drukuj    zapisz    Powrót do listy

6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych, Egzekucyjne postępowanie, Minister Finansów, Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, II FSK 3072/15 - Wyrok NSA z 2017-12-08, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II FSK 3072/15 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2017-12-08 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-10-12
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Jacek Brolik /przewodniczący sprawozdawca/
Małgorzata Bejgerowska
Stefan Babiarz
Symbol z opisem
6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych
Hasła tematyczne
Egzekucyjne postępowanie
Sygn. powiązane
III SA/Wa 2001/14 - Wyrok WSA w Warszawie z 2015-06-19
Skarżony organ
Minister Finansów
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny
Powołane przepisy
Dz.U. 2005 nr 229 poz 1954 art.33, art.54
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - tekst jedn.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jacek Brolik (sprawozdawca), Sędzia NSA Stefan Babiarz, Sędzia WSA del. Małgorzata Bejgerowska, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M.K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2001/14 w sprawie ze skargi M. K. na postanowienie Ministra Finansów z dnia 24 kwietnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie skargi na czynności egzekucyjne 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, 2) zasądza od Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na rzecz M. K. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2015 r. w sprawie sygn. akt III SA/Wa 2001/14 ze skargi M. K. (dalej: skarżąca) na postanowienie Ministra Finansów z dnia 24 kwietnia 2014 r. w przedmiocie skargi na czynności egzekucyjne, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę.

Stan faktyczny sprawy przedstawiony przez Sąd pierwszej instancji przedstawia się następująco.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. (dalej zwany: "NUS") prowadził do majątku zobowiązanej - skarżącej postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego z 23 listopada 2011 r. wystawionego przez wierzyciela - Prezydenta Miasta P. na należności w podatku od nieruchomości za I, II, III kwartał 2011r. NUS w celu wyegzekwowania ww. należności zawiadomieniem z 30 listopada 2011 r. zajął prawo majątkowe Skarżącej stanowiące świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego organem rentowym - ZUS w P.. Ww. zawiadomienie o zajęciu wraz z odpisem ww. tytułu wykonawczego doręczono Skarżącej 2 grudnia 2011 r.

Skarżąca w piśmie z 6 grudnia 2011 r., nadanym na poczcie 12 grudnia 2011 r. (wpływ do NUS 13 grudnia 2011 r.) zarzuciła, że nie doręczono jej decyzji, będącej podstawą wystawiania ww. tytułu wykonawczego, ani też upomnienia. Zakwestionowała prawidłowość przeprowadzonej czynności egzekucyjnej, twierdząc, że jest ona niezgodne z prawem. Wniosła także o nienarażanie jej na dodatkowe koszty.

NUS zawiadomieniem z 29 grudnia 2011 r. poinformował Skarżącą, że jej pismo z 6 grudnia 2011 r. zostało przekazane do Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie (dalej zwany: "DIS").

DIS zwrócił NUS podanie Skarżącej z 6 grudnia 2011 r., wskazując, że okoliczności podnoszone przez Skarżącą w sprawie prowadzenia egzekucji stanowią podstawę do wniesienia zarzutów w trybie art. 33 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.; dalej zwana: "u.p.e.a."), które powinny być wniesione w terminie 7 dni od daty doręczenia odpisu tytułu wykonawczego. Wskazał również, że jeżeli okoliczności umożliwiające dalsze prowadzenie postępowania egzekucyjnego pojawią się po upływie terminu do wniesienia zarzutów, zobowiązana może złożyć wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego z przyczyn wymienionych w art. 59 § 1 u.p.e.a., gdyż w pkt 2 tego przepisu mowa jest o przesłance umorzenia postępowania egzekucyjnego w postaci nieistnienia obowiązku, a w pkt 7 wymieniono: brak doręczenia upomnienia. Skarżąca w ww. piśmie powołuje się też na czynność egzekucyjną, która może być wniesiona w terminie 14 dni od dnia zakwestionowania tej czynności za pośrednictwem organu egzekucyjnego. Skoro zatem Skarżąca sformułowała w swoim podaniu kilka środków prawnych, NUS powinien zastosować treść art. 66 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej zwana: "k.p.a."), zawiadamiając Skarżącą, że powinna wnieść w zakresie skargi na czynność egzekucyjną odrębne podanie do właściwego organu.

NUS 16 stycznia 2012 r., działając w trybie art. 66 § 1 k.p.a., poinformował Skarżącą, w związku z jej pismem z 6 grudnia 2011 r., że w zakresie rozpoznania: skargi na czynności egzekucyjne prowadzone na podstawie ww. tytułu wykonawczego właściwy jest DIS, zaś wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego właściwy jest NUS. Jeżeli skarga na czynności egzekucyjne zostanie złożona w terminie 14 dni od otrzymania ww. zawiadomienia, zostanie uznana za złożoną w dniu jej wniesienia (13 grudnia 2011 r.).

Skarżąca pismem z 23 stycznia 2012 r. wniosła do DIS skargę na czynności egzekucyjne powołując się na zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego organem rentowym - ZUS otrzymane 2 grudnia 2011 r. W uzasadnieniu wskazała na brak doręczenia upomnienia oraz decyzji będącej podstawą wystawienia ww. tytułu wykonawczego, co stało się przyczyną niezapłacenia przez nią podatku od nieruchomości. Przedstawiła również czynności, jakie podejmowała w związku z ww. tytułem wykonawczym oraz dokonanym zajęciem u Prezydenta Miasta i w Urzędzie Miasta w wydziale finansowym. Do skargi załączono korespondencję kierowaną do organów administracji państwowej w związku z nieprawidłowościami, które spowodowały niesłuszne zajęcie.

DIS, na podstawie art. 54 § 5 u.p.e.a., postanowieniem z 7 marca 2012 r. oddalił skargę na czynność egzekucyjną, uznając, że zajęcia świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego dokonano zgodnie z przepisami u.p.e.a. W uzasadnieniu podkreślił, że pismo Skarżącej z 23 stycznia 2012 r. należało uznać za skargę na czynności egzekucyjne, która stanowi administracyjny środek zaskarżenia uregulowany w art. 54 u.p.e.a. Skarżąca zachowała termin do wniesienia skargi na czynności egzekucyjne - zajęcie świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego, gdyż po raz pierwszy skargę zawarła w piśmie z 6 grudnia 2011 r. (data nadania w placówce pocztowej 12 grudnia 2011 r.), kierując ją do NUS wraz z innym żądaniem, podlegającym rozpatrzeniu przez NUS. Skarżącą zawiadomiono w piśmie z 16 stycznia 2012 r., w trybie art. 66 k.p.a., że jeżeli skarga na czynność egzekucyjną zostanie złożona do DIS w terminie 14 dni od otrzymania zawiadomienia, zostanie uznana, zgodnie z art. 66 § 2 k.p.a., za złożoną 13 grudnia 2011 r. (w dniu wniesienia pierwszego podania). Skarżąca zawiadomienie otrzymała 19 stycznia 2012 r., a skargę nadała w placówce pocztowej 24 stycznia 2012 r., zachowując tym samym termin do jej wniesienia. DIS wskazał, że skoro ww. zawiadomienie o zajęciu ww. prawa z 30 listopada 2011 r. doręczono Skarżącej 2 grudnia 2011 r., a pierwsze podanie zawierające skargę Skarżąca nadała w placówce pocztowej 12 grudnia 2011 r., termin do wniesienia ww. skargi został zachowany. DIS wyjaśnił, że pojęcie "czynności egzekucyjnych" zdefiniowano w art. 1a u.p.e.a. zawierającym słowniczek pojęć ustawowych i zgodnie z pkt 2, jako czynności egzekucyjne należy rozumieć wszelkie podejmowane przez organ egzekucyjny działania, zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego. Organ nadzoru rozpatrując skargę na czynności organu egzekucyjnego powinien ocenić prawidłowość ich dokonania zgodnie z przepisami u.p.e.a. Kwestionowanej czynności - zajęcia świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego dokonał organ egzekucyjny - NUS - na podstawie zawiadomienia z 30 listopada 2011 r., a zatem, ocenie podlega zgodność ww. czynności egzekucyjnej z przepisami regulującymi zastosowanie środka egzekucyjnego w postaci egzekucji ze świadczeń zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego, a także z renty socjalnej – zawarte w Dziale II rozdział 3 u.p.e.a. Powołując art. 79 § 1 i 4 u.p.e.a. i art. 67 § 1 u.p.e.a., stwierdził, iż zajęcia świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia społecznego Skarżącej dokonano zgodnie z ww. przepisami, zawierało ono wszystkie niezbędne elementy o których mowa w art. 67 § 2 u.p.e.a. i sporządzono je na obowiązującym druku, stanowiącym załącznik nr 13 do rozporządzenia Ministra Finansów z 22 listopada 2001r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 137, poz. 1541 ze zm.; dalej zwane: "rozporządzeniem z 2001 r.").

Skarżąca w zażaleniu na ww. postanowienie z 7 marca 2012 r. opisała kolejne fazy z zakresu różnych postępowań toczących się przed kilkoma organami administracji publicznej.

Minister Finansów postanowieniem z 24 kwietnia 2014 r. utrzymał w mocy ww. postanowienie DIS wskazując w podstawie prawnej art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. i art. 17, art. 18 i art. 54 u.p.e.a. W uzasadnieniu wyjaśnił, że w art. 54 u.p.e.a., który stanowił podstawę postanowienia DIS, przewidziano swoistą ochronę zobowiązanego przed naruszeniami przepisów postępowania. W ramach tego środka zaskarżenia można jednak wnosić wyłącznie zarzuty formalnoprawne, odnoszące się do prawidłowości postępowania organu egzekucyjnego bądź egzekutora przez pryzmat przepisów regulujących sposób i formę dokonywania czynności egzekucyjnych w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym. W sprawie NUS zastosował jeden z ww. środków, wymieniony w art. 1a pkt 12 lit. a) u.p.e.a., a podstawę do zastosowania ww. środka egzekucyjnego stanowił tytuł wykonawczy, którego odpis doręczono Skarżącej 2 grudnia 2011 r. z zawiadomieniem o zajęciu ww. prawa majątkowego. NUS stosując ten środek na podstawie art. 79 u.p.e.a., zawiadomieniem z 30 listopada 2011 r. dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego organem rentowym. Organ egzekucyjny jednocześnie wezwał organ rentowy, aby nie wypłacał zajętej części świadczenia zobowiązanemu, lecz przekazał ją organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych, na pokrycie egzekwowanej należności wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie oraz kosztami egzekucyjnymi.

Zdaniem Ministra Finansów prawidłowe było uznanie przez DIS, iż czynności egzekucyjnej polegającej na zajęciu wierzytelności pieniężnej w ZUS dokonano stosownie do procedury z art. 79 u.p.e.a. O zajęciu powiadomiono Skarżącą 2 grudnia 2011 r., przesyłając jej odpis zawiadomienia o zajęciu skierowany do ZUS. Równocześnie druk zawiadomienia z formalnego punktu widzenia odpowiada wzorowi określonemu przepisami rozporządzenia z 2001 r. Ww. zajęcie podpisał uprawniony pracownik NUS. ZUS poinformował organ egzekucyjny, że potrącenie z ww. świadczenia wprowadzono od należności za grudzień 2011 r. W wyniku zajęcia ww. tytuł wykonawczy zrealizowano w całości.

Minister Finansów odnosząc się do zarzutów dotyczących braku doręczenia upomnienia i decyzji stanowiącej podstawę wystawienia tytułu wykonawczego wskazał, iż zarzuty te nie podlegają rozpatrzeniu w postępowaniu w sprawie skargi na czynności egzekucyjne. Z materiału dowodowego wynika, iż Skarżąca wniosła zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji z uchybieniem terminu i NUS wydając postanowienie z 13 lipca 2012 r. nie był władny do zbadania sprawy pod względem merytorycznym. Minister Finansów podkreślił, iż na mocy art. 19 u.p.e.a. organy administracji publicznej, są zobligowane do przestrzegania z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Nie jest zatem możliwe rozpoznanie kwestii wykraczających poza zakres prowadzonego postępowania. W sytuacji stwierdzenia nieprawidłowości w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym lub wierzycielskim, stosownie do art. 168b u.p.e.a., Skarżąca posiada uprawnienie do dochodzenia odszkodowania od organu egzekucyjnego lub wierzyciela, za szkody wyrządzone wskutek niezgodnego z przepisami prawa wszczęcia lub prowadzenia egzekucji administracyjnej.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na ww. postanowienie z 24 kwietnia 2014 r. Skarżąca ponownie podniosła, że nie doręczono jej decyzji stanowiącej podstawę wystawienia tytułu wykonawczego oraz upomnienia. W uzasadnieniu zarzuciła niewłaściwe działanie urzędów państwowych i ich pracowników. Opisała również przebieg różnych postępowań toczących się przed kilkoma organami administracji publicznej.

Minister Finansów w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości wcześniejsze stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazanym na wstępie wyrokiem na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej: "p.p.s.a.") skargę oddalił.

Sąd odniósł się do treści art. 1a pkt 2 u.p.e.a. w związku z art. 54 § 1 u.p.e.a., do których w sposób prawidłowy odwołały się organy obu instancji w podstawie prawnej wydanych w sprawie postanowień i wyjaśnił, że skarga na czynności egzekucyjne, zgodnie z art. 54 § 1 u.p.e.a. służy kontroli prawidłowości stosowania w tym postępowaniu czynności egzekucyjnych, które zmierzają do bezpośredniego wyegzekwowania należności. Czynnościami takimi stosownie do art. 1a pkt 2 u.p.e.a. są wszelkie podejmowane przez organ egzekucyjny działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego. Ocenie w ramach skargi na czynność egzekucyjną podlegają więc działania organu egzekucyjnego, który na zlecenie wierzyciela ma obowiązek egzekwować należność wskazaną przez niego w tytule wykonawczym. Nie jest zatem możliwe podnoszenie zarzutów, które są podstawą do wniesienia innego środka zaskarżenia służącego ochronie praw zobowiązanego. Skarga na czynność egzekucyjną nie może więc dotyczyć przypadków, które mogą być przedmiotem zgłoszenia zarzutów na podstawie art. 33 u.p.e.a., tak jak prawidłowo wskazywał Minister Finansów w zaskarżonym postanowieniu. Stosownie do, prawidłowo również powołanego w podstawie prawnej wydanego w sprawie przez Ministra Finansów zaskarżonego postanowienia, art. 7 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny stosuje środki egzekucyjne przewidziane w ustawie. Natomiast w świetle art. 1a pkt 12 lit. a) u.p.e.a. środkiem egzekucyjnym w postępowaniu egzekucyjnym, dotyczącym należności pieniężnych, jest egzekucja ze świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego a także z renty socjalnej. Do tegoż środka egzekucyjnego odwołuje się ponadto, na co w sposób prawidłowy zwrócono uwagę w zaskarżonym postanowieniu, przepis art. 79 u.p.e.a. Odnosząc się do art. 67 § 1 u.p.e.a. Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że podstawę zastosowania środków egzekucyjnych, o których mowa w art. 1a pkt 12 lit. a) u.p.e.a., stanowi zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego zobowiązanego u dłużnika zajętej wierzytelności albo protokół zajęcia prawa majątkowego, albo protokół zajęcia i odbioru ruchomości, albo protokół odbioru dokumentu, sporządzone według wzoru określonego w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Przepis art. 79 § 1 u.p.e.a. wskazuje, że organ egzekucyjny dokonuje zajęcia świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia społecznego zobowiązanego, a także z renty socjalnej, zwanych dalej "świadczeniami", przez przesłanie do organu rentowego właściwego do spraw wypłaty zobowiązanemu świadczeń zawiadomienia o zajęciu tej części przysługujących zobowiązanemu świadczeń, która nie jest zwolniona spod egzekucji, na pokrycie egzekwowanych należności pieniężnych wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi.

Sąd pierwszej instancji odnosząc powyższe rozważania do oceny rozpoznawanej sprawy zauważył, iż prawidłowe było uznanie przez organy nadzoru nad egzekucją administracyjną - DIS i Ministra Finansów w wydanych w sprawie postanowieniach, że podniesione w skardze zarzuty w postaci niedoręczenia Skarżącej decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości, która stanowiła podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego oraz niedoręczenia upomnienia - nie mogą być jednak podstawą wniesienia skargi, o której mowa w art. 54 u.p.e.a. Okoliczności te nie dotyczą bowiem sposobu i formy dokonania czynności egzekucyjnej, jaką było zajęcie świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego, o którym mowa w art. 79 u.p.e.a. Mogą one jedynie stanowić ewentualnie podstawę zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej wymienioną w art. 33 u.p.e.a.

Sąd przyznał również rację Ministrowi Finansów, że Skarżąca – co wynika z akt administracyjnych – środek zaskarżenia w postaci wniesienia zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, choć została prawidłowo pouczona o terminie i możliwości jego wniesienia, uruchomiła po terminie. Skoro zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego wraz tytułem wykonawczym, w którym znajdowało się prawidłowe pouczenie o sposobie i środkach zaskarżenia (k. 3, 6 akt administracyjnych), doręczono Skarżącej 2 grudnia 2011 r. (k. 5 akt administracyjnych), siedmiodniowy termin do wniesienia zarzutów upływał z dniem 9 grudnia 2012 r. Pismo, w którym Skarżąca sformułowała zarzuty, noszące datę 6 grudnia 2011 r., nadano natomiast w placówce pocztowej 12 grudnia 2012 r., a więc po terminie.

Zdaniem Sądu organy obu instancji w ramach prowadzonego postępowania w trybie art. 54 § 1 u.p.e.a. prawidłowo oceniły sposób i formę dokonania przez NUS – organ egzekucyjny - zajęcia świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego. Sposób dokonania tej czynności, w ocenie Sądu, odpowiada przepisom art. 79 § 1 – 4 u.p.e.a. w związku z art. 67 § 2 u.p.e.a., a jego forma jest zgodna z załącznikiem nr 13 ww. rozporządzenia z 2001 r. określającymi wzór zawiadomienia o zajęciu świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego.

Skarżąca wniosła skargę kasacyjną i zaskarżyła powyższy wyrok w całości zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, które to uchybienie mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 145 § 1 pkt 1 lit c) p.p.s.a. w zw. z art. 33 pkt 7 u.p.e.a. przez brak zastosowania oraz w zw. z art. 1a pkt 2 u.p.e.a. w zw. z art. 54 u.p.e.a. przez błędne zastosowanie pomimo, że zarzut skarżącej odpowiadał istocie środka określonego w art. 33 pkt 7 u.p.e.a. a tym samym brak było podstaw do kwalifikowania go jako skargi na czynności egzekucyjne, a także w zw. z art. 27 § 1 pkt 9 u.p.e.a. w zw. z art. 7, 8, 9, 10 kpa w zw. z art. 18 u.p.e.a. i art. 2 Konstytucji RP wskutek uznania, że skarżąca została prawidłowo pouczona o sposobie i terminie wniesienia środka jakim są zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, a także o konsekwencjach uchybienia terminowi do wniesieniu tego środka.

Wskazując powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego, a także kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu.

Naczelny Sąd administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna jest co do zasady trafna.

Sąd pierwszej instancji nie zbadał i nie rozważył dostatecznie przebiegu i materiałów kontrolowanej sprawy – w celu udzielenia nie ulegającej wątpliwości odpowiedzi na pytanie: czy wniosek skarżącej wszczynający postępowanie był rzeczywiście skargą na czynności egzekucyjne w rozumieniu art. 54 § 1 p.p.s.a. Należało bowiem wziąć pod staranną uwagę istotną treść pism sporządzanych w sprawie oraz czynności organów postępowania egzekucyjnego, aby móc w sposób całkowicie uzasadniony rozstrzygnąć kontrowersje w przedmiocie wniosku, żądania i argumentacji skarżącej, a w związku z tym i wobec tego – odpowiedniości wydanych w sprawie postanowień administracyjnych organów egzekucyjnych. Jedynym wyróżnikiem: zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego oraz skargi na czynności egzekucyjne nie może być bowiem konstatacja, że wniosek został złożony po upływie przewidzianego prawem terminu.

Zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej oraz skarga na czynności egzekucyjne to dwie nietożsame instytucje prawne, zawierające odrębną treść, odnoszące się do różnych przedmiotów, mogące wywierać odpowiednie dla siebie skutki prawne (por. art. 33 u.p.e.a., art. 34 u.p.e.a., art. 35 u.p.e.a., art. 54 u.p.e.a.). Jeżeli ze stanowiska zobowiązanego, które zostało sformułowane i przedstawione w jego wniosku, wynika, że wnosi on zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji egzekucyjnej, wniosek taki powinien zostać rozpoznany; w przypadku uchybienia terminu do złożenia zarzutu właściwy organ powinien okoliczność tą niewątpliwie uwzględnić przy załatwianiu wniosku; dałoby to zobowiązanemu co najmniej możliwość prowadzenia sporu prawnego w przedmiocie zachowania ww. terminu, na przykład w zakresie ustalenia daty doręczenia tytułu wykonawczego i dokonania pierwszej czynności egzekucyjnej w sprawie. Organ postępowania egzekucyjnego nie jest natomiast uprawniony to zamiennego stosowania przywoływanych powyżej instytucji prawnych, w tym rozpoznawania skargi na czynności egzekucyjne w przypadku wniosku, którego merytoryczna treść wskazuje na to, że stanowi on zarzut w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej.

Przedstawiając powyższe analizy i rozważania Naczelny Sąd Administracyjny nie przesądza o załatwieniu sprawy strony zobowiązanej ad meritum. Nie to jest bowiem przedmiotem skargi kasacyjnej. Sąd administracyjny drugiej instancji stwierdza natomiast, że Sąd pierwszej instancji powinien dokonać sprawdzenia, weryfikacji i oceny kontrolowanego postępowania, tak żeby jego rozstrzygnięcia stanowiły zgodne z prawem odniesienie się do rzeczywistej treści żądań strony, nie zaś do wniosków, które ze stanowiska strony w istocie dostatecznie nie wynikają.

Z tych powodów, kierując się przedstawionymi powyżej ocenami i rozważaniami oraz wynikającymi z nich zaleceniami odnośnie do ponowionego postępowania sądowego, na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. i art. 203 pkt 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt