Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski Sędziowie Sędzia WSA Ewa Cisowska - Sakrajda (spr.) Asesor WSA Anna Dębowska po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 6 maja 2021 r. sprawy ze skargi A. K.-W. i S. W. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] nr [...] znak: [...] w przedmiocie odmowy zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty [...] z dnia [...] nr [...], znak: [...] oraz postanowienie Starosty [...] z dnia [...] nr [...], znak: [...]; 2. zasądza od Wojewody [...] solidarnie na rzecz skarżących A. K.-W. i S. W. kwotę 997 (dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. a.bł.

Decyzją z dnia [...] nr [...] Wojewoda [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2020r. poz. 256), zwanej k.p.a., utrzymał w mocy decyzję Starosty [...] z dnia [...] nr [...] odmawiającą zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę dla inwestorów: A. K.-W. i S. W., obejmującego budowę budynku usługowego na działce nr ewid. 383/49 obręb [...] położonej przy ul. A 2 w Z. oraz częściowo na działkach nr ewid. 383/23 i 383/48.

W uzasadnieniu tej decyzji Wojewoda – po przedstawieniu przebiegu postępowania administracyjnego wszczętego wnioskiem skarżących w przedmiocie wydania pozwolenia na budowę - wskazał, że decyzja o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę została wydana w trybie art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (t.j.: Dz.U. z 2019r. poz. 1186 ze zm.), zwanej pr.b., w wyniku niezrealizowania przez inwestorów obowiązku usunięcia nieprawidłowości wskazanych w postanowieniu Starosty [...] z dnia [...] nr [...].

Wojewoda wyjaśnił, że planowana inwestycja polega na budowie budynku usługowego trzykondygnacyjnego wraz z infrastrukturą techniczną zaprojektowanego na działce nr ewid. 383/49 obręb [...] w granicy od strony północno - zachodniej i od strony południowo - wschodniej oraz w odległości od 0,0 m do 0,13 m od granicy od strony południowo - zachodniej i w odległości od 1,40 m do 1,93 m (parter) i w odległości od 0,00 m do 0,48 m (I i II kondygnacja) od granicy od strony północno - wschodniej. Z uwagi na brak obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na obszarze objętym inwestycją, Prezydent Miasta Z. decyzją z dnia [...] nr [...] ustalił warunki zabudowy dla tej inwestycji. Planowana inwestycja jest zgodna z wytycznymi w tej decyzji.

W ocenie Wojewody kluczową kwestią w sprawie, w myśl art. 35 ust. 1 pkt 2 pr.b., jest zgodność projektu zagospodarowania terenu przedmiotowej inwestycji z przepisami techniczno - budowlanymi, tj. rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz. U. z 2019r., poz. 1065), zwanym rozporządzeniem. Wojewoda uznał, że planowana budowa budynku usługowego nie spełnia warunków określonych w § 12 ust. 1 tego rozporządzenia, a w sprawie nie występuje sytuacja, o której mowa w § 12 ust. 2 i ust. 3 tego rozporządzenia. Od obowiązku zachowania przepisów tego rozporządzenia, w ściśle określonych okolicznościach, inwestor może jednak zostać – jak wywodził Wojewoda - zwolniony na podstawie art. 9 pr.b., przewidującego instytucję odstępstwa od przepisów techniczno – budowlanych.

Wojewoda zauważył, że Starosta [...] na wniosek inwestorów wystąpił do Ministra Inwestycji i Rozwoju o upoważnienie do udzielenia zgody na odstępstwo od przepisów § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, polegające na usytuowaniu projektowanego budynku usługowego w odległościach mniejszych niż podane w tym przepisie. Wobec odmowy Ministra udzielenia tego upoważnienia, Starosta [...], na podstawie art. 9 ust. 2 pr.b., postanowieniem z dnia [...] nr [...] odmówił zgody na odstępstwo umożliwiające usytuowanie przedmiotowego budynku, w odległościach mniejszych niż określone w § 12 ust. 1 tego rozporządzenia, a następnie odmówił udzielenia pozwolenia na budowę inwestorom, wskazując, że przedmiotowa inwestycja nie jest zgodna z warunkami technicznymi i nie udzielono zgody na odstępstwo od tych przepisów.

W ocenie Wojewody, w okolicznościach odmowy udzielenia przez Ministra Rozwoju upoważnienia na odstępstwo od przepisów § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, organ I instancji nie mógł pominąć niezgodności uzupełnianego projektu budowlanego z przytoczonym przepisem i słusznie odmówił pozwolenia na budowę przedmiotowej inwestycji. Inwestorzy zobowiązani postanowieniem Starosty [...] z dnia [...] nr [...] do doprowadzenia projektu budowlanego do zgodności ze wskazanymi przepisami techniczno-budowlanymi nie usunęli w wyznaczonym terminie wskazanych nieprawidłowości.

Wojewoda podkreślił, że ustalenia zawarte w decyzji o warunkach zabudowy nie wyłączają stosowania § 12 rozporządzenia. Dopuszczenie, zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy, usytuowania budynku bezpośrednio przy granicy, nie zwalnia inwestora z zachowania innych wymagań określonych w przepisach techniczno-budowlanych, m.in. z uwagi na ochronę praw właściciela sąsiedniej działki budowlanej. Mimo, że decyzja o warunkach zabudowy, dopuszcza zabudowę całej powierzchni działki, organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę nie jest w sposób bezwzględny związany tą decyzją.

Wojewoda wskazał, że inwestor o ile będzie nadal zainteresowany merytorycznym rozstrzygnięciem tej sprawy, ma prawo wystąpić z ponownym wnioskiem o udzielenie pozwolenia na budowę w tym zakresie, przedkładając dokumenty określone w przepisie art. 33 ust. 2 pr.b., a także załączając projekt budowlany opracowany zgodnie zobowiązującymi przepisami prawa.

Skargę na tą decyzję złożyli A. K.-W. i S. W., reprezentowani przez pełnomocnika w osobie adwokata, wnosząc o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji oraz o rozstrzygnięcie o kosztach postępowania według obowiązujących przepisów, w tym o kosztach zastępstwa adwokackiego.

Zaskarżonej decyzji pełnomocnik skarżących zarzucił naruszenie:

a) art.6 k.p.a. - zasady praworządności - legalności działania organów administracji publicznej, albowiem, jak wynika z powyższych zarzutów, decyzja została wydana z naruszeniem wskazanych poniżej przepisów prawa, a także, została wydana z naruszeniem prawomocnej decyzji Prezydenta Miasta Z. z dnia [...] nr [...] w zakresie warunków dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu i zaakceptowania jej warunków przez Starostę [...] (str. 7 uzasadnienia), gdzie, między innymi, określony został stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki, od 0,5 do 1, co zostało zrealizowane;

b) art. 7 k.p.a. - zasady prawdy obiektywnej - słusznego interesu obywatela, albowiem organ nie podjął wszelkich czynności, niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli przez wyeliminowanie możliwości zbudowania budynku usługowego, w którym prowadzona byłaby działalność medyczna, adresowana do mieszkańców Z. i okolic;

c) art. 7b k.p.a. - zasady działania organów administracji publicznej, przez zaniechanie wyjaśnienia i brak zażądania od Ministra Rozwoju, uzasadnienia lakonicznego stanowiska (pismo Ministra Rozwoju z dnia 11 listopada 2019r., znak: [...]) w zakresie odmowy wyrażenia zgody na odstępstwo określone przedmiotowym wnioskiem, co w konsekwencji, w tym zakresie, stanowi naruszenie art. 10 § 1 k.p.a. - zasady czynnego udziału stron w postępowaniu, podczas, kiedy zgoda ta podyktowana jest także powierzchnią działki -153m2;

d) art. 77 § 1 k.p.a. - zasady oficjalności postępowania dowodowego oraz zasad prawdy obiektywnej, ponieważ, w związku z tajnym stanowiskiem Ministra Rozwoju i brakiem działań w kierunku uzyskania uzasadnienia tego stanowiska, Starosta Zgierski nie był w stanie, w sposób wyczerpujący, zebrać i rozpatrzyć całości materiału dowodowego;

e) art. 81 k.p.a. - zasady prawdy materialnej w postępowaniu dowodowym, poprzez pozbawienie stron możliwości wypowiedzenia się, co do stanowiska Ministra Rozwoju, co uniemożliwiło dokonanie przez organ oceny, czy stanowisko to jest uzasadnione;

f) art. 107 § 1 pkt 6 i § 3 k.p.a., poprzez brak w uzasadnieniu faktycznym decyzji, wyjaśnienia okoliczności i dowodów, które przemawiały za przyjętym stanowiska Ministra Rozwoju, a w konsekwencji, naruszenie art. 81 § 1 k.p.a. oraz brak wyjaśnienia okoliczności i dowodów, które przemawiałyby za brakiem uwzględnienia okoliczności zawartych we wniosku Starosty [...] do Ministra;

g) art. 107 § 1 pkt 6 i § 3 k.p.a., przez brak uzasadnienia prawnego i faktycznego zaskarżonej decyzji, w zakresie przyczyn prawnych (art. 9 ust. 1 i ust. 4 pr.b.) oraz faktycznych, co do występowania przesłanek braku zgody na odstępstwo, w zakresie faktów, które zostały udowodnione oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówiono wiarygodności i mocy dowodowej;

h) art. 9 ust. 1 pr.b., przez brak przyjęcia, że w sprawie zachodzą szczególnie uzasadnione przypadki, a jednocześnie, że nie występują przesłanki zagrożenia dla życia ludzi lub dla bezpieczeństwa mienia i nie występują ograniczenia dostępności, w tym ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych;

i) art. 9 ust. 2 w zw. z ust. 4 pr.b., przez brak wydania upoważnienia do zgody na odstępstwo przez właściwego ministra, w sytuacji, kiedy wniosek organu odpowiada przepisowi prawa, art. 9 ust. 3 pr.b., Minister nie zażądał spełnienia dodatkowych warunków, czyli de facto nie miał zastrzeżeń do wniosku Starosty z dnia 9 października 2019r. w sprawie upoważnienia, zaś cała, sąsiadująca z projektowaną inwestycją, zabudowa o charakterze handlowo - usługowym, składająca się z około 45 obiektów, została posadowiona w granicach działek.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 119 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2019r. poz. 2325 ze zm.), zwanej p.p.s.a., sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli: 1) decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania; 2) strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy; 3) przedmiotem skargi jest postanowienie wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także postanowienie rozstrzygające sprawę co do istoty oraz postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie; 4) przedmiotem skargi jest bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania; 5) decyzja została wydana w postępowaniu uproszczonym, o którym mowa w dziale II w rozdziale 14 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego. Na mocy art. 120 p.p.s.a. w trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawy na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów.

W myśl art. 3 § 1 p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Oznacza to, iż Sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, tj. jej zgodność z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej. Sąd rozpoznający sprawę nie może zmienić zaskarżonej decyzji, a jedynie uwzględniając skargę może uchylić ją, stwierdzić jej nieważność lub niezgodność z prawem, a może to uczynić, stosownie do unormowania zawartego w art. 145 § 1 p.p.s.a., jeśli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy; naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego; inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W przypadku zaś, gdy nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 145 § 1 p.p.s.a., skarga zgodnie z art. 151 p.p.s.a. podlega oddaleniu. Wedle przepisu art. 134 § 1 p.p.s.a. rozstrzygając daną sprawę, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi, może zastosować przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach, prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 p.p.s.a.).

Kontrolując w tak zakreślonej kognicji zaskarżone w tej sprawie decyzje, Sąd doszedł do przekonania, że skarga zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżone decyzje naruszają bowiem w istotny sposób określone w k.p.a. standardy postępowania administracyjnego, a określone w przepisach art. 7, art. 7a, art. 77 § 1 i art. 107 § 1 pkt 6 i § 3, poprzez brak wszechstronnego wyjaśnienia sprawy i umotywowania rozstrzygnięcia; w następstwie czego również narusza art. 9 ust. 1 pr.b.p poprzez wadliwe jego zastosowanie. W tej sprawie istotny zarzut, jaki można postawić organom obu instancji sprowadza się do oparcia rozstrzygnięcia wyłącznie na nieumotywowanym w żaden sposób piśmie Ministra, odmawiającym udzielenia upoważnienia na wyrażenie zgodny na odstępstwo od warunków technicznych w zakresie odległości usytuowania budynku od granicy działek sąsiednich; pominięcia parametrów działki objętej wnioskiem o pozwolenie na budowę oraz usytuowania budynków na działkach sąsiednich, również w granicy lub w odległościach mniejszych niż określone w § 12 rozporządzenia; wreszcie zaś uniemożliwienia inwestorom dostosowania projektu zagospodarowania działki do zgodności z warunkami technicznymi. A w konsekwencji całkowite pominięcie ładu przestrzennego wyrażonego już istniejącą na sąsiednich nieruchomościach zabudową i brakiem wskazania przyczyn odmowy zastosowania instytucji odstąpienia od warunków technicznych.

Rozpoznając wniesioną w tej sprawie skargę – Sąd zauważa, że kwestią sporną, a zarazem kluczową, dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy udzielenia pozwolenia na budowę spornego budynku usługowego jest usytuowanie tego budynku względem granicy z działkami sąsiednimi. Nie ma przy tym najmniejszych wątpliwości, że wszystkie pozostałe warunki uzyskania pozwolenia, poza tym, są w tej sprawie spełnione, jak i to, że najbardziej racjonalne zagospodarowanie tej działki z uwagi na jej wielkość, kształt i usytuowanie uzasadniałoby usytuowanie budynku w granicy działek lub w mniejszej niż określone w rozporządzeniu odległości, tym bardziej, że na sąsiednich nieruchomościach występuje takie usytuowanie zabudowy. Organ nie stwierdził również, że odstąpienie od warunków technicznych określonych w § 12 rozporządzenia stwarza zagrożenia dla życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia, o których stanowi art. 9 ust. 1 pr.b. Sam organ pierwszoinstancyjny w uzasadnieniu kierowanego do Ministra wniosku o udzielenie upoważnienia na odstępstwo od warunków technicznych, określonych w rozporządzeniu, podaje, że projektowany budynek usługowy stanowi część ciągu pawilonów handlowo-usługowych w granicach lub zbliżeniu do granic działek zajmując prawie 100% powierzchni działek, a na terenie działki przy północno-wschodniej granicy działki znajduje się wodociąg oraz kanał sanitarny adaptowane bez zmian. Dalej organ ten pisze, że ze względu na nieregularny kształt działki oraz utrzymanie kątów prostych budynek został zaprojektowany w odległościach od granic wskazanych w tym wniosku; odsunięcie budynku od północno-wschodniej granicy działki na poziomie parteru wynika z przebiegających w tym miejscu istniejącego wodociągu oraz kanału sanitarnego, umożliwiając tym samym dostęp do nich w wypadku konserwacji czy awarii, co uzgodniono z gestorem sieci; natomiast na II i III kondygnacji budynek został maksymalnie przybliżony do granicy; inwestor uzyskał decyzje o warunkach zabudowy umożliwiającą 100% powierzchni zabudowy w odniesieniu do niewielkiej powierzchni działki, a wynoszącej 155m2. W konsekwencji organ pierwszoinstancyjny stwierdza, po analizie wszystkich parametrów działki, że zastosowanie przepisów technicznych do projektowanego budynku i jego odsunięcie od granic działki "ogranicza bardzo racjonalne zagospodarowanie terenu działki, zwłaszcza, że wnioskowana lokalizacja budynku stanowi kontynuację istniejącego ciągu pawilonów handlowo-usługowych (w perspektywie do nadbudowy) oraz w żaden sposób nie ogranicza funkcji zagospodarowania już terenów sąsiednich". Organ ten dodaje również, że zabudowa terenu w tym obszarze miasta (tj. w jego centrum) jest bardzo intensywna z wykorzystaniem niemal każdego metra powierzchni zabudowy; a nadto stwierdza, że oprócz kontynuacji bezpośredniego sąsiedztwa pawilonów handlowo-usługowych, budynek zlokalizowany będzie na terenie osiedla mieszkaniowego z towarzyszącymi obiektami handlowymi. Konkludując swoje rozważania organ stwierdza, że "projektowany budynek zlokalizowano wzdłuż granic działki umożliwiając racjonalne wykorzystanie powierzchni działki, dla której wydano decyzję o warunkach zabudowy, mającą dostęp do drogi i będącą własnością inwestora. W projekcie zaproponowano dodatkowe rozwiązania zabezpieczające pod względem p.poż. a także umożliwiające dostęp do istniejącego w granicach działki inwestora istniejącego wodociągu i kanału sanitarnego". W okolicznościach tej sprawy, a tym bardziej wobec stanowiska samego organu pierwszej instancji, dostrzegającego zasadność i brak negatywnych przesłanek odstąpienia od warunków technicznych w zakresie usytuowania budynku względem granicy działki, nie jest do zaakceptowania arbitralne i nie umotywowane w żaden sposób rozstrzygnięcie odmawiające odstąpienie od tych warunków. Co prawda organ pierwszej instancji nie uzyskał od Ministra stosownego upoważnienia na zastosowanie odstępstwa od warunków technicznych w tym zakresie, a takie upoważnienie stanowi warunek konieczny odstąpienia od warunków technicznych, niemniej jednak ani odmowa Ministra, ani organu pierwszej instancji nie została poparta żadną argumentacją, co w świetle powołanych wyżej okoliczności musi być ocenione negatywnie jako naruszające standardy działania współczesnej administracji. Sąd nie jest zatem w stanie ocenić racjonalność, a tym bardziej prawidłowość zaskarżonej i poprzedzającej jej wydanie decyzji oraz postanowienia Starosty [...] z dnia [...] nr [...] o odmowie zgody na odstąpienie od warunków technicznych. Jest to o tyle zaskakujące, że w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji sam organ podnosi, że za szczególnie uzasadniony przypadek należy uznać w szczególności kształt i wymiary nieruchomości, położenie względem nieruchomości sąsiednich, ukształtowanie terenu, stan zagospodarowania danej nieruchomości i terenów sąsiednich. Nie sposób też odnieść wrażenia, że wyłączną przyczyną odmowy odstąpienia od warunków technicznych przez organ pierwszej instancji był brak stosownego upoważnienia Ministra. Jednakże wbrew temu, co podnosi organ w odpowiedzi na skargę, czy w uzasadnieniu decyzji, istotny dla rozstrzygnięcia tej sprawy jest nie tyle brak upoważnienia Ministra, co brak zaistnienia określonej w art. 9 ust. 1 pr.b. przesłanki "przypadek szczególnie uzasadniony", gdyż to nie Minister, a organ administracji architektoniczno-budowlanej – stosownie do art. 9 ust. 2 pr.b. – rozstrzyga w formie postanowienia o udzieleniu lub odmowie udzielenia zgody na odstępstwo. Natomiast wniosek do Ministra w sprawie upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo jest, w myśl art. 9 ust. 3 pr.b., elementem postępowania, którego zastosowanie uprawnia organ ten do rozstrzygnięcia w przedmiocie odstąpienia od warunków. Konsekwencją powyższego jest to, że organ administracji architektoniczno-budowlanej, odmawiając udzielenia pozwolenia na budowę stosownie do załączonego projektu budowlanego, obowiązany jest szczegółowo i kompleksowo uzasadnić przyczyny tej odmowy, nie zaś ograniczać się wyłącznie do stwierdzenia, że Minister nie udzielił upoważnienia na odstępstwo od warunków technicznych. Można wręcz zarzucić organowi pierwszej instancji, co następnie zaakceptował Wojewoda, że ten - widząc racjonalność i dopuszczalność odstąpienia od warunków technicznych - nie podjął żadnych działań celem wyjaśnienia przyczyn, dla których Minister nie udzielił upoważnienia na odstępstwo od warunków technicznych. Było to o tyle zasadne, że skoro obiektywnie oceniając sprawę organ ten dostrzegł szczególnie uzasadnione okoliczności na odstępstwo od warunków technicznych, a negatywne stanowisko Ministra pozostawało w kolizji z tym okolicznościami, to wymagało to pozyskania uzasadnienia tego stanowiska Ministra. Nie można przecież wykluczyć, że Minister dostrzegł inne niezauważone przez organ pierwszej instancji powody odmowy udzielenia spornego upoważnienia. Rzecz jednak w tym, że bez poznania argumentacji Ministra nie sposób ani ich poznać, ani też ocenić prawidłowość tej argumentacji. W tym zakresie znamienne jest stanowisko judykatury, która zauważa, że "w związku z tym, iż od postanowienia wydanego w trybie art. 9 ust. 2 p.b. nie przysługuje zażalenie, to w myśl art. 124 § 2 k.p.a. wykładanego a contrario - nie wymaga ono uzasadnienia. Konieczne jest natomiast, aby organ architektoniczno-budowlany w uzasadnieniu decyzji o pozwoleniu na budowę przedstawił przesłanki udzielenia bądź odmowy zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych"; "obowiązujące przepisy nie przewidują odrębnej formy rozpatrzenia i załatwienia kwestii postanowień zaskarżonych w odwołaniu (art. 142 k.p.a.). Stanowisko organu odwoławczego co do rozpatrzonego postanowienia wyrażane jest w uzasadnieniu decyzji odwoławczej, a nie w jej sentencji bądź w odrębnym orzeczeniu" (tak wyrok NSA z dnia 11 grudnia 2012r., II OSK 1461/11, LEX nr 1322405, wyrok WSA w Warszawie z 21.01.2020 r., VII SA/Wa 1840/19, LEX nr 3019738. Zob. też A. Despot-Mładanowicz, Komentarz do art. 9 ustawy - Prawo budowlane, Lex-el.).

W ocenie Sądu, decyzje organów obu instancji są wadliwe także dlatego, że przed ich wydaniem organ pierwszej instancji, co całkowicie zbagatelizował Wojewoda, wobec braku zgodny na odstępstwo od warunków technicznych nie wezwał inwestora do dostosowania projektu budowlanego do warunków określonych w § 12 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia. Decyzja ta została wydana niemalże bezpośrednio, bo raptem tydzień później, po wydaniu postanowienia o odmowie zgody na odstępstwo od warunków technicznych. Inwestor nie miał zatem najmniejszej szansy na dostosowanie projektu do zgodności z warunkami technicznymi, gdyż w tym okresie (tj. przed doręczeniem postanowienia) nie miał świadomości co do kwestii zgody na odstąpienie od warunków technicznych. W tym zakresie nie sposób zatem podzielić prezentowany przez organy pogląd, że nałożono na inwestora obowiązek usunięcia nieprawidłowości, a decyzja odmawiająca pozwolenia na budowę została wydana w warunkach art. 35 ust. 3 pr.b., a więc mogła zapaść w wyniku oceny niezrealizowania przez inwestora obowiązku usunięcia nieprawidłowości wskazanych w postanowieniu Starosty [...] z dnia [...] nr [...]. Rzecz jednak w tym, że nałożony tym postanowieniem obowiązek zdezaktualizował się w wyniku złożenia przez Starostę do Ministra wniosku z dnia 9 października 2019r. o udzielenie upoważnienia do udzielenia zgodny na odstąpienie od warunków technicznych. Złożenie tego wniosku oznacza bowiem tyle, że w razie pozytywnego jego rozpoznania przez Ministra złożony projekt może nie naruszać warunków technicznych, a ich nie narusza z pewnością gdy organ administracji architektoniczno-budowlanej udzieli zgody na odstępstwo od warunków technicznych. Uruchomienie przez ten organ procedury z art. 9 ust. 1 pr.b. w okolicznościach tej sprawy, a już wskazanych, dowodzi, iż wysoce prawdopodobnym było uzyskanie zgody na odstępstwo od warunków technicznych. Skoro jednak Minister nie udzielił organowi pierwszej instancji upoważnienia na odstąpienie od tych warunków, to wobec zaistnienia nowych okoliczności w sprawie należało wezwać inwestorów do korekty załączonego do wniosku o pozwolenie na budowę projektu techniczno-budowlanego ze wskazaniem, na niezgodność projektu z w § 12 ust. 1 ewentualnie ust. 2 rozporządzenia. Dopiero niewykonanie tego obowiązku w zakreślonym przez organ dodatkowym terminie uprawniało do negatywnego rozpoznania złożonego wniosku. W tej sprawie organ – po wydaniu postanowienia o odmowie udzielenia zgody na odstępstwa od warunków technicznych – nie wezwał inwestora do wykonania postanowienia z dnia [...]. Inwestor otrzymał jedynie postanowienie z dnia [...], nie mógł natomiast przypuszczać, że wobec treści wniosku samego organu do Ministra zgoda na odstępstwo od warunków technicznych nie zostanie udzielona i ziści się w przyszłości przesłanka do korekty projektu budowlanego. Konsekwencją stwierdzonych naruszeń prawa procesowego jest również wadliwe, bo przedwczesne, zastosowanie prawa materialnego, a to art. 35 ust. 3 pr.b.

Zważywszy na powyższe naruszenia prawa przez organy obu instancji – Sąd za konieczne uznał również wyeliminowanie z obrotu prawnego postanowienia Starosty [...] z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy zgody na odstępstwo od warunków technicznych. Postanowienie to z jednej strony stanowiło podstawę faktyczną decyzji o odmowie udzielenia pozwolenia na budowę, co oznacza, że jego pozostawienie w obrocie prawnym jako element stanu faktycznego ponownie determinowałoby rozstrzygnięcie sprawy pozwolenia na budowę, a organ byłby nim związany. Z drugiej zaś strony wydanie tegoż postanowienia przez organ administracji architektoniczno-budowalnej przed ustaleniem z udziałem Ministra przyczyn odmowy udzielenia upoważnienia na odstępstwo od warunków technicznych czyni je przedwczesnym. Wyeliminowanie tegoż postanowienia z obrotu prawnego otwiera natomiast organowi pierwszej instancji drogę do prowadzenia postępowania wyjaśniającego na okoliczność przyczyn odmowy udzielenia przez Ministra spornego upoważnienia i ponownego rozstrzygnięcia w przedmiocie zgody na odstępstwa od warunków technicznych.

Sąd nie podziela natomiast argumentacji skargi, że inwestycja spełnia warunki określone w decyzji o warunkach zabudowy, w tym pozwala na zabudowanie nieruchomości w 100%, a więc i w granicach z nieruchomościami sąsiednimi. W tym zakresie słuszne jest stanowisko organu, iż dopuszczenie zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy, usytuowania budynku bezpośrednio przy granicy, nie zwalnia z zachowania innych wymagań określonych w przepisach techniczno-budowlanych. W orzecznictwie wskazuje się, że "w przypadku gdy w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dopuszczono sytuowanie budynku w zabudowie jednorodzinnej, zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę granicy z sąsiednią działką budowlaną, bezpośrednio przy tej granicy, konieczne jest spełnienie warunków określonych w § 12 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2015r. poz. 1422)" (zob. uchwała NSA (7w) z dnia 27 lutego 2017r., II OPS 3/16, ONSAiWSA 2017, nr 4, poz. 58.).

Ponownie rozpoznając sprawę organy wyjaśnią z udziałem Ministra przyczyny odmowy udzielenia upoważnienia na udzielenie zgody na odstępstwo od warunków technicznych, a następnie dokonają oceny okoliczności tej odmowy, czego wyrazem będzie spełniające wymogi kodeksowe uzasadnienie ponownych decyzji.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) i a) p.p.s.a., uwzględnił skargę. O kosztach postępowania sądowego orzekł zaś na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p. p.s.a. w zw. z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 ze zm.).

B.A.