drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, VIII SA/Wa 268/21 - Wyrok WSA w Warszawie z 2021-09-30, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VIII SA/Wa 268/21 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2021-09-30 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2021-03-23
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Iwona Owsińska-Gwiazda /sprawozdawca/
Iwona Szymanowicz-Nowak
Justyna Mazur /przewodniczący/
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2020 poz 1268 art. 102 ust. 1 pkt 4
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami - t.j.
Dz.U. 2015 poz 541 art. 7 ust. 1
Ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw.
Dz.U. 2019 poz 2325 art. 269 par 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Justyna Mazur, Sędziowie Sędzia WSA Iwona Owsińska-Gwiazda (sprawozdawca), Sędzia WSA Iwona Szymanowicz-Nowak, , po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 30 września 2021 r. w Radomiu sprawy ze skargi B. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R. z dnia [...] lutego 2021 r. nr [...] w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z [...] lutego 2021 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], po rozpoznaniu odwołania B. K., od decyzji Starosty [...] z [...] grudnia 2020 r. o zatrzymaniu B. K. (dalej: skarżący) prawa jazdy kat. AM, B1, B, B+E, T nr [...], druk nr [...], wydane dnia [...] grudnia 2019 r. przez Starostę [...], na okres trzech miesięcy, tj. od dnia 27.11.2020 r. do 27.02.2021 r. włącznie oraz nadaniu niniejszej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Decyzję wydano w oparciu o następujące ustalenia:

Decyzją Starosty [...] z [...].12.2020r. znak: [...] zatrzymano skarżącemu na okres 3 miesięcy prawo jazdy kat. AM, B1, B, B+E, T. Organ orzekł też, o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że [...].12.2020r. wpłynęło do Starostwa pismo z Komendy Powiatowej Policji w [...] z dnia [...].11.2020 r. wraz z zatrzymanym prawem jazdy informujące o kierowaniu pojazdem przez skarżącego z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym. Poinformowano także o wystąpieniu z wnioskiem o ukaranie do Sądu Rejonowego w [...].

W odwołaniu skarżący wniósł, powołując się na art. 190 ust. 1 i 4 Konstytucji RP w zw. z art.105 1 KPA, o umorzenie postępowania administracyjnego w sprawie czasowego zatrzymania mu prawa jazdy z uwagi na jego bezprzedmiotowość wynikającą z wyroku TK z 11.10.2016r., sygn. akt K 24/15, w którym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1 c ustawy z 5 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami (tj. Dz. U. z 2016r., poz. 627 ze zm.) jest niezgodny z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz z tego powodu, że nie doszło do przekroczenia dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym z uwagi na błędny pomiar. Wniósł o przeprowadzenie dowodów z instrukcji obsługi urządzenia, którym dokonano pomiaru oraz z wyjaśnień właściwej jednostki policji przesyłającej informację o przekroczeniu prędkości na okoliczność jaki jest margines błędu urządzenia pomiarowego, czy policjanci odjęli tą wartość od wyniku pomiaru. Wskazał, że nie przyjął mandatu karnego, a zatem brak jest jakiegokolwiek prawomocnego stwierdzenia popełnienia wykroczenia.

Utrzymując w mocy zaskarżoną decyzję SKO wskazało w uzasadnieniu, że [...].12.2020r. wpłynęło do Starostwa Powiatowego w [...] pismo z Komendy Powiatowej Policji w [...] z dnia [...].11.2020r. wraz z zatrzymanym prawem jazdy, w którym ujawniono popełnienie przez skarżącego w dniu [...].11.2020r. naruszenia przepisów ruchu drogowego polegające na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym. Poinformowano także o wystąpieniuz wnioskiem o ukaranie do Sądu Rejonowego w [...]. Powyższe stanowiło podstawę do wszczęcia postępowania administracyjnego przez Starostę [...]w sprawie wydania decyzji o zatrzymaniu Skarżącemu prawa jazdy na okres 3 miesięcy.

SKO wskazało, że zgodnie z art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (t. j. Dz. U. 2020r., poz. 1268 ze zm.), zwanej dalej "ustawa" starosta wydaje decyzję administracyjną o zatrzymaniu prawa jazdy lub pozwolenia na kierowanie tramwajem, w przypadku gdy kierujący pojazdem przekroczył dopuszczalną prędkość o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym. Starosta wydaje decyzję, o której mowa w ust. 1 pkt. 4 lub 5, na okres 3 miesięcy, nadając jej rygor natychmiastowej wykonalności oraz zobowiązując kierującego do zwrotu prawa jazdy, jeżeli dokument ten nie został zatrzymany. w trybie art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. – Prawo o ruchu drogowym. Zdaniem SKO cyt. przepis nie daje organowi możliwości odstąpienia od zatrzymania prawa jazdy w drodze decyzji w przypadku uzyskania informacji o przekroczeniu dopuszczalnej prędkości o ponad 50 km/h w terenie zabudowanym. Kolegium przywołując uchwałę NSA z 1 lipca 2019r. sygn. I OPS 3/18 podniosło, że podstawą wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy w trybie art. 102 ust. 1 pkt. 4 ustawy o kierujących pojazdami w związku z art.7 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy z 20 marca 2015r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015r., poz.541, ze zm.), może stanowić wyłącznie informacja o ujawnieniu czynu polegającego na kierowaniu pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50km/h na obszarze zabudowanym. Jest to decyzja o charakterze związanym.

SKO podniosło, że w prowadzonym postępowaniu administracyjnym starosta nie bada i nie weryfikuje stanowiska organów policji. Dokumenty sporządzone przez policję są dokumentami obarczonymi domniemaniem prawdziwości w świetle art. 76 § 1 kpa. Pismo z Komedy Powiatowej Policji w [...]z [...].11.2020r. podpisane przez Zastępcę Komendanta Powiatowego Policji w [...] (w aktach sprawy), które stanowi informację, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 76 § 1 kpa i stanowi dowód stanu faktycznego ustalonego w tym dokumencie. Nie podlega weryfikacji przez organ administracji publicznej w prowadzonym przez niego postępowaniu. W tym kontekście, zdaniem Kolegium, nie ma znaczenia późniejsze kwestionowanie przez Skarżącego faktów stwierdzonych w ww. dokumencie KPP w [...]. SKO podniosło, że organ administracji nie prowadzi własnych ustaleń dotyczących faktu przekroczenia prgdkości i nie jest uprawniony do ustalania, czy faktycznie doszło do przekroczenia przez kierującego pojazdem dozwolonej prędkości w terenie zabudowanym o ponad 50 km/h. Organ prowadz4cy postępowanie w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy w trybie art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy nie może ani powoływać z urzędu, ani na wniosek dowodów na okoliczność potwierdzenia, czy weryfikacji treści zawartych w ww. informacji.

SKO zwróciło uwagę, że przed wejściem w ww. ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw w brzmieniu obecnie obowiązującym, tj. przed dniem 1 stycznia 2017 r., art.7 ust. 1 pkt 2 stanowił, że podstawę wydania decyzji, o której mowa w art. 102 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz art. 103 ust. 1 pkt 5 ustawy wymienionej w art. 5 (o kierujących pojazdami), jest informacja o zatrzymaniu prawa jazdy na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 1a Prawa o ruchu drogowym. Celem zmian było wyeliminowanie luki prawnej pozwalającej osobom popełniającym naruszenie polegające na kierowaniu pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym, na omijanie przepisów o zatrzymaniu prawa jazdy na 3 miesiące, przez nieokazanie tego dokumentu podczas kontroli drogowej. Z przepisów powyższych wynika, że ustawodawca nałożył na starostę obowiązek wszczęcia postępowania w sprawie zatrzymania prawa jazdy, w przypadku otrzymania od organu kontroli ruchu drogowego informacji o przekroczeniu przez kierowcę dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h w terenie zabudowanym. W sprawie nie ma przy tym znaczenia, czy organ kontroli ruchu drogowego dokonał zatrzymania prawa jardy, gdyż nie w każdej sytuacji do zatrzymania takiego może dojść. W analizowanym przypadku data zatrzymania dokumentu prawa jazdy jest właściwa o starosta orzekł prawidłowo, że początek biegu terminu okresu zatrzymania prawa jazdy jest uzależniony od daty zatrzymania przedmiotowego dokumentu, tj . od dnia [...].11.2020r .

Odnosząc się do zarzutów odwołania SKO podniosło, że przywołany w odwołaniu wyrok TK orzekł o niezgodności z Konstytucją RP jedynie w zakresie w jakim zaskarżona regulacja prawna nie przewiduje sytuacji usprawiedliwiających kierowanie pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h w terenie zabudowanym wówczas, gdy zachodzi stan wyższej konieczności. Skarżący, choć powołuje się na stan wyższej konieczności, nie wskazał na żadne okoliczności usprawiedliwiające kierowanie przez niego pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości. Wskazało, że w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z brakiem podstaw prawnych lub faktycznych, materialnych lub procesowych do merytorycznego rozpoznania sprawy, co powodowałoby brak przedmiotu postępowania i obligowałoby do umorzenia postępowania, o co wnosił skarżący.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący zarzucił, że w/w decyzja narusza przepisy najwyższego aktu prawnego - art. 4 ust. 1 Konstytucji RP.

Powołując się na art. 190 ust. 1 i 4 Konstytucji RP w zw. z art.105 1 KPA wniósł o uchylenie decyzji w całości w przedmiocie czasowego zatrzymania mu prawa jazdy z uwagi na bezprzedmiotowość postępowania wynikającą z wyroku TK z 11.10.2016r., sygn. akt K 24/15, w którym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1 c ustawy z 5 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami (tj. Dz. U. z 2016r., poz. 627 ze zm.) jest niezgodny z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji. Wniósł też o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi wskazał, że informacja o przekroczeniu prędkości przekazana została na podstawie błędnego pomiaru, a sam pomiar był dokonany w nieprawidłowy sposób. Zarówno urządzenie pomiarowe, jak i osoba dokonująca pomiaru nie są wiarygodne. Podniósł, że skierowano wniosek do Sądu, a zatem decyzja jest nieprawomocna, nadto, że w RP funkcjonuje domniemanie niewinności.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 1 oraz art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.), zwanej dalej: "p.p.s.a.", wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego lub przepisów postępowania w sposób, który odpowiednio miał lub mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sądowa kontrola legalności zaskarżonych orzeczeń administracyjnych sprawowana jest przy tym w granicach sprawy, a sąd nie jest związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.)

W ocenie Sądu analizowana pod tym kątem skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Ustawa o kierujących pojazdami, będąca materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji, w art. 102 ust. 1 pkt 4 stanowi, że starosta wydaje decyzję administracyjną o zatrzymaniu prawa jazdy, w przypadku gdy kierujący pojazdem przekroczył dopuszczalną prędkość o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym. Zgodnie z art. 102 ust. 1aa ww. ustawy przepisu tego nie stosuje się, jeżeli kierujący pojazdem dopuścił się naruszenia, o którym mowa w tym przepisie, działając w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa tego nie można było uniknąć inaczej, a poświęcone dobro w postaci bezpieczeństwa na drodze przedstawiało wartość niższą od dobra ratowanego.

Z kolei w myśl art. 102 ust. 1 c ww. ustawy, starosta wydaje decyzję, o której mowa w ust. 1 pkt 4, na okres 3 miesięcy, nadając jej rygor natychmiastowej wykonalności oraz zobowiązując kierującego do zwrotu prawa jazdy, jeżeli dokument ten nie został zatrzymany w trybie art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. 2020 r., poz. 110 ze. zm.).

W niniejszej sprawie szczególną uwagę należy zwrócić na treść art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015, poz. 541 ze zm.), który stanowi (w brzmieniu na dzień wydania decyzji), że podstawą wydania decyzji, o której mowa w art. 102 ust. 1pkt 4 u.k.p. jest informacja, o której mowa w pkt 1. Z przepisu tego wynika też, że informacja taka jest podstawą wydania w/w decyzji do dnia wskazanego w komunikacie, który minister właściwy do spraw informatyzacji ogłasza w swoim dzienniku urzędowym oraz na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej (...). Takiego komunikatu przed wydaniem zaskarżonej decyzji ani w dniu jej wydania nie ogłoszono.

Z przywołanego punktu 1 wynika, że podmiot, który ujawnił popełnienie naruszenia, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 1a ustawy Prawo o ruchu drogowym niezwłocznie powiadamia o tym starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kierującego pojazdem. Naruszenie, o jakim mowa w art. 135 ust. 1 pkt 1a prd dotyczy kierowania pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym.

Z treści powyższych przepisów wynika w sposób niewątpliwy, że podstawą wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy jest jedynie informacja uzyskana od podmiotu, który ujawnił kierowanie pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym. Co więcej – uzyskanie takiej informacji obliguje organ do wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy. Brzmienie art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy o kierujących pojazdami ("starosta wydaje decyzję administracyjną") nie pozostawia wątpliwości, że rozstrzygnięcie podejmowane na jego podstawie ma charakter związany, a o zakresie prowadzonego postępowania dowodowego przesądza treść art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c u.k.p. w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 poz. 541 z póżn. zm.).

Prawidłowa jest zatem ocena organu, że podstawę wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy stanowi informacja Policji o ujawnieniu naruszenia polegającego na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości o ponad 50 km/h na obszarze zabudowanym lub prawomocne rozstrzygnięcie za to naruszenie.

Informacja o ujawnieniu popełnienia naruszenia, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 1a prd jest dokumentem urzędowym i ten jej walor jest weryfikowany w trybie postępowania administracyjnego. Odpowiedzialność za treść tej informacji ponosi podmiot, który ujawnił popełnienie naruszenia, a w aspekcie odszkodowawczym, Skarb Państwa.

Przenosząc powyższe na grunt sprawy niniejszej, okolicznością bezsporną pozostaje, że [...]grudnia 2020 r. do Starosty [...]wpłynęła informacja z Komendy Powiatowej Policji w [...]o przekroczeniu przez skarżącego dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h w obszarze zabudowanym. Z informacji tej wynikało, że [...]listopada 2020 r., około godz. [...]w miejscowości [...], na ul. [...], kierując pojazdem marki [...]nr rej. [...], popełnił czyn o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy prd., bowiem z dokonanego pomiaru prędkości pojazdu wynikało, że skarżący kierujący pojazdem - jechał z prędkością 115 km/h przekraczając dopuszczalną prędkość o 65 km/h (prędkość obowiązująca w miejscu pomiaru prędkości 50 km/h).

Powyższa informacja stanowiła zatem podstawę wszczęcia postępowania, a następnie wydania przez Starostę [...]w/w decyzji z [...]grudnia 2020r. orzekającej o zatrzymaniu skarżącemu prawa jazdy kat. AM, B1, B, B+E, T nr 00372/15/1423, druk nr [...], wydane dnia [...]grudnia 2019 r. przez Starostę [...], na okres trzech miesięcy, tj. od dnia [...].11.2020 r. do [...].02.2021 r. włącznie oraz nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.

Prawidłowe jest zatem stanowisko organu, że zachodziły podstawy do wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy, zgodnie z art. 102 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 102 ust. 1c ustawy o kierujących pojazdami. Dodać należy, że informacja przekroczeniu przez skarżącego prędkości dopuszczalnej i o zatrzymaniu z tego powodu prawa jazdy przez policjanta zobowiązywała organ do wydania decyzji. Przepis art. 102 ust. 1 pkt 4 u.k.p. nie daje bowiem organowi możliwości odstąpienia od zatrzymania prawa w drodze decyzji w przypadku uzyskania informacji, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy kodeks karny oraz niektórych innych ustaw i braku podstaw do jej kwestionowania.

Wskazać przy tym należy, że jak słusznie wskazał organ odwoławczy, organ wydający decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy nie prowadzi własnych ustaleń dotyczących faktu rażącego przekroczenia prędkości, gdyż jest to domena postępowania wykroczeniowego (por. wyrok WSA w Gdańsku z 15 lutego 2018 r., sygn. akt III SA/Gd 900/17, wyrok NSA z 29 maja 2018 r. sygn. akt I OSK 2190/16 publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Stanowisko to potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale wydanej w składzie 7 sędziów w dniu 1 lipca 2019 r., sygn. I OPS 3/18, podstawę wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy w trybie art. 102 ust. 1 pkt 4 u.k.p. w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy zmieniającej może stanowić wyłącznie informacja o ujawnieniu czynu polegającego na kierowaniu pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym. Prawomocne rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności wykroczeniowej kierującego pojazdem za przekroczenie dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym nie stanowi zagadnienia wstępnego w rozumieniu art. 97 ust. 1 pkt 4 k.p.a. w postępowaniu w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy w trybie art. 102 ust. 1 pkt 4 u.k.p.

W uzasadnieniu uchwały NSA wskazał, że decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy w oparciu o art. 102 ust. 1 pkt 4 u.k.p. jest decyzją związaną. Świadczy o tym treść powyższego przepisu, zgodnie z którym starosta "wydaje decyzję administracyjną o zatrzymaniu prawa jazdy lub pozwolenia na kierowanie tramwajem". Rozstrzygnięcie to oraz jego zakres nie zostały pozostawione uznaniu organu. Zatrzymanie prawa jazdy w oparciu o art. 102 ust. 1 pkt 4 u.k.p. jest sankcją administracyjną o charakterze prewencyjnym (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 października 2016 r., K 24/15, OTK-A 2016/77). Sankcja administracyjna stanowi konsekwencję niewykonania obowiązku wynikającego z prawa administracyjnego. Istotą sankcji administracyjnej jest przymuszenie do respektowania nakazów i zakazów (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 14 października 2009 r., Kp 4/09, OTK-A 2009/9/134). Zatrzymanie prawa jazdy w przypadku naruszenia zakazu administracyjnego ograniczającego prędkość poruszania się pojazdem mechanicznym na obszarze zabudowanym realizuje cel prewencyjno-ochronny i zabezpieczający. Instytucja zatrzymania prawa jazdy jest instrumentem, który w założeniu ustawodawcy ma służyć zapewnieniu bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a przez to przyczyniać się do ochrony życia i zdrowia jego uczestników. Skuteczność realizowania celu prewencyjno-ochronnego sankcji administracyjnej w postaci czasowego zatrzymania prawa jazdy ustawodawca zapewnił poprzez obligatoryjność i natychmiastowość jej zastosowania, aby oddziaływać odstraszająco na kierujących pojazdami i zniechęcić ich do nadmiernego przekraczania prędkości na obszarze zabudowanym. NSA zwrócił jednocześnie uwagę, że Konstytucja RP nie statuuje uprawnienia do posiadania prawa jazdy jako prawa podstawowego.

Zasady nabywania, utraty i zawieszenia uprawnień do kierowania pojazdami są regulowane przez ustawodawcę, a instytucja zatrzymania prawa jazdy osobie przekraczającej dopuszczalną prędkość o ponad 50 km/h na obszarze zabudowanym polega jedynie na czasowym zatrzymaniu tego dokumentu. Celem tej sankcji jest czasowe wyeliminowanie z ruchu drogowego kierujących pojazdem z prędkością przekraczającą prędkość dozwoloną i stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

W sprawie zatrzymania prawa jazdy w związku z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o ponad 50 km/h na obszarze zabudowanym o zakresie prowadzonego postępowania dowodowego przesądza treść art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c u.k.p. w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy zmieniającej. Podstawę wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy stanowi informacja Policji o ujawnieniu naruszenia polegającego na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości o ponad 50 km/h na obszarze zabudowanym lub prawomocne rozstrzygnięcie za to naruszenie. Informacja taka jest dokumentem urzędowym i ten jej walor jest weryfikowany w trybie postępowania administracyjnego. Odpowiedzialność za treść tej informacji ponosi podmiot, który ujawnił popełnienie naruszenia, a w aspekcie odszkodowawczym Skarb Państwa. Natomiast w sytuacji podniesienia przez stronę, że do przekroczenia dopuszczalnej prędkości doszło z uwagi na sytuację usprawiedliwiającą spowodowaną stanem wyższej konieczności, mając na względzie treść art. 102 ust. 1aa u.k.p. organ administracji prowadzi postępowanie wyjaśniające w tym zakresie (w niniejszym przypadku skarżący nie powoływał się na zaistnienie stanu wyższej konieczności). Zakończenie postępowania administracyjnego ostateczną decyzją o zatrzymaniu prawa jazdy będzie uprawniało stronę do wznowienia tego postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., jeżeli później zostanie ustalone, że pomiar prędkości został błędnie dokonany, albowiem wyjdzie na jaw istotna dla sprawy nowa okoliczność faktyczna istniejąca w dniu wydania decyzji, nieznana organowi, który wydał decyzję.

Z art. 269 § 1 p.p.s.a. wynika moc ogólnie wiążąca uchwał, której istota sprowadza się do tego, że stanowisko zajęte w uchwale wiąże wszystkie składy orzekające sądów administracyjnych. Dopóki zatem nie nastąpi zmiana tego stanowiska, dopóty sądy administracyjne powinny je respektować. Powyższe nie pozwala żadnemu składowi sądu administracyjnego rozstrzygnąć sprawy w sposób sprzeczny ze stanowiskiem zawartym w uchwale i przyjmować wykładni prawa odmiennej od tej, która została przyjęta przez skład poszerzony NSA. Stanowisko wynikające z przytoczonej uchwały, rozstrzygającej dotychczasowe rozbieżności w orzecznictwie, pozwala na jednoznaczne przyjęcie, że w rozpatrywanym przypadku wystarczającą podstawą wydania zaskarżonej decyzji SKO, jak i decyzji organu I instancji, była informacja Policji o zaistniałym naruszeniu, polegającym na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym, a organy nie były zobligowane do prowadzenia dalszego postępowania wyjaśniającego, w szczególności w zakresie zgłaszanych przez stronę zarzutów co do nieprawidłowości dokonanego pomiary prędkości i braku wiarygodności osoby dokonującej pomiaru.

Jak wyjaśnił w przywołanej wyżej uchwale I OPS3/18, Naczelny Sąd Administracyjny, prawomocne rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności wykroczeniowej kierującego pojazdem za przekroczenie dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym, nie stanowi zagadnienia wstępnego w rozumieniu art. 97 ust. 1 pkt 4 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego w postępowaniu w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy w trybie art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2019 r., poz. 341 ze zm.).

Nie zasługuje na uwzględnienie także zarzut naruszenia wskazanych w skardze przepisów Konstytucji RP. Jak podniósł NSA w wyroku z 24 września 2020r., I OSK 375/20, w demokratycznym państwie prawnym osoby chcące kierować pojazdami silnikowymi określonego rodzaju powinny cechować się nie tylko określonymi umiejętnościami praktycznymi, ale także znajomością obowiązujących przepisów prawa, w tym zasad ruchu drogowego i konsekwencji za ich naruszanie. Głównym celem wprowadzonych przez ustawodawcę rozwiązań prawnych dotyczących kierowców jest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa na drogach wszystkim uczestnikom ruchu. Wbrew zarzutowi skargi, postępowanie sądowe przeprowadzone w niniejszym przypadku realizuje wyrażone w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP prawo strony do postępowania sądowego. Wyrokiem z 11 października 2016 r. w sprawie K 24/15 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c ustawy o kierujących pojazdami w związku z art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym w zakresie, w jakim przewiduje stosowanie wobec tej samej osoby, za ten sam czyn, sankcji administracyjnej w postaci zatrzymania prawa jazdy i odpowiedzialności prawnokarnej za wykroczenie, jest zgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 4 ust. 1 Protokołu nr 7 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonego 22 listopada 1984 r. w Strasburgu (Dz.U.2003.42.364) i art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku 19 grudnia 1966 r. (Dz.U.1977.38.167), natomiast w zakresie, w jakim nie przewiduje sytuacji usprawiedliwiających - ze względu na stan wyższej konieczności - kierowanie pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym, jest niezgodny z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Skarżący stawia zarzuty dotyczące wadliwości dokonanego pomiaru oraz marginesu błędu, które takiemu pomiarowi może towarzyszyć, jednak ma rację organ administracji, że zarzuty te nie mogły zostać rozpatrzone w niniejszym postępowaniu, bowiem winny być materią postępowania wykroczeniowego.

Reasumując, w sprawie zatrzymania prawa jazdy w związku z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o ponad 50 km/h na obszarze zabudowanym, o zakresie prowadzonego postępowania dowodowego, przesądza treść art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c u.k.p. w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy k.k. Podstawę wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy stanowi informacja Policji o ujawnieniu naruszenia polegającego na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości o ponad 50 km/h na obszarze zabudowanym lub prawomocne rozstrzygnięcie za to naruszenie.

Zdaniem Sadu, prawidłowe jest zatem stanowisko organu, że zachodziły podstawy do wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy, zgodnie z przepisem art. 102 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 102 ust. 1c ustawy o kierujących pojazdami. Dodać należy, że informacja przekroczeniu przez skarżącego prędkości dopuszczalnej i o zatrzymaniu z tego powodu prawa jazdy przez policjanta zobowiązywała organ do wydania decyzji. Przepis art. 102 ust. 1 pkt 4 nie daje bowiem organowi możliwości odstąpienia od zatrzymania prawa w drodze decyzji w przypadku uzyskania informacji, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy kodeks karny oraz niektórych innych ustaw i braku podstaw do jej kwestionowania.

W związku z powyższymi zasadami, także zarzuty dotyczące nierozpoznania wniosków dowodowych zgłoszonych w odwołaniu – nie mogą odnieść oczekiwanego skutku, bowiem nie mają istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Wobec niezasadności zarzutów skargi oraz niestwierdzenia przez Sąd z urzędu tego rodzaju uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia, które sąd ma obowiązek badać z urzędu - skargę należało oddalić – art. 151 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt