drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, Dostęp do informacji publicznej, Inne, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 89/13 - Wyrok NSA z 2013-04-05, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 89/13 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2013-04-05 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2013-01-14
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Bożena Popowska
Jolanta Rajewska
Małgorzata Jaśkowska /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
II SA/Ol 1067/12 - Wyrok WSA w Olsztynie z 2012-11-06
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 1984 nr 5 poz 24 art. 3a, art. 4 ust. 1
Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe.
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 3 ust 1, art. 4 ust. 1 pkt 5
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Dz.U. 2012 poz 270 art. 184
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska (spr.), Sędzia NSA Jolanta Rajewska, Sędzia del. NSA Bożena Popowska, Protokolant asystent sędziego Iwona Rzucidło, po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 6 listopada 2012 r. sygn. akt II SA/Ol 1067/12 w sprawie ze skargi P. G. – redaktora naczelnego dziennika "[...]" na odmowę udzielenia przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w O. informacji prasowej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 listopada 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie po rozpoznaniu skargi P. G. – redaktora naczelnego dziennika "Ł." na odmowę udzielenia przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w O. informacji prasowej, uchylił zaskarżoną odmowę z dnia 3 sierpnia 2012 r. w zakresie odpowiedzi zawartej w punktach: Ad.1, Ad. 2, Ad. 4 oraz zasądził od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w O. na rzecz skarżącego kwotę 200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego (sygn. akt II SA/Ol 1067/12).

Sąd I instancji za podstawę rozstrzygnięcia przyjął następujące ustalenia.

Pismem z dnia 5 lipca 2012 r. R. A., działając na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24 ze zm.), z upoważnienia redaktora naczelnego dziennika "Ł.", zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w O. o udzielenie informacji prasowej czy wymaga on przestrzegania przez koła łowieckie instrukcji zawartych w zarządzeniu nr 5 z dnia 3 marca 1998 r. Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego, jeśli tak, to na jakiej podstawie prawnej opiera tę wymagalność.

W odpowiedzi z dnia 12 lipca 2012 r. Zarząd Okręgowy PZŁ w O. poinformował, że opisane wyżej zarządzenie nie zostało uchylone, wobec czego jego stosowanie jest wymagane przez Zarząd, lecz - z uwagi na upływ czasu i zmianę innych aktów prawnych dotyczących prowadzenia dokumentacji - jedynie w części zapisów, które nie zostały dotychczas uchylone.

Następnie, R. A. pismem z dnia 9 lipca 2012 r., powołując się na upoważnienie redaktora naczelnego, zażądał od ZO PZŁ w O. następujących informacji:

1) ile dni łowczy okręgowy PZŁ w O. przebywał w delegacjach służbowych w latach 2010 i 2011;

2) jakie sumaryczne koszty poniósł Zarząd Okręgowy PZŁ w O. w latach 2010 i 2011 z tytułu tych delegacji służbowych;

3) ile dni łowczy okręgowy PZŁ w O. przebywał na urlopie wypoczynkowym, urlopie bezpłatnym lub okolicznościowym w latach 2010 i 2011;

4) ile Zarząd Okręgowy PZŁ w O. wydał w latach 2010 i 2011 na wynagrodzenia etatowych pracowników, w tym z umów zleceń i o dzieło oraz ile wydał na wynagrodzenia osób spoza etatowych pracowników zatrudnionych na umowy zlecenie lub umowy o dzieło w tych samych latach;

5) ile osób i na ile etatów zatrudnionych jest w Zarządzie Okręgowym PZŁ w O. ;

6) jakie były przychody i rozchody tej jednostki w latach 2010 i 2011;

7) ile wynosi sumaryczny budżet Zarządu Okręgowego w 2012 r., po stronie dochodów i rozchodów.

Ponadto, pismem z dnia 18 lipca 2012 r. R. A. zwrócił się do Zarządu Okręgowego PZŁ w O. o udzielenie informacji, które zapisy instrukcji wprowadzonej zarządzeniem nr 5 z dnia 3 marca 1998 r. są obecnie wymagane przez Zarząd od kół łowieckich.

Pismem z dnia 25 lipca 2012 r. P. G. , redaktor naczelny dziennika "Ł.", wezwał Zarząd Okręgowy PZŁ w O. do usunięcia naruszenia prawa polegającego na bezczynności w udzieleniu informacji na pytania postawione w pismach z dnia 9 i 18 lipca 2012 r. lub do złożenia w ciągu 3 dni odmowy na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy Prawo prasowe.

Zarząd Okręgowy PZŁ w O. w piśmie z dnia 3 sierpnia 2012 r. wyjaśnił, że na pytanie dotyczące stosowania instrukcji prowadzenia dokumentacji w Kołach Łowieckich odpowiedział pismem z dnia 12 lipca 2012 r. Odnośnie zaś do pytań zawartych w piśmie z dnia 9 lipca 2012 r. wyjaśnił, że nie prowadzi wykazów określających, ile dni łowczy okręgowy przebywał w delegacjach służbowych ani imiennych wykazów kosztów delegacji, w tym delegacji służbowych łowczego okręgowego, jak również wykazu, z którego wynikałoby, ile Zarząd wydał na umowy zlecenia i umowy o dzieło dla pracowników etatowych, a ile wyniosło wynagrodzenie z tytułu umów zlecenia lub umów o dzieło osób nie będących etatowymi pracownikami tej jednostki. Udzielenie odpowiedzi na te pytania wymagałoby pracochłonnego opracowania danych i wykonania wyłącznie na potrzeby dziennika specjalnych zestawień, do sporządzenia których Zarządu nie obliguje żaden przepis prawa. Zarząd stwierdził ponadto, że żądanie informacji dotyczących urlopów łowczego okręgowego narusza prawo do prywatności. Jednakże Łowczy Okręgowy wyraził zgodę na ujawnienie tych danych i podał, że w latach 2010-2011 korzystał tylko z urlopów wypoczynkowych w wymiarze 26 dni w 2010 r. i 23 dni w 2011 r. W piśmie tym podano także, że w Zarządzie Okręgowym PZŁ w O. zatrudnionych jest 7 osób na 7 etatów, a w 2010 r. wynagrodzenia etatowych pracowników wyniosły 343.527,94 zł, zaś w 2011 r. - 344.183,86 zł. Przychody zarządu w 2010 r. wynosiły 1.381.529,04 zł i 1.573.308, 51 zł w 2011 r., natomiast koszty wyniosły odpowiednio: 1.413.609,99 zł i 1.381.672,83 zł. Sumaryczny plan budżetu na 2012 r. wynosi 1.413.205 zł po stronie przychodów i 1.413.205 zł po stronie kosztów.

P. G. złożył skargę na odmowę udzielenia przez Zarząd Okręgowy PZŁ informacji prasowej. Zarzucił w niej naruszenie art. 4 ust. 1 Prawa prasowego poprzez błędne przyjęcie, że okolicznością uzasadniającą odmowę udzielenia informacji prasowej może być brak obowiązku opracowania danych i sporządzenia zestawienia lub konieczność dłuższego przygotowania informacji oraz naruszenie art. 4 ust. 3 tej ustawy poprzez niezachowanie wymagań, jakie powinna spełniać odmowa udzielenia informacji prasowej.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w O. wniósł o jej oddalenie. Uzasadniając swoje stanowisko zaznaczył m. in., że udzielone odpowiedzi zawierały rzeczywisty opis stanu faktycznego i dokumentacji znajdującej się w tym organie. Wskazał ponadto, że nie dysponuje zestawieniami i wykazami, których domagał się skarżący, a ich sporządzenie wymagałoby pracochłonnego opracowania danych i wykonania analiz wyłącznie na potrzeby prasy, do czego nie zobowiązuje żaden przepis prawa. Nakład pracy i środków specjalnie oddelegowanego do tych czynności pracownika, w ocenie Zarządu, był zbędny i mógł powodować niewspółmierne koszty w porównaniu do oczekiwanych przez skarżącego rezultatów. Ponadto, powołując się na art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), Zarząd wywiódł, że skarżący domagał się informacji przetworzonych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wspomnianym na wstępie wyrokiem uwzględnił skargę. Na wstępie uzasadnienia wskazał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy Prawo prasowe, przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności. Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych stwierdził, że Polski Związek Łowiecki, a także zarządy okręgowe tego Związku, są podmiotami, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie. Związek ten nie jest bowiem zaliczany do sektora finansów publicznych i jest podmiotem zrzeszającym osoby fizyczne i prawne, które czynnie uczestniczą w ochronie i rozwoju populacji zwierząt łownych oraz działają na rzecz ochrony przyrody, co wynika z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.), nie działa też w celu osiągnięcia zysku.

Zdaniem Sądu I instancji odmowa udzielenia informacji prasowej jest możliwa tylko wówczas, gdy żądana informacja objęta jest ustawową tajemnicą i gdy jej udzielenie naruszyłoby prawo do prywatności. Taka sytuacja, w ocenie WSA, nie miała miejsca w przedmiotowej sprawie. Skarżący domagał się bowiem informacji dotyczących ilości dni, w których łowczy okręgowy przebywał w 2010 r. i 2011 r. w delegacji służbowej i kosztów poniesionych przez Zarząd Okręgowy PZŁ w O. w związku z tymi delegacjami, informacji o ilości etatowych pracowników Zarządu Okręgowego i łącznej wysokości ich wynagrodzenia oraz wynagrodzenia osób spoza etatowych pracowników zatrudnionych na umowy zlecenia lub umowy o dzieło w tych samych latach, a także wysokości przychodów i rozchodów Zarządu Okręgowego w latach 2010 -2012. Sąd I instancji uznał, że takie informacje nie są chronione żadną tajemnicą i na taką ochronę Zarząd Okręgowy nie powołał się w piśmie z dnia 3 sierpnia 2012 r., odmawiając udzielenia informacji prasowej w trybie art. 4 Prawa prasowego.

WSA w Olsztynie zwrócił ponadto uwagę, że odmowa udzielenia informacji prasowej ma charakter sformalizowany. Powinna ona zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy (art. 4 ust. 3 Prawa prasowego). Zaskarżona odmowa bezspornie, w ocenie Sądu I instancji, nie spełnia wymogów stawianych przez ustawodawcę, gdyż nie powołano się w niej na którąkolwiek z ustawowych przesłanek negatywnych. Zdaniem WSA Prawo prasowe nie daje podstaw do odmowy udzielenia informacji prasowej ze względu na konieczność przetworzenia żądanej informacji, ani nie wprowadza dodatkowych warunków udzielenia takiej informacji, jak to ma miejsce w przypadku informacji publicznej. W ustawie Prawo prasowe nie zawarto obowiązku wykazania przez wnioskodawcę szczególnego interesu publicznego. Jeżeli zatem uprawniony podmiot żąda informacji prasowej, która wymaga przetworzenia, to odmowa udzielenia takiej informacji może nastąpić tylko na zasadach ogólnych, tj. w przypadku gdy na podstawie odrębnych przepisów informacja jest objęta tajemnicą lub narusza prawo do prywatności.

W związku z powyższym Sąd I instancji stwierdził, że zaskarżona odmowa w części dotyczącej punktów ad. 1, ad. 2 i ad. 4 została wydana z naruszeniem art. 4 ust. 1 i ust. 3 Prawa prasowego.

WSA w Olsztynie wskazał ponadto, że skarżący był również zainteresowany uzyskaniem informacji prasowej dotyczącej zakresu wymagalności przepisów zarządzenia nr 5 Zarządu Głównego PZŁ. Pismem z dnia 12 lipca 2012 r. Zarząd Okręgowy udzielił odpowiedzi w tej sprawie lecz odpowiedź ta miała bardzo ogólny charakter. Skarżący w kolejnym piśmie dotyczącym tego zagadnienia wnioskował o uszczegółowienie udzielonej odpowiedzi, gdyż wniósł o udzielenie informacji, przestrzegania których zapisów instrukcji wprowadzonej zarządzeniem nr 5 Zarząd Okręgowy wymaga od kół łowieckich. Wypowiadając się w przedmiocie stosowania tych przepisów w piśmie z dnia 3 sierpnia 2012 r., Zarząd Okręgowy w zasadzie nie udzielił odpowiedzi na to pytanie, gdyż odesłał wyłącznie do odpowiedzi z dnia 12 lipca 2012 r., w której nie wskazano przepisów obowiązujących koła łowieckie.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną złożył Zarząd Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w O. wnosząc o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania WSA w Olsztynie oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego przez jego niewłaściwe zastosowanie, to jest art. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe oraz art. 61 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. poprzez przyjęcie, że należy udzielić informacji prasowej, pomimo iż wymagają one przetworzenia oraz że nie udzielono odpowiedzi na zadane pytanie redaktora dziennika "Ł." dotyczące stosowania zapisów instrukcji.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej jej autor podniósł, że rozpoznając sprawę Sąd I instancji oparł się wyłącznie na zapisach zdania drugiego art. 4 ustawy Prawo prasowe, w którym określono podstawę odmowy udzielenia informacji, natomiast nie dokonał oceny zasadności skargi redaktora naczelnego, pod kątem zbadania przesłanek czy zadane pytania mieszczą się w dyspozycji wskazanego przepisu, jak również pominął treść art. 61 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Zdaniem pełnomocnika wnoszącego skargę kasacyjną żądane informacje na temat działalności podmiotu nie mogą wykraczać poza informowanie o faktach dotyczących działalności podmiotu, nie mogą dotyczyć wewnętrznych spraw związku, a dodatkowo przepis ten nie zobowiązuje do przetwarzania informacji i sporządzania wyłącznie na potrzeby prasy specjalnych wykazów, zestawień czy innego rodzaju opracowywania danych.

Strona skarżąca kasacyjnie zwróciła również uwagę, że art. 4 Prawa prasowego nie powinien być interpretowany w oderwaniu od art. 61 ust. 2 Konstytucji, zgodnie z którym prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Z treści tego przepisu wynika obowiązek udostępniania danych już istniejących dokumentów. Natomiast żaden przepis nie zobowiązuje organów państwowych i samorządowych do wykonywania, wyłącznie na potrzeby prasy, specjalnych wykazów, zestawień czy innego rodzaju opracowywanych danych. Wprawdzie art. 61 Konstytucji obejmuje swoją dyspozycją organy władzy publicznej oraz osoby pełniące funkcje publiczne, organy samorządu gospodarczego i zawodowego, a także inne osoby oraz jednostki organizacyjne w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Jednakże w ocenie związku, skoro organy władzy publicznej i osoby pełniące funkcje publiczne są zobowiązane do udzielania informacji wyłącznie w zakresie posiadanych dokumentów i żaden przepis nie zobowiązuje ich do sporządzania specjalnych zestawień, to przepisy obowiązujące inne jednostki organizacyjne nie mogą być bardziej restrykcyjne i zobowiązywać podmioty do sporządzania czasochłonnych zestawień, wymagających znacznego nakładu pracy. Taki obowiązek nie wynika również z ustawy Prawo prasowe.

Dodatkowo wnoszący skargę podnosi, że PZŁ jest zrzeszeniem, które realizuje zadania Państwa w zakresie prowadzenia gospodarki łowieckiej. Jest organizacją pozarządową, samofinansującą się. Wspomniane zapytanie redaktora dziennika "Ł." wymagało, tylko w zakresie pytań nr 1, 2 i 4 ok. 2 dni pracy, gdyż należałoby przejrzeć ponad 20 000 dokumentów finansowych Zarządu Okręgowego, aby wybrać te właściwe (25-35 szt.) i z nich przygotować zestawienie na potrzeby redakcji. Sąd nie wziął pod uwagę argumentów, że sporządzenie takiego zestawienia jest kosztowne i oddelegowanie pracownika małej firmy, gdzie pracuje 3-7 osób stanowi dezorganizację pracy. W ostatnim okresie dziennikarze dziennika "Ł." wystosowali do ZO PZŁ kilkanaście pism w sprawie udzielenia informacji w trybie prawa prasowego. W przypadkach trzech zapytań o udzielenie informacji redakcja wszczęła postępowania sądowe. Należy w tym miejscu podać, że dziennikarze ci wysłali podobne lub analogiczne pytania do wielu ZO PZŁ w Polsce. Takie działanie redakcji i jej dziennikarzy może bez większego trudu sparaliżować działalność każdej małej firmy, jeżeli istniałby obowiązek przygotowywania wszelkich zestawień na potrzeby redakcji.

Ponadto wnoszący skargę kasacyjną wskazał, że nałożenie przez Sąd I instancji obowiązku udzielenia odpowiedzi na pytanie "które zapisy instrukcji wprowadzonej Zarządzeniem ZG PZŁ nr 5 z dnia 3 marca 1998 r. są obecnie wymagane od kół łowieckich przez ZO PZŁ w O.", stanowi naruszenie art. 4 Prawa prasowego, gdyż ZO PZŁ w O. udzielił dwukrotnie odpowiedzi na to pytanie: w pismach z 12 lipca 2012 r. i 3 sierpnia 2012 r. Dziennikarz nie zwrócił się z zapytaniem, które zapisy zostały uchylone, ani nie żądał wskazania konkretnych artykułów, które obowiązują na dzień składania zapytania, z uwagi na powyższe ZO PZŁ w O. uważa, iż udzielił pełnej odpowiedzi na zadane pytanie. Składający skargę kasacyjną wskazał, że na drodze postępowania przed sądem administracyjnym nie można kwestionować jakości udzielonej informacji, czy treści zawartych w informacji, zaś za odmowę udzielenia prasie informacji, podlegającej zaskarżeniu do Sądu administracyjnego, nie można uznać odpowiedzi nie satysfakcjonującej dziennikarza żądającego udzielenia informacji, a w ocenie składającego skargę kasacyjna te przesłanki stanowiły podstawę skargi redaktora naczelnego dziennika "Ł." w zakresie odmowy udzielenia odpowiedzi na pytanie dotyczące obowiązywania instrukcji.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie mimo w części błędnego uzasadnienia odpowiada prawu.

Postępowanie kasacyjne oparte jest na zasadzie związania Naczelnego Sądu Administracyjnego granicami skargi kasacyjnej i podstawami zaskarżenia wskazanymi w tej skardze. Zakres sądowej kontroli instancyjnej jest zatem określony i ograniczony wskazanymi w skardze kasacyjnej przyczynami wadliwości prawnej zaskarżonego wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego. Jedynie w przypadku, gdyby zachodziły przesłanki, powodujące nieważność postępowania sądowoadministracyjnego, określone w art. 183 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm., dalej jako: p.p.s.a.), Naczelny Sąd Administracyjny mógłby podjąć działania z urzędu, niezależnie od zarzutów wskazanych w skardze kasacyjnej. W niniejszej sprawie nie stwierdzono jednak takich przesłanek.

Autor skargi kasacyjnej zarzucił zaskarżonemu wyrokowi jedynie naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 4 ustawy Prawo prasowe oraz art. 61 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego nie jest zasadny zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 61 ust. 2 Konstytucji, w którym wymienione są niektóre formy realizacji prawa obywateli do dostępu do informacji publicznej. Wyliczenie to nie ma charakteru zamkniętego. Jak wynika z art. 61 ust. 4 Konstytucji tryb udzielania informacji określają ustawy, w tym m. in. ustawa o dostępie do informacji publicznej i ustawa Prawo prasowe. Sąd I instancji zobowiązując wnoszącego skargę kasacyjną do rozważenia możliwości udzielenia P. G. żądanej informacji działał w zgodzie ze wspomnianym przepisem Konstytucji. Naruszenia konstytucyjnego prawa do informacji można by doszukiwać się wówczas, gdyby Sąd I instancji pozbawił skarżącego możliwości uzyskania wskazanych przez niego informacji. Taka sytuacja nie miała miejsca w niniejszej sprawie.

Odnośnie do zarzutu naruszenia art. 4 ust. 1 ustawy Prawo prasowe należy wskazać, że autor skargi kasacyjnej widział to naruszenie w fakcie, że Sąd I instancji przyjął możliwość udostępnienia, w tym trybie, informacji przetworzonej, jako że przepis ten możliwości takiej nie wyłącza. Zdaniem strony wnoszącej skargę kasacyjną brak odniesienia się we wspomnianym przepisie do informacji przetworzonej oznacza, że nieposiadanie przez podmiot zobowiązany informacji w formie żądanej przez wnioskodawcę zwalnia go z obowiązku udostępnienia takiej informacji w postaci przetworzonej. Stanowisko zaprezentowane przez stronę wnoszącą skargę kasacyjna nie zasługuje na aprobatę.

Należy zauważyć, że w ustawie Prawo prasowe przed art. 4 znajduje się art. 3a, który stanowi, że w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Oznacza to, że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie tej ustawy. Natomiast art. 4 ust. 1 ustawy Prawo prasowe poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania informacji o podmioty niewymienione w ustawie o dostępie do informacji publicznej tj. o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Rozszerzenie uprawnienia wynikającego z art. 61 Konstytucji oraz ustawy o dostępie do informacji publicznej ma na względzie zadanie jakie pełni prasa w demokratycznym społeczeństwie (por. E. Czarny-Drożdzejko, Karna ochrona prawa do informacji publicznej, LEX 2013 Nr 51998).

Biorąc pod uwagę treść art. 3 a ustawy Prawo prasowe należało zatem ustalić, czy Polski Związek Łowiecki oraz jego zarządy okręgowe można uznać za podmioty zobowiązane do udzielenia informacji publicznej na podstawie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, do którego mają zastosowanie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Analizując kompetencje Polskiego Związku Łowieckiego wynikające z przepisów ustawy stwierdzić trzeba, że ustawodawca przekazał mu do realizacji zadania z zakresu administracji publicznej. Zdania te wynikają m. in. z art. 34 ustawy Prawo łowieckie. Tymi zadaniami są m. in.: prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia i w obwodach wydzierżawionych przez koła łowieckie, troska o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny (patrz. R. Stec, "Uprawianie łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne.", Lex 2012). O publicznoprawnym charakterze działalności Polskiego Związku Łowieckiego świadczy także konieczność odbycia, przez osoby ubiegające się o uprawnienia do polowania, szkolenia prowadzonego przez Związek (art. 42 ust. 4 -7 ustawy Prawo łowieckie).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że Polski Związek Łowiecki jest podmiotem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W świetle art. 3 a ustawy Prawo prasowe wniosek dziennikarza skierowany do podmiotu zobowiązanego o udostępnienie informacji, która ma charakter informacji publicznej, powinien być rozpoznany w trybie określonym w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. W świetle przedstawionych wyżej okoliczności wskazujących na publicznoprawny charakter niektórych kompetencji Polskiego Związku Łowieckiego należy uznać, że informacja dotycząca funkcjonowania oraz kwestii organizacyjnych Związku, co do zasady, jest informacją publiczną.

Przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej rozróżniają prostą informację publiczną oraz informację publiczną przetworzoną. Informacją prostą jest informacja, którą podmiot zobowiązany może udostępnić w takiej formie w jakiej ją posiada. Natomiast informacją przetworzoną jest informacja publiczna opracowana przez podmiot zobowiązany przy użyciu dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych przez niego danych, w związku z żądaniem wnioskodawcy i na podstawie kryteriów przez niego wskazanych, czyli innymi słowy informacja, która zostanie przygotowana "specjalnie" dla wnioskodawcy wedle wskazanych przez niego kryteriów. Informacja przetworzona to taka informacja, której wytworzenie wymaga intelektualnego zaangażowania podmiotu zobowiązanego.

O ile dostęp do informacji publicznej prostej ma właściwie nieograniczony charakter, to udostępnienie informacji publicznej przetworzonej wymaga wykazania po stronie wnioskodawcy, że uzyskanie tej informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Odmowa udzielenia przetworzonej informacji publicznej następuje, zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, w formie decyzji.

W niniejszej sprawie Związek odmawiając odpowiedzi na pytania wnioskodawcy zawarte w pkt 1, 2 i 4 wniosku podał ogólnie, że nie posiada żądanych informacji w formie wskazanej przez wnioskodawcę, a udzielenie odpowiedzi wymagałby wykonania specjalnego zestawienia wyłączenie na jego potrzeby. Z tego ogólnego stwierdzenia oraz z późniejszych oświadczeń strony wnoszącej skargę kasacyjną można wywnioskować, że posiada ona dane, o których udostępnienie wnosił skarżący, ale nie w postaci przez niego wskazanej. Dane te musiałyby zostać przetworzone. Jak wspomniano, udzielenie informacji przetworzonej możliwe jest w zakresie w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Przesłankę "szczególnej istotności dla interesu publicznego", określoną w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, należy uznać za wypełnioną w takiej sytuacji, w której pozyskanie określonej informacji i jej upublicznienie leży w interesie nie tylko wnioskodawcy, ale także innych obywateli (por. wyrok NSA z dnia 7 grudnia 2011 r., sygn. akt I OSK 1505/11).

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że przesłanka "interesu publicznego" w przedmiotowej sprawie nie była w ogóle badana. Należy podkreślić, że niewykazanie się w sposób wyraźny przez wnioskodawcę "szczególnym interesem publicznym" nie zwalnia podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji z rozważenia, czy wnioskodawca taki interes posiada. Trzeba zauważyć, że wnioskodawcą w niniejszej sprawie jest redaktor naczelny specjalistycznego czasopisma zajmującego się tematyką związaną z łowiectwem, a pytania dotyczyły sposobu funkcjonowania Związku, który jak opisano wyżej dysponuje szeregiem uprawnień związanych z działalnością łowiecką. Nie można zatem wykluczyć, że redakcja może legitymować się takim interesem publicznym w uzyskaniu konkretnych informacji dotyczącej działalności zarządu okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego, nawet wówczas, gdy dla uzyskania takich informacji konieczne było ich przetworzenie. Okoliczność ta powinna być rozważona przez podmiot zobowiązany przy ponownym rozpatrywaniu sprawy.

Odnosząc się do zarzutu nieudzielenia przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w O. odpowiedzi na pismo dotyczące zakresu wymagalności przepisów zarządzenia Nr 5 Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego należy wskazać, że brak odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji prasowej, czy też na wniosek o udzielenie informacji publicznej lub udzielenie odpowiedzi niezgodnej z treścią wniosku kwalifikuje się jako bezczynność organu. W niniejszej sprawie miała miejsce taka sytuacja. Na pytanie skarżącego o wskazanie konkretnych zapisów zarządzenia Nr 5, które są obecnie wymagane od kół łowieckich, Związek udzielił odpowiedzi, że wymaga się przestrzegania przepisów które nie zostały uchylone. Odpowiedź tę, jak słusznie wskazał Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, należy uznać za niespełniającą oczekiwań wnioskodawcy.

Biorąc powyższe pod uwagę Naczelny Sąd Administracyjny działając na podstawie art. 184 p.p.s.a. oddalił skargę kasacyjną od wyroku WSA w Olsztynie. Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w O. rozpoznając ponownie sprawę weźmie pod uwagę argumenty przedstawione w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji, a także w uzasadnieniu niniejszego orzeczenia.



Powered by SoftProdukt