Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Owsińska-Gwiazda, Sędziowie Sędzia WSA Marek Wroczyński /sprawozdawca/, Sędzia WSA Artur Kot, Protokolant Referent Justyna Kapusta, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 czerwca 2011 r. sprawy ze skargi D. P. na bezczynność [...] Kuratora Oświaty w sprawie dostępu do informacji publicznej 1) zobowiązuje [...] Kuratora Oświaty do rozpatrzenia wniosku skarżącego z dnia [...] marca 2011 r. w terminie 14 dni od daty otrzymania prawomocnego wyroku wraz z aktami postępowania administracyjnego; 2) zasądza od [...] Kuratora Oświaty na rzecz skarżącego D. P. kwotę [...] ([...]) złotych tytułem kosztów postępowania sądowego.

Syg. akt VIII SAB 16/11

Uzasadnienie

Pismem z dnia [...] marca 2011 roku D. P. wystąpił do Dyrektora Delegatury Kuratorium Oświaty w R. w trybie ustawy z 6 września 2001 roku

o dostępie do informacji publicznej (DZ.U nr 112, poz. 1198 dalej jako ustawa

o dostępie do informacji publicznej) z żądaniem udzielenia informacji czy pracownice delegatury G. S. i M. R. prowadzące jako zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego postępowania w sprawie dyrektor K. i dyrektor W. wykonywały w Publicznym Gimnazjum nr [...] kiedykolwiek i jakiekolwiek zadania dotyczące ewaluacji, kontroli (nie związane bezpośrednio z prowadzeniem działań należących do nich jako zastępców Rzecznika Dyscyplinarnego), wspomagania (wszelkiego rodzaju) i w ogóle sprawowania nadzoru pedagogicznego w tej szkole.

W przypadku pozytywnej odpowiedzi wnosił o wskazanie kiedy to miało miejsce

i w jakim charakterze te osoby działały i w jaki sposób wspomagały szkołę.

Następnie D. P. również wnosił o umożliwienie mu dostępu do akt postępowania prowadzonego przez Delegaturę Kuratorium prowadzonego w sprawie Publicznego Gimnazjum nr [...] w R., zastrzegając sobie prawo wystąpienia w późniejszym czasie z prośbą o przesłanie mu uwierzytelnionych kserokopii wybranych dokumentów.

W odpowiedzi na złożony wniosek [...] Kurator Oświaty pismem

z dnia [...] marca 2011 roku poinformował skarżącego, że w dniu [...] lipca 2010 roku została przeprowadzona kontrola doraźna w Publicznym Gimnazjum nr [...]

w R., którą przeprowadziły M. N. i M. K.– wizytatorki Kuratorium Oświaty w W. Delegatura w R..

Organ również poinformował, że G. S. i M. R.– wizytatorki

w Kuratorium Oświaty w W.– Delegatura w R. nie wykonywały

w Publicznym Gimnazjum nr [...] w R. zadań dotyczących ewaluacji, kontroli oraz innych zadań niezwiązanych bezpośrednio z prowadzeniem działań należących do nich jako zastępców Rzecznika Dyscyplinarnego.

W zakresie wniosku o dostęp do akt postępowania organ poinformował, że D. P. otrzymał informację dotyczącą możliwości wglądu do akt już w piśmie z dnia [...] stycznia 2011 roku.

Pismem z dnia [...] kwietnia 2011 roku D. P. wniósł skargę do Sądu na bezczynność [...] Kuratora Oświaty w zakresie złożonego przez niego wniosku z dnia [...] marca 2011 roku o udostępnienie mu informacji publicznej.

Skarżący wskazywał, że uzyskana pisemna odpowiedź nie jest pełna, ponieważ jego wniosek dotyczył wyjaśnienia czy wskazane osoby w jakimkolwiek czasie swojej pracy nie wykonywały jakichkolwiek działań związanych z nadzorem pedagogicznym prowadzonym w stosunku do Publicznego Gimnazjum nr [...] w R..

Wskazywał, że z treści pisma nie wynika czy udzielając odpowiedzi uwzględniono cały okres, czy tylko okres gdy G. S. i M. R. pracowały jako zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego.

Nadto skarżący wskazywał, że nie uzyskał informacji na temat czy wyżej wskazane osoby wykonywały czynności związane z nadzorem pedagogicznym w Publicznym Gimnazjum nr [...] w R., a informacji w tym zakresie dotyczył wniosek złożony przez niego w dniu [...] marca 2011 roku.

Zdaniem skarżącego organ nie powinien odsyłać go do pisma z dnia [...] stycznia 2011 roku w którym wskazywano mu, że w trybie art. 73 i art. 74 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku kodeks postępowania administracyjnego (DZ.U z 2000 roku, nr 98, poz. 1071 ze zm. dalej jako k.p.a.) nie może uzyskać dostępu do akt, ponieważ nie jest stroną postępowania administracyjnego. Organ podnosił, że tylko strona toczącego się postępowania może uzyskać dostęp do akt postępowania.

Wskazywał, że jego wniosek o możliwość wglądu w akta został złożony w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zgodnie z art. 2 tej ustawy organ nie może żądać od niego wykazania interesu prawnego czy faktycznego.

Skarżący przywołał treść przepisu art. 16 ust.1 ustawy o dostępie do informacji publicznej i wskazywał, że organ powinien odmawiając dostępu do informacji publicznej winien wydać w tym zakresie decyzję. Otrzymane przez niego pismo nie spełnia kryterium decyzji, a jest jedynie informacją.

Z tych też względów zdaniem skarżącego organ pozostaje w bezczynności.

Udzielając odpowiedzi na skargę [...] Kurator Oświaty wnosił

o oddalenie skargi jako bezzasadnej.

W ocenie organu skarżący zażądał informacji z zakresu wykonywania czynności nadzoru, tj. ewaluacji, kontroli i wspomagania, które to czynności zostały wprowadzone rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] października 2009 roku w sprawie nadzoru pedagogicznego. Powyższe rozporządzenie weszło w życie w dniu [...] listopada 2009 roku.

Pytanie skarżącego dotyczyło konkretnych czynności, Organ udzielił odpowiedzi biorąc pod uwagę czasookres obowiązywania rozporządzenia, gdyż ten akt prawny wprowadził zakres czynności związanych z nadzorem pedagogicznym, o jaki skarżący pytał. Z tego względu udzielona odpowiedź obejmuje tylko okres od kiedy obowiązuje zakres czynności, o który pytał skarżący, a nie cały okres np. świadczenia pracy przez te osoby.

Odnośnie możliwości udostępnienia akt postępowań prowadzonych przez organ

w stosunku do Publicznego Gimnazjum nr [...] w R. organ wskazał, że skarżący został poinformowany iż organ w tym zakresie zajął już raz stanowisko w piśmie

z dnia [...] stycznia 2011 roku.

W ocenie organu wniosek zawarty w piśmie z dnia [...] marca 2011 roku dotyczył bliżej niesprecyzowanych informacji, a dokładnie umożliwienia mu wglądu do akt postępowania w sprawie Publicznego Gimnazjum nr [...] w R. i w tym zakresie organ uznał, iż taki wniosek nie jest wnioskiem o udzielenie informacji lecz jest wnioskiem o zapoznanie się z aktami postępowania administracyjnego zgodnie z art. 73 k.p.a.

Organ jednocześnie wskazywał, że skarżący był wielokrotnie informowany, iż nie są prowadzone przez organ żadne postępowania w sprawie Publicznego Gimnazjum nr [...], a czynności przeprowadzone przez organ w powyższej jednostce zostały wykonane na polecenie innych organów, w tym Prokuratury Rejonowej w R..

Organ przywołując stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 grudnia 2003 roku, syg. akt II SA/Gd 1153/03 wskazał, że jeżeli żądanie strony nie stanowi żądania udzielenia informacji publicznej, to nie ma podstaw do wydawania decyzji, lecz należy wnioskodawcę poinformować pismem, że sprawa nie dotyczy informacji publicznej.

Nadto zdaniem organu akta administracyjne nie są dokumentem urzędowym, o jakim mowa w ustawie o dostępie do informacji publicznej oraz dostęp został odrębnie uregulowany przez przepis art. 73 k.p.a.

W zaistniałej sytuacji zdaniem organu należy jednoznacznie stwierdzić, że wniosek skarżącego zawarty w piśmie z dnia [...] marca 2011 roku nie dotyczył informacji

o charakterze informacji publicznej i dlatego nie mógł być rozpoznany w oparciu

o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Organ wskazał, że prowadził z wniosku Prokuratury Rejonowej w R. czynności w Publicznym Gimnazjum nr [...] w R., jednakże czynności nie dotyczyły bezpośrednio samej placówki lecz jej dyrektora.

W ocenie organu nie można uznać, że wniosek z dnia [...] marca 2011 roku dotyczył tej sprawy gdyż w ocenie organu nie sposób ustalić czego faktycznie dotyczył wniosek skarżącego z dnia [...] marca 2011 roku.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi( DZ.U nr 153, poz. 1270 ze zm. dalej jako p.p.s.a.) sądy administracyjne kontrolują działalność administracji publicznej orzekając w sprawach skarg na bezczynność organów w przypadkach określonych

w punktach 1- 4. Dotyczy to spraw, które mogą być zakończone lub postanowieniem, albo odnoszą się do innych niż określone w pkt 1 -3 aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających

z przepisów prawa.

Z bezczynnością mamy do czynienia wtedy gdy w terminie ustalonym przez prawo zobowiązany podmiot nie podjął żądnych czynności w sprawie lub nie zakończył postępowania wydaniem decyzji, postanowienia lub też innego aktu bądź nie podjął czynności w sprawie do których był zobowiązany.

W sprawie która jest przedmiotem skargi D. P. jest bezczynność organu – [...] Kuratora Oświaty w związku z jego wnioskiem z dnia [...] marca 2011 roku, w którym wnosił o udzielnie mu informacji w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej w zakresie wykonywania przez pracownice [...] Kuratorium Oświaty – Delegatura w R. G. S. i M. R. czynności w zakresie zadań dotyczących ewaluacji, kontroli, wspomagania oraz sprawowania nadzoru pedagogicznego w Publicznym Gimnazjum nr [...] oraz umożliwienie wglądu do akt postępowania prowadzone w sprawie tego gimnazjum.

W ocenie Sądu na wstępie należy rozstrzygnąć czy żądane informacje należy zakwalifikować jako informacje publiczne w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Pojęcie informacji publicznej ustawodawca określił w art. 1 ust.1 i art. 6 ustawy

o dostępie do informacji publicznej.

Informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, w szczególności w sprawach wymienionych w art. 6 ustawy.

Zgodnie z art. 35a ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (DZ.U z 2004 roku, nr 256, poz. 2572 ze zm.) kurator oświaty sprawuje nadzór pedagogiczny nad szkołami.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 roku

w sprawie nadzoru pedagogicznego określa między innymi szczegółowe warunki i tryb sprawowania oraz formy nadzoru pedagogicznego.

Niewątpliwie dokumenty wytworzone w ramach postępowania nadzorczego oraz informacje o działaniu osób reprezentujących organ w tych postępowaniach podlegają udostępnieniu na podstawie art. 6 ust.1 pkt 4 lit. c) ustawy o dostępie do informacji publicznej, gdyż są rezultatem wykonywania przez kuratora oświaty zadań publicznych z zakresu nadzoru pedagogicznego, pod warunkiem, że nie zachodzą

w danym przypadku okoliczności ograniczające to prawo, wymienione w art. 5 ust.1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Prawo do informacji publicznej obejmuje między innymi prawo wglądu do dokumentów urzędowych i uzyskania informacji publicznej zawierającej wiedzę o sprawach publicznych (art. 3 ust.1 pkt 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Z bezczynnością organu w zakresie dostępu do informacji publicznej mamy do czynienia wówczas gdy organ milczy wobec wniosku strony lub odmawia udzielenia informacji w nieprzewidzianej do tej czynności w formie prawnej.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, że organ w zakresie wniosku o umożliwienie wglądu do akt nie udzielił informacji

w formie przewidzianej przez ustawę o dostępie do informacji publicznej.

Należy zgodzić się z organem, że w sytuacji gdy żądanie strony nie stanowi żądania udzielenia informacji publicznej, to nie ma podstaw do wydawania decyzji na podstawie art. 16 ust.1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, lecz należy poinformować wnioskodawcę, że sprawa nie dotyczy informacji publicznej.

Organ udzielając odpowiedzi na wniosek o dostęp do akt postępowania toczone w sprawie Publicznego Gimnazjum nr [...] w R. wskazywał jedynie na swoje wcześniejsze stanowisko z pisma z dnia [...] stycznia 2011 roku.

W ocenie Sądu takie zachowanie organu nie można uznać za ,,załatwienie’’ sprawy w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Ustawa wyodrębnia następujące formy działania podmiotów zobowiązanych do udzielenia informacji publicznej:

1) zawiadomienie o braku zastosowania trybu wnioskowego udostępnienia informacji publicznej z powodu zamieszczenia jej w biuletynie;

2) zawiadomienie o braku możliwości niezwłocznego udostępnienia informacji publicznej

3) powiadomienia określone w art. 13 ust.2, art. 14 ust.2, art.15 ust.2, przybierające postać pism skierowanych do wnioskodawcy;

4) udostępnienie informacji publicznej;

5) decyzja administracyjna o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

Powoływane przez organ pismo dotyczyło rozważań na temat dostępu do akt postępowania administracyjnego w świetle unormowań art. 73 kodeksu postępowania administracyjnego.

Organ w udzielonej odpowiedzi na wniosek nie uzasadniał swojego stanowiska co do dostępu do akt, iż wniosek w zakresie dostępu do akt nie stanowi żądania

z zakresu udzielenia informacji publicznej. Takie stanowisko zajął organ dopiero udzielając odpowiedzi na skargę w niniejszej sprawie.

Stanowisko organu, iż akta administracyjne nie są dokumentem urzędowym o jakim mowa w ustawie o dostępie do informacji publicznej i dostęp do nich jest regulowany tylko przez art. 73 kodeksu postępowania administracyjnego nie do końca jest trafne.

Faktycznie wskazany przepis art. 73 kodeksu postępowania administracyjnego reguluje dostęp do akt postępowania administracyjnego przez strony tego postępowania.

Akta administracyjne jako odnoszące się do działania podmiotów publicznych stanowią informację publiczną. Inną kwestią jest dostęp do niektórych danych w nich zawartych. A zatem jeśli jakaś informacja nie może zostać udostępniona, to organ musi ustalić jakie informacje podlegają ochronie ze względu na to, że są objęte tajemnicą. Musi zatem wskazać, czy dane te objęte podlegają ochronie danych osobowych w nich zawartych, czy też ze względu na prawo do prywatności lub tajemnicę państwową, służbową, skarbową, czy też statystyczną. Nie jest wyłączone uzyskanie na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej dostępu do dokumentów zawartych w aktach postępowania administracyjnego (por. stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego z wyroku z dnia 11 maja 2006 roku, sygn. akt OSK 812/05, LEX nr 236465, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 8 lipca 2010 roku, II SA/Wa 80/10, LEX nr 668344).

Należy podnieść iż organ w odpowiedzi na skargę, z jednej strony podnosi, że wniosek skarżącego z dnia [...] marca 2011 roku dotyczył bliżej niesprecyzowanych informacji (umożliwienie mu wglądu do akt postępowania w sprawie Publicznego Gimnazjum nr [...] w R.) i to stanowiło podstawę potraktowania żądania jako wniosku o zapoznanie się z aktami sprawy administracyjnej.

Z drugiej strony organ podnosił, iż nie toczy się żadne postępowanie w sprawie Publicznego Gimnazjum nr [...] w R..

Tak więc przy tak zajętym stanowisku nie można jednoznacznie przesądzić, czy skarżący nie może mieć dostępu akt postępowania w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, ponieważ toczy się postępowanie administracyjne, którego nie jest stroną, a akta administracyjne jako zbiór dokumentów zgromadzonych

i wytworzonych przez organy nie stanowią informacji publicznej, czy też takie dokumenty publiczne nie istnieją i z tego powodu jest niemożliwy wgląd do nich.

Należy jednak zauważyć, iż z dokumentacji załączonej do akt sprawy

i stanowiska organu wynika, iż zostały wytworzone dokumenty przez organ w ramach postępowania nadzoru pedagogicznego dotyczącego działalności Publicznego Gimnazjum nr [...] w R., w tym osób kierownictwa tej placówki.

Te dokumenty stanowią informację publiczną w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej i jako takie winny zostać udostępnione na żądanie, chyba że zachodzą podstawy z art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, a stanowisko organu powinno przybrać postać decyzji odmawiającej dostępu do informacji publicznej.

Zachowanie się organu w ten sposób, iż odesłał do swojego stanowiska z pisma

z dnia [...] stycznia 2011 roku nie stanowi zgodnego z wymogami ustawy o dostępie do informacji publicznej załatwieniu wniosku i należy uznać, że organ pozostaje w tym zakresie w bezczynności.

Odnosząc się do zarzutu bezczynności organu w zakresie nie poinformowania o tym czy pracownice organu wykonywały czynności nadzorcze w Publicznym Gimnazjum nr [...] w R. należy uznać, że zajęte stanowisko nie wyczerpywało treści złożonego w tym zakresie wniosku.

Faktycznie z treści wniosku wynika, iż skarżący chciał uzyskać informację publiczną w zakresie prowadzenia działań nie tylko związanych z formami nadzoru pedagogicznego wynikającymi z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z [...] października 2009 roku, a mianowicie ewaluacji, kontroli i wspomagania.

Jego wniosek dotyczył również czynności ogólnie podjętego nadzoru pedagogicznego, który miałby być wykonywany przez G. S. i M. R. jako pracownice organu.

Powołane wyżej rozporządzenie w § 6 określało formy nadzoru pedagogicznego, ale kwestia wykonywania nadzoru pedagogicznego była regulowana również wcześniejszymi aktami prawnymi, dla przykładu rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z [...] grudnia 2006 roku w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a także kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz (DZ.U nr 235, poz. 1703).

Udzielenie informacji publicznej obejmującej okres obwiązywania rozporządzenia

z dnia 7 października 2009 roku nie wyczerpywało w pełni wniosku złożonego w tym zakresie przez skarżącego w dniu [...] marca 2011 roku.

W związku z powyższym w tym zakresie wniosek nie został w pełni rozpoznany

i w tej części organ pozostaje w bezczynności.

Z tych też względów Sąd biorąc za podstawę art. 149 p.p.s.a. orzekł jak na wstępie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł biorąc za podstawę art. 200 i art. 205 § 1 p.p.s.a.