drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, Dostęp do informacji publicznej, Inne, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 758/12 - Wyrok NSA z 2012-09-27, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 758/12 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2012-09-27 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2012-03-27
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Jacek Fronczyk /sprawozdawca/
Jolanta Rajewska /przewodniczący/
Wojciech Mazur
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
II SAB/Sz 141/11 - Wyrok WSA w Szczecinie z 2011-12-14
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2006 nr 167 poz 1191 art. 15 a ust. 1 pkt. 9 oraz art. 24 ust. 1
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji - tekst jedn.
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 61 ust. 1-3
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 1 ust. 1, art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 1, art. 6 ust. 1 i art. 16
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rajewska Sędziowie sędzia NSA Wojciech Mazur sędzia del. WSA Jacek Fronczyk (spr.) Protokolant sekretarz sądowy Magdalena Błaszczyk po rozpoznaniu w dniu 27 września 2012r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 14 grudnia 2011 r. sygn. akt II SAB/Sz 141/11 w sprawie ze skargi J. B. na bezczynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin -Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2011 r. o sygn. akt II SAB/Sz 141/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uwzględnił skargę J. B. na bezczynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej, zobowiązując R. W. – Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie do rozpatrzenia wniosku J. B. o udostępnienie informacji publicznej z dnia 3 sierpnia 2011 r. w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku i zasądzając od R. W. – Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie na rzecz skarżącego J. B. kwotę 357 zł, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.

J. B. przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie uczynił bezczynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, w osobie R. W., wskazując, że pismem z dnia 3 sierpnia 2011 r. zwrócił się do Komornika o udzielenie informacji publicznej, poprzez udostępnienie aktualnej umowy o ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkodę, która może wyniknąć w związku z działalnością egzekucyjną Komornika. Dodał, że przesłanie przez Komornika informacji (pismo z dnia 18 sierpnia 2011 r.), jedynie potwierdzającej fakt zawarcia umowy, nie niweczy stanu bezczynności organu. Skarżący wniósł o zobowiązanie Komornika do udzielenia w terminie 14 dni informacji publicznej, zgodnie z treścią wniosku z dnia 3 sierpnia 2011 r., a także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę R. W. – Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie wniósł o jej odrzucenie, podnosząc, że nie jest organem podlegającym w zakresie swojej działalności sądownictwu administracyjnemu. Wyjaśnił, że pismem nadanym w dniu 18 sierpnia 2011 r. odpowiedział na wniosek J. B., informując, iż posiada stosowną umowę ubezpieczenia, wymaganą przepisami prawa. Według Komornika, treść umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności egzekucyjnych, nie jest informacją publiczną, w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), lecz stanowi o oświadczeniu woli stron stosunku cywilnoprawnego, które nie dotyczą sfery spraw publicznych. Wprawdzie komornik sądowy, jako funkcjonariusz publiczny, podlega w określonym zakresie przepisom ustawy o dostępie do informacji publicznej, jednak swoją działalność prowadzi na własny rachunek i uczestniczy w obrocie gospodarczym, w tym również zawierając umowy cywilnoprawne na potrzeby prowadzonej działalności kancelaryjnej. W polu obowiązywania ustawy o dostępie do informacji publicznej znajdą się więc tylko informacje z publicznej sfery działalności komornika sądowego, nie zaś te, które wiążą się z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, czego potwierdzeniem jest treść art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, w którym – wskazując zakres podmiotowy – posłużono się kryterium wykonywania przez podmiot zadania publicznego. Gdyby nawet uznać tego rodzaju informację za podlegającą udostępnieniu na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej, przeszkodą do jej udzielenia jest fakt, iż stanowi ona tajemnicę przedsiębiorcy, w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W piśmie procesowym z dnia 7 listopada 2011 r. pełnomocnik skarżącego podtrzymał jego twierdzenia, zarzuty i wnioski zawarte w skardze, zwracając się o zasądzenie kosztów postępowania w kwocie 357 zł i argumentując, że zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone w związku z wykonywaniem przez komornika czynności egzekucyjnych, jest publicznoprawnym obowiązkiem ustawowym organu egzekucyjnego i wynika z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t. j.: Dz. U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1191 ze zm.). Żądana informacja stanowi zatem informację publiczną, a wobec tego podmiot zobowiązany winien taką informację udostępnić zgodnie z wnioskiem, albo wydać stosowną decyzję, czego nie uczyniono, a to wskazuje i świadczy zarazem o stanie bezczynności organu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, rozpoznając sprawę, wskazał, że wywody Komornika, zawarte w odpowiedzi na skargę, kwestionujące charakter żądanej informacji jako informacji publicznej, jak i podważające uznanie Komornika Sądowego za podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej, są chybione.

Sąd wyjaśnił, że stosownie do art. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t. j.: Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376), komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. Okoliczność, że wymienione w art. 2 tej ustawy czynności komornik wykonuje – jak stanowi art. 3a – na własny rachunek, co w literaturze przedmiotu powoduje przyrównywanie statusu komornika sądowego do statusu przedsiębiorcy, nie daje podstaw do uznania komornika sądowego za przedsiębiorcę ze wszystkimi konsekwencjami prawnymi tego statusu, ani też nie stanowi, że komornik sądowy jest wyłączony z kręgu podmiotów objętych obowiązkiem, o którym mowa w art. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Właśnie z faktu, że komornik sądowy działa przy sądzie rejonowym i spełnia w imieniu Państwa ważną funkcję, jaką jest wykonywanie orzeczeń sądowych, wynika z jednej strony szczególna ochrona komornika jako funkcjonariusza publicznego, a z drugiej strony – jego usytuowanie w gronie podmiotów wykonujących zadania publiczne, w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, co z kolei statuuje komornika sądowego w kręgu podmiotów zobowiązanych ustawą do udostępnienia posiadanej informacji publicznej.

Zdaniem Sądu, wbrew twierdzeniom Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, umowa ubezpieczenia komornika sądowego od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu przez niego obowiązków jest nie tylko cywilnoprawnym przejawem woli określonych stron tej umowy. Zawarcie tego rodzaju umowy ubezpieczeniowej w przypadku komornika sądowego jest bowiem również obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa. Obowiązek ten, wynikający z art. 24 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, ma ściśle określone ramy (termin powstania obowiązku, minimalna kwota gwarancyjna) i jego spełnienie podlega nie tylko kontroli prezesa właściwego sądu rejonowego na podstawie art. 24a ust. 1, ale jest sankcjonowane – w razie niespełnienia – odwołaniem komornika z zajmowanego stanowiska na podstawie art. 15a ust. 1 pkt 9 tej ustawy. Wynika z tego, że jednym z warunków wykonywania funkcji przez komornika sądowego jest posiadanie przezeń odpowiedniej umowy ubezpieczeniowej od odpowiedzialności cywilnej, co nierozerwalnie wiąże się z funkcjonowaniem komornika sądowego jako podmiotu realizującego działania publiczne. Oznacza to, że umowa ubezpieczenia, której udostępnienia domagał się skarżący we wniosku z dnia 3 sierpnia 2011 r., jest informacją publiczną, w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

WSA w Szczecinie podkreślił, że w niniejszej sprawie adresat wniosku nie dokonał prawidłowej kwalifikacji informacji, o której udostępnienie ubiegał się J. B., jak też wadliwie ocenił swoją pozycję, przyjmując, że nie jest podmiotem zobowiązanym, co w takiej sytuacji świadczy o stanie bezczynności Komornika Sądowego, która jednak nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa.

Dlatego też, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, stosując art. 149 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zobowiązał Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, w osobie R. W., do usunięcia stanu bezczynności, poprzez udostępnienie żądanej informacji publicznej w sposób i w formie wskazanych we wniosku, bądź poprzez wydanie decyzji o odmowie jej udostępnienia, o ile Komornik stwierdzi, że wystąpiła jedna z wymienionych w art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej przyczyn ograniczenia prawa do informacji.

Jednocześnie Sąd wyjaśnił, że termin 14 dni na realizację wniosku, określony w wyroku, należy liczyć od dnia doręczenia Komornikowi odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem jego prawomocności (art. 286 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), bowiem w niniejszej sprawie odrębne akta administracyjne nie zostały wytworzone i nie były sądowi przedstawione, toteż nie zachodzi konieczność liczenia ww. terminu od dnia doręczenia akt organowi (art. 286 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

W przedmiocie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego złożył Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, w osobie R. W., wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi poprzez jej oddalenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według obowiązujących norm.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego, a to art. 3a ww. ustawy o komornikach sądowych i egzekucji w związku z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.), poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że działalność komornika sądowego nie jest działalnością gospodarczą, podczas gdy działalność komornika jest zarobkową działalnością zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, które to cechy statuują działalność gospodarczą; art. 1 w związku z art. 6 ww. ustawy o dostępie do informacji publicznej w związku z art. 24 ww. ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej komornika sądowego stanowi informację publiczną, podczas gdy umowa ta jest zawierana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a nie na cele publiczne i stanowi informację prywatną, niepodlegającą obowiązkowi ujawnienia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 270), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, z urzędu biorąc pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Podstawy te determinują kierunek postępowania Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wobec niestwierdzenia z urzędu nieważności postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny ogranicza swoje rozważania do oceny wskazanych w skardze podstaw kasacyjnych.

Skarga kasacyjna analizowana pod tym kątem nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, co sprawia, że nie zasługuje na uwzględnienie.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 61 ust. 1 stanowi, że obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu (ust. 2). Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego Państwa (ust. 3).

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) służy realizacji konstytucyjnego prawa dostępu do wiedzy na temat funkcjonowania organów władzy publicznej. Używając w art. 2 ust. 1 pojęcia "każdemu", ustawodawca precyzuje zastrzeżone w Konstytucji obywatelskie uprawnienie, wskazując, że każdy może z niego skorzystać na określonych w tej ustawie zasadach. Przy czym owo "każdy" należy rozumieć jako każdy człowiek (osoba fizyczna) lub podmiot prawa prywatnego. Ustawa ta reguluje zasady i tryb dostępu do informacji, mających walor informacji publicznych, wskazuje, w jakich przypadkach dostęp do informacji publicznej podlega ograniczeniu oraz kiedy żądane przez wnioskodawcę informacje nie mogą zostać udostępnione. Oczywiście ustawa znajduje zastosowanie jedynie w sytuacjach, gdy spełniony jest jej zakres podmiotowy i przedmiotowy.

Dokonując analizy stanu sprawy w świetle czynionych zarzutów kasacyjnych, należy w pierwszej kolejności wskazać, że w sprawach ze skarg na bezczynność sąd administracyjny obowiązany jest zbadać, czy organ wykonał ciążący na nim obowiązek załatwienia sprawy indywidualnej, określony przepisami prawa administracyjnego, a co za tym idzie – winien ustalić, czy wystąpiły przesłanki (podmiotowe i przedmiotowe) zaistnienia takiego prawnego obowiązku. W sprawach dostępu do informacji publicznej zakres przedmiotowy wyznacza pojęcie informacji publicznej (art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej), zaś zakres podmiotowy – wykonywanie zadań publicznych przez adresata wniosku (art. 4 ust. 1 tej ustawy).

Przedstawione w podstawach kasacyjnych zarzuty sprowadzają się w istocie do zanegowania stanowiska Sądu I instancji co do tego, że umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkodę, która może wyniknąć w związku z działalnością egzekucyjną komornika sądowego, o której to umowie stanowi art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t. j.: Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376 ze zm.), posiada przymiot informacji publicznej, w rozumieniu art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Autor skargi kasacyjnej twierdzi bowiem, że komornik sądowy, prowadząc własną działalność gospodarczą, jest przedsiębiorcą i zawierane przez niego umowy cywilnoprawne nie mają charakteru publicznoprawnego, uzasadniającego traktowanie ich jako informacji publicznych, i choć komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym, to jednak wskutek tego nie traci statusu przedsiębiorcy, który to status determinuje stanowisko o braku podstaw do przyjęcia, że umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkodę, która może wyniknąć w związku z działalnością egzekucyjną komornika sądowego, jest informacją publiczną.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę uznał, że treść umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkodę, która może wyniknąć w związku z wykonywaniem przez komornika sądowego czynności egzekucyjnych, poprzez fakt, iż komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym, korzysta z przymiotu informacji publicznej, gdyż jednym z warunków wykonywania funkcji publicznej przez komornika jest właśnie posiadanie odpowiedniej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, to natomiast przesądza, że przedmiotowa umowa jest dokumentem urzędowym, w rozumieniu art. 6 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej w związku z art. 24 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, i podlega udostępnieniu w trybie i na zasadach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej, co wypełnia także dyspozycję wynikającą z art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustalając w rozpoznawanej sprawie zakres podmiotowy stosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej, konieczne jest odwołanie się do treści art. 1 ww. ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, w myśl którego komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym, działającym przy sądzie rejonowym. Z kolei zgodnie z brzmieniem art. 24 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, komornik jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności określonych w art. 2, a w przypadku gdy zatrudnia pracowników, również do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone ich działaniem w związku z wykonywaniem tych czynności. Szczegółowy zakres obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej komorników sądowych za szkody, które mogą zostać wyrządzone w związku z ich działalnością egzekucyjną, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną tego ubezpieczenia reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej komorników sądowych (Dz. U. Nr 232, poz. 2326), wydane na podstawie art. 24 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.

Z cytowanych przepisów wynika, że komornik sądowy ma status funkcjonariusza publicznego, co niewątpliwie pozwala umieścić go w kręgu podmiotów zobowiązanych do udzielania posiadanej informacji publicznej (art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej), o ile oczywiście informacja, o którą zwrócił się wnioskodawca, istotnie ma walor informacji publicznej. Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji nakłada na komornika sądowego obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności określonych w art. 2 tejże ustawy (art. 24 ust. 1). Wynika z tego, że posiadanie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest obowiązkiem publicznoprawnym komornika i informacja o tym mieści się w kategorii informacji o sprawach publicznych. Także istniejący ustawowy obowiązek posiadania przez komornika sądowego polisy potwierdzającej fakt zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawiera się w sferze publicznej działalności komornika. Jakkolwiek komornik sądowy podpisuje taką umowę w ramach indywidualnej sfery prowadzonej na własny rachunek działalności gospodarczej, to jednak czyni to nie tylko jako strona stosunku cywilnoprawnego, ale przede wszystkim jako funkcjonariusz publiczny, zobligowany do tego przepisami prawa. Umowa taka immanentnie wiąże się z publicznoprawną sferą działalności komornika sądowego jako organu egzekucyjnego, wpływając na jego sytuację prawną i współtworząc posiadany status funkcjonariusza publicznego (brak takiej umowy skutkuje odwołaniem komornika sądowego ze stanowiska, a więc pozbawieniem go statusu funkcjonariusza publicznego – art. 15a ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o komornikach sądowych i egzekucji).

Brzmienie art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wskazuje, że zakresem podmiotowym stosowania ustawy objęte są jedynie podmioty wykonujące zadania publiczne. Podwójny status, w jakim występuje komornik sądowy, realizując swoje ustawowe kompetencje, w żaden sposób nie eliminuje go z kręgu podmiotów zobowiązanych do udzielania informacji publicznej. Z jednej strony jest on bowiem funkcjonariuszem publicznym, wykonującym zadania określone w ustawie jako organ egzekucyjny (organ władzy publicznej), z drugiej strony – prowadzi działalność na własny rachunek (art. 3a ustawy o komornikach sądowych i egzekucji) i uczestniczy w obrocie gospodarczym, w tym również zawierając umowy cywilnoprawne na potrzeby prowadzonej działalności kancelaryjnej. Zawierając umowę ubezpieczenia, komornik sądowy składa więc swoje oświadczenie jako organ egzekucyjny, wykonując powinność wynikającą z przepisu prawa, czyniąc w ten sposób zadość obowiązkowi publicznoprawnemu. Oświadczenie komornika sądowego, zawarte w umowie ubezpieczenia, jest więc oświadczeniem organu (organu egzekucyjnego – organu władzy publicznej). Oświadczenia organu zawarte w umowach, pismach kierowanych do strony, sądu czy innego podmiotu mają walor dokumentów urzędowych. Dokumentem urzędowym jest treść oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.), w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy. Toteż umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkodę, która może wyniknąć w związku z wykonywaniem przez komornika sądowego czynności egzekucyjnych, korzysta z waloru informacji publicznej.

Przy takim zakwalifikowaniu żądanej przez skarżącego informacji trudno także uznać trafność zarzutu naruszenia art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.). Jak już zostało wskazane, działalność komornika sądowego istotnie mieści się również w sferze działalności gospodarczej, niemniej będąc funkcjonariuszem publicznym, w pierwszej kolejności realizuje on zadania organu egzekucyjnego, które determinują jego status jako organu władzy publicznej. Ten aspekt wpływa jedynie na publicznoprawny zakres obowiązków komornika sądowego, nie ujmując w ten sposób nic z indywidualnej sfery prowadzonej na własny rachunek działalności gospodarczej. Inną bowiem kwestią jest to, czy treść takiej umowy może zostać udostępniona wnioskodawcy, czy też nie zachodzą powody do wydania decyzji odmownej z uwagi na jedną z tajemnic ustawowo chronionych. Jednak jest to odrębne zagadnienie, które wykracza poza granice skargi na bezczynność, gdyż jej istota sprowadza się tylko do ustalenia, czy podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej pozostaje w zwłoce w zakresie skierowanego do niego wniosku. Z kolei zobowiązanie do rozpatrzenia wniosku oznacza konieczność podjęcia przez podmiot czynności materialno – technicznej, polegającej na udostępnieniu żądanej informacji publicznej, ewentualnie – wydania decyzji o odmowie, zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy, co umożliwi stronie wykorzystanie środków prawnych, łącznie z prawem wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję ostateczną.

Sąd I instancji w pełni zasadnie zatem uznał, że Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie pozostawał w bezczynności i prawidłowo zobowiązał organ egzekucyjny do rozpatrzenia wniosku skarżącego J. B. o udostępnienie informacji publicznej z dnia 3 sierpnia 2011 r. w terminie 14 dni, wynikającym z ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Z tych względów, Naczelny Sąd Administracyjny, działając w oparciu o art. 184 cyt. ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł, jak w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt