Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Alina Dominiak, Sędziowie: Sędzia WSA Paweł Mierzejewski, Sędzia WSA Jolanta Sudoł (spr.), po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 13 maja 2021 r. sprawy ze skargi A. D.-M. na rozstrzygnięcie Dyrektora Przedszkola nr [...] "[...]" w G. z dnia 23 października 2020 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyjęcia dziecka do przedszkola 1. uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie oraz utrzymane nim w mocy rozstrzygnięcie Komisji Rekrutacyjnej Przedszkola nr [...] "[...]" w G. z dnia 8 kwietnia 2020 r. w części dotyczącej S. M.; 2. zasądza od Dyrektora Przedszkola nr [...] "[...]" w G. na rzecz skarżącej A. D.-M. kwotę 597 (pięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

A. D.-M. i P. M. w dniu 2 marca 2020 r. złożyli wniosek do Dyrektora Przedszkola nr [...] "[...]" o przyjęcie ich syna S. M. do przedszkola nr [...] na rok szkolny 2020/2021, wskazując je jako pierwsze z trzech wskazanych preferowanych placówek.

Komisja Rekrutacyjna Przedszkola Publicznego nr [...] "[...]" podjęła decyzję rozstrzygającą o odmowie przyjęcia S. M. do przedszkola.

A. D.-M. (zwana dalej także jako: "skarżącą") zwróciła się do Komisji z wnioskiem o sporządzenie i doręczenia uzasadnienia powyższego rozstrzygnięcia.

W piśmie z dnia 13 kwietnia 2020 r., które zostało podpisane przez Przewodniczącego Komisji Rekrutacyjnej, wyjaśniono że w toku rekrutacji na 27 wolnych miejsc w przedszkolu wnioski o przyjęcie złożyli rodzice 152 dzieci, zatem liczba kandydatów przewyższała liczbę wolnych miejsc. Liczba punktów uzyskanych przez S. M. w postępowaniu rekrutacyjnym prowadzonym z wykorzystaniem systemu elektronicznego na podstawie art. 130 ust. 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1148 ze zm.; dalej zwanej w skrócie: "u.p.o.") wyniosła 35 punktów. Komisja Rekrutacyjna wskazała, że przyjęcie kandydatów nastąpiło w kolejności ustalonej na podstawie wyników uzyskanych w postępowaniu rekrutacyjnym wspomaganym elektronicznym systemem przydziału, przy czym najmniejsza liczba punktów uprawniająca do przyjęcia wynosiła 35 punktów.

A. D.-M. złożyła odwołanie od powyższego rozstrzygnięcia, wnosząc o ponowne rozpatrzenie jej wniosku ze względu na popełnione błędy w działaniu rekrutacyjnym. Wskazała, że na skutek oświadczania przez rodziców kandydatów nieprawdy (a w konsekwencji przyznaniem im nienależnej punktacji podczas rekrutacji), do placówki zostali przyjęci kandydaci realnie spełniający mniej kryteriów kwalifikacyjnych niż syn skarżącej. Powołała się w tym przypadku na rozmowę z rodzicami jednego z kandydatów, których zna osobiście, a którzy oświadczyli, że pomimo tego, że mieszkają razem i dziecko wychowują wspólnie, to jednak pozostają w związku nieformalnym, tak więc podpisali oświadczenie poświadczające nieprawdę. W związku z powyższym skarżącą wniosła o weryfikację oświadczeń o samotnym wychowywaniu dziecka przez jednego rodzica złożonych w postępowaniu rekrutacyjnym. Wskazała, że ustawa daje możliwość weryfikacji okoliczności zawartych w oświadczeniach, w tym sytuacji rodzinnej kandydatów, Przewodniczącemu Komisji Rekrutacyjnej oraz Dyrektorowi Przedszkola.

Ponadto wniosła o ponowną ocenę oraz wskazanie dodatkowych kryteriów, którymi kierowała się Komisja przyjmując kandydatów z taką samą ilością punktów, jak jej syn. Wskazując przy tym, że jej syn w procesie rekrutacji uzyskał 35 punktów, czyli minimalną liczbę punktów. W związku z tym jej dziecko powinno być ocenione tak samo jak kandydat przyjęty, ponieważ spełnia te same kryteria rekrutacji.

Dyrektor Przedszkola nr [...] "[...]" rozstrzygnięciem z dnia 17 kwietnia 2020 r. (nr [...]), działając na podstawie art. 158 ust. 9 u.p.o., utrzymał w mocy rozstrzygnięcie Komisji Rekrutacyjnej z dnia 16 kwietnia 2020 r.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Dyrektor wyjaśnił, że kryteria rekrutacyjne do Przedszkola na rok szkolny 2020/2021 zostały określone w art. 131 ust. 2 u.p.o. oraz w uchwale Rady Miasta G. Nr [...] z dnia 25 lutego 2015 r. w sprawie określenia kryteriów naboru do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę Miasta G. na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego, ustalenia liczby punktów za każde z tych kryteriów oraz dokumentów niezbędnych do ich potwierdzenia.

W toku prowadzonej zgodnie z ustalonym harmonogramem rekrutacji, w okresie od 2 do 16 marca 2020 r., na 27 wolnych miejsc w przedszkolu wnioski o przyjęcie złożyli rodzice 152 dzieci (suma wszystkich prioryt.), a zatem liczba kandydatów przewyższała liczbę wolnych miejsc.

W dniu 2 marca 2020 r. złożony został do Dyrektora Przedszkola wniosek o przyjęcie S. M. na rok szkolny 2020/2021, a Komisja Rekrutacyjna prawidłowo stwierdziła, że S. M., jako kandydat do Przedszkola, spełnia określone kryteria rekrutacyjne i przyznała 35 punktów. Spełnienie ww. kryteriów rekrutacyjnych wynika z dokumentów załączonych do wniosku z dnia 2 marca 2020 r.

Na podstawie art. 130 ust. 7 u.p.o. postępowanie rekrutacyjne było prowadzone z wykorzystaniem systemu informatycznego. Narzędziem wspierającym pracę Komisji Rekrutacyjnej jest system elektroniczny, który zapewnia bezstronny przebieg procesu rekrutacji. Dzieci z tą samą ilością punktów zakwalifikowane zostały wg wskazanych kryteriów oraz przyznanych za nie punktów i określonych we wniosku preferencji. Kwalifikowanie dziecka do danego przedszkola odbywało się na podstawie listy wygenerowanej przez system elektronicznej rekrutacji.

Dyrektor Przedszkola wyjaśnił, że Komisja Rekrutacyjna w rozstrzygnięciu z dnia 16 kwietnia 2020 r. odmówiła przyjęcia dziecka do Przedszkola, a w odpowiedzi na wniosek, sporządziła uzasadnienie powyższego rozstrzygnięcia informując, że najniższa liczba punktów uprawniająca do przyjęcia dziecka do Przedszkola na rok szkolny 2020/2021 wynosi 35 punktów. Dyrektor Przedszkola - po rozpoznaniu odwołania - wskazał, że mając na uwadze tryb i formę przeprowadzonego procesu rekrutacji należy uznać, iż stanowisko Komisji Rekrutacyjnej było zasadne, a zatem odwołanie nie może zostać uwzględnione.

A. D.-M. zaskarżyła rozstrzygnięcie Dyrektora Przedszkola Nr [...] "[...]" do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz orzeczenia go poprzedzającego, a także o zwrot kosztów postępowania.

Skarżąca zarzuciła rozstrzygnięciu naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 256 ze zm.; powoływanej dalej także jako: "k.p.a."), polegające na utrzymaniu w mocy przez organ drugiej instancji postanowienia organu pierwszej instancji pomimo naruszenia przez zaskarżone postanowienie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 107 § 1 i 3 k.p.a. poprzez brak podpisu członków Komisji Rekrutacyjnej w decyzji wydanej jako organ pierwszej instancji, podczas gdy Komisję Rekrutacyjną uznać należy za kolegialny organ administracyjny, w związku z czym na prawidłowo wydanej przez nią decyzji powinny widnieć podpisy wszystkich jej członków; a także niewyjaśnienie w pełnym zakresie stanu faktycznego i prawnego sprawy zarówno przez organ pierwszej, jak i drugiej instancji poprzez lakoniczne odwołanie się do stanu faktycznego oraz brak wykonania wszystkich czynności zmierzających do całkowitego wyjaśnienia sprawy.

Skarżąca zarzuciła również naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 130 ust. 1-8 oraz art. 131 ust. 1-10 u.p.o. poprzez zastosowanie kryterium losowego, które nie jest przewidziane w przepisach dotyczących rekrutacji, a w wyniku którego podjęto decyzję o odmowie przyjęcia S. M. do Przedszkola;

- art. 131 ust. 1-10 u.p.o. poprzez zastosowanie kryterium losowego do przeprowadzenia rekrutacji w przypadku istnienia większej liczby kandydatów spełniających warunek, o którym mowa w art. 131 ust. 1 u.p.o., podczas gdy w takim przypadku w postępowaniu rekrutacyjnym powinno brać się pod uwagę dodatkowe kryteria określone w art. 131 ust. 2 u.p.o.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Przedszkola nr [...] "[...]" uznał ją za niezasadną wyjaśniając, że kryteria rekrutacji określone są w ustawie - Prawo oświatowe oraz w uchwale Rady Miasta G. Sam przebieg rekrutacji miał formę elektroniczną, a Komisja Rekrutacyjna i Dyrektor nie mieli żadnego wpływu na jej wynik końcowy. System elektroniczny zapewniał bezstronny przebieg procesu rekrutacji. System sam przyporządkowywał dzieci w zależności od ilości miejsc w przedszkolu i osiąganą punktacją przez rodziców. Ponieważ w rekrutacji brało udział 152 dzieci a w przedszkolu było wolnych 27 miejsc, to liczba kandydatów przewyższała liczbę wolnych miejsc. Na 27 wolnych miejsc w przedszkolu zostało przyjętych 23 dzieci spełniających kryteria ustawowe, w tym: 11 matek samotnych, 4 rodzeństwa, 7 wielodzietne rodziny, 1 dziecko niepełnosprawne, mających bezwzględne pierwszeństwo w przyjęciu do przedszkola. Organ wyjaśnił, że z taką samą liczbą punktów 35 jak S. M. było 19 dzieci, z czego zostało zakwalifikowanych tylko 4 dzieci, na podstawie wygenerowanej przez system elektronicznej rekrutacji. Z liczby 19 dzieci większość nie dostała się do żadnego przedszkola, natomiast S. M. został przyjęty do Przedszkola Nr [...] w G., które zostało wskazane przez rodziców we wniosku rekrutacyjnym z dnia 2 marca 2020 r. jako przedszkole trzeciego wyboru. Cały przebieg rekrutacji był przeprowadzony zgodnie z obowiązującymi przepisami i nie zawierał żadnych uchybień ze strony Komisji Rekrutacyjnej i Dyrektora Przedszkola.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 26 sierpnia 2020 r., sygn. akt III SA/Gd 455/20, uwzględnił skargę A. D.-M., uchylając zaskarżone rozstrzygnięcie Dyrektora Przedszkola nr [...] "[...]" w G. z dnia 17 kwietnia 2020 r. (nr [...]).

W uzasadnieniu przedmiotowego wyroku Sąd wskazał, że o zakwalifikowaniu i ostatecznym przyjęciu dziecka do danego przedszkola publicznego decyduje powołany do tego organ - dyrektor przedszkola (art. 130 ust. 2 u.p.o.) na podstawie oceny spełnienia w przypadku każdego z kandydatów poszczególnych kryteriów obowiązujących: na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego (art. 131 ust. 2 u.p.o.) czy - w przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego lub jeżeli po zakończeniu tego etapu dana placówka nadal dysponuje wolnymi miejscami - na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego (art. 131 ust. 4 u.p.o.), natomiast nie może o tym decydować za organ system elektronicznej rekrutacji. Wykorzystanie systemów informatycznych w postępowaniu rekrutacyjnym odnosić się może jedynie do usprawnienia tego postępowania w sensie technicznym dotyczącym jego formalnego przebiegu (np. ułatwienia składania przez kandydatów wniosków), nie może jednak w żaden sposób determinować wyników postępowania rekrutacyjnego w sensie merytorycznym, tzn. nie może mieć wpływu na podejmowane rozstrzygnięcia o przyjęciu bądź nieprzyjęciu kandydata do danej placówki (przedszkola), co w niniejszej sprawie - jak wynika z uzasadnienia zaskarżonej decyzji oraz wyjaśnień zawartych w odpowiedzi na skargę - miało w istocie miejsce ("Na 27 wolnych miejsc w przedszkolu zostało przyjętych 23 dzieci spełniających kryteria ustawowe, w tym: 11 matek samotnych, 4 rodzeństwa, 7 wielodzietne rodziny, 1 dziecko niepełnosprawne, mających bezwzględne pierwszeństwo w przyjęciu do przedszkola. (...) z taką samą liczbą punktów 35 jak S. M. było 19 dzieci, z czego zostało zakwalifikowanych tylko 4 dzieci, na podstawie wygenerowanej przez system elektronicznej rekrutacji").

Niezależnie od powyższej wadliwości, w ocenie Sądu, zostały także naruszone przepisy postępowania, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a. uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. W uzasadnieniu powinno się znaleźć się zatem pełne odzwierciedlenie i ocena zebranego materiału dowodowego oraz wyczerpujące wyjaśnienie przesłanek, jakimi kierował się organ w procesie decyzyjnym. Natomiast organ w zaskarżonym rozstrzygnięciu w żaden sposób nie odniósł się do informacji sygnalizowanych przez stronę w odwołaniu od rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej dotyczących prawidłowości przeprowadzonego postępowania rekrutacyjnego w zakresie oceny spełnienia przez kandydatów (a przede wszystkim kandydata wskazanego przez stronę z imienia i nazwiska) kryterium określonego w art. 131 ust. 2 pkt 5 u.p.o. (tj. samotnego wychowywania kandydata w rodzinie).

Niezależnie od powyższego, Sąd - mając na uwadze treść odpowiedzi na skargę - wskazał, że dla oceny prawidłowości postępowania rekrutacyjnego oraz podejmowanego w sprawie S. M. rozstrzygnięcia w przedmiocie zasadności jego przyjęcia do Przedszkola nr [...] "[...]" w G. konieczne jest pełniejsze wyjaśnienie wyników dokonanej oceny kryteriów na pierwszym i drugim etapie rekrutacji. W odpowiedzi na skargę organ wyjaśnił bowiem, że "na 27 wolnych miejsc w przedszkolu zostało przyjętych 23 dzieci spełniających kryteria ustawowe, w tym: (11 matek samotnych, 4 rodzeństwa, 7 wielodzietne rodziny, 1 dziecko niepełnosprawne), mających bezwzględne pierwszeństwo w przyjęciu do przedszkola". Jakkolwiek przyjęcie do przedszkola wymienionych poniżej kandydatów (określonych jako: "11 matek samotnych", "7 wielodzietne rodziny" oraz "1 dziecko niepełnosprawne" - razem 19 kandydatów) znajduje uzasadnienie w konstatacji organu o bezwzględnym pierwszeństwie ich przyjęcia do przedszkola, bowiem w istocie dotyczy kandydatur spełniających kryteria pierwszego etapu postępowania rekrutacyjnego (określone w art. 131 ust. 2 pkt 1, pkt 2 oraz pkt 5 u.p.o.), to jednak uwzględnienie pozostałych 4 kandydatów określonych jako: "4 rodzeństwa", jako "mających bezwzględne pierwszeństwo w przyjęciu do przedszkola" nie znajduje należytego wyjaśnienia, ani też potwierdzenia w obowiązujących przepisach. "Kryterium rodzeństwa", do którego organ nawiązuje w wyjaśnieniach odpowiedzi na skargę - jak można się jedynie domyślać - odnosi się do kryterium określonego w § 1 ust. 3 uchwały Nr [...], tj. gdy "dziecko, którego rodzeństwo będzie rozpoczynało lub kontynuowało edukację w przedszkolu/oddziale przedszkolnym pierwszego wyboru, do którego o przyjęcie ubiega się w roku szkolnym, na który prowadzona jest rekrutacja - 10 pkt.". Kryterium to nie jest jednak zaliczane do kryteriów mających pierwszeństwo w przyjęciu do przedszkola, o których mowa w art. 131 ust. 2 u.p.o. - jest ono bowiem brane pod uwagę w świetle treści uchwały Nr [...] dopiero na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego. Ponadto wartość tego kryterium została określona na 10 punktów, co w związku z przyznaniem S. M. 35 punktów (na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego), lecz nieprzyjęciem go do przedszkola (przyjęciem zaś - jak można się jedynie domyślać - 4 kandydatów spełniających "kryterium rodzeństwa" o wartości punktowej - 10), wymaga dodatkowego i pełnego wyjaśnienia przez organ w uzasadnieniu decyzji podstaw dokonania takiej właśnie oceny kryteriów rekrutacyjnych, w szczególności zaś, gdy zostaje wydane rozstrzygnięcie odmawiające przyjęcia dziecka do przedszkola.

Sąd ponadto zwrócił uwagę, że z treści art. 157 ust. 2 pkt 2 w związku z art. 158 ust. 3 u.p.o. wynika, iż komisja rekrutacyjna powinna ustalić i podać do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i nieprzyjętych, a lista zawiera imiona i nazwiska kandydatów przyjętych i nieprzyjętych lub informację o liczbie wolnych miejsc. Listy te podaje się do publicznej wiadomości, a dzień podania listy do wiadomości określa się w formie adnotacji (art. 158 ust. 4 i ust. 5 u.p.o.). Stanowisko o nieprzyjęciu kandydata do przedszkola jest decyzją komisji rekrutacyjnej, która jest organem kolegialnym, a jej wydanie następuje w momencie podania do publicznej wiadomości przez komisję listy kandydatów nieprzyjętych do przedszkola, co wynika z treści przywołanego wyżej art. 158 ust. 6 u.p.o. Takiego rodzaju dokumentu w aktach administracyjnych brak, wobec czego nie można ustalić nawet daty wydania decyzji (rozstrzygnięcia) Komisji Rekrutacyjnej o odmowie przyjęcia dziecka skarżącej do przedszkola (nie stanowi jej niewątpliwie data 16 kwietnia 2020 r. wskazana w treści zaskarżonego rozstrzygnięcia Dyrektora Przedszkola nr [...] "[...]" w G., skoro wniosek o sporządzenie uzasadnienia odmowy przyjęcia S. M. złożony został w dniu 8 kwietnia 2020 r.).

Mając na uwadze powyższe Sąd wskazał, że nie mógł ocenić wiążąco prawidłowości sporządzenia tego rozstrzygnięcia. Znajdujące się w aktach uzasadnienie rozstrzygnięcia o odmowie przyjęcia syna skarżącej do przedszkola z dnia 13 kwietnia 2020 r. nie zawiera daty wydania rozstrzygnięcia, a ponadto podpisane zostało jedynie przez przewodniczącą Komisji Rekrutacyjnej.

Konkludując, Sąd uznał, że w rozpoznawanej sprawie naruszone zostały przepisy prawa materialnego, tj. art. 131 ust. 2 i ust. 6 u.p.o. poprzez wprowadzenie kryterium losowego w celu ostatecznego wyboru dzieci do przedszkola spośród kandydatów, którzy uzyskali taką samą liczbę punktów (35 punktów). Naruszone zostały także przepisy postępowania - art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a. poprzez niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania kryteriów rekrutacyjnych oraz podpisanie uzasadnienia rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej jedynie przez jej przewodniczącego.

Z uwagi na brak w aktach rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej Sąd postanowił uchylić jedynie zaskarżone rozstrzygnięcie Dyrektora Przedszkola Publicznego nr [...] "[...]" w G. z dnia 17 kwietnia 2020 r.

Dyrektor Przedszkola nr [...] "[...]" w G., rozpoznając ponownie sprawę, rozstrzygnięciem z dnia 23 kwietnia 2020 r. (nr [...]) utrzymał w mocy rozstrzygnięcie Komisji Rekrutacyjnej o odmowie przyjęcia S. M. do Przedszkola nr [...] w G.

Dyrektor w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia wskazał, że w toku prowadzonej zgodnie z ustalonym harmonogramem rekrutacji, w okresie od 2 do 16 marca 2020 r., na 27 wolnych w przedszkolu miejsc wnioski o przyjęcie złożyli rodzice 152 kandydatów (w tym A. D.-M.), zatem liczba kandydatów przewyższyła liczbę wolnych miejsc.

Na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego do przedszkola zostało przyjętych 19 kandydatów spełniających kryteria ustawowe, w tym: 11 matek samotnych, 7 rodzin wielodzietnych, 1 dziecko niepełnosprawne.

Komisja Rekrutacyjna na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego (kryteria tzw. samorządowe) przyjęła rodzeństwo 4 dzieci kontynuujących edukację przedszkolną, którzy uzyskali po 45 pkt oraz przeanalizowała 19 kandydatów do przedszkola z taką samą ilością punktów (35) i dokonała w systemie "różnicowania" pozycji kandydatów, określonym w procesie rekrutacji jako "szeregowanie konfliktów" Komisja Rekrutacyjna w różnicowaniu pozycji kandydatów, którzy uzyskali taką samą liczbę 35 pkt. przyjęła następujące kryteria: 1. wskazanie przez rodzica we wniosku tylko jednego przedszkola (maksymalnie mogą być trzy); 2. datę urodzenia kandydata (wszyscy kandydaci ur. W 2017 r.); 3. bliskość zamieszkania względem Przedszkola nr [...] "[...]". Biorąc pod uwagę powyższe kryteria, na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego, do przedszkola zostało przyjętych jeszcze 4 kandydatów, w tym: 2 kandydatów, których rodzice wskazali Przedszkole nr [...] "[...]" jako jedyny wybór; 1 kandydat, który urodził się 7 stycznia 2017 r.; 1 kandydat, który mieszka blisko przedszkola, przy ul. Z. [...].

S. M. spełniał jedynie ostatnie kryterium, czyli bliskość zamieszkania względem Przedszkola nr [...] "[...]", a ilość wolnych miejsc pozwalała przyjąć tylko czworo dzieci.

S. M. został przyjęty do Przedszkola nr [...] w G., które zostało wskazane jako przedszkole trzeciego wyboru.

Zatem, zdaniem Dyrektora Przedszkola, w związku z brakiem wolnych miejsc w Przedszkolu nr [...] "[...]", odmowa przyjęcia S. M. jest w pełni uzasadniona, tym samym odwołanie nie może zostać uwzględnione.

A. D.-M., nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem Dyrektora Przedszkola nr [...], wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę, w której domagała się uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia oraz poprzedzającego go rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej Przedszkola nr [...] w G. o odmowie przyjęcia jej syna do przedszkola na rok szkolny 2020/2021. Wniosła również o zwrot kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu Dyrektora Przedszkola nr [...] w G. skarżąca zarzuciła:

1. naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. polegające na utrzymaniu w mocy przez organ drugiej instancji postanowienia organu pierwszej instancji pomimo naruszenia przez wzmiankowane postanowienie poniższych przepisów:

a) postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a. oraz art. 107 § 1 i 3 k.p.a. poprzez:

- brak podpisów członków Komisji rekrutacyjnej w decyzji oraz uzasadnieniu, wydanych jako organ pierwszej instancji, podczas gdy Komisja rekrutacyjna stanowi kolegialny organ administracyjny, w związku z czym na prawidłowo wydanej przez nią decyzji powinny widnieć podpisy wszystkich jej członków;

- niewyjaśnienie w pełnym zakresie stanu faktycznego i prawnego sprawy zarówno przez organ pierwszej, jak i drugiej instancji poprzez lakoniczne odwołanie się do stanu faktycznego, brak wykonania wszystkich czynności zmierzających do całkowitego wyjaśnienia sprawy;

- błędne przyjęcie przez organ drugiej instancji, że S. M. spełnia wyłącznie jedno kryterium - kryterium zamieszkiwania blisko przedszkola, przy jednoczesnym pominięciu, że urodził się w 2017 roku - tak, jak pozostali kandydaci, czyli spełnia co najmniej dwa kryteria do przyjęcia go do przedszkola;

b) prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 130 ust. 1-8 u.p.o. oraz art. 131 ust. 1-10 u.p.o. poprzez zastosowanie kryterium losowego oraz dodatkowych kryterium różnicujących nieprzewidzianych przez ustawę w wyniku, których podjęto decyzję o odmowie przyjęcia S. M. do przedszkola;

c) prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 131 ust. 1-10 u.p.o. poprzez zastosowanie kryterium losowego oraz dodatkowych kryteriów różnicujących do przeprowadzenia rekrutacji w przypadku istnienia większej liczby kandydatów spełniających warunek, o których mowa w art. 131 ust. 1 ustawy, podczas gdy w takim przypadku w postępowaniu rekrutacyjnym powinno brać się pod uwagę dodatkowe kryteria określone w art. 131 ust. 2 u.p.o.

Uzasadniając powyższe zarzuty skarżąca na wstępie wskazała, że organ drugiej instancji, tj. Dyrektor Przedszkola, w żadnej mierze nie odniósł się do wskazań Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, zawartych w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 sierpnia 2020 r., sygn. akt III SA/Gd 455/20, dotyczących uzupełnienia braków w dokumentacji, a w szczególności do zobowiązania do dołączenia decyzji Komisji Rekrutacyjnej o odmowie przyjęcia kandydata S. M. do przedszkola. Co więcej, w uzasadnieniu nowego rozstrzygnięcia występują nieścisłości w datach, dla przykładu organ ten wskazuje datę rozstrzygnięcia komisji na dzień 18 kwietnia 2016 r.

Ponadto, w ocenie skarżącej, w dalszym ciągu decyzja wraz z uzasadnieniem, wydana przez organ pierwszej instancji, a więc przez Komisję rekrutacyjną, nie spełnia wymogów określonych przez art. 107 k.p.a., tj. nie została podpisana przez wszystkich jej członków. Jak wskazał Sąd, zarówno decyzja, jak i jej uzasadnienie, wydawane są przez ciało kolegialne, zatem konieczne jest ich podpisanie przez wszystkich członków komisji rekrutacyjnej, a nie wyłącznie przez jej Przewodniczącego.

Skarżąca zauważyła dodatkowo, że organ pierwszej, jak i drugiej instancji, w sposób bardzo skąpy wyjaśnia jak przebiegała rekrutacja. Nie można także pominąć faktu, że pierwotnie Dyrektor Przedszkola oświadczył, iż do przeprowadzenia rekrutacji został wykorzystany system elektroniczny, który to miał zapewnić jej bezstronny przebieg. Organ wyjaśnił, że dzieci z tą samą ilością punktów zostały zakwalifikowane na podstawie listy wygenerowanej przez system elektronicznej rekrutacji, utworzonej przy pomocy opcji losowego przydziału kandydatów na dostępne miejsca. Działanie takie uznać należy za niedopuszczalne, co potwierdził także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku we wskazanym wcześniej wyroku z dnia 26 sierpnia 2020 r.

Skarżąca wskazała również, że organ w żaden sposób nie odniósł się do jej dotyczących nieprawidłowości we wnioskach rekrutacyjnych innych kandydatów.

Niezależnie od powyższego skarżąca podniosła, że trudno zgodzić się z racjonalnością przyjętych przez władze przedszkola kryteriów rekrutacji na drugim etapie. Dopuszczalne jest bowiem wskazanie przez rodzica we wniosku trzech przedszkoli, od najbardziej do najmniej preferowanego. Skarżąca wskazała we wniosku trzy przedszkola, przy czym na pierwszym miejscu umieściła przedszkole "[...]" w G. Czyniąc to miała na względzie jak najlepsze zabezpieczenie interesów swojego dziecka, w szczególności uniknięcie sytuacji, w której nie zostanie ono przyjęte do żadnej placówki. Komisja rekrutacyjna jako kryterium decydujące przyjęła wskazanie przez rodziców tylko jednego przedszkola. W konsekwencji działanie mające na celu ochronę interesów dziecka, zadziałało na jego niekorzyść.

W odniesieniu do drugiego kryterium, tj. kryterium daty narodzin, skarżąca wskazała, że nie da się nie zauważyć, iż jest ono zarówno w zupełności losowe, jak i dyskryminujące. Nie ulega wątpliwościom, że kandydat nie ma wpływu na datę swoich urodzin. W tym miejscu można przytoczyć także sytuację innego kandydata, który będąc w tej samej sytuacji, tyle że urodzony miesiąc wcześniej został przyjęty do przedszkola. Takie działanie wydaje się nie korelować z koniecznością zapewniania jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka.

Niewątpliwym jest, że dziecko skarżącej spełnia trzeci warunek - zamieszkuje on w sąsiedztwie przedszkola. Odległość między domem jej dziecka, a przedszkolem wynosi niecałe 100 metrów. Co więcej, rodzice dziecka poruszają się na co dzień komunikacją miejską. Są również osobami aktywnymi zawodowo, dojeżdżającymi do pracy, niewątpliwie umieszczenie dziecka w przedszkolu "[...]" byłoby znacznym ułatwieniem w życiu codziennym rodziny. Dojazd dziecka do przedszkola znajdującego się znacznie dalej, jest uciążliwy zarówno dla niego, jak i jego rodziców. Za przyjęciem dziecka do przedmiotowego przedszkola przemawia także fakt, że S. M. wypracował sobie do tej pory dobre relacje z dziećmi uczestniczącymi w rekrutacji, w związku z czym przyjęcie go do tej placówki ułatwi mu odnalezienie się w nowej, niewątpliwie stresującej sytuacji.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Przedszkola nr [...] w G. wniósł o jej oddalenie. Organ drugiej instancji nie podzielił stanowiska skarżącej, że jego rozstrzygnięcie ponownie narusza zarówno przepisy postępowania, jak i przepisy prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy.

Organ wskazał, że ponownie rozpatrując odwołanie w przeprowadzonych czynnościach oparł się na ocenie prawnej oraz rozważanych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku zawartych w wyroku z dnia 26 sierpnia 2020 r. Zaznaczając, że wszyscy członkowie Komisji Rekrutacyjnej, jako ciało kolegialne, złożyli swoje podpisy w wydanym orzeczeniu. Wskazał również, że dokonując analizy czterech wniosków o jednakowej punktacji w oparciu o ustalone przez Komisję Rekrutacyjną kryteria nie było możliwości dokonania innego wyboru.

Dyrektor Przedszkola nie zgodził się z zarzutem skarżącej, iż nie dokonał w procesie rekrutacji czynności sprawdzających rzekomych nieprawidłowości wynikających z oświadczeń rodziców zawartych w treści wniosków rekrutacyjnych. W tym zakresie wyjaśnił, że składając wnioski rekrutacyjne rodzice/opiekunowie prawni składają w załączeniu oświadczenie o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Tym samym w procesie rekrutacji organ opiera się na treści złożonych przez rodziców oświadczeń oraz załączonych dodatkowych dokumentów. W przypadku zarzutów zgłoszonych przez A. D.-M., jakoby jeden z rodziców (matka J.W. rocznik 2017, której dziecko zostało przyjęte do Przedszkola nr [...]) podała nieprawdziwe dane (gdyż w rzeczywistości nie jest samotną matką) podjęto odpowiednie czynności weryfikacyjne. Na wniosek organu opisała ona bardzo szczegółowo sytuację rodzinną (pisemnie). Złożone oświadczenie w ocenie organu było wystarczające i nie potwierdzało zarzutów skarżącej. Dodatkowo, organ wskazał, że czynności rekrutacyjne prowadzane były w okresie pandemii, gdy kontakt osobisty z osobami zainteresowanymi był niemożliwy, albo wręcz utrudniony. Niemniej wobec zgłoszonych zarzutów przeprowadzono stosowne postępowanie wyjaśniające.

Organ wskazał ponadto, że twierdzenia skarżącej, że S. M. wypracował sobie dobre relacje z dziećmi uczestniczącymi w rekrutacji, są nieprawdziwe. W dwóch spotkaniach adaptacyjnych (w dniu 16 stycznia i 13 lutego 2020 r.), jakie miały miejsce na terenie Przedszkola nr [...], nie brał on udziału. Potwierdza to lista obecności. Organ poinformował przy tym, że posiada informacje, iż dziecko aktualnie uczęszcza do Przedszkola nr [...], gdzie brał udział w zajęciach adaptacyjnych. S. dobrze funkcjonuje w grupie przedszkolnej.

Dyrektor Przedszkola przyznał, że w rozstrzygnięciu z dnia 23 października 2020 r. znalazła się omyłka pisarska polegająca na wpisaniu błędnej daty rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej. Rozstrzygnięcie Komisji nastąpiło w dniu 8 kwietnia 2020 r. Okoliczność ta wynika ze stanu faktycznego sprawy popartego stosownymi dokumentami i nie wpływa na podjęte rozstrzygnięcie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W świetle art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r., poz. 137) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Na mocy art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.; dalej powoływanej w skrócie jako: "p.p.s.a.") uwzględnienie skargi następuje w przypadku: naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 1), a także w przypadku stwierdzenia przyczyn powodujących nieważność kontrolowanego aktu (pkt 2) lub wydania tego aktu z naruszeniem prawa (pkt 3). W przypadku uznania, że skarga nie ma uzasadnionych podstaw podlega ona oddaleniu, na podstawie art. 151 p.p.s.a. Stosownie natomiast do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd wydaje rozstrzygnięcie w granicach danej sprawy, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W rozpoznawanej sprawie kontroli Sądu poddane zostało rozstrzygnięcie Dyrektora Przedszkola nr [...] "[...]" z dnia 23 października 2020 r. (nr [...]), które zostało wydane w następstwie uchylenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 26 sierpnia 2020 r., sygn. akt III SA/Gd 455/20, rozstrzygnięcia Dyrektora Przedszkola nr [...] "[...]" z dnia 14 kwietnia 2020 r. (nr [...]). Rozstrzygnięcie z dnia 17 kwietnia 2020 r. było rezultatem wniesionego przez A. D.-M. odwołania od rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej z dnia 8 kwietnia 2020 r. o odmowie przyjęcia jej dziecka - S. M., do Przedszkola nr [...] w G.

Uchylenie przez sąd rozstrzygnięcia powoduje skutek materialnoprawny ex nunc, tj. od chwili wyrokowania, przywracając stan sprzed wydania rozstrzygnięcia, a przez to rodząc konieczność powrotu sprawy do stadium postępowania administracyjnego. Zatem uchylenie przez Sąd w niniejszej sprawie rozstrzygnięcia z 17 kwietnia 2020 r. spowodowało, że organ odwoławczy (Dyrektor Przedszkola nr [...]) zobowiązany był do ponownego rozpatrzenia odwołania A. D.-M. z uwzględnieniem wytycznych sądu zawartych w wyroku.

Organ wymaganiom tym nie sprostał.

W przedmiotowej sprawie podstawę prawną zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 910; powoływanej dalej również w skrócie jako: "u.p.o."), zwłaszcza przepisy rozdziału 6 "Przyjmowanie do publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego, publicznych szkół i publicznych placówek".

Przepis art. 131 ustawy - Prawo oświatowe określa kryteria rekrutacji do publicznych przedszkoli i publicznych innych form wychowania przedszkolnego.

W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego lub jeżeli po zakończeniu tego etapu dane publiczne przedszkole, oddział przedszkolny w danej publicznej szkole podstawowej albo dana publiczna inna forma wychowania przedszkolnego nadal dysponuje wolnymi miejscami, na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego są brane pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący, z uwzględnieniem zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny, zwłaszcza potrzeb rodziny, w której rodzice albo rodzic samotnie wychowujący kandydata muszą pogodzić obowiązki zawodowe z obowiązkami rodzinnymi, oraz lokalnych potrzeb społecznych. Organ prowadzący określa dokumenty niezbędne do potwierdzenia tych kryteriów (art. 131 ust. 4 u.p.o.).

Na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego organ prowadzący określa nie więcej, niż 6 kryteriów, o których mowa w ust. 4 i 5, oraz przyznaje każdemu kryterium określoną liczbę punktów, przy czym każde kryterium może mieć różną wartość (art. 131 ust. 6 u.p.o.).

Z kolei, kwestie dotyczące zadań komisji rekrutacyjnej, jako najważniejszego organu kolegialnego w postępowaniu rekrutacyjnym, powoływanego ad hoc (dla przeprowadzenia danego postępowania rekrutacyjnego), reguluje przepis art. 157 ustawy - Prawo oświatowe.

Problematykę związaną z wynikami postępowania rekrutacyjnego i dalsze postępowanie w zakresie rozstrzygnięć w przedmiocie przyjęcia do publicznego przedszkola, w tym kwestie związane z prawem do odwołania się rodziców od rozstrzygnięć komisji rekrutacyjnej, reguluje natomiast przepis art. 158 ustawy - Prawo oświatowe.

Po przeprowadzeniu całego postępowania rekrutacyjnego, a więc po dokonaniu oceny wszystkich wniosków kandydatów zgodnie z kryteriami ustalonymi w odpowiednich przepisach ustawy (ewentualnie uchwały regulującej tzw. kryteria lokalne), komisja rekrutacyjna ustala wyniki postępowania rekrutacyjnego (zob. art. 157 ust. 2 pkt 1 u.p.o.) i następnie podaje je do publicznej wiadomości w formie listy kandydatów zakwalifikowanych i kandydatów niezakwalifikowanych (art. 158 ust. 1 u.p.o.).

Nie ulega wątpliwości, że podanie do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i nieprzyjętych jest podstawową czynnością komisji rekrutacyjnej, która uruchamia swoistą procedurę postrekrutacyjną o charakterze administracyjnoprawnym.

Ustawodawca w art. 158 ustawy - Prawo oświatowe ustanowił wymogi szczególne dla przeprowadzenia postępowania odwoławczego w postępowaniu rekrutacyjnym, określając ich następujący przebieg.

Po pierwsze, na wywieszonej liście przewodniczący komisji dokonuje adnotacji o dniu jej podania do publicznej wiadomości (art. 158 ust. 5 u.p.o.).

Następnie, w terminie 7 dni od dnia podania do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych, rodzic kandydata może wystąpić do komisji rekrutacyjnej z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia odmowy przyjęcia (art. 158 ust. 6 u.p.o.).

W terminie 5 dni od dnia wystąpienia przez rodzica kandydata lub kandydata pełnoletniego z wnioskiem komisja rekrutacyjna sporządza uzasadnienie, które zawiera przyczyny odmowy przyjęcia, w tym najniższą liczbę punktów, która uprawniała do przyjęcia, oraz liczbę punktów, którą kandydat uzyskał w postępowaniu rekrutacyjnym (art. 158 ust. 7 u.p.o.).

W art. 158 ust. 8 ustawy - Prawo oświatowe przewidziano z kolei, że rodzic kandydata może wnieść do dyrektora publicznego przedszkola odwołanie od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej, w terminie 7 dni od dnia otrzymania uzasadnienia.

Następnie, dyrektor publicznego przedszkola - po wstępnym zweryfikowaniu dopuszczalności odwołania - winien rozpatrzyć odwołanie od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej, o którym mowa w ust. 8, w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania (art. 158 ust. 9 zdanie 1 u.p.o.).

Ostatecznie, jak przewiduje przepis art. 158 ust. 9 zdanie 2 ustawy - Prawo oświatowe, na rozstrzygnięcie dyrektora danego publicznego przedszkola służy skarga do sądu administracyjnego.

Wskazać w tym miejscu należy, że rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej, jak i rozstrzygnięcia dyrektora placówki oświatowej w postępowaniu odwoławczym, winny spełniać - z uwagi na odpowiednie zastosowanie przepisów ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego, w zakresie nieuregulowanym w ustawie - podstawowe wymagania co do treści i formy rozstrzygnięć, określone w art. 107 k.p.a. Wedle § 1 tej regulacji decyzja powinna zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej (pkt 1); datę wydania (pkt 2); oznaczenie strony lub stron (pkt 3); powołanie podstawy prawnej (pkt 4); rozstrzygnięcie (pkt 5); uzasadnienie faktyczne i prawne (pkt 6); pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie (pkt 7), podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego kwalifikowany podpis elektroniczny (pkt 8); w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga sądu administracyjnego - pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi (pkt 9).

W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, co akcentował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 26 sierpnia 2020 r., że rozstrzygnięcie komisji rekrutacyjnej oraz jego uzasadnienie, ze względu na kolegialny charakter organu, powinni podpisać wszyscy członkowie tej komisji, a nie tylko jej przewodniczący. Prawidłowe podpisanie rozstrzygnięcia ma bowiem zasadnicze znaczenie dla strony postępowania, gdyż fakt ten potwierdza wyrażoną w rozstrzygnięciu wolę organu kolegialnego (por.m.in. wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 listopada 2016 r., sygn. akt II SA/Wa 1146/16; wyrok WSA w Poznaniu z dnia 20 grudnia 2016 r., sygn. akt IV SA/Po 531/16; wyrok WSA w Warszawie z dnia 7 lutego 2020 r., sygn. akt II SA/Wa 1559/19).

Tymczasem w niniejszej sprawie, co wynika z przedłożonych dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, rozstrzygnięcie Komisji Rekrutacyjnej powołanej do przeprowadzenia postępowania rekrutacyjnego do Przedszkola nr [...] w G. na rok szkolny 2020/2021 z dnia 8 kwietnia 2020 r. (data podania do publicznej wiadomości), a także jego uzasadnienie z dnia 13 kwietnia 2020 r., zostało podpisane, wbrew twierdzeniom Dyrektora Przedszkola zawartym w odpowiedzi na skargę, jedynie przez Przewodniczącą tej Komisji (Wicedyrektor Przedszkola). Natomiast brak podpisu pod rozstrzygnięciem i uzasadnieniem przez wszystkich członków organu kolegialnego, którzy uczestniczyli w wydaniu przedmiotowego rozstrzygnięcia, świadczy o naruszeniu art. 107 § 1 pkt 8 k.p.a., w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.

Sąd podkreśla, że Komisja rekrutacyjna jest najważniejszym organem w postępowaniu rekrutacyjnym. Jej zadanie polega na prowadzeniu tego postępowania. Jest to organ kolegialny powoływany dla przeprowadzenia danego postępowania rekrutacyjnego, dlatego obejmuje większą liczbę osób niż jedna. Stąd nieprawidłowość procesowa polegająca na niepodpisaniu rozstrzygnięcia przez wszystkich członków organu kolegialnego stawia wolę organu pod znakiem zapytania. Rozstrzygnięcie obarczone tym błędem już z tego tylko powodu podlega wyeliminowaniu z obrotu prawnego.

Należy również dostrzec innego rodzaju naruszenia prawa, co już było przedmiotem oceny tut. Sądu w dniu 26 sierpnia 2020 r., a co należy jeszcze raz wskazać i zaakcentować. Komisja Rekrutacyjna, co wynika z uzasadnienia rozstrzygnięcia i wyjaśnień składanych przez Dyrektora Przedszkola nr [...] w toku poprzedniego postępowania sądowo-administracyjnego, zastosowała niedopuszczalne kryterium przyjęcia do Przedszkola (w przypadku kandydatów, którzy otrzymali taką samą liczbę punktów). Brak jest podstawy prawnej do przeprowadzenia rekrutacji do Przedszkola przy zastosowaniu kryterium w postaci wyniku losowania. Bezspornie z żadnego przepisu ustawy nie wynika, by losowanie stanowiło jeden z etapów czy kryterium przyjęcia do przedszkola, zatem stosowanie takiego mechanizmu jest przekroczeniem przez organ upoważnień ustawowych.

Godzi się odnotować, że w aktach sprawy znajduje się pismo datowane na dzień 23 października 2020 r., podpisane przez wszystkich członków Komisji Rekrutacyjnej, którego adresatem jest A. D.-M.

Z treści tego pisma wynika, że jest to odpowiedź Komisji na złożony w dniu 8 kwietnia 2020 r. wniosek A. D.-M. o sporządzenie uzasadnienia odmowy przyjęcia S. M. do przedszkola na rok szkolny 2020/2021. W piśmie tym podano, że Komisja rekrutacyjna na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego przeanalizowała wnioski 19 kandydatów do przedszkola z taką samą liczbą punktów i dokonała w systemie różnicowania pozycji kandydata, tzw. "szeregowanie konfliktów". Komisja rekrutacyjna w różnicowaniu pozycji osób, które uzyskały taką samą liczbę punktów przyjęła następujące kryteria: 1. wskazanie przez rodzica tylko jednego przedszkola, jako pierwszego wyboru; 2. data urodzenia dziecka; 3. bliskość zamieszkania względem przedszkola.

Sąd może jedynie domniemywać, na podstawie treści tego pisma, że stanowi to - ponowne - uzasadnienie Komisji Rekrutacyjnej przyczyn odmowy przyjęcia S. M. do Przedszkola nr [...] w G., stanowiące próbę uczynienia zadość wytycznym wskazanym w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 sierpnia 2020 r. Jednakże nie wiadomo, czy uzasadnienie to zostało doręczone skarżącej, bowiem brak jest zwrotnego potwierdzenia odbioru, czy też adnotacji o jego wysyłce. W skardze również brak informacji, które wskazywałyby, że przedmiotowe uzasadnienie zostało doręczone skarżącej. Nawet jeśli przyjąć, że pismo to dotarło do adresata, to nie ono może stanowić skutecznego konwalidowania błędów poczynionych przez Komisję przy wydawaniu rozstrzygnięcia z dnia 8 kwietnia 2020 r. (w zakresie podpisów, czy też wyboru kryterium przyjęcia do przedszkola). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyrokiem z dnia 26 sierpnia 2020 r. uchylił wyłącznie rozstrzygnięcie Dyrektora Przedszkola nr [...] w G. z dnia 17 kwietnia 2020 r., wskazując w uzasadnieniu wyroku, że wydał orzeczenie o takiej treści z uwagi na brak w aktach rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej. Uchylenie wyłącznie rozstrzygnięcia organu drugiej instancji (Dyrektora Przedszkola) powoduje, że w obrocie prawnym dalej funkcjonuje rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji (Komisji Rekrutacyjnej), którego integralną częścią jest jego uzasadnienie. Organ pierwszej instancji nie może dowolnie, po wydaniu rozstrzygnięcia, które zostało zakomunikowane stronie, modyfikować swojego uzasadnienia, poprzez np. przyjęcia nowych kryteriów rekrutacji. Innymi słowy nie może sporządzić nowego (innego) uzasadnienia.

W tym miejscu Sąd pragnie wyjaśnić, odnosząc się do kryteriów wskazanych przez Komisję w piśmie z dnia 23 października 2020 r., że proces rekrutacji do publicznego przedszkola, oddziału przedszkolnego w danej publicznej szkole podstawowej albo danej publicznej innej formy wychowania przedszkolnego odbywa się co do zasady w dwóch etapach. W pierwszym z nich brane są pod uwagę łącznie kryteria, mające jednakową wartość wymienione w art. 131 ust. 2 pkt 1-7 u.p.o. W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego lub jeżeli po zakończeniu tego etapu dane publiczne przedszkole, oddział przedszkolny w danej publicznej szkole podstawowej albo dana publiczna inna forma wychowania przedszkolnego nadal dysponuje wolnymi miejscami, na które można przyjąć kolejnych kandydatów, przeprowadzany jest drugi etap rekrutacji. W jego trakcie brane są pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący, z uwzględnieniem treści art. 131 ust. 4 ustawy, tj. "zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny, zwłaszcza potrzeb rodziny, w której rodzice albo rodzic samotnie wychowujący kandydata muszą pogodzić obowiązki zawodowe z obowiązkami rodzinnymi, oraz lokalnych potrzeb społecznych. Organ prowadzący określa dokumenty niezbędne do potwierdzenia tych kryteriów".

Motywem przewodnim przy ustalaniu tych kryteriów powinny być: potrzeby dziecka i jego rodziny, również tej w której rodzice albo rodzic samotnie wychowujący kandydata, muszą pogodzić obowiązki zawodowe z obowiązkami rodzinnymi oraz uwzględniać lokalne potrzeby społeczne.

W związku z tym organ prowadzący może swobodnie ustalić, jakie grupy podmiotów (charakteryzujące się jakimi cechami) i w jakich przypadkach, będą korzystały z pierwszeństwa przyjęcia do przedszkoli publicznych. Rada gminy, ustalając te kryteria ma wprawdzie autonomię przy ich określaniu i przyznaniu każdemu z ustalonych przez siebie kryteriów rekrutacyjnych określonej wartości punktowej, lecz musi brać pod uwagę wszystkie dyrektywy wskazane przez ustawodawcę, o czym świadczy użyte w art. 131 ust. 4 ustawy wyrażenie "z uwzględnieniem". Jednocześnie upoważnienie do określenia kryteriów obowiązujących na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego do publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych albo innych publicznych form wychowania przedszkolnego, wynika z art. 131 ust. 6 u.p.o., zgodnie z którym organ prowadzący określa nie więcej niż 6 kryteriów, o których mowa w ust. 4 i 5, oraz przyznaje każdemu kryterium określoną liczbę punktów, przy czym każde kryterium może mieć różną wartość. W tej sytuacji, organ prowadzący nie może pomijać powyżej wskazanych przesłanek ustawowych. Przyjęcie do przedszkoli publicznych (bądź oddziałów przedszkolnych), w określonych przypadkach, powinno być poprzedzone pewnego rodzaju postępowaniem konkursowym, którego celem jest wyłonienie spośród nadliczbowej grupy kandydatów, tych najbardziej potrzebujących. Pomocne w tym procesie mają być kryteria rekrutacyjne ustalone przez organ prowadzący oraz przyporządkowana im określona wartość punktowa.

W analizowanej sprawie uchwałą nr [...] z dnia 25 lutego 2015 r. Rada Miasta G. określiła kryteria rekrutacji do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę Miasta G., branych pod uwagę na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego, określiła liczbę punktów za każde z tych kryteriów oraz dokumenty niezbędne do ich potwierdzenia. Żaden przepis przedmiotowej uchwały nie wprowadza kryterium daty urodzenia dziecka. Wskazać należy także, że żaden przepis obowiązującego prawa nie daje szczególnych preferencji kandydatom według daty ich urodzenia, przy założeniu że dzieci młodsze otrzymują punktację z racji daty urodzenia.

Charakter przesłanek wymienionych w art. 134 ust. 4 u.p.o. wskazuje na to, że na drugim etapie rekrutacji kryteria powinny być określone z uwzględnieniem zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny oraz lokalnych potrzeb społecznych. Innymi słowy, wszyscy uprawnieni kandydaci powinni być traktowani niezależnie od ich wieku. Nie istnieje norma prawna zezwalającej na faworyzujące traktowanie kandydatów ze względu na ich wiek. Uzależnienie pośrednio lub bezpośrednio przyznania lub odmowy dodatkowych punktów w procesie rekrutacji do przedszkoli od spełnienia kryterium wieku stanowi złamanie zasady wyrażonej w art. 32 Konstytucji RP, tj. zasady równości wobec prawa.

Sąd zdaje sobie sprawę, że w przypadku, gdy po przeprowadzeniu pierwszego i drugiego etapu rekrutacji (na pierwszym etapie bierze się pod uwagę 7 kryteriów ustawowych - art. 131 ust. 2 u.p.o.; na drugim etapie bierze się pod uwagę 6 kryteriów dodatkowych tzw. gminnych - art. 131 ust. 4 u.p.o.), w dalszym ciągu pozostaje więcej kandydatów, niż wolnych miejsc, Komisja rekrutacyjna może mieć problem z prawidłowym wyborem kandydatów. Zwłaszcza, że dalszego rodzaju typowania Prawo oświatowe nie wskazuje. Nie wprowadzono zatem żadnych dodatkowych kryteriów ani kolejnego etapu rekrutacji. Ustawodawca stanowi tylko w art. 158 ust. 3 u.p.o., że lista kandydatów przyjętych i nieprzyjętych zawiera imiona i nazwiska kandydatów uszeregowane w kolejności alfabetycznej oraz najniższą liczbę punktów, która uprawnia do przyjęcia. Tym samym, uznać należy, że przyjęcie dziecka przy spełnieniu tych samych kryteriów ustawodawca pozostawia do uznania Komisji rekrutacyjnej. To bowiem Komisja rekrutacyjna typuje wg swojego uznania kandydatów przyjętych do przedszkola z listy kandydatów uprawnionych, którzy posiadają taką samą ilość punków uzyskanych w procesie rekrutacyjnym. Typowanie te, zdaniem Sądu, nie powinno być dowolne. Pewną wskazówką dla Komisji może stanowić art. 131 ust. 4 u.p.o., który co prawda jest skierowany do organu prowadzącego, jednakże zawiera racjonalne wytyczne w zakresie doboru kryteriów, wskazując, że kryteria te powinny być typowane z uwzględnieniem zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny, zwłaszcza potrzeb rodziny, których rodzice albo rodzic samotnie wychowujący kandydata muszą pogodzić obowiązki zawodowe z obowiązkami rodzinnymi, oraz lokalnych potrzeb społecznych. Przyjmując dane kryteria Komisja powinna pamiętać, że - co do zasady - rekrutacja to element procesu zarządzania zasobami ludzkimi, sformalizowany proces naboru osób do organizacji (szkoły publicznej, czy też przedszkola publicznego), który powinien być przeprowadzany według określonych kryteriów oceny z pośród kandydatów konkurujących ze sobą. Kryteria te powinny być jasne i zrozumiałe dla kandydatów (ich rodziców).

Mając na uwadze powyższe Sąd stwierdza, że Komisja Rekrutacyjna wydając rozstrzygnięcie z dnia 8 kwietnia 2020 r. naruszyła przepisy prawa materialnego, tj. art. 131 ust. 2 i ust. 6 u.p.o. poprzez zastosowanie kryterium losowego w celu ostatecznego wyboru dzieci do przedszkola spośród kandydatów, który uzyskali taką samą liczbę punktów (35 punków), naruszyła również art. 107 § 3 k.p.a. poprzez podpisanie rozstrzygnięcia i jego uzasadnienia jedynie przez przewodniczącą Komisji.

Utrzymując w mocy rozstrzygnięcie Komisji Rekrutacyjnej z dnia 8 kwietnia 2020 r., pomimo wskazanych powyżej istotnych uchybień, Dyrektor Przedszkola nr [...] w G. doprowadził w konsekwencji do ewidentnego naruszenia przepisu art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a.

Ponadto, w ocenie Sądu, Dyrektor Przedszkola nr [...] w G., działając jako organ odwoławczy, dopuścił się istotnego naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 158 ust. 9 u.p.o. w związku z art. 11 k.p.a. i art. 107 § 3 k.p.a., jak również naruszył art. 153 p.p.s.a., albowiem żaden sposób nie odniósł się w uzasadnieniu wydanego w dniu 23 października 2020 r. rozstrzygnięcia do zarzutów przywołanych przez stronę skarżącą w złożonym w dniu 15 kwietnia 2020 r. odwołaniu od rozstrzygnięcia Komisji Rekrutacyjnej, dotyczących prawidłowości postępowania rekrutacyjnego w zakresie oceny spełnienia przez kandydatów (a przede wszystkim kandydata wskazanego z imienia i nazwiska) kryterium określonego w art. 131 ust. 2 pkt 5 u.p.o. (samotnego wychowywania kandydata w rodzinie). Organ odniósł się do tej kwestii dopiero w odpowiedzi na skargę na etapie postępowania sądowo-administracyjnego, pomimo tego, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 26 sierpnia 2020 r. wskazywał jednoznacznie, że ta kwestia powinna być wyjaśniona.

Sąd podkreśla, że uzasadnienie rozstrzygnięcia, stanowi jego integralną część. Sporządzenie go więc w sposób istotnie wadliwy, uniemożliwia zapoznanie się z motywami rozstrzygnięcia, a w konsekwencji czyni niemożliwym dokonanie przez Sąd jego kontroli. Z treści art. 11 k.p.a. wprost wynika, że organ obowiązany jest do wyjaśnienia stronie zasadności przesłanek, którymi kierował się przy załatwieniu sprawy. Zasada przekonywania nie zostanie zrealizowana, gdy organ pominie milczeniem twierdzenia i zarzuty strony oraz nie odniesie się i nie wyjaśni okoliczności istotnych dla danej sprawy. Obowiązkiem organu przy uzasadnianiu decyzji jest więc ustosunkowanie się do zarzutów podnoszonych przez stronę w trakcie toczącego się postępowania oraz wyjaśnienie istotnych okoliczności danej sprawy (art. 107 § 3 k.p.a. w związku z art. 11 k.p.a.). Niewykonanie tego obowiązku stanowi naruszenie prawa procesowego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a to z kolei skutkuje koniecznością uchylenia wadliwej w tym zakresie rozstrzygnięcia.

Również wskazać należy, że sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę organów, a nie poprzez rozpoznawanie i rozstrzyganie spraw w zastępstwie organów, czy odnoszenie się zamiast organu do zarzutów strony zgłaszanych w odwołaniu. Sąd administracyjny nie posiada bowiem kompetencji w tym zakresie. Rolą sądu nie jest zatem czynienie w sprawie ustaleń faktycznych za organ rozpatrujący sprawę, nawet jeżeli w aktach sprawy znajdują się dokumenty mające dla sprawy istotne znaczenie. Rolą sądu jest wyłącznie poddanie kontroli legalności tych ustaleń, wyprowadzonych z nich wniosków i zastosowanych przepisów prawa. Taka kontrola jest jednak możliwa tylko w warunkach wyczerpującego dokonania przez organ ustaleń faktycznych i ich szczegółowego omówienia w uzasadnieniu rozstrzygnięcia, ze wskazaniem podstaw tych ustaleń w zgromadzonym materiale dowodowym. Aby prawidłowo ocenić wydanego przez organ rozstrzygnięcia, sąd musi dysponować wyrażonym w uzasadnieniu decyzji stanowiskiem organu zawierającym odniesienie do wszystkich istotnych elementów (przesłanek) będących podstawą wydania rozstrzygnięcia w sprawie. Braki uzasadnienia rozstrzygnięcia w zakresie podstawowych elementów przewidzianych przepisem art. 107 § 3 k.p.a. uniemożliwiają dokonanie przez sąd oceny zaskarżonego rozstrzygnięcia pod względem zgodności z prawem, a organ nie może konwalidować braków uzasadnienia rozstrzygnięcia argumentacją zawartą w odpowiedzi na skargę.

Konkludując, Sąd uznał, że zarówno rozstrzygnięcie Komisji Rekrutacyjnej z dnia 8 kwietnia 2020 r., jak również rozstrzygnięcie Dyrektora Przedszkola nr [...] w G. z dnia 23 października 2020 r., naruszają w sposób istotny wskazane powyżej przepisy prawa, co mogło mieć zasadniczy wpływ na ostateczny wynik sprawy, a co powoduje, że powinny być wyeliminowane z obrotu prawnego.

Mając na względzie powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c w związku z art. 135 p.p.s.a., orzekł, jak w sentencji wyroku.

O kosztach postępowania sądowego Sąd orzekł na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a.

Rozpoznając sprawę ponownie, organy powinny zastosować się do oceny prawnej zawartej w niniejszym wyroku i przeprowadzić właściwe postępowanie rekrutacyjne do przedszkola publicznego w odniesieniu do S. M. w zgodzie zarówno z przepisami ustawy - Prawo oświatowe, jak i z poszanowaniem fundamentalnych zasad postępowania administracyjnego, które winny mieć zastosowanie we wspomnianym postępowaniu rekrutacyjnym.

Orzeczenie w niniejszej sprawie zostało wydane na posiedzeniu niejawnym

w postępowaniu uproszczonym na podstawie art. 119 pkt 2 p.p.s.a., zgodnie z którym sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie ustawowym nie zażąda przeprowadzenia rozprawy.

Orzeczenia sądów administracyjnych powoływane w niniejszym uzasadnieniu dostępne są w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem internetowym http://orzeczenia.nsa.gov.pl.