Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Iwona Maciejuk (spr.) Sędzia WSA Ewa Kwiecińska Sędzia WSA Joanna Kube po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 19 listopada 2021 r. sprawy ze skargi T. S. na decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] października 2020 r. nr [...] w przedmiocie przetwarzania danych osobowych oddala skargę.

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych decyzją z dnia [...] października

2020 r. nr [...], na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2020 r. poz. 256 ze zm.), zwanej dalej k.p.a., w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1781) oraz art. 6 ust. 1 lit.c, art. 58 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2), zwanego dalej RODO, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie skargi T. S. na przetwarzanie jej danych osobowych przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym [...] - [...], Kancelaria Komornicza nr [...] w [...], odmówił uwzględnienia wniosku.

W uzasadnieniu Prezes UODO wskazał, że do Urzędu Ochrony Danych Osobowych wpłynęła skarga T. S. na przetwarzanie jej danych osobowych przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym [...] w [...] D. M., Kancelaria Komornicza nr [...] w [...]. Prezes UODO podał, że skarżąca wskazała, że komornik przetwarza w prowadzonym przez niego postępowaniu egzekucyjnym toczącym się pod sygnaturą [...] jej błędne dane osobowe w postaci daty urodzenia i numeru PESEL. Skarżąca wniosła o nakazanie komornikowi usunięcia jej danych osobowych niezgodnych z prawdą w zakresie numeru PESEL oraz daty urodzenia, które komornik przetwarza posiłkując się dokumentami które od 10 lat wycofane są z obiegu prawnego, a także usunięcia z akt sprawy [...] słowa własność gruntowa.

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych ustalił następujący stan faktyczny: 1) na podstawie tytułu wykonawczego w postaci postanowienia Sądu Rejonowego w [...], Wydział [...] Cywilny z dnia [...] maja 2004 r. sygn. akt [...] opatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia [...] marca 2017 r. komornik sądowy D. M. prowadzi postępowanie przeciwko skarżącej o egzekucję świadczeń pieniężnych (postanowienie komornika z dnia [...] czerwca 2019 r.); 2) dane osobowe skarżącej przetwarzane są przez komornika jedynie w związku z prowadzonym postępowaniem. Komornik przetwarza takie dane osobowe skarżącej jak: imię, nazwisko, adres zamieszkania, datę urodzenia, PESEL, NIP (wyjaśnienia komornika z dnia [...].01.2020 oraz z dnia [...].03.2020, postanowienie komornika z dnia [...] czerwca 2019 r.).

Prezes UODO uzasadniając rozstrzygnięcie wskazał m.in., że zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. c) RODO przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Oznacza to, że RODO odsyła do innych przepisów regulujących w szczególności działalność innych podmiotów i instytucji - które przesądzają kto, w jakich okolicznościach i w jakim zakresie może dane pozyskać, przechowywać oraz dokonywać na nich innych operacji wymienionych w art. 4 pkt 2 RODO. Podał, że zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 zd. 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 121 ze zm.), komornik jest organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Art. 3 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych zawiera otwarty katalog zadań komorników, wymieniając je przykładowo. Do zadań komornika należy zatem m.in.: 1) wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach o roszczenia pieniężne i niepieniężne oraz zabezpieczenie roszczeń, w tym europejskich nakazów zabezpieczenia na rachunku bankowym, z uwzględnieniem wyjątków przewidzianych w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.) 2) wykonywanie innych tytułów wykonawczych oraz tytułów egzekucyjnych, które podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej bez zaopatrywania ich w klauzulę wykonalności; 2a) wykonywanie postanowień o zabezpieczeniu środka dowodowego oraz postanowień nakazujących wydanie środka dowodowego w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej; 3) wykonywanie postanowień o zabezpieczeniu spadku lub sporządzanie spisu inwentarza; 4) wykonywanie zadań określonych w innych ustawach. Organ przywołał też art. 155 ustawy o komornikach sądowych. Podniósł, że przepis ten wskazuje na konieczność prowadzenia i przechowywania akt sprawy w postaci elektronicznej. Natomiast przepisy przejściowe, a dokładniej art. 295 ustawy o komornikach sądowych precyzuje, iż do dnia 31 grudnia 2020 r. akta sprawy mogą być prowadzone w dotychczasowej formie. Prezes UODO wskazał też, że na podstawie § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie określania szczegółowych zasad prowadzenia biurowości, rachunkowości i ewidencji operacji finansowych kancelarii komorniczych, komornik został zobowiązany do prowadzenia urządzeń ewidencyjnych, w tym repertorium "Km" służącego do rejestrowania pozostałych spraw egzekucyjnych, pozostałych spraw o wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia lub spraw prowadzonych na podstawie europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym. W repertorium "Km" zapisano sprawę toczącą się przeciwko skarżącej-[...].

Prezes UODO ustalił, że komornik przetwarza dane osobowe skarżącej w związku z prowadzonym przeciwko skarżącej postępowaniem egzekucyjnym toczącym się pod sygnaturą [...]. Stwierdził, że podstawę przetwarzania przez komornika sądowego danych osobowych skarżącej, jako strony postępowania egzekucyjnego, stanowi art, 6 ust. 1 lit. c) RODO w związku z ustawą o komornikach sądowych oraz przepisów szczególnych nakładających na Komornika obowiązek prowadzenia urządzeń ewidencyjnych. Jednocześnie Prezes UODO zaznaczył, że kwestia dotycząca usunięcia przez komornika sądowego jej danych osobowych w zakresie numeru PESEL, daty urodzenia oraz słowa własność gruntowa przetwarzanych przez niego w ramach postępowania egzekucyjnego toczącego się pod sygnaturą [...] nie może być przedmiotem ingerencji Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Prezes Urzędu zaznaczył, że nie może rozstrzygać kwestii należących do kompetencji innych organów, przyznanych im na podstawie odrębnych przepisów prawa. Wskazał, że stanowisko to podzielił również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 2 marca 2001 r. (sygn. akt II SA 401/00), w uzasadnieniu którego stwierdził, iż "Generalny Inspektor (...) nie jest organem kontrolującym ani nadzorującym prawidłowość stosowania prawa materialnego i procesowego w sprawach należących do właściwości innych organów, służb czy sądów, których orzeczenia podlegają ocenom w toku instancji czy w inny sposób określony odpowiednimi procedurami". Prezes UODO podniósł, że środkiem zaskarżenia, przysługującym zarówno na czynności jak i zaniechania dokonania czynności przez komornika, jest skarga na czynności komornika do sądu rejonowego, o której mowa w art. 767 § 1 ustawy Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2020 r, 1575 ze zm.). Skarga ta służy co do zasady na wszelkie czynności komornika - rozstrzygające i faktyczne - oraz na zaniechanie dokonania przez niego czynności. Skargę rozpoznaje sąd właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika.

Organ podniósł, że wobec powyższego brak jest podstaw do stwierdzenia naruszenia przez Komornika obowiązujących przepisów o ochronie danych osobowych w zakresie objętym skargą.

Decyzja Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] października

2020 r. nr [...] stała się przedmiotem skargi T. S. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skarżąca wnosząc o uwzględnienie skargi zakwestionowała działania komornika sądowego. Zarzuciła, że Prezes UODO nie odniósł się do skargi w przedmiocie przetwarzania jej danych osobowych na nieważnych dokumentach przez komornika sądowego. Podniosła, że domagała się zaprzestania przetwarzania jej danych osobowych na nieważnych dokumentach do momentu wyjaśnienia przez Urząd Stanu Cywilnego i wydania aktu urodzenia ze zmianami, których się domaga.

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. Organ podniósł przy tym, że komornik sądowy ustala stan faktyczny opierając się na dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach komorniczych. Nie można zarzucić komornikowi w tym zakresie nieprawidłowości w wykonywaniu swoich obowiązków, skoro jak wynika z okoliczności przedstawionych w skardze dokument, który miałby wpływ na zmianę stanu faktycznego sprawy nie istnieje, sama skarżąca nie jest w jego posiadaniu. Prezes UODO zaznaczył jednocześnie, że nie jest uprawniony do sprostowania, czy usunięcia danych zawartych w aktach postępowania egzekucyjnego.

Skarżąca w kolejnych pismach procesowych podtrzymała skargę kwestionując działania komornika sądowego. W piśmie z dnia [...] maja 2021 r. wniosła nadto

o przyłączenie akt KW i powołanie świadków.

Reprezentujący skarżącą pełnomocnik z urzędu w uzupełnieniu skargi pismem z dnia [...] sierpnia 2021 r., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zarzucił:

- naruszenie art. 7 w zw. z art. 80 k.p.a. poprzez bezpodstawne uznanie, że dane skarżącej zostały prawidłowo przetworzone przez komornika sądowego, mimo,

iż skarżąca wskazywała na istotne w jej ocenie okoliczności mające wpływ na prawidłowość danych przetwarzanych przez komornika;

- naruszenie art. 8 k.p.a. poprzez zaniechanie zebrania i rozpoznania w sposób wszechstronny całego materiału dowodowego oraz brak właściwej oceny zebranego materiału dowodowego, polegające na przyjęciu, że Prezes UODO nie miał kompetencji do merytorycznej prawidłowości ustaleń komornika sądowego, w sytuacji gdy istniały wątpliwości co do prawidłowości przetwarzanych danych osobowych, co spowodowało utratę zaufania skarżącej do organu administracji;

- niepodjęcie wszelkich możliwych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz dokonanie dowolnej i wybiórczej oceny sprawy, co doprowadziło do niewłaściwych i niezgodnych z prawdą ustaleń, co do stanu faktycznego i przez to odmówienia skarżącej prawa do ochrony jej danych osobowych.

Ponadto pełnomocnik zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 18 § 1 ustawy o ochronie danych osobowych, poprzez "zaniechanie przywrócenia stanu zgodnego z prawem w postępowaniu prowadzonym przez GOPS, w szczególności poprzez brak wezwania organu do usunięcia naruszeń wynikających z ustawy". W uzasadnieniu skargi pełnomocnik skarżącej wskazał m.in., że twierdzenie organu, że komornik sądowy prawidłowo "prowadzi dokumentację osobową" nie ma w ocenie skarżącej żadnej podstawy faktycznej. Wskazał, że skarżąca przywołała w swojej skardze istotne okoliczności dotyczące wątpliwości co do jej prawidłowej daty urodzenia. Podniósł, że aprioryczne przyjęcie, iż jej dane osobowe zostały zebrane w sposób prawidłowy skutkowało w ocenie skarżącej bezprawnym wszczęciem i prowadzeniem postępowania egzekucyjnego. Stanowisko Prezesa UODO jest dla skarżącej całkowicie niezrozumiałe i pozostaje w sprzeczności z zasadą zaufania obywateli do organów administracji publicznej. Pełnomocnik stwierdził m.in., że organ dysponuje stosownymi narzędziami, dzięki którym mógłby zapobiec daleko idącym skutkom błędnego prowadzenia postępowania przez komornika sądowego. Podniósł, że zdaniem skarżącej dowody zgromadzone w przedmiotowej sprawie nie zostały poddane wszechstronnej analizie, a organ bezpodstawnie odmówił podjęcie działań mających na celu usunięcie ewidentnych naruszeń prawa. Jej dane osobowe zawierają istotne błędy, na które nie zwrócił uwagi organ.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Skarga nie podlegała uwzględnieniu.

Organ nie naruszył w tej sprawie ani przepisów k.p.a., które miałyby wpływ na wynik sprawy, ani przepisów prawa materialnego, w tym art. 6 ust. 1 lit.c RODO. Zarzuty skargi Sąd uznał za niezasadne. Trafnie organ stwierdził w decyzji, że w sprawie nie było podstaw do uwzględnienia wniosku skarżącej.

Zgodnie z art. 7 k.p.a. w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.

W sprawie tej niezasadny jest zarzut naruszenia przez organ powołanego przepisu w zw. z art. 80 k.p.a. Ocena organu, co do istnienia podstawy prawnej przetwarzania przez komornika sądowego danych osobowych skarżącej nie była dowolna. Organ wykazał, że dane osobowe skarżącej przetwarzane są przez komornika sądowego na podstawie tytułu wykonawczego w postaci postanowienia Sądu Rejonowego w [...], Wydział [...] Cywilny z dnia [...] maja 2004 r. sygn. akt [...] opatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia [...] marca 2017 r. Niezasadny jest w tej sytuacji także zarzut zaniechania przez organ zebrania i rozpoznania w sposób wszechstronny całego materiału dowodowego. Wskazania wymaga nadto, że art. 8 k.p.a. stanowi o prowadzeniu przez organ administracji publicznej postępowania w sposób budzący zaufanie uczestników do władzy publicznej, z uwzględnieniem zasady proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania. Także ten przepis nie został naruszony. Okoliczność, że strona oczekiwała od organu innego rozstrzygnięcia jej sprawy, niż to, jakie nastąpiło w zaskarżonej decyzji, nie kwalifikuje działania organu jako naruszającego art. 8 k.p.a.

Trafnie organ wskazał w decyzji, że podstawę prawną do przetwarzania przez komornika sądowego danych osobowych skarżącej, jako strony postępowania egzekucyjnego, stanowi art. 6 ust. 1 lit. c) RODO, zgodnie z którym przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Obowiązek taki wynika z ustawy o komornikach sądowych, albowiem zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy, komornik sądowy jest organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Stosownie do art. 2 ust. 1 tej ustawy, komornik jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. Komornik przy wykonywaniu zadań kieruje się dobrem wymiaru sprawiedliwości oraz interesem publicznym (art. 2 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych).

Trafnie też organ stwierdził, że jako organ ochrony danych osobowych nie ma podstaw do ingerowania w prowadzone postępowanie egzekucyjne, a tego w istocie w sprawie tej – w jej stanie faktycznym – oczekiwała skarżąca. W skardze do Prezesa UODO skarżąca wskazywała m.in., że nie jest dłużnikiem, a "dokumenty na które powołuje się komornik w egzekucji są wycofane z obiegu prawnego 10 lat temu".

Zasadnie Prezes UODO powołał się w tej sprawie na pogląd zaprezentowany przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 2 marca 2001 r. sygn. akt II SA 401/00, zgodnie z którym organ do spraw ochrony danych osobowych "nie jest organem kontrolującym ani nadzorującym prawidłowość stosowania prawa materialnego

i procesowego w sprawach należących do właściwości innych organów, służb czy sądów, których orzeczenia podlegają ocenom w toku instancji czy w inny sposób określony odpowiednimi procedurami".

Pogląd ten pozostaje aktualny także w obecnym stanie prawnym i podziela go Sąd rozpoznający niniejszą sprawę.

Zasadnie przy tym Prezes UODO wskazał w decyzji, że środkiem zaskarżenia, przysługującym zarówno na czynności, jak i zaniechania dokonania określonych czynności przez komornika, jest skarga na czynności komornika, o której mowa w art. 767 k.p.c. Czynności podejmowane przez komornika w postępowaniu egzekucyjnym podlegają kontroli sądu powszechnego na zasadach określonych w k.p.c. Prezes UODO nie ma uprawnień do kwestionowania ustaleń związanych z postępowaniem egzekucyjnym. Zaskarżona decyzja odmawiająca uwzględnienia wniosku skarżącej nie narusza prawa. W stanie faktycznym tej sprawy Prezes UODO nie miał podstaw do uwzględnienia wniosku skarżącej.

Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosków dowodowych, o których mowa w piśmie skarżącej z dnia [...] maja 2021 r. W sprawie nie zaistniały istotne wątpliwości, których wyjaśnienie byłoby niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy, jak wymaga tego art. 106 § 3 P.p.s.a. W postępowaniu sądowoadministracyjnym Sąd nie przeprowadza nadto dowodów uzupełniających z zeznań świadków.

Z tych względów, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 w zw. z art. 119 pkt 2 i art. 120 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.), orzekł jak w wyroku.