drukuj    zapisz    Powrót do listy

6144 Szkoły i placówki oświatowo-wychowawcze 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Oświata, Rada Miasta, *Oddalono skargę, IV SA/Wr 666/12 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2013-05-31, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Wr 666/12 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Data orzeczenia
2013-05-31 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2012-10-04
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
Sędziowie
Tadeusz Kuczyński /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6144 Szkoły i placówki oświatowo-wychowawcze
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Oświata
Sygn. powiązane
I OSK 2303/13 - Wyrok NSA z 2014-01-28
Skarżony organ
Rada Miasta
Treść wyniku
*Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2004 nr 256 poz 2572 art. 58, art. 17 ust. 4
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Henryk Ożóg, Sędziowie Sędzia NSA Tadeusz Kuczyński (spr.), Sędzia WSA Lidia Serwiniowska, Protokolant Agnieszka Figura, po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 22 maja 2013 r. sprawy ze skargi M.M.-W. na uchwałę Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 10 lipca 2012 r. nr XXXV/278/2012 w przedmiocie zmiany w Akcie Założycielskim Publicznej Szkoły Podstawowej nr 31 im. Gustawa Morcinka w Wałbrzychu, przy ulicy Osiedle Górnicze 19a, z dnia 4 stycznia 1993 roku, z późniejszymi zmianami oddala skargę.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 30 sierpnia 2012 r. M. M.-W., powołując się na art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym zaskarżyła w całości uchwałę Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 10 lipca 2012 roku w sprawie zmiany w akcie założycielskim Publicznej Szkoły Podstawowej nr 31 im. Gustawa Morcinka w Wałbrzychu, przy ulicy Osiedle Górnicze 19a, z dnia 4 stycznia 1993 roku. Zaskarżonej uchwale zarzuciła:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 17 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004, nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) oraz § 20 Statutu Wałbrzycha przyjętego uchwałą Nr XLIII/277/05 Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 29 września 2005 roku w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Wałbrzycha poprzez ich niezastosowanie.

2) naruszenie zasady zaufania obywateli do państwa zapisanej w art. 2 Konstytucji RP oraz zasady zaufania obywateli do państwa prawnego działającego na podstawie i w granicach prawa zapisanej w art. 7 Konstytucji RP.

W związku z tym wniosła o stwierdzenie nieważności przedmiotowej uchwały z dnia 10 lipca 2012 roku.

W motywach uzasadnienia skargi podała, że w zaskarżonej uchwale Rada Miejska Wałbrzycha błędnie powołała się na art. 5 ust. 2 pkt 1 oraz art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty. Nie ulega wątpliwości, że organ prowadzący szkołę lub placówkę, a w zakresie działalności dydaktyczno-wychowawczej i opiekuńczej również organ sprawujący nadzór pedagogiczny, mogą ingerować w działalność szkoły lub placówki wyłącznie w zakresie i na zasadach określonych w ustawie. Jest to rygor realizujący konstytucyjną zasadę praworządności (art. 7 Konstytucji). Ustawa o systemie oświaty nie zawiera przepisów wprost dotyczących przeniesienia siedziby szkoły. Nie oznacza to jednak, że ustawodawca wykluczył w ogóle taką możliwość. Jednak przytoczone przez organ przepisy ustawy nie stanowią właściwej podstawy do zmiany siedziby, a jedynie wskazują że jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać i prowadzić na mocy aktu założycielskiego szkołę. Zmiana siedziby jest co do zasady dopuszczalna, ale zgodnie z jednolitym orzecznictwem sądów administracyjnych musi być powiązana z regulacjami dotyczącymi zmiany sieci szkół, o której mowa w art. 17 ustawy o systemie oświaty. Siedziba szkoły jest bowiem jednym z ogniw takiej sieci. Zmiana każdego z elementów przedmiotowego układu wymaga zatem zmiany obowiązującej w gminie sieci szkół. To Rada Miejska w drodze uchwały ustala plan sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów prowadzonych przez gminę, a także określa granice obwodów tych szkół, przy czym uchwała ta podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Dalej podkreślono, że przedmiotowa uchwała nie została zaopiniowana przez właściwe komisje Rady Miejskiej pod względem merytorycznym. § 20 ust. 4 Statutu Miasta Wałbrzycha przewiduje, że projekty uchwał winny być zaopiniowane przez radcę prawnego pod względem formalno-prawnym oraz właściwe komisje pod względem merytorycznym. Podkreślono, że ranga podejmowanej uchwały tym bardziej wymagała skrupulatnego procedowania zgodnego z wymogami statutu. Ustawa o samorządzie gminnym nie obejmuje procedury poprzedzającej podjęcie uchwał przez radę. Aktem uzupełniającym do ustawy, w powyższym zakresie, jest statut gminy, jako akt prawny o charakterze normatywnym, powszechnie obowiązującym. W analizowanej sprawie jest nim Statut Wałbrzycha przyjęty uchwałą Nr XLIII/277/05 Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 29 września 2005 roku w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Wałbrzycha. Tryb pracy podejmowania uchwał określa tylko § 20 Statutu, w myśl którego projekty uchwał winny być zaopiniowane przez radcę prawnego pod względem formalno-prawnym oraz właściwe komisje pod względem merytorycznym. Tymczasem projekt nie został przedłożony żadnej komisji, nawet merytorycznej Komisji Edukacji i Kultury, która obradowała w dniu 9 lipca 2012 roku, czyli w przeddzień sesji Rady Miejskiej. Należy podkreślić, że radni Rady Miejskiej otrzymali projekty uchwały dopiero podczas sesji Rady Miejskiej w dniu 10 lipca 2012 roku, co sprzeczne jest nie tylko ze Statutem Miasta, ale i dobrymi obyczajami.

Przedmiotowa uchwała została podjęta w dniu 10 lipca 2012 roku czyli w okresie wakacyjnym, półtora miesiąca przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego, a zatem z naruszeniem zasady bezpieczeństwa prawnego oraz ochrony zaufania do państwa i prawa.

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 30 października 2007 r. (II SA/Bd 773/07) użytkownicy szkoły mają prawo do tego, aby działania organu prowadzącego szkołę zostały dokonane z zachowaniem wartości ogólnosystemowych, aby nie być zaskakiwanym nagłym przeniesieniem siedziby szkoły, z naruszeniem zasady bezpieczeństwa prawnego oraz ochrony zaufania do państwa i prawa. Sąd w podobnej sprawie powołał się na rozmaite terminy narzucone organom prowadzącym oraz szkołom i wskazał, że uregulowania te świadczą o tym, że działania organizacyjne podejmowane w stosunku do szkół, a nawet zmiany treści nauczania, muszą być dokonane z odpowiednim wyprzedzeniem. U podstaw wskazanych uregulowań leży jedna i ta sama myśl legislacyjna - adresaci tych czynności nie mogą być zaskakiwani nagłymi działaniami organizacyjnymi, które zmieniają status szkoły. Ustawa o systemie oświaty nie jest luźnym zbiorem przepisów i nakłada na organy prowadzące spełnienie założonych tą ustawą celów. Jej postanowienia wskazują na określony model działania. Sąd w uzasadnieniu wyroku podniósł, że przepisy ustawy o systemie oświaty tworzą określony standard proceduralny likwidacji i przekształceń. Likwidacja szkoły czy jej przekształcenie musi być przewidywalna dla jej użytkowników. Przeniesienie siedziby szkoły jest zmianą adresu szkoły (adres szkoły określony jest w statucie szkoły i jest jego elementem) i nie ma powodów aby nie zachować ustalonych ustawowych standardów proceduralnych.

Dalej skarżąca podniosła, że jako matka K. W. ucznia Szkoły Publicznej nr 31 w Wałbrzychu mając interes prawny, jest legitymowana do wniesienia przedmiotowej skargi. W związku z faktyczną likwidacją szkoły w dzielnicy, w której mieszka córka nie może kontynuować nauki w pobliżu miejsca zamieszkania. W dniu 30 lipca 2012 roku wezwała Radę Miejską Wałbrzycha do usunięcia naruszeń prawa, ale otrzymała odpowiedź odmowną.

W odpowiedzi na skargę Rada Miejska Wałbrzycha wniosła o jej oddalenie. Odpowiadając na zarzut skarżącej dotyczący naruszenia art. 5 ust.2 pkt 1 oraz art. 58 ust.1 ustawy o systemie oświaty stwierdzono, że Rada Miejska Wałbrzycha jest organem prowadzącym dla szkoły. Powołana podstawa prawna nakazuje w istocie organowi prowadzącemu szkołę takie zorganizowanie sieci publicznych szkół, aby umożliwiało to spełnienie wszystkim dzieciom obowiązku szkolnego, a droga dziecka do szkoły nie przekraczała norm wskazanych w wyżej cytowanej podstawie prawnej. Natomiast art. 58 ustawy o systemie oświaty mówi o tym, jakie muszą być spełnione przesłanki do założenia szkoły oraz jakim aktem założycielskim została szkoła powołana do działania i wszelka zmiana wprowadzana do tego aktu obejmuje tę podstawę prawną.

Skarżąca, odwołując się do ustawy o systemie oświaty, kwestię zmiany siedziby szkoły powiązała z późniejszą zmianą uchwały dotyczącej sieci szkół, o której stanowi przepis art. 17 ustawy. Przepis ten określa wymogi prawne, jakim powinna odpowiadać sieć szkół, aby umożliwiać wszystkim dzieciom spełnienie obowiązku szkolnego. Wszelkie wymagania określone przez ustawodawcę Rada Miejska uwzględniła w zaskarżonej uchwale i podjęła ją zgodnie z literą prawa. Szczególnego podkreślenia wymaga to, iż kompetencje stanowiące w tym przedmiocie ustawodawca przypisał radzie gminy. To ona w drodze uchwały ustala plan sieci oraz siedzibę publicznych szkół podstawowych i gimnazjów prowadzonych przez gminę, a także określa granice obwodów tych szkół, przy czym uchwała ta podlega ogłoszeniu w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym. Wszystkie wyżej wskazane wymogi Rada Gminy spełniła. Ponadto zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa organ nadzoru prawnego – Wojewoda Dolnośląski dokonał szczegółowej analizy zaskarżonej uchwały i nie stwierdził jej nieważności, co wskazuje, że jest ona zgodna z prawem.

Odnośnie naruszenia § 20 Statutu Wałbrzycha, to jest on błędnie wskazany przez stronę skarżącą ponieważ nie ma on wpływu na procedowanie rzeczonej uchwały. Komisja Edukacji nie jest organem rady o samoistnych kompetencjach, podejmuje ona działalność w imieniu rady i w zakresie przez nią określonym. Zgodnie ze Statutem Miasta Wałbrzycha uchwała o której mowa od strony formalno prawnej została sprawdzona i zaparafowana przez radcę prawnego, a Komisja Edukacji i Kultury pozytywnie zaopiniowała w dniu 10 lipca 2012 roku projekt uchwały Rady Miejskiej Wałbrzycha w sprawie zmiany w Akcie Założycielskim Uchwały Nr XXXII/270/2012 Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 18 czerwca 2012r., w sprawie ustalenia sieci publicznych szkół podstawowych, dla których organem prowadzącym jest Gmina Wałbrzych oraz określenia granic ich obwodów. Powyższe wymagania zostały sprawdzone przez nadzór prawny Wojewody Dolnośląskiego, a uchwała ta weszła w życie i została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego z dnia 25 lipca 2012r.

Odpowiadając na zarzut naruszenia zasady zaufania obywateli do państwa zapisanej w art. 2 Konstytucji RP oraz zasady państwa prawnego działającego na podstawie i w granicach prawa zapisanej w art. 7 Konstytucji RP podniesiono, że, zarzucając naruszenie art. 2 (zasada demokratycznego państwa prawnego) oraz art. 7 (zasada praworządności) Konstytucji skarżąca nie wyjaśnia, w jaki sposób doszło do uchybienia przez organ gminy tym normom - poprzez ich błędną wykładnię. Skarżąca wskazuje natomiast przepisy odnoszące się do materialnego prawa w oparciu o które została podjęta zaskarżona uchwała. Należy wskazać, że wprawdzie - zgodnie z art. 8 ust. 2 Konstytucji - jej przepisy stosuje się bezpośrednio, to jednak przepisy art. 2 i art. 7 Konstytucji to normy generalne - zasady ustroju państwa. Treść tych norm wytycza kierunki tworzenia prawa, a także sposób wykładni i stosowania przepisów obowiązującego prawa. Postanowienia ogólnych zasad ustrojowych znajdują natomiast konkretyzację w ustawach zwykłych. Oznacza to, że ani art. 2 ani 7 Konstytucji nie mogą stanowić samoistnej podstawy rozstrzygnięć podejmowanych w procesie stosowania prawa. Formą bezpośredniego stosowania ogólnych zasad ustrojowych zawartych w Konstytucji jest współstosowanie interpretacyjne tego rodzaju norm, gdy organ stosujący prawo ustala jego znaczenie biorąc pod uwagę zarówno normę ustawową jak i odpowiednią normę Konstytucji (por. wyrok NSA z dnia 1 marca 2006 r. II OSK 293/2005, Lex nr 198191).

Z powyższego wynika, że brak jest podstaw do uznania, że przy uchwalaniu przez Radę Gminy przedmiotowej uchwały doszło do obrazy wskazanych w skardze przepisów Konstytucji.

Nie można również podzielić zarzutu błędnej wykładni oraz niewłaściwego zastosowania przez organ gminy art. 17 ustawy o systemie oświaty. Bez związku z tak sformułowanym zarzutem pozostaje uzasadnienie wyroku NSA, w którym jej autor podjął polemikę ze stanowiskiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy w kwestii charakteru aktu zakwestionowanego przez skarżącą. Stwierdzono, że zaprezentowana argumentacja wraz z odesłaniami do orzecznictwa sądowego, nie prowadzi do wniosku, że zakwestionowana przez skarżącego uchwała jest niezgodna z prawem.

Powołany przez skarżącą wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy dotyczył innego stanu faktycznego, gdzie prezydent miasta nie będąc organem prowadzącym szkołę podjął decyzję o przeniesieniu siedziby szkoły. W sytuacji niniejszej organ prowadzący, tj. Rada Miejska zachowała wszystkie wynikające z ustawy o systemie oświaty procedury. Sprawa likwidacji Publicznej Szkoły Podstawowej nr 31 im. Gustawa Morcinka w Wałbrzychu toczyła się od marca 2012r., i nie można tu mówić o żadnym zaskoczeniu. Szkoła nie została zlikwidowana, lecz tylko zmieniono siedzibę szkoły, co było podyktowane złym stanem technicznym szkoły. Budynek szkoły wymaga unowocześnienia i remontów. Stan techniczny wymaga wielu prac, czego konsekwencje stanowiłyby zwiększone nakłady finansowe na utrzymanie szkoły. Wśród najważniejszych potrzeb remontowych znajdują się: remont części elewacji budynku ściana frontowa przy wejściu głównym do szkoły, wymiana okien w salach lekcyjnych i korytarzach oraz okien małych (toalety, szatnie, kuchnia), modernizacja sanitariatów w budynku szkoły wynikająca z reformy programowej - dostosowanie sanitariatów do potrzeb dzieci 5-letnich, wymiana wykładzin podłogowych z wylewką w dwóch salach lekcyjnych. Łączny szacunkowy koszt naprawa wynosiłby około 250 tys. zł.

W piśmie Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 8 marca 2013 r. dodatkowo wyjaśniono odnośnie do zarzutu braku opinii Komisji Edukacji i Kultury dotyczącej projektu uchwały, że zgodnie z art. 20 ustawy o samorządzie gminnym zaskarżona uchwała została wprowadzona do porządku obrad w trakcie sesji Rady Miejskiej w związku z czym nie mogła być zaopiniowana przez Komisję. Komentowany przepis wprowadza regulację, która stanowi odstępstwo od wskazanych zasad stabilności porządku obrad oraz dołącza możliwość zawiadomień projektów uchwał. Zgodnie z regulacją ust.1 a komentowanego przepisu, Rada Gminy może bowiem wprowadzić zmiany w porządku obrad określoną bezwzględną większością głosów ustawowego składu - tak jak miało to miejsce w przedmiotowej sprawie. Brak uregulowania w komentowanym przepisie kwestii projektów uchwał mógłby sugerować, iż upoważnienie to obejmuje wyłącznie możliwość zmiany w porządku obrad w ograniczonym zakresie. Oznaczałoby to, że niemożliwe jest wprowadzenie pod głosowanie na sesji nowej uchwały, jeżeli jej projekt nie został załączony do zawiadomienia o sesji lub gdy nie wpłynął on do rady co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji rady. W związku z powyższym nie można przyjąć za skarżącą, że skarżona uchwała została podjęta z naruszeniem procedury podjęcia uchwały.

Odnośnie opiniowania projektu uchwały przez Komisję, a także odpowiedzi na jakich przepisach projekt ten jest oparty, Rada wyjaśniła, że Komisje są tworzone na podstawie § 26 Statutu Miasta Wałbrzycha wprowadzonego w życie uchwałą Rady Miasta Wałbrzycha z dnia 29 września 2005 roku nr XLIIIl/277/05. Do zadań Komisji zgodnie z § 27 ust.3 Statutu należy występowanie z inicjatywą uchwałodawczą oraz przygotowywanie i opiniowanie projektów uchwał.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Podstawowa zasada polskiego sądownictwa administracyjnego została określona w art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), zgodnie z którym sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę legalności działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. Zasada, iż sądy administracyjne dokonują wyłącznie kontroli działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie, została również wyartykułowana w art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Z istoty kontroli wynika, że zasadność zaskarżonego aktu podlega ocenie przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w dacie podejmowania tego rozstrzygnięcia.

Stosownie do art, 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn zm.), każdy czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. Oznacza to, że w pierwszej kolejności obowiązkiem sądu jest zbadanie, czy wniesiona skarga podlega rozpoznaniu przez sąd administracyjny i czy spełnia wymogi formalne, do których w niniejszej sprawie zaliczyć należy: 1) zaskarżenie uchwały z zakresu administracji publicznej, 2) wcześniejsze bezskuteczne wezwanie do usunięcia naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia, 3) zachowanie terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Analiza akt sprawy wskazuje, że skarżąca dopełniła formalnych warunków wniesienia skargi w podanym trybie, gdyż zaskarżona uchwała mieści się w sferze administracji publicznej, dopełniono wymogu bezskutecznego wezwania do usunięcia naruszenia prawa, a skarga została wniesiona z zachowaniem ustawowego terminu.

Ustosunkowując się do meritum skargi stwierdzić należy, że podniesiono w niej trzy zarzuty. Po pierwsze, że w zaskarżonej uchwale powołano się na błędną podstawę prawną. Po drugie, że zmiana siedziby szkoły musi być powiązana z regulacjami dotyczącymi zmiany sieci szkół. Po trzecie, że przedmiotowa uchwała nie została zaopiniowana przez właściwe komisje Rady Miejskiej pod względem merytorycznym, co uchybia regulacjom statutu Miasta Wałbrzycha.

Rozważania należy rozpocząć od sformułowania stwierdzenia, że w orzecznictwie przeważa stanowisko, iż rada miejska posiada kompetencje do przeniesienia siedziby szkoły. Siedziba szkoły zostaje wskazana w akcie założycielskim określonym przez radę gminy (miasta), zatem zmiana treści aktu założycielskiego w kwestii zmiany siedziby szkoły również należy do kompetencji tej rady. W ustawie o systemie oświaty brak jest jednak precyzyjnych regulacji prawnych dotyczących tej problematyki. Kwestie siedziby szkoły publicznej regulują głównie przepisy dotyczące aktu założycielskiego szkoły publicznej oraz sieci szkół publicznych. W art. 58 tej ustawy przewidziano, że szkołę lub placówkę publiczną zakłada się na podstawie aktu założycielskiego, który określa jej typ, nazwę i siedzibę (ust. 1). Akt założycielski szkoły publicznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny, oprócz danych wymienionych w ust. 1, określa także jej zasięg terytorialny (obwód), w szczególności nazwy miejscowości (w miastach nazwy ulic lub ich części) należących do jej obwodu, a w przypadku szkoły podstawowej także podporządkowane jej organizacyjne szkoły filialne (ust. 2). Organ lub osoba, o których mowa w art. 5 ust. 2, zakładająca szkołę lub placówkę podpisuje akt założycielski oraz nadaje pierwszy statut (ust. 6). Przepis art. 58 ust. 7 u.o.s.o. stanowi, że akt założycielski i statut szkoły lub placówki publicznej przesyła się właściwemu kuratorowi oświaty oraz innym organom właściwym do sprawowania nadzoru pedagogicznego nad szkołą lub placówką.

Odnośnie do sieci publicznych szkół przepisy art. 17 ust. 4 ustawy o systemie oświaty stanowią, że rada gminy ustala plan sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów prowadzonych przez gminę, a także określa granice obwodów publicznych szkół podstawowych i gimnazjów mających siedzibę na obszarze gminy z zastrzeżeniem art. 58 ust. 2. Uchwała rady gminy podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Przepisy ustawy o systemie oświaty nakładają na radę gminy obowiązek ustalenia sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów w taki sposób, aby umożliwiała ona dzieciom spełnianie obowiązku szkolnego. Obowiązek ten obejmuje lokowanie siedzib szkół podstawowych i gimnazjów w taki sposób, aby droga dziecka z domu do szkoły nie przekraczała odległości określonych w przepisach art. 17 ust. 2 ustawy, a w razie niemożności zapewnienia wskazanych odległości, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrotu kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej.

W komentarzu do przedstawionej regulacji w orzecznictwie podkreśla się, że przeniesienie (zmiana) siedziby szkoły publicznej musi być powiązane z unormowaniami dotyczącym zmiany sieci szkół, o której mowa w art. 17 ustawy o systemie oświaty. Przepisy nie wskazują jaka ma być kolejność podejmowania przedmiotowych uchwał oraz jakie są skutki niezachowania tej kolejności. Pomocą w odpowiedzi na pytania o kolejność podejmowania uchwał o zmianie siedziby szkoły oraz o ustaleniu planu sieci szkół i o rodzaj związku między nimi może być treść art. 17 ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Stanowi on, że rada gminy ustala plan sieci szkół publicznych (...), a także określa granice obwodów tych szkół.

Z treści tego unormowania wynika, że rada gminy (miasta) ustala projekt rozmieszczenia, rozplanowania na określonym terenie większej liczby czegoś (tutaj szkół), co przyjmuje normatywną nazwę "sieci szkół" oraz wskazuje obszar objęty zasięgiem działania (właściwości) konkretnej szkoły, co jest równoznaczne z normatywną kompetencją do określania "granic obwodów" tych szkół.

W przedmiotowej sprawie zmiana siedziby szkoły odbyła się na podstawie uchwały Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie zmiany w Akcie Założycielskim Publicznej Szkoły Podstawowej nr 31 im. Gustawa Morcinka. Wskazana zmiana siedziby szkoły nie spowodowała modyfikacji polegających na konieczności ustalenia na nowo jej obwodu, który pozostał taki sam, jak przed zmianą. Brak jest przy tym podstaw do rozszerzającej wykładni pojęcia "likwidacja szkoły" i obejmowania tym terminem także przeniesienia siedziby szkoły. Nawet przeniesienie siedziby szkoły do innej miejscowości nie unicestwia bytu prawnego określonej placówki, gdyż szkoła w sensie prawnym istnieje nadał. Nie łączy się też "z przeniesieniem uczniów do innej szkoły publicznej w celu kontynuowania nauki" (art. 59 ust. 1 ustawy), ani "z przekazaniem dokumentacji zlikwidowanej szkoły organowi prowadzącemu" (art. 59 ust. 3), ani ze zwolnieniami wszystkich nauczycieli czy innych pracowników szkoły.

Powyższe uprawnia do przyjęcia następujących konstatacji. Po pierwsze, że w ujęciu prawnym przedmiotowa szkoła w dalszym ciągu i niezmiennie pozostaje składnikiem dotychczasowej sieci szkół publicznych, w jej wcześniejszym kształcie, dla których organem prowadzącym jest Gmina Wałbrzych, co czyniło zbędnym dokonywanie jakichkolwiek zmian w planie sieci tych szkół. Po drugie, pozostawienie dotychczasowego obwodu przeniesionej szkoły oznaczało brak konieczności określania nowych granic obwodów szkół w uchwale w sprawie planu sieci szkół publicznych oraz uzgodnienia jej treści z aktami założycielskimi innych szkół w celu ewentualnego dokonania odpowiednich modyfikacji w ich zawartości.

W konsekwencji można wywieść wniosek, że uchwała rady gminy w sprawie zmiany aktu założycielskiego szkoły publicznej w zakresie dotyczącym zmiany siedziby szkoły, jeżeli jednocześnie prowadzi do zmiany jej obwodu, lub zmian w planie sieci powinna być poprzedzona uchwałą w sprawie zmiany planu sieci. Przeciwny wniosek byłby równoznaczny z akceptacją stanowiska, że przedmiotem uchwały zmieniającej akt założycielski w zakresie przeniesienia siedziby szkoły może być objęta materia zastrzeżona dla uchwał w sprawie ustalania sieci szkół i określania granic ich obwodów. Z kolei, uchwała rady gminy w sprawie zmiany aktu założycielskiego szkoły publicznej w zakresie dotyczącym zmiany siedziby szkoły, jeżeli jednocześnie nie prowadzi do zmiany jej obwodu lub zmiany planu sieci ma charakter techniczny, ewidencyjny, gdyż nie służy merytorycznemu załatwieniu spraw określonych treścią art. 17 ust. 4 ustawy o systemie oświaty. W takiej sytuacji zmiana siedziby szkoły może być powiązana z późniejszą zmianą uchwały w sprawie sieci szkół, służąc rejestracji danych adresowych związanych z nową lokalizacją szkoły.

Należy dodać, że po podjęciu przez Radę Miejską Wałbrzycha uchwały z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie zmiany w akcie założycielskim przedmiotowej szkoły, uchwałą Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 23 lipca 2012 r., Nr XXXVI/290/2012, zmieniono uchwałę tej Rady z dnia 18 czerwca 2012 r., Nr XXXII/270/2012 w sprawie ustalenia sieci publicznych szkół podstawowych, dla których organem prowadzącym jest Gmina Wałbrzych oraz określenia granic ich obwodów (Dz.Urz. Woj. Dolnośląskiego z dnia 25 lipca 2012 r., poz. 2670), poprzez rejestrację nowego adresu siedziby szkoły.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że w związku z brakiem w ustawie jednoznacznych regulacji dotyczących zmiany siedziby szkoły publicznej, zarzut skarżącej, iż organ powołał w zaskarżonej uchwale błędne przepisy nie jest do końca zasadny. Jednak uchybienie w tym zakresie nie mogłoby skutkować wzruszeniem zaskarżonej uchwały, gdyż naruszenie prawa materialnego może uzasadniać uchylenie zaskarżonej uchwały tylko wtedy, gdy miało to wpływ na wynik sprawy. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że brak takiego wpływu wystąpi w sytuacji, gdy nawet w wypadku prawidłowego zastosowania prawa materialnego treść uchwały byłaby taka sama.

Organ w piśmie z dnia 8 marca 2013 r. oświadczył, że uchwała została sprawdzona i zaparafowana przez radcę prawnego. Odnośnie do zarzutu braku opinii Komisji Edukacji i Kultury dotyczącej projektu przedmiotowej uchwały wyjaśniono, że została ona wprowadzona do porządku obrad podczas sesji Rady Miejskiej, w związku z czym nie mogła być zaopiniowana przez tę Komisję. Wobec tego należy stwierdzić, że dokonanie zmiany porządku obrad dopuszczalne jest w każdym przypadku, pod warunkiem, że nastąpi to w trybie określonym w art. 20 ust. 1 a ustawy, a mianowicie rada wyrazi zgodę na zmianę porządku obrad bezwzględną większością głosów swego ustawowego składu. Do zmiany porządku obrad nie jest wymagane wystąpienie tzw. uzasadnionego przypadku.

W odniesieniu do tej sprawy w skardze nie został sformułowany żaden zarzut, co pozwala uznać, że zmiana porządku obrad odbyła się zgodnie z obowiązującym prawem.

Przepis art. 20 ust. 1a ustawy o samorządzie gminnym to przepis techniczny zmierzający do usprawnienia prac rad gmin, umożliwiający szybką reakcję głównie w sprawach z zakresu organizacji prac rady względnie w przypadkach obiektywnie nie cierpiących zwłoki. Wprowadza on odstępstwo od zasady uregulowanej w art. 20 ust. 1 powołanej ustawy. Ustawodawca wprowadzając bowiem możliwość zmiany porządku obrad już w trakcie sesji (a więc wbrew zasadzie określonej w art. 20 ust.1), obwarował ją wymogiem bezwzględnej większości głosów ustawowego składu rady. Nie można jednak przepisu art. 20 ust. 1a ustawy rozumieć jedynie jako dopuszczalności zmiany porządku obrad z wyłączeniem możliwości zaproponowania treści określonej uchwały i jej podjęcia. Jeśli bowiem radni mogą bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady zmienić porządek obrad, to mogą także w zakresie, jaki wynika z przegłosowanej zmiany, zgłosić projekty i podjąć określone uchwały. Z uwagi na fakt, że rada może wypowiedzieć się tylko w takiej formie, zmiana porządku obrad bez możliwości podjęcia w określonym nią zakresie uchwał czyniłaby możliwość zmiany porządku obrad czynnością pozorną (por. uzasadnienie wyroku NSA z dnia 1 lipca 2008r. w sprawie II OSK 447/08, zamieszczonego w Centralnej Bazie Orzecznictwa Sądów Administracyjnych). Zatem tryb podejmowania takiej uchwały jest określony przesłankami wynikającymi z art. 20 ust. 1a ustawy i jest działaniem wynikającym z kompetencji ustawowej.

Sąd podzielił wywód organu, że wbrew zarzutom skargi, przedmiotowa uchwała nie narusza art. 2 i 7 Konstytucji.

Uwzględniają powyższe, na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.

H.B.24.06.2013 r.



Powered by SoftProdukt