Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Elżbieta Czarny-Drożdżejko Sędziowie: WSA Katarzyna Marasek-Zybura Asesor WSA Magdalena Gawlikowska (spr.) Protokolant: specjalista Anna Chwalibóg po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 maja 2024 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia 20 stycznia 2023 r. nr SKO.RD/4120/437/2021 w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia decyzji o cofnięciu uprawnienia diagnosty oddala skargę.

Decyzją z 20 stycznia 2023 r., nr SKO.RD/4120/437/2021 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie, po rozpatrzeniu odwołania Prokuratora Prokuratury Rejonowej Kraków - Śródmieście Wschód od decyzji Starosty Wadowickiego z 18 października 2021 r. WKT.5422.2.2021.KG ( 11) stwierdzającej wygaśnięcie decyzji z 9 września 2021 r., WKT.5422.2.2021.KG(5) o cofnięciu M. K. (dalej: skarżący) uprawnienia diagnosty nr [...] wydanego przez Starostę Wadowickiego 3 sierpnia 2004 r. - uchyliło zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji w całości i umorzyło postępowanie.

Zaskarżona decyzja zapadła w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

Decyzją z 18 października 2021 r. organ pierwszej instancji stwierdził wygaśnięcie decyzji z 9 września 2021 r., WKT.5422.2.2021.KG(5) o cofnięciu skarżącemu uprawnienia diagnosty.

W motywach rozstrzygnięcia wskazano, że decyzją z 9 września 2021 r. cofnięto skarżącemu uprawnienia diagnosty po otrzymaniu wypisu prawomocnego wyroku o sygnaturze akt [...] z 21 maja 2021 r., wydanego przez Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu w II Wydziale Karnym. Sąd karny uznał skarżącego za winnego poświadczenia nieprawdy polegającego na dokonaniu niezgodnego ze stanem faktycznym wpisu w dowodzie rejestracyjnym i wystawieniu zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu marki [...] nr rej. [...].

Następnie podano, że 30 września 2021 r. do Starostwa Powiatowego w Wadowicach wpłynęło pismo sygn. akt [...] z 24 września 2021 r., w którym Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu II Wydział Karny poinformował, że zarządzeniem Zastępcy Przewodniczącego z 16 września 2021 r. uchylono prawomocność wyroku w sprawie [...] w zakresie odnoszącym się do skarżącego. Zdaniem organu w tej sytuacji wyrok przestał być dowodem w postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji o cofnięciu uprawnień diagnosty. Organ przyjął, że z powodu braku dowodu, w oparciu o który przeprowadzono postępowanie, ustała przyczyna do cofnięcia uprawnień diagnosty skarżącego, a decyzja z 9 września 2021 r. stała się bezprzedmiotowa. Organ pierwszej instancji powołał się na art. 162 § 1 pkt 1 i § 3 k.p.a.

Od przedmiotowej decyzji organu I instancji odwołanie złożył Prokurator Prokuratury Rejonowej w Krakowie - Śródmieściu Wschód. Decyzji zarzucił:

- naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy a to art. 162 § 1 pkt 1 i 3 k.p.a. przez ich niewłaściwe zastosowanie, brak było bowiem podstaw do uznania, że zaistniały przesłanki do stwierdzenia wygaśnięcia decyzji z 9 września 2021 r., nr WKT.5422.2.2021.KG(5) o cofnięciu skarżącemu uprawnienia diagnosty nr [...] wydanego przez Starostę Wadowickiego 3 sierpnia 2004 r.,

- naruszenie przepisów art. 8 w zw. z art. 107 § 3 k.p.a poprzez brak prawidłowego i wyczerpującego uzasadnienia prawnego wydanej decyzji.

Zdaniem odwołującego się organ I instancji całkowicie błędnie ocenił, iż zachodzą przesłanki do stwierdzenia wygaśnięcia decyzji i nie przedstawił wyczerpującego uzasadnienia prawnego. Jego zdaniem w sprawie nie było bezprzedmiotowości postępowania. Bezprzedmiotowość oznacza bowiem między innymi zmianę w stanie faktycznym, który był przesłanką wydania decyzji, do czego w postępowaniu administracyjnym w sprawie diagnosty – skarżącego - nie doszło. Fakt, że zarządzeniem sądowym uchylono prawomocność wyroku nie oznacza, że wyrok skazujący sądu I instancji został uchylony, a prawdopodobnie zaistniały jedynie pewne okoliczności (np. nieprawidłowe doręczenie), które uniemożliwiły sądowi stwierdzenie na danym etapie postępowania prawomocności orzeczenia. Po drugie - sam wyrok skazujący w procesie karnym uzasadniał i wręcz nakazywał wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie cofnięcia uprawnień diagnosty jednakże nie był i nie mógł być jedynym dowodem w sprawie, gdyż organ winien był ustalić okoliczności określone w art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym na podstawie całokształtu dowodów zebranych w sprawie po kontroli przewidzianej w art. 83b ust. 2 pkt 1 tej ustawy. Prawomocność wyroku w sprawie karnej lub jej brak nie mogła stać się zatem powodem do uznania, że przedmiot sprawy administracyjnej przestał istnieć.

Decyzją z 20 stycznia 2023 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie uchyliło zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji w całości i umorzyło postępowanie pierwszej instancji w całości.

W motywach rozstrzygnięcia wskazano, że w sprawie nie było bezprzedmiotowości postępowania. Bezspornie wyrok Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu II Wydział Karny z 21 maja 2021 r., sygn. [...] nie został wyeliminowany z obrotu prawnego, uchylono jedynie jego prawomocność. Zatem sprawa cofnięcia uprawnień diagnosty skarżącemu nie stała się bezprzedmiotowa.

Podniesiono też, że w toku postępowania ustalono, że wyrok w sprawie o sygn. akt II K 155/20 w stosunku do skarżącego uprawomocnił się 4 listopada 2021 r.

Zdaniem Kolegium biorąc pod uwagę stan faktyczny sprawy oraz uzasadnienie zaskarżonej decyzji, brak było w sprawie podstaw prawnych do wydania przez organ pierwszej instancji rozstrzygnięcia na podstawie art. 162 § 1 pkt 2 k.p.a. W konsekwencji uchylono decyzję organu pierwszej instancji i umorzono postępowanie.

Na powyższą decyzję skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. W skardze zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie:

-art. 7, art. 77, art. 107 k.p.a., poprzez niepełne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy, nieprawidłową jego ocenę, oraz ustalenia faktyczne sprzeczne z zasadami wiedzy logicznej oraz doświadczenia życiowego, a ponadto niewystarczające wykazanie w treści uzasadnienia dowodów na których organ się oparł, którym przyznał walor prawdziwości i rzetelności, a którym odmówił mocy dowodowej oraz z jakiego powodu,

- art. 138 § 1 pkt. 2 k.p.a., poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie skutkujące uchyleniem zaskarżonej decyzji postępowania,

- art. 162 § 1 pkt. 1 i § 3 k.p.a., poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie skutkujące uchyleniem zaskarżonej decyzji oraz umorzeniem postępowania w sytuacji gdy właściwa ocena stanu faktycznego sprawy w kontekście właściwych przepisów prawa powinna skutkować utrzymaniem w mocy zaskarżonej decyzji.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.

Stosownie do art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2492) w zw. z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.), dalej p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego w sposób, który miał wpływ na wynik sprawy, bądź przepisów postępowania w stopniu, który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a także stosują środki określone w ustawie. Zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. W świetle art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd nie ma jednak obowiązku badania tych zarzutów i wniosków, które nie mają znaczenia dla oceny legalności zaskarżonego aktu (tak NSA w wyroku z dnia 11 października 2005 r., sygn. akt: FSK 2326/04).

Przeprowadzona przez Sąd kontrola zaskarżonej decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie, pod kątem kryterium legalności, wykazała, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Istota sprawy sprowadzała się do rozstrzygnięcia czy w zaistniałych okolicznościach były podstawy do wydania decyzji stwierdzającej wygaśnięcie decyzji z 9 września 2021 r. o cofnięciu skarżącemu uprawnień diagnosty.

Zgodnie z treścią art. 162 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2022 r., poz. 2000 ze zm.), dalej: k.p.a. organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony. Artykuł 162 § 1 pkt 1 k.p.a. dotyczy decyzji, które albo nie zostały jeszcze wykonane i na skutek określonych zdarzeń faktycznych wykonanie ich stało się bezprzedmiotowe (niemożliwe), albo decyzji, które są w trakcie wykonywania lub wykonane w części, ale dalsze ich wykonywanie może być uznane za bezprzedmiotowe. Stać tak się może z powodu zgaśnięcia podmiotu, zniszczenia lub przekształcenia rzeczy, rezygnacji z uprawnień przez stronę, czy też na skutek zmiany stanu faktycznego uniemożliwiającego wykonanie decyzji albo z powodu zmiany w stanie prawnym, ale tylko w przypadku, gdy powoduje ona taki skutek. Zatem bezprzedmiotowość decyzji jest rozumiana jako ustanie prawnego bytu stosunku materialnoprawnego nawiązanego na jej podstawie (zob. wyrok NSA z dnia 20 września 2012 r., sygn. akt II OSK 2025/12; LEX nr 1251900, wyrok WSA w Krakowie z 27 maja 2014 r., sygn. akt III SA/Kr 1324/13). Jak wskazują przedstawiciele doktryny i orzecznictwo sądów administracyjnych decyzja stwierdzająca wygaśnięcie innej decyzji ma charakter stricte deklaratywny; samo wygaśnięcie decyzji następuje uprzednio na skutek określonych zdarzeń, implikujących bezprzedmiotowość decyzji lub niespełnienie warunku (zob. T. Woś, "Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji administracyjnej jako bezprzedmiotowej (art. 162 k.p.a.)", Państwo i Prawo 1992, z. 7, s. 57; A. Wróbel (w:) M. Jaśkowska, A. Wróbel, "Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz", Warszawa 2011, s. 1031), por. wyrok WSA w Krakowie z 8 grudnia 2017 r., sygn. akt II SA/Kr 1180/17.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że aby organ mógł zastosować art. 162 § 1 pkt 1 k.p.a., musi w tym celu ustalić: 1) bezprzedmiotowość decyzji oraz 2) istnienie przepisu prawa nakazującego stwierdzenie wygaśnięcia decyzji albo przemawiający za tym interes społeczny lub interes strony.

W ocenie Sądu organ pierwszej instancji bezzasadnie przyjął, że w sprawie zaistniały podstawy do stwierdzenia wygaśnięcia decyzji z 9 września 2021 r. o cofnięciu skarżącemu uprawnienia diagnosty.

Wskazać należy, że decyzja z 9 września 2021 r. o cofnięciu skarżącemu uprawnień diagnosty została wydana na podstawie wyroku z 21 maja 2021 r., sygn. akt [...] skazującego skarżącego za przestępstwo z art. 271 § 1 w zw. z art. 12 § 1 k.k., co do którego stwierdzono prawomocność z dniem 15 lipca 2021 r. Wobec tego, że prawomocność ww. wyroku została uchylona 16 września 2021 r., organ pierwszej instancji wydał decyzję stwierdzającą wygaśnięcie decyzji o cofnięciu skarżącemu uprawnień diagnosty. W ocenie Sądu powyższe okoliczności nie dają podstaw do stwierdzenia bezprzedmiotowości decyzji z 9 września 2021 r. Samo pozbawienie waloru prawomocności wyroku karnego skazującego skarżącego, nie wyeliminowało tegoż wyroku z obrotu prawnego. Wyrok ten nadal istniał, a jedynie brak waloru prawomocności obligował organ do podjęcia dodatkowych czynności dowodowych celem zweryfikowania istnienia przesłanek z art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym (jedynie ustalenia co do faktów zawarte w sentencji prawomocnego wyroku karnego, którym skazano skarżącego za przestępstwo fałszu intelektualnego, są wiążące dla organu administracji i nie podlegają weryfikacji, por. wyrok NSA z 30 czerwca 2017 r. sygn. akt II GSK 1225/17, wyrok NSA z 30 listopada 2011 r., sygn. akt II GSK 1227/10). Natomiast, jak zasadnie wskazał NSA w wyroku z 23 lipca 2021 r., sygn. akt II GSK 1357/18 pozyskanie przez organ administracji informacji o wyroku skazującym za poświadczenie przez diagnostę nieprawdy w dowodach rejestracyjnych pojazdów w trakcie wykonywania okresowych badań technicznych nie tylko uzasadnia, ale wręcz nakazuje wszczęcie i prowadzenie postępowania o cofnięciu uprawnienia diagnosty na zasadzie przepisu art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Reasumując, zdaniem Sądu pozbawienie wyroku karnego skazującego waloru prawomocności nie sprawiło, że ustał byt prawny stosunku materialnoprawnego nawiązanego na podstawie decyzji o cofnięciu skarżącemu uprawnień diagnosty. Na marginesie Sąd zauważa, że ww. wyrok karny stał się prawomocny z dniem 4 listopada 2021 r., co dodatkowo potwierdza brak bezprzedmiotowości decyzji o cofnięciu skarżącemu uprawnień diagnosty na dzień orzekania przez organ II instancji.

W konsekwencji powyższego organ odwoławczy prawidłowo uchylił decyzję organu pierwszej instancji i umorzył postepowanie w sprawie na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 in fine k.p.a., trafnie stwierdzając brak podstaw prawnych i faktycznych do rozpatrzenia sprawy w trybie art. art. 162 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania administracyjnego.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 151 p.p.s.a.