zajęcia zabezpieczającego w egzekucyjne i tym samym do przerwania biegu terminu przedawnienia. Doręczenie zatem stronie odpisu tytułu wykonawczego w dniu 9 stycznia 2006r. wraz z zawiadomieniem z dnia 27 grudnia 2005r. Nr [...] o zajęciu świadczenia emerytalnego, nastąpiło już po zastosowaniu środka zabezpieczającego (przekształconego następnie w egzekucyjny), przerywającego bieg terminu przedawnienia. Niezasadne jest tym samym twierdzenie strony, że tytuł wykonawczy z dnia 22 grudnia 2005r. nr [...] jest nieprawomocny i nieskuteczny, Podobnie niezasadny jest zarzut skarżącej, że nie wszczęto egzekucji w rozumieniu i w związku z art. 26 § 1 u.p.e.a., co stanowi zarzut niedopuszczalności egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. podkreślił ponadto, iż w odniesieniu do prawidłowości decyzji o zabezpieczeniu oraz czynności zabezpieczających wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 czerwca 2009r., sygn. akt II FSK 129/08, którym oddalił skargę kasacyjną strony od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 28 maja 2007r., sygn. akt l SA/Łd 886/06. Naczelny Sąd Administracyjny podzielił przy tym stanowisko Sądu pierwszej instancji w zakresie przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązania strony w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. na skutek przekształcenia z mocy prawa zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne. Podniesiony zatem przez stronę zarzut niedopuszczalności i niezgodności z prawem jednoczesnego doręczenia decyzji o zabezpieczeniu, zarządzenia zabezpieczenia i protokołu zabezpieczenia, w świetle ww. wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie wywiera wpływu na prawidłowe przerwanie biegu terminu przedawnienia.

Następnie organ odwoławczy zaznaczył, że organ I instancji słusznie zauważył w zaskarżonym postanowieniu, że w rozpatrywanej sprawie nie zaistniała przesłanka przewidziana w pkt 3 art. 59 § 1 u.p.e.a., uprawniająca organ egzekucyjny do umorzenia postępowania egzekucyjnego w przypadku określenia obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z decyzji organu administracyjnego, orzeczenia sądowego albo bezpośrednio z przepisu prawa. Tytuł wykonawczy Nr [...] został wystawiony w dniu 22 grudnia 2005r. na podstawie decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. Nr [...], określającej zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. i kwoty wskazane w tytule wykonawczym odpowiadały kwotom wynikającym z tej decyzji. Z akt sprawy nie wynikało natomiast, aby przywołane przez skarżącą postanowienie Ministra Finansów zostało kiedykolwiek wydane bezpośrednio w sprawie D. K. Jednakże nawet gdyby taki akt administracyjny został wydany przez Ministra Finansów to i tak data jego wydania, tj. 2006r. byłaby późniejsza aniżeli dzień wystawienia tytułu wykonawczego. Ewentualne postanowienie Ministra Finansów nie mogłoby być również podstawą aktualizacji tytułu wykonawczego. Zgodnie bowiem z § 9 ust. 1b rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. Nr 137, poz. 1541 ze zm.), jeżeli w trakcie postępowania egzekucyjnego zostanie wydane orzeczenie określające lub ustalające inną wysokość należności pieniężnej niż objęta tytułem wykonawczym, wierzyciel niezwłocznie aktualizuje tytuł wykonawczy w ten sposób, że wypełnia pierwsza, stronę druku tytułu wykonawczego, a drugą stronę opatruje pieczęcią urzędową oraz podpisem i pieczątką upoważnionej osoby. Dwa egzemplarze tych stron, oznaczone wyrazem "aktualizacja", wierzyciel przesyła organowi prowadzącemu egzekucję. Mając zatem na uwadze treść powołanego przepisu organ odwoławczy zauważył, że aktualizacja tytułu wykonawczego jest zawsze następstwem decyzji określającej lub ustalającej inną wysokość zobowiązania podatnika, wydanej na skutek złożonego przez stronę środka zaskarżenia. Natomiast w innych przypadkach zmiany wysokości zobowiązania, organ egzekucyjny wpisuje w tytule wykonawczym informację o aktualnej wysokości zobowiązania podlegającego egzekucji. Jest to konieczne z uwagi na prowadzenie egzekucji zawsze do aktualnej kwoty zadłużenia. W niniejszej sprawie wszystkie zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego kierowane do strony i dłużnika zajętej wierzytelności zawierały zawsze aktualną kwotę zaległości.

Organ odwoławczy stwierdził również, że prowadzone wobec skarżącej postępowanie egzekucyjne nie może być umorzone z przyczyn, o których mowa w powołanym powyżej art. 59 § 2 u.p.e.a., bowiem w toku prowadzonego postępowania organ egzekucyjny ustalił, że strona posiada mienie i źródło dochodów, z których mogą być zaspakajane egzekwowane należności. W sytuacji natomiast, gdy zobowiązany posiada majątek, z którego może być prowadzona egzekucja, niedopuszczalne jest przyjęcie, że zachodzi bezskuteczność egzekucji.

W odniesieniu natomiast do podniesionych przez skarżącą zarzutów niedopuszczalnego i niezgodnego z prawem zajęcia zabezpieczającego dokonanego na połowie samochodu oraz uniemożliwienia stronie wniesienia skargi na czynności egzekucyjne Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. stwierdził, że nie mogą być one przedmiotem rozpatrywania w toku postępowania w sprawie o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Ich charakter wykracza poza zakres przedmiotowy rozpatrywanej sprawy.

Z kolei w odniesieniu do zawartego w zażaleniu zarzutu D. K., że w rubryce "D" tytułu wykonawczego brak jest informacji o zabezpieczeniu ruchomości organ odwoławczy wyjaśnił, że w rubryce tej zamieszcza się taką informację w przypadku ustanowienia hipoteki lub zastawu, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Na ostateczne postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego skargę do sądu administracyjnego wywiodła D. K. wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz o umorzenie postępowania egzekucyjnego, a także o ocenę legalności w aspekcie zgodności z obowiązującymi przepisami prawa doręczonych skarżącej w dniu 16 listopada 2005r. trzech dokumentów tj. decyzji o zabezpieczeniu, zarządzeniu zabezpieczenia i protokołu zajęcia zabezpieczającego.

W uzasadnieniu skargi skarżąca powtórzyła argumentację zawartą w zażaleniu, dotyczącą dopuszczalności i skuteczności zajęcia zabezpieczającego, skuteczności jego przekształcenia w zajęcie egzekucyjne oraz przedawnienia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. Podniosła ponadto, iż Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. po raz kolejny nie odniósł się merytorycznie do braku podstaw prawnych dokonanych czynności egzekucyjnych oraz do niezgodnego z prawem i nieskutecznego zajęcia zabezpieczającego. W ocenie strony, niepodejmowanie od ponad 6 lat sprawy niedopuszczalności i nieskuteczności zajęcia zabezpieczającego z dnia 16 listopada 2005r. jest rażącym naruszeniem art. 120, art. 187 § 1 i art. 191 O.p. jako zaniechanie obowiązku zebrania i zbadania materiału dowodowego w sprawie. Skarżąca powołała również postanowienie Ministra Finansów z dnia 7 lipca 2011r. oraz wskazała, iż w świetle zawartego w nim stanowiska niezwykle ważnym jest rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego ogłoszone dnia 29 grudnia 2005r. w Dz.U. Nr 260, poz. 2183, odnoszące się do merytorycznej kontroli decyzji zabezpieczającej. Zarzuciła także, iż zajęcie zabezpieczające było niedopuszczalne, nieskuteczne i nie miało oparcia w prawie, aby móc przekształcić się w zajęcie egzekucyjne. Dodatkowo zaznaczyła, że zajęcie egzekucyjne musi być poparte tytułem wykonawczym, do którego odnosi się egzekucja i tytuł wykonawczy powinien być, zgodnie z prawem, doręczony stronie przed terminem przedawnienia. Skarżąca powołała również na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 3 czerwca 2011r. sygn. akt III SA/Łd 183/11. Podniosła przy tym, iż ww. wyrokiem Sąd nakazał Dyrektorowi Izby Skarbowej w Ł. merytorycznie odnieść się do podnoszonych w piśmie procesowym z dnia 4 maja 2011r. kwestii zajęcia zabezpieczającego.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując jednocześnie stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. W ocenie organu odwoławczego zauważyć należy, iż postanowieniem z dnia 7 lipca 2011r. Nr [...] Minister Finansów uchylił w całości postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] Nr [...] i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji. Powyższym postanowieniem Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. oddalił jako bezprzedmiotową skargę D. K. na czynność egzekucyjną Naczelnika Urzędu Skarbowego .Ł., polegającą na zajęciu - zawiadomieniem z dnia 15 listopada 2010r. Nr [...] - prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego lub z ubezpieczenia społecznego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego organem rentowym, z uwagi na uchylenie ww. czynności egzekucyjnej zawiadomieniem z dnia 7 grudnia 2010r. Jednakże wskazania co do dalszego trybu postępowania dotyczą wyłącznie sprawy skargi na czynność egzekucyjną dokonaną zawiadomieniem z dnia 15 listopada 2010r. Nr [...] i w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. nie mają charakteru wiążącego w sprawie dotyczącej wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego. W rozpatrywanej sprawie brak jest również podstaw do uwzględnienia oceny prawnej zawartej w powołanym przez skarżącą wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 grudnia 2005r. dotyczącym merytorycznej kontroli decyzji zabezpieczającej. Kwestie dotyczące prawidłowości decyzji o zabezpieczeniu nie mogą być bowiem przedmiotem analizy w toku niniejszego postępowania.

Ponadto organ odwoławczy zauważył, iż wyrok z dnia 3 czerwca 2011r., sygn. akt III SA/Łd 183/11 Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi zawiera wskazania co do sprawy zawieszenia postępowania egzekucyjnego dokonanego postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. z dnia 9 grudnia 2010r., w związku z czym zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. nie mają charakteru wiążącego w sprawie dotyczącej umorzenia postępowania egzekucyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje;

Skarga D. K. nie jest zasadna.

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Natomiast, w myśl art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. nr 270 t.j. dalej p.p.s.a.), sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:

1/ uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi:

a/ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,

b/ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,

c/ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;

2/ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach;

3/ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub innych przepisach.

Z wymienionych przepisów wynika, iż sąd bada legalność zaskarżonej decyzji lub postanowienia pod kątem ich zgodności z prawem materialnym, określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym, regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

Przeprowadzona przez Sąd w niniejszej sprawie kontrola aktu administracyjnego we wskazanym wyżej aspekcie nie wykazała, aby zaskarżone postanowienie zostało wydane z naruszeniem prawa w stopniu obligującym do jego wyeliminowania z obrotu prawnego.

Zgodnie z art. 59 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005 r nr 229 poz. 1954 ze zm.dalej u.p.e.a). postępowanie egzekucyjne umarza się:

1) jeżeli obowiązek został wykonany przed wszczęciem postępowania;

2) jeżeli obowiązek nie jest wymagalny, został umorzony lub wygasł z innego powodu albo jeżeli obowiązek nie istniał;

3) jeżeli egzekwowany obowiązek został określony niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z decyzji organu administracyjnego, orzeczenia sądowego albo bezpośrednio z przepisu prawa;

4) gdy zachodzi błąd co do osoby zobowiązanego lub gdy egzekucja nie może być prowadzona ze względu na osobę zobowiązanego;

5) jeżeli obowiązek o charakterze niepieniężnym okazał się niewykonalny;

6) w przypadku śmierci zobowiązanego, gdy obowiązek jest ściśle związany z osobą zmarłego;

7) jeżeli egzekucja administracyjna lub zastosowany środek egzekucyjny są niedopuszczalne albo zobowiązanemu nie doręczono upomnienia, mimo iż obowiązek taki ciążył na wierzycielu;

8) jeżeli postępowanie egzekucyjne zawieszone na żądanie wierzyciela nie zostało podjęte przed upływem 12 miesięcy od dnia zgłoszenia tego żądania;

9) na żądanie wierzyciela;

10) w innych przypadkach przewidzianych w ustawach.

§ 2. Postępowanie egzekucyjne może być umorzone w przypadku stwierdzenia, że w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym należności pieniężnej nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne.

§ 3. W przypadkach, o których mowa w § 1 i 2, organ egzekucyjny wydaje postanowienie w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego, chyba że umorzenie postępowania egzekucyjnego następuje na podstawie art. 34 § 4.

§ 4. Postanowienie, o którym mowa w § 3, wydaje się na żądanie zobowiązanego lub wierzyciela albo z urzędu.

§ 5. Na postanowienie w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego przysługuje zażalenie zobowiązanemu oraz wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym.

Zarzuty skarżącej zawarte w skardze i pismach wniesionych do Sądu można podzielić na trzy grupy. Skarżąca twierdzi, że organy egzekucyjne dopuściły się rażących nieprawidłowości poprzez :

1/ doręczenie tytułu wykonawczego po upływie terminu przedawnienia

2/ wydanie decyzji o zabezpieczeniu, którą należało uznać za nieważną

3/ niewłaściwe sporządzenie protokołu zajęcia zabezpieczającego

W niniejszej sprawie Sąd postanowieniem z dnia 30 listopada 2011 r. zawiesił postępowanie sądowoadministracyjne do czasu:

1/ prawomocnego zakończenia postępowania w którym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 24 września 2010 r sygn. akt I SA/Łd 1173/09 oddalił skargę skarżącej w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. (kwestia przedawnienia zobowiązania podatkowego ).

2/ rozpatrzenia sprawy ze skargi kasacyjnej skarżącej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 19 sierpnia 2010 r. sygn. akt I SA/Łd 368/10 w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o zabezpieczeniu należności pieniężnych (kwestia nieważności decyzji o zabezpieczeniu).

3/ prawomocnego zakończenia postępowania w którym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 26 października 2011 r. (sygn. akt III SA/Łd 743/11) oddalił skargę skarżącej w przedmiocie zawiadomienia o możliwości złożenia podania w sprawie uznania protokołu zajęcia zabezpieczającego za nieważny (kwestia niewłaściwego sporządzenia protokołu zajęcia zabezpieczającego).

W postanowieniu z dnia 19 marca 2012 r. sygn. akt II FZ 64/12 Naczelny Sąd Administracyjny oddalając zażalenie skarżącej na powyższe postanowienie potwierdził, iż uprzednie rozstrzygnięcie zagadnień występujących w sprawie mogło mieć wpływ na wynik postępowania, a tym samym uzasadnione było wstrzymanie czynności w postępowaniu sądowoadministracyjnym do czasu rozstrzygnięcia tych istotnych kwestii. Uniknąć bowiem należało sytuacji, w której sąd pierwszej instancji dokonałby kontroli w zakresie umorzenia postępowania egzekucyjnego przed prawomocnym zakończeniem spraw, w których skarżąca powoływała się na te same okoliczności.

Ad 1/ Wyrok z dnia 24 września 2010 r. sygn. akt I SA/ Łd 1173/09 uprawomocnił się dnia 28 czerwca 2012 r. W wyroku tym Sąd potwierdził, że niezasadny jest zarzut przedawnienia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999 r. Sąd powołał się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi sygn. akt I SA/ Łd 886/06 z dnia 28 maja 2007 r. i wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 czerwca 2009 r. sygn. akt II FSK 129/08, w którym to wyroku Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Sąd wskazał, że w dniu 16 listopada 2005 r. skarżącej doręczono decyzję wydaną między innymi na podstawie art. 33 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. nr 8 poz. 60 ze zm. dalej O.p) o zabezpieczeniu na jej majątku należności wynikających z przewidywanego zobowiązania podatkowego w podatku. W tym dniu i na tej podstawie dokonano także zajęcia zabezpieczającego należącego do skarżącej samochodu Fiat Seicento z 1999 r. Następnie w dniu 15 grudnia 2005 r. doręczono skarżącej decyzję wymiarową, a w dniu 22 grudnia 2005 r. wystawiono tytuł wykonawczy.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż w dniu 15 grudnia 2005 r. zajęcie zabezpieczające przekształciło się z mocy prawa w zajęcie egzekucyjne, które to zajęcie zgodnie z art. 1a pkt 12 u. p. e. a. jest środkiem egzekucyjnym. Zatem za uprawniony Sąd przyjął wniosek, ze z dniem 15 grudnia 2005 r. nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia. Jak podkreślił Sąd zobowiązana została o zastosowaniu tego środka egzekucyjnego powiadomiona, o czym świadczy doręczenie decyzji w przedmiocie zabezpieczenia, protokołu zajęcia zabezpieczającego jak również decyzji wymiarowej.

Naczelny Sąd Administracyjny oddalając skargę kasacyjną od tego wyroku stwierdził, że w rozpoznawanej sprawie decyzja o zabezpieczeniu wygasła z dniem doręczenia podatniczce decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego i wystawienia tytułu wykonawczego. Wobec tego, że w niniejszej sprawie organ egzekucyjny nie stosował środka egzekucyjnego bowiem nastąpiło ono z mocy prawa poprzez przekształcenie zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie zachodziła konieczność zawiadomienia podatniczki o tym fakcie. Reasumując Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że Sąd I instancji trafnie wywiódł, iż z dniem 15 grudnia 2005 r. to jest z dniem doręczenia podatniczce decyzji wymiarowej nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999 r.

Ad 2/ Wyrokiem z dnia 28 czerwca 2012 r. sygn. akt II FSK 2546/10 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 19 sierpnia 2010 r. sygn. akt I SA/Łd 368/10.

W wyroku tym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę skarżącej na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 29 stycznia 2010 r. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o zabezpieczeniu należności pieniężnych. W wyroku tym Sąd stwierdził , że nie budzi wątpliwości fakt, iż z uwagi na doręczenie skarżącej decyzji określającej wysokość zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999 r. decyzja o zabezpieczeniu z dnia 10 listopada 2005 r. wygasła z mocy prawa (art. 33 § 4 pkt 2 O.p.) Sąd podzielił pogląd organu, iż wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu jest równoznaczne z utratą jej bytu prawnego. Decyzja, która wygasła z mocy prawa nie kształtuje już praw i obowiązków strony. Sąd podniósł, iż w ocenie podatniczki wyeliminowanie decyzji będącej przedmiotem niniejszego sporu z obrotu prawnego w konsekwencji spowoduje wyeliminowanie zajęcia egzekucyjnego , a ostatecznie cofnie skutki przerwy biegu terminu przedawnienia. Sąd podkreślił, iż należy uznać, że zaprezentowane przez skarżącą stanowisko jest ze wszech miar wadliwe i nie zasługuje na uwzględnienie. Przedmiotem zaskarżenia może być decyzja a nie jej skutki. A w rozpatrywanej sprawie omawiana decyzja już nie istnieje. Skoro już raz dana decyzja została wyeliminowana z obrotu prawnego, to nieistniejącego już rozstrzygnięcia nie można ponownie z tego obrotu wyeliminować stwierdzając jego nieważność.

Ad 3/ Wyrokiem z dnia 26 października 2011 r. sygn. akt III SA/ Łd 743/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę skarżącej na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 11 maja 2011 r. w przedmiocie zawiadomienia o możliwości złożenia do Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. podania w sprawie uznania protokołu zajęcia zabezpieczającego z dnia 16 listopada 2005 r. za nieważny z powodu rażącego naruszenia prawa . Wyrok ten jest prawomocny od dnia 12 stycznia 2012 r .

Oddalając skargę skarżącej Sąd nie stwierdził naruszenia prawa przez organy podatkowe odnośnie 2 żądań skarżącej :

a/ usunięcia skutków zastosowania zajęcia zabezpieczającego dokonanego na podstawie protokołu zajęcia zabezpieczającego z dnia 16 listopada 2005 r. z powodu rażącego naruszenia prawa i błędów formalnych

b/ umorzenia postępowania egzekucyjnego dokonanego na podstawie protokołu zajęcia zabezpieczającego z dnia 16 listopada 2010 r. z powodu rażącego naruszenia prawa i błędów formalnych skutkujących przedawnieniem.

Sprawa dwóch żądań skarżącej :

- uznania protokołu zajęcia zabezpieczającego z dnia 16 listopada 2005 r za nieważny z powodu rażącego naruszenia prawa i błędów formalnych

oraz

- usunięcia protokołu zajęcia zabezpieczającego z dnia 16 listopada 2005 r. jako nieważnego z powodu rażącego naruszenia prawa i błędów formalnych

została załatwiona w ten sposób, że organ pouczył skarżącą o sposobie i trybie wniesienia odrębnego podania do Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. jako organu właściwego do załatwienia tego rodzaju sprawy, co skarżąca uczyniła wnosząc odpowiednie podanie do Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. i sprawa uznania nieważności protokołu zajęcia zabezpieczającego i usunięcia go z obrotu prawnego z powodu rażącego naruszenia prawa jest przedmiotem odrębnego postępowania.

Wyrokami powyższymi, oceną stanu faktycznego i oceną prawną Sąd w niniejszej sprawie jest związany.

Podsumowując powyższe Sąd nie stwierdził, aby w przedmiotowej sprawie zachodziły przesłanki do umorzenia postępowania egzekucyjnego zawarte w cytowanym wyżej art. 59 u.p.e.a. Postanowienia organów obu instancji nie naruszały przepisów prawa materialnego ani przepisów proceduralnych. Pozostałe zarzuty skarżącej nie mają wpływu na ocenę legalności zaskarżonego postanowienia.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił.

ak