drukuj    zapisz    Powrót do listy

6030 Dopuszczenie pojazdu do ruchu, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, oddalono skargę, III SA/Kr 520/20 - Wyrok WSA w Krakowie z 2021-12-13, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Kr 520/20 - Wyrok WSA w Krakowie

Data orzeczenia
2021-12-13 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2020-05-21
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Sędziowie
Hanna Knysiak-Sudyka /sprawozdawca/
Marta Kisielowska
Renata Czeluśniak /przewodniczący/
Symbol z opisem
6030 Dopuszczenie pojazdu do ruchu
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 2325 Art. 3, art. 57a, art. 134, art. 145, art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Dz.U. 2021 poz 450 Art. 72
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym - t.j.
Dz.U. 2021 poz 735 Art. 17, art. 145, art. 145a, art. 145aa, art. 145b
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Renata Czeluśniak Sędziowie WSA Hanna Knysiak-Sudyka (spr.) ASR WSA Marta Kisielowska Protokolant sekretarz sądowy Renata Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 grudnia 2021 r. sprawy ze skargi M. G., Z. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 10 lutego 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy rejestracji pojazdu skargę oddala

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 10 grudnia 2020 r. sygn. akt [...], wydaną po rozpatrzeniu odwołania skarżących M. G. i Z. G. od decyzji Starosty z dnia [...] 2019 r., [...], o uchyleniu ostatecznej decyzji Starosty Nr [...] z dnia 10 listopada 2017 r. i odmowie rejestracji pojazdu marki [...] o numerze rejestracyjnym [...], numerze nadwozia [...], zarejestrowanych na rzecz Z. G. i M. G. zamieszkałych G, działając na podstawie art. 72, art. 73 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz. U. 2020 r. poz. 110), rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych (Dz. U. poz. 2355) oraz art. 145 § 1 pkt 1 i pkt 5, art. 146, art. 147, art. 151 § 1 pkt 2 i art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 735; powoływanej dalej jako "k.p.a.") utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Zaskarżoną decyzją organ I instancji orzekł w sposób wyżej opisany. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia podano, że w dniu 25 października 2017 roku do Wydziału Komunikacji wpłynął wniosek o rejestrację przedmiotowego pojazdu. Organ wyjaśnił, że dokumenty przedłożone do rejestracji zgodnie z art. 72 ustawy - Prawo o ruchu drogowym spełniały wymagania dotyczące rejestracji. W dniu 10 listopada 2017 r. wydano stały dowód rejestracyjny, jednocześnie wydając decyzję ostateczną. Następnie organ wskazał, że w dniu 25 kwietnia 2019 roku do Wydziału Komunikacji wpłynęło pismo od współwłaściciela pojazdu Z. G. dotyczące niezgodności numeru nadwozia pojazdu. Dołączono badanie techniczne, w którym diagnosta stwierdził, że numer nadwozia to "[...]", a nie "[...]". Zdaniem organu w związku z zaistniałą sytuacją należało wznowić postępowanie na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. Organ powołał się na korespondencję z firmą A Sp. z o. o., która jest producentem ciągników marki [...]. Wskazano, że w oparciu o otrzymaną odpowiedź nie można ustalić, czy błędny jest numer nadwozia czy rok produkcji pojazdu. Organ podniósł, że w sprawie wyszły na jaw nieznane okoliczności, tzn. umowa kupna sprzedaży przedstawiona do rejestracji była sporządzona przez dwóch właścicieli kupujących: tj. Z. i M. G. Natomiast umowa, którą przedstawił do zgłoszenia sprzedaży poprzedni właściciel w Starostwie Powiatowym była sporządzona z jedną osobą, to jest Z. G. Otrzymana kserokopia dokumentu kupna sprzedaży ze Starostwa Powiatowego była sporządzona przez dwóch właścicieli kupujących, tj. Z. i M. G.

W dalszej części uzasadnienia organ przedstawił przebieg postępowania w sprawie stwierdzając, że w związku z niezgodnością numeru nadwozia z dokumentami pojazdu, rokiem produkcji oraz przedłożeniem do rejestracji sfałszowanej umowy nabycia należało orzec jak w sentencji.

Od przedmiotowej decyzji odwołanie w ustawowym terminie złożyli skarżący, zarzucając jej naruszenie prawa materialnego i formalnego (k.p.a.) oraz błędne ustalenia stanu faktycznego, a także złą wolę organu do pozytywnego załatwienia prostej sprawy. Skarżący wnieśli o uchylenie decyzji w całości i przeniesienie postępowania wznowieniowego po myśli art. 150 § 2 k.p.a. do organu nowo wyznaczonego. Zdaniem skarżących przyczyną wznowienia postępowania i uchylenia decyzji rejestracyjnej z 2017 r. jest działalność Wydziału Komunikacji, który to wydział pojazd pierwotnie zarejestrował, nie dokonując podstawowej weryfikacji zgodności nr nadwozia ze stanem faktycznym. Nadto po ujawnieniu tego faktu nie wyłączył się z postępowania, mimo że wystąpił ewidentny fakt podejrzenia występku z art. 213 § 3 kodeksu karnego. Skarżący podkreślili, że nie wszczęto także postępowania wewnętrznego, które mogło i powinno wyjaśnić, dlaczego od momentu sprowadzenia pojazdu do Polski wszystkie organy, w tym Urząd celny, organy rejestrujące, stacje diagnostyczne i inni popełniali fałszerstwo w dokumentach urzędowych, przez podawanie danych niezgodnych ze stanem faktycznym. Zdaniem skarżących w decyzji i jej uzasadnieniu błędnie pouczono ich, nie wskazując możliwości wniesienia powództwa do sądu powszechnego. W dalszej części odwołania skarżący odnieśli się do kwestii sfałszowania dokumentu i powiadomienia o tym fakcie prokuratury. Ich zdaniem jeśli po umyciu myjką ciśnieniową okazało się, że pierwsza litera to J, a nie T, a reszta cyfr jest zgodna - to wymagało to jedynie dobrej woli urzędnika, aby ciąg zdarzeń naprawić. Strony negatywnie odniosły się do wyjaśnienia przez organ kwestii produkcji ciągnika przez firmę [...].

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w uzasadnieniu decyzji wskazało, że wznowienie postępowania jest jednym z nadzwyczajnych trybów weryfikacji decyzji administracyjnej. Okoliczności, które powodują, iż w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, wskazane zostały w art. 145 § 1 k.p.a. Organ wskazał także na treść przepisów art. 145 § 1, art. 145a § 1 k.p.a. i art. 149 § 2 k.p.a. oraz art. 151 k.p.a., jak również powołał art. 72 ust. 1 i art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz. U. 2020 r. poz. 110 ze zm.).

Organ podniósł, że powyższe regulacje zostały sprecyzowane przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych (Dz.U. poz. 2355).

Organ podał, że w niniejszej sprawie w dniu 10 listopada 2017 r. Starosta zarejestrował pojazd marki [...] nr nadwozia [...] na rzecz skarżących, wydając dowód rejestracyjny nr [...] i tablice rejestracyjne Nr [...] (decyzja Nr [...]). Do wniosku o rejestrację dołączono umowę kupna sprzedaży pojazdu samochodowego z dnia 14 października 2017 r. oraz dowód rejestracyjny Nr [...].

Pismem z dnia 25 kwietnia 2019 r. skarżący Z. G. poinformował Starostę, że w trakcie badania diagnostycznego traktora o nr rejestracyjnym [...] w dniu 23 kwietnia 2019 r. ujawniono rozbieżności w numerze VIN. Skarżący poprosił o poprawienie zapisu w dowodzie rejestracyjnym i numeru traktora na zasadach korekty błędu pisarskiego i doprowadzenie do zapisu rzeczywistych numerów w dowodzie rejestracyjnym. Skarżący dołączył do akt sprawy zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu, gdzie w polu "Nr identyfikacyjny" wpisano "[...]". Do akt sprawy dołączono również opinię Nr [...] z dnia 6 czerwca 2019 r. rzeczoznawcy techniki samochodowej, w której zakresie wskazano: badanie pola numerowego w ciągniku rolniczym [...] o nr rejestracyjnym [...]. W sporządzonej opinii stwierdzono, że w miejscach umieszczenia numeru kodowego VIN nie stwierdzono żadnych oznak ingerencji ukierunkowanej na zmianę treści oznaczenia, zapoczątkowana korozja spowodowała tylko nieznaczną deformację znaku, w szczególności litery "J" w kodzie VIN. Odczytana w tych trzech miejscach treść oznaczenia kodowego to [...]. Na podstawie badania oznaczeń fabrycznych ciągnika rolniczego [...] [...] stwierdzono, że numer kodowy nadwozia (ramy) to [...].

Na mocy postanowienia z dnia 14 maja 2019 r. sygn. [...] organ I instancji wznowił postępowanie administracyjne zakończone decyzją ostateczną Nr [...] z dnia 10 listopada 2017 r. w sprawie rejestracji pojazdu marki [...] nr nadwozia [...], zarejestrowanego na rzecz skarżących. Po przeprowadzeniu postępowania wznowionego zaskarżoną decyzją organ uchylił decyzję Nr [...] z dnia [...] 2017 r., a następnie odmówił rejestracji przedmiotowego pojazdu na rzecz skarżących.

Zdaniem organu odwoławczego biorąc pod uwagę stan faktyczny na dzień orzekania przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w sprawie zaistniały przesłanki powodujące konieczność wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją Nr [...] z dnia [...] 2017 r. w sprawie rejestracji pojazdu marki [...] nr nadwozia [...], na podstawie przesłanki określonej w art. 145 § 1 pkt 1 i 5 k.p.a.

Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe. Przyczyna wznowienia postępowania, o której mowa w art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a., uwarunkowana jest przede wszystkim występowaniem fałszywego dowodu w materiale dowodowym, zebranym i rozpatrzonym przez organ administracji przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia wydanego w sprawie administracyjnej.

W niniejszej sprawie na podstawie fałszywego dowodu ustalono istotną dla sprawy okoliczność faktyczną (własność pojazdu), której spełnienie warunkowało wydanie pozytywnej dla skarżących decyzji. Z akt sprawy wynika, że postanowieniem z dnia 28 października 2019 r. Nr [...] Komisariat Policji odmówił wszczęcia dochodzenia w sprawie posłużenia się w dniu 25 października 2017 roku w Wydziale Komunikacji Starostwa Powiatowego, w celu użycia za autentyczny, przerobionym dokumentem w postaci umowy kupna - sprzedaży ciągnika [...] o nr rej. [...] zawartej w dniu 14 października 2017 r. w miejscowości J, tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k. - wobec stwierdzenia, że społeczna szkodliwość czynu jest znikoma - na zasadzie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. Postanowienie to zostało zatwierdzone w dniu 29 października 2019 r. przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej, sygn. [...].

Wobec powyższego stwierdzić należy, że czyn, o którym mowa w art. 270 § 1 Kodeksu karnego - przestępstwo materialnego fałszerstwa dokumentu - popełniono i sfałszowany dokument - umowa kupna - sprzedaży ciągnika [...] o nr rej. [...] zawarta w dniu 14 października 2017 r. był podstawą dokonania rejestracji tego pojazdu w dniu 10 listopada 2017.

Zdaniem organu dodatkowo w sprawie spełniona jest hipoteza przepisu art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., co również uzasadniało uchylenie pierwotnej decyzji i odmowę rejestracji pojazdu. W niniejszej sprawie bowiem pismem z dnia 25 kwietnia 2019 r. Z. G. poinformował Starostę, że w trakcie badania diagnostycznego w dniu 23 kwietnia 2019 r. traktora o nr rejestracyjnym [...] ujawniono rozbieżności w numerze VIN. Na podstawie badania oznaczeń fabrycznych ciągnika rolniczego [...] stwierdzono, że numer kodowy nadwozia (ramy) to: [...] (opinia Nr [...] z dnia 6 czerwca 2019 r. rzeczoznawcy techniki samochodowej). Tymczasem przedmiotem rejestracji dokonanej w dniu 10 listopada 2017 r. był pojazd [...] nr podwozia [...], rok produkcji 1984 r. W trakcie prowadzonego postępowania organ pierwszej instancji wystąpił do A Sp. z o.o. o udzielenie informacji, w jakich latach i na jakie rynki były produkowane ciągniki rolnicze [...] o numerach nadwozia – [...] i [...]. W dniu 30 maja 2019 r. uzyskano odpowiedź, że ciągniki rolnicze serii [...] produkowane były w fabryce B - Francja w latach 1975 - 1982. Następnie w dniu 3 października 2019 r. pracownik A Sp. z o.o. potwierdził, że [...] produkował serię [...] w latach 1975 (litera T nr nadwozia) do 1982 (litera S nr nadwozia). Wyjaśniono również, że sytuacja, gdy powtarzają się numery VIN, jest możliwa tylko dla różnych serii produkowanych w równych latach oraz że nie istnieje baza danych, na podstawie której mogą potwierdzić, czy ciągnik [...] o numerach nadwozia – [...] został wyprodukowany. Z pisma wynika, że firma posiada dostęp do modeli wyprodukowanych po 2000 r.

Wobec powyższych informacji nie można stwierdzić, że przedstawiony do rejestracji pojazd to ciągnik rolniczy serii [...] rok produkcji 1984 r. nr nadwozia [...], gdyż jak wynika z przesłanych danych ciągniki o tej serii były produkowane do 1982 roku i nie miały w tych latach oznaczenia nadwozia J.

W ocenie organu powyższe wyczerpuje przesłankę wznowienia z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a.

Organ wskazał, że w oparciu przedłożone do wniosku o rejestrację dokumenty oraz w oparciu o dokumenty uzyskane w trakcie prowadzonego postępowania oraz sfałszowany dokument - umowę kupna - sprzedaży ciągnika [...] o nr rej. [...] zawartą w dniu 14 października 2017 r., brak jest podstaw do rejestracji pojazdu będącego przedmiotem złożonego w dniu 25 października 2017 roku przez skarżących wniosku.

Odnosząc się do zarzutów odwołania organ odwoławczy wskazał, że przedmiotem niniejszego postępowania jest sprawa rejestracji pojazdu [...] dokonana decyzją Starosty Nr [...] z dnia 10 listopada 2017 r. i organ odwoławczy nie może poddać ocenie prawnej wcześniej wydanych decyzji administracyjnych w przedmiocie rejestracji tego pojazdu.

Dodatkowo organ odwoławczy nie podzielił stanowiska skarżących, że przyczyną wznowienia postępowania i uchylenia decyzji rejestracyjnej z 2017 r. jest działalność Wydziału Komunikacji, który to wydział pojazd pierwotnie zarejestrował, nie dokonując podstawowej weryfikacji zgodności numeru nadwozia ze stanem faktycznym. Organ zwrócił uwagę, że zgodnie z obowiązującymi przepisami rejestracji dokonuje się na podstawie: dowodu własności pojazdu, karty pojazdu, jeżeli była wydana, zaświadczenia o pozytywnym wyniku badania technicznego pojazdu, jeżeli jest wymagane albo dowodu rejestracyjnego pojazdu lub innego dokumentu wydanego przez właściwy organ państwa członkowskiego, potwierdzającego wykonanie oraz termin ważności badania technicznego, dowodu rejestracyjnego, jeżeli pojazd był zarejestrowany. W niniejszej sprawie organ pierwszej instancji dokonał rejestracji pojazdu w oparciu o przedłożone przez skarżących dokumenty wraz z wnioskiem o jego rejestrację w dniu 25 października 2017 r. Brak jest podstaw prawnych, aby w trakcie tego postępowania organ dokonywał weryfikacji zgodności numeru nadwozia ze stanem faktycznym. Okoliczności te są badane w trakcie badań technicznych. Zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (Dz. U. 2015 r. poz. 776) zakres okresowego badania technicznego pojazdu obejmuje miedzy innymi identyfikację pojazdu, w tym sprawdzenie cech identyfikacyjnych oraz ustalenie i porównanie zgodności faktycznych danych pojazdu z danymi w dowodzie rejestracyjnym. Wobec powyższego zdaniem organu odwoławczego brak jest podstaw do zastosowania w sprawie procedury z art. 150 § 2 k.p.a.

Mając powyższe na uwadze, Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło również, iż rozstrzygnięcie organu I instancji jest prawidłowe w zakresie wymagań określonych w art. 151 § 1 pkt 2 k.p.a., gdyż organ administracyjny, uznając istnienie podstaw do wznowienia postępowania, powinien, po pierwsze, uchylić przedmiotowe rozstrzygnięcie, a po drugie orzec co do istoty sprawy. W niniejszej sprawie organ I instancji w rezultacie wznowionego postępowania orzekł w ten sposób, iż uchylił decyzję Nr [...] z dnia [...] 2017 r. w przedmiocie rejestracji pojazdu, a następnie orzekł co do istoty sprawy odmawiając rejestracji przedmiotowego pojazdu.

Na powyższą decyzję wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę skarżący M. G. i Z. G., którzy zaskarżonej decyzji zarzucili:

I. naruszenie prawa procesowego, tj. art. 7 w zw. z art. 77 i 80 k.p.a., przez dokonanie ustaleń całkowicie dowolnych i sprzecznych z treścią zaoferowanych w sprawie dowodów, które organ bądź pominął bądź błędnie ocenił, gdyż z materiału dowodowego przeprowadzonego w sprawie wynika jednoznacznie, że identyfikacja pojazdu była możliwa, a błąd w zakresie VIN dotyczący jednej literowej omyłki był powtarzany od momentu wydania pierwszych dokumentów za granicą i przez wszystkie lata, tj. od 2003 r. zarówno przez urzędy, jak i diagnostów, także w Polsce. Nie oznacza to jednak, że doszło do jakiejkolwiek ingerencji w powyższy nr VIN (co wynika z opinii biegłego), a jedynie do oczywistej omyłki. Ponadto we wszystkich dokumentach poczynając od 2003 r., jak również w opinii rzeczoznawcy, numer silnika jest jeden - niezmienny - co organy pominęły. Podstawą ustaleń w zakresie braku identyfikacji pojazdu jest informacja z firmy A, która ma według organu posiadać pełną wiedzę historyczną, mimo że nie legitymuje się następstwem prawnym firmy [...], ani też nie wykazuje jakichkolwiek przesłanek, który by uwiarygodniały podawane przez nią informacje;

- naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, gdyż całkowicie nieuprawnione było przyjęcie przez organ II instancji, iż został przedstawiony sfałszowany dokument sprzedaży. Jest tak dlatego, że nie ma żadnych podstaw zarówno faktycznych, jak i prawnych takiego twierdzenia, gdyż organy ścigania nie wszczęły nawet postępowania w tym zakresie. Nabycie nastąpiło z majątku wspólnego małżonków, co oznacza, że umieszczenie jednej osoby na umowie sprzedaży nie wyklucza współwłasności drugiego z małżonków, co znalazło się całkowicie poza zakresem zainteresowania organów;

- naruszenie art. 7, art. 9 i art. 77 § 1 k.p.a. poprzez oparcie decyzji de facto wyłącznie na jednej informacji uzyskanej od firmy [...] sprowadzającej się do tego, że pojazdy o oznaczeniu w VIN literą T były produkowane od 1975 r. do 1982 r., mimo że, jak wyraźnie podali, nie posiadają baz danych, a w konsekwencji zaniechania zebrania w sposób wyczerpujący materiału dowodowego, a nadto zaniechanie podjęcia wszelkich czynności niezbędnych do wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, bowiem otrzymane informacje od ww. firmy nie dały podstaw do ustalenia rzeczywistego stanu rzeczy, nie tylko dlatego, że skoro nie istnieją bazy danych z lat 80-tych, to można wyłącznie stawiać hipotezy, a w tym konkretnym przypadku kluczowe okazało się sformułowania pytań przez organy. Pytanie sprowadzałoby się do weryfikacji, czy jest możliwe, że "wybite" elementy, na których znajdował się VIN przez producenta bądź były montowane do pojazdów w latach późniejszych bądź czy jest możliwe, że produkcja danego modelu trwała kilka lat i producent umieszczał datę późniejszą przy zachowaniu oznaczeń wcześniejszych;

II. naruszenie prawa materialnego, tj.:

- art. 66a ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym poprzez jego niezastosowanie w zakresie tego, czy cechy identyfikacyjne w tym konkretnym przypadku nadał i umieścił pierwotnie producent. Jak słusznie zauważył organ, dane te muszą być niewątpliwe. Dane te służą m.in. ustaleniu legalności pochodzenia pojazdu;

- art. 66 ust. 3a ustawy Prawo o ruchu drogowym poprzez jego niezastosowanie i nierozpoznanie wniosku o nadanie pojazdowi nr VIN zawartego w piśmie z dnia 25 kwietnia 2019 r.

Skarżący wnieśli o uchylenie decyzji organów I i II instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Zdaniem skarżących istota sporu prawnego w badanej sprawie sprowadza się w pierwszej kolejności do oceny podstaw uchylenia w wyniku wznowienia postępowania ostatecznej decyzji z dnia [...] 2017 r. o zarejestrowaniu pojazdu marki [...], będącego własnością skarżących oraz do odmowy zarejestrowania tego pojazdu.

Podstawa wznowienia postępowania skorygowana przez organ odwoławczy sprowadzająca się do uznania, że "dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe" nie znajduje odzwierciedlenia w stanie prawnym, jak i faktycznym niniejszej sprawy. Jest tak dlatego, że postępowanie karne nie zostało nawet wszczęte (postanowienie z dnia 28 października 2019 r. zatwierdzone w dniu 29 października 2019 r. o odmowie wszczęcia postępowania), stąd uznanie, że dowody okazały się fałszywe nie tylko jest przedwczesne, ale całkowicie nieuprawnione. W tym konkretnym przypadku stan faktyczny bowiem się nie zmienił, gdyż pojazd faktycznie został nabyty przez skarżących, o co J. S. nigdy nie został zapytany. Pojazd został nabyty z pieniędzy pochodzących z majątku wspólnego małżonków, stąd stanowił on współwłasność tak czy inaczej. Została przedłożona umowa w oryginale, stąd organ będąc związanym postanowieniem o braku podstaw do podjęcia postępowania karnego, nie mógł kwestionować jej prawdziwości i informacji tamże zawartych.

Kluczowe znaczenie w kwestii ustalenia podstawy wznowieniowej miało ww. postanowienie, gdyż postępowanie nawet nie zostało wszczęte, a co za tym idzie żaden organ nie ustalił, czy przesłanki czynu zabronionego miały miejsce, czy też nie. Taka decyzja procesowa organu jest podejmowana w fazie, w której organ nie dokonuje nie tylko żadnych czynności (nie przesłuchał żadnych świadków, a nawet osobę podejrzewaną, bo takiej faktycznie nie było), ale i nie dokonuje ocen prawnych, gdyż nie analizuje nawet przesłanek karnoprawnych.

Skarżący podnieśli, że odtworzenie pierwotnych danych indentyfikacyjnych czy nanoszenie nowej numeracji poddane jest obowiązkowi przeprowadzenia procedury administracyjnej, stąd gdyby organy uznały, że nie jest to wynik oczywistej omyłki, odpowiednią procedurę w tym zakresie powinny przeprowadzić. Dane identyfikacyjne w tym konkretnym przypadku nadał i umieścił producent, a inne ustalenia w tym zakresie są nieuprawnione. Jak słusznie zauważył organ, dane te muszą być niewątpliwe i takie są i pozwalają dokonać ustalenia w zakresie legalności pochodzenia pojazdu. Dokument, który tych kryteriów nie spełnia, jest dokumentem fałszywym i nie może stanowić podstawy rejestracji pojazdu. Gdyby tak było w sprawie niniejszej, to każdy wcześniejszy dokument, w tym także dowody rejestracyjne, faktury byłyby uznane za dokumenty fałszywe.

W sprawie niniejszej organ de facto opinię wydaną przez rzeczoznawcę techniki samochodowej dr inż. M. F. potraktował jako nieistniejącą. Jest tak dlatego, że z opinii tej wynika, iż pojazd jako taki nie nosi śladów przeróbek, czy też nie istnieje wątpliwość w zakresie oryginalności, gdyż: "Na podstawie badania oznaczeń fabrycznych ciągnika rolniczego [...] stwierdza się, że numer kodowy nadwozia (ramy) to: [...]. Oznaczenie takie jest wytłoczone na prawej podłużnicy ramy podsilnikowej ciągnika oraz na tabliczce znamionowej. W obszarze pola numerowego na prawej podłużnicy ramy podsilnikowej nie stwierdzono żadnych oznak ingerencji ukierunkowanej na zmianę treści oznaczenia kodowego". Okoliczność ta była dla organu bez znaczenia, a w związku z brakiem rejestru pojazdów prowadzonego przez firmę [...] modeli wyprodukowanych przez 2000 r. nie uzyskano potwierdzenia w zakresie wyprodukowania tego pojazdu z określonymi numerami i określonym roku.

Mimo, że oznaczenie pojazdu jest jednoznaczne, organ w sposób całkowicie nieuprawniony uznał przez organ, że "nie można stwierdzić, że przedstawiony do rejestracji pojazd to ciągnik rolniczy serii [...] rok produkcji 1984 r. nr nadwozia [...]". Z jednej strony organ odmawia rejestracji czyniąc pojazd całkowicie bezużytecznym, bezwartościowym, a z drugiej uznaje, że nie ma podstaw prawnych do wznowienia poprzednich decyzji administracyjnych w zakresie dokonania rejestracji tego pojazdu w M czy w L.

Natomiast nie można nie uznać, że taka sprzeczność godząca w poczucie sprawiedliwości istnieje przy ocenie wydanych decyzji przez organy zarówno I jak i II instancji, w sytuacji uchylenia decyzji rejestracyjnej w wyniku wznowienia postępowania i odmowie rejestracji pojazdu z jednej strony, a z drugiej pozostawienie bez nawet jakiegokolwiek komentarza wniosku o nadanie nowego numeru VIN pojazdowi, na wypadek gdyby organ uznał, że brak jest możliwości identyfikacji na postawie istniejącego.

Zdaniem skarżących organ pominął treść art. 66 ust. 3a ustawy - Prawo o ruchu drogowym, dotyczący procedury nadania numeru VIN pojazdu. Organ nie posiadał żadnego dowodu, że pojazd lub jego części zostały uzyskane w wyniku czynu zabronionego. Nadanie i nabicie numerów jest sferą faktów (czynności techniczne) składających się na treść postępowania sensu stricto rejestracyjnego i dopiero to postępowanie zostanie zakończone decyzją administracyjną.

W świetle powyższego skierowanie lub odmowa skierowania przez organ rejestracyjny na tzw. nadanie i nabicie numerów podzespołu pojazdu nie jest odrębną sprawą administracyjną, a oceną legalności działania organu w tym zakresie powinna następować poprzez badanie decyzji administracyjnej o zarejestrowaniu (odmowie zarejestrowania) pojazdu lub decyzji w sprawie zmiany decyzji o zarejestrowaniu.

Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 137), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Z kolei stosownie do art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. 2019 r., poz. 2325 ze zm.; dalej powoływanej w skrócie jako "p.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. W myśl art. 3 § 2 pkt 1 p.p.s.a. kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg między innymi na decyzje administracyjne. Zakres tej kontroli wyznacza art. 134 § 1 p.p.s.a., który stanowi, że sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a. Zgodnie natomiast z art. 145 § 1 p.p.s.a., uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi i uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia następuje, gdy sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Rozpoznając sprawę w tak zakreślonej kognicji, sąd stwierdził, że skarga jest bezzasadna.

W rozstrzyganej sprawie kontroli sądu poddana została decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 10 grudnia 2020 r. sygn. akt [...], utrzymująca w mocy decyzję Starosty z dnia [...] 2019 r., [...], o uchyleniu ostatecznej decyzji Starosty Nr [...] z dnia [...] 2017 r. i odmowie rejestracji pojazdu marki [...] o numerze rejestracyjnym [...], numerze nadwozia [...], zarejestrowanych na rzecz Z. G. i M. G. zamieszkałych G. Decyzje powyższe zostały wydane w postępowaniu nadzwyczajnym wewnątrzadministracyjnym wznowienia postępowania.

Należy podnieść, że wznowienie postępowania może nastąpić, a w wyniku wznowienia postępowania może ulec uchyleniu decyzja dotychczasowa, gdy zostanie spełniona przynajmniej jedna przesłanka wznowienia postępowania wymieniona enumeratywnie w przepisach art. 145 § 1, art. 145a, art. 145aa lub art. 145b k.p.a.

Zdaniem Sądu w sprawie niniejszej zaistniała przyczyna wznowienia postępowania określona w art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a., jak również przyczyna wskazana w art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe. Z kolei zgodnie z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję. W niniejszej sprawie umowa sprzedaży pojazdu marki [...] o numerze rejestracyjnym [...], na podstawie której organ dokonał rejestracji tego pojazdu, została sfałszowana poprzez dopisanie do umowy M. G. Powyższa okoliczność została przyznana w toku postępowania przez skarżącego Z. G. Zgodnie z art. 145 § 2 k.p.a. z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 postępowanie może być wznowione również przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu, jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody dla interesu społecznego. Zgodnie z art. 145 § 3 k.p.a. z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 można wznowić postępowanie także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach prawa. Paragraf § 2 art. 145 k.p.a. dopuszcza wznowienie postępowania z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 również przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu, ale tylko wówczas, gdy sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody dla interesu społecznego. Z kolei § 3 cytowanego przepisu pozwala na wznowienie z tych przyczyn także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach prawa. Obowiązkiem organu jest jednak wówczas wykazanie, iż wystąpiły wymienione wyżej szczególne okoliczności pozwalające na wszczęcie postępowania wznowieniowego na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lub 2 k.p.a. mimo braku stosownego orzeczenia sądu lub innego organu stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa. W niniejszej sprawie wobec przyznania przez skarżącego faktu sfałszowania umowy okoliczność powyższa jest oczywista. Nadto należy stwierdzić, że postanowieniem z dnia 28 października 2019 r. Nr [...] Komisariat Policji odmówił wszczęcia dochodzenia w sprawie posłużenia się w dniu 25 października 2017 roku w Wydziale Komunikacji Starostwa Powiatowego w celu użycia za autentyczny, przerobionym dokumentem w postaci umowy kupna - sprzedaży ciągnika [...] o nr rej. [...] zawartej w dniu 14 października 2017 r. w miejscowości J, tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k. - wobec stwierdzenia, że społeczna szkodliwość czynu jest znikoma - na zasadzie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. Postanowienie to zostało zatwierdzone w dniu 29 października 2019 r. przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej, sygn. [...]. Odmowa wszczęcia dochodzenia w tym wypadku nie oznacza, że czynu nie popełniono albo, że brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia lub też, że czyn nie zawiera znamion przestępstwa. Odmowa wszczęcia postępowania oznacza tylko tyle, że osoby wobec której orzeczenie to wydano nie można pociągnąć do odpowiedzialności za zarzucany jej czyn, wobec spełnienia przesłanki z art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. Zgodnie z powyższym przepisem nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy społeczna szkodliwość czynu jest znikoma.

Konieczne jest, aby na podstawie fałszywych dowodów ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne. Cechę istotności będą miały te okoliczności, które dotyczą faktów prawotwórczych, tj. wpływają na określenie praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania (por. J. Borkowski [w:] Komentarz, 1989, s. 238 oraz wyrok WSA w Łodzi z 15.01.2015 r., III SA/Łd 871/14, LEX nr 1635172, w którym ustalono, że celem wznowionego postępowania prowadzonego z przyczyny wymienionej w art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. jest wykazanie istnienia związku między dowodami, które okazały się fałszywe, a istotnymi dla sprawy okolicznościami faktycznymi. Uwzględniając szerokie pojęcie dowodu, wynikające wprost z art. 75 § 1 k.p.a., należy uznać, że fałsz dowodu może polegać na oparciu rozstrzygnięcia w szczególności na fałszywych dokumentach. Fałszywy jest dokument podrobiony, przerobiony, ewentualnie dokument, którego treść została sfałszowana. Do spełnienia przesłanki wznowienia zawartej w art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. konieczne jest, aby na podstawie fałszywych dowodów ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, a więc takie, których istnienie miało bezpośredni wpływ na określenie praw i obowiązków osób będących podmiotem postępowania. Taka sytuacja niewątpliwie miała miejsce w niniejszej sprawie, gdyż sfałszowana umowa kupna była dokumentem, w oparciu o który dokonano rejestracji pojazdu na oboje skarżących.

Zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 450) rejestracji dokonuje się w szczególności na podstawie dowodu własności pojazdu. Niewątpliwie dokument umowy kupna - sprzedaży ciągnika [...] o nr rej. [...] zawarta w dniu 14 października 2017 r. nie może stanowić podstawy rejestracji pojazdu z uwagi na to, że został sfałszowany. Bez znaczenia są przy tym cywilnoprawne skutki (czy też ich brak) sfałszowania powyższego dokumentu. Organ dokonujący rejestracji pojazdu miał obowiązek dokonać rejestracji zgodnie z wnioskiem, jeśli ten wniosek został odpowiednio udokumentowany. W niniejszej sprawie dokument wyżej opisany nie mógł stanowić podstawy rejestracji pojazdu. W tej sytuacji zdaniem Sądu zaskarżone rozstrzygnięcie nie narusza prawa, a skarga w związku z tym musiała zostać oddalona.

Na marginesie należy jednak podnieść, że gdyby organ nie stwierdził faktu sfałszowania dokumentu w postaci wyżej opisanej umowy, sytuacja przedstawiałby się zgoła odmiennie. Rację mają bowiem skarżący, że sam fakt stwierdzenia istnienia w rzeczywistości innego numeru nadwozia - "[...]", a nie "[...]" nie stanowi wystarczającej podstawy dla odmowy rejestracji pojazdu, w szczególności w sytuacji, gdy nie ma żadnych dowodów na okoliczność przerobienia powyższego numeru nadwozia. W takiej sytuacji organy powinny dokonać wszechstronnych ustaleń w zakresie stanu faktycznego, obejmujących wcześniejsze akty rejestracji, celem ustalenia, na jakim etapie pojawił się błąd w zakresie numeru nadwozia w dokumentacji dotyczącej pojazdu. Nie może być bowiem tak, że odmienny niż w dowodzie rejestracyjnym, choć nie przerobiony numer nadwozia, uniemożliwi rejestrację pojazdu. Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kwestia ta jednak nie ma znaczenia wobec stwierdzenia faktu sfałszowania dokumentu umowy stanowiącej podstawę rejestracji pojazdu.

Mając powyższe na uwadze Sąd w oparciu o art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt