Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Kołaczek Sędziowie: NSA Małgorzata Wolf-Mendecka (spr.) WSA Krzysztof Winiarski Protokolant: Magdalena Nowacka po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2005 r. sprawy ze skargi M. i M. F. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości, oddala skargę.

Decyzją z dnia [...]r. Wójt Gminy P. ustalił M. i M. F. wysokość podatku od nieruchomości na 1999 r. za budynek mieszkalny o powierzchni [...] m2, budynki gospodarcze o powierzchni [...] m2, budynki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą o powierzchni [...] m2 i pozostałe o pow. [...] m2 w łącznej wysokości [...] zł.

W odwołaniu od tej decyzji podatnicy stwierdzili, iż organ podatkowy wydał decyzję w przedmiocie podatku od nieruchomości na 1999 r., po upływie ponad 4 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zaistniał obowiązek podatkowy (a więc po upływie terminu określonego w art. 68 § 1 Ordynacji podatkowej).

Decyzją z dnia [...]r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie uwzględniło odwołania i utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji.

Uzasadniając swoje stanowisko Kolegium w pierwszej kolejności wyjaśniło, iż podstawę wymiaru podatku od nieruchomości stanowią przepisy ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 3 z późn. zm.). Wskazano dalej, iż zgodnie z art. 6 ust. 6 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym w 1999 r.) osoby fizyczne są obowiązane złożyć właściwemu organowi gminy wykaz nieruchomości sporządzony na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości oraz informować ten organ o zaistnieniu zmian mających wpływ na wysokość opodatkowania w terminie 14 dniu od ich zaistnienia.

Następnie organ odwoławczy podniósł, iż w złożonym przez M.F. w dniu [...]r. wykazie nieruchomości wykazano budynki mieszkalne o pow. [...] m2, budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o pow. [...] m2, budowle o wartości [...] zł, grunty związane z prowadzoną działalnością gospodarczą o pow. [...] m2, przy czym nie wykazano budynków pozostałych o pow. [...] m2 oraz zaniżono powierzchnię budynków związanych z prowadzoną działalności gospodarczą o [...] m2. Kolegium zwróciło uwagę, iż nowego wykazu nieruchomości nie złożono (a sporządzony w dniu [...]r. przez Księgowego Zakładu M.S. – nie mógł stanowić podstawy wymiaru podatku).

Samorządowe Kolegium Odwoławcze wyjaśniło więc, iż stosownie do treści art. 21 § 5 Ordynacji podatkowej, w przypadku gdy przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego (o którym mowa w § 1 pkt 2) ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

W końcowej części uzasadnienia zaskarżonej decyzji Kolegium wskazało, iż zgodnie z treścią art. 68 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2 nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Natomiast z treści § 2 tego artykułu wynika, że w przypadku, gdy podatnik w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zobowiązanie podatkowe (o którym mowa w § 1) nie powstaje pod warunkiem, że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od koca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Mając powyższe na uwadze organ podatkowy podkreślił, iż wymiaru podatku od nieruchomości na rok podatkowy 1999 dokonano zatem w oparciu o protokół kontroli podatkowej przeprowadzonej dnia [...]r.

Decyzję tę M. i M. F. zaskarżyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, domagając się jej uchylenia i stwierdzenia jej nieważności decyzji Wójta Gminy P. z dnia [...]r.

Uzasadniając swoje stanowisko skarżący podtrzymali argumenty zawarte w odwołaniu, wskazując na niewłaściwą interpretację przepisów art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz nieprawidłowe zastosowanie art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej. Wyrazili przekonanie, iż w świetle powołanych przepisów, osoby fizyczne nie mają bezwzględnego obowiązku składania każdego roku deklaracji na dany rok podatkowy, albowiem obowiązek złożenia informacji nałożony został wyłącznie pod warunkiem zaistnienia przesłanek z art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Podnieśli, iż organy podatkowe nie miały żadnych niejasności co do ewentualnych mian w stanie nieruchomości i na bieżąco wiedziały kto włada nieruchomością oraz że budynki i grunty zajęte dla celów działalności gospodarczej od samego początku użytkowano w ten sam sposób.

Podatnicy utrzymywali, iż skoro na przedmiotowej nieruchomości funkcjonował Zakład [...], to sporządzony przez księgowego wykaz nieruchomości był rzetelny.

W konsekwencji podatnicy zarzucili organom podatkowym prowadzenie postępowania z naruszeniem zasad praworządności i podkreślili, że po spisaniu protokołu oględzin, nie było już żadnej uzasadnionej potrzeby ani obowiązku składania dodatkowego wykazu.

W odpowiedzi na skargę Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Polemizując z argumentami skargi Kolegium podkreśliło, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zaistnienia stanu faktycznego, określającego normę prawnopodatkową i dla jego powstania nie mają znaczenia czynniki subiektywne, jak np. wola czy świadomość podatnika.

W piśmie procesowym z dnia [...]r. przedstawił okoliczności związane z wydaniem nakazu płatniczego z dnia [...]r. (który w toku późniejszego postępowania został wyeliminowany z obrotu prawnego) i wyraził przekonanie, że podnoszony przez organy podatkowe zarzut braku deklaracji podatkowej, ma na celu nie dopuszczenie do przedawnienia zobowiązania podatkowego. Skarżący zarzucili organowi podatkowemu manipulację, pomimo że przedmiotowa decyzja wymiarowa ma bezwzględnie konstytutywny charakter.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Przede wszystkim zwrócić należy uwagę, iż zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 3 z późn. zm.) – w brzmieniu obowiązującym w 1999 r. – obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

Aby obowiązek ten był prawidłowo realizowany, osoby fizyczne są obowiązane złożyć właściwemu organowi gminy wykaz nieruchomości, sporządzony na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie obowiązku w podatku od nieruchomości oraz informować ten organ o zaistnieniu zmian, w terminie 14 dni od ich zaistnienia (ust. 6). Wówczas to podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych ustala, w drodze decyzji, wójt (burmistrz, prezydent) właściwy ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Podatek jest płatny w ratach, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego (ust. 7 art. 6 cyt. ustawy).

Nie może być wątpliwości co do tego, iż nowy (po ostatnim z dnia [...]r.) wykaz nieruchomości odzwierciedlający stan faktyczny nieruchomości na rok 1999 r., nie został przez podatników złożony, a informacja nadesłana przez księgowego Zakładu [...] (nieuprawniony podmiot) nie mogła stanowić podstawy podatku.

W tej sytuacji, organ podatkowy, który stwierdził w toku postępowania, że podatnik nie zapłacił w części podatku, gdyż nie złożył wykazu nieruchomości na kontrolowany rok podatkowy, a wcześniejsza deklaracja (złożona w dniu [...]r.) nie odzwierciedlała rzeczywistego stanu faktycznego nieruchomości – miał pełne prawo do wydania decyzji określającej prawidłową wysokość zobowiązania podatkowego w trybie art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej.

W takim to przypadku następuje wydanie przez organ podatkowy decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego, czyli ma miejsce wymiar kontrolny. Decyzja ma wówczas charakter deklaratoryjny, gdyż stwierdza, że powstało zobowiązanie podatkowe i jaka jest jego wysokość, oraz że nie zostało ono wykonane w (jak w niniejszej sprawie) w całości.

Podkreślić bowiem należy, iż gdy zobowiązanie powstaje z mocy prawa, wystąpienie określonych faktów prawnych powoduje automatycznie powstanie zobowiązania podatkowego, które powinno być w prawidłowej wysokości i w przewidzianym trybie realizowane.

O tym, czy decyzja ma charakter deklaratoryjny, czy też też konstytutywny przesądzają jej skutki prawne w dziedzinie kształtowania zobowiązaniowego stosunku prawnego (B. Adamiak i in. Komentarz do Ordynacji podatkowej, wyd. II, Unimex, Wrocław 2003).

W tej sytuacji, wbrew twierdzeniu strony skarżącej, bieg terminu przedawnienia określony został w przepisie art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej. Tak więc, decyzja wymiarowa Wójta Gminy P. z dnia [...]r. doręczona została stronie przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Jak już wyżej podniesiono wywody strony skarżącej skoncentrowały się na rozważaniach dotyczących powstawania zobowiązań podatkowych poprzez wymiar podatku albo też z mocy prawa (decyzje konstytutywne i deklaratywne) i nie zawierały zarzutów dotyczących protokołu kontroli podatkowej przeprowadzonej dnia [...]r. Skarżący przedstawiając poglądy na temat tego czy w niniejszym sprawie zobowiązany był składać nową deklarację czy też nie – pominął istotny fakt, iż dopiero kontrola organu podatkowego pozwoliła na ustalenie niezbędnych danych pozwalających na określenie prawidłowej podstawy opodatkowania i w konsekwencji odpowiadającemu prawu wysokości zobowiązania podatkowego.

Reasumując należy stwierdzić, iż skarżący nie wykazali by zaskarżona przez nich ostateczna decyzja naruszała prawo materialne bądź uchybiała normom proceduralnym. Wobec tego skarga jako niezasadna podlega oddaleniu w oparciu o przepis 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270).