drukuj    zapisz    Powrót do listy

6131 Opłaty za korzystanie ze środowiska, Ochrona środowiska, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę kasacyjną, II OSK 1641/09 - Wyrok NSA z 2010-10-21, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II OSK 1641/09 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2010-10-21 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-09-28
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Bożena Walentynowicz /przewodniczący/
Jan Paweł Tarno /sprawozdawca/
Zdzisław Kostka
Symbol z opisem
6131 Opłaty za korzystanie ze środowiska
Hasła tematyczne
Ochrona środowiska
Sygn. powiązane
II SA/Ke 301/09 - Wyrok WSA w Kielcach z 2009-06-26
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 7, 8 , 162 par. 1
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 145 par. 1 pkt 1 lit a, art. 174 pkt 1 i 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U. 2008 nr 25 poz 150 art. 209 ust. 2, art. 292 pkt 1
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska - tekst jednolity
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Bożena Walentynowicz Sędziowie Sędzia NSA Jan Paweł Tarno ( spr. ) Sędzia del. NSA Zdzisław Kostka Protokolant Elżbieta Maik po rozpoznaniu w dniu 21 października 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] Sp. z o.o. K. Oddział O. w K. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 26 czerwca 2009 r. sygn. akt II SA/Ke 301/09 w sprawie ze skargi [...] Sp. z o.o. K. Oddział O. w K. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach z dnia [...] marca 2009 r. nr [...] w przedmiocie opłaty za korzystanie ze środowiska oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wyrokiem z 26 czerwca 2009 r., II SA/Ke 301/09 oddalił skargę [...] Sp. z o.o. K. Ceramiki Budowlanej Sp. z o.o. w Krakowie na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach z [...] marca 2009 r. nr [...] w przedmiocie opłaty za korzystanie ze środowiska. W uzasadnieniu WSA stwierdził, że stosownie do art. 276 ust. 1 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t. jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.), zwanej dalej ustawą - podmiot korzystający ze środowiska bez uzyskania wymaganego pozwolenia lub innej decyzji ponosi opłatę podwyższoną za korzystanie ze środowiska. Zgodnie natomiast z art. 292 pkt 1 ustawy w związku z art. 14 ustawy z 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 113, poz. 954 ze zm.) - podmiot korzystający ze środowiska bez wymaganego pozwolenia w 2007 r. ponosi opłaty podwyższone o 200%. Organy obu instancji zasadnie przyjęły, iż skarżąca Spółka nie legitymowała się w 2007 r. wymaganym przepisami pozwoleniem zintegrowanym. Stosownie do art. 180 ustawy eksploatacja instalacji powodująca: 1) wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, 2) wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, 3) wytwarzanie odpadów, jest dozwolona po uzyskaniu pozwolenia, jeżeli jest ono wymagane.

Z kolei zgodnie z art. 181 ust. 1 tej ustawy organ ochrony środowiska może udzielić pozwolenia: 1) zintegrowanego; 2) na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza; 3) wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi; 4) na wytwarzanie odpadów. Pozwolenia, o których mowa w art. 181 ust. 1 pkt 2-4 ustawy oraz pozwolenia wodnoprawne nie są wymagane w przypadku obowiązku posiadania pozwolenia zintegrowanego. Trzeba zgodzić się z organem, iż pozwolenia zintegrowane co do zasady mają taki sam charakter jak pozostałe pozwolenia na korzystanie ze środowiska, czyli powinny być uzyskiwane przed podjęciem działalności, z wykonywaniem której wiąże się obowiązek ich uzyskania. Jak wynika z art. 201 ustawy - pozwolenia zintegrowane są wymagane w przypadku prowadzenia instalacji, które ze względu na rodzaj i skalę wykonywanej działalności, mogą powodować znaczne zanieczyszczenie elementów przyrodniczych albo środowiska w całości. Minister Środowiska w rozporządzeniu z 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenia poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. Nr 122, poz. 1055) określił, iż obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego objęta została instalacja do produkcji wyrobów ceramicznych za pomocą wypalania, o zdolności produkcyjnej ponad 75 ton na dobę lub o pojemności pieca przekraczającej 4 m3 i gęstości ponad 300 kg wyrobu na m3 pieca (pkt 3 ppkt 5 załącznika do rozporządzenia).

Stosownie do art. 193 ust. 2 ustawy – pozwolenia, o których mowa w art. 181 ust. 1 pkt 2-4 oraz pozwolenie wodnoprawne wygasają w części dotyczącej instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego z chwilą upływu terminu, w którym prowadzący instalację powinien uzyskać pozwolenie zintegrowane, chyba że prowadzący instalację uzyskał pozwolenie zintegrowane przed tym terminem.

Z kolei w art. 19 ustawy z 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 z późn. zm.) wprowadzone zostały okresy dostosowawcze oraz upoważniono ministra właściwego do spraw środowiska do wskazania późniejszych terminów uzyskania pozwoleń zintegrowanych, jednak nie dłużej niż do 31 października 2007 r. W oparciu o powyższą delegację ustawową Minister Środowiska wydał rozporządzenie z 26 września 2003 r. w sprawie późniejszych terminów do uzyskania pozwolenia zintegrowanego (Dz. U. Nr 177, poz. 1736). Dla instalacji do produkcji wyrobów ceramicznych za pomocą wypalania, o zdolności produkcyjnej ponad 75 ton na dobę lub o pojemności pieca przekraczającej 4 m3 i gęstości ponad 300 kg wyrobu na m3 pieca najdłuższy termin uzyskania pozwolenia zintegrowanego określony został na dzień 31.12.2006 r. (pkt. 3.5 załącznika). Z akt sprawy jednoznacznie wynika, iż skarżąca przedmiotowych pozwoleń w tym terminie nie uzyskała. Wnioski o udzielenie pozwoleń zintegrowanych zostały złożone przez stronę skarżącą pismami z 29.12.2006 r. (data wpływu do organu 02.01.2007 r.), a skoro tak, to już chociażby ta okoliczność wykluczała ich uzyskanie w terminie określonym w w/w rozporządzeniu. Biorąc pod uwagę skomplikowaną procedurę wydawania takich pozwoleń ustawodawca w art. 209 ust. 2 ustawy określił dłuższy termin załatwiania tego typu spraw w stosunku do terminów wynikających z art. 35 k.p.a. Zgodnie bowiem z art. 209 ust. 2 ustawy - jeżeli pozwolenie zintegrowane ma objąć instalację po raz pierwszy (tak jak w przypadku przedmiotowych instalacji) lub ma objąć instalację po istotnej zmianie, wydanie pozwolenia powinno nastąpić w ciągu 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Wyjaśnienie wszystkich okoliczności związanych z nieuzyskaniem przez skarżącą wymaganych pozwoleń było przedmiotem postępowania prowadzonego przez organ I instancji w następstwie wydania uprzedniej decyzji organu odwoławczego. W oparciu o dokonane ustalenia organów nie sposób przyjąć, by złożenie przez skarżącą wniosków o wydanie pozwoleń zintegrowanych w ostatnich dniach terminu przewidzianego do ich uzyskania można uznać za działanie z zachowaniem należytej staranności. Trzeba także zgodzić się z organem odwoławczym oraz przywołanym w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji orzecznictwem i poglądami doktryny prawniczej, że obowiązek uiszczenia opłaty podwyższonej uwarunkowany jest wyłącznie zaistnieniem przesłanki obiektywnej w postaci braku pozwolenia. Przepis art. 276 ust. 1 ustawy nie uzależnia obowiązku ponoszenia opłaty podwyższonej od tego, z jakich powodów podmiot korzystający ze środowiska bez pozwolenia nie posiadał takiego pozwolenia (por. wyrok NSA z 17.03.2006 r., II OSK 646/05, wyrok WSA w Warszawie z 13.12.2005 r., IV SA/Wa 78/05, wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 11.02.2009 r., II SA/Go 822/08, wyrok WSA we Wrocławiu z 06.11.2008 r., II SA/Wr 290/08, K. Gruszecki Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2007, s. 529-531).

Odnośnie podnoszonej przez skarżącą w toku postępowania administracyjnego okoliczności, iż w okresie II półrocza 2007 r. posiadała ważne pozwolenia sektorowe to wskazać trzeba, że zgodnie z art. 193 ust. 2 ustawy pozwolenia, o których mowa w art. 181 ust. 1 pkt 2-4 oraz pozwolenie wodnoprawne wygasają w części dotyczącej instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego z chwilą upływu terminu, w którym prowadzący instalację powinien uzyskać pozwolenie zintegrowane, chyba że prowadzący instalację uzyskał pozwolenie zintegrowane przed tym terminem. Skoro zatem rozporządzeniem z 26 września 2003 r. w sprawie późniejszych terminów do uzyskania pozwolenia zintegrowanego określono najdłuższy termin uzyskania pozwolenia zintegrowanego na dzień 31.12.2006 r., a pozwolenia takiego skarżąca w tym terminie nie uzyskała, to nie może budzić wątpliwości, że dotychczasowe (sektorowe) pozwolenia wygasły z chwilą upływu tego terminu.

Powyższy wyrok został zaskarżony w całości przez [...] Sp. z o.o. w K. Skargę kasacyjną oparto na:

1. naruszeniu przepisów prawa materialnego przez błędną jego wykładnie, a to:

- art. 193 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, poprzez ograniczenie się do wykładni literalnej przepisu w sytuacji, gdy należało uwzględnić wykładnię celowościową powyższego unormowania.

- art. 292 pkt. l ustawy - Prawo ochrony środowiska poprzez ograniczenie się do wykładni literalnej przepisu w sytuacji, gdy należało uwzględnić wykładnię celowościową powyższego unormowania.

2. naruszeniu prawa materialnego przez błędne jego zastosowanie, a to:

- art. 276 ust. l poprzez przyjęcie, iż skarżący powinien ponieść opłatę podwyższoną, gdy w rzeczywistości powinien uiścić opłatę podstawową ze względu na to, iż wydanie pozwolenia nastąpiło z naruszeniem art. 35 k.p.a. w zw. z art. 209 ust. 2 ustawy - Prawo ochrony środowiska i brak pozwolenia - niedopełnienie obowiązku było następstwem okoliczności, za które skarżący nie ponosił odpowiedzialności.

3. naruszeniu przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a to:

- art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a) ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przez sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) w związku z art. 276 ust. l w zw. z art. 292 pkt. l ustawy Prawo ochrony środowiska poprzez oddalenie skargi, gdy powinna ona być uwzględniona ze względu na naruszenie norm prawa materialnego przez organ w postępowaniu administracyjnym, a to przepisów art. 276 ust. l w zw. z art. 292 pkt. l Prawa ochrony środowiska, co skutkuje uchybieniami mającymi wpływ na wynik postępowania.

- art. 145 § 1 pkt. 1 lit c) p.p.s.a. poprzez oddalenie skargi, mimo naruszenia przez organ w toku postępowania administracyjnego art. 7 k.p.a. i nieuchylenie decyzji wydanej z niezastosowaniem w niniejszej sprawie praworządnej wykładni przepisów prawa materialnego uwzględniającej ważny interes społeczny oraz słuszny interes obywateli.

- art. 145 § 1 pkt. 1 lit c) p.p.s.a. poprzez oddalenie skargi mimo naruszenia przez organ w toku postępowania administracyjnego art. 8 k.p.a. i nieuchylenie decyzji, która podważa zaufanie do organów administracji publicznej i organów Państwa.

W związku z powyższym wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i rozpoznanie skargi oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa radcy prawnego w postępowaniu ze skargi kasacyjnej wg norm przepisanych oraz kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej powołano się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie II SA/Kr 1224/08 (Lex Polonica nr 2021979) "Przepis art. 292 ustawy Prawo ochrony środowiska, odczytywany łącznie z przepisem art. 276 ust. 1 ustawy oraz z przepisem art. 138 prawa wodnego, powinien być interpretowany w ten sposób, że użyte w nim określenie bez wymaganego pozwolenia odnosi się do podmiotu, któremu w ogóle nie udzielono pozwolenia, albo któremu wydano wprawdzie w przeszłości pozwolenie, ale w obrocie prawnym istnieje ostateczna decyzja o stwierdzeniu wygaśnięcia tego pozwolenia. Na podstawie art. 292 ustawy Prawo ochrony środowiska nie może być nałożona na podmiot korzystający ze środowiska opłata podwyższona w sytuacji, gdy upłynął wprawdzie termin, na który udzielono temu podmiotowi pozwolenia, ale nie została wydana ostateczna decyzja stwierdzająca wygaśnięcie tego pozwolenia". Wyrok ten co prawda dotyczy przepisu art. 138 prawa wodnego, ale zdaniem doktryny wiele rozwiązań tej ustawy jest aktualnych na gruncie ustawy Prawo ochrony środowiska. Przepis art. 193 nie mówi w wprost o konieczności stwierdzenia wygaśnięcia tych pozwoleń, jednakże jest to ewidentny błąd i winien być skorygowany za pomocą szerszej wykładni, niż literalna. Mając na względzie konieczność wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji faktycznie martwych i generalną zasadę stosowaną w procedurze administracyjnej - wygaśnięcie decyzji musi być stwierdzone odrębną decyzją, wydaną przez organ właściwy do wydania decyzji pierwotnej, co odbywa się w drodze postępowania prowadzonego w odrębnej sprawie - wyrok NSA z 7 lipca 1988 r. nr II SA 1676/87, ONSA z 1989 r. nr 2 poz. 60. Organy powinny wszcząć z urzędu postępowanie i wydać decyzję o wygaśnięciu pozwoleń sektorowych, w przeciwnym razie Skarżący miał pełne przekonanie co do ważności ww. pozwoleń. Brak takiej decyzji i nałożenie opłaty podwyższonej stanowi naruszenie art. 193 w zw. z art. 292, w zw. z przepisem 276 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska.

Zdaniem Sądu I instancji należy zgodzić się z organem odwoławczym, że obowiązek uiszczenia opłaty podwyższonej uwarunkowany jest wyłącznie zaistnieniem przesłanki obiektywnej w postaci braku pozwolenia. Stanowisko jakoby art. 292 pkt. 1 Prawa ochrony środowiska odczytywany łącznie z art. 276 ust. 1 ustawy wiązał odpowiedzialność administracyjną z samym brakiem pozwolenia jest błędne. Ograniczając się do wykładni literalnej w sytuacji, gdy należało uwzględnić wykładnię celowościową organy dokonały błędnej wykładni art. 292 pkt. 1 Prawa ochrony środowiska. Doprowadziło to do nieuwzględnienia okoliczności faktycznych, mających znaczenie dla rozstrzygnięcia. Stanowisko Skarżącego potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 19 maja 2008 r., II SA/Łd 237/08 (Lex Polonica 1978002) - "Sam fakt korzystania z zasobów środowiska bez wymaganego prawem pozwolenia nie jest wystarczającą przesłanką zastosowania sankcji w postaci podwyższonej opłaty".

Nie można zgodzić się również z twierdzeniami Sądu I instancji jakoby skarżący nie dochował należytej staranności. Lakoniczne stwierdzenie Sądu I instancji, że nie sposób przyjąć - w świetle przedstawionych okoliczności - by złożenie przez skarżącą Spółkę wniosków o wydanie pozwoleń zintegrowanych w ostatnich dniach terminu przewidzianego do ich uzyskania można uznać za działanie z zachowaniem należytej staranności jest powtórzeniem nieuprawnionych zarzutów organów i jest sprzeczne z uchwałą Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 grudnia 1998 r. OPS 3/98: "nie można abstrahować od przyczyn i okoliczności, z powodu których jednostka organizacyjna nie posiada tej decyzji".

Skarżący wskazał, iż w latach 2005-2006 ówczesne Przedsiębiorstwo [...] przechodziło trudności finansowe, postępowanie upadłościowe zostało umorzone dopiero 26 czerwca 2006 r. Trudno wymagać od podmiotu, żeby w trakcie postępowania upadłościowego podejmował czasochłonne i kosztowne inicjatywy odnośnie przedsięwzięcia, które nie wiadomo czy będzie w przyszłości kontynuowane. Skarżący rozpoczął wszelkie potrzebne działania w najszybszym możliwym terminie. Wraz z uruchomieniem wszystkich instalacji została podpisana umowa o opracowanie wniosku dotyczącego uzyskania pozwolenia zintegrowanego dla wszystkich instalacji. Z punktu widzenia ekonomicznego i racjonalnej polityki finansowej przedsiębiorcy odpowiedzialnego przecież za wiele miejsc pracy celowym było staranie się o uzyskanie pozwolenia zintegrowanego dla wszystkich trzech zakładów. Z uwagi na skomplikowaną procedurę możliwym było złożenie wniosków dopiero z datą 29 grudnia 2006 r., nie wynikało to jednak z opieszałości Spółki.

Przepis art. 276 ust. 1 został niewłaściwie zastosowany poprzez przyjęcie, iż skarżący winien ponieść opłatę podwyższoną, gdy w rzeczywistości powinien uiścić opłatę podstawową ze względu na to, iż wydanie pozwolenia nastąpiło z naruszeniem art. 35 k.p.a. w zw. z art. 209 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska i brak pozwolenia - niedopełnienie obowiązku było następstwem okoliczności, za które skarżący nie ponosił odpowiedzialności. Warto nadmienić, iż w stanie faktycznym sprawy powołanej w tymże wyroku skarżąca Spółka również złożyła wniosek w ostatnich dniach ważności posiadanego pozwolenia tj. na czternaście dni, z czego 6 dni to dni wolne od pracy. Nie przeszkodziło to uznać Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, iż skarga zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisów postępowania, a to art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a) p.p.s.a. w związku z art. 276 ust. l w zw. z art. 292 pkt. 1 Prawa ochrony środowiska powołano się na wyrok WSA w Łodzi z 19 maja 2008 r., II Sa/Łd 237/08, gdzie stwierdzono, że sam fakt korzystania z zasobów środowiska bez wymaganego prawem pozwolenia nie jest wystarczającą przesłanką zastosowania sankcji w postaci podwyższonej opłaty.

Odnośnie naruszenia art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7 i art. 8 k.p.a. podniesiono, że decyzje organów obu instancji pozostają w sprzeczności z zasadą prawdy obiektywnej i zasadą pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa, traktowanej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego jako pochodna zasady państwa prawa zgodnie z przepisem art. 2 Konstytucji RP. Zasada ta poddaje ochronie konstytucyjnej zaufanie obywatela nie tylko do litery prawa, ale także do sposobu działania organów państwowych. Jak wskazano w uchwale Składu Siedmiu Sędziów NSA z 21 grudnia 1998 r., OPS 3/98: "Zastosowanie przepisów o charakterze represyjnym nie może prowadzić do rezultatu, który byłby sprzeczny z podstawowymi zasadami konstytucyjnymi wywodzonymi z klauzuli demokratycznego państwa prawnego - zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przezeń prawa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego. Podmiot, który nie dopełnił obowiązku administracyjnego musi mieć możliwość obrony i wykazania, że niedopełnienie obowiązku jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Odrzucenie tego poglądu (...) mogłoby prowadzić w poszczególnych sprawach do kolizji także z konstytucyjną zasadą sprawiedliwości".

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W postępowaniu przed NSA prowadzonym na skutek wniesienia skargi kasacyjnej obowiązuje generalna zasada ograniczonej kognicji tego sądu (art. 183 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). NSA jako sąd II instancji rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, wyznaczonych przez przyjęte w niej podstawy, określające zarówno rodzaj zarzucanego zaskarżonemu orzeczeniu naruszenia prawa, jak i jego zakres. Z urzędu bierze pod rozwagę tylko nieważność postępowania. Ta jednak nie miała miejsca w rozpoznawanej sprawie.

Skarga kasacyjna nie mogła być uwzględniona, albowiem podniesione w niej zarzuty przeciwko zaskarżonemu wyrokowi Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie nie są trafne.

Na wstępie należy wyraźnie stwierdzić, że licznie cytowane w skardze kasacyjnej poglądy wyrażone w orzeczeniach sądów administracyjnych zostały wyrwane z kontekstu i nie mogą odnosić się do rozpoznawanej sprawy, ponieważ zostały wyrażone w odmiennym stanie faktycznym i prawnym.

Odnośnie pierwszego z podniesionych w skardze kasacyjnych zarzutów stwierdzić należy, że stwierdzenie wygaśnięcia decyzji musi być orzeczone w drodze decyzji jedynie w przypadkach wskazanych w art. 162 § 1 k.p.a., tj. w przypadku wygaśnięcia decyzji na skutek jej bezprzedmiotowości albo ze względu na niedopełnienie warunku przez stronę. Ponadto instytucję wygaśnięcia decyzji administracyjnej mogą przewidywać przepisy pozakodeksowe, np. z powodu upływu terminu wskazanego w akcie normatywnym. W takim przypadku wygaśniecie decyzji następuje bezpośrednio na podstawie przepisów prawa (ex lege), bez konieczności podejmowania w tym zakresie jakiejkolwiek decyzji przez organ administracyjny. Przykładem takiego rozwiązania jest unormowanie zawarte w art. 193 ust. 2 ustawy (Pozwolenia, o których mowa w art. 181 ust. 1 pkt 2-4 oraz pozwolenie wodnoprawne wygasają w części dotyczącej instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego z chwilą upływu terminu, w którym prowadzący instalację powinien uzyskać pozwolenie zintegrowane, chyba że prowadzący instalację uzyskał pozwolenie zintegrowane przed tym terminem). Skoro zatem rozporządzeniem z 26 września 2003 r. w sprawie późniejszych terminów do uzyskania pozwolenia zintegrowanego określono najdłuższy termin uzyskania pozwolenia zintegrowanego na dzień 31 grudnia 2006 r., a pozwolenia takiego skarżąca Spółka w tym terminie nie uzyskała, to nie może budzić wątpliwości, że dotychczasowe (sektorowe) pozwolenia wygasły z chwilą upływu tego terminu.

Jednocześnie z całą mocą należy podkreślić, że podjęta w skardze kasacyjnej próba zwalczenia ustaleń faktycznych poczynionych przez sąd pierwszej instancji nie może efektywnie nastąpić poprzez sformułowanie zarzutu naruszenia prawa materialnego (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.). Ewentualnie mogłaby ona być skuteczna tylko w ramach podstawy kasacyjnej wymienionej w art. 174 pkt 2 – wyrok NSA z 6 lipca 2004 r., FSK 192/04 (ONSAiWSA 2004, nr 3, poz. 68). Pogląd ten nie budzi najmniejszych wątpliwości w orzecznictwie NSA. Przykładowo, w wyroku NSA z 16 września 2004 r., FSK 471/04 (ONSAiWSA 2005, nr 5, poz. 96) stwierdzono, że "ustalenie przez sąd administracyjny celu statutowego fundacji, istotne z punktu widzenia zwolnienia od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (jedn. tekst: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) nie może być zwalczane w postępowaniu kasacyjnym zarzutem naruszenia prawa materialnego".

Zarzut naruszenia art. 292 pkt. 1 Prawa ochrony środowiska jest bezzasadny, ponieważ zgodnie z tym przepisem obowiązek uiszczenia opłaty podwyższonej uwarunkowany jest wyłącznie zaistnieniem przesłanki obiektywnej, tj. korzystaniem ze środowiska mimo braku wymaganego pozwolenia, a taka sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej sprawie. Trafnie zauważył Sąd I instancji, że cyt. przepis nie uzależnia obowiązku ponoszenia podwyższonej opłaty od tego, z jakich powodów podmiot korzystający ze środowiska bez pozwolenia nie posiadał takiego pozwolenia.

Nie można zgodzić się ze skarżącym, że doszło do naruszenia terminu załatwienia sprawy wskazanego w art. 209 ust. 2 Prawa ochrony środowiska, a to z przyczyn dokładnie wyłuszczonych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Dodać jedynie należy, że sytuacja faktyczna, w jakiej znajdowała się skarżąca Spółka w żaden sposób nie zmienia faktu, że wnioski o udzielenie pozwoleń zintegrowanych zostały złożone przez stronę skarżącą pismami datowanymi na dzień 29 grudnia 2006 r. (data wpływu do organu 2 stycznia 2007 r.), tym samym uniemożliwiła ona wydanie organowi administracji zintegrowanego pozwolenia przed datą wygaśnięcia dotychczasowych pozwoleń, co nastąpiło z mocy samego prawa.

Zarzuty naruszenia przepisów postępowania są również nietrafne.

Po pierwsze, Sąd I instancji nie mógł zastosować art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a) p.p.s.a., jeżeli w sprawie nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego, co zostało wykazane wcześniej.

Po drugie, organy administracji nie naruszyły zasad ogólnych określonych w art. 7 i 8 k.p.a., ponieważ dokładnie wyjaśniły stan faktyczny sprawy oraz właściwie zinterpretowały i zastosowały obowiązujące w tej mierze przepisy. Nie ma racji skarżący, kiedy twierdzi, że w drodze zasad ogólnych (poprzez wykładnię celowościową) można zmieniać treść obowiązujących przepisów prawa, ponieważ ani sądy administracyjne, ani tym bardziej organy administracji publicznej nie są właściwe (nie mają kompetencji) do sprawowania funkcji prawotwórczej.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny uznał skargę kasacyjną za niemającą usprawiedliwionych podstaw i na podstawie art. 184 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt