Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Halina Emilia Święcicka Sędziowie : Sędzia WSA Pamela Kuraś-Dębecka Asesor WSA Małgorzata Grzelak (spr.) Protokolant: Łukasz Poprawski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 listopada 2005 r. sprawy ze skargi Imperial T. Polska S.A. z siedzibą w J. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] grudnia 2004 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy z napisem AS MOCNY t (R-139 925) oddala skargę

Urząd Patentowy RP działając w trybie postępowania spornego, po rozpoznaniu sprawy o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy słowno- graficzny AS MOCNY t nr R-139925 udzielonego na rzecz Zakładów [...]w L. SA, decyzją [...] grudnia 2004r. nr [...] wydaną na skutek sprzeciwu złożonego przez R. Polska SA z siedzibą w J. działając na podstawie art. 8 pkt 1 i 2 i art. 9 ust.1 pkt. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985r. o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5 poz.17 ze zm. – dalej jako u.z.t.) w związku z art. 315 ust.3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (tekst jednolity Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm., dalej jako p.w.p.) oraz art. 98 k.p.c. w zw. z art. 256 ust.2 p.w.p. oddalił wniosek oraz zasądził zwrot kosztów postępowania.

Do wydania powyższej decyzji doszło w następującym stanie faktycznym i prawnym :

W dniu 22 sierpnia 2003 r. R. Polska SA z siedzibą w J., obecnie po zmianie nazwy: T. Polska SA z siedzibą w J., (dalej powoływana jako skarżąca) wniosła do Urzędu Patentowego RP (dalej jako UP) sprzeciw wobec prawomocnej decyzji UP o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy słowno- graficzny "AS MOCNY t" nr R 139925 (powoływany dalej również jako: sporny znak) opublikowany w Wiadomościach Urzędu Patentowego nr 2/2003 z datą 28 luty 2003r.

Prawo ochronne zostało udzielone na rzecz Zakładów [...]. w L. SA z siedzibą w L. (dalej jako: uprawniona).

W odpowiedzi na pismo Urzędu z dnia 4 listopada 2003r. uprawniony uznał sprzeciw za bezzasadny, wobec czego sprawa została rozpoznana w trybie spornym.

W sprzeciwie skarżący sformułował przeciwko rejestracji spornego znaku następujące argumenty: sporny znak zawiera słowo MOCNY, które jest niemal identyczne ze słowem MOCNE we wcześniejszym znaku wnioskodawcy Mocne R 68755 (dalej jako znak mM) i słowo mocne w znaku mM jest jedynym elementem słownym, więc ten element jest odróżniający. Ponadto zgodnie z art. 55 kodeksu cywilnego znak towarowym stanowi składnik majątkowy firmy a prawo własności w tym przypadku oznacza prawo do jego istotnych elementów. Przy czym prawo majątkowe do istotnego elementu znaku Mm odnosi się do wyrazu MOCNE jako elementu znaku towarowego. Postępowanie przed Urzędem Patentowym cechuje się niekonsekwencja, ponieważ albo nie powinien rejestrować znaku Mm ze spornym elementem, a jeśli zarejestrował, to nie powinien rejestrowa innych znaków z tym elementem. Znak Mm jest powszechnie znany, co potwierdzają badania a słowo MOCNE jest powszechnie znanym w Polsce znakiem towarowym i słowo to nabyło wtórną zdolność odróżniającą. Słowo MOCNE nie informuje o konkretnej cesze (jakości )papierosów zawartość informacyjna słowa "mocne" jest zatem subiektywna. Na dowód powyższego przedłożył opinię dr E. W. – G. sporządzoną na potrzeby postępowania sądowego o naruszenie prawa do znaku towarowego M Mocne wskutek wprowadzenia do obrotu papierosów z oznaczeniem SUPER MOCNE oraz czyny nieuczciwej konkurencji.

Na rozprawie administracyjnej, która odbyła się w dniu 20 grudnia 2004r. pełnomocnik skarżącego ostatecznie sprecyzował zarzuty przeciwko spornej rejestracji w ten sposób, że domagał się unieważnienia prawa ochronnego w części dotyczącej papierosów. Jako podstawę prawną wskazał naruszenie art 8 pkt 1,art. 8 pkt 2 u.zt. oraz art. 9 ust.1 pkt 2 u.z.t.

Naruszenia pierwszego z wymienionych przepisów upatrywał rejestracji spornego znaku w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego rozumianych jako dobre obyczaje, na skutek wykorzystania słowa MOCNE stanowiącego główny element znaku Mm, przez użycie słowa MOCNY w spornym znaku, co powoduje osłabienie jego zasadniczej funkcji – funkcji odróżniającej.

Rejestracja spornego znaku narusza art. 8 pkt 2 uzt ponieważ, zdaniem skarżącego, narusza prawa majątkowe uprawnionego z rejestracji Mm w ten sposób, że osłabiając funkcję odróżniającą znaku Mm prowadzi w efekcie do strat finansowych po stronie uprawnionego ze znaku Mm. Przedłożone dokumenty świadczą, zdaniem skarżącego, że znak mM posiada renomę. Skarżący podnosi, że posiada 25 znaków zarejestrowanych ze słowem MOCNE i 12 zgłoszeń z tym słowem, zatem "próba podłączenia się" uprawnionego ze swoim nowym wyrobem jest moralnie naganna.

Zdaniem skarżącego, informacja o jakości (cesze) produkowanych papierosów nie musi znajdować się w obrębie znaku towarowego a informacja o zawartości nikotyny znajduje się obowiązkowo na każdej paczce papierosów. Rejestracja dużej liczby znaków z elementem / słowem MOCNE/MOCNY znajdującym się w obrębie znaku, powoduje niską jakość rejestracji co jest, zdaniem skarżącego, sytuacją patologiczną.

W odpowiedzi na sprzeciw wniosła o oddalenie wniosku. Podniosła, że:

- przy ocenie naruszenia prawa z rejestracji konieczne jest porównywanie obu etykiet a nie wybranego ich elementu tj słowa MOCNY /MOCNE ,

- w etykiecie znaku AS mocny słowo"mocny" nie jest elementem dominującym

- znak mM stanowi etykietę w której widnieje słowo "M-mocne" a nie jak sugeruje skarżący tylko słowo "mocne"

Nie jest intencją uprawnionego z prawa ochronnego AS mocny wkraczanie w zakres wyłączności znaku mM, czego potwierdzeniem jest uzyskanie ochrony na całą grupę papierosów z marką AS co oznacza, że uprawniony informuje o jakości papierosów AS. Natomiast uzurpowanie przez skarżącego prawa do słów mocny/mocne stanowi próbę stworzenia monoplu do w/w słów, co pozostaje w sprzeczności z obowiązującym porządkiem prawnym opartym na zasadzie wolności gospodarczej i regułach uczciwej konkurencji.

Decyzją z dnia [...] grudnia 2004r.nr [...] Urząd Patentowy wniosek oddalił. Odnosząc się do poszczególnych zarzutów organ wskazał, że oznaczenie MOCNE użyte w spornym znaku oraz znaku skarżącego jest elementem ogólnoinformacyjnym, informującym o zawartości nikotyny i ciał smolistych w papierosie. Powołał się przy tym na definicję papierosa zawartą w słowniku j.polskiego i stwierdził, że wbrew twierdzeniom strony oraz autora opinii złożonej przez skarżącego do akt sprawy dr E. W. G. słowo mocne nie odnosi się do jakości papierosów. Uzasadniając odrzucenie argumentacji zawartej w złożonej przez skarżącego opinii dr E. W.- G. organ stwierdził, że stanowisko zaprezentowane w opinii jest całkowicie błędne i kłóci się ze słownikiem języka polskiego. Odnosząc się do powołanego przez wnioskodawcę wyroku Sądu Wojewódzkiego w K.(w której to sprawie złożono w/w opinię) organ stwierdził, że wyrok ten nie ma znaczenia dla niniejszej sprawy, gdyż nie jest znane organowi uzasadnienie tego wyroku.

Urząd podniósł, że MOCNE jako oznaczenie ogólnoinformacyjne nie ma pierwotnej zdolności odróżniającej i nie może nigdy nabyć wtórnej zdolności odróżniającej. Ponadto stwierdził, że znak jest chroniony w całości a uprawniony ze znaku zawierającego słowo ogólnoinformacyjne nie może zakazać posługiwania się tym słowem innym podmiotom w celu komunikowania się z konsumentem. W ocenie organu etykieta Mm papierosów znajdujących się w obrocie od lat 60-tych jest znakiem powszechnie znanym wśród palaczy, zwłaszcza że papierosy te zwane powszechnie w obrocie "mocnymi" stanowiły 10 % papierosów sprzedawanych w Polsce, natomiast renoma znaku mM nie została wykazana. Rozważania na temat pierwotnej lub wtórnej zdolności odróżniającej fragmentu etykiety Mm nie mają, zdaniem organu znaczenia, bowiem ten znak jest zarejestrowany a sprawa nie toczy się przeciwko rejestracji znaku mM w kontekście art. 7 u.z.t.

Zdaniem organu z art. 55 kc w żaden sposób nie da się wywieść, że wnioskodawcy przysługuje prawo zakazywania innym podmiotom posługiwania się oznaczeniami ogólnoinformacyjnymi. Zamieszczenie w znaku towarowym oznaczenia ogólnoinformacyjnego nie może naruszać cudzych praw osobistych lub majątkowych w rozumieniu art. 8 pkt.2 u.z.t. Organ dokonał porównania etykiet papierosów AS Mocny oraz Mm i stwierdził, że porównywane etykiety są tak różne, że o ich podobieństwie nie może być mowy. Znak wnioskodawcy zarejestrowany jest w postaci etykiety w której obok słowa mocne widnieje duża litera M , która również można przeczytać jako EM . Niezależnie od tego etykieta Mm została zarejestrowana w kolorach czerwonym, czarnym i białym a ten fakt uprawniona całkowicie pomija, mimo, że te kolory zawężają zakres ochrony. W ocenie organu, papieros o nazwie As Mocny nie zostanie skojarzony przez palaczy z papierosem o nazwie Mocne.

Organ wskazując na fakt zarejestrowania etykiet do oznaczania papierosów M mocne, Ekstra mocne, K mocne Kresowe, As mocny, Kiery akd mocne, zaakcentował, że traktuje słowo mocne w odniesieniu do papierosów jako określenie ogólnoinformacyjne.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję z dnia [...] grudnia 2004r. R. Polska SA z siedzibą w J. (obecnie T. Polska SA) zarzucił naruszenie art. 8 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985r. o znakach towarowych oraz art. 7,77,80,107 k.p.a.

Zdaniem skarżącego organ nie ustosunkował się do zebranego w sprawie materiału dowodowego w tym do przedłożonej opinii dr E W. G. i wyroku Sądu Wojewódzkiego w K.. W ocenie skarżącego organ mógł odroczyć rozprawę i zażądać uzasadnienia w/w wyroku. Konsekwencją powyższego jest, zdaniem skarżącego, naruszenie art. 8 pkt 1 u.zt. albowiem zawłaszczenie znaków powszechnie znanych stanowi czyn sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.

Ponadto uznanie przez Urząd Patentowy, że użycie w spornym znaku elementu Mocny nie narusza praw osobistych skarżącego jest sprzeczne z art. 8 pkt.2 u.z.t.

Odpierając argumentację Urzędu o traktowaniu słowa MOCNE za element ogólnoinformacyjny skarżący podnosi, że skoro udzielono rejestracji trzech znaków towarowych R 140781, 144352,144353 w których obok elementu "mocne" jest element "lights" oznaczający "lekkie" lub "słabe" stanowi to niekonsekwencji Urzędu. Bowiem, jak wywodzi skarżący, znak towarowy nie może zawierać dwóch sprzecznych elementów ogólnoinformacyjnych, ponieważ będzie znakiem zawierającym dane niezgodne z prawdą więc nie może być zarejestrowany (art. 8 pkt3 u.zt.).

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Ponadto odnosząc się do podanych przykładów rejestracji, organ stwierdził, że nie mogą one wpływać na odmienną ocenę okoliczności występujących w rozpatrywanej sprawie, gdyż badanie zdolności rejestrowej określonego znaku dokonywane jest w odniesieniu do konkretnych warunków występujących w danej sprawie.

Uczestnik postępowania nie zajął stanowiska w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sądy administracyjne powołane są do badania legalności, czyli zgodności zaskarżonych decyzji lub postanowień z przepisami prawa materialnego i przepisami postępowania. Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną - art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270).

W rozpatrywanej sprawie, skarżąca spółka wniosła w terminie określonym w art. 246 ust.1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej ((Dz.U.z 2003r. Nr 119,poz.1117 oraz z 2004 r.Dz.U.nr33, poz.286) dalej jako p.w.p.) umotywowany sprzeciw wobec prawomocnej decyzji Urzędu Patentowego z dnia

[...] września 2002r. o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy "AS MOCNY t" R 139925, który został zgłoszony w dniu 28 maja 1999r. Znak R 139925 został zarejestrowany do oznaczania towarów w klasie 34 tj artykułów dla palących: cygara, cygaretki, fajki i przybory do ich czyszczenia, papierosy, popielniczki, tytoń, zapalniczki i zapałki, cygarniczki.

Stosownie do treści art.246 ust.2 p.w.p. podstawę sprzeciwu, o którym mowa w ust. 1, stanowią okoliczności, które uzasadniają unieważnienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji.

Ustawa z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej w art. 315 ust.3 wyraża zasadę, że zdolność ochronną znaków towarowych zarejestrowanych lub zgłoszonych do rejestracji przed 22 sierpnia 2001r. tj przed dniem wejścia w życie w/w ustawy, ocenia się na podstawie dotychczasowych przepisów.

Wobec powyższego, przepisami stanowiącymi podstawę do oceny zdolności ochronnej znaku towarowego "AS MOCNY t" są przepisy Ustawy z dnia 31 stycznia 1985r o znakach towarowych (Dz. U. Nr 5,poz.15 ze zm.- uzt).

Według art. 29 u.z.t. prawo z rejestracji znaku towarowego może zostać unieważnione w całości lub części, jeżeli nie były spełnione ustawowe warunki wymagane do rejestracji, określone w przepisach art. 4, 6 - 9 i 32 tejże ustawy.

Na rozprawie administracyjnej w dniu 20 grudnia 2004r. Skarżąca ostatecznie sprecyzowała swoje żądanie wnosząc o unieważnienie prawa ochronnego spornego znaku w części dotyczącej jedynie papierosów, z pominięciem innych towarów z klasy 34 wymienionych w rejestrze R 139925. Jako podstawę prawną wniosku wskazała art. 8 pkt.1 i 2 u.z.t oraz art. 9 ust.1 pkt.2 . Przy czym naruszenia art. 8 pkt.1 u.z.t. upatrywała w tym, że rejestracja spornego znaku AS MOCNY t nastąpiła w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego rozumianymi na gruncie tej sprawy jako dobre obyczaje (kupieckie, handlowe) w związku z wykorzystaniem elementu MOCNE, który stanowi główny element znaku mM przez użycie słowa "mocny" w spornym znaku. W ocenie skarżącej, powoduje to osłabienie zasadniczej funkcji znaku, jaką jest funkcja odróżniająca. Naruszenia art. 8 pkt 2 uzt przy rejestracji spornego znaku skarżąca upatruje w naruszeniu renomy znaku "m Mocne" wskutek wykorzystania w spornym znaku elementu "MOCNY", który zgodnie z art. 551 kodeksu cywilnego stanowi składnik majątku firmy uprawnionej z rejestracji znaku Mm, przy czym ten element tj MOCNY/MOCNE stał się wskutek długotrwałego używania znakiem powszechnie znanym. Zdaniem skarżącej, rejestracja narusza art. 8 pkt 2 u.z.t. ponieważ narusza prawa majątkowe uprawnionego z rejestracji znaku mM w ten sposób, że osłabia zasadniczą funkcję znaku mM tj funkcję odróżniającą prowadząc w efekcie do strat finansowych po stronie uprawnionego ze znaku mM. Zdaniem spółki, rejestracja spornego znaku nastąpiła wbrew art. 9 ust.1 pkt.2 z uwagi z uwagi na wykorzystanie elementu słownego MOCNY, który to element stał się samoistnym znakiem towarowym, powszechnie znanym.

W skardze do Sadu, strona zarzuciła naruszenie art. 8 pkt.1 i 2 u.z.t. oraz przepisów procedury administracyjnej tj art. 7,77,80,107 k.p.a.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po dokonaniu analizy zaskarżonej decyzji z punktu widzenia kryteriów ustawy stwierdzić należy, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż w zaskarżonej decyzji nie można się dopatrzyć zarzutu naruszenia prawa.

Zdaniem Sądu, Urząd Patentowy prawidłowo uznał, że oznaczenie "mocny" jest oznaczeniem zawierającym informację o właściwościach papierosów, przeznaczoną dla odbiorców towarów (palaczy). Oznaczenie "mocny" wskazuje na zawartość nikotyny i substancji smolistych, jest informacją, iż określone papierosy zawierają większą zawartość tych substancji niż inne papierosy nie zawierające tego oznaczenia. Oznaczenia ogólnoinformacyjne ze względu na swój charakter nie mogą nigdy nabyć zdolności odróżniającej a zatem nie mogą być znakami towarowymi. Żaden podmiot nie może uzyskać monopolu na używanie oznaczeń, które są przydatne do informowania o cechach towarów, ponieważ stanowiłoby to poważne i nieuzasadnione ograniczenie działalności innych przedsiębiorców (por. wyrok SN z dnia 10 grudnia 1996 r., III RN 50/96, OSNAPiUS z 1997 r., Nr 15, poz. 263 - w sprawie "Wawelskie"). Przedsiębiorcy – podmioty prowadzące działalność gospodarczą mają nieograniczone prawo dostępu do oznaczeń ogólnoinformacyjnych, co ma swoje uzasadnienie wynikające z zasady wolności działalności gospodarczej Prawo używania oznaczenia stanowiącego informację o cesze nabywanych towarów (tu papierosów) posiadają wszyscy producenci papierosów. Jak wskazano wyżej, wyraz MOCNE/ MOCNY użyty dla oznaczania papierosów informuje przeciętnego odbiorcę tych towarów o zawartości nikotyny i ciał smolistych w większym natężeniu niż w papierosach bez takiego oznaczenia, natomiast nie zawiera informacji o pochodzeniu tak oznaczonych papierosów z jednego i tego samego źródła w znaczeniu przyjętym przez przepisy ustawy o znakach towarowych. W związku z powyższym, Sąd nie podzielił argumentacji skarżącej spółki, że słowo MOCNY/MOCNE wskutek długotrwałego używania może stać się znakiem towarowym. To, że odbiorcy posługują się elementem słownym przy wyborze papierosów, nie zmienia faktu, że oznaczenie "mocny" jest stosowane do wskazania cechy papierosów.

Niezasadne jest również twierdzenie skarżącego, iż używanie przez niego zarejestrowanego znaku towarowego słowno-graficznego z napisem M-mocne spowodowało uzyskanie przymiotu znaku powszechnie znanego jednego elementu tego znaku tj. elementu MOCNE. Powyższa ocena nie stoi w sprzeczności ze stanowiskiem skarżącego, które podzielił Urząd Patentowy, iż znak M-mocne na skutek wieloletniego używania stał się znakiem powszechnie znanym w Polsce.

Z faktu powszechności znaku M-mocne nie można wywodzić powszechności oznaczenia informacyjnego mieszczącego się w tym znaku. Jak trafnie wskazał organ, rejestracja znaku w postaci etykiety nie jest tożsama z uzyskaniem wyłączności do każdego z elementów tego znaku, w sytuacji gdy ten składnik znaku jest oznaczeniem ogólnoinformacyjnym. Odnosząc się do argumentów skarżącej, w tym o rejestrowaniu przez Urząd Patentowy znaków z elementami "light" i "mocne" wskazać należy, że oznaczenie ogólnoinformacyjne może zostać zarejestrowane wyłącznie jako element znaku towarowego kombinowanego. Jednakże element ten tj. oznaczenie ogólnoinformacyjne nie podlega ochronie w przypadku kolizji znaku towarowego w skład którego wchodzi z innym znakiem towarowym zawierającym takie same elementy opisowe.

Wbrew zarzutom skargi, organ odniósł się do treści dokumentu złożonego przez stronę w postaci opinii dr E. W. G.. Urząd Patentowy nie podzielił wniosków w niej zawartych i uzasadnił, z jakich powodów to uczynił a mianowicie odniósł się do definicji zawartej w słowniku oraz orzecznictwa. Należy przy tym zauważyć że opinia ta, podobnie jak wyrok sądu w K. odnoszą się do zupełnie innej sprawy a mianowicie sporu sądowego o naruszenie prawa do znaku

"M mocne" wskutek wprowadzenia do obrotu papierosów z oznaczeniem "Super mocne" oraz czyny nieuczciwej konkurencji a zatem, należy podzielić stanowisko Urzędu, że nie mogą mieć one rozstrzygającego znaczenia w niniejszej sprawie, której przedmiotem jest zbadanie ustawowych przesłanek zdolności rejestrowej znaku "AS MOCNY t" w ramach podstaw prawnych wskazanych przez skarżącego. W ocenie, Sądu, Urząd Patentowy dokonał wszechstronnej analizy znaków, zgodnie z utartymi, stosowanymi od lat w orzecznictwie i uznawanych w literaturze zasadami.

Dokładnie wyjaśnił stan faktyczny sprawy ( art. 7 k.p.a), wyczerpująco zebrał i rozpatrzył cały materiał dowodowy, z zastrzeżeniem wynikającym z art. 255 ust.4 ustawy Prawo własności przemysłowej (art. 77 §1 k.p.a), a także uzasadnił rozstrzygnięcie, stosowanie do wymogów art. 107§3 k.p.a .

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż zaskarżona decyzja odpowiada prawu, a zatem na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi należało oddalić skargę.