Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jacek Hyla, Sędziowie Sędzia WSA Bartłomiej Adamczak (spr.), Asesor WSA Magdalena Dobek-Rak, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 26 sierpnia 2020 r. sprawy ze skargi A. D-M. na decyzję Dyrektora Przedszkola "A" w G. z dnia 17 kwietnia 2020 r. nr (...) w przedmiocie odmowy przyjęcia do przedszkola 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. zasądza od Dyrektora Przedszkola "A" w G. na rzecz skarżącej A.D.– M. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Zaskarżoną decyzją z dnia 17 kwietnia 2020 r. Dyrektor Publicznego Przedszkola (...) utrzymał w mocy decyzję Komisji Rekrutacyjnej o odmowie przyjęcia do przedszkola na rok szkolny 2020/2021.

W sprawie zaistniały następujące okoliczności faktyczne i prawne:

A.D.- M. i P. M. w dniu 2 marca 2020 r. złożyli wniosek do Dyrektora Przedszkola (...) o przyjęcie ich syna S. M. do przedszkola (...) na rok szkolny 2020/2021, wskazując je jako pierwsze z trzech wskazanych preferowanych placówek.

Komisja Rekrutacyjna Przedszkola Publicznego (...) podjęła decyzję rozstrzygającą o odmowie przyjęcia S. M. do przedszkola.

A. D.- M. (zwana dalej także "skarżącą") zwróciła się do Komisji z wnioskiem o sporządzenie i doręczenia uzasadnienia powyższego rozstrzygnięcia.

Pismem z dnia 13 kwietnia 2020 r., podpisanym przez Przewodniczącego Komisji Rekrutacyjnej wyjaśniono, że w toku rekrutacji na 27 wolnych miejsc w przedszkolu wnioski o przyjęcie złożyli rodzice 152 dzieci, zatem liczba kandydatów przewyższała liczbę wolnych miejsc. Liczba punktów uzyskanych przez S. M. w postępowaniu rekrutacyjnym prowadzonym z wykorzystaniem systemu elektronicznego na podstawie art. 130 ust. 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1148 ze zm. – dalej zwanej w skrócie: "u.p.o.") wyniosła 35 punktów. Komisja Rekrutacyjna wyjaśniła, że przyjęcie kandydatów nastąpiło w kolejności ustalonej na podstawie wyników uzyskanych w postępowaniu rekrutacyjnym wspomaganym elektronicznym systemem przydziału, przy czym najmniejsza liczba punktów uprawniająca do przyjęcia wynosiła 35 punktów.

A.D.- M. złożyła odwołanie od powyższego rozstrzygnięcia, wnosząc o ponowne rozpatrzenie jej wniosku ze względu na popełnione błędy w działaniu rekrutacyjnym. Wskazała, że na skutek oświadczania przez rodziców kandydatów nieprawdy (a w konsekwencji przyznaniem im nienależnej punktacji podczas rekrutacji), do placówki zostali przyjęci kandydaci realnie spełniający mniej kryteriów kwalifikacyjnych niż syn skarżącej. Powołała się w tym przypadku na rozmowę z rodzicami jednego z kandydatów, których zna osobiście, a którzy oświadczyli, że pomimo tego, że mieszkają razem i dziecko wychowują wspólnie, to jednak pozostają w związku nieformalnym, tak więc podpisali oświadczenie poświadczające nieprawdę. W związku z powyższym skarżącą wniosła o weryfikację oświadczeń o samotnym wychowywaniu dziecka przez jednego rodzica złożonych w postępowaniu rekrutacyjnym. Wskazała, że ustawa daje możliwość weryfikacji okoliczności zawartych w oświadczeniach, w tym sytuacji rodzinnej kandydatów, Przewodniczącemu Komisji Rekrutacyjnej oraz Dyrektorowi Przedszkola.

Ponadto wniosła o ponowną ocenę oraz wskazanie dodatkowych kryteriów, którymi kierowała się Komisja przyjmując kandydatów z taką samą ilością punktów, jak jej syn wyjaśniając, że w procesie rekrutacji uzyskał 35 punktów, czyli minimalną liczbę punktów. W związku z tym dziecko powinno być ocenione tak samo jak kandydat przyjęty, ponieważ spełnia te same kryteria rekrutacji.

Dodała, że bliskość placówki w stosunku do miejsca zamieszkania wynosi niecałe 100 m, a zatem nie ma chyba kandydata, który spełniałby bardziej kryterium wskazujące na odległość Przedszkola od domu. Wskazała także, że na liście kandydatów przyjętych znajduje się większość dzieci, z którymi syn zdążył nawiązać już relacje koleżeńskie w trakcie spotkań oraz wspólnych zabaw na podwórku, a obecność dzieci, które zna na pewno ułatwi mu odnalezienie się w nowej sytuacji, jaką będzie pójście do przedszkola. Wyjaśniła także, że rodzina nie korzysta z samochodu, dlatego problematyczne będzie dowożenie dziecka do placówek położonych w innych dzielnicach. Konieczne będzie korzystanie z komunikacji miejskiej, a co za tym idzie budzenie dziecka we wczesnych godzinach porannych, żeby zdążyć również do pracy na godz. 08:00, bowiem oboje z mężem są osobami pracującym. Tym samym zmuszeni też będą odbierać dziecko w godzinach późno popołudniowych, co przełoży się na dłuższy czas pobytu w przedszkolu oraz większe koszty. Wskazała, że nieocenioną pomocą w sytuacjach nagłych będą również dziadkowie, którzy mieszkają w pobliżu Przedszkola i będą w stanie odebrać dziecko natychmiast, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Dyrektor Przedszkola (...) decyzją z dnia 17 kwietnia 2020 r. (nr (...)) – działając na podstawie art. 158 ust. 9 u.p.o. – utrzymał w mocy rozstrzygnięcie Komisji Rekrutacyjnej z dnia 16 kwietnia 2020 r.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Dyrektor wyjaśnił, że kryteria rekrutacyjne do Przedszkola na rok szkolny 2020/2021 zostały określone w art. 131 ust. 2 u.p.o. oraz w uchwale Rady Miasta G. Nr (...) z dnia 25 lutego 2015 r. w sprawie o-kreślenia kryteriów naboru do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę Miasta G. na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego, ustalenia liczby punktów za każde z tych kryteriów oraz dokumentów niezbędnych do ich potwierdzenia.

W toku prowadzonej zgodnie z ustalonym harmonogramem rekrutacji, w okresie od 2 do 16 marca 2020 r., na 27 wolnych miejsc w przedszkolu wnioski o przyjęcie złożyli rodzice 152 dzieci (suma wszystkich prioryt.), a zatem liczba kandydatów przewyższała liczbę wolnych miejsc.

W dniu 2 marca 2020 r. złożony został do Dyrektora Przedszkola wniosek o przyjęcie S. M. na rok szkolny 2020/2021, a Komisja Rekrutacyjna prawidłowo stwierdziła, że S. M., jako kandydat do Przedszkola, spełnia określone kryteria rekrutacyjne i przyznała 35 punktów. Spełnienie ww. kryteriów rekrutacyjnych wynika z dokumentów załączonych do wniosku z dnia 2 marca 2020 r.

Na podstawie art. 130 ust. 7 u.p.o. postępowanie rekrutacyjne było prowadzone z wykorzystaniem systemu informatycznego. Narzędziem wspierającym pracę Komisji Rekrutacyjnej jest system elektroniczny, który zapewnia bezstronny przebieg procesu rekrutacji. Dzieci z tą samą ilością punktów zakwalifikowane zostały wg wskazanych kryteriów oraz przyznanych za nie punktów i określonych we wniosku preferencji. Kwalifikowanie dziecka do danego przedszkola odbywało się na podstawie listy wygenerowanej przez system elektronicznej rekrutacji.

Dyrektor Przedszkola wyjaśniła, że Komisja Rekrutacyjna w rozstrzygnięciu z dnia 16 kwietnia 2020 r. odmówiła przyjęcia dziecka do Przedszkola a w odpowiedzi na wniosek sporządziła uzasadnienie powyższego rozstrzygnięcia informując, że najniższa liczba punktów uprawniająca do przyjęcia dziecka do Przedszkola na rok szkolny 2020/2021 wynosi 35 punktów. Dyrektor Przedszkola - po rozpoznaniu odwołania – wskazał, że mając na uwadze tryb i formę przeprowadzonego procesu rekrutacji należy uznać, iż stanowisko Komisji Rekrutacyjnej było zasadne, a zatem odwołanie nie może zostać uwzględnione.

A. D.-M. zaskarżyła rozstrzygniecie Dyrektora Przedszkola (...) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz orzeczenia go poprzedzającego, a także o zwrot kosztów postępowania.

Skarżąca zarzuciła rozstrzygnięciu naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a, polegające na utrzymaniu w mocy przez organ II instancji postanowienia organu I instancji pomimo naruszenia przez zaskarżone postanowienie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 107 § 1 i 3 k.p.a. poprzez brak podpisu członków Komisji Rekrutacyjnej w decyzji wydanej jako organ I instancji, podczas gdy Komisję Rekrutacyjną uznać należy za kolegialny organ administracyjny, w związku z czym na prawidłowo wydanej przez nią decyzji powinny widnieć podpisy wszystkich jej członków; a także niewyjaśnienie w pełnym zakresie stanu faktycznego i prawnego sprawy zarówno przez organ I, jak i II instancji poprzez lakoniczne odwołanie się do stanu faktycznego oraz brak wykonania wszystkich czynności zmierzających do całkowitego wyjaśnienia sprawy.

Skarżąca zarzuciła również naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy tj.:

- art. 130 ust. 1-8 oraz art. 131 ust. 1-10 u.p.o. poprzez zastosowanie kryterium losowego, które nie jest przewidziane w przepisach dotyczących rekrutacji, a w wyniku którego podjęto decyzję o odmowie przyjęcia S. M. do Przedszkola;

- art. 131 ust. 1-10 u.p.o. poprzez zastosowanie kryterium losowego do przeprowadzenia rekrutacji w przypadku istnienia większej liczby kandydatów spełniających warunek, o którym mowa w art. 131 ust. 1 u.p.o., podczas gdy w takim przypadku w postępowaniu rekrutacyjnym powinno brać się pod uwagę dodatkowe kryteria określone w art. 131 ust. 2 u.p.o.

W uzasadnieniu skarżąca wskazała, że decyzja wydana przez Komisję Rekrutacyjną nie spełnia podstawowych wymogów określonych przez art. 107 k.p.a., tj. nie została podpisana przez wszystkich jej członków.

Skarżąca zarzuciła rozstrzygnięciom obu instancji brak wyjaśnienia całości stanu faktycznego przedmiotowej sprawy wskazując, że uzasadnienia rozstrzygnięć są lakoniczne i nie uwzględniają wszystkich okoliczności. Nie wskazano w nich, jakich dokładnie czynności dokonano i w jaki sposób dokładnie przebiegał proces rekrutacji z uwzględnieniem odpowiednich przepisów, które go dotyczą. Ponadto stanowisko Dyrektora Przedszkola, jako organu II instancji sprowadzało się jedynie do powielenia kwestii podniesionych przez organ I instancji, bez wskazania dodatkowych wyjaśnień, co świadczy o wadliwości skarżonej decyzji.

Skarżąca stwierdziła, że – jak wynika z treści postanowienia Dyrektora Przedszkola (...) - skorzystanie z systemu informatycznego i dostępnej za jego pomocą opcji losowego przydziału kandydatów na dostępne miejsca, wykracza poza normę określoną w art. 131 ust. 2 oraz ust. 4 u.p.o. Wskazuje to, że działaniem nieuprawnionym ze strony organu jest dokonanie wyboru kandydatów w sposób losowy, zamiast biorąc pod uwagę dodatkowe kryteria, w przypadku, gdy liczba kandydatów spełniających warunek, o którym mowa w art. 131 ust. 1 u.p.o., jest większa niż liczba wolnych miejsc. Błędem również było nieprzeprowadzenie dodatkowych etapów rekrutacji w przypadku dużej ilości kandydatów, którzy uzyskali wymaganą do przyjęcia ilość punktów.

Skarżąca podkreśliła ponadto, że wedle jej wiedzy wielu rodziców we wnioskach rekrutacyjnych podało informacje nieprawdziwe, dotyczące samotnego wychowywania kandydata w rodzinie, podczas gdy rodzice owych kandydatów mieszkają wspólnie i tworzą jedno gospodarstwo domowe, dlatego informacje te powinny zostać przez organ zweryfikowane celem prawidłowego przeprowadzenia postępowania rekrutacyjnego.

Ponadto skarżąca zaznaczyła, że miejsce zamieszkania kandydata znajduje się niecałe 100 metrów od przedmiotowego przedszkola, w związku z czym za jego przyjęciem przemawiają również względy usprawiedliwionego interesu skarżącego. Wskazała, że wraz z mężem są osobami pracującymi i poruszającymi się za pomocą środków komunikacji miejskiej, w związku z czym problematycznym będzie dla nich zawożenie i odbieranie syna z placówki mieszczącej się w innej dzielnicy. Dodała także, że syn wypracował sobie do tej pory dobre relacje z wieloma dziećmi uczestniczącymi w przedmiotowej rekrutacji, w związku z czym przyjęcie go do innej placówki może negatywnie wpłynąć na jego sytuację i rozwój społeczny.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Przedszkola (...) uznał ją za niezasadną wyjaśniając, że kryteria rekrutacji określone są w ustawie - Prawo oświatowe oraz w uchwale Rady Miasta G.. Sam przebieg rekrutacji miał formę elektroniczną, a Komisja Rekrutacyjna i Dyrektor nie mieli żadnego wpływu na jej wynik końcowy. System elektroniczny zapewniał bezstronny przebieg procesu rekrutacji. System sam przyporządkowywał dzieci w zależności od ilości miejsc w przedszkolu i osiąganą punktacją przez rodziców. Ponieważ w rekrutacji brało udział 152 dzieci a w przedszkolu było wolnych 27 miejsc, to liczba kandydatów przewyższała liczbę wolnych miejsc. Na 27 wolnych miejsc w przedszkolu zostało przyjętych 23 dzieci spełniających kryteria ustawowe, w tym: (11 matek samotnych, 4 rodzeństwa, 7 wielodzietne rodziny, 1 dziecko niepełnosprawne), mających bezwzględne pierwszeństwo w przyjęciu do przedszkola. Organ wyjaśnił, że z taką samą liczbą punktów 35 jak S. M. było 19 dzieci, z czego zostało zakwalifikowanych tylko 4 dzieci, na podstawie wygenerowanej przez system elektronicznej rekrutacji. Z liczby 19 dzieci większość nie dostała się do żadnego przedszkola, natomiast S. M. został przyjęty do Przedszkola Nr (...) w G., które zostało wskazane przez rodziców we wniosku rekrutacyjnym z dnia 2 marca 2020 r. jako przedszkole trzeciego wyboru. Cały przebieg rekrutacji był przeprowadzony zgodnie z obowiązującymi przepisami i nie zawierał żadnych uchybień ze strony Komisji Rekrutacyjnej i Dyrektora Przedszkola.

Pismem z dnia 2 czerwca 2020 r. skarżąca wystąpiła z wnioskiem o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym na podstawie art. 119 pkt 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, o czym Dyrektor Przedszkola (...) w G. został powiadomiony w dniu 15 lipca 2020 r. (vide: zwrotne potwierdzenie odbioru - k. 28 akt sądowych).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 2167 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Na mocy art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm. - dalej w skrócie jako: "p.p.s.a.") uwzględnienie skargi następuje w przypadku: naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 1), a także w przypadku stwierdzenia przyczyn powodujących nieważność kontrolowanego aktu (pkt 2) lub wydania tego aktu z naruszeniem prawa (pkt 3). W przypadku uznania, że skarga nie ma uzasadnionych podstaw podlega ona oddaleniu, na podstawie art. 151 p.p.s.a. Zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd wydaje rozstrzygnięcie w granicach danej sprawy, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Na wstępie wyjaśnienia wymaga, że niniejsza skarga została rozpoznana przez Sąd na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym. Zgodnie z art. 119 pkt 2 p.p.s.a. sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli strona zgłosi wniosek o skierowanie spawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażądała przeprowadzenia rozprawy. W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawy na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów (art. 120 p.p.s.a.). W niniejszej sprawie spełnione zostały przesłanki, o których mowa w art. 119 pkt 2 p.p.s.a.

Dokonując kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia w oparciu o wyżej wskazane kryterium Sąd uznał, że złożona skarga zasługuje na uwzględnienie.

Podstawę prawną wydania w niniejszej sprawie zaskarżonych rozstrzygnięć stanowiły przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1148 ze zm. – dalej w skrócie "u.p.o.") oraz uchwały Rady Miasta G. Nr (...) z dnia 25 lutego 2015 r. w sprawie: określenia kryteriów naboru do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę Miasta G. na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego, ustalenia liczby punktów za każde z tych kryteriów oraz dokumentów niezbędnych do ich potwierdzenia (Dz. Urz. Woj. Pom. z 2015 r., poz. 763 – dalej powoływanej także jako "uchwała Nr (...)").

Zgodnie z art. 157 u.p.o. postępowanie rekrutacyjne do publicznych przedszkoli (...) przeprowadza komisja rekrutacyjna powołana przez dyrektora przedszkola (...). Dyrektor wyznacza przewodniczącego komisji rekrutacyjnej (ust. 1). Do zadań komisji rekrutacyjnej należy w szczególności: 1) ustalenie wyników postępowania rekrutacyjnego i podanie do publicznej wiadomości listy kandydatów zakwalifikowanych i kandydatów niezakwalifikowanych, o której mowa w art. 158 ust. 1; 2) ustalenie i podanie do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych, o której mowa w art. 158 ust. 3; (...) 5) sporządzenie protokołu postępowania rekrutacyjnego (ust. 2).

Stosownie do natomiast art. 158 u.p.o. komisja rekrutacyjna podaje do publicznej wiadomości listę kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych do danego publicznego przedszkola (...). Lista zawiera imiona i nazwiska kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych lub informację o liczbie wolnych miejsc (ust. 3). Listy, o których mowa w ust. 1 i 3, podaje się do publicznej wiadomości poprzez umieszczenie w widocznym miejscu w siedzibie danego publicznego przedszkola (...). Listy zawierają imiona i nazwiska kandydatów uszeregowane w kolejności alfabetycznej oraz najniższą liczbę punktów, która uprawnia do przyjęcia (ust. 4). Dzień podania do publicznej wiadomości listy, o której mowa w ust. 3, jest określany w formie adnotacji umieszczonej na tej liście, opatrzonej podpisem przewodniczącego komisji rekrutacyjnej (ust. 5). W terminie 7 dni od dnia podania do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych, rodzic kandydata lub kandydat pełnoletni może wystąpić do komisji rekrutacyjnej z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia odmowy przyjęcia kandydata do danego publicznego przedszkola (...) – ust. 6. Uzasadnienie sporządza się w terminie 5 dni od dnia wystąpienia przez rodzica kandydata lub kandydata pełnoletniego z wnioskiem, o którym mowa w ust. 6. Uzasadnienie zawiera przyczyny odmowy przyjęcia, w tym najniższą liczbę punktów, która uprawniała do przyjęcia, oraz liczbę punktów, którą kandydat uzyskał w postępowaniu rekrutacyjnym (ust. 7). Rodzic kandydata lub kandydat pełnoletni może wnieść do dyrektora publicznego przedszkola (...) odwołanie od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej, w terminie 7 dni od dnia otrzymania uzasadnienia (ust. 8). Dyrektor publicznego przedszkola (...) rozpatruje odwołanie od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej, o którym mowa w ust. 8, w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania. Na rozstrzygnięcie dyrektora danego publicznego przedszkola (...) służy skarga do sądu administracyjnego (ust. 9).

Z treści przywołanych wyżej przepisów wynika, że kontroli sądowej w niniejszym postępowaniu podlega legalność rozstrzygnięcia - decyzji Dyrektora Przedszkola (...) w G. z dnia 17 kwietnia 2020 r. utrzymującego w mocy rozstrzygnięcie Komisji Rekrutacyjnej Przedszkola (...) w G. odmawiające przyjęcia syna skarżącej do przedmiotowego przedszkola na rok szkolny 2020/2021.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie, dokonując takiej kontroli stwierdza, że podziela pogląd wyrażany w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, iż rozstrzygnięcia wydawane w postępowaniu rekrutacyjnym do przedszkoli, są decyzjami administracyjnymi, a w konsekwencji muszą spełniać określone w art. 107 § 1 i § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm. – dalej w skrócie "k.p.a.") wymogi prawne określone dla decyzji administracyjnych, zwłaszcza w zakresie konieczności odniesienia się w ich treści do stanu faktycznego i prawnego rozpoznawanej sprawy oraz przedstawienia motywów przemawiających za podjęciem (wyborem) określonego rozstrzygnięcia (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 24 października 2018 r., sygn. akt III SA/Kr 800/17, LEX nr 2400085; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 16 stycznia 2020 r., sygn. akt II SA/Po 502/19, LEX nr 2772703 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 1 października 2019 r., sygn. akt II SA/Ol 656/19, LEX nr 2744606).

W niniejszej sprawie, jak wynika z uzasadnienia zaskarżonej decyzji, Dyrektor wyjaśniła, że syn skarżącej S. M. w toku przeprowadzonej rekrutacji 152 kandydatów na 27 wolnych miejsc w przedszkolu i po ocenie spełnienia kryteriów rekrutacyjnych wynikających z art. 131 ust. 2 u.p.o. oraz z uchwały Nr (...), a także dokumentów załączonych do wniosku z dnia 2 marca 2020 r. - jako kandydat do przedszkola – spełnił określone kryteria rekrutacyjne i przyznała mu 35 punktów. Jednocześnie w uzasadnieniu wskazano, że na podstawie art. 130 ust. 7 u.p.o. postępowanie rekrutacyjne było prowadzone z wykorzystaniem systemu informatycznego i wyjaśniono, że "narzędziem wspierającym pracę Komisji Rekrutacyjnej jest system elektroniczny, który zapewnia bezstronny przebieg procesu rekrutacji. Dzieci z tą samą ilością punktów zakwalifikowane zostały wg wskazanych kryteriów oraz przyznanych za nie punktów i określonych we wniosku preferencji. Kwalifikowanie dziecka do danego przedszkola odbywało się na podstawie listy wygenerowanej przez system elektronicznej rekrutacji".

Mając to na uwadze należy zauważyć, że istotnie ustawa – Prawo oświatowe w art. 130 ust. 7 stanowi, że postępowanie rekrutacyjne może być prowadzone z wykorzystaniem systemów informatycznych. Jednak dopuszczenie prowadzenia postępowania rekrutacyjnego z wykorzystaniem takich systemów nie oznacza, że jest to dodatkowe kryterium postępowania rekrutacyjnego, bowiem te kwestie normuje przepis art. 131 u.p.o. (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 18 października 2018 r., sygn. akt III SA/Gd 505/18, LEX nr 2570004). Fakultatywna możliwość prowadzenia postępowania rekrutacyjnego z wykorzystaniem "systemów informatycznych" służy wykonaniu zadania, nie w znaczeniu merytorycznym, lecz technicznym. Przepisy nie zezwalają, aby o przyjęciu do przedszkola decydował system informatyczny. Taki tok rozumowania jest błędny i nie znajduje umocowania w przepisach prawa (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 30 stycznia 2018 r., sygn. akt II SA/Bd 891/17, LEX nr 2462977).

Kryteria postępowania rekrutacyjnego unormowane zostały, jak już powyżej wskazano, w art. 131 u.p.o. Zgodnie z tym przepisem:

ust. 1. Do publicznego przedszkola (...) przyjmuje się kandydatów zamieszkałych na obszarze danej gminy.

ust. 2. W przypadku większej liczby kandydatów spełniających warunek, o którym mowa w ust. 1, niż liczba wolnych miejsc w publicznym przedszkolu (...), na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego są brane pod uwagę łącznie następujące kryteria: 1) wielodzietność rodziny kandydata; 2) niepełnosprawność kandydata; 3) niepełnosprawność jednego z rodziców kandydata; 4) niepełnosprawność obojga rodziców kandydata; 5) niepełnosprawność rodzeństwa kandydata; 6) samotne wychowywanie kandydata w rodzinie; 7) objęcie kandydata pieczą zastępczą.

ust. 3. Kryteria, o których mowa w ust. 2, mają jednakową wartość.

ust. 4. W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego lub jeżeli po zakończeniu tego etapu dane publiczne przedszkole (...) nadal dysponuje wolnymi miejscami, na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego są brane pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący, z uwzględnieniem zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny, zwłaszcza potrzeb rodziny, w której rodzice albo rodzic samotnie wychowujący kandydata muszą pogodzić obowiązki zawodowe z obowiązkami rodzinnymi, oraz lokalnych potrzeb społecznych. Organ prowadzący określa dokumenty niezbędne do potwierdzenia tych kryteriów.

ust. 5. Na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego może być brane pod uwagę kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata. Kryterium dochodu określa organ prowadzący w stosunku procentowym do kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1518 i 1579). Spełnianie tego kryterium jest potwierdzane oświadczeniem rodzica kandydata.

ust. 6. Organ prowadzący określa nie więcej niż 6 kryteriów, o których mowa w ust. 4 i 5, oraz przyznaje każdemu kryterium określoną liczbę punktów, przy czym każde kryterium może mieć różną wartość.

ust. 7. Kandydaci zamieszkali poza obszarem danej gminy mogą być przyjęci do publicznego przedszkola (...) na terenie tej gminy, jeżeli po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego zgodnie z ust. 1-6, dana gmina nadal dysponuje wolnymi miejscami w tym przedszkolu (...). W przypadku większej liczby kandydatów zamieszkałych poza obszarem danej gminy przeprowadza się postępowanie rekrutacyjne. Przepisy ust. 2-6 stosuje się odpowiednio.

Rada Miasta G. w § 1 uchwały Nr (...) z dnia 25 lutego 2015 r. w sprawie: określenia kryteriów naboru do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę Miasta G. na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego, ustalenia liczby punktów za każde z tych kryteriów oraz dokumentów niezbędnych do ich potwierdzenia, ustaliła następujące kryteria i ich wartość punktową w postępowaniu rekrutacyjnym drugiego etapu do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę Miasta G.:

1) dziecko zamieszkujące w obwodzie szkoły podstawowej z oddziałami przedszkolnymi, do której o przyjęcie ubiega się - 55 pkt. - kryterium dotyczy tylko oddziałów przedszkolnych w szkole podstawowej;

2) dziecko obojga rodziców (opiekunów prawnych) pracujących bądź studiujących w trybie stacjonarnym lub uczących się w systemie dziennym - 20 pkt.;

3) dziecko, którego rodzeństwo będzie rozpoczynało lub kontynuowało edukację w przedszkolu/oddziale przedszkolnym pierwszego wyboru, do którego o przyjęcie ubiega się w roku szkolnym, na który prowadzona jest rekrutacja - 10 pkt.;

4) dziecko, które ze względu na organizację pracy zawodowej lub nauki rodziców (opiekunów prawnych) będzie korzystało z oferty programowej wychowania przedszkolnego powyżej 5 godzin dziennie - 8 pkt.; - kryterium dotyczy tylko przedszkoli;

5) dziecko, którego przynajmniej jeden rodzic (opiekun prawny) rozlicza podatek dochodowy od osób fizycznych w Urzędzie Skarbowym na terenie Miasta G. - 5 pkt.;

6) przedszkole/oddział przedszkolny, do którego o przyjęcie ubiega się dziecko jest najbliżej położonym przedszkolem/oddziałem przedszkolnym od jego miejsca zamieszkania lub najbliżej położonym od miejsca pracy/nauki jednego z rodziców (opiekunów prawnych) - 2 pkt.

Żaden z powyższych przepisów nie wskazuje na możliwość zastosowania kryterium losowego szeregowania kandydatów. Z uzasadnienia zarówno rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej, jak i z decyzji Dyrektora Przedszkola (...) w G. wynika, że syn skarżącej nie został przyjęty do przedszkola, bowiem przy kwalifikowaniu dziecka do przedszkola skorzystano z pomocy elektronicznego systemu przydziału na podstawie listy wygenerowanej przez ten system, czyli w istocie dokonano losowego szeregowania kandydatów, co – w świetle przywołanych przepisów - oznacza, że w toku rekrutacji de facto zostało wprowadzone dodatkowe kryterium, nie mające odzwierciedlenia ani w ustawie, ani w uchwale organu prowadzącego.

O zakwalifikowaniu i ostatecznym przyjęciu dziecka do danego przedszkola publicznego decyduje powołany do tego organ - dyrektor przedszkola (art. 130 ust. 2 u.p.o.) na podstawie oceny spełnienia w przypadku każdego z kandydatów poszczególnych kryteriów obowiązujących: na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego (art. 131 ust. 2 u.p.o.) czy – w przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego lub jeżeli po zakończeniu tego etapu dana placówka nadal dysponuje wolnymi miejscami - na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego (art. 131 ust. 4 u.p.o.), natomiast nie może o tym decydować za organ system elektronicznej rekrutacji. Jak zostało to już wskazane powyżej, wykorzystanie systemów informatycznych w postępowaniu rekrutacyjnym odnosić się może jedynie do usprawnienia tego postępowania w sensie technicznym dotyczącym jego formalnego przebiegu (np. ułatwienia składania przez kandydatów wniosków), nie może jednak w żaden sposób determinować wyników postępowania rekrutacyjnego w sensie merytorycznym, tzn. nie może mieć wpływu na podejmowane rozstrzygnięcia o przyjęciu bądź nieprzyjęciu kandydata do danej placówki (przedszkola), co w niniejszej sprawie – jak wynika z uzasadnienia zaskarżonej decyzji oraz wyjaśnień zawartych w odpowiedzi na skargę – miało w istocie miejsce ("Na 27 wolnych miejsc w przedszkolu zostało przyjętych 23 dzieci spełniających kryteria ustawowe, w tym: 11 matek samotnych, 4 rodzeństwa, 7 wielodzietne rodziny, 1 dziecko niepełnosprawne, mających bezwzględne pierwszeństwo w przyjęciu do przedszkola. (...) z taką samą liczbą punktów 35 jak S. M. było 19 dzieci, z czego zostało zakwalifikowanych tylko 4 dzieci, na podstawie wygenerowanej przez system elektronicznej rekrutacji").

Niezależnie od powyższej wadliwości w ocenie Sądu w niniejszej sprawie zostały także naruszone przepisy postępowania, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a. uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. Wynika z tego, że uzasadnienie decyzji, poza wskazaniem i wyjaśnieniem podstawy prawnej rozstrzygnięcia, ma być dla strony – a następnie dla sądu kontrolującego zaskarżone rozstrzygnięcie - źródłem informacji o sposobie rozumowania organu podejmującego decyzję i przyjętych przez niego założeniach, stanowiących podstawę rozstrzygnięcia. Zadaniem uzasadnienia decyzji jest wyjaśnienie podjętego przez organ rozstrzygnięcia i przekonanie strony, że jej stanowisko zostało należycie rozważone. W uzasadnieniu powinno się znaleźć się zatem pełne odzwierciedlenie i ocena zebranego materiału dowodowego oraz wyczerpujące wyjaśnienie przesłanek, jakimi kierował się organ w procesie decyzyjnym. Przez właściwe motywowanie decyzji organ realizuje zasadę przekonywania, która nie zostanie spełniona, gdy organ pominie milczeniem niektóre dowody czy też twierdzenia lub wyjaśnienia strony, albo nie odniesie się do faktów istotnych dla sprawy - okoliczności podnoszonych przez stronę (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 6 lutego 2020 r., sygn. akt III SA/Lu 366/19, LEX nr 2848023).

W rozpoznawanej sprawie należy zwrócić uwagę, że organ w zaskarżonej decyzji w żaden sposób nie odniósł się do informacji sygnalizowanych przez stronę w odwołaniu od rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej dotyczących prawidłowości przeprowadzonego postępowania rekrutacyjnego w zakresie oceny spełnienia przez kandydatów (a przede wszystkim kandydata wskazanego przez stronę z imienia i nazwiska) kryterium określonego w art. 131 ust. 2 pkt 5 u.p.o. (tj. samotnego wychowywania kandydata w rodzinie).

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że stosownie do art. 150 ust. 2 pkt 1 u.p.o. do wniosku, o którym mowa w ust. 1 (m.in. wniosku o przyjęcie do publicznego przedszkola) dołącza się dokumenty potwierdzające spełnianie przez kandydata kryteriów, o których mowa m.in. w art. 131 ust. 2, przy czym – zgodnie z art. 150 ust. 6 u.p.o. - oświadczenia, o których mowa w ust. 2, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Stosownie natomiast do art. 150 ust. 7 u.p.o. przewodniczący komisji rekrutacyjnej może żądać dokumentów potwierdzających okoliczności zawarte w oświadczeniach, o których mowa w ust. 2, w terminie wyznaczonym przez przewodniczącego, lub może zwrócić się do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata o potwierdzenie tych okoliczności. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) potwierdza te okoliczności w terminie 14 dni. Zgodnie natomiast z art. 150 ust. 8 u.p.o. w celu potwierdzenia okoliczności zawartych w oświadczeniach, wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania kandydata korzysta z informacji, które zna z urzędu, lub może wystąpić do instytucji publicznych o udzielenie informacji o okolicznościach zawartych w oświadczeniach, jeżeli instytucje te posiadają takie informacje, przy czym – co należy podkreślić - oświadczenie o samotnym wychowywaniu dziecka może być zweryfikowane w drodze wywiadu przeprowadzanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata, zaś do wywiadu stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rodzinnego wywiadu środowiskowego przeprowadzanego w celu ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407).

Powołana regulacja prawna daje organom uczestniczącym w postępowaniu rekrutacyjnym możliwość weryfikacji załączonej do wniosku o przyjęcie do placówki dokumentacji, m.in. oświadczenia o samotnym wychowywaniu dziecka, w sytuacji, gdy okoliczności sprawy wskazują na wątpliwości co do wiarygodności (prawdziwości) tych oświadczeń. Ponieważ organ – jak zostało powyżej zauważone – nie odniósł się w ogóle do zgłaszanych w tym zakresie przez skarżącą wątpliwości, a – co wynika z treści odpowiedzi na skargę – z uwagi na spełnienie powyższego kryterium określonego w art. 131 ust. 2 pkt 5 u.p.o. przyjętych zostało do przedszkola 11 kandydatów, okoliczność ta wymaga wyjaśnienia i wytłumaczenia przez organ stanowiska w tym zakresie.

Niezależnie od powyższego mając na uwadze treść udzielonej Sądowi przez Dyrektora Przedszkola odpowiedzi na skargę – dla oceny prawidłowości postępowania rekrutacyjnego oraz podejmowanego w sprawie S. M. rozstrzygnięcia w przedmiocie zasadności jego przyjęcia do Przedszkola (...) w G. – konieczne jest pełniejsze wyjaśnienie wyników dokonanej oceny kryteriów na I i II etapie rekrutacji. W odpowiedzi na skargę organ wskazał bowiem, że "na 27 wolnych miejsc w przedszkolu zostało przyjętych 23 dzieci spełniających kryteria ustawowe, w tym: (11 matek samotnych, 4 rodzeństwa, 7 wielodzietne rodziny, 1 dziecko niepełnosprawne), mających bezwzględne pierwszeństwo w przyjęciu do przedszkola". Jakkolwiek przyjęcie do przedszkola wymienionych poniżej kandydatów (określonych jako: "11 matek samotnych", "7 wielodzietne rodziny" oraz "1 dziecko niepełnosprawne" – razem 19 kandydatów) znajduje uzasadnienie w konstatacji organu o bezwzględnym pierwszeństwie ich przyjęcia do przedszkola, bowiem w istocie dotyczy kandydatur spełniających kryteria I etapu postępowania rekrutacyjnego (określone w art. 131 ust. 2 pkt 1, pkt 2 oraz pkt 5 u.p.o.), to jednak uwzględnienie pozostałych 4 kandydatów określonych jako: "4 rodzeństwa", jako "mających bezwzględne pierwszeństwo w przyjęciu do przedszkola" nie znajduje należytego wyjaśnienia, ani też potwierdzenia w obowiązujących przepisach. "Kryterium rodzeństwa", do którego organ nawiązuje w wyjaśnieniach odpowiedzi na skargę - jak można się jedynie domyślać - odnosi się do kryterium określonego w § 1 ust. 3 uchwały Nr (...), tj. gdy "dziecko, którego rodzeństwo będzie rozpoczynało lub kontynuowało edukację w przedszkolu/oddziale przedszkolnym pierwszego wyboru, do którego o przyjęcie ubiega się w roku szkolnym, na który prowadzona jest rekrutacja – 10 pkt.". Kryterium to nie jest jednak zaliczane do kryteriów mających pierwszeństwo w przyjęciu do przedszkola, o których mowa w art. 131 ust. 2 u.p.o. – jest ono bowiem brane pod uwagę w świetle treści uchwały Nr (...) dopiero na II etapie postępowania rekrutacyjnego. Ponadto wartość tego kryterium została określona na 10 punktów, co w związku z przyznaniem S. M. 35 punktów (na II etapie postępowania rekrutacyjnego) lecz nieprzyjęciem go do przedszkola (przyjęciem zaś – jak można się jedynie domyślać - 4 kandydatów spełniających "kryterium rodzeństwa" o wartości punktowej – 10), wymaga dodatkowego i pełnego wyjaśnienia przez organ w uzasadnieniu decyzji podstaw dokonania takiej właśnie oceny kryteriów rekrutacyjnych, w szczególności zaś, gdy zostaje wydane rozstrzygnięcie odmawiające przyjęcia dziecka do przedszkola.

W rozpoznawanej sprawie należy zwrócić ponadto uwagę, że z treści art. 157 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 158 ust. 3 u.p.o. wynika, iż komisja rekrutacyjna powinna ustalić i podać do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i nieprzyjętych, a lista zawiera imiona i nazwiska kandydatów przyjętych i nieprzyjętych lub informację o liczbie wolnych miejsc. Listy te podaje się do publicznej wiadomości, a dzień podania listy do wiadomości określa się w formie adnotacji (art. 158 ust. 4 i ust. 5 u.p.o.). Stanowisko o nieprzyjęciu kandydata do przedszkola jest decyzją komisji rekrutacyjnej, która jest organem kolegialnym, a jej wydanie następuje w momencie podania do publicznej wiadomości przez komisję listy kandydatów nieprzyjętych do przedszkola, co wynika z treści przywołanego wyżej art. 158 ust. 6 u.p.o. Takiego rodzaju dokumentu w aktach administracyjnych brak, wobec czego nie można ustalić nawet daty wydania decyzji (rozstrzygnięcia) Komisji Rekrutacyjnej o odmowie przyjęcia dziecka skarżącej do przedszkola (nie stanowi jej niewątpliwie data 16.04.2020 r. wskazana w treści zaskarżonego rozstrzygnięcia Dyrektora Przedszkola (...) w G., skoro wniosek o sporządzenie uzasadnienia odmowy przyjęcia S. M. złożony został w dniu 8.04.2020 r.). Sąd nie mógł w tej sytuacji ocenić wiążąco prawidłowości sporządzenia tej decyzji. Znajdujące się w aktach uzasadnienie decyzji o odmowie przyjęcia syna skarżącej do przedszkola z dnia 13 kwietnia 2020 r. nie zawiera daty wydania decyzji, a ponadto podpisane zostało jedynie przez przewodniczącą Komisji Rekrutacyjnej. Skoro uzasadnienie to jest uzasadnieniem decyzji, która wydawana jest przez ciało kolegialne, tj. komisję rekrutacyjną, a ponadto stanowi integralną część decyzji, powinno być ono podpisane przez wszystkich członków komisji rekrutacyjnej (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 18 października 2018 r., sygn. akt III SA/Gd 506/18, LEX nr 2570005).

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie naruszone zostały przepisy prawa materialnego, tj. art. 131 ust. 2 i ust. 6 u.p.o. poprzez wprowadzenie kryterium losowego w celu ostatecznego wyboru dzieci do przedszkola spośród kandydatów, którzy uzyskali taką samą liczbę punktów (35 punktów). Naruszone zostały także przepisy postępowania – art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a. poprzez niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania kryteriów rekrutacyjnych oraz podpisanie uzasadnienia rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej jedynie przez jej przewodniczącego.

Z uwagi na brak w aktach rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej Sąd uchylił jedynie zaskarżoną decyzję Dyrektora Przedszkola Publicznego (...) w G. z dnia 17 kwietnia 2020 r., na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a/ i c/ p.p.s.a. (punkt 1. sentencji wyroku).

Orzeczenie o kosztach postępowania (punkt 2. sentencji wyroku) zostało wydane w oparciu o art. 200 w zw. z art. 205 § 1 p.p.s.a., zasądzając od Dyrektora Przedszkola (...) w G. na rzecz skarżącej kwotę 100 zł, uiszczoną tytułem wpisu od skargi.

Wskazania co do dalszego postępowania wynikają z powyższych rozważań oraz oceny prawnej i wiążą organy w niniejszej sprawie stosownie do art. 153 p.p.s.a. W szczególności przy ponownym rozpatrzeniu odwołania Dyrektor Przedszkola (...) w G. uzupełni braki w dokumentach, dołączając do nich decyzję (rozstrzygnięcie) Komisji Rekrutacyjnej o odmowie przyjęcia syna skarżącej do przedszkola, a w wydanej przez siebie decyzji uwzględni powyższe stanowisko Sądu.